وی عملکرد کوتاه مدت و بلند مدت عرضه اولیه سهام برای نمونه ای از ۵۳ مورد انتشار سهام که در بازار سرمایه مصر بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ عرضه شده بود را بررسی کرد. وی دریافت سهام انتشار یافته دارای بازدههای غیر عادی مثبت از شروع انتشار تا یک سال بعد و سپس بازدههای غیر عادی منفی در دوره های زمانی ۳ تا ۵ ساله میباشد. (عمران، ۲۰۰۴ ،ص ۹۸) [۹۹].
کامران احمد و دیگران (۲۰۰۷)
به بررسی عوامل مؤثر بر خطای پیش بینی سود شرکتهای دارای عرضه اولیه سهام در بازار بورس داکا (بنگلادش) پرداخته است. نمونه مورد بررسی وی شامل ۲۰۲ شرکت پذیرفته شده در بورس داکا برای سال های ۱۹۹۰-۲۰۰۶ بود. متغیرهای مورد بررسی این پژوهش که به نظر میرسید بر خطای پیش بینی سود مؤثر باشند شامل نسبت سود خالص به فروش، اهرم مالی، افق زمانی پیش بینی، سهام تحت تملک مدیران، اعتبار حسابرس و عمر شرکت بوده است: نتایج وی بیان کننده این بود که بین شرایط رونق اقتصادی و خطای پیش بینی سود رابطه معکوس و بین عمر شرکت و خطای پیش بینی سود رابطه مثبت وجود داشت. سایر متغیرهای مورد بررسی معنادار نبودند.
پژوهشهای انجام شده توسط لیوتان و همکارش [۱۰۰] (۲۰۰۸) در مورد ارتباط پیش بینی سود و بازده غیرعادی شرکتهای دارای عرضه عمومی اولیه سهام در بورس سنگاپور ارتباط منفی معناداری میان دقت برآورد سود و بازده غیرعادی سهام را تأیید می کند.
۲ ـ ۱۷ ـ ۲ تحقیقات داخلی
محمد رضا ذاکری (۱۳۷۵)
به بررسی تحلیلی کوتاه مدت و بلند مدت سهام جدید الوررود در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. هدف وی از انجام این تحقیق بررسی مقایسه بازده سهام جدید در مقایسه با بازده شاخص بورس اوراق بهادار در کوتاه مدت و بلند مدت میباشد. نتایج تحقیق حاکی از این میباشد که شرکتهای جدید طی ۴ ماه اول معامله به طور متوسط ۷/۱۱% بازده اضافی (غیر عادی) و در دوره بلند مدت ۳ ساله ۴/۱۶% کسر بازده داشتند (ذاکری، ۱۳۷۵، ص۴۵)[۱۰۱].
حمید خالقی مقدم (۱۳۷۷)وی در رساله دکتری خود دقت پیش بینی سود شرکتهای جدید الورود به بورس اوراق بهادار تهران و عوامل موثر بر آن رابرای سالهای ۱۳۷۳تا ۱۳۷۵ مورد بررسی قرار داد.از جمله عواملی که بر دقت پیش بینی سودشرکتها موثربوده ودرتحقیق اومورد بررسی قرار گرفته،متغیرهایی چون: اندازه شرکت ،عمرشرکت ،قیمت سهام ودرجه اهرم مالی شرکت است. وی به این نتیجه رسید که بین تغییرات قیمت سهام و دقت پیش بینی سود رابطه معکوس و بین دقت پیش بینی سود و اندازه شرکت های جدید الورود به بورس اوراق بهادار تهران رابطه مستقیم وجود دارد.
عبده تبریزی و دموری (۱۳۸۲)در تحقیقی با عنوان شناسایی عوامل مؤثر بر بازده بلند مدت سهام جدیداً پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، شرکتهایی را بررسی کردند که برای نخستین بار در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شده بودند. در این تحقیق شرکتهای تازه وارد به بازار طی سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۴ مورد بررسی قرار گرفتهاند و عوامل مؤثر بر بازده بلند مدت این شرکتها به طور خاص مورد آزمون قرار گرفته است. این عوامل عبارت از حجم معاملات سالانه سهام، اندازه شرکت و بازده کوتاه مدت حاصل از خرید و فروش سهام شرکتهای مربوط است. نتایج این تحقیق نشان دهنده وجود بازده کوتاه مدت بیشتر سهام شرکتهای جدیدالورود به بازار نسبت به شاخص بازار بوده است. بنابراین آنان عملکرد قیمت گذاری سهام شرکتهای جدیدالورود به بورس را مشابه بازارهای سرمایه در کشورهای مختلف دانسته اند (عبده تبریزی و دموری، ۱۳۸۲،ص ۲۷)[۱۰۲].
بهرام فر (۱۳۸۳)وی در مقاله ای به بررسی تأثیر متغیرهای حسابداری بر بازده غیر عادی آتی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۷۴ ـ ۸۲ پرداخت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که متغیرهای درجه اهرم مالی، اقلام تعهدی،ارزش بازار شرکت،نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام،هزینه استقراض،توزیع سود نقدی،با بازده غیر عادی سهام رابطه معکوس دارند.درحالی که متغیرهای نرخ بازده سرمایه گذاری، رشد دارایی ثابت، تغییر در وجوه نقد عملیاتی، ، رابطه مستقیمی با بازده غیر عادی دارند.
مجتهدزاده و نظری تنها (۱۳۸۷)رابطه بین تغییرات عایدی پیش بینی شده هر سهم را با تغییرات قیمت سهام بررسی کردند. آنها تغییرات قیمت سهام را طی سه روز قبل و بعد از تاریخ اعلام تعدیل عایدی پیش بینی شده هر سهم طی ۵ سال (۸۰ ـ ۸۴) بررسی کردند. آنها متوجه واکنش قیمت به تعدیلات سود شدند. این تغییرات قیمت به گونه ای بود که در راستای تعدیلات تغییر میکرد. آنها رابطه معناداری بین تغیرات عایدی پیش بینی شده هر سهم و تغییرات قیمت سهام پیدا کردند که روی بازده هم تأثیر گذار است.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۱-۳ مقدمه
هدف از هر نوع بررسی و تحقیق علمی کشف حقیقت است. حقیقت نیز بر پایه کاوش و تجسس و کشف عوامل منطقی مربوط به خصوصیات اجزاء موضوع تحقیق قرار دارد. منظور از روش تحقیق علمی، پیروی از رویه منظم و سیستماتیکی است که در جریان استفاده از روشهای آماری و مرتبط ساختن عوامل موضوع تحقیق باید رعایت گردد. در واقع روش تحقیق علمی، شامل اندازه گیری و ارزیابی و مقایسه عوامل بر اساس اصول و موازین پذیرفته شده از طرف دانشمندان، برای حل مشکلات و مسائل بوده و مستلزم قدرت اندیشه و ظرفیت تعمق، تشخیص، قضاوت و ابتکار است (کیقبادی و ستاری، ۱۳۵۴،ص ۲۰)۱
در این فصل مراحل انجام تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد. روش تحقیق، ویژگیهای تحقیق، فرضیه های تحقیق، جامعه مطالعاتی، نحوه جمعآوری داده های مربوط به متغیرهای تحقیق و چگونگی تجزیه و تحلیل این اطلاعات نیز در این فصل مورد توجه قرار گرفته است.
۲ ـ ۳ ـ روش تحقیق
دشوارترین گام در فرایند تحقیق، مشخص کردن مسئله مورد مطالعه است. نخست آنکه درباره یک چیز، یک مانع یا یک موقعیت مبهم تردید وجود دارد، تردیدی که نیازمند تعیین است. در هر تحقیق ابتدا باید نوع، ماهیت، اهداف تحقیق و دامنه آن معین شود تا بتوان با بهره گرفتن از قواعد و ابزار مناسب و از راههای معتبر به واقعیتها دست یافت (سرمد و همکاران، ۱۳۸۱، ص۱۷۰)۲.
بنابراین پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. هم چنین تحقیق حاضر، از نظر روش و ماهیت از نوع تحقیق توصیفی ـ همبستگی است. در این تحقیق هدف، تعیین میزان رابطه متغیرهاست. برای این منظور بر حسب مقیاسهای اندازه گیری متغیرها، شاخص های مناسبی اختیار می شود (همان منبع، ص۱۷۲)۳.
مقیاس اندازه گیری داده ها مقیاس نسبی است. مقیاس نسبی بالاترین و دقیقترین سطح اندازه گیری را ارائه میدهد. این مقیاس علاوه بر دارا بودن کلیه خصوصیات مقیاسهای دیگر، از صفر مطلق نیز برخوردار است. روش تحقیق به صورت استقرایی است که در آن مبانی نظری و پیشینه پژوهش از راه کتابخانه، مقاله و اینترنت جمعآوری شده و در رد یا اثبات فرضیه های پژوهش با بکارگیری روشهای آماری مناسب، از استدلال استقرایی در تعمیم نتایج استفاده شده است. چون هدف پژوهش شناخت رابطه همبستگی بین خطای پیش بینی سود هر سهم و بازده غیرعادی سهام میباشد و تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آنها سعی می شود رابطه متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود. بنابراین ضریب همبستگی شاخص دقیقی است، که بیان می کند تغییرات متغیر تا چه اندازهای به متغیر دیگری وابسته است.
۳ ـ ۳ ـ جامعه مطالعاتی و نمونه آماری
تحقیق علمی با هدف شناخت یک پدیده در یک جامعه آماری انجام می شود. به این دلیل موضوع تحقیق ممکن است متوجه صفات و ویژگیها، کارکردها و متغیرهای آن باشد یا این که روابط بین متغیرها، صفات، کنش و واکنش و عوامل تأثیرگذار در جامعه را مورد مطالعه قرار دهد. مجموعه واحدهایی که حداقل در یک صفت مشترک باشند یک جامعه آماری را مشخص میسازند (خاکی، ۱۳۸۲،ص ۲۷۳)۱.
جامعه مطالعاتی پژوهش حاضر در برگیرنده کلیه شرکتهای جدید الورود در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ میباشد.
روش نمونه گیری در این تحقیق به صورت حذف سیستماتیک می باشد. یعنی ابتدا لیستی از کلیه شرکتهای جدیدالورود در بورس اوراق بهادار تهران تهیه می شود و سپس شرکتهایی که شرایط نمونه مورد نظر در تحقیق حاضر را نداشته باشند حذف میشوند و بقیه شرکتها با در نظر گرفتن ویژگیهای زیر به عنوان نمونه انتخاب میشوند:
اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه متغیرهای تحقیق برای شرکتهای مربوط، در طول دوره تحقیق وجود داشته باشد.
شرکتهایی که در دوره تحقیق و در سال پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران ، سهامشان مورد معامله قرار گرفته و دچار وقفه معاملاتی نشده باشند.
در طول یک سال (۱۲ ماه) پس از عرضه اولیه هیچگونه اطلاعیهای در خصوص افزایش سرمایه و تجزیه سهام از سوی شرکت (مجمع فوق العاده) منتشر نشده باشد، زیرا بر میزان بازده سهام و سود واقعی هر سهم و در نتیجه بر خطای پیش بینی سود مؤثر هستند.
در نهایت با توجه به معیارهای فوق تعداد۸۴ شرکت به عنوان نمونه مطالعاتی تحقیق انتخاب شد که لیست آنها در پیوست ارائه گردیده است.
۴-۳ مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرها
مدل پژوهش حاضر به صورت زیر ارائه میگردد. در مدل ارائه شده تمام متغیرها به صورت سالانه محاسبه می گردد :
(۱ ـ ۱)
ABRt = α ۰ + α ۱ FEit + α ۲ SIZeit + α ۳ Flit + α ۴ ROAit + α۵ LARit + α۶ CFoit + α۷ Li /EQ + α۸ I it + α۹ ( DPS/ EPS ) it + E it
که در آن:
ABRt : بازده غیر عادی سهام شرکت i در زمان t (متغیر وابسته)
FEit : خطای برآورد سود هر سهم شرکت i در زمان t (متغیر مستقل)
SIZe : اندازه شرکت (متغیر کنترل)
Fl : درجه اهرم مالی (متغیر کنترل)
ROA : بازده دارایی (متغیر کنترل)
LAR :بازده دارایی های ثابت (متغیر کنترل)
CFo : وجوه نقد عملیاتی (متغیر کنترل)
Li / EQ : نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (متغیر کنترل)
I : هزینه بهره (متغیر کنترل)
DPS/ EPS : توزیع سود نقدی (متغیر کنترل)
E : خطای برآورد
α ۰ : عرض از مبدأ رگرسیون
