فصل سوم

روش اجرای پژوهش

مقدمه:
روش های پژوهشی در واقع ابزارهای دستیابی به واقعیت به شمار می روند. در هر پژوهش، پژوهشگر تلاش می كند تامناسب ترین روش را انتخاب كند و آن روشی است كه دقیقتر از سایر روش های دیگر واقعیت را كشف كرده و روابط موجود بین متغیرها را بیان نماید. در این فصل برای انتخاب روش تحقیق مناسب با مراجعه به كتب موجود و نیز مشورت با اساتید محترم راهنما و مشاور، ساختار تحقیق به گونه ای انتخاب گردید كه تا پایان تحقیق، هدایتگر محقق باشد. همچنین روش تحقیق، جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری، روش گردآوری اطلاعات، اعتبار ابزار اندازه گیری و روش های آماری تجزیه تحلیل اطلاعات در ذیل توضیح داده شده است.
روش تحقیق:
با توجه به موضوع و اهداف این تحقیق روش بكار رفته در مطالعه رابطه فرسودگی شغلی با كاركردهای خانوادگی یک روش توصیفی است. این تحقیق به شكل میدانی صورت می گیرد. و همینطور كه می دانیم تحقیق توصیفی شامل جمع آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه یا پاسخ به سوالات مربوط به وضعیت فعلی موضوع مطالعه می شود. یک مطالعه توصیفی چگونگی وضع موجود را تعیین و گزارش می كند، اطلاعات توصیفی معمولاً از طریق پرسشنامه، مصاحبه مشاهده را اطلاعات ثبت شده جمع اوری می شوند. توجه تحقیق توصیفی در درجه اول به زمان حال است و آنچه را كه هست توصیف و تفسیر می كند. و از نظر مقطع زمانی كه تحقیق صورت می گیرد یک تحقیق مقطعی می باشد. چونكه صرفاً در یک برهه زمانی صورت می گیرد و یک پدیده را در یک برهه زمانی مورد مطالعه قرار می دهد و همچنین این تحقیق از نوع تحقیق همبستگی است چونكه در مورد رابطه بین متغیرهایی كه فقط در مورد یک گروه به دست آمده است به كار می رود.
بنابراین پژوهش حاضر از نوع توصیفی– همبستگی و به شكل میدانی انجام گرفته است . بدین جهت محقق سعی كرده است وضعیت موجود را به وسیله پرسشنامه كیفیت زندگی كاری و فرسودگی شغلی بدون دخالت و استنتاج ذهنی به طور دقیق و كامل گزارش نماید. و رابطه بین متغیرهای مورد نظر را از دیدگاه كاركنان دانشگاه اسلامشهر بدون قضاوت و ارزش گذاری توصیف نماید.

جامعه آماری:
جامعه آماری تحقیق حاضر را ، کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر به تعداد 347 نفر تشكیل می دهد .

حجم نمونه و روش نمونه گیری:
برای انجام تحقیقات عملی در بسیاری از موارد بجای مطالعه کل جامعه آماری می توان نمونه ای از جامعه آماری انتخاب گردد.زیرا موجب تسهیل وتسریع کار پژوهش ،صرفه جویی در وقت ،هزینه و انرژی پژوهشگر می شود. در تحقیقات علمی برای آنکه نتایج حاصل از نمونه آماری قابل تعمیم به جامعه آماری باشد و نمونه بتواند ویژگیهای جامعه آماری را منعکس کند در مواردی که حجم جامعه(N) به اندازه کافی بزرگ باشد می توان حجم نمونه (n) را طوری که N5% <n باشد.در این صورت نتایج حاصل از بررسی نمونه انتخابی قابل تعمیم خواهد بود.
در این تحقیق نمونه آماری بر اساس جدول مورگان تعداد 170نفر انتخاب شد. روشی که برای انتخاب نمونه بکار رفته روش نمونه گیری تصادفی (با بهره گرفتن از جداول اعدادتصادفی ) است و از طریق لیست اسامی کارکنانی که به شغل کارمندی اشتغال داشتند،انتخاب شدند.
روش های گردآوری اطلاعات:
لازم به ذكر است كه روش گردآوری اطلاعات درمراحل مختلف این تحقیق متفاوت می باشد. باتوجه به اینكه جمع آوری اطلاعات (آماری) از طریق پرسشنامه امكان بیشتری داشت، لذا روش پرسشنامه بعنوان روش اصلی این تحقیق انتخاب گردید. دراین تحقیق از دو پرسشنامه كیفیت زندگی كاری و فرسودگی شغلی استفاده شده است كه پرسشنامه كیفیت زندگی كاری توسط والتون (1975) تهیه شده است . كه حاوی 27 سوال بسته پاسخ و براساس مقیاس 5 درجه ای لیكرت، هشت مولفه اصلی كیفیت زندگی كاری والتون را اندازه گیری می كند. این پرسشنامه بوسیله دانشجویان و محققان در خارج و داخل كشور مورد استفاده قرار گرفته است. پاسخ دهندگان نظر خود را در مورد هرسوال با انتخاب یكی از گزینه های (خیلی كم، كم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد) بیان نموده اند. برای نمره گذاری به ترتیب از نمرات (1-2-3-4-5) استفاده شده است.
پرسشنامه فرسودگی شغلی (MBI) كه برای اولین بار توسط مسلش و جكسون در سال (1981) تدوین شد، شامل سه زیر مقیاس خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی است. این پرسشنامه نیز در اكثر پایان نامه های داخلی و خارجی معتبر مورد استفاده قرار گرفته است. در مجموع نمره ای كه از این پرسشنامه برای هر فرد محاسبه می شود هرچه بزرگتر باشد، درجه فرسودگی شغلی فرد بیشتر است. جهت بعضی گویه ها، مثبت و جهت بعضی گویه ها منفی است. براساس مقیاس لیكرت از صفر تا پنج درجه بندی شده است و سه بعد مهم فرسودگی شغلی را می سنجد. پاسخ دهندگان نظر خود را درباره هرگویه با انتخاب یكی از طیفهای (هرگز، خیلی كم، كم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد، )بیان نموده اند. ارزش در نظر گرفته شده برای هر طیف به ترتیب عبارت است از (0-1-2-3-4-5). همچنین جهت جمع آوری اطلاعات درخصوص مبانی نظری تحقیق از روش كتابخانه ای شامل كتب ، مقالات فارسی و لاتین (جستجو در اینترنت) و پایان نامه های موجود در كتابخانه ها در رابطه با موضوع تحقیق استفاده شد.
ابزارهای اندازه گیری:
ابزار سنجش پژوهش حاضر را در پرسشنامه به ترتیب 22 سئوالی مسلش و جكسون (1982) و پرسشن
امه 27 سئوالی كیفیت زندگی والتون (1975) تشكیل می دهد.
شیوه اجراء: هر كدام از اعضای یا كاركنان موسسه می توانند MBI را پر كند. به آزمودنی گفته می شود كه به هنگام پاسخ دادن به هر ماده توجه لازم را نمائید و تجربیات خود را مد نظر داشته باشد. MBI را می توان به صورت انفرادی یا گروهی اجرا كرد.
اعتبار و روایی: MBI برای بررسی پژوهشی ابزار مناسبی است. هر سه خرده مقیاس آن همسانی درونی قابل قبولی دارد. مسلش و جكسون (1981) پایانی درونی را برای هر یک از خرده مقیاسها محاسبه كرده اند كه پایانی درونی برای تحلیل عاطفی آلفای 90%، مسخ شخصیت آلفای 79% احساس موفقیت فردی پایین آلفای 71% گزارش شده است.
در ایران اولین بار نسخه پرسشنامه MBI توسط عماد فیلیان (1371) ترجمه و اعتبار علمی آن تعیین شده است. بر اساس گزارش فیلیان میزان ثبات داخلی مقیاس فرسودگی شغلی مسلش و جكسون را كه توسط فیلیان ترجمه و اعتبار یابی شده بود محاسبه كرد كه نتایج زیر به دست آمده، تحلیل عاطفی 83%، مسخ شخصیت با آلفای 75% و احساس موفقیت فردی پایین با آلفای 73% بیگی فرد(78) نیز در مطالعه خود با بهره گرفتن از روش آلفای كرونباخ پایائی این پرسشنامه را محاسبه كرده است. (83/0 = r )
پایانی درونی هر یک از خرده مقیاسها نیز محاسبه شده كه نتایج زیر بدست آمده
تحلیل عاطفی مسخ شخصیت احساس موفقیت فردی پایین محقق نیز در مطالعه خود با بهره گرفتن از روش آلفای كرانباخ پایائی این پرسشنامه را محاسبه كرده است ( )
پایانی درونی هر یک از خرده مقیاس ها نیز محاسبه شده كه نتایج زیر بدست آمده تحلیل عاطفی فاقد از موفقیت فردی
جدول (1ـ3) همبستگی بین مقیاسهای فرسودگی شغلی MBI

نقصان موفقیت فردی مسخ شخصیت تحلیل عاطفی
– – – تحلیل عاطفی
– – 77/0 مسخ شخصیت
– 33/0- 48/0- نقصان موفقیت فردی
روایی ابزار اندازه گیری ef=”https://novinyaban.ir/wp-admin/post-new.php#footnote-67″>[67]:
از آنجا كه هدف از بررسی روایی ابزار این است كه مشخص كنیم تا چه حد سوالات مورد استفاده در این ابزار معرف كل تعداد سوالهای ممكن است كه می تواند در این رابطه مطرح شود، از روایی محتوایی برای تعیین روایی ابزار استفاده شده است. بدین منظور از استاد محترم راهنما، استاد مشاور و چندین نفر متخصص در زمینه مدیریت و روانشناسی خواسته شد تا درباره روایی محتوایی پرسشنامه قضاوت كنند. در این پایان نامه از تحلیل عاملی تاییدی هم به منظور تایید عاملهای استخراج شده استفاده می کنیم. بنابراین تعداد عاملهای مورد نظر در دو پرسشنامه فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی کاری در زیر مشخص و تحلیل عاملی تاییدی روی آن انجام شده است. متغیر کیفیت زندگی کاری بر اساس نظریه والتون و هشت عامل زیر سنجیده شده است.
– پرداخت منصفانه و كافی : در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص پرداخت منصفانه و كافی از سوالات 1-2-3 پرسشنامه استفاده شده است.
– امنیت و سلامت محیط كار : در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص امنیت و سلامت محیط کار از سوالات 4-5-6 پرسشنامه استفاده شده است.
– تامین فرصت رشد و امنیت مداوم : در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص تامین فرصت رشد و امنیت مداوم از سوالات 7 -8-9 پرسشنامه استفاده شده است.
– قانون گرایی در سازمان : در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص قانون گرایی در سازمان از سوالات 10-11-12-13 پرسشنامه استفاده شده است.
– وابستگی اجتماعی در زندگی كاری : در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص وابستگی اجتماعی در زندگی كاری از سوالات 14-15-16 پرسشنامه استفاده شده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
– فضای كلی زندگی : در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص فضای كلی زندگی از سوالات17-18-19 پرسشنامه استفاده شده است.
– یكپارچگی و انسجام اجتماعی: در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص یكپارچگی و انسجام اجتماعی از سوالات 20-21-22-23 پرسشنامه استفاده شده است.
– توسعه قابلیتهای انسان: در این پژوهش برای ارزیابی و سنجش شاخص توسعه قابلیتهای انسان24-25-26-27 پرسشنامه استفاده شده است.
فرسودگی شغلی: عبارت است از نمره ای كه كاركنان از پرسشنامه فرسودگی شغلی بدست می آورند . در این تحقیق فرسودگی شغلی بر مبنای پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش در سه مرحله رخ می دهد .
– خستگی عاطفی: برای سنجش بعد خستگی عاطفی 9 گویه مطرح شده است كه شامل گویه های 1-2-3-8-13-14-15-16-20 می باشد .
– مسخ (زوال )شخصیت : برای سنجش بعد مسخ شخصیت 5 گویه مطرح شده است كه شامل گویه های 5-6-10-11-22 می باشد.
– عدم موفقیت فردی: برای سنجش بعد8 گویه مطرح شده است كه شامل گویه های4-7-9-12-17-18-19-21 می باشد.
پایایی[68] ( قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری) :
در این بخش ضریب پایایی مانند آلفای کرونباخ گزارش می شود. قابل توجه است که این ضریب پایایی همسانی درونی پرسش نامه ها را می سنجد. یک مفهوم گسترده است که همسانی درونی یکی از شاخص های آن است و اعتبار این شاخص نیز به تعداد ابعاد وابسته است. در مورد تفسیر این ضریب باید به مسئله ی تکرار بی مورد سوالات [69] توجه نمود.
پرسشنامه های كیفیت زندگی كاری و فرسودگی شغلی كه در این تحقیق مورد استفاده محقق قرار گرفته اند استاندارد می باشند. پایائی آنها به كرات مورد تائید محققان و متخصصان امر در خارج و داخل كشور قرار گرفته است .اما به منظور حصول اطمینان بیشتر و برای بدست آوردن نتایج بهتر، پایایی پرسشنامه های این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت.30 جفت پرسشنامه دربین 30 نفر از كاركنان كه بصورت تصادفی انتخاب شده بودند به اجرا گذاشته شد و نتایج بدست آمده با بهره گرفتن از فرمول ضریب آلفای كرونباخ در دو جدول جداگانه برای پرسشنامه فرسودگی شغلی و كیفیت زندگی كاری ارائه شده است .
جدول (2-3) :ضریب آلفای كرونباخ برای مولفه های فرسودگی شغلی

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محفو