در واقع بانک­ها با ارائه خدمات بانکداری از طریق تلفن هزینه خود را کاهش می­دهند. زیرا ارائه این خدمات از طریق شعبه و نیروی انسانی هزینه بیشتری در بر دارد. هم­اکنون در امریکا ۲۳ درصد از عملیات بانکی از طریق تلفن صورت می­گیرد و با توجه به دسترس بودن تلفن برای همگان این روش می ­تواند بسیار سودمند باشد. خدمات زیادی را می توان از طریق بانکداری تلفنی دریافت کرد مانند دریافت صورت­حساب، درخواست چک، انتقال وجه بین حساب­های مختلف مشتری در بانک، پرداخت وجه به طرف دوم ، دریافت توصیه­های مالی که عموماً توسط سیستم اپراتور انسانی ارائه می­ شود، درخواست چک­های مسافرتی از بانک که البته مشتری باید برای گرفتن آن به شعبه مراجعه کند و یا از طریق پست سفارشی برای مشتری ارسال می­ شود (اساینر، ۱۹۹۹).
۲-۸-۴ بانکداری از طریق موبایل
از دیگر مفاهیمی که در زمینه بانکداری الکترونیک توسعه یافته است بانکداری از طریق تلفن همراه است. این رویکرد در حقیقت توسعه یافته بانکداری اینترنتی و بانکداری خانگی است، به این نحو که افراد با بهره گرفتن از کامپیوترهای دستی خود با اتصال به موبایل، به شبکه اصلی ارتباطی بانک (اینترنت یا سایر شبکه های اختصاصی بانک) خدمات مالی مورد نظر را دریافت می­ کنند. با بهره گرفتن از موبایل می­توان بسیاری از عملیات بانکی همچون بررسی مانده وجه در حساب­ها، توقف پرداخت چک، نقل و انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر و… را انجام داد. پیشرفت های فناوری تلفن همراه، بانک ها را برانگیخته که از طریق کارت­های اعتباری تلفن همراه خدمات ” خرید اکنون، پرداخت در آینده” را ارائه دهند (امین ،۲۰۰۸) .
برای انجام امور بانکی موبایل از تلفن عادی ایمن تر است (انگلر، ۲۰۰۰) . به دلیل مزایای بانکداری از طریق موبایل مشتریانی که به حساب آن­لاین در بانک دسترسی دارند به پذیرش مبادلات مالی گسترده تر از طریق موبایل، علاقه مندند (گوسوامی و همکاران ، ۲۰۰۹ ). پیش بینی می شود که ۵۸۷ میلیارد دلار از مبادلات مالی در سال ۲۰۱۱ با بهره گرفتن از موبایل صورت پذیرد (گوود، ۲۰۰۸) .
۲-۹ بانکداری اینترنتی
خدمات بانکداری اینترنتی برای اولین بار در اوایل دهه ۱۹۸۰ توسط انجمن ساختمان نایتنگهام[۱۷] و بانک اسکاتلند ارائه شد. هرچند که این خدمات به علت عدم پذیرش توسط مشتریان بانک، چندان ادامه پیدا نکرد (تایت و دیویس[۱۸]، ۱۹۸۹) . در اوایل دهه ۱۹۹۰ با رشد سریع فناوری اطلاعات و خدمات الکترونیکی ، بانکها اقدام به ارائه مجدد خدمات بانکداری اینترنتی نمودند. در اواخر دهه ۱۹۹۰ خیلی ها انتظار داشتند که خدمات بانکداری اینترنتی، از قبیل مشاهده تبادلات بانکی، پرداخت قبض و حتی دریافت وام به صورت آن لاین ، به استاندارد صنعت بانکداری تبدیل شود. (جنکینس[۱۹]،۲۰۰۷ ).

در سالهای اخیر پیشرفت های فناوری اطلاعات و تحولات بعدی در بانکداری اینترنتی راه های اجرای عملیات بانکی را به شکل بنیادین تغییر داده و مشتریان می توانند با فعالیتهای بانکداری به صورت روزانه در تماس باشند (اریکسون و همکاران، ۲۰۰۸ و سایار و ولف [۲۰] ،۲۰۰۷ ) .
بانکداری اینترنتی به ارائه خدمات بانکداری الکترونیکی از طریق اینترنت عموماً به وسیله رایانه شخصی یا سایر تجهیزات با قابلیت دسترسی به اینترنت اشاره دارد (گودزینیس ، ۲۰۰۸) .
بانکداری اینترنتی به مشتریان اجازه می دهد که از طریق وب سایت بانک، سریع تر و با هزینه کمتر در مقایسه با شعب بانکی سنتی و بدون محدودیت زمانی و مکانی تعاملات الکترونیکی بانکی گسترده داشته باشند (کراتر و فالانت[۲۱]،۲۰۰۸ )
بانکداری اینترنتی با بهره گرفتن از تکنولوژی وب و اینترنت مشتریان را قادر می سازد تا فعالیت های مالی خود را در یک محیط مجازی انجام دهند. تفاوت بین بانکداری اینترنتی و بانکداری خانگی این است که برای دستیابی به خدمات بانکی می تواند از طریق شبکه عمومی اینترنت نیازی به نصب یک نرم افزار اختصاصی وجود ندارد بلکه خدمات بانکی می تواند از طریق شبکه عمومی اینترنت قابل دسترسی باشد و مشتری از طریق اینترنت به حساب بانکی خود مرتبط می شود (لیائو و همکاران ،۱۹۹۹).
امروزه اینترنت بزرگترین شبکه اختصاصی شبانه روزی بانکی است که در آن، شبکه های وسیع جهانی از کامپیوتری متصل شده به وسیله مودم ها و خطوط تلفن با سرعت بالا تشکیل خواهد شد (کارجالتو و همکاران ، ۲۰۰۲).
بانکها با حضور خود در شبکه اینترنت قادر خواهند بود خدمات سنتی خود را با کارایی بیشتر برای توسعه و فروش توسط کاربران در تجارت الکترونیکی ارائه نمایند. استفاده از اینترنت به عنوان یک کانال مکمل برای توزیع و ارائه محصولات و خدمات به کاربران و تجار است (صنایعی،۱۳۸۲).
هم اکنون در اکثر کشورهای دنیا اعم از پیشرفته و در حال توسعه رشد چشم گیر و غیر منتظره ای از روی آوردن مشتریان به دریافت خدمات بانکی الکترونیک ، صنعت بانکداری را به تکاپو وادار کرده است. علاوه بر بانک های جدیدی که خدمات خود را صرفاً از طریق ارتباط الکترونیکی به مشتریانشان ارائه می کنند، بانک های پرسابقه نیز در کنار فعالیت فعلی خود و یا با تاسیس بانکی مستقل با شیوه الکترونیکی به عملیات خود وسعت می بخشند. بانک های بسیاری در سطح جهان ارائه خدمات الکترونیکی را به عنوان ابزاری برای توسعه بازار، بهبود خدمت به مشتری ، کاهش هزینه ها و ارتقاء ، بهره وری به کار می گیرند. با وجود رشد مستمر در تعداد کاربران اینترنت و با وجود مزایای آشکار بانکداری اینترنتی برای مشتریان، در بسیاری از کشورها نرخ رشد کاربران اینترنت که بانکداری اینترنتی را پذیرفت اند در حد انتظار نبوده است (وایت و انتلی[۲۲]،۲۰۰۴ ).
در اروپا، نرخ پذیرش بانکداری اینترنتی کاملاً متفاوت است. برای مثال، در نروژ و فنلاند ۷۰ -۸۰ درصد از کاربران اینترنت از بانکداری آنلاین استفاده می کنند، در اتریش و آلمان حدود ۴۰ درصد ، در حالی که در یونان و رومانی کمتر از ۱۰ درصد از کاربران اینترنت از بانکداری آنلاین استفاده می کنند (میر[۲۳]،۲۰۰۶). از سوی دیگر، در سال ۲۰۰۶ ، در برزیل نرخ رشد استفاده از بانکداری اینترنتی از نرخ رشد اینترنت پیشی گرفته است (هرناندز، مازون[۲۴]،۲۰۰۷).
۲-۹-۱ سطوح مختلف بانکداری اینترنتی
در ابتدا وب سایتهای بانکی بر روی اینترنت، همان مواردی را داشتند که بروشورهای تبلیغاتی شان ذکر کرده بودند و مشتریان می توانستند با پست الکترونیک با بانک خود ارتباط برقرار کنند و اطلاعات حساب و نرخ های جدید را کنترل نمایند. اما به تدریج با پیشرفت تجهیزات تکنولوژی و افزایش سطح خواسته های مشتریان ، بانک ها اقدام به ارائه خدمات بانکی با بهره گرفتن از اینترنت در سطوح ارتباطی و مبادلاتی گسترده تر نموده اند.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.
 

اطلاعاتی: این سطح ابتدائی ترین سطح بانکداری اینترنتی می باشد. بانک اطلاعات مربوط به سرور خود را بر روی یک وب سایت قرار داده و خدمات بانکی اینترنتی را ارائه می کند. البته لازم است کنترل های مناسبی در نظر گرفته شوند تا از ایجاد تغییرات غیرمجاز در سرور یا وب سایت جلوگیری شود.
 

ارتباطاتی : این سطح از بانکداری اینترنتی امکان انجام مبادلات بین بانک و مشتری را فراهم می­آورد. ریسک این سطح از بانکداری اینترنتی بیشتر از شیوه سنتی آن می باشد. این روش دقیقاً بر اساس پست الکترونیکی کار می کند.
 

معاملاتی: در این سطح مشتریان مجاز هستند با یکدیگر مبادله را انجام دهند. مبادلات مشتری می ­تواند شامل بررسی حساب ها ، پرداخت صورت حساب ها، انتقال وجوه و یا هر گونه عملیات بانکی باشد. چنین امکاناتی مستلزم وجود امنیت بالا می باشد (کرونین، ۲۰۰۴ ) .
 

۲-۳ جدول سطوح بانکداری اینترنتی

سطوح مختلف
آغازین
متوسط
پیشرفته
بانکداری اینترنتی
اطلاعاتی
۱-دفترچه راهنمای الکترونیکی
۲-ابزارهای ارتباطی مانند ایمیل
۳- گزارش روزانه بورس
۱- موتور جستجو
۲- دانلود گزارشات و اطلاعات اقتصادی
۱-عضویت در سایت
۲-عضویت در گروه های بحث و تبادل نظر
۳-دسترسی به دیگر سایتها
ارتباطی
۱- پست الکترونیکی
۲-فرم های مخصوص پیشنهادات و انتقادات
۳- فرم های بازخورد
۱-استفاده از ابزارهای توصیه ای مانند ماشین حساب هایی که برای برنامه ریزی مالی به کار می روند.
۱-کنفرانس تصویری
۲-توسعه خدمات
معاملاتی
۱- افتتاح انواع حساب های بانکی
۲-تقاضای دسته چک
۳-تقاضای انواع کارتهای بانکی
۱-مشاهده و پرینت مانده حساب ها
۲-پرداخت قبوض آب، برق و تلفن
۳-انتقال وجه
۱-پول الکترونیکی
۲-امضای الکترونیکی
۳-چک های الکترونیکی
 

Source: Corrine.J.Perera, (2004), .
۲-۱۰بانکداری الکترونیکی در ایران
توسعه و گسترش فن آوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان، همچنین ورود رایانه های شخصی و احساس نیاز به مکانیزه کردن عملیات بانکی در سال های پایانی دهه ۱۹۶۰ باعث شد بانک ها فعالیت گسترده ای را برای استفاده از سیستم های رایانه ای آغاز نمایند. اولین کارت بانکی در ایران در سال ۱۳۷۰توسط بانک تجارت صادر شد که از نوع بدهکاری بوده و به چک بانک تجارت معروف شد، پس از آن بانک سپه با نصب هفت دستگاه خودپرداز اقدام به صدور کارت های بانکی نمود. اولین اقدام جدی در زمینه بانکداری الکترونیکی را می توان عضویت ایران در شبکه بین المللی سوئفت در سال ۱۳۷۱ دانست. از سوی دیگر، تصویب طرح جامع اتوماسیون بانکی در سال ۱۳۷۲ به عنوان زیربنا و زمینه ساز ارائه خدمات نوین بانکی و حرکتی به سوی بانکداری الکترونیکی در ایران به شمار می آید. از دیگر اقدام های انجام شده در این زمینه می توان به ایجاد شبکه های ماهواره ای مخابرات بانکی در قالب VSAT پس از تصویب طرح جامع، همچنین ایجاد شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب) توسط بانک مرکزی در سال ۱۳۸۱ به منظور راه اندازی و راهبری سوئیچ ملی برای اتصال شبکه پرداخت بانک ها به یکدیگر و ایجاد زمینه لازم برای انجام مبادلات بین بانکی الکترونیکی اشاره کرد (گودرزی و همکاران ، ۱۳۸۷ ).
بخش چهارم: آمادگی الکترونیکی کشورها
۲-۱۱ آمادگی الکترونیکی کشورها
۲-۱۱-۱ آمادگی الکترونیکی[۲۵]
مفهوم آمادگی الکترونیک به تلاش هایی که برای بدست آوردن چارچوبی یکپارچه به منظور ارزیابی گستره و عمق شکاف دیجیتالی در بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در اواخر دهه نود صورت پذیرفته، اشاره دارد (موتولا و همکاران ، ۲۰۰۶) در سال ۱۹۹۸ پروژه خط و مشی سیستم های کامپیوتر (CSPP)[26] ، گروه مدافع خط و مشی عمومی شامل شرکتهای فناوری اطلاعات ایالات متحده، ابزار مشهور ارزیابی آمادگی الکترونیک تحت عنوان ” راهنمای آمادگی برای زندگی در دنیای شبکه ای ” را معرفی کردند (موتولا و همکاران ، ۲۰۰۶).
CSPP آمادگی الکترونیکی جوامع را با توجه به معیارهای سرعت دسترسی به اینترنت، وجود بازار رقابتی بادسترسی و کاربرد مستمر ICT در مدارس، اداره های دولتی، مراکز کسب و کار ، درمانگاه ها و منازل، حفظ حریم خصوصی مصرف کننده و امنیت آن لاین و سیاست های حمایتی دولت برای ارتقاء ارتباطات و استفاده از شبکه ، تعریف می کند (Bridge.org,2001).
از سال ۱۹۹۸ سازمان ها و شرکت های بسیاری در کشورهای توسعه یافته یافته اقدام به پیشنهاد ابزارهای متفاوت ارزیابی آمادگی الکترونیکی در سطح محیط کلان به منظور سنجش سطح آمادگی الکترونیکی کشورها نموده اند. مهمترین این سازمان ها عبارتند از: اینترنشنال مک کانل (MI) [۲۷]، شرکت مشاوره مدیریت و خط و مشی فن آوری جهانی [۲۸] ، مرکز توسعه بین المللی دانشگاه هاروارد(CID) [۲۹]، واحد هوشمند اکونومیست (EIU) [۳۰]، کنفرانس توسعه و تجارت ملل متحد (UNCTAD) [۳۱]، برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) [۳۲]، و گروه موزایک [۳۳](ریزک [۳۴] ، ۲۰۰۴) به صورت کلی ، هر کدام از ابزارهای ارزیابی آمادگی الکترونیکی از تعاریف آمادگی الکترونیکی و تکنیک های اندازه گیری متفاوت استفاده می کنند (Bridge.org,2001).