ه- تبدیل یک نیروی مصرف کننده صرف به نیروی مولد وتولید کننده.
و- کاهش ناهنجاریهای اجتماعی در بین خانواده ها.
ز- جلوگیری از مهاجرتهای بیرویه) بختیاری،۱۳۸۴).
۲-۲-۶-۳ آثار اقتصادی:
براساس نتایج بررسیهای انجام شده آثار اقتصادی طرحهای خودکفائی در افزایش درآمد خانواده ها مؤثر و کاملا” رضایت بخش بوده است. با اینکه بسیاری از طرحها مراحل اولیه خود را میگذرانند آثار بهبود وضعیت اقتصادی خانواده های مجری کاملا ” محسوس بوده و تاحدودی رضایت عمومی را فراهم نموده است. برای اطلاع بیشتر در ذیل به چند نمونه از آثار اقتصادی اینگونه طرحها اشاره میشود:
الف- با توجه به شرایط اقتصادی موجود، مستمری تعیین شده از طرف نهادهای حمایتی پاسخگوی حداقل زندگی مددجویان نبوده و این افراد برای تأمین حداقل معاش خود و خانواده هایشان به شدت در مضیقه بوده و بسیاری از آنها برای رهائی از این تنگنا به راه حلهای دیگری ) که معمولا مناسب هم نبوده (روی آورده اند که ممکن است منجربه ناهنجاری های دیگر شود، برای رفع این معضل اقدامات مناسبی لازم بودکه بهترین راه حل فراهم نمودن زمینه اشتغال و افزایش درآمد خانواده میباشد و امداد راه حل را اجرای طرح خودکفائی میداند و در اینجاست که اهمیت این طرحها بیشتر نمایان میشود.
اجرای طرحهای خودکفائی در امداد موجب گردیده تا کمبود درآمد مددجو از این طریق تأمین گردد و مددجو از یک زندگی عادی برخوردار شود و فشار درخواست افزایش مستمریهای نقدی از طرف مددجو و اطرافیان وی کاهش یابد، بدیهی است که هر چقدر مددجو برای بهتر شدن معیشت و شرایط زندگی خود تلاش کند به همان نسبت از بارمالی امداد کاسته شده و امکان خدمت به سایر نیازمندان را فراهم مینماید حتی اگر این طرح به خودکفائی کامل هم ختم نگردد (بختیاری،۱۳۸۴).
ب- در اکثر موارد اجرای طرحهای خودکفائی باعث ارتقاء سطح زندگی مددجو شده و این تغییر امکان معیشت بهتری را برای وی و خانواده تحت تکفل او فراهم نموده است. بعنوان مثال مددجوئی را باید در نظر داشت که در مقطعی از زمان امکان استفاده از شیر و سایر فرآورده های لبنی را نداشته و اکنون با اجرای طرح خودکفائی در خانواده وی این امکان فراهم شده به این معنی که این خانواده علاوه بر فروش تولیدات، خود نیز امکان استفاده از محصول دسترنج خویش را درحد معقول کسب نموده است.
ج- ایجاد انگیزه در خانواده مددجو و سایرین برای کار و تلاش در جهت کسب درآمد بیشتر، اهمیت این طرحها را دو چندان نموده است.
د- نهایتا” این امکان برای امداد فراهم گردیده تا تعدادی ازخانواده های مستع د که ب ه خودکفایی دست یافته اند و بدون اینکه در روحیه و شرایط زندگی آنها خللی وارد گردد بتدریج نسبت به کاهش و قطع حمایتهای خود اقدام و به این ترتیب نیازمند دیگری را تحت حمایت قرار دهد.
ه – اجرای طرحهای خودکفائی موجب گردیده یک جامعه کاملا مصرفی به یک جامعه مولد تبدیل شود و از این طریق درتولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی اثرگذار باشد) بختیاری،۱۳۸۴).
۲ -۲-۶-۴ آثار فرهنگی:
با توجه به ابعاد مختلف فقر در خانواده های مددجو از جمله فقر فرهنگی که طبیعتا” فقر اقتصادی را نیز در پی دارد، توانمند سازی از بعد اقتصادی بدون رفع محرومیت فرهنگی بسیار مشکل بنظر میرسد وبه همین ترتیب رشد فرهنگی بدون رفع تنگناهای اقتصادی میسر نمیباشد. لذا آموزش و افزایش توان فکری و مهارتهای حرفهای مددجویان مورد توجه قرار گرفته و هم زمان با اجرای طرح در این بعد نیز تلاش فراوانی صورت پذیرفته تا ضمن افزایش توان اقتصادی، مهارت و آگاهیهای اجتماعی و فرهنگ عمومی مددجو و خانواده وی افزایش یابد.
در بررسی های انجام شده مشخص گردیده که علاوه برارتقاء مهارت فنی وحرفهای، افزایش سطح آگاهیهای اجتماعی و فرهنگ عمومی مددجویان در رشد اقتصادی آنها بسیار مؤثر بوده و در مواردی که به این مهم) افزایش مهارت فنی و موازی با آن افزایش آگاهی های اجتماعی و فرهنگ عمومی فرد و خانواده (توجه کافی نشده حاصل تلاش مددجو و مددکار رضایت بخش نبوده است.
مواردی هم دیده شده که فرد یا خانوادهای به خودکفائی اقتصادی دست یافته، ولی به جهت عدم در یافت دقیق آداب معاملات و فرهنگ حرفه ای قادر به حفظ موقعیت جدید نبوده است (قائدی،۱۳۸۷).
۲-۲-۷ نگاهی اجمالی به آمار توانمند سازی محرومان
برگزاری آموزش های حرفه ای مقدماتی، تکمیلی وعالی برای بیش از ۷۲۲ هزار نفر، کاریابی برای بیش از ۹۸ هزار نفر، ایجاد فرصت های اشتغال برای بیش از ۵۱۵ هزار نفر در ۶۴۰ رشته شغلی وارایه کمک های فنی ومهندسی وبیش از ۹ میلیون مورد بازدید از طرح های اجرا شده تنها بخشی از عملکرد توانمند سازی محرومین درکمیته امداد امام خمینی ) ره(تلقی می شود. برای بیان بهتر این عملکرد به بخشی از تولیدات طرح های اشتغال این نهاد اشاره می شود.
- ده ها هزار هکتار سطح زیر کشت انواع محصولات باغی وزراعی
- صدها هزار متر مربع سطح زیر کشت انواع محصولات گلخانه ای
- ده ها هزار کندوی زنبور عسل
تولید سالیانه ده ها هزار متر مربع فرش وگلیم
- تولید صدها هزار تن شیر درکشور
- تولید ده ها هزار تن گوشت قرمز وسفید
- تولید صدها تن عسل
- تولید صدها هزار تن انواع محصولات زراعی وباغی
- پرورش وصید صدها هزار تن انواع ماهی وآبزیان
وصدها نوع محصول صنعتی –تولیدی وارایه صدها نوع خدمات تنها بخشی از نتایج تولیدات وخدمات توانمند سازی درکمیته امداد حضرت امام) ره (بوده است که علاوه برتامین نیاز خانواده ها، دررشد وافزایش درآمد ناخالص ملی وبعضاً صادرات به کشورهای دیگر، سهم قابل ملاحظه ای را به خود اختصاص داده است. (منبع آمارو عملکرد معاونت اشتغال وخودکفایی کمیته امداد امام خمینی) ره))
۲-۲-۸ فرایند اجرایی توانمند سازی محرومان درکمیته امداد امام خمینی ) ره(
۲ -۲-۸-۱ شناسایی مددجویان مستعد و تعیین توان اجرایی آنها
برنامه ریزی و اجرای برنامه های توانمندسازی مستلزم شناخت کافی از وضعیت اجتماعی، اقتصادی و توانمندی گروه هدف است. بهمین جهت است که برنامه شناس ایی مددجویان مستعد در اولویت برنامه های توانمندسازی قرارگرفته، این برنامه در سه مرحله پی درپی انجام میشود به این ترتیب که ابتدا در یک عملیات گسترده اطلاعات کلیه اعضاء خانوارهای تحت پوشش جمع آوری میشود درمرحله دوم کلیه افراد واجد شرایط (افرادی که سن آنها بیشتر از پانزده و کمتر از شصت سال است) به دفاتر کارآفرینی امداد (شاخه) دعوت و برنامه مصاحبه و مشاوره شغلی برای آنها انجام میشود دراین مرحله توانمندیهای جسمی، روحی، ذهنی، علمی، مهارتهای فنی وحرفهای و اقتصادی همچنین آگاهیهای اجتماعی و فرهنگی گروه هدف به دقت مورد ارزیابی قرار میگیرد و براساس نتایج حاصل از مصاحبه ومشاوره های انجام شده میزان آموزش مورد نیاز، نوع و رشته شغلی را که قرار است در آن فعالیت نمایند، تعیین میگردد در مرحله آخر افرادی که نیاز به آموزش دارند به مراکز آموزشی و اشخاصی که نیاز به آموزش ندارند به واحد اشتغال و کارآفرینی معرفی میشوند تا زیر نظر کارشناسان خودکفایی امکانات لازم برای اشتغال و فعالیت ایشان فراهم گردد.
۲-۲-۸-۲ ارتقاء سطح آگاهیهای علمی و مهارتهای فنی و حرفهای مددجویان
پس از اجرای برنامه شناسایی و توان سنجی گروه هدف، مددجویان براساس توانایی و نیازهای آموزشی در گروه های مختلف ساماندهی میشوند تا برابر مقررات و آئین نامه آموزشهای فنی و حرفهای امداد برنامه های آموزشی را شروع نمایند. دراین برنامه ضمن ارتقاء دانش فنی و مهارتهای حرفهای مددجویان، نیازهای معنوی ایشان نیز مورد توجه قرار گرفته و همزمان نسبت به افزایش سطح آگاهیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنها اقدامات لازم انجام میشود.
نتیجه ارزیابی عملکرد برنامه توانمندسازی نشان میدهد افرادی که از دانش فنی و مهارتهای حرفهای کافی برخوردار بودهاند کاملا” موفق و هر مقدار که این توانایی کاهش یافته توفیق کمتر داشته اند. در واقع دانش فنی و مهارتهای حرفهای کلید اصلی موفقیت در فعالیتهای اقتصادی بشمار میرود، به همین جهت کمیته امداد آموزشهای فنی و حرفهای را در اولویت برنامه های توانمندسازی قرارداده و در نظر دارد با اجرای یک برنامه فراگیر سطح آگاهی های علمی و مهارت فنی مددجویان متقاضی اشتغال و خودکفایی را به استانداردهای ملی برساند، بنحوی که مددجو قادر باشد باتسلط کامل به انجام کار در رشته شغلی مورد علاقه خود بپردازد.
۲-۲-۸-۳ برقراری نظام کارورزی برای دانش آموختگان دانشگاهی
به منظور پیشگیری از آثار مخرب بیکاری و استفاده بهینه از منابع ملی صرف شده برای آموزش جوانان فارغالتحصیل دانشگاهی و با هدف ایجاد زمینه های لازم برای جذب آنها در بخشهای مختلف اقتصادی کشور و همچنین ایجاد زمینهای برای تقویت روحیه و اعتماد به نفس در جهت خود اشتغالی و توسعه کارآفرینی در بخشهای مختلف تولیدی وخدماتی کشور، همچنین ارتقاء توانمندیهای فنی حرفهای فارغ التحصیلان آموزش عالی و ایجاد زمینه بهره گیری از ابتکار وخلاقیت های جوشان جوانان در بخشهای مختلف اقتصادی اعم از خصوصی و دولتی، این برنامه به اجرا در می آید.
۲-۲-۸-۴ کاریابی برای مددجویان آماده بکار
دستیابی به فرصتهای شغلی بلاتصدی دستگاه های اجرایی و مؤسسات و شرکتهای دولتی و خصوصی در داخل و خارج ازکشور فرصتهای اشتغال مطمئنی هستند که با اندک سرمایه گذاری قابل دسترسی خواهد بود. به همین جهت برنامه کاریابی با هدف و آگاهی از بازارکار داخل و خارج کشور اجرا میشود.
برنامه های کاریابی باید با دقت و رعایت حقوق طرفین ) کارپذیر و کارگر پذیر (انجام شود به نحوی که واحد پذیرنده با اطمینان و بدون نگرانی افراد معرفی شده را پذیرا باشد و باور داشته باشد که پذیرش کارکنان از این طریق به نفع اوست و کارپذیر از تداوم کار و بهره مندی از حقوق قانونی مطمئن باشد و شغلی را که کارفرما برای او در نظر گرفته مورد علاقه وی باشد.
۲-۲-۸-۵ ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای مددجویان مستعد (کارآفرینی)
درکشورهایی که نرخ بیکاری ازحد متعارف بالاتر است، ایجاد و توسعه فعالیتهای اقتصادی کوچک اشتغالزا اجتناب ناپذیر است زیرا ایجاد و توسعه این فعالیتها باسرمایه کم و دانش فنی بومی و در مدت زمان بسیارکوتاه به راحتی مقدور است درحالی که ایجاد و گسترش صنایع بزرگ و مشاغل متکی به دانش فنی پیچیده نیازمند سرمایه گذاری کلان و مدت زمان طولانی، برای اجرا قبل از بهره برداری هستند و براحتی در هر محلی قابل ایجاد و بهره برداری نمیباشند، این گروه از فعالیتها عموما” سرمایه بر و کم اشتغالزا هستند و با این که از بازدهی اقتصادی مناسبی برخوردارند ولی راهکار مناسبی برای کاهش سریع بیکاری نیستند.
کمیته امداد امام خمینی) ره ) توسعه فعالیتهای اقتصادی کوچک اشتغالزا را برای توسعه اشتغال وکاهش نرخ بیکاری درجامعه محرومین توصیه و ترویج مینماید و درنظر دارد کلیه مددجویان مستعد را از این طریق شاغل و به مرور خودکفا نماید. برنامه های اشتغال و کارآفرینی امداد بگونهای تدوین گردیده که مددجویان بتوانند بدون تبعیض فعالیت مورد علاقه خود را انتخاب و با بهره گرفتن از تسهیلات مالی و کمکهای فنی کارشناسان امداد اجرا نمایند. فعالیتهای مورد اشاره به صورت بنگاههای کوچک اقتصادی در اشکال مختلف خوداشتغالی، خانوادگی، فامیلی، تعاونی های تولیدی و خدماتی و شرکتهای سهامی فعال میشوند.
۲-۲-۸-۶ پشتیبانی فنی و تدارکاتی از مددجویان کار آفرین
سرمایه بری کم و سادگی فرایند عملیات از مزیتهای بارز طرحهای کوچک زود بازده اشتغال و خودکفایی است که ممکن است در بعضی مواقع برای مجریان مشکلاتی ایجاد نماید بخصوص وقتی که با محدودیتهای منطقه ای همراه شود. تهیه مواد اولیه، تجهیزات و ابزار کار از جمله مشکلات مجریان این طرحها بشمار میرود باتوجه به پراکندگی این طرحها درسراسر کشور، وجود محدودیت فراوان در زیر ساختهای اقتصادی و عدم وجود امکانات فنی و تدارکاتی در بسیاری از مناطق محروم وکم تجربه بودن مددجویان برای رفع مشکلات و تأمین نیازهای فنی و تدارکاتی طرح پیشنهادی، لازم است مجریان این طرحها مورد حمایت قرار گیرند، به همین جهت است که پشتیبانی فنی و تدارکاتی مددجویان با دقت وسرعت لازم وبا کیفیت وقیمت مناسب صورت می پذیرد.
۲-۲-۸-۷ کنترل کیفیت محصولات تولیدی مددجویان
کنترل کیفیت محصولات تولیدی مددجویان از دیگر برنامه های مفید و پرمنفعت این نهاد است که با هدف بالابردن کیفیت کالاهای تولیدی، جلوگیری از افزایش ضایعات، حفظ سرمایه های ملی، دستیابی به استانداردهای تعیین شده در تولید محصولات و در نتیجه کسب رضایت مصرف کنندگان و بدست آوردن سهم بیشتری از بازار داخل و خارج کشور اجرا می شود.
شاخصهای اندازه گیری و میزان مرغوبیت در مناطق مختلف و برای کالاهای مختلف متفاوت است، درکالاهای صنعتی معمولا” استانداردهای صنعتی ملاک سنجش است و مرجع تعیین کننده آن موئسسه استاندارد و تحقیقات ایران است ولی در مورد کالاهای تبدیلی و مواد غذایی علاوه بر استاندارد معمول اصول بهداشتی از جمله مواردی است که باید رعایت شود.
-
- توفیق طلبی: تمایل به برتری یا موفقیت و تلاش برای پیشرفت و نیل به مجموعه ای از استانداردها (صمدآقایی، ۱۳۸۵)
- تمایل به ریسک و مخاطره: تمایل به مقدار متوسطی از مخاطره برای تغییر احتمالات در جهت منافع خود (همان منبع)
- گرایش به خلاقیت: توانایی تلفیق ایده ها به شیوه ای منحصر به فرد برای برقراری ارتباط غیرمعمول بین
ایده های مختلف (همان منبع)
- کنترل درونی: افرادی که دارای مرکز کنترل درونی اند، حوادث مرتبط با زندگی خود را کنترل می کنند و صفات مشخص درونی آنان تعیین می کند که در یک موقعیت، چه اتفاقی خواهد افتاد. (همان منبع)
نیاز به استقلال: کاری را برای خود انجام دادن و آزادی عمل داشتن (مک کرین و فلانینگان، به نقل از احمد پور داریانی، ۱۳۸۰)
- تحمل ابهام: پذیرفتن عدم قطعیت به عنوان بخشی از زندگی، توانایی ادامه حیات با دانشی ناقص درباره محیط و تمایل به آغاز یک فعالیت مستقل بی آنکه شخص بداند آیا موفق خواهد شد یا خیر؟ (Fry, 1993)
تعاریف عملیاتی
برای اندازه گیری قابلیت های کارآفرینی معلمان از پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شده که تعریف عملیاتی آنها به شرح زیر می باشد:
- توفیق طلبی: توفیق طلبی در این پژوهش بوسیله سؤال های ۱ الی ۶ پرسشنامه مشخص می شود.
- نیاز به استقلال: نیاز به استقلال در این پژوهش بوسیله سؤال های ۷ الی ۹ پرسشنامه مشخص می شود.
- گرایش به خلاقیت: گرایش به خلاقیت در این پژوهش بوسیله سؤال های ۱۰ الی ۱۳ پرسشنامه مشخص می شود.
- تمایل به ریسک و مخاطره: تمایل به ریسک و مخاطره در این پژوهش بوسیله سؤال های ۱۴ الی ۱۹ پرسشنامه مشخص می شود.
- کنترل درونی: کنترل درونی در این پژوهش بوسیله سؤال های ۲۰ الی ۲۵ پرسشنامه مشخص می شود.
- تحمل ابهام: تحمل ابهام در این پژوهش بوسیله سؤال های ۲۶ الی ۳۱ پرسشنامه مشخص می شود.
۶-۲- عملکرد آموزشی
تعریف نظری
منظور از عملکرد آموزشی، کلیه فعالیت هایی است که معلم در راستای ارتقا و پیشرفت تحصیلی
دانش آموزان، از خود بروز می دهد. (شعبانی، ۱۳۸۲)
عملکرد آموزشی را به معنای کارایی یا بازده آموزشی نیز تعریف کرده اند. منظور از عملکرد آموزشی معلم تاثیر او در به وجود آوردن بعضی رفتارها در شاگرد است که به صورت هدف های تربیتی درآمده اند. (گروسی،۱۳۷۷)
عملکرد آموزشی به فعالیت هایی گفته می شود که با هدف آسان ساختن یاد گیری از سوی معلم
طرح ریزی می شود و بین آموزگار و یک یا چند یادگیرنده بصورت کنش متقابل جریان می یابد.
(سیف، ۱۳۸۰)
تعریف عملیاتی
در پژوهش حاضر برای اندازه گیری عملکرد آموزشی از آزمون معلم ساخته که برای دبیران طراحی و ساخته شده است، استفاده می گردد. البته این پرسشنامه هم توسط دبیر و هم توسط مدیر یا معاون مدرسه تکمیل می گردد.
فصل دوم:
ادبیات و پیشینه پژوهش
۱- مقدمه
کارآفرینی از ابتدای خلقت بشر و همراه با او در تمام شئون زندگی حضور داشته و مبنای تحولات و پیشرفت های بشری بوده است.
کارآفرینی عبارتست از فرایند ایجاد ارزش از راه تشکیل مجموعه منحصر به فردی از منابع برای بهره گیری از فرصت ها که به ایجاد رضایتمندی یا تقاضای جدید منجر می شود. (احمد پور داریانی، ۱۳۸۱)
کارآفرینی، فرایند خلق چیزی نو و قبول مخاطرات و منافع آن است. (Hisrich & et al., 2005)
کارآفرینی یک فرایند است، نه هدف و تنها در کسب و کار مطرح نیست بلکه یک شیوه زندگی است و در کلیه ابعاد زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تجلی می یابد.
واژه کارآفرینی که ترجمه گمراه کننده ای برای کلمه Entrepreneurship است نباید سبب گردد که کارآفرینی به معنای ایجاد کار یا اشتغال زایی تعبیر شود. اشتغال زایی خود مفهوم دیگری است که در ارتباط با کارآفرینی است، اما مترادف آن نیست.
کارآفرینی، دارای مفهوم بسیار وسیعی است که هسته آن ارزش آفرینی و ایجاد ارزش از هیچ است، اما خلق ارزش تنها از طریق نوآوری، مخاطره پذیری، توفیق طلبی و دارا بودن سایر ویژگی های شخصیتی میسر است و به جرأت می توان اظهار داشت که بین دارا بودن ویژگی های کارآفرینانه و موفقیت کارآفرینان و پایداری آنها در شغل کارآفرینی رابطه مثبت وجود دارد و این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. لذا کارآفرینی فرایندی است که فرد کارآفرین، از طریق ایجاد کسب و کار که توام با مخاطره مالی و اجتماعی است، محصول و خدمت جدید را به بازار معرفی و ارائه می کند. (رستمی، ۱۳۸۶)
انگیزههای مختلفی در کارآفرین شدن مؤثر میباشند که از جمله آنها: نیاز به موفقیت، نیاز به کسب درآمد و ثروت، نیاز به داشتن شهرت، و مهمتر از همه نیازمندی به احساس مفید بودن و استقلال طلبی را میتوان
نام برد.
در مورد تعریف کارآفرینی دیدگاه های مختلفی وجود دارد و درک کامل مفهوم و موضوع کارآفرینی، نیازمند اطلاع از دیدگاه های بین رشته ای می باشد. کارآفرینی برحسب ماهیت خود و توجه محققان
رشته های مختلف از نظر روانشناسی، جامعه شناسی، اقتصاد، صنعت و حتی تاریخی تعریف شده است.
مروری بر ادبیات کارآفرینی نشان میدهد که مفهوم کارآفرینی برای اولین بار مورد توجه اقتصاددانان
قرار گرفته و تمامی مکاتب اقتصادی از قرن ۱۶ میلادی تا کنون به نحوی کارآفرینی را در نظریه های اقتصادی خویش تشریح نموده اند.
در این فصل به رویکردها، تعاریف، مفاهیم و انواع کارآفرینی پرداخته شده و با ارائه تعریفی جامع از کارآفرینی، ویژگی های اصلی کارآفرینان برشمرده می شود. همچنین در معرفی انواع کارآفرینی،
به کارآفرینی فردی و کارآفرینی گروهی اشاره میگردد. در ادامه، مقوله هایی از قبیل ویژگی های سازمان کارآفرین، کارآفرینی در مدیریت آموزشی و اصول توسعه کارآفرینی در نظام مدیریت آموزشی نیز ارائه
می گردد.
۲- مروری بر ادبیات کارآفرینی
۲-۱- مفاهیم و تعاریف کارآفرینی
تعریف کارآفرینی کار ساده ای نیست. تقریباً به اندازه کتب دانشگاهی موجود در این زمینه، تعاریفی از این واژه به عمل آمده است. برای برخی کارآفرینی به معنای یک نوآوری، برای برخی به معنای مخاطره کردن، از نقطه نظر جمعی دیگر به معنای یک نیروی ثبات دهنده بازار و برای شمار دیگری از افراد هنوز به معنای شروع، مالکیت و مدیریت یک فعالیت کوچک اقتصادی است. به این ترتیب کارآفرین به عنوان شخصی معرفی می گردد که به طور همزمان از عوامل تولید ترکیبات جدیدی همچون روش های جدید تولید، تولیدات جدید و بازارهای جدید می سازد و در همان حال منابع عرضه کالا و نیز ساختارهای سازمانی مناسب کار را می یابد. (Baron & Ensley, 2006)
روش دیگر بر اساس زمان رسیدن سیگنال در گیرنده کار می کند. به طوری که اگر همزمانی، بین گرههای مرجع و گره هدف وجود داشته باشد میتوان زمان پرواز سیگنال را پیدا کرده و با توجه به سرعت انتشار موج در آن محیط فاصله را استخراج نمود.
با پیشرفتهای اخیر، سیستمهای فراپهنباند هم از لحاظ سیگنالینگ و هم از لحاظ سخت افزار، دارای پتانسیلهای کافی برای استفاده در سیستمهای مکانیاب زمانی هستند [۱۴] .
درحالت ساده برای تخمین زمان رسیدن فرض می شود که تنها منبع نویز، نویز گوسی بوده و سایر منابع ایجاد خطا مانند چند مسیره شدن سیگنال و غیره با شرط وجود همزمانی بین فرستنده و گیرنده وجود ندارد. بنابراین:
اگر سیگنال ارسالی p(t) باشد، سیگنال دریافتی با فرض کانال با نویز سفید گوسی به صورت زیر در می آید:
مسئله، پیداکردن بهترین تخمین از مقدارτ بر اساس سیگنال مشاهده شده است.
گیرنده و آشکارساز برای این سیستم با بهره گرفتن از تخمینگر ML [۴۳] به صورت زیر پیادهسازی میگردد.
مینیمم انحراف استاندارد در این نوع روش اندازه گیری نسبت به سیگنال به نویز با مقادیر مختلف پهنای پالس در زیر رسم شده اند[۱۵] .
همانطور که مشخص است در این روش لازم است تا گرههای مرجع و گره هدف دارای همزمانی باشند.
بنابراین همانگونه که مشخص است بهترین راه برای افزایش دقت در این سیستمها افزایش پهنای باند و یا افزایش توان سیگنال ارسالی میباشد.
البته روشها و پروتکلهایی وجود دارند که نیاز به همزمان بودن هدف و گرههای مرجع را از میان بر میدارند که در ادامه به تفصیل آمده است.
شکل۳‑۶: منحنی تغییرات کمینه خطای فاصلهیابی با بهره گرفتن از زمان رسیدن سیگنال بر حسب نسبت سیگنال به نویز
یکی از روشهای پیدا کردن زمان رسیدن سیگنال بدون نیاز به همزمانی گره هدف و گرههای مرجع این است که تفاضل سیگنال دریافتی از سیگنال دیگری که به سیگنال مرجع معروف است (TDOA[44])محاسبه شود [۱۵] . در این صورت زمان رسیدن تفاضل هر سیگنال به صورت زیر محاسبه می شود:
در این روش اگر گره هدف با گرههای مرجع همزمان نشده باشند با بهره گرفتن از روش قبلی و اعمال یک تفاضل، پارامتر مورد نظرمشخص می شود.
روش دوم پیدا کردن زمان تفاضل استفاده از انتگرال همبستگی و تعیین کردن زمان ماکزیمم شدن آن است که به فرم زیر میتوان نوشت [۱۶] :
بنابراین برای محاسبهی مکان با توجه به اینکه مختصات گره مرجع معین است، از روی تفاضل زمانها مکان هدف را پیدا می کنند. دراین حالت یک هذلولی به مرکزیت دو گره مرجع، مکان هندسی نقاطی است که تفاضلشان از نقطه هدف برابر فاصله محاسبه شده از رابطه بالاست.
اگر بتوان از روش اول (TOA) زمان تفاضل را بدست آورد میتوان به دقت بهتری رسید [۱۶] .
شکل ۳- ۷: مکان یابی با بهره گرفتن از تفاضل زمان رسیدن سیگنال
واضح است که برای استفاده از این روش نیاز به حداقل چهار گره مرجع میباشد.
روشهای مکان یابی بر اساس زمان دارای دقتهای بهتری نسبت به سایر روشهاست. مسلما در این روشها بایدسیگنال رسیده از مسیر مستقیم را در نظر گرفت.
مکان یابی بر اساس زمان رفت و برگشت سیگنال:
این روش از جمله روشهای مهمی است که نیاز به همزمانی را در بین گرهها برای فاصلهیابی از بین میبرد.
فرض شود قرار است گره A با گره B ارتباط برقرار نماید طوریکه بتواند عملیات فاصلهیابی را انجام دهد. بنابراین مراحل زیر به ترتیب عملی می شود:
ابتدا گره A یک بسته داده به نشانهی درخواست فاصله برای گره B میفرستد و زمان را از لحظه جداشدن سیگنال ارسالی از آنتن فرستنده ضبط مینماید.
گره B بلافاصله بعد از رسیدن درخواست، فاصله پاسخ خود را برای گره A میفرستد.
دقیقا پس از دریافت سیگنال پاسخ، گره A عملیات شمردن و ضبط زمان را متوقف می کند.
با بهره گرفتن از زمان طی شده از لحظه ارسال تا لحظه دریافت پاسخ و سرعت عبور سیگنال از محیط، فاصله را محاسبه مینماید.
البته واضح است که نمی توان زمان بین دریافت سیگنال، پردازش آن و ارسال مجدد آن را به گرهی A توسط گره B صفر فرض کرد. بنابراین دقت فاصلهیابی در این روش وابسته به تفکیک پذیری سیگنال ارسالی و زمان پردازش گره B است.
برای جلوگیری از خطای زمان پردازش بسته، که گره B باعث آن می شود، معمولا گره B بلافاصله مقدار زمان تاخیر را برای گره A میفرستد و گره A پس از دریافت آن یک بسته تصدیق دریافت برای گره B ارسال مینماید.
استراتژی های تشخیص پیک برای سیستمهای مکانیاب زمانی:
در این قسمت دو مورد از پر کاربردترین روشهای استخراج زمان برای استفاده در سیستمهای مکانیاب بررسی می شود.
آشکارسازی اولین پیک سیگنال دریافتی:
اولین روش بر مبنای آشکار کردن اولین پیک در دسترس است. در این سیستمها توان اولین مسیر رسیده بالاتر از سطح آستانه آشکارسازی قرار میگیرد. این روش بهترین روش آشکارسازی زمان رسیدن سیگنال است.
به هر حال دقت آشکارسازی میزان سیگنال به نویز وابسته است.
آشکارسازی قویترین پیک سیگنال دریافتی:
این روش بسیار سادهتر از روش قبلی قابل پیادهسازی است. مشکل استفاده از این روش خطاهایی است که به دلیل تطابق نداشتن اولین پیک سیگنال دریافتی با قویترین سیگنال دریافتی بوجود می آید.
این ناهماهنگی معمولا در شرایطی ایجاد می شود که سیگنال دریافتی دارای دید مستقیم نبوده و توسط اشیا درون محیط بلوک شود.
مشکلات مکان یابی براساس زمان:
شکل زیر پروفایل یک نمونه از سیگنالهای دریافتی فراپهنباند با پهنای باند ۱ گیگا هرتز رانشان میدهد. همانگونه که در شکل نیز واضح است قویترین پیک سگنال دریافتی اولین جزء سیگنال دریافتی است.
این حالت بهترین حالت برای آشکارسازی زمان رسیدن سیگنال است [۱۷] .
شکل۳‑ ۸: پروفایل تاخیر زمانی کانال
در این حالت استفاده هریک از روشهای بالا (آشکار سازی اولین پیک یا آشکارسازی قویترین پیک ) که استفاده شود، عملکرد تقریبا یکسان و کارایی بهینه دارند.
در ادامه پروفایل دیگری در شرایط یکسان نمایش داده می شود که سیگنال دریافتی دارای جزء مسیر مستقیم نیست یا به عبارت دیگر سیگنال دید مستقیم فرستنده و گیرنده قابل آشکار سازی نمی باشد.
-
-
1
54/0
Sig=.000
رقابت جویی
-
-
-
-
-
1
با توجه به جدول (4-8)؛ همانگونه که مشاهده میگردد، سطح معناداری (sig) آزمون برای تمامی روابط بین متغیرهای تحقیق برابر مقدار (00/0) میباشد که کمتر از مقدار (05/0) است. لذا فرض صفر (H0) آماری مبنی بر عدم ارتباط دو به دوی متغیرها با هم رد و فرض پژوهش مبنی بر ارتباط آنها تأیید می شود.
4-3-3 مدل یابی معادلات ساختاری و آزمون فرضیه های تحقیق
بطور کلي با تکنيک مدل یابي معادلات ساختاري و به کمک نرمافزار آموس نسخه 22 فرضيههاي تحقيق مورد آزمون قرار گرفته اند. براي نيل به اين منظور نخست آزمون نرمال بودن داده ها صورت گرفته است. سپس تحليل عامل تائيدي براي هر يک از پرسشنامه ها انجام شده است. در نهايت نيز مدل مربوط به فرضيه اصلي و فرضيههاي فرعي تحقيق اجرا شده است.
4-3-3-1 تحليل عاملي تائيدي
در اين مطالعه از ابزار پرسشنامه براي گردآوري دادهها استفاده شده است. بنابراين با بهره گرفتن از تحليل عاملي تائيدي ساختار کلي پرسشنامههاي تحقيق مورد روائي سنجي محتوائي قرار گرفته است.
مدل اندازه گیری نشان دهنده بارهای عاملی متغیرهای مشاهده شده (عامل) برای هر متغیر مکنون است. قدرت رابطه بين عامل (متغير پنهان) و متغير قابل مشاهده بوسيله بار عاملي نشان داده ميشود. بار عاملي مقداري بين صفر و يک است. اگر بار عاملي کمتر از 5/0 باشد رابطه ضعيف درنظر گرفته می شود. بارعاملي بين 5/0 تا 8/0 متوسط و اگر بزرگتر از 8/0 باشد خيلي مطلوب است.
در تحلیل عاملی تأییدی توجه به برازش مدل نیز مهم است. شاخصهای برازش رایج در مدل های اندازه گیری برای متغیرهای مکنون تحقیق در زیر هر شکل ارائه شده است. در ميان شاخص هاي برازش اگر نسبت کاي دو به درجه آزادي کمتر از 3 باشد مدل از برازش مناسبي برخوردار است. شاخص RMSEA کمتر از 05/0 مطلوب است. ساير شاخص ها نيز هر چقدر به يک نزديکتر باشند مطلوبتر است.
در ادامه اشکال مرتبط با این تحلیلها و نیز نتایج تحلیل عاملی ارائه می شود. خاطر نشان می شود که ارتباط بین خطاها در اشکال، برازش مدل را بالاتر برده است. این ارتباطات بر اساس شاخص اصلاح[43] ارائه شده در نرمافزارAMOS ایجاد شده است. به این ترتیب که هرچه برای یک ارتباط، شاخص اصلاح بالاتری باشد، افزوده شدن آن ارتباط در مدل موجب بهترشدن برازش آن می شود.
4-3-3-1-1 مدل ساختاری تحقیق
جدول 4-9 نام گذاری کدهای مدل کلی تحقیق
کد
نام متغیر
Brand.T
گرایش به برند
In.Branding
برندسازی داخلی
Brand.S.M
مدیریت استراتژیک برند
Market.T
گرایش به بازار
- فاصله زیاد محل کار از منزل
- کمبود پلهای عبور از جویهای کنار پیاده رو
- مسائل اقتصادی، گرانی کفش
- نامناسب بودن معابر برای معلولین
- نامناسب بودن ایستگاههای اتوبوس و تاکسی
موارد فوق بخشی از مسائلی است که در ارتباط با عابر پیاده بعنوان استفاده کننده سیستم مطرح شده است. مسائل دیگری از نظر ایمنی، طراحی هندسی، شهرسازی و … نیز وجود دارد که میتوان با دید کارشناسی آنها را شناسایی نمود.
در پایان نامه فرضیاتی با شرح ذیل در نظر گرفته شده است :
اول– عدم وجود الگوی مناسب سبب کاهش استفاده شهروندان از تسهیلات موجود در هنگام عبور از خیابان میگردد و عبور عابرین پیاده در سیستم شهری امروز اگرچه با تردد وسایل نقلیه آمیخته و کمرنگ شده است ولی همچنان بسیار حائز اهمیت بوده و به عنوان یک راهکار مدیریت مشکلات حمل و نقل و زیست محیطی شهری به آن باید نگریست.
این فرض هم از این دیدگاه تایید میگردد که عدم وجود الگوی مناسب سبب کاهش استفاده شهروندان از تسهیلات موجود در هنگام عبور از خیابان میگردد و هم عبور ایمن عابرین پیاده در سیستم شهری تهران به شدت در خواستههای عابرین مشاهده گردید.
دوم– پیامد حضور یک روش مؤثر و کارا در سیستم عبور پیاده شهری کاهش تلفات ناشی از تصادفات بوده و تعریف یک الگوی ملی و منطبق بر آداب و فرهنگ منطقه مورد مطالعه میتواند بر کارکرد و افزایش تاثیر پیادهروی در سیستم شهری بیافزاید.
همانطور که میدانیم نبود یک روش مؤثر و کارا در سیستم عبور پیاده شهری به جهت کاهش تلفات ناشی از تصادفات منطبق بر آداب و فرهنگ شهری تهران نیز در بیش از ۷۲ درصد نظرات مخاطبان و آمار اخذ شده از شهرداری ثبت شده است و در حقیقت فرض دوم به صراحت توسط عابران تهرانی درخواست گردیده است.
سوم– مشکلات سیستم پیادهروی شهری در ایران میتواند متاثر از بسیاری عوامل و نه فقط تردد وسایل نقلیه باشد به عنوان مثال کیفیت علائم و خطکشیها و یا مکانیزه نمودن تقاطعها میتوانند نقش مهمی در این خصوص داشته باشند.
در آمارگیری میدانی مشخص گردید مشکلات سیستم پیادهروی شهری در ایران میتواند متاثر از بسیاری عوامل و نه فقط تردد وسایل نقلیه باشد به عنوان مثال کیفیت علائم و خطکشیها و یا مکانیزه نمودن تقاطعها میتوانند نقش مهمی در این خصوص داشته باشند
چهارم – بین عبور از عرض خیابان از زیرگذر با روگذر رابطه وجود داشته و عابر پیاده رفتار متفاوتی برای انتخاب خواهد داشت. ترجیح عابرین تهرانی به عبور توسط روگذر برقی نسبت به زیرگذر تایید فرض چارم پایان نامه است
پنجم – خیابانهای شهر تهران در حال حاضر دارای استاندار مناسبی جهت عبور پیاده نیستند.
تصاویر موجود در فصل بعد و اعلام نظر کلیه مدیران شهری بر نبود تسهیلات مناسب جهت عبور و کمبود در خیابانهای شهری تهران تایید این فرض است که خیابانهای شهر تهران در حال حاضر دارای استاندار مناسبی جهت عبور پیاده نیستند.
ششم – بین احداث پل روگذر و پله برقی با عبور ایمن عابرین پیاده رابطه منطقی وجود دارد.
بنابر برداشت آمار میدانی صورت گرفته ملاحظه گردید خیابانهای شهر تهران در حال حاضر دارای استاندار مناسبی جهت عبور پیاده نیستند و با توجه به بی توجهی ۶۸ درصد عابرین تهرانی به روگذرهای غیر برقی نسبت به روگذرهای دارای پله برقی مشاهده گردید در تهران بین احداث پل روگذر و پله برقی با عبور ایمن عابرین پیاده رابطه منطقی وجود دارد.
با توجه به موارد فوق و نظرات اخذ شده از عابرین فرضیات در نظر گرفته شده در ابتدای مطالعات تایید میگردند.
۳-۶- بررسی مسائل پیاده روی از دیدگاه مسئولین شهری
با توجه به اینکه هر طرح و برنامه اصلاحی نهایتاً می باید از طریق یک سازمان مسئول و توسط مدیران به مرحله اجرا در آید و از طرف دیگر تجربیات و آگاهیهای مسئولین میتواند بعنوان یک راهنما در تدوین اصول و معیارهای فنی مورد استفاده قرار گیرد، در این مطالعه نقطه نظرهای مسئولین مدیریت شهری در چارچوب یک پرسشنامه. مطابق جدول ۲۰ مسئولان مدیریت شهری طراحی هندسی نامناسب را مهمترین مسئله معابر پیاده دانسته و در مراتب بعد سد معبر و مشکلات روسازی را عنوان نموده اند.
جدول ۳-۱۲ - نتایج نظرخواهی از مسئولین مدیریت شهری راجع به “مهمترین مسائل و مشکلات معابر پیاده” (بر حسب تعداد و درصد پاسخ دهندگان در نمونه)
ردیف | عنوان مسائل و مشکلات | تعداد | درصد |
۱ | طراحی هندسی نامناسب | ۱۲۲ | ۲۶% |
۲ | سد معبر و موانع فیزیکی | ۷۴ | ۱۵% |
۳ | مشکلات روسازی (جنس، مصالح، ناهمواری) | ۶۴ | ۱۴% |