در شکل (۱-۸)، دانسیته حدودی و دماها یا انرژی­های اجزاء پلاسما در یک پلاسما تحت فشار کم معمول آورده شده است. بعضی اتم­ها و مولکول­ها می­توانند یک الکترون اضافه را در خود جای دهند، بنابراین یک یون منفی ایجاد می­گردد، پایداری اینگونه یون­های منفی با توجه به میل به جذب الکترون و بعضی مقادیر آورده شده در جدول (۱-۲) درجه­بندی می­ شود.

گاز اصلی
فرایند تولید
چگالی ذرات
رادیکالها و اتمها
یون­های پلاسما
یون­های موجود در سطح
الکترون­های پلاسما
۰/۰۱
۱
۱۰۰
دمای ذات یا انرژی اصلی(ev)
شکل (۱-۸) دانسیته­ها و دماها یا نرژی­هایی برای انواع اجزای اصلی در یک پلاسمای معمولی تحت فشار کم [۵۱]
همچنین ساختار الکترونی اتم­ها و مولکول­های اجزاء اصلی امکان دارد با برخورد یک الکترون از پایین­ترین سطح انرژی به بالاترین سطح انرژی، سطح برانگیختگی، برانگیخته شود. سپس انرژی اضافه شده به وسیله­ ساطع کردن نور آزاد می­ شود که در حدود چند ده نانو ثانیه رخ می­دهد، در همین حالت است که اتم­ یا مولکول به حالت پایه خود باز می­گردد. محدوده تابش این نور از مادون قرمز تا ماوراء بنفش گسترده است و همچنین می ­تواند تغییرات شیمیایی را بر روی سطح در تماس با تابش ایجاد کند. قابل ذکر است که در بعضی موارد اتم­ها یا مولکول­های برانگیخته شده دارای ساختار الکترونی هستند که تابش نور را تا چند ثانیه به تأخیر می­اندازند. این حالت با نام کم پایدار شناخته می­ شود و می ­تواند نقش مهمی را در پلاسمای آغازین و شیمی پلاسما ایفا کنند.
اجزاء اصلی (اتم­ها و مولکول­ها) در حالت استراحت قرار ندارند بلکه دارای حرکت مستمر هستند، که شامل دو حرکت می­ شود؛ چرخشی که به دور یک مرکز جرمی و ارتعاشی که در راستای محور معمولش انجام می­ شود. این حرکات چرخشی و ارتعاشی دارای کمترین سطح انرژی هستند، انتقال انرژی به مولکول پس از برخورد می ­تواند سطح حرکات چرخشی و ارتعاشی را تا برانگیختگی در مولکول افزایش دهد. اختلاف انرژی معمولاً در حدود ۰۰۱/۰ تا ۰۱/۰ الکترون ولت برای حرکت چرخشی و ۱/۰ تا ۴/۰ الکترون ولت برای حرکت ارتعاشی باشد. رفتار مولکول در هنگام برخورد می ­تواند به وسیله­ اندازه حرکات چرخشی و ارتعاشی تحت تأثیر قرار بگیرد چون سطوح بالای ارتعاش می­توانند با چند الکترون ولت برانگیخته شوند [۵۱].
برخورد اجزاء پلاسما
فقط در یک گاز خنثی، اجزاء باردار و اجزاء خنثی دارای حرکت، برخورد یا تلاقی و یا واکنش می­ دهند. محیط گازی با حضور اجزاء باردار دارای انرژی، مهمولاً الکترون­ها، به سمت ایجاد محیط یگانه پلاسما می­روند. تعداد بالایی از واکنش­ها وجود دارند که در پلاسما مولکولی می­توانند رخ دهند، در هر برخورد مومنتم و انرژی باید بدون تغییر باشد. برخورد به طور کلی می ­تواند در سه دسته طبقه ­بندی شود:
(الف) برخورد الاستیک که در آن مومنتم بین اجزاء برخورد کننده توزیع می­ شود؛ اجزاء دچار تغییر مسیر می­شوند ولی انرژی جنبشی آنها بدون تغییر باقی می­ماند.
(ب) برخورد غیر الاستیک که در آن مومنتم بین اجزاء برخورد کننده دوباره توزیع می­ شود اما با این تفاوت که مقداری از انرژی جنبشی اولیه به انرژی درونی یکی از اجزاء شرکت کننده انتقال می­یابد. این تجزیه به برانگیختگی یا یونیزه شدن یکی یا هر دو جزء می­انجامد.
(ج) برخورد فوق الاستیک که در آن مومنتم اجزاء برخورد کننده دوباره توزیع می­ شود و انرژی درونی یکی یا هر دو شرکت کننده به انرژی جنبشی نهایی شرکت کننده­ها انتقال می­یابد.
بیشتر برخوردها شامل تنها دو جزء می­باشند. در برخوردهایی در فشارهای بالاتر، حضور سه شرکت کننده محتمل می­باشد. این امر اجازه می­دهد واکنش­های گوناگونی رخ دهد چون جزء سوم مومنتوم را خارج کرده و به دو جزء دیگر اجازه برخوردهایی را را می­دهد که از نظر فیزیکی ممکن نبوده­اند. جزء سوم می ­تواند یک اتم، الکترون و یا یک سطح دیگر باشد. در برخی برخوردهای آشکار دو جزء یک فتون منتشر شده می ­تواند نقش جزء سوم را ایفا کند. در حالت کم پایدار، یک ذخیره انرژی، بین اتم­ها و مولکول­ها روی می­دهد که این اتم­ها و مولکول­ها می­توانند نقش مهمی را در مشخص کردن رفتار جنبشی پلاسما ایفا کنند. حالت برانگیخته دارای حرکات چرخشی و ارتعاشی با طول عمر زیاد است. اگرچه مقدار بیشتر انرژی­های درگیر معمولاً کمتر از انرژی حالت کم پایدار است، اما آنها می­توانند نقش یک مخزن انرژی را برای محیط پلاسما بازی کنند، برای مثال، می­توانند بر روی دمای الکترون در برخوردهای فوق الاستیک تأثیر بگذارند. بعضی از سطوح انرژی اتم یا مولکول ممکن است دارای عمر طولانی باشند، این حالت کم پایدار معمولاً قبل از آنکه اتم یا مولکول­ها انرژی الکترونیکی خود را به دیگر اجزاء پلاسما انتقال دهد، یک برخورد ایجاد می­ کند. ممکن است این انرژی برای یونیزه کردن یک اتم یا مولکول خنثی با پتانسیل یونیزه شدن پایین کافی باشد. این حالت یونیزه شدن را محبوس شدن^[۷۸] می­نامند. گازهای دارای سکون معمولاً دارای حالتکم پایدار طولانی و انرژی بالا هستند [۵۱-۴۹].
برخورد پلاسما و سطح
برخورد­های اجزاء پلاسما­ با سطح در معرض تابش قرار گرفته، ویژه­ترین فعل و انفعال در پروسه کاربردی مواد است. پلاسما می ­تواند انرژی جنبشی را با بهره گرفتن از یون­های شتاب گرفته و همچنین مولکول­های برانگیخته شده از نظر ارتعاشی انتقال دهد و همچنین انرژی شیمیایی را با اتم­های فعال شده با پلاسما و رادیکال­ها و همین­طور انرژی الکترومغناطیس را با خراب کردن ذرات برانگیخته­ی الکترونی انتقال دهد. این فعل و انفعالات با سطح، پیچیده هستند و امکان دارد پروسه­های مختلفی رخ بدهند [۵۱].
واکنش­های اتم، مولکول و سطح
اتم­ها، مولکول­ها و رادیکال­ها با یک توزیع حرارتی از انرژی، به سطح می­رسند که در اکثر فرایندهای نساجی پلاسما در دمایی
بالاتر از دمای محیط قرار خواهد داشت. واکنش­های احتمالی در تابش پلاسما می ­تواند بین اجزاء پلاسما صورت پذیرد[۵۲].
جذب
اتم­ها، مولکول­ها و رادیکال­ها توسط یک میدان مغناطیسی تحت نیروی شتاب دهنده قرار گرفته و می­توانند با سطح پیوند برقرار کنند. از واکنش دو سویه پولاریزاسیون اتم، یک جاذبه الکترواستاتیک ایجاد می­ شود که نشان دهنده نیروی واندروالسی است. با این حالت جذب، که دارای پیوند واندروالسی است جذب فیزیکی گفته می­ شود. این یک پیوند ضعیف با انرژی پیوند حدود ۰۱/۰ تا ۲۵/۰ الکترون ولت است. اگر یک پیوند شیمیایی ایجاد شود؛ در این حالت یک تبادل الکترون والانس بین اتم­های برخوردکننده رخ داده است، این حالت را جذب شیمیایی می­گویند و انرژی آن مانند انرژی پیوندهای شیمیایی، یعنی در حدود ۴/۰ تا ۴ الکترون ولت خواهد بود[۵۱].
پراکنش
سطحی که در مقابل پلاسما قرار می­گیرد همیشه سطحی با بار منفی است در صورت برخورد یک یون(مثلاًA) با انرژی کافی به سطح، باعث جدا شدن یک اتم می­ شود که به این عمل پراکنش گفته می­ شود.
+A+D
در این شرایطD در معادله­ بالا می ­تواند یک اتم از سطح جامد یا اتم چسبیده به آن سطح باشد. این اتم­های خنثی جدا شده از سطح با انرژی جنبشی چند الکترون ولت وارد محیط پلاسما می­شوند. تقریباً %۹۵ ازاتم­های پراکنش شده از سطح با ضخامتی در حدود چند آنگستروم، درنتیجه برخورد پی در پی با سطح جامد از سطح جدا می­شوند.
اتم­ها و مولکول­های برخورد کننده که به سطح می­چسبند اجزاء مواد جذب شده هستند. اگر Aیک اتم در حال برخورد باشد و S سطح باشد هر دو حالت پدیده جذب در واکنش زیر ارائه شده است.
یک مولکول در حال برخورد ((A=B با پیوند چندگانه می ­تواند با شکستن یکی از پیوندهایش به صورت شیمیایی جذب شود.
درحالیکه مولکول­های تک پیوندی غالباً تجزیه شده و به صورت جداگانه با سطح پیوند برقرار می­ کنند.
امروزه تنوع زیاد و در حال رشدی برای تولید گازهای یونیزه قابل استفاده در صنایع نساجی وجود دارد. در گازهای یونیزه شده، مخصوصاً در پلاسما، گونه­ های فعال می­توانند به وسیله برخورد یک الکترون پرانرژی با مولکول ماده تشکیل دهنده سطح تولید شوند. چون انتقال مومنتم بین الکترون­ها و مولکول­های گازی سنگین­تر و یون­های پلاسما خیلی کارآمد نیست، به عنوان یک نتیجه می­توان گفت در پلاسما­، قابلیت فعالیت بالای شیمیایی می ­تواند خصوصاً در فشار پایین گاز و اجزاء باردار چگال و در محیطی که دمای یون و گاز نزدیک به دمای محیط باشد کاربردی شود.
پلاسما به صورت یک مجموعه از بارهای مثبت و منفی است که به صورت تجمعی رفتار می­ کنند. این نشان می­دهد که بارها نه تنها بر هم نیرو اعمال می­ کنند بلکه این نیروها، نیروهای غالب نیز هستند. گازها در یک دمای مطلق(غیر صفر) دارای تعدادی اتم یونیزه شده هستند که به صورت یونهای مثبت و منفی می­باشند. این ذرات باردار در گازها هنگامی توانایی تغییر خصوصیات گازها را دارند که غلظت یونها به حدی رسیده باشد که حرکت ذزات گاز را محدود نماید. پلاسما به دو روش سرد و گرم وجود دارد [۵۳].
انواع پلاسما
پلاسمای گرم
در پلاسمای گرم الکترون­ها و اجزاء اتمی و مولکولی در دمای خیلی زیاد وجود دارند و پلاسما در این حالت تقریباً به­ طور کاملاً یونیزه شده و به تعادل کامل ترمودینامیکی نزدیک شده است. موارد مصرف این نوع پلاسما در فن آوری لیزری صنایع هسته­ای و متالورژی می­باشد. در این پلاسما دمای الکترون ◦k100000 و دمای یون k◦۱۲۷۳ می­باشد که با دمای اتم یکسان است [۵۱].
پلاسمای سرد
در پلاسمای سرد الکترون­ها در دمای بالا و اجزاء اتمی و مولکولی در دمای پایین می­باشند؛ به عبارت دیگر، درجه یونیزاسیون آن پایین است که به آن پلاسمای غیر­گرمایی و یا غیر­تعادلی هم گفته می­ شود. پلاسمای سرد گازی است که از الکترون­ها، یون­های مثبت و منفی، اتم­ها و مولکول­های گاز خنثی، رادیکال­های آزاد، اجزاء برانگیخته و فوتون­ها تشکیل شده است. همانطورکه گفته شد در این نوع پلاسما اجزاء اتمی، مولکولی و یونی دارای دمای اتاق هستند ولی دمای الکترون­ها K◦ ۳۰۰۰ -۲۰۰۰ می­باشد. پلاسمای سرد به دو روش تخلیه هاله­ای^[۷۹] و تخلیه الکترونی^[۸۰] می­باشد. گازهای سرد پلاسما اغلب برای اصلاح سطح پلیمرها بکار برده می­شوند و به تازگی برای اصلاح پارچه­های نساجی حاصل از الیاف طبیعی و مصنوعی نیز استفاده می­شوند. عملیات با پلاسمای گازهای مختلف شامل نیتروژن، اکسیژن، آمونیاک، گازهای ترکیبی… به ­طور گسترده­ای می ­تواند موجب تغییر جذب آب از آبدوستی متعادل به حالت غیر­آبدوستی زیاد شود.
در یک راکتور پلاسما، واکنش­های شیمیایی به دو دسته واکنش همگن و غیرهمگن تقسیم می­گردند. واکنش غیرهمگن بین ذرات پلاسما و سطح جامد که در حال غوطه­وری یا تماس با پلاسما هستند انجام می­ شود، ولی واکنش همگن بین ذرات در فاز گاز اتفاق می­افتد که به عنوان نتیجه­ای از برخورد غیر­الاستیک بین الکترون­ها و ذرات سنگین و یا بین ترکیبات ذرات سنگین اتفاق می­افتد. میدان مغناطیسی خارجی انرژی الکترون­ها را تأمین می­ کنند و الکترون­ها نیز آن را به گاز منتقل می­ کنند، تا پلاسما را به­ صورت متحرک نگهداری نمایند [۵۲-۵۰].
فرایند پلاسما را می­توان در حالت­های گوناگون انجام داد:

• زمینه را می­توان خارج منطقه پلاسما قرار داد.

• زمینه را می­توان مستقیماً در منطقه پلاسما تحت تکمیل قرار داد.

• زمینه را می­توان با یک محلول پلیمری یا گاز تکمیل کرد که به وسیله عملیات پلاسمای بعدی ثابت یا پلیمریزه می­ شود.

• زمینه را می­توان در پلاسما فعال کرد و سپس عمل پلیمریزاسیون به طریقه گرافت روی آن انجام داد.

فرایند پلاسما در دمای پایین را می­توان به سه دسته زیر تقسیم کرد:

• حکاکی^[۸۱]: برداشتن لایه­ای از سطح

• پوشش^[۸۲]: اضافه کردن ماده جدید به سطح

• اصلاح^[۸۳]: تغییر فیزیکی- شیمیایی سطح

دای
دای مغز دستگاه نامیده می­ شود، زیرا شکل محصول نهایی توسط شکل­دهی که در دای انجام می­ شود، تعیین می­گردد. انواع زیادی از دای برای تولید محصولات اکسترود شده گوناگون در دسترس است. چیزی که در تمامی دای­ها مشترک است، نیاز به طراحی هندسه جریان داخلی مناسب است. اگر دای شکل جریان مناسب را نداشته باشد، امکان تولید محصول پلیمری بر مبنای مشخصات مورد نظر وجود نخواهد داشت.

برای فرایند بهینه، دای­ها بایستی سیستم کنترل دمایی مجزا داشته باشند. یک ناحیه کنترل دمایی معمولاً برای دای­های کوچک کافی است. دای­های بزرگتر ممکن است چندین ناحیه کنترل دمایی داشته باشند. بعلاوه، عایق­سازی اطراف بدنه­ی دای اغلب به منظور کاهش اتلاف حرارت به هوای محیط و همچنین کاهش حساسیت دمای دای به تغییرات شرایط دمایی محیط مورد استفاده قرار می­گیرد (کانتور، ۲۰۰۶).
عوامل مؤثر بر کیفیت عملکرد ماشین اکسترودر تابعی از قطر (D)، طول (L)، گام های پیچ، شکل و خشک بودن دانه­ها، سرعت چرخش و سرعت حرکت و طرح قالب (دای) است.
۲-۵-۲٫ نواحی عملکردی اکستروژن
در این بخش شش ناحیه در طول اکسترودر تشریح می­ شود که عملکردهای مختلف سیستم را انجام می­ دهند. درک نواحی عملکردی ترکیبی از دانش مواد پلیمری همراه با دانش سخت­افزار اکستروژن می­باشد. با حرکت پلیمر در این نواحی عملکردی مختلف و در شکل­های مختلف (به عنوان مثال گرانول، بستری از جامد و یا مذاب)، با اجزای سخت­افزاری (به عنوان مثال محفظه خوراک، مارپیچ و ماردون) در نواحی عملکردی مختلف برهمکنش می­ کند. اگر هر یک از این عملکردها به درستی انجام نپذیرد، کیفیت محصول نهایی یا راندمان فرایند اکستروژن ممکن است کاهش یابد. به عبارت دیگر، برای بهینه سازی ظرفیت محصول اکسترودر، هر ناحیه عملکردی بایستی به صورت بهینه عمل کند (کانتور، ۲۰۰۶).
شش ناحیه عملکردی عبارتند از (شکل ۲-۱۶):
انتقال و جابجایی مواد جامد؛
ذوب کردن؛
پمپ کردن مذاب؛
مخلوط کردن؛
گاز­زدایی (یا رطوبت زدایی)؛
شکل­دهی توسط دای (کانتور، ۲۰۰۶).
شکل ۲-۱۶. شش ناحیه عملکردی در اکسترودر
این موارد نبایستی با بخش­های هندسی اکسترودر شامل بخش خوراک­دهی، بخش انتقال و بخش اندازه ­گیری اشتباه گرفته شوند. اگرچه بین بخش­های هندسی و نواحی عملکردی برخی وابستگی­ها وجود دارد، عملکردها توسط نواحی هندسی محدود نمی­شوند. برای مثال، ذوب کردن تنها محدود به ناحیه انتقال نمی­ شود، ممکن است در بخش خوراک­دهی آغاز شده و تا بخش اندازه ­گیری ادامه یابد. از طرفی، تمامی اکسترودرها شامل هر شش ناحیه عملکردی نمی­ شود. برخی از اکسترودرها توسط پلیمر مذاب خوراک­دهی می­گردند و در نتیجه نیازی به ناحیه انتقال جامد و ذوب کردن ندارد، و تعداد زیادی از اکسترودرها نیز ناحیه گاز­زدایی زا شامل نمی­شوند.
۲-۵-۳٫ انواع اکستروژن
۲-۵-۳-۱٫ اکستروژن پروفیل (پروفایل)
پروفیل به شکلی گفته می­ شود که سطح مقطع ثابت دارد و به روش اکستروژن مذاب از یک دای که در انتهای اکسترودر قرار دارد، تولید می­ شود. ساده­ترین شکل دای یک صفحه فلزی است که سوراخ یا سوراخ­هایی روی آن ایجاد شده است که محصول خروجی از این دای یک میله توپر بوده که قطر آن معادل قطر سوراخ خواهد بود (شکل ۲-۱۷). از آن جا که این عمل در فشار نسبتاً پایین انجام می­ شود هزینه­ های تولید در آن پایین می­باشد. همچنین با تعبیه کردن یک مانع مناسب در وسط سوراخ محصول خروجی به صورت لوله تو خالی یا تیوب خواهد شد. در نهایت پروفیل­های تولید شده به اندازه مناسب برش می­خورند.
شکل ۲-۱۷. دستگاه اکستروژن پروفایل
۲-۵-۳-۲٫ اکستروژن پوشش­دهی سیم و کابل^[۲۹]
برای فرایند پوشش­دهی سیم لخت و یا کابلی که شامل رشته­ های زیادی سیم نازک است با توجه به نوع کاربرد از مواد گوناگونی استفاده می­ شود. در این فرایند سیم لخت در هنگام عبور از دای مخصوص این کار در تماس مستقیم با پلیمر مذاب قرار می­گیرد و مذاب پس از پوشش سیم به همراه آن از دای خارج شده و در ادامه فرایند خنک سازی انجام می­گیرد تا پلیمر روی سیم تثبیت شود.
۲-۵-۳-۳٫ اکستروژن ورق و فیلم قالبگیری^[۳۰]
اکستروژن ورق، مشابه اکستروژن پروفیل است با این تفاوت که دای مورد استفاده به شکل یک روزنه شیاری شکل است. این دای به عنوان دای T شکل یا رخت آویز شناخته می شود. فیلم خارج شده از این دای به سرعت به وسیله غلتک­های مسیر حرکت خود شکل گرفته و عریض می­ شود و همچنین عملیات سرد شدن و جامد شدن نیز به وسیله غلتک­ها انجام می شود. طول این نوع دای­ها بسته به نوع فیلم تولیدی ممکن است به چندین متر برسد. بر حسب ضخامت، محصول خروجی را فیلم یا ورق می نامند (شکل ۲-۱۸)، البته باید گفت تقسیم دقیقی بین این دو وجود ندارد. فیلم­های تولیدی با این روش به فیلم­های ریخته­گری شده یا کست فیلم (Cast Film) معروف هستند. ورق­های ضخیم­تر تولیدی با این روش برای ترمو فرمینگ یا دای کات (برش قالبی) استفاده می­شوند و در صورت لزوم برای بعضی مصارف آن­ها را مانند جعبه­های مقوایی تا می­زنند. فیلم­های اکسترود شده نازک­تر نیز به صورت یک لایه یا لمینیت شده با سایر مواد، در بسته بندی­های انعطاف پذیر استفاده گسترده دارند.
شکل ۲-۱۸. اکستروژن ورق و فیلم قالبگیری
۲-۵-۳-۴٫ اکستروژن فیلم های جهت یافته
خواص فیلم­های کست یا دمشی و همچنین ورق­ها را می­توان با جهت یافتگی فیزیکی مولکول­های پلیمر بهبود بخشید. ورق­های کست را می­توان در جهت کار دستگاه به کمک غلتک­هایی که سرعت آن­ها بیشتر از سرعت خروج مذاب پلیمر از دای است، جهت یافته کرد. این عمل معمولاً با عبور فیلم کست از بین مجموعه ­ای از غلتک­ها انجام می­گیرد، به طوری که سرعت هر غلتک به میزان مشخصی از سرعت غلتک قبلی آن بیشتر است. جهت یافتگی هم در جهت عرضی (Transverse Direction) و یا در هر دو جهت (Biaxial Orientation) انجام می­ شود، که از این دسته فیلم­ها می­توان به فیلم BOPP اشاره کرد که دارای خواص فوق العاده­ای است و کاربرد بسیار زیادی در صنعت بسته بندی دارد. تا سی سال قبل سلفون­ها بیشترین کاربرد را در صنایع بسته بندی داشتند ولی با ورود فیلم های BOPP به صنعت، این محصول به سرعت جایگزین سلفون­ها شد. فیلم­های BOPP دارای تکنولوژی بسیار پیچیده­ای می­باشند و حجم سرمایه گذاری آن­ها برای احداث یک واحد با ظرفیت اقتصادی حدود ۲۰ میلیون دلار است.
نوع دیگری از فیلم­ها با نام فیلم ارینت نشده، تخت یا ریخته­گری نیز وجود دارند که هم به صورت ورق به روش نورد سرد (فیلم ریخته گری شده) و هم از روش­های متنوع لوله­ای تهیه می گردند. در هر مورد سرد کردن مذاب موجب می­ شود تا خواص بصری عالی ایجاد شود. اینگونه فیلم­ها را از رزین­های هوموپلیمر و کوپلیمر شده تهیه می­ کنند و معروف­ و پر کاربردترین آن­ها فیلم پلی­پروپیلن ریخته­گری شده CPP یا (Cast Polypropylene Film) است. این فیلم عمدتاً در بسته بندی منسوجات به کار می­رود که در آن مجموعه ای از براقیت بالا، مه گرفتگی پایین و عدم خرابی رنگ مورد نظر است. فیلم ریخته گری شده PP برای لفاف­پیچی کامل کالاهای کاغذی نیز بکار می رود، فیلم ریخته گری شده به عنوان لایه سیل در ساختارهای لمینت مناسب برای حرارت دهی مثل ضد عفونی با اتوکلا و کاربردهای جوشاندن در کیسه نیز به کار می­رود. ورق آن در شکل دهی حرارتی برای ظروف قابل ضدعفونی و بسته بندی مواد غذایی بکار برده می شود. از موارد کاربرد این فیلم بسته­بندی منسوجات، لفاف پیچی کامل کالاهای کاغذی، شیرینی، شکلات، ماکارونی، سرنگ و لوازم جراحی است.
در هر دو دستگاهی که برای جهت یافتگی به کار می روند دمای پلیمر باید تا حدی بالا باشد. اگر فرایند کشش و سرد سازی به سرعت انجام گیرد، ابعاد اولیه فیلم یا ورق در حافظه آن باقی خواهند ماند و در صورت حرارت مجدد تمایل خواهد داشت به حالت اولیه برگردد که با بهره­ گیری از این خاصیت فیلم­های جمع شدنی (Shrink Film) تولید می­ شود. به منظور ارائه تصویر کامل­تری از موارد کاربرد فیلم­های پلیمری چند لایه توضیحاتی پیرامون فیلم­های متالایز و فیلم دو سرپیچ (Twist) ضروری به نظر می­رسد.
فیلم متالایز فیلمی است که با یک لایه نازک از آلومینیوم پوشیده شده است. به منظور تولید این فیلم­ها (که عمداتا ازCPP,PE,BOPP می­باشد) ابتدا فیلم از حالت رول خارج می­گردد تا در معرض بخار آلومینیوم قرار گیرد که در نتیجه لایه­ای نازک از این بخار روی فیلم را می­پوشاند. در پایان لفاف تولید شده نه تنها ظاهری درخشنده­تر و جالب توجه دارد بلکه مقاومت بیشتری در برابر نفوذ اکسیژن و بخار آب از خود نشان می­دهد.
فیلم دو سرپیچ (Twist) به فیلم­هایی اطلاق می­ شود که خاصیت پیچشی مطلوبی از خود نشان می دهند این فیلم­ها رفته رفته جایگزین فیلم های PVC مورد مصرف در صنایع تولید شکلات و شیرینی گردیدند که دلیل آن را می­توان در مضرات ناشی از حرارت فیلم های PVC هنگام دوخت بسته بندی دانست.
۲-۵-۳-۵٫ اکستروژن فیلم دمشی^[۳۱]
این نوع فیلم به وسیله اکسترود کردن پلیمر از یک دای استوانه­ای شکل و تبدیل آن به یک حباب استوانه­ای شکل تولید می­ شود. با منبسط شدن حباب توسط بادی که از جداره دای خارج می شود، ضخامت مناسب فیلم به دست می ­آید. با کشیدن حباب باد شده از انتها (بالا) و افزایش پیوسته مذاب پلیمر از ابتدای آن، تولید فیلم نازک پلیمری به صورت پیوسته انجام می شود. جریان هوا در سطح بیرونی حباب علاوه بر این که سبب سرد شدن آن می­ شود با ایجاد یک بالشتک هوا از انحراف حباب جلوگیری می­ کند. پس از سرد شدن فیلم، برای تخلیه هوای داخل، آن را از یک شیار عبور می­ دهند و سپس توسط غلتک­های جمع کننده و کشنده جمع می­ شود. در برخی کاربردها حباب به صورت تیوب جمع می­ شود و در برخی موارد دیگر به صورت دلخواه برش خورده و یک سر آن با سیل حرارتی دوخته می­ شود و به عنوان کیسه پلاستیکی (نایلکس) استفاده می­ شود. در شکل ۲-۱۹ زیر تصاویری کلی از فرایند فیلم دمشی (Blow Film) آورده شده است.
علاوه بر دستگاه­هایی که برای کنترل اندازه و شکل استفاده می­شوند، سایر واحدهای فرایند مانند چاپ و پوشش­دهی، شکل­دهی و خلاء، برش و دوخت و تازدن را می توان در سیستم پایین دستی فرایند نصب کرد و خطوط تولیدی با محصولات یکنواخت و کامل ایجاد کرد. اکستروژن فیلم دمشی برای تولید تمام فیلم های پلی اتیلن به کار می­رود. در این روش می­توان فیلم­هایی با عرض زیاد و هزینه کم تولید کرد به عنوان مثال در صورتی که قطر حباب ۲ متر باشد، پس از باز کردن آن سطحی با عرض ۶ متر بدست می ­آید که اگر بخواهیم این کار را به روش فیلم کَست انجام دهیم بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود، همچنین باید گفت فیلم­هایی که با مواد اولیه یکسان اما با این دو روش (فیلم دمشی و کست فیلم) تولید می­شوند به سبب متغیر بودن مختصات حرارتی و مکانیکی، خواص متفاوتی نیز خواهند داشت. یکنواختی سطح و ضخامت در فیلم­های کست بیشتر از فیلم­های دمشی است، همچنین سرد کردن سریع به کمک غلتک­های سرد باعث تثبیت ساختار مولکولی آمورف (بی نظم) در ساختار مولکولی فیلم کست می­ شود، لذا فیلم تولیدی نرم­تر بوده و شفافیت بالاتری خواهد داشت. در روش فیلم دمشی سرد کردن کند تر صورت می­گیرد بنابراین پلیمرهای بلوری مانند PEوPP هنگام خروج از دای کاملاً شفاف و آمورف می­باشند، اما قدری بالاتر از خروجی دای، با کاهش دما، پلیمر شروع به بلوری شدن می­ کند و تغییر از حالت شفاف به مات کاملاً مشخص است. همچنین کنترل ضخامت و یکنواختی سطح در این روش از روش کست فیلم مشکل­تر است اما هزینه ماشین آلات و تولید به میزان قابل توجهی در روش اکستروژن فیلم دمشی پایین است و این در صنعت یک مزیت بسیار بزرگ است.
شکل ۲-۱۹. دستگاه اکستروژن فیلم دمشی
۲-۵-۳-۶٫ اکستروژن آمیزه ساز^[۳۲]
از این روش برای تولید ترکیبات پیشرفته و بهینه سازی شده پلیمری و مستربچ (رنگدانه) سازی استفاده می­ شود. این روش اغلب توسط اکسترودر­های قدرتمند که دارای دو پیچ هستند انجام می­ شود.
فصل سوم
مواد و روش­ها
۳-۱٫ مواد اولیه
پتاسیم پرسولفات، اتانول، متانول، ۲و۲ دی­فنیل-۱-پیکریل هیدرازیل^[۳۳]، و ۲-۲ آزینوبیس -۳- اتیل بنزوسیزولین-۶- اسید سولفونیک^[۳۴]، ۲-۶ دی­کلروفنل ایندوفنل، تیوسیانات آمونیوم، پودر آهن، اسید کلریدریک، کلروفرم، پراکسید هیدروژن، کلرید باریم دو آبه، سولفات آهن هفت آبه، محیط کشت نوترینت آگار^[۳۵] و محیط کشت پوتیتو دکستروز آگار^[۳۶] از شرکت مرک خریداری شد. محلول رینگر، بی­کربنات سدیم از شرکت سیگما خریداری شد. بادام زمینی از بازار محلی مشهد تهیه گردید. پلیمرهای LDPE^[37] گرید ۲۰۰، از شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و سدیم ال آسکوربات از شرکت دای جونگ کره جنوبی خریداری شدند.
۳-۲٫ روش تولید فیلم­ها
در اولین مرحله پلیمر LDPE به مدت یک ساعت در دمای ۸۰ درجه سانتی ­گراد، گرمخانه گذاری شد تا رطوبت آن­ها حذف شود. به منظور تولید فیلم­های فعال، سدیم اسکوربات (به صورت پودری با اندازه ذرات میکرو و نانو) به نسبت ۵، ۱۰ و ۱۵ درصد با پلیمر LDPE مخلوط گردید. فیلم حاصل از پلیمر LDPE به تنهایی به عنوان نمونه شاهد در نظر گرفته شد. فرایند تولید فیلم­ها با بهره گرفتن از دستگاه اکسترودر دو مارپیچه همسو (مدل ZSK، ساخت کشور آلمان) با قطر پیچ (D) 12 میلی­متر، طول پیچ (L/D) 24 میلی­متر، عرض دای ۲۰۰ میلی­متر و ضخامت ۲۵۰/۰ میلی­متر انجام گرفت. پروفایل دمایی از محل تغذیه تا دای به ترتیب ۱۰۰-۱۰۹-۱۰۹-۱۱۵ درجه سانتی ­گراد بود (طبق شکل ۳-۱). سرعت چرخش مارپیچ ۴۰ دور در دقیقه بود. پروفایل خارج شده از دستگاه در حوضچه آب سرد تا دمای تقریبی ۱۰ درجه سانتی ­گراد خنک شد و نوار بدست آمده توسط آسیاب دستگاه به صورت گرانول­های کوچک درآمد. گرانول­های تولیدی در آون فن­دار با دمای ۸۰ درجه سانتی ­گراد به مدت دو ساعت گرمخانه­گذاری شد تا رطوبت اضافی آن گرفته شود. در مرحله بعد برای تولید فیلم، گرانول­های تولیدی به داخل دستگاه فیلم بلندر (Brabender، ساخت کشور آلمان) منتقل شد. پروفایل دمایی دستگاه به ترتیب از محل ورود مواد تا دای محل خروج ۱۱۰-۱۲۰-۱۲۵-۲۰۰ درجه سانتی ­گراد و سرعت چرخش مارپیچ ۲/۴۷ دور بر دقیقه بود. در مرحله بعد فیلم با بهره گرفتن از دستگاه کشش و جمع کن، با دور ۲۷ متر در دقیقه کشیده و جمع شد. ضخامت فیلم­های تولید شده ۵/۷ میکرون بود. فیلم-های تولیدی، تحت خلا بسته­بندی شده و تا زمان انجام آزمایشات داخل یخچال نگهداری گردیدند.
شکل۳-۱. پروفایل دمایی اکسترودر
علاوه بر تولید فیلم­های فعال سدیم آسکوربات که به اختصار SA-LDPE نامیده می­ شود فیلم فعال حاوی ذرات نانو سدیم آسکوربات که به اختصار NSA-LDPE نیز به همان روش تولید گردید.
۳-۳٫ تهیه بسته­های بادام زمینی
به منظور تهیه پاکت­هایی مناسب برای نگهداری بادام زمینی، از فیلم­های تولید شده بسته­بندی­هایی در ابعاد ۱۰×۱۵ تهیه گردید. دوخت پاکت­ها با بهره گرفتن از دستگاه دوخت حرارتی خانگی با المنت تک سیم (مدل Vacupack 383، ساخت شرکت KPUPS) انجام شد.
۳-۴٫ آزمون­ها
۳-۴-۱٫ آزمون­های مربوط به فیلم بسته بندی
۳-۴-۱-۱٫ آزمون مهاجرت

(۷۶۱/۳۵۳)
پیامبراسلام می فرمایند:«آفرینش هریک از شما ،چهل روز درشکم مادر به صورت نطفه ،سپس چهل روز به صورت علقه ،سپس چهل روز به صورت مضغه است. آن گاه خداوند فرشته ای به سوی او فرستاده وبه چهار سخن اورا مأمور می کند و به او گفته می شود : عمل ، روزی ، عمر او و اینکه بدبخت است یاخوشبخت،بنویسد،آن گاه روح دراو دمیده می شود»(عابدینی مطلق ، ۱۳۹۲ ،۱۱۱)
۴-۲۴ عقل اول
عقل محبوبترین آفریدۀ پروردگار ،حجت باطنی انسان وموجد ایمان به خداوند و راهنما وکار گشا ی در زندگی آدمی است وانسان در پرتو نور عقل راه بهروزی را از سیه روزی تشخیص می دهد وبه مدد تفکر وتعقل وبا تمیزی بدی از خوبی و راه چاره بر ناتوانیها و نادانیها خود فائق می شود.
حکما به اولین قدرت فعالی که از هستی مطلق صادر می شود این نام را داده اند که به معنی عقل کلی است .به نظر آنان از یک فقط یک صادرمی شود وآن را عقل اول یا جوهر اول نیز می گویند.
در فلسفه و حکمت پارسی و حکمه الاشراق ،نور الانوار یا روشنی بی پایان ، درحکمت مشاء وجود واجب ودر اوستا اهورامزدا ـ همه اصطلاحاتی هستند که بر مبدأ اول اطلاق می شود . « آنگاه فلاسفۀ پارسی و اشراقی ،به استناد، قاعدۀ کلیه «از واحد صادر نمی شود جز واحد» وبه قاعدۀ امکان اشرف واخس ،می گویند،نخستین صادر آفریده شده است از مبدأ اول ،نخستین نور اسپهبدی می باشد که بهمن نامیده می شود .اما دراصطلاح حکمت مشاءنخستین صادر از واجب الوجود عقل اول است .
(رضی ،۱۳۸۴ ،۲۵۹ )
در قلب تعالیم هرمسی یک اندیشه ساده وبسیط وجود دارد: خداوند عقل اکبر است هرمس عقل اکبر خداوند را به مثابۀ چیزی وصف می کند که هر چیزی را وحدت می بخشد.
با این حال نور سایه ای انداخت،
عبوس ووحشت انگیز ،
که رو به پایین داشت ،
مانند رودهای خروشان گشت ،
آشفته وار مانند دود کف برون انداخت.
ومن صدای مویه ای شنیدم که نمی توان باز گفت
گریه ای مبهم از برای فراق

بعد از این ،نور کلمه ای گفت
که آب های خروشان را آرام ساخت
راهنمایم پرسید:
آیا اسرار این مکاشفه را دریافتی؟
من آن نورم ـ عقل خداوند
که پیش از تاریکی آشفتگی آب های توانایی وجود دارد
(فرک و گندی، ۱۳۸۴،۶۲)
شیخ محمود شبستری در این مورد چنین می گویند:
نخستین آیتش عقل کل آمد که در وی همچو باء بسمل آمد
(۲۰۵/۱۱۰)
شده ز و عقل کل حیران ومدهوش فتاده نفس کل را حلقه در گوش
(۸۲۷/۳۸۲)
از نظر شبستری عقل کل صادر اول است .در حدیثی آمده است :«اَوَلُ مَا خَلَقَ اللهُ العَقل»
آفرید آفآجاولین چیزی که خدا آفرید عقل بود.
۴-۲۵ امانت انسان
در سورۀ احزاب آیۀ ۷۲ خداوند می فرمایند: «ِانّاََ عَرَضَنا الاَمانَه عَلَی السَمواتِ و الاَرضِ و الجِبالِ فَأََبَینِ اِن یَحمَلنَها وَ اشفَقنَ مِنها وَ حَمَلَها الاِنسانَ ِانّهُ کانَ ظَلوماً جَهولا»
ما امانت را برآسمان ها وزمین وکوهها عرضه کردیم وآنها از پذیرفتن آنها سرباز زدند واز آن هراسیدند ولی انسان ، آن را بر دوش گرفت وبه راستی او ستمگری نادان است . این امانت بردوش گرفتن موضوعی درادبیات عربی وفارسی است،چنانکه حافظ شیرین سخن می فرمایند:
آسمان بار امانت نتوانست کشید قرعۀ فال به نام من دیوانه زدند
(حافظ ،۱۳۷۸، ۳/۱۸۹)
البته از نظر تمام مفسرین هیچ جای تردید نیست که این امانت از نوع امور جسمانی ومادی نیست بلکه یک امر معنوی است که خدا اسم آن را امانت گذاشته است وهیچ کس استعداد آن را نداشت جزء انسان.
هرفیضی از جانب خدا بر مخلوقات عرضه می شود وتنها کسانی آن را می پذیرند که استعداد پذیرشش را داشته باشند.مانند علم و معجزه که خدا آن را به پیامبران و امامان عرضه داشت چرا که آنها استعداد آن را داشتند .وآن امانت تکلیف و وظیفه و قانون است که در غیر انسان وجود ندارد و تنها انسان است که خداوند آن را با اختیار و آزاد گذاشته است که راه را از چاه تشخیص دهد.
هرمس در این باره می گوید:
فانی و باقی به هم آمیختند و به هم پیوستند
به طوری که آدمی قادر به
برآوردن نیازهای هر دو سرچشمه سرشت خود گشت
نخست، خدمت خداوند
تکریم و تعزیز موجودات آسمانی
دوم اعانت و اداره موجودات روی زمین
(فرک و گندی، ۱۳۸۴،۱۲۰)
و اما شیخ محمود شبستری نظرش چنین است:
نظر کردم بدیدم اصل هر کار نشان خدمت آمد عقد زنّار
نباشد اهل دانش را معوّل زهر چیزی مگر بر وضع اول

این گسل یکی از گسل­های بزرگ و سراسری البرز می­باشد و در جاهایی­که سنگهای دو سوی آن نرم باشد شیب آن خیلی کم شده و به حالت روراندگی در آمده است. به عنوان مثال جابجایی ۴۰۰۰ متری در ناحیه خطیرکوه به­علت شیب ده درجه­ای در شمال بالا فوریه است.
گسل بشم:
این گسل سراسر ناحیه را در بر گرفته است و به­حالت روراندگی می­باشد که در سمت غرب در دشت کندیان آثار آن محو می­ شود و دنباله آن در قسمت شرقی در ناحیه شورستان، رسم رودبار به کسل آبیک- شاهرود می­پیوندد که پیشینه جابجایی قائم آن در ناحیه کبود دره به ۴۰۰ متر می­رسد.
گسل انزاب:
قسمت غربی آن در شمال آبگرم در کوه چناران از میان رفته است و به سوی شرق پس از گذر از جنوب رضاآباد (ناحیه جام) در جنوب کوه آب اشرف به گسل سمنان می­رسد. این گسل کم و بیش قائم است و پیشینه جابجایی این گسل در شمال لاج در کنار سنگهای کرتاسه بالا و دولومیتهای سطانیه نزدیک به ۴۰۰۰ متر می­رسد که گسل چپگرد سنگسر آن را نزدیک به ۱۰۰۰ متر جابجا کرده­است.
گسل دیکتاش:
حالت راندگی این گسل گاهی به سوی جنوب می­باشد و دنباله غربی آن در ناحیه آبگرم محو شده و گویا از بین رفته­است و به سمت شرق پنداشته می­ شود که بعد از گذر چاه محمدعلی به گسل سمنان می­رسد. پیشینه جابجایی این گسل نزدیک به ۳ کیلومتر است که گسل سنگسر و درجزین آن را جابجا کرده­است.
گسل عطاری:
این گسل چون از زیرآبرفتهای دشت سمنان می­گذرد مشخص نیست که در ناحیه سرخه یا گسل سمنان برخورد کرده­است یا نه. در ناحیه جام رد آن مشخص است که هیچ جا با برونزدهای کهنسال­تر از ائوسن همبری نداشته بنابراین جابجایی قائم آن چندان زیاد نیست (چند صد متر) و در سنگهای مزوزوئیک که در جنوب آن برونزد دارند با سنگهای همزمان د کوههای البرز و زون میان دو گسل سمنان و عطاری هم­رخساره نیستند.

گسل سمنان:
این گسل که جداکننده زون ساختاری البرز می­باشد از شمال کوههای نوکه و چندران می­گذرد و در بیشتر جاها در حالت راندگی است. دنباله غربی آن از کوهپایه جنوبی کوه نمکدان گذشته و کم و بیش از مرز جنوبی کوههای البرز می­گذرد و دنباله شرقی پس از گذشتن از جنوب کوه ریان (ناحیه جام) کشیده شده و به گسل عطاری می­رسد. مأخذ(طرح جامع و تفصیلی شهر مهدیشهر، ۱۳۸۶، ص۳۷)
۲-۷-۱-۳ پهنه­ بندی خطر نسبی زلزله:
بررسی­های تاریخی زمین­لرزه­های منطقه بیانگر آن است که تعداد و تراکم زلزله­های منطقه از شمال به جنوب کاهش یافته و تمرکز کانونهای زلزله در زون البرز بر اثر وجود گسلهای جنبان موجود بیشتر از محدوده­های جنوبی شهرستان واقع در زون ایران مرکزی بوده ­است که خود می ­تواند بیانگر تاثیر مستقیم عملکرد گسل­ها در بروز رخدادهای زمین­لرزه­ای در سطح منطقه می­باشد چرا که تراکم گسلها نیز از شمال به جنوب یعنی منطقه واقع در زون فعال البرز بیشتر از پهنه جنوبی آن (زون ایران مرکزی) می­باشد که نبایستی تاثیرات حرکات تکتونیکی زونهای البرز و ایران مرکزی را به­خصوص در پهنه زون تدریجی آن که کماکان منطبق بر خط گسلش گسل سمنان است نادیده گرفت.
با توجه به مطالب فوق و بررسی نقشه ریسک زلزله سازمان زمین­ شناسی کشور هرچند اطلاعات دقیقی درمورد زلزله­های تاریخی منطقه در دسترس نمی ­باشد لیکن می­توان به یک سلسله اطلاعات کلی که عموماً از همان نقشه ریسک استنباط می­ شود، بدین شرح دست یافت که منطقه شمالی شهرستان سمنان از خطر بالای ۸ درجه در مقیاس مرکالی برخوردار بوده که به سمت جنوب تا مرز ۶ درجه کاهش یافته و مجدداً روند مذکور سیر صودی خود را تا منطقه غرب گسل طرود طی نموده و سپس معکوس عمل می­نماید. مأخذ: (طرح جامع و تفصیلی شهر مهدیشهر، ۱۳۸۶، ص۳۹)
۲-۳ اقلیم و آب و هوا
آب و هوا یکی از عوامل مهم در چگونگی بهره برداری از منابع آب و خاک و تثبیت جمعیت مناسب می باشد. این عامل می تواند در چگونگی معماری و شکل گیری فضاهای مسکونی و سایر کاربریها موثر واقع شود مطالعه آب و هوای منطقه نیز نتیجه ترکیب عوامل مختلفی است که تغییر یک یا چند عامل آن باعث پیدایش اقالیم مختلف و تنوع آب و هوایی می شود. و درنتیجه تفاوت بین محیطهای مختلف را سبب می گردد، و به این جهت برنامه ریزی های بلند مدت شناخت عناصر اقلیمی ، یکی از مسائل مهم به شمار می آید، چراکه عوامل و عناصر اقلیمی می تواند تاثیر مستقیم و غیر مستقیم همه جانبه ای را در پیشرفت و توسعه و یا عدم آن داشته و الگوی خاصی از محیط های زندگی و فعالیت انسانی را ارائه نماید، بنا براین شناخت آب و هوای هر ناحیه از این جهت که بیشترین تاثیر را بر فعالیت های مربوط به کشاورزی، نظام فعالیت ها، نظام فضایی، صنعت، پراکندگی گروه های انسانی، توزیع سکونتگاه ها، فعالیت های عمرانی و … دارد حائز اهمیت است. تاثیر این عوامل هنگامی آشکارتر می شود که بدانیم محور اصلی حیات اقتصادی در روستاهای شهرستان مهدیشهر را بخش کشاورزی شامل زراعت، باغداری و دامپروری تشکیل می دهد لذا بررسی کیفیت شرایط آب و هوایی حاکم در مطالعات برنامه ریزی مراکز سکونتی ضرورت پیدا می کند
۱-۲-۳ ویژگی‌های اقلیمی
استان سمنان به دلیل دارا بودن ویژگیهای خاص جغرافیایی و توپوگرافی از نظر آب و هوایی متنوع بوده و اقلیم های متفاوتی در آن وجود دارد.
جهت بررسی ویژگی اقلیمی محدوده از داده های اقلیمی ایستگاه هواشناسی مهدیشهر و ایستگاه بارانسنجی چاشم استفاده شده است، به منظور شناسایی و بررسی شرایط اقلیمی منطقه طرح مهم‌ترین عوامل اقلیمی موثر عبارتند از: دمای هوا، بارش، رطوبت، باد، تابش آفتاب. هر یک از این عوامل فوق به گونه‌ای در میزان آسایش انسان در فضای بیرون و درون ساختمان و نیز در تعیین نوع اقلیم، رشد گیاهان، تعیین اقلیم ساختمان، جهت‌گیری ساختمان‌ها و خیابان‌ها، نوع مصالح و… موثر می‌‌باشد. (سازمان هواشناسی استان سمنان . سال ۱۳۹۴)
جدول : (۱-۳) کلیات محیطی روستا

فصل پنجم
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها

۵-۱)مقدمه

تهیه و تنظیم خلاصه رساله شاید یکی از مشکل ترین بخش های رساله نویسی باشد که در آن محقق یافته ها و نتایج تحقیق خودرا به صورتی منظم ارائه می دهد و با نتایج تحقیقات دیگران در آن زمینه، در جهت رد یا تأیید فرض های تحقیق خود، مورد مقایسه قرار می دهد(نادری و سیف نراقی،۱۳۸۹). در این فصل، در قسمت اول خلاصه ای از تحقیق ارائه شده است. در قسمت دوم بحث در زمینه نتایج آن و تحلیل نتایج از طریق مقایسه آن با سایر تحقیقات انجام گرفته و در قسمت پایانی پیشنهادهای کاربردی و پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده ارائه شده است.

۵-۲) -خلاصه پژوهش

هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه بین هوش معنوی با انگیزه کاری دبیران درمدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران بوده است. تعداد نمونه این پژوهش با توجه به جدول برآورد حجم نمونه کرجسی ومورگان ( دلاور، ۱۳۸۹) ۱۲۹ نفر می باشد. که از این تعداد ۶۲ نفر زن و ۶۷ نفر مرد می باشند. بنابراین، ۱۲۹ نفر به عنوان حجم نمونه با بهره گرفتن از نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در این پژوهش جهت گردآوری اطلاعات از ۲ پرسشنامه استفاده شده است. ۱٫ پرسشنامه هوش معنوی هیلدبرانت (۲۰۱۱): این پرسشنامه شامل ۲۴ سوال در طیف ۵ درجه ای لیکرت می باشد که براساس مدل هوش معنوی کینگ (۲۰۰۸) در چهار بعد تهیه شده است. ۲٫ پرسشنامه انگیزه کاری محمد آقا جاری که شامل ۲۰سوال ۵گزینه ای می باشد برای محاسبه پایایی ابزارها از روش همسانی درونی آلفای کرونباخ استفاده شده است. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیات پژوهش از روش های آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار و فراوانی و درصد فراوانی) و آمار استنباطی (همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون t مستقل) استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین تمامی مؤلفه های هوش معنوی بجز آگاهی رابطه مثبت و معنی داری در سطح ۰۱/۰ وجود دارد، از لحاظ متغیرهای وابسته بین دو جنس تفاوت معنی دار وجود ندارد، بین دبیران دارای مدرک های تحصیلی مختلف از لحاظ مؤلفه های هوش معنوی تفاوت معنی داری وجود ندارد، بین دبیران دارای سوابق تدریس مختلف از لحاظ مؤلفه های هوش معنوی تفاوت معنی داری وجود ندارد، بین دو گروه مرد و زن از لحاظ انگیزه کاری تفاوت معنیداری وجود ندارد و بین دبیران دارای مدرک تحصیلی مختلف از لحاظ انگیزه کاری تفاوت معنی داری وجود ندارد.

۳- ۵- بحث و بررسی یافته ها

سؤال۱) وضعیت هوش معنوی دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران چگونه است؟
نتایج جدول (۵-۴) نشان میدهد میانگین هوش معنوی دبیران از میانگین آماری (۳) بزرگتر است؛ و این تفاوت در سطح۰۱/۰ معنادار است. بنابراین نتیجه می گیریم که میزان هوش معنوی دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران بالاتر از حد متوسط است.
هنسن^[۱۴۱](۲۰۰۱) اشاره می کند که نیازهای دبیران به لحاظ حجم و نوع کار تغییر یافته است. سازمان های کنونی در صورتی موفق خواهند بود که به طور کامل به ابعاد زیستی، اجتماعی، روانی و معنوی کارکنان توجه کنند. مدارس برای مواجهه با شرایط و مقتضیات حاکم و بهره مندی از دبیرانی با رفتار متعهدانه نیازمند مهارت ها و توانایی ها و ویژگی های بالاتر و متفاوت تر از وضعیت موجود می باشند. زمانی که هوش معنوی با زندگی کاری دبیران پیوند بخورد، نیروی قدرتمندی حاصل می شود که افراد تقریباً با هزاران ساعت کار می توانند لحظات لذت بخش تر، متوازن تر و معنادارتری را تجربه کنند. با توجه به این موضوع که انسانها یک ظرفیت معنوی درونی دارند، لذا دبیران با در آمیختن حرفه و معنویت، حرفه خود را به عنوان یک مأموریت و رسالت می دانند. هوش معنوی برای حل مشکلات و مسایل مربوط به معنای زندگی و ارزش ها مورد استفاده قرار می گیرد. مطالعات اسمیت^[۱۴۲](۲۰۰۵) نشان داد که هوش معنوی لازمه سازگاری بهتر با محیط است و افرادی که هوش معنوی بالاتری دارند، تحمل آنان در مقابل فشارهای زندگی بیشتر بوده و توانایی بالاتری را برای سازگاری با محیط از خود بروز می دهند. از آنجایی که حرفه معلمی با سختی های فراوان به عنوان یک حرفه مهم و مقدس مطرح بوده بالا بودن هوش معنوی در این گروه معقول و منطقی به نظر می رسد. در سالهای اخیر خوب بر تفکر انتقادی، تعهد و هویت حرفه ای دبیران تأکید می شود و دبیران در صورتی می توانند به صورت موفق عمل کنند که آگاهی و معنای حرفه خود را ارزیابی کنند و یکی از ملاکهای حرفه ای بودن معلم رضایت خاطر شاگردان است. به عبارتی دیگر، تولید معنی، آگاهی بالا و دیگر مؤلفه های هوش معنوی لازمه حرفه معلمی است و با توجه به این همه تأکید بر معنویت بالای دبیران انتظار می رود که میزان هوش معنوی دبیران بالاتر از میانگین باشد.
سؤال۲) وضعیت انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران چگونه است؟
نتایج جدول (۶-۴) نشان میدهد میانگین انگیزه کاری دبیران از میانگین آماری (۳) بزرگتر است؛ و این تفاوت در سطح۰۱/۰ معنادار است. بنابراین نتیجه می گیریم که میزان انگیزه کاری دبیران مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران بالاتر از حد متوسط است. این نتیجه با پژوهش های پوشنه و همکاران (۱۳۸۷) و عباس زاده (۱۳۷۶) همخوان می باشد. در تبیین این یافته می توان بیان کرد که در مدارس دوره متوسطه اهداف مدرسه روشن و شفاف است و مدیران آموزشی و دبیران دارای اهداف مشخصی در رسیدن به انتظارات سازمان هستند، از سوی دیگر، بر اساس نظریه تعیین هدف انگیزش یک رفتار هدف مدار است مدیران و دبیران از طریق مدیریت بر فرایند هدفها انگیزه کاری دبیران را افزایش دهند. بنابراین، وجود هدفهای مشخص در مدارس از دلایل بالا رفتن انگیزه بالاتر از میانگین در دبیران است. همچنین، بر اساس نظریه ویژگی های شغل اگر کار یا شغل مورد نظر چندین ویژگی کلیدی را داشته باشد انگیزه کارکنان بیشتر خواهد شد. این ویژگی عبارت است از تنوع مهارت، شناخت شغل، اهمیت شغل و احساس مسؤلیت. به نظر می رسد این ویژگی های کلیدی در دبیران جامعه آماری در سطح بالایی قرار دارد چرا که در سالهای اخیر میزان شناخت و آگاهی دبیران از شغل افزایش یافته است و با توجه به جایگاه بالای معلمی در بین سایر شغلها اهمیتش برای دبیران بیشتر شده و احساس مسولیت آنها نیز افزایش یافته است.
فرضیه اصلی: بین هوش معنوی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه شهر کامیاران رابطه وجود دارد.