قلمرو تحقیق در این مطالعه “کشورهای نفت خیز منا “می باشند.
۱-۹ جامعه و حجم نمونه
جامعه آماری “کشورهای نفت خیز منا “می باشند. که آمار مربوط به این کشور ها طی دوره ی ۱۹۸۰-۲۰۱۲جمع آوری گردیده است. لازم به ذکر می باشد که آمار های مربوطه از سالنامه ی آماری کشور ، بانک مرکزی ، مرکز آمار ایران ، سایت بانک جهانی و سایت صندوق بین المللی پول استخراج شده است .
۱-۱۰محدودیت ها و مشکلات تحقیق
در زمینه ی رابطه ی بین تکانه های نفتی و رشد اقتصادی در”حوزه کشورهای نفت خیز منا” تحقیقات و پژوهش های زیادی صورت نگرفته است .

فصل دوم:
ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق

۲-۱ مقدمه
مبانی نظری، چارچوب و زیر بنای فکری هر پژوهش را در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تشکیل می دهَد و استنتاجات و سیاست گذاری ها و تعیین راهبردها نشات گرفته از مبانی نظری است و ریشه در مفاهیم آن دارد. در واقع مبانی نظری مسیر یک پژوهش و تحقیق را مشخص کرده و آن را کنترل می کند. مبنای نظری با ایجاد فضای ذهنی مناسب، دیدگاه های فکری پژوهشگر و کاربران پژوهش را به هم نزدیک کرده و موجب برداشت های یکسان از مفاهیم و نظرات ارائه شده خواهد گردید.( عزتی، ۱۳۷۶)مطالعاتی که درباره یک موضوع انجام می شود راهنما و راهگشای پژوهش های بعدی در آن زمینه است. آگاهی از شیوه تحقیق و نتایج کار دیگران در مطالعه یک موضوع با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی آن ما را در تجزیه و تحلیل بهتر آن موضوع یاری

می کند.از این جهت ما در این فصل به تعریف واژه های کلیدی تحقیق ، به بررسی ادبیات موجود و پیشینه تحقیق در این خصوص خواهیم پرداخت. نا اطمینانی در ادبیات اقتصادی به تغییرات غیر قابل پیش بینی در متغیر های اقتصادی اشاره دارد که خود می توانند بر رشد اقتصادی تاثیر گذار باشند با توجه به نقش استراتژیک نفت به عنوان کالایی اثر گذار بر اقتصاد ها ،تکانه ها و تغییرات قیمت نفت به وسیله ی اغلب اقتصاد دانان به عنوان یک عامل مهم در نوسانات سیکل های تجاری مورد توجه قرار گرفته است از این رو اقدامات گستر ده ای جهت تجزیه و تحلیل نوع اثر گذاری تکانه های قیمت و اندازه گیری آنها بر متغیر های کلان اقتصادی صورت گرفته است در مقایسه با مفهوم ریسک مفهوم نا اطمینانی به شرایط نا مشخص و غیر قابل اطمینان ارجاع دارد تفاوت دو مفهوم نا اطمینانی و ریسک در آن است که در پدیده ی ریسکی به دلیل تعدد و تکثر وقوع حادثه یا پدیده در واحد زمان استخراج اعداد و ارقام ناظر بر احتمال وقوع با دامنه ی اطمینان با بهره گرفتن از روش های آماری و ریاضی قابل انجام است اما در پدیده های نا مطمئن اگر چه ممکن است که تعداد و تکثر وقوع پدیده هم وجود داشته باشد اما به دلایل متعدد از جمله عوامل نا شناخته ، جدید و غیر قابل پیش بینی یا نبود نمونه های متعدد در واحد زمان استنباطات و استنتاجات آماری و ریاضی قابل انجام نیست
.نا اطمینانی همواره در بازار نفت خام وجود داشته و در اکثر موارد به تغییر (کاهش یا افزایش ) قیمت نفت منجر می شود و می تواند به طور گسترده ای بر همه ی اقتصاد های یک یا چند کشور به نحوی اثر گذارد که اقتصاد داخلی آنها دچار مشکلات گسترده شود و سبب بحرانی برای اقتصاد آنها گردد. تغییرات قیمت نفت در طول تاریخ انگیزه ی مناسبی را برای تحلیل گران و اقتصاد دانان فراهم آورده است تا در زمینه های نظری و کاربردی مبادرت به تحقیق و تفحص نمایند. .اغلب مطالعات انجام شده در این زمینه برای کشور های صنعتی انجام گرفته که اکثرا” وارد کننده ی نفت می باشند . در این کشور ها نفت به عنوان یکی از عوامل تولید بوده که افزایش قیمت آن آثار تورمی و رکودی را در بر داشته است . البته قابل ذکر است که این رابطه ی یک به یک نیست و اگرچه افزایش قیمت نفت سبب بروز بحران در سال هایی شده اما کاهش قیمت به همان اندازه سبب رونق نگردیده است و در مطالعات انجام شده برای کشور های صادر کننده ی نفت ” بیماری هلندی ” به عنوان مهم ترین مبنای تئوریکی موجود محسوب می شود. در تحلیل آثار نا اطمینانی در آمد های نفتی بر متغیر های اقتصادی به ویژه رشد اقتصادی دوره زمانی مورد مطالعه از اهمیت خاصی برخوردار است . آثار نا اطمینانی درآمد های نفتی در کوتاه مدت و بلند مدت متفاوت می باشد . دوره زمانی می تواند در میزانی که اقتصاد با شرایط جدید و قیمت های نسبی جدید سازگار گردد ، موثر باشد .به عنوان مثال در کوتاه مدت افزایش قیمت نفت اثر فوری بر تراز تجاری دارد و به دلیل وجود اصطکاک در بازار تخصیص مجدد منابع و هم چنین توقف فعالیت ها تا زمان از بین رفتن نا اطمینانی ها ، آثار کوتاه مدت بزرگتر می شوند . اما در میان مدت باعث برخی تعدیل ها در رفتار اقتصادی می گردد . آحاد اقتصادی می توانند با انجام جایگزینی ، کاهش درآمد خود را که در نتیجه ی وخیم شدن رابطه ی مبادله ی ایجاد شده کاهش دهند.
۲-۲ کشورهای منا[۲۹]
منا به معنی خاورمیانه و شمال آفریقا اصطلاحی می‌باشد که برای نامیدن کشورهای عمده تولیدکننده نفت که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارند به کار می‌رود. حد این منطقه از کشور مراکش در شمال غربی قاره آفریقا آغاز می‌شود و تا ایران، شرقی‌ترین کشور منطقه خاورمیانه امتداد می‌یابد. این منطقه دارای ۶۰ درصد منابع نفتی و ۴۵ درصدمنابع گازی جهان می‌باشد. اقتصاد این کشورها رابطه تنگاتنگی با تغییرات جهانی بهای نفت دارد. این منطقه یکی از قدیمی‌ترین حوزه‌های برداشت نفت در جهان محسوب می شود. از اینرو ذخایر نفت کشورهای این منطقه بیشتر از سایر مناطق کره زمین کاهش یافته و فرسودگی ادوات حفاری و استخراج نفت نیز مشهودتر است. در سال ۲۰۰۷، کشورهای این منطقه روزانه ۱ میلیون بشکه نفت برداشت کرده اند که معادل ۴۰ درصد برداشت جهانی آن محصول در آن سال بوده است. در همین سال ۲۲ درصد تولید خشکی و فراساحلی گاز که به ترتیب ۳۵۴ میلیارد متر مکعب و ۱۸۴ میلیارد متر مکعب بوده نیز از آن منطقه بوده است. در همین سال مخارج حفاری و نوکاری چاه‌های نفت این منطقه بالغ بر ۷٫۷ میلیارد دلار برآورد شده است.(بانک جهانی)

کشورهای عضو منا با رنگ تیره مشخص شده است
منبع بانک جهانی
شامل کشورهای عراق، ایران، ارمنستان، بحرین، اردن، کویت، لبنان، عمان، اردن، پاکستان، فلسطین، قطر، عربستان، سوریه، ترکیه، امارات/فیمن، الجزایر، مصر، لیبی، مراکش، تونس، مریتانیا، سودان.
– منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا معروف به “منا” (MENA) از نظر منابع طبیعی و نیروی کار شامل سه گروه کشورها میباشد:
۱) کشورهایی که فاقد منابع طبیعی، اما دارای نیروی کار فراوان هستند. مانند جیبوتی، مصر، اردن، لبنان، مراکش و تونس.
۲) کشورهایی که از نظر منابع طبیعی، غنی و دارای نیروی کار فراوان هستند. مانند الجزایر، ایران، عراق، سوریه و یمن.
۳) کشورهایی که از نظر منابع طبیعی، غنی اما فاقد نیروی کار هستند: مانند بحرین،‌ کویت، لیبی، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات.
کشورهای “منا” از نظر توسعه و کارآیی نیز شامل سه گروه زیر می شوند:

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir