۲-۲-۲-۲-۲- ضایع کردن امانات
امام علی, در بیان نشانه­ های ظهور فرمودند: «فَإِنَّ عَلَامَهَ ذَلِکَ إِذَا … وَ أَضَاعُوا الْأَمَانَهَ»^[۱۵۱]: بدان که نشانه­اش این که در آن هنگام امانت را ضایع گردانند.
۲-۲-۲-۲-۳- خائن بودن امینان
پیامبر۳ به سلمان فرمودند: «یَا سَلْمَانُ إِنَّ عِنْدَهَا … أُمَنَاءَ خَوَنَهً»^[۱۵۲]: ای سلمان! آن وقت امناء خائن باشند.
۲-۲-۲-۳- عدم رعایت حرمت مؤمن
پیامبر۳ به ابن مسعود فرمودند: «یا ابن مسعود! إن من علم الساعه وأشراطها … أن تکثر … الغمازون»^[۱۵۳]: آگاه باشید که یکی از علایم و نشانه­ های ساعت ظهور آن است که به یکدیگر با چشم و غیره به قصد اهانت به هم اشاره می­ کنند.
واژه «الغمّازون» اسم فاعل و صیغه مبالغه و از ریشه «غَمَزَ» به معنای اشاره با چشم می باشد^[۱۵۴]، گرفته شده است. ولی این نوع اشاره باید یک بار معنایی منفی داشته باشد که دال بر نوعی انحراف اخلاقی و کثرت آن در آخرالزمان باشد که آن بار معنایی منفی همان، نگاه کردن با چشم به قصد اهانت می­باشد، همان­طور که قرآن می­فرماید: «وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ‏ یَتَغامَزُونَ»^[۱۵۵] یعنى به یکدیگر با چشم و غیره به قصد اهانت بر مؤمنان اشاره می­کردند.
۲-۲-۲-۴- ضرر دانستن صدقه و نبودن قصد قربت در پرداخت آن
رسول­خدا۳ فرمود: «لَا تَقُومُ السَّاعَهُ حَتَّى… یَکُونَ الصَّدَقَهُ مَغْرَماً»^[۱۵۶]: بر پا نشود ساعت (ظهور) تا این­که صدقه را ضرر و خسارت مالی دانند.
۲-۲-۲-۵- قطع رحم
امام صادق, فرمود: «فَإِذَا … رَأَیْتَ الْأَرْحَامَ قَدْ تَقَطَّعَتْ»^[۱۵۷]: و دیدی که مردم قطع رحم می­ کنند.
۲-۲-۲-۶- ظاهر پسندی
از دیگر انحرافات شایع در آخرالزمان این است که مردم به درون افراد توجهی ندارند و همه چیز را در ظاهر دیگران می­بینند و ملاک قضاوت را همان ظاهر بینی قرار می­ دهند.
رسول­خدا۳ فرمود: «سَیَأْتِی زَمَانٌ عَلَى أُمَّتِی لَا یَعْرِفُونَ الْعُلَمَاءَ إِلَّا بِثَوْبٍ حَسَنٍ وَ لَا یَعْرِفُونَ الْقُرْآنَ إِلَّا بِصَوْتٍ حَسَنٍ وَ لَا یَعْبُدُونَ اللَّهَ إِلَّا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِذَا کَانَ کَذَلِکَ سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ سُلْطَاناً لَا عِلْمَ لَهُ وَ لَا حِلْمَ لَهُ وَ لَا رَحْمَ لَه»^[۱۵۸]: بیاید زمانی بر امت من که نشناسند علماء را مگر به لباس نیکو و نشناسند قرآن را مگر به صوت نیکو و عبادت نکنند خدا را مگر در ماه رمضان و چون این طور شود خداوند مسلط کند بر ایشان شاهی را که نه علم داشته باشد و نه حلم و نه رحم.
که در ادامه روایت عذاب این نوع تفکر را هم به مردم گوشزد کرده است که تا مبادا به این رذیله اخلاقی مبتلا شوند.
۲-۲-۲-۷- فسق و گناه
گناهان در زندگی دنیوی و اخروی انسانها تأثیرات شوم و مخرّبی را می­گذارد و ایشان را به انواع بلاها مبتلا می­سازد. در روایات بسیاری امامان معصوم امت را به دور بودن از گناهان تشویق کرده ­اند و اثرات تباه کننده آن را گوشزد کرده ­اند. اما در روایات آخرالزمان که از ناحیه ایشان صادر شده است دیگر از جنبه انواع گناهان و اثرات آنها بحثی به میان نیامده است و گناهان را از جنبه­ های دیگر که در ذیل خواهد آمد مورد توجه قرار داده­اند:
۲-۲-۲-۷-۱- زیاد شدن گناهان
امام علی, در بیان ویژگی­های مردم آخرالزمان فرمود: «إِذَا … لَمْ‏ یَخْشَوُا النَّقِمَاتِ‏ وَ أَکْثَرُوا مِنَ السَّیِّئَات‏ وَ أَقَلُّوا مِنَ الْحَسَنَاتِ وَ عَصَوْا رَبَّ السَّمَاوَاتِ»^[۱۵۹]: زمانی که از عقوبت و مؤاخذه ابائی نداشته باشند گناهان را زیاد و کارهای نیک را کم انجام دادند و پروردگار آسمانها را نافرمانی نمودند.
۲-۲-۲-۷-۲- حب گناه
امام علی, فرمودند: «یحبّون الفساد و الغناء و الزنا»^[۱۶۰]: فساد و غنا و زنا را دوست دارند.
۲-۲-۲-۷-۳- علنی شدن گناهان
امام علی, در بیان یکی از نشانه­ های خروج دجال که قبل از ظهور است فرمود: « إِذَا اسْتَعْلَنَ الْفُجُورُ وَ … الْإِثْمُ وَ الطُّغْیَانُ»^[۱۶۱]: هنگامی که فجور و گناهان و طغیان علنی شدند.
۲-۲-۲-۷-۴- علنی شدن جرائم
رسول خدا۳ فرمودند: «حَتَّى تَرَوْنَ … ظَهَرَتِ الْجَرَائِمُ»^[۱۶۲]: تا ببینید جرم­ها ظاهر گردند.
۲-۲-۲-۷-۵- تلاش در کسب معاصی
پیامبر۳ به سلمان فرمود: «یَا سَلْمَانُ إِنَّ عِنْدَهَا … اکْتُسِبَتِ الْمَآثِمُ»^[۱۶۳]: ای سلمان! آن وقت گناهان را کسب کنند.
۲-۲-۲-۷-۶- اعتکاف بر گناه
امام علی, در توصیف مردم آخرالزمان فرمودند: «وَ اعْلَمُوا رَحِمَکُمُ اللَّهُ أَنَّکُمْ فِی زَمَانٍ الْقَائِلُ فِیهِ بِالْحَقِّ قَلِیلٌ وَ اللِّسَانُ عَنِ الصِّدْقِ کَلِیلٌ وَ اللَّازِمُ لِلْحَقِّ ذَلِیلٌ أَهْلُهُ مُعْتَکِفُونَ عَلَى الْعِصْیَانِ»^[۱۶۴]: بدانید خدایتان بیامرزاد! شما در زمانى به سر مى‏برید که گوینده حق اندک است در آن، و زبان در گفتن راست ناتوان. آنان (یعنی مردم در آخرالزمان) که با حقّ‏اند خوار هستند و به نافرمانى- خدا- گرفتار شده ­اند.
۲-۲-۲-۷-۷- عادت به گناه و غرق در آن شدن
امام صادق, فرمودند: «فَإِذَا … رَأَیْتَ الرَّجُلَ إِذَا مَرَّ بِهِ یَوْمٌ وَ لَمْ یَکْسِبْ فِیهِ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ مِنْ فُجُورٍ أَوْ بَخْسِ مِکْیَالٍ أَوْ مِیزَانٍ أَوْ غِشْیَانِ حَرَامٍ أَوْ شُرْبِ مُسْکِرٍ کَئِیباً حَزِیناً یَحْسَبُ أَنَّ ذَلِکَ الْیَوْمَ عَلَیْهِ وَضِیعَهٌ مِنْ عُمُرِهِ»^[۱۶۵]: و دیدی که در هر روزی که بر مرد بگذرد و در آن روز، مرتکب معصیتی مانند خوردن مال حرام، شرب مسکرات، یا کم فروشی یا غش در معامله نشود، آن روز برای او، روزِ سختی خواهد بود و گمان می­ کند که آن روز از عمرش ضایع شده است.

و این یعنی افراد معتاد به گناه اگر یک روز گناه نداشته باشند احساس می­ کنند عمرشان تباه و به بیهودگی سپری گشته است.
بخش سوم: انحرافات اعتقادی
این بخش از انحرافات مربوط به آن دسته از انحرافاتی است که مردم در حوزه اعتقادی، در آخرالزمان مبتلای بدان هستند. لذا با توجه به اهمیت موضوع آنها را در دسته­های زیر قرار داده­ایم.
۲-۳-۱- انحرافات اعتقادی در حوزه فردی
۲-۳-۱-۱- سهل­انگاری در پرداخت حقوق شرعیه
برخی از روایات آخرالزمان به نحوی اشاره به این مطلب دارند که مردم در آخرالزمان از دادن حقوق شرعیه مثل خمس و زکات خودداری و یا کوتاهی می­ کنند.
۲-۳-۱-۱-۱- عدم پرداخت زکات
رسول­خدا۳ به سلمان فرمود: «یَا سَلْمَانُ إِذَا … قَطَعْتُمْ زَکَاتَکُمْ»^[۱۶۶]: ای سلمان! وقتی که زکات را ندهید.
۲-۳-۱-۱-۲- حیف و میل اموال خمس
امام صادق, فرمود: «فَإِذَا … رَأَیْتَ أَمْوَالَ ذَوِی الْقُرْبَى تُقْسَمُ فِی الزُّورِ وَ یُتَقَامَرُ بِهَا وَ یُشْرَبُ بِهَا الْخُمُورُ»^[۱۶۷]: و دیدی که خمس آل محمد (سهم امام علیه السلام و سهم سادات) در راه باطل تقسیم می­ شود و با آن قمار بازی نموده و میخوارگی می­ کنند.
۲-۳-۱-۱-۳- تجارت با وجوهات شرعی
از دیگر انحرافات این باشد که عده­ای از مردم با وجوهات شرعی ابتدا تجارت می­ کنند بعد آنها را پرداخت می­ کنند. یعنی در پرداخت وجوهات، سهل انگاری به خرج می­ دهند، در حالی که پرداخت آنها واجب فوری است. به هر حال در روایتی این عمل را سبب هلاکت امت اسلام می­دانند: «إذا … هذه الامه … اتجروا بالزکاه فعند ذلک هلاکهم لیزدادوا إثما»^[۱۶۸]: وقتی این امت با زکات تجارت کردند پس آن وقت وقتِ هلاکشان خواهد بود تا گناهانشان زیاد شود.
۲-۳-۱-۲- عدم پایبندی مؤمنین به اعتقادات
۲-۳-۱-۲-۱- اکتساب دنیا به وسیله دین
امام علی, فرمود: «یَظْهَرُ فِی آخِرِ الزَّمَانِ أَقْوَامٌ … تَأْخُذُ … الصَّالِحُونَ یَأْکُلُونَ الدُّنْیَا بِالدِّینِ»^[۱۶۹]: اقوامی در آخرالزمان خواهند آمد که صالحین و مؤمنان ایشان با ابزار دین، دنیا را به دست می­آورند.
۲-۳-۱-۲-۲- ابتلاء به انحرافات اخلاقی
در روایتی است که: «تقصدنکم نار هی الیوم خامده … تغشى الناس ، فیها عذاب ألیم، تأکل الانفس والاموال … قیل: یا رسول! أسلیمه هی یومئذ على المؤمنین والمؤمنات؟ قال، و أین المؤمنون والمؤمنات یومئذ؟ هم شر من الحمر یتسافدون کما تتسافد البهائم ولیس فیهم رجل یقول مه مه»^[۱۷۰]: قصد کند شما را آتشی که امروز خاموش است و مردم را فرو گیرد. در آن عذابی است دردناک، جان و مال مردم را بخورد. گفته شد یا رسول الله آیا این برای مؤمنین و مؤمنات آن روز، سالم است؟ (یعنی ضرری برای ایشان ندارد) فرمود: آن روز مؤمنین و مؤمنات کجایند؟! ایشان شرورترند از الاغ­هایند ، در بین راه مثل حیوانات با هم جماع می­ کنند و کسی نیست که به ایشان بگوید بس است.
۲-۳-۱-۲-۳- دل مردگی
امام علی, فرمود: «لیخرجن رجل من ولدی عند اقتراب الساعه حین تموت قلوب المؤمنین کما تموت الابدان»^[۱۷۱]: خروج خواهد کرد مردی از اولاد من در نزدیکی ساعت (ظهور) وقتی که دل­های مؤمنین، مرده باشد چنانچه بدن­ها می­میرد.
۲-۳-۱-۲-۴- خشم و نفاق
رسول­خدا۳ فرمود: «مِنْ أَشْرَاطِ السَّاعَهِ … قُلُوبُ الْمُؤْمِنِینَ مُتَبَاغِضَهٌ وَ أَلْسِنَتُهُمْ مُخْتَلِفَهٌ»^[۱۷۲]: از نشانه­ های ساعت ظهور آن باشد که قلوب مؤمنین پر از خشم و غضب باشد و زبان هایشان مختلف (یعنی حرف­های گوناگون می­زنند ولی از عمل خبری نیست).
۲-۳-۲- انحرافات اعتقادی در حوزه اجتماعی

کل کشور

۵۵/۴۵

۴/۴۰

۰/۳۵

شهری

۴۰/۵۱

۷/۴۶

۹/۴۱

روستایی

۶۸/۳۵

۵/۲۷

۵/۲۲

زایمان طبیعی

کل کشور

۴۵/۵۴

۶/۵۹

۶۵

شهری

۶۰/۴۸

۳/۵۳

۱/۵۸

روستایی

۳۲/۶۴

۵/۷۲

۵/۷۷

منبع: پیمایش جمعیت و سلامت (IRMDHS)،رشیدیان و همکاران،۱۳۹۱، ص ۸۵

• ^۱. شاخص‌های چندگانه سلامت و جمعیت) (Multiple-Indicators Cluster Survey Round.

• شاخص‌های چندگانه سلامت و جمعیت ایران ((Iran Multiple-Indicators Cluster Survey Round.

^۳.مطالعه سلامت و جمعیت (Demographic and Health Survey).
۲-۵ پیشینه تجربی پژوهش
۲-۵-۱ مقدمه:
تحقیقات زیادی در داخل و خارج از کشور به مقوله‌ی عوامل مؤثر بر میزان سزارین پرداخته‌اند. در بررسی مطالعات صورت گرفته مشخص شد که اکثر پژوهش‌ها در ایران در سطح شهرها و استان‌های مختلف انجام شده است و محدود به یک یا چند مرکز بیمارستانی بوده است خلاء وجود مطالعه‌ای جامع در سطح ملی همچنان به چشم می‌خورد. مطالعات موجود بیشتر رویکردی پزشکی داشته‌اند و کمتر به بررسی جامع مسائل اجتماعی و جمعیت شناختی و نگرشی مؤثر بر نوع زایمان پرداخته‌اند. از این میان با توجه به موضوع پژوهش حاضر به بررسی برخی از آنها پرداخته شده است.
زویفلر^[۸] و همکاران (۲۰۰۶)، به بررسی روندهای تولد فرزند به طریق زایمان طبیعی بعد از سزارین (VBAC )^[9] و مقایسه‌ی میزان مرگ و میر مادران و نوزادان در بین زنانی که زایمان به روش VBAC را تجربه کرده‌اند و زنانی که مایل به انجام عمل سزارین بعد از سزارین قبلی بودند، قبل و بعد از بازنگری در دستورالعمل (در سال ۱۹۹۹ دانشکده مامایی و زنان (ACOG) دستورالعمل‌های محدودکننده‌ای برای زایمان‌ از طریق واژینال بعد از عمل سزارین وضع کرد) پرداخته است. از پرونده‌های آمارهای تولد سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۲ کالیفرنیا استفاده شد. و۳۸۶۲۳۲ فرد مقیم کالیفرنیا که زایمان سزارین داشتند و یک تولد برنامه‌ریزی شده در یکی از بیمارستان‌های کالیفرنیا داشتند، مورد شناسایی قرار گرفتند. زایمان‌های VBAC به طور چشمگیری از ۲۴% قبل از دستورالعمل به ۵/۱۳ بعد از بازنگری دستورالعمل (P<.001) کاهش یافت. میزان مرگ و میر نوزادان با وزن ۱۵۰۰≤ گرم به ازاء هر ۱۰۰۰ تولد زنده برای زایمان‌های VBAC با میزان تکرار زایمان‌های سزارین هیچ تفاوتی در دوره‌ی مطالعه۱۹۹۹ یا ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ نداشت. میزان مرگ ومیر نوزادان با وزن ۱۵۰۰> گرم برای زایمان‌های VBAC بیشتر از میزان تکرار سزارین در همان دوره‌ی زمانی بود. در نتیجه میزان مرگ و میر مادران و نوزادان برخلاف افزایش میزان تکرار سزارین در بین سال‌های بعد از بازنگری دستورالعمل زایمان‌ از طریق واژینال بعد از عمل سزارین (VBAC) دانشکده مامایی و زنان آمریکا در سال ۱۹۹۹ پیشرفتی نکرد. زنان با فرزندان کمتر از ۱۵۰۰ گرم میزان مرگ مادری و فرزندی مشابهی با VBAC یا تکرار زایمان سزارین داشتند.

لگاریتم خطی کردن نرخ ارز حقیقی:
(۵-۲۲۶)
لگاریتم-خطی کردن قید کلی منابع:

(۵-۲۲۷)
لگاریتم خطی کردن اتحاد تولید کل:
(۵-۲۲۸)
لگاریتم خطی کردن اتحاد مصرف:
(۵-۲۲۹)
لگاریتم خطی کردن اتحاد سرمایه ­گذاری:
(۵-۲۳۰)
لگاریتم خطی کردن شوک ترجیحات:

(۵-۲۳۱)
لگاریتم خطی کردن شوک تکنولوژی مانای خاص سرمایه ­گذاری:

(۵-۲۳۲)
لگاریتم خطی کردن شوک مارک آپ قیمت:

(۵-۲۳۳)
لگاریتم خطی کردن شوک تکنولوژی:

(۵-۲۳۴)
لگاریتم خطی کردن شوک مارک آپ قیمت کالاهای وارداتی:

(۵-۲۳۵)
لگاریتم خطی کردن شوک مارک آپ قیمت کالاهای صادراتی:

(۵-۲۳۶)
۵-۶- کالیبراسیون
کالیبراسیون یکی از مهم‌ترین مراحل ارزیابی تجربی مدل­های تعادل عمومی پویای تصادفی در هر دو مکتب ادوار تجاری حقیقی و کینزی جدید است. در اقتصادهای توسعه یافته نظیر اقتصادهای آمریکای شمالی و اروپای غربی به دلیل کثرت مطالعات صورت گرفته در زمینه کاربرد مدل­های تعادل عمومی پویای تصادفی، محققین اغلب بدون هیچ گونه دغدغه­ای از صحت داده ­ها و اطلاعات، مقادیر پارامترهای حاضر در مدل خود را از یافته­های معتبر و متعدد دانشمندان دیگر جایگذاری می­ کنند، لیکن برای کشورهای در حال توسعه به صورت عام و برای کشورهای در حال توسعه نفتی به طور خاص که ایران را هم در بر می­گیرد، به دلیل نبود پیشینه قابل توجه تحقیق، کالیبراسیون الگو دشواری­های خاص خود را دارد. لیکن در این رساله سعی شده است با بهره گرفتن از داده ­های که وجود دارد و مطالعاتی که در این زمینه در کشور انجام شده است، اقدام به مقداردهی به پارامترهای مدل شود^[۲۸۰].

هدف از این بخش اختصاص مقادیر به پارامترهای ساختاری مدل است. کالیبراسیون معمولاً هم شامل گرفتن پارامترها از ادبیات گذشته که ساختار مشابه اقتصادی دارند، می­باشد و هم شامل تخمین پارامترها از داده ­های سری زمانی برای یک اقتصاد خاص و یا ترکیب هر دوی این موارد می­باشد.
کالیبراسیون یک درک و برداشت اولیه به ما می­دهد که ضعیف یا قوی بودن مدل را مشخص می­ کند. یک کالیبراسیون خوب یک تصویر دقیق و ارزشمند از داده ­ها را به ما می­دهد. همچنین از مطالعات اقتصاد خردی نیز برای کالیبراسیون استفاده می­ شود ولی در هنگام تجمیع و دید کلان باید دقت شود.
از مهم‌ترین دلایل استفاده از کالیبراسیون می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• • عدم وجود داده: به دلیل عدم وجود داده، پارامترها را می­توانیم کالیبره کنیم.

• • کم بودن حجم داده ­ها

• • تورش تصریح مورد انتظار در مدل: تورش تصریح مورد انتظار در مدل باعث می­ شود پارامترهای برآورده شده ناسازگار باشد.

بررسی و ارزیابی میزان موفقیت مدل ارائه شده در مطالعات تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید، اغلب با بررسی میزان سازگاری و نزدیکی گشتاورهای تولید شده از کالیبراسیون مدل ساخته شده با گشتاورهای دنیای واقعی صورت می­گیرد. گشتاورهای مورد توجه اغلب عبارتند از: انحراف معیار متغیرهای اصلی مانند تولید یا مصرف که معیاری برای نوسانات در یک اقتصاد است، نسبت انحراف معیار متغیرهای مورد توجه به انحراف معیار متغیری همچون تولید یا سرمایه ­گذاری که مبنا قرار گرفته است و نوسانات نسبی را تبیین می­ کند و ضریب همبستگی بین سری­های زمانی برخی از متغیرها که هم حرکتی بین متغیرها را نشان می­دهد.
در یک دهه گذشته، ادبیات مربوط به سیاست­های پولی و مالی جهش بسیار بزرگی را از کالیبراسیون مدل­های تعادل عمومی پویای تصادفی گرفته تا تخمین زدن آن‌ ها (اغلب با بهره گرفتن از رویکرد بیزین) در برداشته است. به دلایل متعددی در این مدل­ها کالیبراسیون در مورد مقادیر پارامترها انجام می­ شود: اول به منظور بررسی پویایی­های این مدل­ها؛ دوم به منظور بررسی شباهت این مدل­ها با داده ­های دنیای واقعی و سوم ارزیابی حاصل از کاربردهای سیاستی این مدل­ها تحت یک سری فروض منطقی؛ بنابراین همان‌گونه که این مدل­ها موضوعاتی مانند عدم تصریح درست و ویژگی­های واقعی­ موجود در داده ­ها را در برمی‌گیرد، مهم است که در آن پارامترهای عمیقی^[۲۸۱] که ظاهر می­شوند را کالیبره کنیم. همچنین بایستی توجه نمود که استفاده از مدل­های DSGE کالیبره شده همیشه برای کالیبراسیون­های بعدی دقیق نیست. تکنیک بیزین برای این مشکل کالیبراسیون مناسب است به دلیل اینکه این تکنیک یک روش مشخص برای تخمین پارامترها می­باشد که در آن اطلاعات پیشین در مورد پارامترها همراه با داده ­ها برای تحلیل مدل DSGE مورد استفاده قرار می­گیرد. یکی از ویژگی­های رویکرد بیزین این است که یک چارچوب برای طراحی سیاست­ها ایجاد می­ کند که در آن مسئله نااطمینانی در تخمین پارامترها را برطرف می­ کند (لوین و همکاران^[۲۸۲] (۲۰۰۵) و باتینی و همکاران^[۲۸۳] (۲۰۰۴)).
کالیبراسیون بنابراین می ­تواند به عنوان یک ابزار و وسیله نهایی در نظر گرفته شود. محققان اغلب به دلیل اینکه مدل­های DSGE می ­تواند سؤالات جذاب اقتصادی را تحلیل کنند، این مدل­ها را کالیبره می­ کنند. در این حالت تخمین بیزین یا حداکثر راستنمایی بایستی بعد از کالیبراسیون مورد استفاده قرار بگیرد. به دلیل اینکه این تکنیک­­ها یک روش دقیق­ برای بدست آوردن مقادیر پارامترها می­باشند. زمانی که تکنیک­های حداکثر راستنمایی برای تخمین مدل­های DSGE استفاده می­ شود (به عنوان مثال ایرلند^[۲۸۴] (۲۰۰۳))، تخمین­ها از داده ­ها و بدون در نظر گرفتن نقش پارامترهای پیشین^[۲۸۵] استخراج می­شوند^[۲۸۶]. حتی اگر تکنیک­های بیزین برای تخمین پارامترها استفاده شود و در مورد پارامترهای پیشین اطمینان وجود داشته باشد، نیازی نیست در مورد اینکه تخمین­ها به وسیله توزیع پیشین یا داده ­ها بدست آمده است، نگرانی وجود داشته باشد. تنها مهم است که تخمین­های پسین^[۲۸۷] منطقی باشند. زمانی این اتفاق می­افتد که تخمین­های پیشین­ و داده ­ها منطقی باشند.
یکی از اولین کارهایی که در زمینه کالیبراسیون صورت گرفته است، کار مربوط به کیدلند و پرسکات^[۲۸۸] (۱۹۸۲) می­باشد. آن‌ ها برای آزمایش تجربی چرخه­های تجاری، از کالیبراسیون استفاده کرده ­اند و برای انتخاب پارامترها از خصوصیات بلندمدت داده ­ها و در برخی موارد از شواهد اقتصاد خردی استفاده کردند. آن‌ ها مدل رشد نئوکلاسیک را که بر روی نسبت­های بزرگ کالیبره شده بود را به کار گرفتند و مدل را در قالب چرخه­های تجاری حقیقی بررسی کردند.
کیدلند و پرسکات^[۲۸۹] (۱۹۹۱)، هانسن و هکمن^[۲۹۰] (۱۹۹۶) و سیمز^[۲۹۱] (۱۹۹۶) به خوبی روش­های تجربی مرتبط با ادبیات کالیبراسیون را مطرح کردند.
کولی^[۲۹۲] (۱۹۹۷) بحث می­ کند که تخمین یک رویکرد کامل می­باشد از آنجائیکه تخمین خود به مقداردهی پارامترها کمک می­ کند. وی همچنین بر کنش و واکنش دوطرفه بین تئوری و اندازه ­گیری تاکید می­ کند.
کینگ و ربلو^[۲۹۳] (۱۹۹۹) به تفاوت بین روش­های اقتصادسنجی سنتی و کالیبراسیون پرداخته است.
معمولاً پارامترهای انتخاب شده در کالیبراسیون با توجه به منبع مدل انتخابی و داده ­های نمونه متفاوت است. در مقاله آموزشی کمپل (۱۹۹۴)^[۲۹۴] به این مسئله پرداخته شده است.
کولی و پرسکات (۱۹۹۵)^[۲۹۵] روش­های متداول­تری را انتخاب کردند. آن‌ ها بیان می­ کنند که بسیاری از پارامترها به وسیله مسیر رشد متوازن مدل و ویژگی­های بلندمدت نمونه بدست می ­آید (به عنوان مثال میانگین­های نمونه).
برخی از مطالعات به مقالات اولیه و گذشته ارجاع می­ دهند؛ برخی شواهد اقتصادسنجی خرد را برای کالیبراسیون استفاده می­ کنند.
به عنوان مثال در مدل رشد سولو، باقیمانده­های مدل رشد سولو متناظر با بهروری کل عوامل است (رومر، ۲۰۰۶^[۲۹۶]).
لذا بعد از انتخاب پارامترها، مدل برای حل آماده و شبیه­سازی می­ شود؛ بنابراین اولین عملکرد مدل از روی توانایی مدل برای هماهنگی با واقعیات تحقق یافته با بهره گرفتن از داده ­های نمونه مورد ارزیابی و قضاوت قرار می­گیرد.
رومر (۲۰۰۶) یک معرفی برای کالیبراسیون ارائه کرده است. به طور مختصر محققین مقادیر محتمل برای پارامترها را با نگاه کردن در داده ­ها و یا با بهره گرفتن از مطالعات تجربی گذشته برمی­دارند. به صورت بهینه این فرایندها بایستی ویژگی­های مربوط به داده ­ها را مورد استفاده قرار دهد.
در این بخش، قبل از انجام فرایند شبیه­سازی و تحلیل توابع ضربه-واکنش مدل، نتایج حاصل از کالیبراسیون پارامترهای ساختاری مدل گزارش می­گردد. جدول (۵-۱) بیانگر مقدار کالیبره شده پارامترهای مدل است که در رابطه (۵-۲۳۷) تصریح شده ­اند. مقدار کالیبره شده برخی از پارامترها از مطالعات پیشین گرفته شده است که در جدول (۵-۱) به مطالعه مربوطه اشاره گردیده است. برخی دیگر از پارامترها بر پایه داده ­ها و اطلاعات در دسترس و محاسبات اقتصادسنجی کالیبره و برآورد شده ­اند. کلیه داده ­های سری زمانی مورد نیاز از بانک اطلاعات سری­های زمانی بانک مرکزی اخذ شده است.
مجموعه پارامترهای مدل را در قالب مجموعه زیر می­توان بیان نمود:
(۵-۲۳۷)
جدول ۵- ۱. مقدار کالیبره شده پارامترهای مدل

۳-قابلیت های عملکردی
تعریف مفهومی:
قابلیت ها عملکردی عبارت است از قابلیت های عملیاتی، قابلیت ها در امور مالی، قابلیت ها در بازاریابی و قابلیت ها در منابع انسانی (اسورز و لیدون ، ۲۰۱۴).
تعریف عملیاتی:
در این پژوهش عبارت است از نمره ای که مدیران سازمان اتوبوسرانی از پاسخ دهی به سوالات شماره ۱ الی ۲۹ از پرسشنامه محقق ساخته در بعد قابلیت های عملکردی دریافت می نمایند.
۴- قابلیت های شخصی
تعریف مفهومی:
قابلیت های شخصی نیز عبارت است از شش شایستگی اصلی یکپارچگی فکری، حرکت از من به ما، روحیه گسترش سازمانی، ایجاد یک سازمان پایدار، توجه بهبود مهارت های کارآفرینانه و تقویت ریسک پذیری(اسورز و لیدون ، ۲۰۱۴).
تعریف عملیاتی:
در این پژوهش عبارت است از نمره ای که مدیران سازمان اتوبوسرانی از پاسخ دهی به سوالات شماره ۳۰ الی ۵۵ از پرسشنامه محقق ساخته در بعد قابلیت های عملکردی دریافت می نمایند.
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
مقدمه
یکی از بخش‌های مهم تحقیق، بخش مربوط به پیشینه و ادبیات تحقیق است؛ یعنی یکی از کارهای ضروری در هر پژوهشی، مطالعه منابع^[۱۵] مربوط به موضوع تحقیق است؛ زیرا سرچشمه علوم را می‌توان در پیشینه آنها کاوش. در بخش ادبیات تحقیق، محقق تعاریف مفاهیم و ادبیات مورد استفاده در پژوهش خود را متناسب با عنوان تحت بررسی در دستور کار خود قرار خواهد داد و ذهن مخاطب را با موضوع درحال مطالعه آشنا می سازد، در بخش مطالعه منابع نیز جان دیوئی^[۱۶] اعتقاد دارد مطالعه منابع، به محقق کمک می‌کند تا بینش عمیقی نسبت به جنبه‌های مختلف موضوع تحقیق پیدا کند. مطالعه منابع، باید هم از منابعی باشد که به طور مستقیم، در رابطه با موضوع تحقیق می‌باشند و هم از منابعی باشند که به صورت غیرمستقیم با آن موضوع، ارتباط دارند(حافظ نیا، ۱۳۹۲).
در این فصل ابتدا به فلسفه شکل گیری القای کارآفرینی و فعالیت های کارآفرینانه در سازمان ها و بررسی انواع تعاریف گوناگون در خصوص کارآفرینی در شرکت ها پرداخته می شود و سپس برخی ویژگی های شخصیتی و جمعیت شناختی و تفاوت های کارکردی و عملیاتی کارآفرینان مستقل با کارآفرینان سازمانی مورد مقایسه قرار می گیرد. سپس انواع استراتژی ها برای القای کارآفرینی درون سازمان ها و مدل های ایجاد آن بررسی گردیده و همچنین در ادامه به بررسی موضوع قابلیت های رهبری کارآفرینانه از منظرهای مختلف پرداخته شده که پایه اصلی تدوین مولفه های این پژوهش بوده است. همچنین لازم به ذکر است که در پایان نیز سوابق پژوهشی مربوطه آورده شده است.

تعاریف کارآفرینی
معادل واژه کـارآفرینی در فرانسـه Entrependre به معنای «متعهد شدن» می باشد. بنابر تعریـف واژه نامـه دانشگاهی وبستر^[۱۷] ، کـارآفرین، کسـی اسـت کـه متعهـد می شود مخاطره های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند. اقتصاددانان، نخستین کسانی بودند که در نظریـه هـای اقتصـادی خـود بـه تشـریح کـارآفرین و کارآفرینی پرداختند. موضوع کـارآفرینی در طـول زمـان همراه با تحول شیوه های تولیـد و ارزش هـای اجتمـاعی ، دچار دگرگونی فراوان و افزایش مفاهیم در برگیرنـده آن شده است. بررسی این تحولات و موارد کـاربرد ایـن واژه می تواند تا حد زیادی در راستای توسعه نظریه کارآفرینی و شناخت جوانب مجهول آن، امری مفید بـه شـمار رود(احمدپور داریانی، ۱۳۸۶).
کرکت^[۱۸] (۲۰۰۵) کارآفرینی را فرایند پویایی از تغییر بینش و بصیرت با ابتکار و نوآوری می داند(کرکت، ۲۰۰۵).
عرفانیان (۱۳۸۶) معتقد است که کارآفرین فردی است دارای ایده و فکر جدید که از طریق ایجاد یک کسب و کار و با بسیج منابع که با مخاطره مالی، اجتماعی و حیثیتی همراه است محصول یا خدمت با بازار ارائه می دهد. در تعاریف یاد شده چهار نکته وجود دارد.
کارآفرین دارای ایده و فکر جدید است.
کارآفرین در پی ایجاد کسب و کار است(نه تنها طرح تجاری، بلکه جمع آوری منابع تشکیل تیم و راه انداری کسب و کار نیز بر عهده اوست).
کار آفرین یسک پذیر است.
کارآ،رین محصول یا خدمت جدید به بازار ارائه می نماید. یعنی کارآفرین باید نتیجه کار خود را در بازار ببیند. (عرفانیان، ۱۳۸۶).
کارآفرینی از نظر موریس^[۱۹] و همکاران(۲۰۰۲) عبارت است از شناسایی فرصت ها، نوآوری برای استفاده از فرصت ها، و اقدام مخاطره آمیز برای ایجاد ارزش(به نقل از یداللهی^[۲۰]، ۲۰۰۵).
پیترز و هیسریش^[۲۱] (۲۰۰۶) نیز کارآفرینی را فرایند خلق چیزی جدید و با ارزش، با اختصاص زمان و
تلاش لازم و در نظر گرفتن ریسک های مالی، روانی و اجتماعی و رسیدن به رضایت فردی و مالی و استقلال تعریف کرده اند (بروش و هیسریش، ۲۰۰۶).
کار آفرینی سازمانی
کارآفرینی سازمانی از مفاهیم بسیار مهمی است که اهمیت و مزایای آن در سا های اخیر برای تعداد زیادی از سازمان ها و شرکت ها و بنگاه های تجاری در زیر بخدش های مختلف صنعتی، کشاورزی و خدماتی کاملا محسوس شده است(رضایی و همکاران، ۱۳۹۰).
کارآفرینی سازمانی یکی از شاخه های اصلی کارآفرینی است که سهم چشمگیری در توفیق و تعالی سازمان ها دارد (احمدپور داریانی، ۱۳۸۸).
کارآفرینی سازمانی را می توان بعنوان گستره ای تعریف کرد که در آن محصولات و یا بازارهای جدید توسعه می یابند و بر همین مبنا، سازمانی را کارآفرین می پندارند که بیش از دیگر سازمان ها به ایجاد محصولات و یا بازارهای جدید مشغول است. در کارآفرینی سازمانی با بکارگیری ظرفیت های نوآوری در سازمان، نیل به عملکرد بالاتر امکان پذیر می گردد. این امر با عرضه محصول جدید، معرفی روش جدید تولید، تشخیص بازارهای جدید، پیدا کردن منابع جدید، بهبود و توسعه کارکردهای محصول موجود و بهبود سازمان و مدیریت امکان پذیر می شود. برای ایجاد اثربخشی در فعالیت های کارآفرینی در سازمان، مدیران باید برنامه ریزی، هدایت، تخصیص منابع، اجرای ایده های نو، ارزیابی عملکرد و بهبود مداوم را در دستورکار خود قرار دهند(یداللهی ، ۲۰۰۵).
از اوایل دهه ۱۹۸۰ هجوم همزمان به سوی کارآفرینی و تاکید شرکت ها بر نوآوری برای بقاء و رقابت با کارآفرینانی که بیش از پیش در صحنه بازار ظاهر می شدند، موجب هدایت فعالیت های کارآفرینانه به درون شرکت ها شد. همراه با رسوخ فرآیندهای اداری و دیوان سالاری در فرهنگ شرکت ها، در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ کارآفرینی در سازمان های بزرگ به طور فزاینده ای مورد توجه مدیران ارشد شرکتها قرار گرفت تا آنها نیز بتوانند به فرایند اختراع، نوآوری و تجارت نمودن محصولات و خدمات جدید خود بپردازند. با آغاز دهه ۱۹۸۰ و پیشرفت ناگهانی صنایع در عرصه رقابت های جهانی اهمیت تفکر و فرایندهای کارآفرینانه در شرکت های بزرگ، بیش از گذشته مورد تاکید قرار گرفت و محققین کانون توجه خود را به چگونگی القای کارآفرینی در ساختار اداری شرکت های بزرگ معطوف نمودند(احسانی، ۱۳۹۰).
ضرورت کارآفرینی در سازمان
امروزه بسیاری از شرکت ها به لزوم کارآفرینی شرکتی پی برده اند. درواقع اینگونه تغییر گرایش در استراتژی، در پاسخ به سه نیازی است که بر شرکتها تحمیل گردیده است:
افزایش سریع رقبای جدید
ایجاد حس بی اعتمادی نسبت به شیوه های مدیریت سنتی در شرکتها
خروج بهترین نیروهای کار از شرکتها و اقدام آنها به کارآفرینی مستقل
در خصوص نخستین مورد یعنی رقابت باید اشاره نمود که این عامل با شتابی که در سال های اخیر به خود گرفته تمامی شرکت ها را به ستوه آورده و حتی صنایعی را که در فناوری های پیشرفته^[۲۲] فعالیت دارند نیز امروزه با رقبای بسیاری مواجه نموده است. سرعت نوآوری و ارائه محصولات جدید به قدری سرعت یافته که تغییرات، ابتکارات و بهبودها به امری عادی در بازارهای فروش تبدیل شده است. از این رو شرکت ها یا باید به نوآوری بپردازند یا اینکه محکوم به فنا می باشند. دوم اینکه با توجه به حرکت سریع محیط به سوی پیچیدگی بیشتر و عدم پایداری در شرایط محیطی و بازار، شیوه های سنتی مدیریت نمی تواند پاسخگوی اینگونه چرخش های شدید در محیط بوده و عدم تطبیق سریع آن با شرایط تصمیم گیری در چنین محیط های جدیدی، نوعی بی اعتمادی را نسبت به سبک های مدیریت سنتی ایجاد نموده است. سومین مشکل، ترک شایسته ترین افراد شرکت برای اقدام به کارآفرینی مستقل می باشد. از علل اصلی تشویق افراد به ترک شرکت های خود می توان به پاداش های حاصل از کارآفرینی مستقل همچون رفاه اقتصادی و اجتماعی، شهرت و استقلال در تصمیم گیری اشاره نمود و همین عوامل سبب می شود تا کارکنان جوان و با سابقه شرکت ها بیش از پیش به کارآفرینی ترغیب شوند. از سوی دیگر شکل گیری بازارهای سرمایه به صورت یک صنعت نوین و تمایل آن به سرمایه گذاری مخاطره آمیز^[۲۳] سبب شده تا کارآفرینان با سهولت بیشتری نسبت به گذشته برای تحقق فکرها و اجرای پروژه هایشان به منابع مالی دست پیدا کنند(میلز و همکاران^[۲۴]، ۲۰۰۹). به طور کلی پیشرفت سریع دانش و فناوری، تغییر روندهای جمعیت شناختی^[۲۵] همچون افزایش سطح تحصیل، اشتغال زن و مرد به کار در خانواده ها، و افزایش طول عمر و سالخوردگی جمعیت و حضور اثربخش بازارهای سرمایه و آشنایی بیش از پیش مدیران با پدیده کارآفرینی سبب گردیده تاگرایش به کارآفرینی در استراتژی های شرکت ها شدیداً مورد تاکید باشد(کوراتکو و هاجتس^[۲۶]، ۱۹۸۹).
مقایسه ویژگی های شخصیتی و جمعیت شناختی کارآفرینان مستقل با کارآفرینان سازمانی:
تاکنون محققین بسیاری به مقایسه ویژگی ها و رفتار کارآفرینان مستقل با کارآفرینان سازمانی پرداخته اند. از میان این دسته محققین، مطالعات گروه «کاکس»، «کوپر» و «جنینگز» (۱۹۹۴) از دیگران کاملتر و جامعتر بوده است. این محققین با انتخاب دو دسته از کارآفرینان مستقل و کارآفرینان سازمانی که از میان کارآفرینان بسیار موفق انتخاب شده بودند، به مطالعه جامع ویژگی های شخصیتی و عوامل جمعیت شناختی و شخصی آنها و مقایسه مقابله ای آنها پرداختند. روش مطالعه و جمع آوری اطلاعات آنها از طریق مصاحبه حضوری با ۱۹ کارآفرین سازمانی موفق و ۲۲ کارآفرین مستقل موفق و پرسشنامه های متفاوت صورت گرفته است(یداللهی، ۱۳۸۷).
الف) ویژگی های شخصیتی
در جدول ۲-۵ ویژگی های شخصیتی کارآفرینان مستقل با کارآفرینان سازمانی مقایسه شده است.
ب) ویژگی های شخصی و جمعیت شناختی
دسته دیگری از ویژگی ها که مورد توجه و مطالعه این محققین قرار گرفت، ویژگی های شخصی می باشد که در ادامه، برخی از مهمترین آنها بررسی می شود.
دوران کودکی: تجربیات کودکی کارآفرینان مستقل بسیار متفاوت از یکدیگر می باشد. آنها در دوران کودکی خود، محرومیت های بسیاری را تجربه کرده اند و روابط نزدیکی با مادران خود داشته اند و بیشتر آنها در کودکی پدر خود را از دست داده اند و یا اینکه پدر آنها حضور فیزیکی در خانه نداشته است. و به طور کلی دوران کودکی پرتلاطمی را گذرانده اند. برعکس، کارآفرینان سازمانی دوران کودکی آرامی را گذرانده اند و پدر آنها در دوران کودکی حضور پر رنگی در خانواده داشته است. (یداللهی، ۱۳۸۷)
جدول ۲-۱: مقایسه ویژگی های شخصیتی بین کارآفرینان مستقل و کارآفرینان سازمانی

در این روش که نیازی به دستگاه­های مرسوم نیست، مقدار کافی و اضافی از ماده موردنظر، به جرم مشخصی از حلال اضافه می­ شود. سپس همانند روش­های قبل در دمای معین و تا رسیدن به حالت تعادل مخلوط هم زده می­ شود. بعد از رسیدن به حالت تعادل به مخلوط زمان کافی داده می­ شود تا دو فاز کاملا از هم جدا شوند. مقداری از محلول رویی برداشته و وزن می­ شود. سپس نمونه در آون قرار داده شده تا حلال تبخیر شود و مجددا نمونه وزن می­ شود. حال با دانستن وزن حلال و حل شونده می­توان میزان حلالیت را به­دست آورد [۱۳و۱۴].
ب- روش سنتزی (مشاهده لیزری)
در این روش که به نام روش دینامیک نیز معروف است از پرتو لیزر برای تعیین میزان حلالیت در دمای ثابت استفاده می‌شود. سیستم مشاهده لیزری شامل قسمت‌های تولید­کننده لیزر، انتقال دهنده فوتوالکتریک و نمایشگر شدت نور می­‌باشد. مقادیر معلومی از حلال و حل‌شونده به‌طور پیوسته در دمای ثابتی هم زده می­‌شوند. در مراحل اولیه آزمایش، میزان عبور پرتو لیزر از محلول مورد نظر به‌خاطر برگشت توسط ذرات حل­نشده کم است. وقتی انحلال­پذیری افزایش می­‌یابد به موازات آن میزان شدت عبور لیزر زیاد می­‌شود. در نهایت که تمام ذرات حل شدند شدت پرتو به ماکزیمم خود می­‌رسد. سپس مقادیر مشخصی از حل­شونده به سیستم اضافه می­‌شود. این عمل آن‌قدر تکرار می‌شود تا شدت پرتو لیزر به میزان نهایی خود نرسد (یعنی ذرات حل­شونده در ظرف باقی بمانند و محلول به حالت اشباع خود برسد). در نهایت مقدار کل مصرفی حل­شونده ثبت می‌شود و حال با دانستن جرم حلال و حل­شونده می‌توان تعداد مول‌های آن‌ ها و کسرمولی حل­شونده را محاسبه کرد [۱۵و۱۶]. شکل (۱-۱) دیاگرام این سیستم و قسمت‌های مختلف آن را نشان می‌­دهد.

شکل(۱-۱). مراحل شماتیک روش سنتزی: ۱- همزن مغناطیسی ۲- مگنت ۳- مولد لیزر ۴- تبدیل­کننده فوتوالکتریک ۵- ظرف حاوی محلول ۶- دماسنج ۷- مبرد (برای جلوگیری از تبخیر حلال) ۸- گیره و پایه ۹- نمایشگر ۱۰- ترموستات
۱-۱-۱-۶- کاربردهای حلالیت ترکیبات
از مهم‌ترین اصول در تعیین حلال مناسب استفاده از داده‌های حلالیت ترکیب در حلال‌های مختلف می‌باشد [۱۷و۱۸]. برای طراحی فرایندهای شیمیایی مانند جداسازی براساس تبلور و جداسازی‌های کروماتوگرافی دانستن اطلاعات حلالیت امری ضروری است. هرچند، با توجه به محصولات جدید صنایع به‌ویژه محصولات دارویی، کمبود شدید داده‌های حلالیت وجود دارد. علاوه بر این، فراورده­های صنعتی دارای ناخالصی‌هایی هستند و دانستن حلالیت دقیق برای رفع این ناخالصی‌ها بسیار مهم است [۱۹]. حلالیت معمولا برای توصیف ماده (برای تعیین قطبیت ماده) تا تمیز دادن آن از دیگر مواد استفاده می‌شود. دانستن حلالیت یک ترکیب برای جداسازی آن از مخلوط مناسب است، برای مثال می‌توان مخلوط نمک و سیلیکا را با حل ‌کردن مخلوط در آب جدا کرد و سیلیکای حل نشده را فیلتر کرد. سنتز ترکیبات شیمیایی چه در مقیاس میلی‌گرم در آزمایشگاه و چه در مقیاس تن در صنعت، در هر دو از حلالیت نسبی برای جداسازی محصولات مورد نظر و هم‌چنین مواد اولیه و محصولات جانبی استفاده می‌کنند. برای مثال، یکی از روش­های سنتز بنزوئیک اسید استفاده از ترکیبات آلی ـ فلزی مانند فنیل‌منیزیم‌برمید در یخ خشک است. بنزوئیک اسید حلالیت بالایی در حلال‌های آلی مانند دی‌کلرومتان و دی‌اتیل اتر دارد. محصول دیگر واکنش منیزیم برمید است که در فاز آبی باقی خواهد ماند. به وضوح معلوم است که جداسازی بر اساس انحلال‌پذیری انجام گرفته است [۱۸].
۱-۱-۲-مقدمه‌ای بر نانو فناوری
نانومتر یک هزارم میکرون است (متر). طولی معادل ۵ اتم سیلیس یا ۱۰ اتم هیدروژن در یک ردیف کنار هم است.
نانو فناوری عبارت است از: دستکاری کوچک‌ترین اجزای ماده یا اتم‌‌ها. در حالی که تعاریف زیادی برای نانو تکنولوژی وجود دارد، تعریفی را برای فناوری نانو ارائه می‌کنند که در بر گیرنده هر سه تعریف زیر می‌باشد.

1. 1. توسعه فناوری و تحقیقات در سطوح اتمی، مولکولی و یا ماکرومولکولی در مقیاس اندازه ۱ تا ۱۰۰ نانومتر.

1. 1. خلق و استفاده از ساختارها، ابزارها و سیستم‌هایی که به خاطر اندازه کوچک یا حد میانه آن‌ ها، خواص و عملکرد نوینی دارند.

1. 1. توانایی کنترل یا دستکاری در سطوح اتمی [۲۰].

۱-۱-۲-۱- تعریف فناوری نانو
فناوری نانو به فن طراحی، تولید و کاربرد ساختار، ابزار و سیستم­ها در مقیاس نانو اطلاق می‌شود. این فناوری با کنترل ابعاد و ساختار ماده در دامنه ۱ تا ۱۰۰ نانومتر ویژگی‌های ویژه و بی‌نظیری را به ماده می‌دهد فناوری نانو مبتنی بر علوم مختلف چون فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و مواد است [۲۳ -۲۰].
به‌عبارت‌دیگر فناوری نانو بر موارد زیر متمرکز می‌شود:

1. 1. پیشرفت روش‌های ساخت و تجهیزات آنالیز سطح برای ساخت مواد و ساختارها

1. 1. فهم تغییر در خواص فیزیکی و شیمیایی در راستای ریز کردن مواد.

1. 1. استفاده از این خواص در پیشبرد مواد جدید و کاربردی در تجهیزات.

نانوتکنولوژی به‌عنوان انقلابی در شرف وقوع، آینده اقتصادی کشورها و جایگاه آن‌ ها در جهان را تحت تأثیر جدی قرار داده است. و اثرات تحول‌آفرین نانوفنّاوری باعث شده که کشورها فناوری نانو را به‌عنوان یکی از اولویت‌های تحقیقاتی خویش طی دهه اول قرن بیست و یکم و به‌عنوان یک چالش اصلی علمی و صنعتی پیش روی جهانیان قرار داده است.
۱-۱-۲-۲- نانو­مواد و نانو­ساختارها
نانو­مواد در سال­های اخیر به علت کارایی بالایی که در حوزه ­های وسیعی از زمینه ­های مختلفی از دانش مانند الکترونیک،کاتالیست، سرامیک،ذخیره داده ­های مغناطیسی و… دارند،گسترش قابل توجهی یافته­اند. در حقیقت برای تحقق نیاز­های فناورانه در زمینه ­های یاد شده با بهره گرفتن از نانو­مواد، اندازه مواد در ابعاد طول، عرض و یا ارتفاع تا مقیاس نانو متری کاهش می­یابد.
با کاهش اندازه مواد تا ابعاد نانومتری، خواص مکانیکی و فیزیکی مواد بهبود قابل توجهی پیدا می­ کند، به طور مثال استحکام مکانیکی و به ویژه مقاومت الکتریکی و حرارتی افزایش می­یابد [۲۴].
نانو مواد را می­توان در یک طبقه ­بندی کلی، به دو دسته نانوبلورها^[۶] و نانو­ذرات^[۷] تقسیم کرد:
۱-نانو­بلورها: عبارتند از مواد چند بلوری با اندازه دانه­ های کمتر از ۱۰۰ نانومتر.
۲-نانو­ذرات: عبارتند از ذرات بسیار کوچک با ابعاد ریز (کمتر از ۱۰۰ نانومتر) که به عنوان بلوک­های ساختمانی نانو­مواد بلوری در نظر گرفته می­شوند [۲۵].
۱-۱-۲-۳-نانوذرات
ذراتی که در هر سه بعد در مقیاس ۱ تا ۱۰۰ نانومتر باشند به آن­ها نانوذرات (NPs) گفته می­ شود. هم­چنین به ذرات کوچک­تر از ۱۰۰ نانومتر لقب ذرات شبه­میکرون^[۸] داده می شود و این ذرات به طور محسوسی کوچک تر از طول موج نور مرئی (حد پایین نور مرئی ۴۰۰ نانومتر) می­باشد، به همین دلیل این ذرات رفتار متفاوتی را از خود نشان می­ دهند.
همان­طور که می­دانیم همه ذرات جامد از اتم­ها و مولکول­ها ساخته شده اند، بنابراین وقتی اندازه ذرات کوچک و کوچک تر می­ شود خواص و رفتار ذرات به سمت اتم و مولکول­های سازنده خود رفته و خواص متفاوتی را نسبت به توده جامد متشکل از همان ماده بروز می­ دهند. همزمان با کاهش اندازه ذرات دو اتفاق می­افتد:
.i فعال شدن سطح ذرات
.ii افزایش مساحت
نانوذرات خواص فیزیکی و شیمیایی وابسته به اندازه را از خود نشان می­ دهند. به عنوان مثال خواص نوری ، مغناطیسی ، کاتالیزوری، ترمودینامیکی و الکتروشیمیایی متفاوتی را نسبت به توده ماده از خود نشان می­ دهند. ترکیب شیمیایی و شکل نانوذرات نیز بر روی این خواص تاثیر دارند. بنابراین دانستن اندازه دقیق ذرات در نانوفناوری لازم است. امروزه با توسعه دستگا­ه­ها، به ویژه میکروسکوپ­ها امکان بررسی و مشاهده مواد و پدیده ­ها در سطوح آنگسترومی وجود دارد که این موضوع باعث درک عمیق تر از مواد نانوساختار می­ شود.
نانوذرات می­توانند بوسیله پلیمرهای آلی (نانوذرات آلی) و یا با عناصر معدنی (نانوذرات معدنی) تهیه و آماده شوند .لیپوزوم­ها، دندریمرها، نانومواد کربنی و پلیمرهای مایسلی مثال­هایی از نانوذرات آلی هستند. اما نانوذرات معدنی شامل نقاط کوانتومی، نانوذرات مغناطیسی، سرامیکی و فلزی است که دارای هسته مرکزی متشکل از مواد معدنی با خواص فلورسانسی، نوری، مغناطیسی و الکترونی خاصی هستند [۲۸-۲۶].
۱-۱-۲-۴- نانوذرات فلزی
اگرچه ساخت نانوذرات فلزی به سالیان دورتر برمی­گردد اما تنها در دهه گذشته تولید نمونه­های همگن از آن­ها به طور کنترل­پذیر ممکن شده است. اگرچه خیلی از کارهای اصلی در این زمینه با طلا صورت گرفته است اما نانوذرات فلزات دیگر مثل نقره، مس، پلاتین و کادمیم نیز ساخته شده ­اند. مشخص شده که خواص نانوذرات فلزی وابسته به اندازه ، شکل، کریستال، ترکیب و ساختار آن ها است. به عنوان مثال فلز طلا زردرنگ است اما محلول نانوذرات طلا می ­تواند رنگ­های مختلفی از آبی تا قرمز، وابسته به اندازه نانوذرات از خود نشان دهد. نانوذرات فلزی نقش مهمی را در زمینه ­های مختلف فناوری و علوم از قبیل فوتوگرافی،کاتالیزوری، پزشکی، وسایل الکترونیکی، ذخیره­سازی اطلاعات و اسپکتروسکوپی بازی می­ کنند [۳۱-۲۹].
نانوذراتی از قبیل سرب، جیوه، قلع و کادمیم دارای خطوط پلاسمونی در ناحیه طیف UV می­باشند و نانوذرات آن­ها رنگ شدیدی از خود نشان نمی­دهند. اما نانوذرات فلزات نجیب از قبیل طلا، نقره و مس رنگ های بسیار شدیدی را از خود نشان می­ دهند. این رنگ­ها ناشی از خواص رزونانس پلاسمون سطح این نانوذرات و در ناحیه مرئی می­باشند. البته رنگ این نانوذرات به شکل و اندازه نانوذرات و همچنین ثابت دی­الکتریک محیط نیز وابسته است که باعث توسعه روش­های سنتز و کاربرد­های وسیع این نانوذرات شده است [۳۴-۳۲].
۱-۱-۲-۵- رزونانس پلاسمون سطح^[۹]
همان­طور که می­دانیم فلزات رساناهای خوبی هستند و به همین دلیل از آن­ها در وسایل الکترونیکی و هادی­ها استفاده می­ شود. این مواد رساناهای خوبی هستند چون الکترون­های آن­ها به اتم خاصی محدود نبوده و همانند ابری در تمام شبکه و اطراف هسته­های اتمی پراکنده هستند و این ابر الکترونی اجازه انتقال بار (الکترون) را در خود می­دهد. همچنین به خاطر نور منعکس شده از سطح فلز، آن­ها براق دیده می­ شود و دلیل این انعکاس ابر الکترونی اطراف فلزات می باشد. پس فوتون­های نوری نمی ­توانند به وسیله هسته­های اتمی جذب شوند، چراکه توسط ابر الکترونی پوشیده شده ­اند. در نتیجه فوتون­های منعکس­شده به چشم خورده و باعث می­ شود فلزات براق به نظر بیایند [۲۹].
همان­طور که از مکانیک کوانتومی می­دانیم الکترون­ها می­توانند به صورت موج یا ذره رفتار کنند. اگر الکترون­ها در ابر الکترونی به عنوان یک موج با انرژی خاص در نظر گرفته شوند ما با وضیعتی که در آن نور با همان طول موج جذب ابر الکترونی شده روبرو می­شویم و این رزونانس تولید می­ کند. بدین معنی که وقتی یک فلز طول موج نوسانی نور را جذب می­ کند باعث ایجاد ارتعاش در ابر الکترونی می­ شود. این اتفاق معمولاً در سطح فلزات رخ می­دهد و رزونانس پلاسمون سطح نامیده می­ شود. پلاسمون نامی برای نوسان ابر الکترونی می­باشد. این بدان معنی است که برای فلزات طول موج معینی وجود دارد که در آن فوتون­ها منعکس نمی­شوند بلکه آن­ها جذب شده و به رزونانس پلاسمون سطح (ارتعاش ابر الکترونی) تبدیل می­شوند. برای فلزاتی مانند طلا این طول موج در ناحیه مادون قرمز قرار دارد و این ناحیه در محدوده خارج از ناحیه مرئی است که با چشم دیده نمی شود و برای همین فلزات منعکس کننده نور و براق دیده می­شوند. اما نانوذرات دارای نسبت سطح به حجم بزرگتری هستند و همین عامل منجر به رزونانس پلاسمون سطح قو­ی­تر می­ شود. به همین دلیل برای فلزاتی مانند طلا رزونانس پلاسمون نانوذرات در قسمت مرئی طیف صورت می­گیرد و این بدین معنا است که قسمتی از نور مرئی جذب و قسمتی از آن منعکس می­ شود. بخش منعکس شونده باعث ایجاد رنگ در نانوذرات می­ شود. برای مثال با کاهش اندازه نانوذرات طلا قسمت آبی سبز نور مرئی جذب و قسمت قرمز نور منعکس می­ شود و همین باعث ایجاد رنگ قرمز در نانوذرات طلا می­باشد [۳۳].
با افزایش اندازه ذرات طول موج جذبی رزونانس پلاسمون نانوذرات طلا به سمت ناحیه قرمز طیف مرئی جابجا می­ شود و این بدین معنی است که طول موج قرمز جذب می­ شود. برای همین با افزایش اندازه نانوذرات طلا آن­ها را به رنگ آبی می­بینیم. الکترون­های آزاد در فلز (الکترون­های d در طلا و نقره) آزادانه درون مواد منتقل می­شوند و میانگین مسیر آزادانه در طلا و نقره تقریباً ۵۹ نانومتر است. بنابراین در ذرات کوچک­تر از این مقدار انتظار می­رود که الکترون­ها در توده ماده پراکنده نشوند و بنابراین انتظار می­رود تمام اثرات متقابل نور با سطح باشد. وقتی که طول موج نور بسیار بزرگ­تر از اندازه نانوذرات باشد می ­تواند شرایط رزونانسی که در شکل (۱-۲) نشان داده شده را به وجود بیاورد [۳۴].

شکل(۱-۲). شمایی از رزونانس پلاسمون سطحی در نانوذرات
برخورد فرکانس رزونانسی نور با نانوذرات منجر به نوسان الکترون­های آزاد موجود در سطح آن­ها می­ شود. در هنگام برخورد موج نور عبوری، دانسیته الکترونی به یک طرف قطبش یافته و همچنین رزوناس در فرکانس نور منجر به تداوم نوسان الکترون­های قطبش یافته از یک سمت به سمت دیگر می­ شود. شرایط رزونانس بوسیله اسپکتروسکوپی جذبی یا پراکندگی اندازه ­گیری می­ شود که وابسته به شکل، اندازه، ثابت دی­الکتریک فلز و همچنین محیط مادی است. تغییر در شکل و اندازه نانوذرات و تغییر هندسه سطح منجر به جابجایی در دانسیته میدان الکتریکی روی سطح می­ شود و این منجر به ایجاد تغییر در فرکانس نوسان الکترون­ها و ایجاد سطح مقطع متفاوت برای خواص نوری از قبیل جذب یا پراکندگی می­ شود. همچنین تغییر در ثابت دی­الکتریک محیط مادی، بر روی فرکانس نوسان الکترون­ها موثر است که بدلیل تغییر در توانایی سطح برای قرار دادن دانسیته بار الکترونی در سطح نانوذرات می­باشد. تغییر حلال نیز باعث تغییر ثابت دی الکتریک می­ شود، اما عامل­های محافظت­کننده اثر بیشتری را در جابجایی رزونانس پلاسمون ناشی از سطح نانوذرات دارند.
بنابراین مولکول­های پیوند شیمیایی شده (مانند مولکول­های تیول­دار) را می­توان با مشاهده تغییر در دانسیته الکترونی سطح که منجر به تغییر ماکزیمم جذبی پلاسمون سطحی می­ شود، شناسایی کرد [۳۵-۳۲]. خواص نوری قابل توجهی ازمواد با خاصیت پلاسمونی ایجاد می­ شود چراکه الکترون­های لایه هدایت روی سطح نانوذرات فلزی وقتی نور با طول موج خاص به آن­ها برخورد می­ کند دستخوش نوسان دسته­جمعی می­شوند.
هم­چنین زمانی که نور با نانوذرات فلزی نجیبی که دارای اندازه ای کوچک­تر از طول موج نور بوده برخورد و تعامل داشته باشد آن وقت رزونانس پلاسمون سطح به نام رزونانس پلاسمون سطح محدودشده ( LSPR ) شناخته می­ شود. پلاسمون سطحی به اثر متقابل قوی نور با سطح فلزات گفته می­ شود .LSP باعث افزایش میدان الکتریکی در نزدیکی سطح نانوذرات می­ شود که این افزایش در نزدیکی سطح نانوذرات بیشترین بوده و تحت تاثیر میدان دی الکتریک زمینه کاهش می­یابد. همچنین نوسان جمعی در طول موج رزونانسی بیشترین بوده که در ناحیه طول موج­های مرئی در نانوذرات فلزی گران­بها اتفاق می­افتد (شکل۱-۳) [۳۹-۳۶].

شکل (۱-۳). شمایی ازایجاد رزونانس پلاسمون سطح در نانوذرات فلزی
اما از پلاسمونیک نانوذرات استفاده­های زیادی می­ شود از قبیل:
کاربردهای تشخیصی که در آن از نانوذرات طلا یا نقره برای تشخیص کمی یا کیفی استفاده می­ شود.