۴-۱٫ متغیرهای جمعیت شناختی ۴۵
۴-۱-۱٫ جنسیت ۴۵
۴-۱-۲٫ سن ۴۶
۴-۱-۳٫ مقطع تحصیلی ۴۷
۴-۲٫ بررسی سؤالات پژوهش ۴۸
۴-۲-۱٫ سؤال اول ۴۸
۴-۲-۲٫ سؤال دوم ۴۹
۴-۲-۳٫ سؤال سوم ۵۲
۴-۲-۴٫ سؤال چهارم ۵۶
بحث و نتیجه گیری ۵۹
۵-۱٫ بحث و نتیجه گیری ۶۰
۵-۱-۱٫ سؤال اول ۶۰
۵-۱-۲٫ سؤال دوم ۶۱
۵-۱-۳٫ سؤال سوم ۶۳
۵-۱-۴٫ سؤال چهارم ۶۴
۵-۲٫ پیشنهادهای پژوهشی: ۶۴
۵-۳٫ پیشنهادهای کاربردی: ۶۵
منابع ۶۶
فصل اول:

 

کلیات پژوهش

 

۱-۱٫ مقدمه

در طول تاریخ همواره انسان ها علاقه مند بودند که خود و دیگران را بهتر بشناسند. چرا که شناخت انسان و نحوه تربیت او جزو مهم ترین وظایف کلیه رشته های علوم انسانی می باشد (سپهریان، ۱۳۸۹).
بدون وجود هیجان های مختلف، زندگی ما نیز فاقد معنی، حس، غنا، شادی و ارتباط با دیگران خواهد بود (لی هی[۱]، تیرچ[۲]، ناپولیتانو[۳]، ۲۰۱۱؛ ترجمه: منصوری راد، ۱۳۹۳).
هیجان ها مطالبی را درباره نیازهای ما، ناکامی های ما و حقوق ما در اختیارمان قرار می دهند، و انگیزه لازم را برای ایجاد تغییر و گریز از موقعیت های دشوار به ما اعطا کرده و سبب می شوند که دریابیم در چه مواقعی احساس رضایت مندی می کنیم (لی هی[۴]، تیرچ[۵]، ناپولیتانو[۶]، ۲۰۱۱؛ ترجمه: منصوری راد، ۱۳۹۳).
هیجان از مجموعه فرایندهایی تشکیل شده که هیچ یک از آنها نمی توانند به تنهایی سبب شوند که ما یک تجربه را هیجان بنامیم. هیجان ها، مانند اضطراب، شامل مؤلفه های ارزیابی، حس، قصدمندی (وجود هدف)، احساس یا کیفیت، رفتار حرکتی و در اغلب موارد، مؤلفه بین فردی هستند. بنابراین هنگامی که شما با هیجان اضطراب را تجربه می کنید، در می یابید که نگران هستید که کار خود را در موعد مقرر انجام نخواهید داد (ارزیابی)، دچار افزایش تعداد ضربان قلب می شوید (حس)، بر توانایی های خود متمرکز می شوید (قصدمندی)، احساس هولناکی در مورد زندگی دارید (احساس)، از نظر جسمی بی تاب و بی قرار می شوید (رفتار حرکتی) و ممکن است در بسیاری از موارد به دوست یا شریک زندگی تان بگویید که امروز روز بدی است (مؤلفه بین فردی) (لی هی[۷]، تیرچ[۸]، ناپولیتانو[۹]، ۲۰۱۱؛ ترجمه: منصوری راد، ۱۳۹۳).
طی چند دهه گذشته، پژوهش‌های پایه در مطالعات هیجان گسترش بسیاری یافته و یک نگرش پایدار در این باره به وجود آمده است (سالووی[۱۰]، ۲۰۰۰). استفاده مفید و مناسب از هیجانات در زندگی و کار نقش بسیاری در موفقیت‌های انسان دارد و می‌توان گفت که جمله قابلیت‌های انسان‌ها ، توان تنظیم و سازگاری هیجاناتشان متناسب با الزامات موقعیت‌های خاص می‌باشد (هافمن[۱۱] و کاشدان[۱۲]، ۲۰۱۰). سبک هیجانی یا شیوه تنظیم هیجان پیامدهای مختلفی در زندگی انسان به خصوص در حوزه مسائل اجتماعی و سازشی دارد. بلیر[۱۳] و همکاران (۲۰۰۴) در گزارش پژوهشی خود نشان دادند که تنظیم هیجانی بر حل مسئله اجتماعی تأثیرگذار است. دیویدسون[۱۴] و اکمن[۱۵] نیز برای خود تنظیمی هیجانی نوعی نقش سازگارانه تکاملی قائل هستند (به نقل از کارشکی، ۱۳۹۲).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
ریچارد دیویدسون عصب‌پژوه باور دارد که درک نوروبیولوژی هیجان، می‌تواند به همه ما کمک کند تا “سبک هیجانی” درستی را برای بهبود زندگی خود به وجود آوریم (دیویدسون، ۲۰۱۳).
در اواسط دهه هفتاد میلادی، هیجان به ندرت حوزه پژوهشی تلقی می‌شد. کارهای بسیار اندکی هم که انجام می‌شد بر اساس خود سنجی‌های کلی و غیر دقیق صورت می‌گرفت. روانشناسان شناختی که در آن زمان فعالیت‌هایشان را شروع کرده بودند، هیجان را به عنوان چیزی که در شناخت دخالت می‌کند در نظر می‌گرفتند. این انگاره که هیجان‌ها انطباقی هستند و می‌توانند نقش مهمی در تصمیم‌گیری داشته باشند، و رفتار را تحت تأثیر قرار دهند پس از فاصله زمانی نسبتاً طولانی مطرح شد. انگاره نزدیک‌تر به کار دیویدسون ، که کورتکس در هیجان نقش دارد، نوعی بدعت به شمار می‌آمد، چون عصب پژوهی ـ در آن حدی که آن زمان مطرح شده بودـ منحصراً بر نقش مستقیم لیمبیک و ساقه مغز در هیجان‌ها تمرکز کرده بود. هیجان به میزان بسیار زیادی، به عنوان نوع ابتدائی فرایند روانشناختی در نظر گرفته می‌شد. این نوع تلقی، به تعبیری، هیجان‌ها را به “انباری یا زیر زمین مغز”مربوط می‌کرد. حال آنکه پژوهش‌ها به طور واضحی نشان می‌دهند که آسیب وارد شده به قشر مخ، به اختلال هیجانی منجر می‌شود و این نشان می‌دهد هیجان نقش زیر زمین را ندارد (همان منبع).
شش سبک هیجانی در طول ۳۰ سال عصب پژوهی ریچارد دیویدسون پدید آمده‌اند. نمی توانیم این ابعاد شش گانه را ابعاد آشکار هیجان ها بدانیم: آنها با هیجان های مشخص و معینی مطابقت نمی کنند و از الگوهای سنتی ارزیابی و برانگیختگی که در پژوهش های مبتنی بر هیجان بر آنها تأکید شده است، پیروی نمی کنند (همان منبع).

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

۱-۲٫ بیان مسئله

ساخت و هنجاریابی ابزارهای مختلف سالهاست که در روانشناسی مورد توجه قرار گرفته است. روانشناسی برای سنجش توانایی های شناختی و بررسی انواع استعدادها در حوزه های مختلف زندگی به این ابزارها نیاز دارد. امروزه در کشورهای مختلف دنیا، حجم قابل توجهی از پژوهش ها به بررسی روابط این توانایی ها و استعدادها با حیطه های گوناگون زندگی افراد می پردازد.
با جستجو در میان پرسشنامه ها و آزمونهای روانی مداد و کاغذی، چندین آزمون در مورد هیجان و حوزه های مرتبط با هیجان می توان یافت. اما اغلب این آزمونها (برای مثال: پرسشنامه تنظیم هیجان، پرسشنامه کنترل هیجانی و مقیاس دشواری در تنظیم هیجان) به بررسی جنبه ای خاص از هیجان پرداخته و نمی توانند یک دید کلی بدست دهند. از طرفی با توجه به گسترش استفاده از علوم عصب شناختی در روانشناسی نیاز است تا ابزارهای روانشناسی نیز از پیشرفت های عصب شناسی بهره مند شوند تا بهتر بتوانند خود را با روانشناسی نوین تطبیق دهند.

 

۱-۳٫ اهمیت و ضرورت پژوهش

یافته‌های حاصل از ساخت و هنجاریابی مقیاس هیجانی می‌تواند در مراکز مشاوره، کلینیک‌های روانشناسی، دانشگاه‌ها و مدارس مورد استفاده قرار بگیرد و نیز به انتخاب شیوه‌های درمانی مناسب به آنها کمک خواهد کرد. با شناسایی سبک های هیجانی افراد و مرتبط کردن آنها با مسائل و مشکلات زندگی آنها می‌توان به آنها آموزش‌های لازم را داد تا سبک هیجانی خود را بهبود بخشند.
نبود ابزاری استاندارد و متناسب با فرهنگ جامعه ایران، محقق را به ساخت و هنجاریابی چنین ابزاری سوق داده است.

 

۱-۴٫ اهداف پژوهش

 

۱-۴-۱٫ هدف کلی

ساخت و هنجاریابی آزمونی برای اندازه‌گیری سبک های هیجانی (با توجه به مؤلفه‌های اصلی آن) بر اساس نظریه ریچارد دیویدسون، در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی تهران

 

۱-۴-۲٫ اهداف جزئی

 

 

تعیین مؤلفه‌های سبک های هیجانی

ساخت و هنجاریابی آزمونی برای اندازه‌گیری سبک های هیجانی (با توجه به مؤلفه‌های اصلی آن) ، در بین دانشجویان

بررسی ویژگی‌های روانسنجی سؤالات

بررسی ساختار عاملی در تحلیل سؤالات

بررسی رابطه میان نمره پرسشنامه با متغیرهای جمعیت شناختی جنسیت، سن و مقطع تحصیلی

۱-۵٫ سؤلات پژوهش

 

 

روایی پرسشنامه سبک های هیجانی چگونه است؟

آیا پرسشنامه سبک های هیجانی محقق ساخته از همسانی درونی و پایایی قابل قبولی برخوردار است؟

آیا پرسشنامه سبک های هیجانی از روایی قابل قبولی برخوردار است؟

ساختار پرسشنامه محقق ساخته از چه مؤلفه‌هایی تشکیل شده؟

آیا می‌توان هنجار جنسی برای این پرسشنامه تهیه کرد؟

در صورت برخورداری این پرسشنامه از روایی و پایایی کافی، نرم و هنجار مناسب برای تشخیص سبک های هیجانی دانشجویان چگونه است؟

۱-۶٫ تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم

 

۱-۶-۱٫ تعریف نظری

پرسشنامه[۱۶]: یکی از روش های جمع آوری اطلاعات در پژوهش زمینه یابی است و جنبه خود اجرایی دارد که به گونه ای طراحی و اجرا می شود که پاسخ گو را به جواب دادن ترغیب کند (ظهوری، ۱۳۸۹)
هنجاریابی آزمون: اجرای یک آزمون بر اساس یک دستورالعمل استاندارد شده و تحت شرایط یکسان روی گروه نمونه تصادفی انتخاب شده از جامعه‌ای که آزمون، برای آن جامعه ساخته شده، به منظور به دست آوردن نرم آزمون (شریفی،۱۳۹۲).
پایایی[۱۷]: پایایی یک آزمون به درجه ثبات، همسانی، پیش بینی و دقت آن گفته می شود. پایایی نشان می دهد که نمره هایی که یک شخص در آزمون بدست می آورد، اگر بار دیگر به وسیله همان آزمون در موقعیتی دیگر مورد آزمایش قرار گیرد تا چه اندازه یکسان می ماند (مارنات[۱۸]، ۲۰۰۹؛ ترجمه: شریفی و نیک خو، ۱۳۹۱).
روایی[۱۹]: مهم ترین موضوع در ساختن آزمون، روایی است. درحالیکه پایایی آزمون به دقت و همسانی آن مربوط می شود، روایی آنچه را که آزمون باید به دقت اندازه گیری کند می سنجد. آزمونی که برای سنجش بالینی روایی دارد باید آنچه را که مورد نظر است اندازه بگیرد و اطلاعات سودمندی برای متخصصان بالینی فراهم کند. برای براورد روایی آزمون های روانی سه روش اصلی وجود دارد: روایی وابسته به محتوا[۲۰]، روایی وابسته به ملاک[۲۱] و روایی وابسته به سازه[۲۲] (همان منبع).

 

۱-۶-۲٫ تعریف عملیاتی

پرسشنامه: در این پژوهش پرسشنامه عبارت بود ابزاری که به کمک آن ۴۲ سؤال در مورد سبک های هیجانی به صورت مداد و کاغذی از پاسخ گویان پرسیده شد.
سبک هیجانی: در این پژوهش سبک هیجانی هر فرد، بر اساس پاسخ او به سؤال های پرسشنامه سبک های هیجانی محقق ساخته بدست می‌آورد.
هنجاریابی آزمون: فرایندی که به وسیله محقق برای استاندارد کردن آزمون محقق ساخته سبک های هیجانی طی می‌شود و محاسبه نمرات استاندارد شده z و t برای نمرات خام در آزمون مذکور.
پایایی: پایایی پرسشنامه در این پژوهش با کمک روش های آلفای کرونباخ و دو نیمه کردن تعیین شد.
روایی: در این پژوهش روایی سازه با بهره گرفتن از تحلیل عاملی و روایی محتوایی با نظر متخصصان اندازه گیری شد.
فصل دوم:

 

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

 

۲-۱٫ هیجان چیست؟

انتخاب افراد راست دست به عنوان گروه آزمودنی

انتخاب پسران دانشجوی تربیت بدنی ۱۹ تا ۲۴ سال

انتخاب افرادی که در مهارت پرتاب دارت مبتدی بوده

محدودیت های غیرقابل کنترل پژوهشگر

 

 

توجه ناخواسته آزمودنی ها به علائمی که مد نظر محقق نیستند.

عدم کنترل جریان برق شهری

عدم کنترل شرایط تغذیه و خواب آزمودنی ها

عدم کنترل سایر فعالیت های بدنی آزمودنی ها در دوره زمانی اجرای آزمون

تعاریف مفهومی و عملیاتی واژهها

توجه بیرونی: توجه به اثراتی که حرکت برمحیط می گذارد یا به عبارتی توجه بر نتیجه حرکت متمرکز میشود. در تحقیق حاضر توجه بیرونی توجه بر مسیر پرتاب و نقطه هدف می باشد (۵).
مسافت: مقدار کلی مسیری است که جسم از آغاز تا پایان حرکت خود طی می کند (۳۲).
کانون توجه بیرونی به عنوان تابعی از فاصله پیامد حرکات بدن (مسافت) به دو دسته توجه دور از بدن[۶] و توجه نزدیک بدن[۷] تقسیم می شود. توجه دور از بدن نقطه هدف یا نتیجه حرکت مربوط و توجه نزدیک بدن وضعیت فضایی نزدیک به بدن می باشد (۵). در تحقیق حاضر توجه دور از بدن، مرکز صفحه دارت و توجه نزدیک بدن، کانون توجه به مسیر پرواز دارت می باشد.
الکترو میوگرافی:EMG مطالعه عملکرد عضله از راه آشکارسازی فعالیت الکتریکی ناشی از دپولاریزاسیون غشاهای اعصاب و عضله است که با انقباض عضلانی همراه است. فعالیت الکتریکی با قرار دادن یک یا چند الکترود بر روی عضله یا عضلات در حال انقباض مورد نظر مشخص می شود (۳۳). در این تحقیق فعالیت الکتریکی عضلات دو سربازو و سه سر بازو را به وسیله دستگاه EMG ثبت شد.
دقت: دقت به انطباق یا نزدیکی کمیت اندازه گیری شده به مقدار واقعی یا هدف گفته می شود. میزان دقت فرد در این تحقیق از طریق خطای شعایی میانگین و خطای متغیر دو بعدی محاسبه شد (۳۴).

فصل دوم:
مبانی نظری و
پیشینه تحقیق

 

مقدمه

تمرکز توجه فرد می تواند اثر معنی دار و چشمگیری روی اجرای مهارت های حرکتی داشته باشد. هنگامی که فردی مهارتی را اجرا می کند تمام چیزهایی که توجه وی را معطوف می کند تعیین کننده همسانی حرکت، دقت پاسخ و در نهایت نحوه ی اجرای مهارت می باشد. تقریبا هر کاری که انجام می دهیم حد اقل به مقداری توجه نیاز دارد. این امر اجرای مهارت های حرکتی را نیز شامل می شود. در حقیقت، آن چه توجه مان را به آن معطوف می کنیم تا حد وسیعی تعیین کننده این است که چگونه (چطور) مهارت های حرکتی را اجرا و یاد می گیریم.
این فصل بر آن است تا با ارائه دو بخش مبانی نظری و پیشینه تحقیق، به بررسی مباحث و تحقیقات انجام شده در زمینه توجه بپردازد. در بخش مبانی نظری، مباحثی از قبیل مفهوم توجه، نظریه های مربوط به توجه و همچنین فرضیه های مربوط به توجه مطرح می گردند. در بخش ادبیات پیشینه هم، تحقیقات انجام شده در زمینه توجه بیرونی مورد بررسی قرار می گیرند.
بخش اول: مبانی نظری

 

مبانی نظری تحقیق

مفهوم توجه و کانون توجه (تمرکز توجه)
از یکصد سال پیش ویلیام جیمز (۱۹۸۰) در ادامه تحقیقات ویلیام همیلتون (۱۸۹۵) مفهوم توجه را تمرکز ذهن بر یک شی از میان اشیا یا رشته ای از اندیشه های همبسته به شکلی روشن و زنده دانست و اساس توجه را تمرکز، تراکم و آگاهی بیان نمود او معتقد بود تمرکز توجه مستلزم چشم پوشی از برخی اشیا برای برخورد موثر با اشیا دیگر است (۳۵). تعریف فوق بدین معنی نیست که ما همه چیزهایی که در باب توجه است می دانیم و از آنها آگاهیم؛ بلکه هنوز بسیاری از چیزها را در باب توجه نمی دانیم. آزمایش های گوناگون مربوط به توجه این امکان را فراهم آورده است تا ما بتوانیم مسائل مربوط به توجه را بهتر درک کنیم و تعریف جامع تری از توجه داشته باشیم. تعریف کلی تر توجه، تمرکز تلاش ذهنی بر رویدادهای حسی و ذهنی است (اتکینسون، ۱۸۹۰). تمرکز توجه را اتکینسون توجه انتخابی نام گذاری می کند و معتقد است دستگاه های حسی و مغز روشی برای غربال کردن اطلاعات وارد شده دارند که اجازه می دهند تا اطلاعات مرتبط با وظیفه در دست اجرا وارد شوند و اطلاعات نامربوط کنار گذاشته شوند. اگر چنین فرایند غربال کردن وجود نداشت، اطلاعات بی ربط مجالی به اطلاعات مرتبط نمی دادند و ما هیچ وقت هیچ کاری را نمی توانستیم به پایان برسانیمو در مجموع باید گفت غربالگری اطلاعات یا انتخاب نشانه های مرتبط و تاثیرگذار جهت اجرای بهینه، توجه انتخابی است (۳۶). استایلس (۲۰۰۵) معتقد است توجه انتخابی مجموعه ای از اطلاعات برای پردازش بیشتر توسط بخش های دیگری از سیستم پرداش اطلاعات است که این مجموعه از اطلاعات حسی یا درونداد حسی برای پردازش ادراکی مورد نیاز است. او این نوع از توجه را توجه برای ادراک می نامد. گاهی انتخاب برای انجام پاسخ است و این انتخاب نیاز به توجه برای عمل دارد. پس توجه انتخابی برای عمل است. از نظر وی توجه انتخابی به دوگونه است: ۱- توجه برای ادراک ۲- توجه برای عمل. برای مثال زمانی که مشغول گرفتن شماره تلفنی هستیم توجه برای انتخاب عمل است و هنگامی که شماره ای را اشتباه می گیریم، توجه به پردازش اطلاعات مربوط به شماره معطوف می شود و در این لحظه توجه ادراکی درگیر است، او معتقد است زمانی که علامتی را که روی صفحه مانیتور درحال حرکت است دنبال می کنیم ما نیاز به ماندگاری توجه داریم و ماندگاری توجه نیاز به انتخاب توجه دارد. پس بخش انتخاب توجه در تکلیفی که به طور مداوم در حال انجام آن هستیم درگیر است (۳۷). در مهارت های ورزشی نیز توجه به اطلاعات درون داد و برون داد از اهمیت بسیاری برخوردار است اگر ورزشکاران و نوآموزان در یادگیری مهارت های حرکتی به نشانه های مهم توجه نکنند، احتمال موفقیت آن ها بسیار کم می شود، بنابراین محققان تلاش دارند تا نشانه های مهم و مفیدی را که افراد در حین اجرا یادگیری مهارت ها، باید به آن توجه کنند شناسایی کرده و در جهت سرعت بخشیدن و ارتقا هرچه بیشتر یادگیری گام بردارند. نتایج این تحقیقات منجر به نظریه های گوناگونی در باب توجه گردیده است که در بحث های بعدی این فصل به آن ها پرداخته خواهد شد.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

مکانیسم های عصبی توجه

یکی از عجایب عالم خلقت، دستگاه عصبی انسان است. چگونه وظیفه بی نهایت پیچیده شناسایی میلیون ها محرک را که روزانه با سرعت و دقتی خیره کننده به این اندام وارد می شوند، انجام می دهد. دانشمندان اعصاب برای شناخت کارکرد این سیستم تلاش کرده اند ولی فقط توانسته اند طرحی موقتی از دستگاه های عصبی ارائه دهند، که فرایند توجه را مورد استفاده قرار می دهد (۳۱).
توجه از دو جز عام و خاص تشکیل گردیده است که هر کدام بنیاد عصبی خاص خود را دارند. بخش عام آن که سبب افزایش انگیختگی و جهت یابی می شود، تحت کنترل دستگاه فعال سازی شبکه صعودی[۸] (ARAS) ساخت شبکه ای است. جز خاص آن که با تحلیل و تعمیم درباره محرکاتی که باید توجه شود و یا نادیده گرفته شود، سر و کار دارد، احتمالا شامل پردازش حسی در همه سطوح از گیرنده تا قشر مخ است.
در نوشته های روانشناسی فیزیولوژیک یکی از موضوعاتی که مورد بحث قرار دارد، این است که آیا هنگام توجه، درون دادهای حسی در مجرای ورودی یا پیرامونی تصفیه می شود و یا اینکه عمل فوق با مکانیسم های دستگاه عصبی مرکزی[۹] انجام می شود. یافته های موجود، حاکی از آن است که قدرت تکانه هایی که از طریق گذرگاه های صعودی آوران انتقال می یابند، از گیرنده های موجود در اندام حسی تا هنگام ورود به قشر مخ ثابت نیست. شواهدی حاکم از تنظیم درون داد آوران در سطوح مختلف دستگاه عصبی وجود دارد. از این رو تداخل در تکانه های آوران آشکارا ممکن است. تداخل فوق می تواند هر جا در طول گذرگاه های حسی از گیرنده ها تا مناطق فرافکنی حسی روی دهد. همچنین ممکن است در مسیرهای عرضی که در ساخت شبکه ای یافت می شوند، این موضوع رخ دهد. تحقیقات انجام شده در این زمینه، این نظر را ارائه می دهند که مکانیسم های توجه انتخابی از دو جز برخوردار است، یک جز که ممکن است قشر مخ را مورد استفاده قرار ندهند و بخش دوم که با قشر مخ درگیر است. تحقیقات هرناندز- پوئن و همکارانش در اواسط دهه ۱۹۵۰ به این موضوع ختم شد که تکانه های آوران می تواند در گذرگاه های پایین تر مسدود شوند و از این رو مکانیسمی را ایجاد می کند که بر اساس آن بعضی از پیغام های حسی به صورت انتخابی از رسیدن مکانیسم های توجه و ادراک هوشیار کنار گذاشته می شوند (۳۱).
تحقیقات اخیر سایه تردیدی در مورد شواهد اولیه افکنده است. این شواهد حاکی از آن است که درون دادهایی که مورد توجه واقع نمی شوند، در پیرامون یا سطوح مراکز زیر قشری مسدود می شوند. مدارک الکترو فیزیولوژیک این نظر را ارائه می دهد که همه درون دادهای حسی از طریق گذرگاه های خاص به مناطق فرافکنی مخ می رسد. در این نقطه است که درون داد مورد توجه، یا بی توجهی قرار می گیرد. این یافته ها از طریق ثبت فعالیت الکتریکی مغز بدست آمده است.
در چند سال گذشته در فهم بنیاد عصبی توجه به ویژه توجه بصری پیشرفت های چشمگیری صورت گرفته است. در این پژوهش ها دو سوال عمده مطرح بوده است. اول اینکه واسطه عمل روانی انتخاب یک شی برای توجه کردن کدام ساختار مغز است؟ دوم اینکه پردازش عصبی محرک توجه شده و توجه نشده چه تفاوتی با هم دارد؟
به نظر می رسد دو دستگاه ویژه در مغز وجود دارد که واسطه گزینش و انتخاب درون دادهاست. یکی از این دو دستگاه به موقعیت های مکانی مربوط است یعنی مسئول انتخاب مکانی از میان مکان های مختلف و نیز تغییر توجه از یکی به دیگری است. به این دستگاه، دستگاه خلفی می گویند. دستگاه دیگر به صفاتی غیر از موقعیت مکانی، نظیر رنگ یا شکل شی نظر دارد که دستگاه قدامی نام دارد. به طور خلاصه می توان گفت انتخاب هر شی برای مورد توجه قرار گرفتن آن یا از طریق تمرکز بر موقعیت مکانی آن شی است یا تمرکز توجه به سایر صفات. بنابراین در مغز دو ناحیه متفاوت در کار تحقق بخشیدن به این انتخاب هستند. این یافته در آزمایش های PET[10] پیمایی مغز انسان در حین انجام تکالیف مربوط به توجه انتخابی بدست آمده است (کوربتا، میزین، شولمن و پیترسون، ۱۹۹۳) (۳۸).
برخی از بهترین شواهدی که در بررسی با PET به دست آمده حاکی از آن است که چنین تشدید فعالیتی بر اثر «توجه» به صفتی خاص در ناحیه مربوط به آن است. به عبارت دیگر باید گفت هر ناحیه از مغز با توجه کردن با صفتی خاص رابطه دارد (رنگ، شکل، حرکت و یا هر چیز دیگر)، در صورتی که فرد به آن صفت خاص توجه کند فعالیت بیشتری می یابد (پوسنرودیهین، ۱۹۹۴)و ناحیه هایی که مربوط به صفاتی است که مورد توجه واقع نشده است، مهار می شود (۳۹). در آزمایشی دیگر، (کوربتا و همکاران، ۱۹۹۳) آزمودنیها در حالی که مغزشان در پیمایش (اسکن) شدن بود، اشیایی با شکل ها و رنگ های مختلف و در حال حرکت را نگاه می کردند. در یک حالت به آزمودنیها می گفتند که تفاوت حرکت شی را با شی قبلی تشخیص دهند و در وضعیتی دیگر از آنها می خواستند که این تفاوت را از نظر رنگ ذکر کنند، یعنی صفت مورد توجه واقع شده در حالت اول حرکت و در حالت دوم رنگ بود. با اینکه در هر دو حالت محرک های فیزیکی را تغییر نمی دادند، در حالت اول آن ناحیه از قشر مخ فعال می شد که در حرکت دخالت داشت و در حالت دوم این افزایش فعالیت در نواحی مربوط به پردازش رنگ پدید می آمد. یعنی توجه هم از نظر روانی و هم از نظر زیستی موجب تشدید فعالیت در قسمتی می شود که مربوط به آن است (۳۸).

 

کنترل و توجه

محور اصلی روانشناسی شناختی و پردازش اطلاعات، مدل های مربوط به حافظه ی انسان است یکی از مدل های برجسته در این زمینه توسط اتکینسون و شفرینمی باشد. در این مدل حافظه و پردازش اطلاعات به مثابه امری که هم مولفه های ساختاری و هم فرایندهای کنترل را نشان می دهد ارائه گردیده است. منبعث از مدل فوق، اشنایدرو شفرین مدل جدیدتری را ارائه دادند. ان ها در مدل خود بیان داشتند که وقتی یک محرک (مثلاً یک حرف) ارائه می شود، پردازش خودکار آغاز می گردد یعنی هر محرک به طور خودکار در مجموعه ای از مراحل رمزگذاری می شود و مجموعه ای از خصوصیات در فرایند را فعال می سازد. در طول پردازش خودکار اطلاعات، آزمودنی ها بر رمزگذاری نظارت می کنند. مثلاً آن ها می توانند توجه خود را به بعضی از اطلاعات معطوف دارند و از برخی دیگر برگیرند. برخی از ویژگی ها که به صورت خودکار فعال می شوند ممکن است آغازگر پاسخی باشد که پردازش بعدی را جهت می دهد (۳۶).

 

پردازش خودکار و کنترل شده

لابرگ و ساموئل (۱۹۷۴) و لابرگ (۱۹۷۵، ۱۹۷۶) از مفاهیم تخصیص توجه و پردازش به منظور توجیه آثار توجه استفاده کردند. آن ها معتقدند که فعالیت هایی که بسیار تمرین و تکرار شده اند خودکار می شوند به همین دلیل اجرای آن ها نسبت به فعالیت های کمتر تمرین شده یا جدید مستلزم توجه کمتری است. در حالی که بعضی از پردازش های اولیه (رمزگذاری محرک، تشخیص الگو و امثال آن) به نظر می رسد که می توانند به صورت موازی و بدون نیاز به توجه انجام شوند. برای مثال اگر از شما سوال شود نام خانوادگی شما شامل چند حرف است شما نیاز به اعمال ذهنی جهت پاسخگویی دارید اگر هم زمان شماره تلفنی از شما سوال شود که آن هم نیاز به اعمال ذهنی دارد، تداخل رخ داده و یکی برای انجام دیگری پس زده می شود این گونه فعالیت ها نیاز به پردازش کنترل دارد و همان چیزی است که اشنایدر و شفرین آن را پردازش کنترل شده می نامند (۴۰).

 

توجه و سطح مهارت

با در نظر گرفتن اینکه ظرفیت توجه محدود است بنابراین اگر دو وظیفه همزمان با هم به رقابت بپردازند آنگاه بخش معینی از کل ظرفیت به کار گرفته می شود، یک عامل که می تواند در ظرفیت مورد نیاز برای انجام وظیفه ای خاص تعدیل به وجود آورد و مقدار تمرین آن وظیفه و یا سطح مهارت بازیکن می باشد، هم چنان که فیتز و پوسنر (۱۹۶۷) بیان داشتند، مراحل یادگیری مهارت به سه بخش طبقه بندی می شود: شناختی، تداعی و خودکاری. در مرحله ی شناختی گفتگوی درونی تا حد زیادی رخ می دهد و به توجه زیادی نیاز است ولی با تمرین، یادگیرنده به مرحله تداعی وارد می شود که در این مرحله خطاها کاهش یافته و اجرای مهارت ظاهر روان تری به خود می گیرند. با ارائه و تکرار بیشتر تمرین، مرحله خودکاری فرا می رسد که نیاز به توجه در حداقل قرار می گیرد و ناچیز است و تمرکز در این حالت می تواند به سایر جنبه های مهارت مثل استراتژی معطوف گردد (۱). کانونی نمودن توجه و ابعاد آن به معنای نظم بخشیدن به منابع موجود برای معطوف نمودن آن ها به منابع اطلاعاتی خاص است. از آنجا که افراد نیازمند تقسیم توجه میان چند فعالیت در حال اجرا هستند توجه را به ویژگی های خاص محیطی و عوامل آماده سازی حرکت نیز معطوف می کنند، این فرایند کانونی نمودن توجه نامیده می شود (۲).

 

سبک های توجه

با توجه به نظریه ی نایدفر (۱۹۷۶ و ۱۹۸۱) کانونی نمودن توجه می تواند در طول دو بعد و وسعت (وسیع در برابر محدود) و جهت (بیرونی در برابر درونی) تغییر نماید(۴۱، ۲). مثلاً هنگامی که این جملات را می خوانید، احتمالاً از تمرکز محدود بیرونی برخوردارید. اما اگر لحظه ای از خواندن باز ایستید و یک بازی پرتحرک مثل بسکتبال را در ذهن خود مجسم سازید، آن گاه توجه شما به یک تمرکز درونی وسیع انتقال می یابد. نایدفر بعد وسعت را در دامنه ای از مقدار گسترده تا باریک و بعد جهت را از درونی به بیرونی متغیر می داند. وی چهار موقعیت را در به کارگیری اثر متقابل وسعت و جهت ارائه داده است الف) درونی باریک ب) درونی گسترده ج) بیرونی باریک د) بیرونی گسترده (تصویر ۱-۲)
تمرکز درونی
متمرکز هوشیار
تمرکزباریک تمرکزگسترده
منظم راهبردی
تمرکز درونی
تصویر ۱-۲٫ چهار سبک مختلف توجه (نایدفر، ۱۹۹۳)
شکی نیست که تمرکز توجه مطلوب می تواند موفقیت افراد را در یادگیری مهارت تضمین نماید و هر دو بعد ذکر شده در یادگیری مهارت ها نقش مهم و تعیین کننده ای دارند. این ابعاد مختلف توجه در تحقیقات مختلف به اشکال گوناگون مورد توجه و بررسی قرار گرفته اند. تحقیق حاضر نیز اثرات تمرکز توجه را از حیث جهت و اشکال مختلف آن مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.

 

کانون توجه درونی در مقابل بیرونی

از آنجا که تمرکز توجه یکی از مهمترین مهارت های ذهنی برای عملکرد بهتر به شمار می آید، محققان و دانشمندان در حوزه رفتار حرکتی توجه خاص به این موضوع مبذول داشته و حجم وسیع تحقیقات در این زمینه تأکیدی بر اهمیت آن می باشد. شواهدی در رابطه با ضرورت توجه نوآموزان روی وضعیت بدن و هماهنگی حرکات برای اجرا مهارت وجود دارد، در مقابل شواهد دیگری، این نوع تمرکز توجه را برای یادگیری خیلی مفید ندانسته اند و حتی تا حدودی مضر می دانند. شواهد مرتبط به تکالیف مختلف به اتفاق نظری کلی در مورد تأثیرات مثبت و کارآمد تمرکز بیرونی توجه در یادگیری و حفظ تعادل بهتر دارند (۵).

 

دستورالعمل های آموزشی

ماهونی، گابریل، پرکنیز (۱۹۸۷) بیان داشتند تمرکز توجه یکی از مهم ترین مهارت های روانی برای عملکرد بهینه است. به عقیده دانشمندان رفتار حرکتی زمانیکه آموزش های اولیه به منظور ایجاد یادگیری و پیشرفت در اجرای مهارت ارائه می شوند، تمرکز فراگیر بر اجزاء اساسی مهارت حرکتی امری ضروری است (سینگر، ۱۹۸۸، ولف و همکاران، ۱۹۹۸، رینگ، ۱۹۹۸). فراگیران مبتدی به سختی بین محرک های مربوط و نامربوط به اجرای مهارت، تمایز قائل می شوند. چنانچه فراگیران از راه کوشش و خطا به تمرین مهارت موردنظر بپردازند و مربیان آموزش های لازم را در مورد تمرکز توجه به عناصر کلیدی مهارت به فراگیران ندهند، ممکن است بدلیل نداشتن تجربه و اطلاعات کافی به علائم مهم توجه نکنند و زمان خود را صرف تمرکز بر نشانه هایی نمایند که مربوط به یادگیری و اجرای مهارت نباشد از این رو هدایت توجه فراگیران، به ویژه افراد مبتدی به سمت منابع و نشانه های مفید و مربوطه باعث می شود تا خطای آن ها کاهش یافته و به نتایج بهتری دست یابند بنابراین مربیان از دستورالعمل های آموزشی برای رسیدن به هدف فوق استفاده می کنند (۵). نتایج تحقیقات در مورد اثربخشی دستورالعمل های تمرکزی بیرونی در برابر درونی در افراد مبتدی هنوز به پاسخی روشن و دقیق دست نیافته است و همچنان که ولف (۲۰۰۷) بیان می دارد، این وضعیت در مهارت های ورزشی نیاز به تحقیق و مطالعه بیشتر دارد. اگرچه برای توجیه اثربخشی بیشتر تمرکز بیرونی توجه، فرضیات متعددی مطرح گردیده است (۲۴).

 

پیچیدگی دستورالعمل های آموزشی

دستورالعمل های آموزشی، از جمله عوامل مهم و تأثیر گذار بر اجرا و یادگیری مهارت حرکتی است. ساده یا پیچیده بودن دستورالعمل ها نیز موضوع دیگری است که شایسته توجه ویژه می باشد. پولتون و همکاران (۲۰۰۶) و کاستاندا و گری (۲۰۰۷) بیان داشتند که در تعداد کمی از آزمایش ها، میان گروه های مبتدی که دستورالعمل های تمرکز توجه بیرونی را در مقابل درونی دریافت کرده بودند، تفاوتی در اجرا دیده نشد (۱۹ ،۴۲). مارچنت، کلاگ و کرادشا (۲۰۰۷) نیز بیان می دارند که هر چند تمرکز بیرونی موثرتر از تمرکز درونی است ولی در آزمایش آنها گروه بدون دستورالعمل در مقایسه با گروه تمرکز بیرونی و درونی تفاوتی را نشان نداد. این موضوع نشان می دهد که پیچیدگی دستورالعمل ها ممکن است مانع اثرات متمایز روی یادگیری شود (۴۳). این امر به خوبی شناخته شده است که اگر به افراد مبتدی در یک زمان بیش از یک یا دو دستورالعمل داده شود، آنها به راحتی در اجرای آن شکست می خورند (اشمیت و ریسرگ، ۲۰۰۴) (۴۴). بنابراین ممکن است خیلی تعجب برانگیز نباشد که اگر به جای یک زمینه، چهار زمینه از دستورالعمل های تمرکز توجه در زمان مشابهی به افراد داده شود، موجب حذف مزایای دستورالعمل های تمرکز بیرونی گردد که ممکن است وجود داشته باشد. بنابراین در این مطالعه سعی شد تا دستورالعمل های ارائه شده برای افراد مبتدی، ساده و قابل فهم باشد تا از این گونه مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

 

فرضیه های توجه

محققان در سالهای اخیر فرضیه های مختلفی را در زمینه مکانیسم های کنترل در توجه ارائه داده اند که در ذیل به طور خلاصه به آنها اشاره شده است.

 

فرضیه کنترل خودکار (عمل محدود شده) در مقابل فرضیه یادگیری آشکار

محققان ارائه دهنده فرضیه کنترل خودکار معتقدند که زمانی که افراد روی حرکات خود تمرکز توجه دارند (یعنی تمرکز توجه درونی را انتخاب می کنند) تمایل دارند تا به طور آگاهانه در فرایندهای کنترلی که هماهنگی حرکات را تنظیم می کنند، مداخله نمایند. در این وضعیت با تلاش در کنترل هوشیارانه حرکات آنها ناخواسته به فرایندهای خودکاری که می توانند به طور موثرتری حرکات را کنترل نمایند، لطمه می زنند و در مقابل تمرکز توجه روی پیامد حرکت (تمرکز توجه بیرونی) باعث ارتقاء یک نوع کنترل خودکار می شود که این نوع پردازش خودکار، فرایندهای غیرآگاهانه سریع و غیر اختیاری کنترل حرکات را به دنبال دارد و سبب نتیجه مطلوبی می شود که هدف فعالیت بوده است. به عبارتی اتخاذ تمرکز بیرونی توجه، مداخله ی آگاهانه ی کنترل حرکات را کاهش می دهد و در نتیجه اجرا و یادگیری را افزایش می دهد. این ایده با عقیده مراحل یادگیری فیتز (۱۹۶۴)، پوسنر (۱۹۶۷) و اندرسون (۱۹۸۲ و ۱۹۹۵) که معتقدند در مراحل اولیه یادگیری مهارت که افراد هیچ گونه تجربه ای ندارند و تلاش می کنند تا از طریق فرایندآگاهانه مطلع شوند که حرکت را درست اجرا می کنند، مغایر است (۵).

 

فرضیه منابع توجه در دسترس

ولف و همکاران (۲۰۰۱) در تحقیقات به این نتیجه رسیدند که تمرکز بر نتیجه و اثر عمل (تمرکز بیرونی)، در عوض تمرکز بر جزئیات حرکت مثل بدن (تمرکز درونی) و نحوه ی اجرای حرکت، فرد را وادار به استفاده از منابع توجه کنترل خودکار می نماید (۱۲). کاکس (۲۰۰۲)، نیز معتقد است که کاهش نیاز به توجه برای اجرا به یک تکلیف، یادگیرنده یا ورزشکار را قادر به استفاده از منابع بیشتر توجه برای سایر بخش ها و جزئیات خاص مربوط به حرکت می کند (۲۹). بنابراین با توجه به فرضیه ی ذکر شده چنین به نظر می رسد که تمرکز بیرونی، به فراگیر امکان دستیابی به منابع توجه بیشتری را می دهد و فرد با مشکل محدودیت ظرفیت توجه مواجه نخواهد شد. طرفداران این فرضیه به مربیان و درمانگران توصیه می کنند تا به فراگیران خود اموزش تمرکز توجه به نتایج حرکت و ابزارهای موجود را بدهند و بدین ترتیب از منابع توجه بیشتری در مقایسه با تمرکز توجه درونی سود ببرند.

 

فرضیه نقاط گره

هاسنر و ارلن اشپیل (۲۰۰۶) اخیرا ًفرضیه نقاط گره را در توجیه اثرات مثبت کانون توجه بیرونی بر اجرا و یادگیری و اثرات منفی کانون توجه درونی، مطرح کردند. نظریه نقاط گره بر این دلالت دارد که حرکات از توالی سه گانه محرک، پاسخ و اثر تشکیل شده اند. در اوایل یادگیری باید توجه بر روی اثر حرکت هدایت شود و به عنوان تکیه گاهی برای تمرکز توجه عمل کند، در صورتی که تمرکز توجه درونی منجر به شکسته شدن توالی این زنجیره می گردد. در نتیجه وقتی توجه به حرکات متمرکز می شود (تمرکز توجه درونی)، فرد علاوه بر توجه به اثر نهایی حرکت، مجبور به توجه به اثرات میانی است، در نتیجه نقاط گره ای ایجاد می شود که خودکاری حرکت را کاهش می دهد. در کانون توجه بیرونی، فرد فقط به اثر نهایی توجه می کند و نقاط گره تشکیل نمی شود.
هاسنر و اهرلن سپیل (۲۰۰۶)، در توضیح برتری توجه بر اثر حرکت به جای توجه بر خود حرکت، فرایند کنترل اجرای یک مهارت حرکتی را با فرضیه نقاط گره توضیح داده اند. این فرضیه بر چهار اصل استوار است که در ذیل به شرح مختصری از آن اشاره می شود (۴).
اصل اول: اصل ایده حرکتی: براساس اصل ایده حرکتی جیمز (۱۸۹۰) کدگذاری حرکت بر اساس اثراتی است که با آن حرکات ایجاد می شوند. هر واحد رفتاری بر سه بخش استوار است؛ بخش اول شرایط اولیه یا وضعیت[۱۱](S) بخش دوم پاسخ[۱۲]®، و بخش سوم اثر حسی[۱۳](E)، که به اتفاق یک واحد سه گانه وضعیت- پاسخ- اثر حسی (SRE-units) را تشکیل می دهند. همانطور که در تئوری کدگذاری مشترک پرینز نیز عنوان شده است محرک های ادراک شده و اثرات همراه با آن در یک دسته بندی ادراکی مشترک قرار می گیرند. بنابراین هر ادراکی به عنوان اثر ادراک شده عمل اولیه پیشین در نظر گرفته می شود، خواه این عمل به صورت فعال انجام شده باشد، یا به صورت غیرفعال شاهد آن باشیم. آن چه که از هر عمل ادراک می شود در حقیقت همان اثرات عمل است و هنگام اجرای آن عمل در زمانی دیگر، تمرکز توجه باید به اثر عمل اولیه باشد، که قبلاً انجام گرفته است.
اصل دوم: زنجیره های متوالی[۱۴] و کنترل نقطه انتهایی[۱۵]: اصل بعدی فرضیه نقاط گره بر این اساس است که اگر فرایند یادگیری اثرات به درستی انجام گیرد، این اثرها می توانند زنجیره ای متوالی را تحت عنوان یک قطعه [۱۶] تشکیل دهند. بنابراین در یادگیری و اجرای یک مهارت، با توجه به اصل ایده حرکتی جیمز و واحد سه گانه SRE کنترل اجرا نخست براساس اثرات قابل پیش بینی صورت می گیرد. زمانیکه این اثرات به طور صحیح به دنبال یکدیگر قرار گرفته و یک زنجیره را تشکیل دهند؛ اثر نهایی کنترل همه زنجیره را به عهده خواهد گرفت. در فرایند یادگیری حرکتی، قطعه هایی از واحدهای SRE تشکیل می شود و با تشکیل این قطعه ها، فراگیر از کنترل یک واحد به کنترل چند واحد با توجه به اثر نهایی یک زنجیره از اثرات پیشرفت می نماید.
اصل سوم: رهایی درجات آزادی و فعالیت عضلانی: براساس نظریه برن اشتاین در طول فرایند یادگیری، ابتدا با انجماد درجات آزادی مواجه هستیم، تا کنترل حرکت بهتر صورت گیرد. طی مراحل مختلف یادگیری، رها شدن درجات آزادی اتفاق افتاده، بدین ترتیب حرکت با کارآیی بیشتری انجام می شود. به نظر می رسد در مراحل آغازین فرایند یادگیری برای مقابله با درجات متعدد آزادی در کنترل حرکات، بخش هایی ازاندام ها، با انقباض همزمان عضلات مخالف ،سخت خواهند شد. این انجماد درجات آزادی سبب افزایش پراکندگی در اجرای مهارت خواهد شد. در مراحل نهایی و بعدی فرایند یادگیری، به تدریج سختی اندام ها مشاهده نشده و رهایی درجات آزادی اتفاق می افتد.
اصل چهارم: بکارگیری خواص تکلیف و تغییرات جبرانی: براساس نظریه برن اشتاین (۱۹۶۷)، در مراحل نهایی فرایند یادگیری، علاوه بر رهایی درجات آزادی، تغییرات جبرانی در اجزای حرکت قابل مشاهده است. بدین ترتیب که انحراف در یک جزء از حرکت به وسیله تغییر در اجزای دیگر جبران می شود (لوش، ۱۹۹۷). بنابراین فرد ماهر در اجرای مهارت حرکتی، نه تنها رهایی درجات آزادی را تجربه می نماید، بلکه این رهایی درجات آزادی را در جهت اعمال تغییرات جبرانی در ایجاد رفتاری پایدار به کار می گیرد.
براساس این چهار اصل از فرضیه نقطه گره، می توان چنین نتیجه گرفت که در فرایند یادگیری مهارت حرکتی زنجیره واحد سه گانه SRE تشکیل می شود که در ابتدا لازم است بر اثرات هر یک از سه بخش این واحد سه گانه توجه شود. در مراحل بعدی، پس از آن که قطعه ای از واحدهای SRE توسعه یافت، نیاز کم تری به توجه به اثر پاسخ های واسط در رسیدن به هدف نهایی وجود داشته و هدف نهایی است که کنترل توالی حرکت را بر عهده دارد. هر چه هدف نهایی با درستی بیش تر اتفاق افتد، توجه به اثر اهداف واسط کم تر است. اگر کانون توجه از اثر نهایی حرکت منحرف شود، ممکن است به اثرات واسط این زنجیره اثر هدایت شود. این اثرات واسط که حاصل اهداف فرعی اجرا می باشند، به عنوان نقاط گره در نظر گرفته می شوند. توجه به این نقاط گره سبب افزایش فعالیت عضلانی و کاهش بهره گیری از خواص تکلیف یا ایجاد تغییرات جبرانی در رسیدن به هدف نهایی خواهد شد. این همان پدیده ای است که بر اساس این فرضیه با هدایت کانون توجه درونی اتفاق خواهد افتاد (۴).

 

یادگیری مهارت حرکتی در افراد مبتدی

این تصور وجود دارد که افراد مبتدی از اطلاعاتی که مرتبط با چگونگی اجرای بهتر یک مهارت حرکتی باشد، سود می برند. یادگیرنده ها زمانی که از حرکاتشان آگاه هستند و متناسب با هدف حرکت ها را انجام می دهند، اجرای بهتری دارند و یادگیری بهتر اتفاق می افتد (ولف، ۲۰۰۷). به همین دلیل دستورالعمل های آموزشی و بازخورد برای جلب توجه یادگیرنده به جنبه های مختلف هماهنگی حرکتها ارائه می شود تا فرایند یادگیری را تسهیل نماید. این دستورالعمل ها که موجب استفاده از شیوه های آگاهانه کنترل می شود به عنوان یک مسئله ی مهم مورد توجه قرار نگرفته است، بلکه به عنوان یک مرحله ضروری که در آن کنترل حرکت به صورت خودکار انجام می گیرد، به آن پرداخته شده است (ولف، ۲۰۰۷) (۲۴). این حقیقت که افراد مبتدی تا اندازه ای نیاز به تمرکز روی مهارت دارند، به نظر معنی دار است. با این حال معمولاً جنبه های مختلفی از اجرای مهارت وجود دارد که افراد مبتدی می توانند روی آن تمرکز کنند. مثلاً بازیکن گلف می تواند توجه خود را به چوب گلف، حرکت لگن یا مچ دست، سرچوپ و مسیر پیش بینی شده چوپ یا چاله معطوف کند در نهایت مربیان یا آموزش دهندگان باید توجه یادگیرنده را به چه چیزی معطوف سازند تا یادگیری تسهیل شود؟ آیا در یادگیری مهارت های حرکتی برخی از کانون های توجه بیرونی بر برخی دیگر ارجعیت یا برتری دارند؟ مطالعه کنونی در جهت پاسخگویی به پرسش های ذکر شده انجام شده است.

 

اثر فاصله کانون توجه بیرونی از بدن

ولف، هاب و پرنیز (۱۹۹۸) بیان داشتند که برتری تمرکز بیرونی توجه در تنوعی از تکالیف مختلف سودمند بوده است. آنها معتقدند اثرات سودمند تمرکز توجه بیرونی به عنوان تابعی از فاصله پیامد از حرکات بدن که آن را ایجاد کرده متفاوت به نظر می رسد. آنها در آزمایش خود در تکلیف تعادل سنج، مزایای تمرکز بیرونی توجه به فواصل دورتر از پاها را در مقایسه با فواصل نزدیک تر به بدن نشان دادند (۲۲). این اعتقاد وجود دارد که در برخی مواقع، اثرات مسافت ممکن است دارای امتیازاتی باشد. تمرکز مستقیم به اثراتی از حرکت که در مسافت بیشتری از بدن قرار دارد، در مقایسه با اثراتی که نزدیک به بدن قرار دارند می توانند مزایای بیشتری برای یادگیری داشته باشند (ولف، لاتربایچ و تول ۱۹۹۹) (۴۵). برای مثال در مسابقه مارپیچ کوچک اسکیتمرکز روی پیچ مسیر، اسکی باز حرفه ای را متمایز می نماید. درحالی که شخصی که مهارت کمتری دارد، روی چرخش اسکیت تمرکز می کند. این موضوع که تمرکز روی چه فاصله ای از اثرات حرکت برای افراد مبتدی و ماهر می تواند سودمند باشد، از جمله چالش های تحقیقات اخیر است. که مطالعه کنونی نیز در راستای روشن نمودن این موضوع در پرتاب دارت انجام گرفته است.

 

 

به بیانی دیگر، تغییر سود سهام باعث ایجاد فرصتی برای تغییر بازده دارایی ها می شود و به نوبه خود بازده حقوق صاحبان سهام را تحت تاثیر خود قرار می دهد. بدیهی است که در هر وضع و شرایط خاص، امکان دارد سرمایه گذاران مرتکب اشتباه شوند، زیرا ممکن است فقط درصد سود تقسیمی یا عملیاتی را تغییر داده باشد و از این طریق خواسته باشد قیمت سود سهام را دستاویز خود قرار دهد ولی در کل با نتیجه ای که ما گرفتیم تضادی ندارد، و این دو در ارتباط با یکدیگر می باشند.
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
با توجه به نتایج بدست آمده از آنجا که بین سود سهام و حاشیه سود خالص رابطه معنی داری وجود دارد ، لذا پیشنهاد می گردد که سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان اطلاعات مالی و غیر مالی در تصمیم گیری خود به این متغیرها توجه نمایند.
۵-۳-۲-پیشنهاد برای تحقیقات آتی
بدون تردید نتایج این تحقیق به تنهایی نمی تاند تمامی جنبه های مربوط به ارتباط بین حاشیه سود خالص وسودسرمایه شرکت هارا بیان نماید و برای رفع مشکلات موجود راه حل های مناسب را ارائه نمایند، بنابراین در ادامه این تحقیق ، مطالعات و تحقیقات دیگری باید انجام شود . به همین دلیل پیشنهاد می شود در مورد موضوعات زیر تحقیقاتی صورت گیرد:
۱٫با توجه به آنکه شدت ارتباط بین بازده دارایی و سود سهام در صنایع مختلف یکسان نمی باشد. پیشنهاد می شود این رابطه در صنایع مختلف به عنوان تحقیقات جداگانه مورد بررسی قرار گیرد زیرا ممکن است منجر به شناسایی عواملی دیگر در ارتباط بین متغیرها گردد.
۲٫تحقیقی پیرامون مقایسه شیوه های تأمین مالی شرکت ها و اثر آن بر روی بازده دارایی ها انجام گیرد.
۳٫بررسی ارتباط بی سود سهام و بازده حقوق صاحبان سهام(ROE) در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران.
۴٫ بررسی ارتباط بین سود سهام و بازده سرمایه گذاری (ROI) در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران.
۵٫تحقیقی پیرامون تغییرات قیمت سهام بر بازده تحقق یافته شرکت ها و چگونگی تأثیر آن بر روی رفتار سرمایه گذاران.
۶٫بررسی ارتباط بین سود سهام وبازده سرمایه گذاری (ROI) در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران.
۷٫ بررسی ارتباط بین سود سهام وبازده حقوق صاحبان سهام (ROE) در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران.
۵-۴- محدودیت های تحقیق
۱٫برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق ، محقق با مشکلاتی از قبیل در دسترس نبودن اطلاعات، عدم سرویس دهی مناسب از سوی بورس اوراق بهادار و محدودیت هادر دستیابی به منابع توسط کتابخانه دانشگاه ها بوده است.
۲٫ ادغام اطلاعات در بورس و عدم اطلاعات کافی در مورد شرکت ها از جمله محدودیت های تحقیق می باشد.
۳٫ در خصوص اطلاعات مربوط به پیشینه تحقیق متمرکز نبودن اطلاعات و پردازش شدن اطلاعات موجب صرف وقت زیادی و همچنین عدم دستیابی به این گونه اطلاعات از جمله محدودیت های تحقیق بوده است.
منابع
ابراهیمی کردلر ، علی . حسنی آذر داریانی ، الهام ،۱۳۸۵، بررسی مدیریت سود در زمان عرضه اولیه سهام به عموم در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” . دانشگاه تهران : بررسی های حسابداری و حسابرسی ، شماره۴۵، ص.ص. ۲۳-۳٫
حسابداری
اعتمادی، حسین و اکرم یارمحمدی (۱۳۸۲). «بررسی عوامل مؤثر بر گزارشگری میان دوره ای به موقع در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره ۲، صص ۹۹-۸۷٫
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
افلاطونی، عباس ، نیکبخت، لیلی ، ۱۳۸۹ ، کاربرد اقتصاد سنجی در تحقیقات حسابداری ، مدیریت مالی و علوم اقتصادی، تهران: انتشارات ترمه، چاپ اول.
عکس مرتبط با اقتصاد
ایلخانی، نریمان (۱۳۸۰). «عوامل ناکارایی بازارهای مالی»، سرمایه: نشریه بررسیهای مالی و سرمایه گذاری، شماره ۱، صص ۴۲-۳۱٫
پورزندی، محمد ابراهیم و هدایت الله منصوری (۱۳۷۹). «نقش گزارشگری مالی در بازار سرمایه»، حسابدار، شماره ۱۳۸، صص ۳۳-۳۰٫
پهلوان ، آریا ،۱۳۹۲، اولویت بندی عوامل موثر بر انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از فرایند تحلیل شبکه های فازی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان
تالانه، عبدالرضا (۱۳۸۰). «فقر و غنای هدف کلی گزارشگری مالی»، حسابدار، شماره ۱۴۴، صص ۶-۳ و ۸۵-۸۲٫
تهرانی ، رضا ، طالب نیا ، قدرت ا… ، جلیلی، صابر، ۱۳۸۵، ارزیابی میزان اتکاء معامله گران بورس اوراق بهادار تهران به اطلاعات حسابداری و غیرحسابداری در تصمیمات سرمایه گذاری ، تحقیقات مالی، سال ۸، شماره ۲۱ ، ص.ص. ۲۷ – ۴۶٫
جعفری، محمد رضا (۱۳۷۲). «همگونی بین المللی گزارشهای مالی»، بررسیهای حسابداری، شماره ۶ و ۷، صص ۱۰۸-۷۹٫
حسابرس (۱۳۷۸). «تکنولوژی اطلاعاتی و نقش آن در گزارشگری مالی»، شماره ۴ و ۵، صص۳۱-۲۴٫
حساس یگانه، یحیی (۱۳۸۲). «تأثیر گزارش حسابرسان مستقل بر تصمیم گیری استفاده کنندگان»، مطالعات حسابداری، شماره ۱، صص ۵۵-۴۱٫
دانش و پژوهش حسابداری (۱۳۸۴). «چگونگی داوری سرمایه گذاران در مورد میزان قابلیت اتکاء اطلاعات افشا شده توسط مدیریت»، فصلنامه انجمن حسابداری ایران، شماره ۲، صص ۳۷-۳۰ و ۷۷-۷۲٫
رزاقی ، داوود، ۱۳۸۲، بررسی رابطه بین تورم ونرخ بازده سهام، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حسابداری و مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی.
رضایی، جواد (۱۳۸۰). «بررسی تأثیر انتشار گزارشهای میان دوره ای بر قیمت و حجم مبادلات سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد مشهد.
زادمهر، حسینعلی و هدایت اله منصوری (۱۳۷۸). «مدل گزارشگری مالی در بنگاه های اقتصادی ـ تجاری قسمت اول»، حسابدار، شماره ۱۳۵، صص ۱۵-۱۰٫
زادمهر، حسینعلی و هدایت اله منصوری (۱۳۷۹). «مدل گزارشگری مالی در بنگاه های اقتصادی ـ تجاری قسمت دوم»، حسابدار، شماره ۱۳۶، صص ۱۳-۹ و ۵۷-۵۴٫
صیدی، حجت اله (۱۳۸۴). «ارزش گزارشگری در عصر اطلاعات»، حسابدار، شماره ۱۴۸، صص ۲۸-۲۶٫
عبده تبریزی ، حسین . دموری ، داریوش،۱۳۸۲، شناسایی عوامل موثر بر بازده بلند مدت سهام جدیدا پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” . دانشگاه تهران : تحقیقات مالی ، سال پنجم، شماره۱۵، ص.ص. ۵۰-۲۳٫
قائمی، محمد حسین، ۱۳۸۷، بررسی عوامل تأثیر گذار بر بازده سهام عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رساله دکتری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
کاظمی یزدی، مرتضی (۱۳۷۶). «نقش قانون تجارت و گزارشگری مالی در انگلیس»، حسابدار، شماره ۱۱۹، صص ۵۵- ۴۹٫
مجتهد زاده، ویدا و الهام چیت سازان (۱۳۸۴). «بررسی کفایت محتوای اطلاعاتی گزارشهای مالی میان دوره ای تهیه شده بر مبنای استاندارد حسابداری شماره ۲۲ در جهت تأثیر بر تصمیم گیریهای استفاده کنندگان»، دانش و پژوهش حسابداری: فصلنامه انجمن حسابداری ایران، شماره ۲، صص ۲۹-۲۰٫
مکرمی، یدالله (۱۳۷۴). «هدف از صورتهای مالی ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی: بیانه پیشنهادی هیئت استانداردهای حسابداری انگلستان»، حسابدار، دوره دهم، شماره ۱۱۰، صص ۱۳-۶٫
مهدوی، غلامحسین ، جمالیان‌پور، مظفر، ( ۱۳۸۹) ، بررسی عوامل موثر بر سرعت گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله پژوهش های حسابداری مالی، سال دوم، شماره چهارم، شماره پیاپی ( ۶)، ص.ص.۱۰۷-۸۹٫
Banker , R. D., et al, (1984), “Some Models for EstimatingTechnical Efficiencies in DEA”, Management Science, 30(9):1078-92
Barr, Richard, S. (1987), “DEA Software Tools and Technology, A State of –the- Art Survey”, Department of Engineering Management, Information, and Systems
Bobbin, Johnmp (2004), “Bank Efficiency in Transition Countries”, Discussion Paupers, No. 8.
Bowlin, W.F. (1999), “An Analysis of the Financial Performance of Defense Business Segments Using Data Envelopment Analysis”, Journal of Accoumting and Public Policy, Vol. 18, PP. 287-310.
Bulla, W W Cooper, K S Park, and D Wilson, “Evaluating efficiencies of turbofan jet engines: a data envelopment analysis approach,” Journal of Prop Power, vol. 16, pp. 431-439, 2000
Casu, B. & P. Molyneus (2000), “A Comparative Study of Efficiency European Banking, School of Accounting Banking and Economics”, Center for Financial Institutions Working Papers, No. 17.
Charnes, W W Cooper, A Lewin, and L M Seiford, Data Envelopment Analysis: Theory, Methodology, and Application. Boston: Kluwer Academic Publisher, 1995
Charnes, W W Cooper, and E Rhodes, “Measuring the efficiency of decision making units,”European Journal of Operational Research, vol. 2, pp. 429-444, 1978.
Coelli, D S Parasada Rao, C J O’Donnell, and G E Battese, An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis, 2nd ed. USA: Springer, 2005.
Cooper, L M Seiford, K Tone, and J Zhu, “Some models and measures for evaluating performances with DEA: past accomplishments and future prospects,” Journal of Productivity Analysis, vol. 28, pp. 151-163, 2007
Farrell, M. j., (1957). “The Measurement of Productive Efficiency”, J. R.Static, Soc. series A 12, Vol.120, No. 3, 253-290
Fiorentino- Karmann- Koetter, Elisabetta- Alexander- Michael, The cost efficiency of German banks: a comparison of SFA and DEA, Deutsche Bundesbank Eurosystem,2006
Foster, George (1986). Financial Statement Analysis, Second Edition
GilakHakimabadi, Mohammad Taghi, Esnaashari, Abolghasem&Ahmadpuor, Hadi (2005), A study of commercial banks’ efficiency based on Data Envelopment Analysis (DEA), BiquarterlyJornal of Economic essays, Vol.3, No.5.
Hauner, David (2004), “Explaining Efficiency Differences Among Large German and Austrian Banks”, IMF Working Papers
Hollo & M. Nagy (2006), “Bank Efficiency in the Enlarged European Union”, MNB Working Papers
HUANG-CHEN, LI-WEI-YI-KAI, Does Bank Performance Benefit from Non-traditional Activities? A Case of Non-interest Incomes in Taiwan Commercial Banks, Asian Journal of Management and Humanity Sciences,2006
Janani and et al., Selection of Portfolio by using Multi Attributed Decision Making (Tehran Stock Exchange), American Journal of Scientific Research, Issue 44, pp. 15-87, 2012.
Liam O’Neill, Marion Rauner, kurt Heidenberger, and Markus Kraus, “A cross-national comparison and taxonomy of DEA-based hospital efficiency studies,” Socio-Economic Planning Sciences, vol. 42,pp. 158-189, 2008.
Martin D.H., G.Kocher and M. Sutter, (2000), “Measuring Efficeincy of German Football Teams by DEA”, University of Innsbruck, Australia
Meryem Duygun Fethi and Fotios Pasiouras, “Assessing bank efficiency and performance with operational research and artificial intelligence techniques: A survey,” European Journal of Operational Research, vol. 204, pp. 189-198, 2010
Min JH and Lee YC (2007)”A practical approach to credit Rating”, Journal of Expert systems with applications; doi:10.1016/j.eswa. 08.070
Robua, Mihaela-Alina, Jabab, Elisabeta, Mironiucc, Marilena, Robud, Ioan-Bogdan , 2014, Estimating the influence of the financial and nonfinancial factors on the capital gains yield in the case of the Romanian Stock Market , Procedia – Social and Behavioral Sciences 109 ( 2014 ) 1298 – ۱۳۰۲ .
Sevcovic, D., Halicka M. & P. Brunovsky (1996), “DEA Analysis for a Large Structured Bank Branch Network”, Central European Journal of Operational Research, Vol. 51,PP.23-29
Sinuany-Stem, Z., A. Mehrez, Y. Hadad(2000).An AHP/DEA methodology for ranking decision making units”, International Transactions in Operational Research, 7: 109-124
Veerabathiran R., et al,2012, Application of the Extent Analysis Method on fuzzy AHP, International Journal of Engineering Science and technology, Vol. 4, No. 09, July 2012.
Wade D Cook and Larry M Seiford, “Data Envelopment Analysis (DEA) – Thirty years on,” European Journal of Operation Research, vol. 192, pp. 1-17, 2009.
Wen-Shiung Lee, Combined MCDM techniques for exploring stock selection based on Gordon model, Expert Systems with Applications, 2008
William W Cooper, Lawrence M Seiford, and Kaoru Tone, Introduction to Data Envelopment Analysis and It’s Uses (with DEA-Solver Software and References). New York, USA: Springer, 2006
Wozniewska, Grazyna, METHODS OF MEASURING THE EFFICIENCY OF COMMERCIAL BANKS: AN EXAMPLE OF POLISH BANKS, Banking Department Wroclaw University of Economics,2008

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

دومین ویژگی ،رابطه است که نشان دهنده ی اهمیت یک رابطه ی فردی با کارکنان بانک می باشد جائیکه مشتریان در بلند مدت ، به راحتی از سوی کارکنان بانک شناخته می شوند .

سومین ویژگی ، نرخ ها و حق الزحمه هاست که نشان دهنده ی هزینه های پایین و نرخ های قابل توجه می باشد که می تواند بر ادراک فرد از کیفیت بانک تاثیر گذار باشد .

چهارمین ویژگی ،خدمات راحت و در دسترس است که نشان دهنده ی ارائه ی کاملی از خدماتی که موجود ، راحت و قابل دسترس هستند می باشد .

پنجمین ویژگی ، دستگاه های ATM می باشند که نشان دهنده ی در دسترس بودن و راحتی کار ماشین های پاسخگوی اتوماتیک است .

ششمین ویژگی ، قابلیت اعتماد و صداقت می باشد که نشان دهنده ی اعتبار و صداقت قوی و کامل بانک و کارکنان قابل اعتماد است .

هفتمین ویژگی Teller می باشد که نشان دهنده ی یک متصدی یا تحویلدار مناسب و در دسترس است .

۲-۲-۳-۲-مروری بر برخی مطالعات انجام شده در کیفیت خدمات
به رغم اهمیت کیفیت خدمات ، تا کنون تحقیقات اندکی در این زمینه در کشور انجام گرفته است که از میان به تحقیقی در این زمینه در سازمان تامین اجتماعی می توان اشاره کرد . ( سید جوادین و کیماسی ، ۱۳۸۲ :۲۹ )لیکن تحقیقات متعددی در حوزه های مختلف در خارج از کشور انجام گرفته است . حداقل ۲۹۳ مقاله مهم در خصوص کیفیت خدمات از سال ۱۹۸۶ تا سال ۱۹۹۵ تحریر شده است . البته اگرمقالاتی را که کیفیت خدمات در آنها به عنوان بخشی از مقاله به شمار می رود ، به حساب بیاوریم این تعداد به بیش از ۴۰۰۰ مقاله می رسد .
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
این ارقام به روشنی اهمیت کیفیت خدمات و توجه پژوهشگران و محققان به این مبحث را نشان می دهد . ( هازلت و فیلیپ ، ۱۹۹۷ : ۶۸ ) . بلومر و همکارانش مدلی از چگونگی اثر گذاری تصویر ذهنی ، کیفیت خدمات و رضایت مشتری بر وفاداری وی ارائه کرده اند . یافته های این تحقیق نشان می دهد که تصویر ذهنی به طور غیر مستقیم و از طریق کیفیت خدمات بر وفاداری اثر می گذارد . از طرفی کیفیت خدمات هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم ( از طریق رضایت ) بر وفاداری اثر می گذارند . به علاوه ، در این تحقیق مشخص شد که قابلیت اعتبار و جایگاه در بازار ، محرک های نسبتاً مهم اثر گذار بر وفاداری به خدمات بانکی به شمار می رود . ( بلومر و همکاران ، ۱۹۹۹ : ۲۰۶)

 

 

کارانا [۱۷۱] در تحقییق که در زمینه رابطه بین کیفیت خدمات ، رضایت مشتری و وفاداری خدمت در بانک های مالت انجام داد به این نتیجه رسید که رضایت مشتری نقش میانجی در اثر کیفیت خدمات بر وفاداری خدمت ایفا می کند . در حقیقت کیفیت خدمات از طریق رضایت مشتری بر وفاداری خدمت اثرگذار است . به علاوه نتایج این تحقیق نشان می دهد که کیفیت خدمات یک ورودی مهم رضایت مشتری محسوب می شود و ۵۳ درصد از واریانس را تشریح می کند . [۱۷۲]

یانگی [۱۷۳]و همکارانش در این تحقیق مدلی از ارتباط بین کیفیت خدمات و شهرت بانک ارائه کرده اند . بر اساس یافته های این محققان ، ابعاد پنج گانه کیفیت خدمات تاثیر مستقیمی بر شهرت بانک دارد . به علاوه ، بر طبق یافته های این محققان ، شهرت بانک نقش مهمی در تعیین رفتارهای خرید و خرید مجدد و وفاداری مشتریان ایفا می کند . این موضوع در صنعت بانکی اهمیت به مراتب بالاتری دارد ، چرا که نمی توان قبل از خرید ، کیفیت خدمت را بدرستی سنجید .[۱۷۴]

چاکراوارتی و همکارانش در تحقیق که در زمینه ی رفتار ترک مشتریان در بانک های امریکا انجام داده اند ، دریافتند که از میان ابعاد کیفیت خدمات ، پاسخگویی ، همدلی و قابلیت اعتبار با تمایل مشتریان برای ترک بانک رابطه ی منفی معنی داری وجود دارد . تحقیقاتی که توسط این محققان در بانک های هند انجام شده است ، نشان می دهد که مفهوم کیفیت خدمات در کشورهای در حال توسعه یک ساختار چند بعدی است .[۱۷۵]

۲-۲-۴- مدل های اصلی اندازه گیری رضایتمندی مشتری (csm)
امروزه در سازمان های بزرگ و موفق درباره کسب برتری در عرصه رقابت ، توصیه می شود که به صدای مشتری و نیز شکایت های آنها توجه بیشتری شود . سازمان ها باید تلاش نمایند میزان رضایتمندی مشتری را بررسی و اندازه گیری نمایند در ادمه مدل های اصلی اندازه گیری رضایتمندی مشتریان معرفی می گردد .
۲-۲-۴-۱- مدل فورنل ( ECSI,ACSI )[176]
شاخص رضایتمندی کشور سوئد در سال ۱۹۸۹ توسط پرفسور فورنل بر اساس یک مدل ساخت یافته و با بهره گرفتن از نظرسنجی مشتریان طراحی شده بود ، بررسی فعالیت های تحقیقاتی در کشور سوئد موجب شد تا مدل فورنل به عنوان بهترین روش جهت ارائه یک شاخص استاندارد در سطح ملی شناخته شود . ویژگی و شاخصه مهم این مدل جامعیت آن ، امکان استفاده از آن جهت ارزیابی کیفیت در یک مقیاس وسیع و امکان مرتبط ساختن شاخص کیفیت با رفتار مشتری می باشد . پس از سوئد این مدل در امریکا بسیار مورد توجه قرار گرفت ، سپس محققان اروپایی نیز از این مدل تبعیت کرده و آنرا مورد استفاده قرار دادند . در حال حاضر فقط در شاخص های رضایتمندی با یکدیگر تفاوت دارند . این مدل یک مدل مفهومی است و تاکید بر محاسبات همگن سازی شاخص های انتظاری مشتریان و ایجاد قضاوت بر اساس سیستم شهودی یا احساسی مصرف کنندگان و مشتریان دارد . عوامل بسیاری در رضایتمندی مشتریان مطرح است که در این مدل بصورت روابط علت و معلولی مورد توجه و بررسی قرار گرفته است .
۲-۲-۴-۲-مدل درختی
در این مدل رضایت کلی از خدمات سازمان در سطح اول یک نمودار درختی واقع می شود و در سطوح پایینتر ، جزئی ترین خصوصیات و نیازهای مورد نظر مشتری ثبت می شود . برای هر یک از سطوح یک شاخص رضایت که میانگین رضایت های بدست آمده است ، محاسبه می شود . با بهره گرفتن از این مدل سازمان ها می توانند با توجه به شاخص های بدست آمده برای خصوصیات جزئی مورد نظر مشتریان ، مواردی که نیاز به بهبود کیفیت چه در خدمات و چه در محصول را دارد به راحتی شناسایی و آن را برطرف نمایند . این مدل به واسطه اینکه جهت بدست آوردن نیازهای جزئی مشتریان نیاز به زمان زیادی دارد و طبیعتاً محاسبات ریزتری نیز دارد به صورت گسترده مورد توجه سازمان ها قرار گرفته است .
۲-۲-۴-۳- مدل کانو
یکی از شاخصه های اصلی مطرح شده در مدل کانو تمرکز بر روی نیازهای مشتریان است بدین معنی که رضایت یا عدم رضایت مصرف کننده بر اساس برآورده شدن نیازهای او سنجیده و مورد مطالعه قرار می گیرد . مدل کانو بیانگر این نکات است که :
– نیازمندی های اساسی هر چند برآورده شوند از مرز بی تفاوتی نخواهند گذشت .
– با گذشت زمان نیازمندیهای جذاب به نیازمندیهای عملکردی و پس از گذشت مجدد زمان این نیاز ها به نیاز اساسی تبدیل می شوند .
– افزایش برآورده شدن نیازمندیهای جذاب ورای مرز بی تفاوتی بوده و با رابطه ای غیر خطی باعث ایجاد شعف و رضایتمندی در مشتری می گردد .
– شاخص ها و نیازهای عملکردی کالا و خدمات به صورت مداوم و مستمر در حال افزایش می باشد .
– می توان با کشف نیازهای جذاب مشتری و به بالفعل درآوردن آن ها قبل از رقبا به موفقیت های چشمگیری دست یافت .
۲-۲-۴-۴-مدل کیفیت خدمت سروکوال[۱۷۷]
یمی از مدل های توسعه یافته در اندازه گیری کمی کیفیت خدمات در بخش دولتی متعلق به پاراسورامان ، زیتهامل و بری[۱۷۸] می باشد . مدل سروکوال سعی در اندازه گیری کیفیت خدمات در جائیکه کیفیت خدمت به عنوان یک ضرورت جهت درک مشتری ، انتظارات او و کیفیتی که از خدمات ارائه شده انتظار دارد ، به کار می رود . این مدل کمک می کند که مشتریان بتوانند خدماتی که توسط سازمان های متفاوت به آنها ارائه می شود ، با یکدیگر مقایسه نمایند .
بر طبق نظریه پاراسورامان مشتری به هنگام مراجعه به سازمان در وهله ی اول انتظارات زیر را از سازمان توقع دارد.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

۲- آبستنی: در تحقیقی در دو گروه گوسفندان شاهد و آزمایش مشاهده شد که میزان مس پلاسما از ۵ هفته پیش از زایمان به طور معنی­داری (۰۵/۰>P) کاهش یافته و این میزان در طول این ۵ هفته تقریباً ثابت مانده و پس از ۷۲-۶۰ ساعت پس از زایمان میزان مس پلاسما افزایش می­یابد )محبی، ۱۳۷۸).
۳- شیرواری: نیاز غذایی به مس در گاوهای شیری بیشتر از گاوهای گوشتی است. آغوز بر خلاف شیر دارای مس قابل دسترس زیادی می­باشد ( وایک[۴۹] و همکاران، ۱۹۹۲;۲۰۰۰ و رادوستیس، ۲۰۰۰).
۴- فصل: نازاکی[۵۰]و راتان[۵۱] گزارش کردند که میزان مس خون گوسفند در فصول سال به ترتیب زمستان> پاییز> تابستان> بهار است که این اختلاف میزان در هر یک از فصول معنی­دار است. چون در فصول بهار و تابستان میزان مس مراتع پائین است، کمبود مس در این دو فصل بیشتر شایع است (نازاکی و راتان، ۱۹۹۰) .
در مطالعاتی که در آمریکا انجام گرفت تفاوتی در میزان مس سرم در فصول مختلف مشاهده نگردید (کانکو، ۱۹۸۹).
۵- جنس: خان[۵۲] و همکاران گزارش کردند میزان مس در کبد بزهای نر بیشتر از بزهای ماده است (خان و همکاران، ۱۹۹۵).
بلاک لی[۵۳] و همکاران گزارش کردند که میزان مس کبد و پلاسمای گوزن­های ماده فاقد تفاوت معنی­داری با گوزن­های نر است (بلاک لی و همکاران، ۱۹۹۲).
۶- تغذیه: وضعیت مس در علوفه خشک نسبت به علوفه تازه بهتر است و افزایش مولیبدن و سولفور جیره سبب کاهش میزان جذب مس می­ شود(خان، ۱۹۹۵ و رادوستیس، ۲۰۰۰). همچنین مقادیر بالای مولیبدن، روی، کادمیوم، آهن و سرب در جیره در جذب مس اختلال ایجاد می­ کنند (ساوو[۵۴]، ۱۹۵۶ و رادوستیس، ۲۰۰۰).
۲-۳-۵-کمبود مس
کمبود مس در حیوانات به طور اولیه و ثانویه رخ می­دهد و عوارضی از قبیل کم­خونی، خشن شدن و تغییر رنگ موها ناهنجاری­های استخوانی، از بین رفتن میلین، عدم تعادل، کاهش تولید، ضعف سیستم ایمنی را ایجاد می­ کند (رادوستیس، ۲۰۰۰).
در گوسفند و بز کمبود اولیه مس سبب (آتاکسی انزوتیک)[۵۵] می­ شود ولی این کمبود در خوک و اسب ندرتاً رخ می­دهد (رادوستیس، ۲۰۰۰).
۲-۳-۶-غلظت مس در بافت­های مختلف
بالاترین غلظت مس در کبد، مغز، قلب و مو موجود است اما هیپوفیز، تیموس، تخمدان و بیضه­ها از نظر مس فقیر هستند. دامنه طبیعی مس در خون حیوانات سالم ۵/۱- ۵/۰ میکروگرم در میلی­لیتر می­باشد (کانکو، ۱۹۸۹ و جاب، ۱۹۹۳)
۲-۳-۷-تداخلات مس با مواد معدنی دیگر
قابلیت دسترسی به مقادیر چون آهن، روی، مولیبدن، اسید آسکوربیک و کربوهیدرات­ها در رژیم غذایی انسان­ها و حیوانات بستگی دارد. همچنین بالا یا پایین بودن سطح مس در رژیم غذایی
می­توانند بر روی متابولیسم بعضی از مواد مغذی اثر بگذارد.
۲-۳-۷-۱-مس و آهن
در چند مسیر با هم برخورد می­ کنند. درکمبود مس متابولیسم آهن تغییر پیدا می­ کند.
۲-۳-۷-۲-مس و روی
با مصرف رژیم غذایی حاوی مقدار مناسب روی، وضعیت مس در انسان­ها و حیوانات دچار اختلال می­ شود. روی با میزان ۴۰۰- ۱۰۰ PPMسبب کاهش غلظت کبدی مس می­ شود. تداخلی بین مس و روی وجود دارد به طوریکه افزایش مس سبب کاهش روی در خوک می­گردد (بلاک لی[۵۶] و همیلتون[۵۷]، ۱۹۸۵). حسن[۵۸] و همکاران از مصر گزارش کردند کمبود روی در موش سبب کاهش سطح مس و آهن می­ شود (حسن و همکاران، ۲۰۰۱).
۲-۳-۷-۳-مس و مولیدن
مصرف مقدار بالای مولیدن در رژیم غذایی در انسان­ها باعث افزایش دفع ادراری مس می­ شود.
اسید اسکورییک: مکمل­های اسید اسکوربیک باعث کمبود مس در حیوانات می­ شود. غلظت اسید اسکورییک پلاسمای کودکان نارس ارتباط معکوسی با غلظت سرولوپلاسمین پلاسما و فعالیت
انتی­اکسیدان­های موجود در پلاسما دارد. مکمل­های اسید اسکوربیک روزانه mg 1500 ازاین ماده را در بر­می­گیرد که این مقدار باعث کاهش فعالیت سرولوپلاسمین می­ شود. با وجود mg600 اسید اسکورییک، جذب مس در مختل نمی­گردد اما سرولوپلاسمین کاهش می­یابد.
۲-۳-۸-مس و کربوهیدرات­ها
هنوز مدارک واضح و روشنی مبنی بر تداخل کربوهیدرات­ها و مس در انسان ثبت نشده است.
کمبود مس با مکانیسم نامشخص سبب کاهش متابولیسم در ارگان­های مختلف می­گردد (اسیپنکو[۵۹] و مارساکوف[۶۰]، ۱۹۹۰).
افزودن مکمل سلنیوم به جیره­ی بره­هایی که مس آنها کمتر از حد نرمال باشد سبب افزایش قابل توجهی در غلظت مس کبدی می­گردد (آندر وود[۶۱]، ۱۹۷۱).
۲-۴-منگنز
در سال ۱۹۱۳ در بافت­های بدن حیوانات شناخته شد. منگنز چهارمین عنصر مهم بدن است. نقش بسیار مهم منگنز در سلامتی و بیماری­ها به اثبات رسیده است به طور میانگین mg20-10 منگنز در بدن انسان وجود دارد که آن در بافت استخوانی پراکنده شده است. تقریباً ۵ درصد منگنز موجود در رژیم غذایی جذب می­ شود، جذب منگنز در روده صورت می­گیرد. محتوای منگنز بدن بزرگسالان
۲۰-۱۰ میلی­گرم است، که به طور عادی در بافت­های غنی از میتوکندری تجمع دارد. منگنز جزیی از آنزیم­ های متعدد شامل گلوتامین سنتاز، پیراوت کربوکسیلازو، سوپر اکسید دسیموتاز میتوکندریایی است. در کبد، کلیه و پانکراس غلظت بالایی از منگنز وجود دارد. مقادیر اضافه منگنز از طریق مدفوع دفع می­ شود. مقدار کمی منگنز نیز در ادرار مشاهده شده است. غلظت منگنز بافتی، بین گونه­ های مختلف دارای تفاوت جزئی است. استخوان، کبد و کلیه در مقایسه با دیگر بافت­ها از منگنز بیشتری برخوردار هستند (ابو دمیر[۶۲]، ۱۹۸۳). میزان منگنز در کبد جنین از بالغین کمتر است، زیرا که آنزیم­ های وابسته به منگنز از جمله آرژیناز[۶۳]، پیروات کربوکسیلاز[۶۴] و منگنز سوپر اکسید دیسموتاز[۶۵] بعد از تولد مطرح هستند؛ بنابراین کمبود منگنز ذخیره، در بدن جنین نگران کننده نیست (کانکو، ۱۹۸۹).
۲-۴-۱-جذب و انتقال منگنز
تصور بر این است که منگنز از رودۀ کوچک با پدیدۀ انتشار جذب می شود و جذب این عنصر در شرایط کمبود آهن افزایش می­یابد که هنوز مکانیسم آن ناشناخته است (کانکو، ۱۹۸۹ و تیتز و همکاران،۱۹۹۴).
منگنز پس از جذب از دستگاه گوارش به گردش خون باب وارد شده یا به صورت آزاد مانده و یا سریعاً[۶۶] به ۲-α ماکروگلوبین متصل می­ شود. برداشت منگنز توسط کبد به وسیله انتقال فعال [۶۷]صورت می­پذیرد (کانکو، ۱۹۸۹).
کلیه­ها عضو اصلی در حفظ غلظت پلاسمایی منگنز می­باشند. غلظت این عنصر در خون وابسته به کلسیم، فسفات، سدیم و پتاسیم می­باشد (تیتز و همکاران،۱۹۹۴).
۲-۴-۲-نقش بیولوژیکی

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

وجود منگنز برای عملکرد صحیح مغز ضروری است.

به تولید انرژی حاصل از سوختن کربوهیدارت­ها و چربی­ها کمک می­ کند.

در استحکام بافت استخوانی بدن نقش دارد.

آنزیم­ های اکسید و رودوکتاز، لیپاز، هیدرولاز، کیناز، دکربوکسیلاز و تراسفرازها را فعال می­ کنند. بیشتر آنزیم­ هایی که با منگنز فعال می­شوند می­توانند با مواد دیگر بخصوص منیزیم هم فعال شوند. به جز گلیکوزیل ترانسفراز و گزلوسیل ترانسفراز که فقط با منگنز فعال می­شوند.

منگنز به عنوان فعال کننده­ بیش از ۳۰۰ آنزیم[۶۸] و همچنین به عنوان جزئی از متالوآنزیم[۶۹] ها فعالیت می­ کند. آنزیم­ های فعال شده با منگنز عبارتند از: هیدرولازها[۷۰]، کینازها[۷۱]، دی کربوکسیلازها[۷۲] و ترانسفرازها (کانکو[۷۳] ،۱۹۸۹).

۲-۴-۳-کمبود
یکی از علایم کمبود منگنز اختلال رشد، تشکیل طبیعی اسکلت، کاهش قدرت تولید مثل، عدم تعادل در شیرخواران و نقص در متابولیسم لیپد و کربوهیدارت است. با بهره گرفتن از فرمول غذایی نیمه تصفیه شده به مدت طولانی علایمی چون کاهش وزن، اختلال در رشد موها و ناخن­ها، درماتیت، کاهش سطح کلسترول خون، همچنین تغییر رنگ موهای مشکی شده به قرمز بهبود یافت و از بین رفت دیده می­ شود. این کودکان رشد، ضعیفی دارند و مواد معدنی موجود در استخوان این کودکان در حال تحلیل است که با مصرف مکمل­های منگنز این علایم بهبود خواهد یافت. کمبود منگنز در رژیم غذایی یا کمبود سطح آن در خون و دیگر بافت­های بدن با بیماری­های چون استئوپروز، دیابت، صرع، آترواسکروزیس و اختلال در سلامتی بدن رابطه مستقیمی دارد. در موارد کمبود منگنز، غلظت این عنصر در سرم پائین بوده و همچنین غلظت منگنز در بافت­های نرم نیز پائین است. پالس میزان منگنز سرم را بر حسب میکروگرم در میلی لیتر در گوسفند ۱/۵- ۸/۰ و گاو ۰۷/۰- ۰۰۶/۰ گزارش کرد ( پالس، ۱۹۸۸).کمبود منگنز در حیوانات اهلی سبب اختلالات رشد، ناهنجاری­های اسکلتی، توقف فعالیت­های تولید مثلی و نقص در متابولیسم چربی و کربوهیدرات­ها می­ شود. حیوانات اهلی نسبت به مقادیر بالای منگنز مقاوم می­باشند (برگر[۷۴] و همکاران، ۱۹۹۶).
۲-۴-۴-مسمومیت
غلظت بالای منگنز باعث اختلالات عصبی می­گردد. همچنین رابطه مستقیمی بین افرایش غلظت منگنز در موها با بدرفتاری موجود دارد. تغییرات بوجود آمده در این نوع مسمومیت مشابه بیماری­های پارکنیسون و ویلسون است. سندرم پارکنیسون در مناطقی که منگنز آب منطقه بالا باشند دیده می­ شود مثل کشور مصر مصرف mmol1-8/0 یون منگنز به ازای کیلوگرم وزن بدن باعث مسمومیت در کودکان می­ شود.
۲-۴-۵-چند نکته­ی ضروری

 

 

منگنز می ­تواند اثر مهارکنندگی در جذب آهن داشته باشد (کانکو، ۱۹۸۹).

منگنز با ترکیبی نام ماکروگلوبین، ترانسفرین و ترانس منگین انتقال می­یابد.

منگنز پس از ترشح به روده از طریق صفرا به طور عمده در مدفوع دفع می­گردد.

منگنز یک کوفاکتور ضروری جهت فعالیت متالوآنزیم­ های سوپر­اکسید­ دیسموتاز(SOD)، گزانتین اکسیداز، آژیناز، کالاتوزیل ترانسفراز و پیراوت کربوکسیلاز محسوب می­گردد.

جذب منگنز از شیر انسان بهتر از شیرگاو صورت می­پذیرد که علت این امر می ­تواند مربوط به افزایش اتصالات منگنز و لاکتوفرین موجود در شیر انسان و افزایش محتوی کلسیم موجود در دیگر شیر سویای دارای فیتات می­باشد.

در بیماران مبتلا به هموکروماتوزیس جذب منگنز افزایش می­یابد. این افزایش جذب در بیماران مبتلا به فقر آهن هم دیده می­گردد. اما جذب منگنز در مقادیر بالای کلسیم می­یابد.

کمبود منگنز در حیوانات نیز قدرت تولید مثل عملکرد پانکراس و جنبه­ هایی از متابولیسم کربوهیدارات موثر است.

منگنز در تمام طول روده، کوچک جذب می­گردد. آهن و کبالت بر جذب در اتصال به جایگاه­های مشترک در جذب با منگنز رقابت دارند.

بر اساس مطالعه فینلی (Finley eaal) مردان کمتر از زنان منگنز جذب می­نمایند که ممکن است با وضعیت آهن در ارتباط باشد. و همچنین مشخص گردید که جذب منگنز به طور خاصی با وضعیت فریتین پلاسما در ارتباط می­باشد.

آهن هم به هیچ تأثیری بر وضعیت منگنز نداشته ولی رژیم غذایی غنی از آهن غیرهِم با مقادیر پایین­تر منگنز در سرم، افزایش اتلاف ادراری منگنز و تا حدودی فعالیت کمتر آنزیم وابسته به منگنز بنام سوپراکسید دیسیموتاز همراه می­باشد.

۲-۵-هماتوکریت
اصطلاح هماتوکریت برای اندازه گیری غلظت خون یا به عبارت دیگر تعیین حجم گلبول های قرمز خون بکار می­رود. آزمایش هماتوکریت به عنوان ساده­ترین ودر اصل مهمترین آزمایش برای تشخیص کم­خونی­ها(آنمی­ها) در پزشکی کاربرد دارد. اندازه‌گیری مقدار کلی هموگلوبین، به نوعی نشان د‌هنده تعداد گلبول‌های قرمز است. به طور کلی هِم به معنای آهن است و هر جا در هر کلمه‌ای آمد، حتما آن کلمه ارتباطی با گلبول قرمز دارد.
۲-۶-هموگلوبین
گویچه‌های قرمز خون حاوی مولکول پیچیده‌ای به نام هموگلوبین می‌باشد که هموگلوبین مهمترین و فراوانترین پروتئین موجـود در گلبولهای قرمز بوده و نقش اساسی در حمل و نقل O2،CO2 و پروتون دارد. میوگلوبین نیز پروتئینی مشابه هموگلوبین بوده که درون سلولهای عضلانی قرار گرفته و در انتقالO2 دخالت دارد. هموگلوبین از یک قسمت پروتئینی به نام گلوبین و یک رنگدانه آهن‌دار به نام هِم تشکیل شده است. مولکول هموگلوبین شامل دو بخش می­باشد: ۱- بخش پروتئینی موسوم به گلوبین که دارای چهار زنجیره پلی پپتیدی می­باشد (تترامر است).
۲-بخش غیر پروتئینی موسوم به هِم که به آن گروه پروستتیک مولکول هموگلوبین می­گویند. هِم عبارتست از یک حلقه­ی پورفیرینی که یک اتم آهن دو ظرفیتی در مرکز آن قرار گرفته است.
هر مولکول هموگلوبین دارای یک مولکول گلوبین و۴ مولکول هِم می­باشد، بطوریکه هر مولکول هِم به یکی از زنجیره­هـــای گلوبین متصل می­گردد. هر مولکول هِم قادر است یک مولکولO2 را جابجا کند، لذا هر مولکول هموگلوبین توانایی حمل چهار مولکول O2 را داراست.
۲-۶-۱-نقش مولکول هموگلوبین
هموگلوبین به علت داشتن آهن که در حالت احیا شده می‌باشد، می‌تواند با اکسیژن و دی‌اکسیدکربن ترکیب شده و به ترتیب اکسی هموگلوبین[۷۵]و کربو آمینو هموگلوبین[۷۶]تشکیل دهد.
با توجه به بالابودن فشار اکسیژن در ریه‌ها ، اکسی هموگلوبین در ریه‌ها تشکیل شده و پس از رسیدن به بافت­ها ، اکسیژن جدا شده و دی‌اکسید کربن CO2 به آن متصل می‌گردد. به این ترتیب امکان حمل اکسیژن از ریه‌ها به بافت­ها و دی‌اکسیدکربن از بافت­ها به ریه‌ها امکان‌پذیر می‌گردد. از طرف دیگر سطح بسیار زیاد گویچه‌های قرمز نسبت به حجم آنها سبب تسریع و تسهیل اشباع هموگلوبین با اکسیژن در ریه‌ها می‌شود. علاوه بر انتقال اکسیژن توسط هموگلوبین، این مولکول عمل دیگری نیز انجام می‌دهد و آن عبارت از تثبیت فشار اکسیژن در بافت­ها است.
۲-۶-۲-تشکیل مولکول هموگلوبین
سنتز مولکول هموگلوبین در گلبولهای قرمز اولیه شروع می‌شود و تا زمانی که گلبول قرمز، مغز استخوان را ترک می‌کند و وارد خون می‌شود، برای حدود یک روز به تشکیل مقادیر ناچیزی هموگلوبین ادامه می‌دهند. هر مولکول هِم پس از تشکیل شدن با یک زنجیره پلی پپتیدی بسیار دراز موسوم به گلوبین که در ریبوزوم­ها ساخته می‌شود، ترکیب شده و یکی از اجزا هموگلوبین موسوم به یک زنجیره هموگلوبین را تشکیل می‌دهد.هر یک از این زنجیره‌ها دارای وزن مولکولی ۱۶۰۰۰ بوده و چهار عدد از آنها به نوبه خود بطور سست به یکدیگر متصل شده و مولکول کامل را می‌سازند. چون هر زنجیره یک گروه هم دارد، چهار اتم آهن در هر مولکول هموگلوبین وجود دارد که هر یک از آنها می‌تواند یک مولکول اکسیژن را حمل کند. هموگلوبین دارای وزن مولکولی ۶۴۴۵۸ دالتون است.
۲-۶-۳-محل ساخته شدن هموگلوبین در بدن