ایران در فلات قاره اش نفت و گاز قابل ملاحظه ای یافت نمی شود یا اگر دقیق تر بگوییم نفت فلات قاره ایران از چهار کشور ساحلی کمتر است و یا در صورت وجود نفت ، عمق زیاد آب و فقدان تکنولوژی پیشرفته ، استخراج منابع را با مشکل مواجه کرده است . ایران از نظریه اشتراکی برای دستیابی به منابع بیشتر حمایت می کند .
در این پژوهش ما وجود منابع نفت و گاز و چگونگی انتقال انرژی (خطوط لوله ) رامهمترین عامل در ایجاد و تداوم بحران رژیم حقوقی خزر به حساب آوردیم . هرکشوری سعی دارد بیشترین را به خود اختصاص دهد . آینده خزر و حل بحران موجود به چگونگی تقسیم منابع نفت و گاز بستگی زیادی دارد .
منابع
الف) کتاب
افشار، ایرج، دریای مازندران(پژوهش در جغرافیای طبیعی، نام و پیشینه ی تاریخی رژیم حقوقی،محیط زیست و اقتصاد)، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1381

اقبال آشتیانی، عباس و باقر عاملی ، تاریخ ایران پس از صدر اسلام تا انقراض قاجار در دوره پهلوی، تهران، انتشارات نامک، 1378
امیراحمدیان، بهرام ومهناز گودرزی، دریای خزر منافع روسیه وامنیت ایران، تهران: نشر قمس، 1389
تقوی اصل، سید عطا، ژئوپلیتیک جدید ایران از قزاقستان تا گرجستان، تهران: دفترمطالعات سیاسی وبین المللی، تابستان 1387
جفری کمپ ورابرت هارکاوری، جغرافیای استراتژیک(پیشینه، مفاهیم ومسائل)، ترجمه سید مهدی حسینی متین، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، زمستان 1383.
حاجی یوسفی، امیرمحمد، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه ای،(2001-1991)، تهران: مرکز چاپ وانتشارات وزارت امور خارجه، بهار 1384، ص129.
دهقان، فتح الله، بررسی نفت وگاز دریای خزر وتأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات همه، 1382
صدیق، میرابراهیم ، روابط ایران با جمهوری های قفقاز، تهران: نشر دادگستر، زمستان 1383.
صفری، مهدی ، ساختارو تحولات سیاسی در فدراسیون روسیه وروابط با جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز انتشارات وزارت امورخارجه، 1384
کریمی پور، یدالله، مقدمه ای برایران وهمسایگان (منابع تنش وتهدیدها)، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی تربیت معلم، 1379.
کولایی، الهه، بازی بزرگ جدید درآسیای مرکزی: زمینه ها و چشم اندازها، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1384
مجتهدزاده، پیروز، دموکراسی وهویت ایرانی، تهران: انتشارات کویر،1386.
مجتهدزاده، پیروز، جغرافیای سیاسی وسیاست جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت، 1381.
مرکز مطالعات ونیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی(ندسا)، خزر ومنافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر سایه روشن، زمستان 1381
مستقیمی، بهرام، حفظ محیط زیست دریای خزر: راهکارهای دیپلماتیک، تهران: دفترمطالعات سیاسی وبین المللی وزارت امورخارجه، پاییز1384.

ب)مقالات
اسدی کیا، بهناز ، “بررسی رژیم حقوقی دریاهای بسسته و تحدید حدود دریای خزر”، مجله بندر ودریا، شماره 55و56، آذر ودی 1374
ابوطالبی، مرتضی، ” خطوط انتقال نفت وگاز در آسیای مرکزی” ، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، شماره 25، 1387
اطاعت، جواد وحمیدرضا نصرتی، “ایران وخطوط انتقال انرژی حوزه خزر” ،مجله مطالعات اوراسیای مرکزی“، سال دوم، شماره سوم، زمستان وبهار 88-1387،
اعظمی، هادی، ” وزن زئوپلتیکی ونظام قدرت های منطقه ای (بررسی موردی:جنوب غرب آسیا)،” فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم، شماره سوم وچهارم، پاییز وزمستان 1385
امیراحمدیان، بهرام، “نفت و امنیت در قفقاز”، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، سال 15، دوره چهارم، شماره 56، زمستان 1385.

امیراحمدیان، بهرام ، ” ژئوپلیتیک لوله ها در مسیر ژئواستراتژیک اوراسیا”، ویژه نامه همشهری دیپلماتیک، شماره 45.
امیر احمدیان ، بهرام ، “نفت و امنیت در قفقاز”، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، سال 15، دوره چهارم، شماره 56، زمستان 1385
باوند، داوود ، “نگرشی بر رژیم حقوقی دریای خزر: نویدها و زنهازها”، فصلنامه خاورمیانه، سال دوم، شماره سوم، 1372
درخشان، فرهاد، “جغرافیای تولید، انتقال ومصرف انرژی”، مجموعه مقالات دوازدهمین همایش بین المللی آسیای مرکزی وقفقاز، تهران:دفترمطالعات وزارت امورخارجه،1383
رام، منصوره، “چشم انداز توسعه ی نفت وگاز خزر ومنافع ایران” ،فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز“، شماره 61، 1387
روشندل، ابراهیم، “اهداف استراتژِیک قزاقستان در آینده انرِژی جهان”، سایت موسسه ی مطالعات بین المللی چشم انداز ابرار نوین، 8/11/1388 قابل دسترس در http://www.naip.ir/Default.aspx?PageID=52&RelatedID=IwIKIwaw (،7/17/2010)
روشندل، جلیل، “نظامیگری در دریای خزر گرایشی برخاسته ازفقدان رژیم حقوقی”، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، سال هفتم، دوره سوم، شماره 22، تابستان1383.
28.لشکری،احسان، “علایق ژئوپلتیکی بازیگران وبرآوردهای آماری منابع انرژی دریای خزر”، دوماهنامه ی تحولات ایران واوراسیا، شماره ی 25، مهر وآبان 1388.
29.سجادپور، محمد کاظم، ” سیاست خارجی آمریکا ومسئله انرژی در مرزهای شمالی ایران “، مجموعه مقالات دوازدهمین همایش آسیای مرکز

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

ی وقفقاز، تهران : دفتر مطالعات وزارت امور خارجه، 1384.

گورزی، مهناز، ” ژئوپلیتیک دریای مازندران واهمیت ایران “، مجله مطالعات اوراسیای مرکزی،سال دوم، شماره 5، زمستان 1388.
هاشمی،غلامرضا، ” عوامل درون منطقه ای تأثیرگذار بر امنیت قفقاز “، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، شماره4، زمستان 1381.
اطاعت، جواد وحمیدرضا نصرتی، “ایران وخطوط انتقال انرژی حوزه خزر” ،مجله مطالعات اوراسیای مرکزی“، سال دوم، شماره سوم، زمستان وبهار 88-1387،

کولائی، الهه، ” ژئوپلیتیک انتقال نفت از قفقاز” ، مجله مطالعات اوراسیای مرکزی، سال اول، شماره اول، زمستان وبهار 87-1386.
حافظ نیا، محمد رضا، ” ژئوپلیتیک ایران در جهان پس از جنگ سرد”، مجموعه مقالات همایش جغرافیا(کاربردهای دفاعی و امنیتی)، پژوهشکده علوم دفاعی دانشگاه امام حسین(ع)، 1379.

.یزدانی، عنایت الله ومهدیه ملبوس باف، ” طرح های خطوط لوله انرژی در حوزه خزر”، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، سال 22، شماره 9، 1387.
جلالی، محمدرضا، “ذخایر هیدروکربنی دریای خزر: خطوط لوله نفت وگاز “، مجموعه مقالات دوازدهمین همایش آسیای مرکزی وقفقاز، تهران : دفترمطالعات وزارت امور خارجه،1384.
. نقیب زاده ، احمد، “نقش قدرت های منطقه ای وبرون منطقه ای درحوزه ی خزر”، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، سال دهم ، دوره سوم،شماره 37، بهار1381،
مجتهدزاده ،پیروز ، “امنیت درآسیای باختری؛شکل گیری ژئوپلیتیک طرح های نوین آمریکایی”،گزارش ها وتحلیل های نظامی-راهبردی( ویزه نامه جغرافیای نظامی)،سال4،شماره 35،مهرماه 1382
صدقی،ابولفضل ، ” سیاست خارجی ایالت متحده آمریکا در حوزه خزر وتأثیر آن برامنیت ملی ایران”، سیاست دفاعی، شماره 40-41، پائیز وزمستان 1381.

وحیدی ، موسی الرضا ، ” حضور نظامی امریکا در آسیای مرکزی وقفقاز، واکنش روسیه”، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، شماره 37، بهار 1381.
یزدانی، عنایت الله ، ” ژئوپلیتیک نفت در منطقه خزر ونقش آمریکا: بازدارندگی جدید”،فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز،سال پانزدهم، دوره چهارم، زمستان 1385.
ویلیامسون ،راجر ، “دریای خزر وآسیای مرکزی: توسعه .ثبات”،فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، 1384.
فیاضی، محسن، “رقابت پیرامون انرژی آسیای مرکزی وقفقاز”،فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز،سال شانزدهم، دوره چهارم، شماره 60، زمستان 1386.
کرمی، جهانگیر ، سیاست ها واقدامات امنیتی روسیه در خارج نزدیک، تهران: ابرار معاصر، 1383.
پیروز، مجتهدزاده ، ” جهان در سالی که گذشت”، اطلاعات سیاسی –اقتصادی ، سال نهم،شماره هفتم وهشتم، 1381.

متقی،ابراهیم ومریم همت خواه، ” جایگاه ایران دربازار انرژی آسیای مرکزی”، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال اول، شماره اول، 1386-1387،
دمیرچی لو، مجتبی، “نگاه ایرانی به سیر تحولات رژیم حقوقی دریای خزر” ، دوفصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال اول، شماره 1، زمستان وبهار 1387-1386،
شزیف زاده، جواد ، “دریای خزر ورژیم حقوقی آن”، فصلنامه تحقیقی، مطالعاتی مؤسسه فرهنگی آران، سال ششم، شماره 15و16، بهار وتابستان 1387.

موسوی، سیدرسول، “آینده دریای خزر”، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، ش65، بهار1388