اندازه شرکت نیزاز جمله عواملی دیگری است که توجه متخصصین را به خود جلب کرده است، از آنجایی که شرکت های بزرگ به منابع مالی ارزانتری دسترسی دارند از کارایی و سوددهی بیشتری برخوردار است.
گروه دوم، نرخ بازدهی علاوه بر سود و مزایای پرداختی، تحت تاثیر قیمت سهام نیز می باشد، قیمت سهام تابع عوامل زیر می باشد :
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
روند آینده اقتصادی ( انتظارات سهامداران ) قیمت سهام را مستقیما تحت تاثیر قرار می دهد. چنانچه سهامداران نسبت به تحولات آتی اقتصاد خوشبین باشد، تقاضای خرید سهام خود را افزایش می دهند. تقاضای بیشتر برای خرید سهام، موجبات افزایش قیمت سهام را فراهم می سازد و برعکس ( عبده تبریزی، ۱۳۸۳، ص۳۱۰-۳۱۲ )
عکس مرتبط با اقتصاد
دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir
کیفیت ترکیب سهامداران نیز از جمله عواملی است که قیمت سهام را تحت تاثیر خود قرار می دهد. بسته به اینکه اکثریت سهامداران بازار سهام، کدامیک از گروه های سرمایه گذاران کم تحرک، سرمایه گذاران حرفه ای و سفته بازان باشند، تغییرات قیمت سهام متفاوت خواهد بود.
قابلیت نفوذ پذیری سهام، نرخ تورم، چگونگی توزیع درآمد، نحوه قیمت گذاری سهام و میزان عرضه سهام که تحت تاثیر عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی است، قیمت سهام را متاثر می سازد.
از عوامل دیگری که سود و مزایای پرداختی و قیمت سهام را تحت تاثیر قرار می دهد، می توان به عوامل فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، فنی و تکنولوژیک اشاره کرد.
بخش دوم :۲-۳ بهنگام بودن اعلام سود
۲-۳-۱ مفهوم به موقع بودن
به موقع بودن بدین معناست که، اطلاعات مالی زمانی در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرند که فرصت اتخاذ تصمیم، قضاوت و اقدام به موقع نسبت به موضوع مورد نظر برای آنان وجود داشته باشد. به عبارتی دیگر اطلاعات مالی باید پیش از سپری شدن فرصتی که استفاده کنندگان می توانند بر مبنای آن داوری یا تصمیم گیری نمایند، در اختیار آنها قرار گیرند. بنابراین هر قدر ارائه اطلاعات به تاریخ وقوع رویداد های مربوطه نزدیکتر باشد، اطلاعات بهنگام تر خواهد بود.به موقع بودن به موضوع مناسب بودن زمان ارائه اطلاعات مالی اشاره دارد، زیرا بسیاری از انواع اطلاعات، به ویژه اطلاعات مالی، نسبت به گذشت زمان حساسیت زیادی دارند و به سرعت ارزش خود را از دست می دهند. از این رو، اطلاعات حسابداری نمی تواند “مربوط” محسوب شود مگر اینکه “به موقع” باشد، یعنی باید در زمان مناسب دردسترس تصمیم گیرندگان قرار گیرد. به موقع بودن به عنوان یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات می باشد و طبق نظر انجمن حسابدارای امریکا به عنوان زیر مجموعه ای از ویژگی های کیفی مربوط بودن اطلاعات طبقه بندی می گردد. امروزه به موقع بودن اطلاعات به عنوان معیاری بسیار مهم از سوی مراجع حرفه ای، مراجع قانون گذار، تجزیه و تحلیل کنندگان اطلاعات مالی، سرمایه گذاران، مدیران و جامعه علمی مورد توجه قرار گرفته است. به منظور کسب اطمینان نسبت به ارائه اطلاعات جاری و مربوط، می بایست جمع آوری، تلخیص و انتشار اطلاعات مالی در حد امکان سریع و بدون وقفه انجام گیرد. در فرایند تصمیم گیری، اطلاعات قدیمی ارزش چندانی برای تصمیم گیرندگان و فعالان بازار نخواهد داشت. بدین ترتیب ویژگی بموقع بودن اطلاعات، تبدیل به یکی از معیار های مهم کیفی، در ارائه اطلاعات حسابداری شده است.
حسابداری
طبق استاندارد های حسابداری هر گاه تاخیری نا بجا در گزارشات اطلاعات رخ دهد، اطلاعات ممکن است خصوصیات مربوط بودن خود را از دست بدهد. ممکن است لازم شود که مدیریت نوعی موازنه بین مزیت های نسبی گزارشگری به موقع و ارائه اطلاعات قابل اتکا برقرار کنند. برای ارائه به موقع اطلاعات اغلب ممکن است لازم شود قبل از مشخص شدن همه جنبه های یک معادله یا رویداد، اطلاعات موجود گزارش شود که این از قابلیت اتکای آن می کاهد. به عکس هرگاه به منظور مشخص شدن همه جنبه های مزبور، گزارشگری با تاخیر انجام گردد، اطلاعات ممکن است کاملا قابل اتکا شود، لیکن برای استفاده کنندگانی که باید طی این مدت تصمیماتی اتخاذ کنند بی فایده شود.
بهنگام بودن سود بر اساس روش توسعه یافته توسط باسو (۱۹۹۷) و بال و همکاران، (۲۰۰۰) اندازه گیری شده است.
بهنگام بودن به طور کلی با توجه به رگرسیون خطی تکه ای سود حسابداری (EAR) بر بازده همزمان (RET) اندازه گیری شده.
NEG به عنوان شاخصی برای بازده های منفی در نظر گرفته شده که اگر بازده شرکت منفی باشد، برابر با یک و در غیر اینصورت برابر با صفر.
RET : بازده شرکت i در زمان t ، ɛ ضریب خطا باقی مانده است.
۲β: ضریب بازده های مثبت سهام (سود اقتصادی یا اخبار خوب)
۳β : ضریب بازده های منفی سهام ( زیان اقتصادی یا اخبار بد)
۲-۳-۲ سود و اعلام سود
۲-۳-۲-۱ مروری بر مفهوم بنیادی سود
سود یکی از با اهمیت ترین اقلام صورتهای مالی است که در شرکتها به عنوان یکی از معیارهای تصمیم گیری برای ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش بنگاه اقتصادی محسوب میشود. هدف از گزارش سود، تامین و ارائه اطلاعات مفید برای اندازهگیری کارایی مدیریت، پیش بینی آینده واحد انتفاعی و توزیع آتی سود سهام، مبنایی برای تشخیص مالیات، بررسی قیمت محصولات و… برای ذینفعان میباشد. همچنین با مروری بر تاریخچه و ادبیات کهن دانش حسابداری در می یابیم که کمتر مفهوم یا پدیده ای، همانند سود مورد بحث و منازعه فراگیر بین تئوریسین ها و متفکران حسابداری و طبقات مختلف حرفه حسابداری و مالی قرار گرفته است. اگر چه مفهوم تعهدی سود به عنوان یک ابزار بنیادی با انتقادهایی مواجه است اما از دیدگاه اطلاعاتی، این مفهوم بیانگر نتیجه فعالیت یک شرکت از دیدگاه حسابداری و مالی می باشد. بر اساس فرضیات “بازار کارا”۱ و همچنین تحقیقات انجام شده مشاهده می شود که سود حسابداری بار و محتوای اطلاعاتی دارد. محاسبه سود حسابداری بعنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد شرکت ها و یا اطلاعاتی که در محاسبه آن لحاظ می شود، توسط حسابداران حرفه ای و تحلیل گران و مفسران مالی همواره مورد تاکید قرار داشته است.
۲-۳-۲-۲ اهداف مشخص گزارشگری سود
اهداف مشخص گزارشگری سود را به شرح زیر می توان برشمرد:
استفاده از سود به عنوان معیاری برای اندازه گیری کارایی مدیریت
استفاده ازمبالغ تاریخی سود (بنا به اصل بهای تمام شده) برای پیش بینی های آتی سود شرکت و توزیع سود سهام درآینده.
استفاده از سود بعنوان معیاری برای اندازه گیری دستاوردها و همچنین نشانه ای از تصمیمات آتی مدیریت
استفاده از سود بعنوان مبنایی برای تشخیص مالیات
استفاده از سود برای بررسی و ارزیابی قیمت محصولات واحدهایی که مشمول قیمت گذاری می باشند
استفاده از سود جهت تخصیص منابع توسط اقتصاد دانان.
پژوهشگران و محققین حسابداری اظهار داشته اند که “سود حسابداری”مبتنی بر میثاق ها و قواعدی است که بایست منطقی و با یکدیگر هماهنگ باشد. اگرچه این قواعد و میثاق ها احتمالا انعکاسی از مفهوم “سود اقتصادی” نباشد. به هر صورت مفاهیمی نظیر “تحقق درآمد”، “تطابق” ،”حسابداری تعهدی” و “تخصیص بهای تمام شده” را تنها می توان بر اساس قواعد دقیق تعریف کرد زیرا این مفاهیم در دنیای واقعی همتایی ندارند و درک شواهد غیرعینی نیز کار دشواری است.
در بیانیه شماره یک هئیت استانداردهای حسابداری مالی (FASC.1) فرض شده است که سود حسابداری معیار خوبی برای ارزیابی عملکرد واحد انتفاعی است و می تواند برای پیش بینی گزارشات آتی مورد استفاده قرار گیرد. دیگر صاحبنظران بر این اعتقادند که سود حسابداری از لحاظ کلی، اطلاعاتی مربوط در باره مدل های تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان محسوب می شوند.
طبق رویکرد سنتی ارزشیابی داراییها و بدهیها تنها در صورتی که منتج از معاملات ، عملیات و سایر رویدادهای مالی باشد مبنای ثبت قرار می گیرد. در سطح معانی، سود بعنوان معیار کارایی شرکت محسوب می شود. همچنین با مباحث مطرح شده در رابطه با مفهوم سود در سطح ساختاریی و معانی و رفتاری آشنا خواهیم شد. لازم به ذکر است که هنوز متفکران حسابداری به تعریف جامعی که مورد توافق همگان باشد نرسیده اند.
۲-۳-۲-۳ مفاهیم سود در سطوح مختلف
در زیر مفاهیم متفاوت سود در سه سطح مورد بررسی قرار می دهیم :
مفهوم سود در سطح ساختار ( قواعد و تعاریف) :
حسابداران سود حسابداری را معیاری برای تفسیر رویدادهای دنیای واقعی(سود اقتصادی) می دانند اما معمولا اصول و قواعد حسابداری بر مفروضاتی بنا شده اند که ممکن است با پدیده های دنیای واقعی یا با آثار رفتاری مرتبط نباشد. پس سود گزارش شده توسط شرکتها محصول نهایی استفاده از روش های متفاوت حسابداری می باشد که بیانگر نتیجه فعالیتهای شرکت می باشد. برخی از پژوهشگران بر این عقیده اند که استفاده کنندگان از گزارش سود بایست توجه داشته باشند که تنها در صورتی سود حسابداری قابل درک و استفاده است که نحوه اندازه گیری و قواعد عملیاتی مربوط به آن نیز روشن باشد.
مفهوم سود در سطح معانی ( ارتباط با واقعیت های اقتصادی ) :
طبق این سطح ، سود یکی از مفاهیم اقتصادی است که حداکثر کردن آن تحت شرایط معین ساختار بازار ، تقاضا برای محصول و اقلام بهای تمام شده ورودی مورد بحث قرار می گیرد. در این جا سود به عنوان معیار کارایی در نظر گرفته می شود.عملیات کارآمد واحد انتفاعی بر جریان جاری سود سهام و همچنین بر به کارگیری سرمایه برای تامین جریان آتی سود سهام اثر می گذارد. بنابراین تمام سهامداران به ویژه سهامداران عادی به کارایی مدیریت علاقه مند می باشند. هدف اندازه گیری کارایی واحد انتفاعی در بیانیه شماره یک هیئت استانداردهای حسابداری مالی به شرح زیر انعکاس یافته است : ” گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را درباره عملکرد مالی واحد انتفاعی طی دوره مالی ارائه کند “. یکی ار مفاهیم تفسیر شده از واژه کارایی معرف توان نسبی واحد انتفاعی در به دست آوردن حداکثر محصول از مصرف مقدار معینی از منابع و یا تحصیل مقدار معینی محصول از مصرف حداقل منابع و یا ترکیب بهینه منابع در قبال تقاضا و قیمت معین برای محصولات به نحوی است که موجب تحصیل حداکثر بازده برای مالکان شود، می باشد. ضمنا کارایی به هدف واحد انتفاعی نیز بستگی دارد.
مفهوم سود در سطح عمل( نحوه استفاده از آن توسط استفاده کنندگان):
مفاهیم سود در سطح عمل به فرایندهای تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان ، واکنش قیمت اوراق بهادار در بازار سرمایه نسبت به سود گزارش شده، تصمیمات مدیریت درباره مخارج سرمایه ای و واکنش مدیریت و حسابداران نسبت به سود مربوط است. بدین ترتیب از سود به عنوان وسیله ای جهت پیش بینی استفاده می شود. در بیانیه شماره یک هیئت استانداردهای حسابداری مالی آمده است که سرمایه گذارن، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان علاقمندند که خالص جریان ورود وجه نقد به واحد انتفاعی را در دوره های آتی مورد ارزیابی قرار دهند، اما غالبا سود را برای ارزیابی توان سودآوری، پیش بینی سودهای آتی و یا ارزیابی ریسک سرمایه گذاری یا اعطای وام و اعتبار به واحد انتفاعی مورد استفاده قرار می دهند. بنابراین فرض بر این است که ارتباطی بین سود گزارش شده و گردش وجوه نقد، شامل توزیع وجه نقد در بین سهامداران، وجود دارد. تحقیقاتی در این زمینه انجام شده است که نشان می دهد سودهای گذشته محاسبه شده بر اساس ارزش های تاریخی، در مقایسه با سودهای گذشته محاسبه شده بر اساس ارزش های جاری، به منظور پیش بینی ارزش های آتی مناسب تر است. ضمنا سود های محاسبه شده به دو روش بالا، نسبت به سودهای محاسبه شده بر مبنای ارقام تعدیل شده به واسطه تغییر سطح قیمت ها مرجح می باشد.
۲-۳-۲-۴ اهمیت سود
حال برآنیم اهمیت سود را با توجه به موارد فوق مورد بررسی قرار دهیم و برای این سوال که اهمیت سود تا چه اندازه است پاسخی جامع پیدا کنیم. پاسخ این سوال که به دیدگاه ما مربوطه بستگی دارد. اگر ما تمام منابع اطلاعاتی را که در تعیین قیمت سهام تاثیر گذار می باشند در نظر بگیریم سودها تنها قسمت کمی از این منابع را تشکیل می دهند. با وجود این، سودها نیز حداقل بهاندازهی سایر منابع اطلاعاتی نقش دارند، به ویژه اگر واکنش قیمت سهام را نسبت به نوعی اعلام سود که بطور متوالی صورت میگیرد، در نظر بگیریم. علاوه بر این، سایر دادهها ممکن است که منابع اطلاعاتی درباره سود باشند. حال اگر سودها به عنوان اطلاعات مهم در نظر گرفته شوند، طبیعی است که سرمایهگذاران سعی کنند تا اطلاعات دیگر را که در پیشبینی سود مؤثرند، به دست آورند.
باید یادآوری شود که شواهد تجربی نشان ندادهاند که قیمتها مستقیماً به سودها واکنش نشان میدهند. برای مثال سایر دادهها اغلب با اعلام سود همراه میباشند. تغییرات سود ممکن است همبستگی بالایی را با تغییرات قیمت نشان دهند چون آنها با سایر دادهها که قیمتها نسبت به آنها واکنش نشان میدهند، همبستگی دارند. لذا باید گفت که اهمیت سود هنوز به خوبی روشن نیست.
سود حسابداری از دو جنبه حائز اهمیت است : یکی از جنبه ها داشتن محتوای اطلاعاتی برای بازار سرمایه، به منظور کمک به امر تصمیم گیری افرادی همچون سهامداران که این ویژگی بر مربوط بودن و به موقع بودن سود تاکید دارد. و دیگری از جنبه امکان ارزیابی به منظور انجام اقدامات همچون میزان پاداش مدیران که این بر قابل اتکا بودن رقم سود های گزارش شده تاکید دارد.
نقاط قوت و ضعف وارد بر سود حسابداری