۱۳۷۰

-

ماخذ: (آمار و اطلاعات شرکت عمران شهرهای جدید ایران، ۱۳۸۵).
با توجه به اطلاعات مستخرج از جدول (۱-۱)، شهرهای جدید در یکی از مهمترین اهداف خود (جذب سرریز جمعیت از مادر شهرها) موفقیت چندانی نداشته­اند. به طور مثال دو شهر جدید عالیشهر و صدرا با توجه به سرشماری عمومی نفوس و مسکن۱۳۹۰ به آستانه جمعیتی مورد نظر در افق طرح نرسیده­اند. برای شناخت بیشتر این دو شهر به معرفی آنها از نظر ویژگی­های جغرافیایی، آب و هوا، اهداف و الگوی توسعه شهری پرداخته می­ شود.

۱-۵- معرفی محدوده­های مورد مطالعه
۱-۵-۱- شهرجدید صدرا
شهر جدید صدرا برگرفته از نام فیلسوف بزرگ ملاصدرا است که با وسعتی معادل ۲۰۴۸ هکتار در فاصله ۱۵ کیلومتری شمال غربی شیراز قرار گرفته است. شهرهای شیراز، مرودشت و زرقان نزدیک‎ترین شهرها به این منطقه می­باشد. از طرف شمال به ارتفاعات ملوس جان از طرف شرق با جاده مرودشت و حوزه صنعتی آب باریک، از سمت جنوب به حریم شیراز و از طرف غرب به ارتفاعات فلات محدود می­ شود که جاده سپیدان را دربرمی­گیرد (نگهداری، ۱۳۸۱ : ۱۴۰). ارتفاع متوسط آن ۱۸۰۵ متر و نسبت به شهر شیراز ۳۵۰ متر بالاتر قرار گرفته است؛ پست­ترین نقطه، دشت باجگاه با ارتفاع ۱۸۰۰ متر از سطح دریا و بلندترین آن ارتفاعات ملوس جان با ارتفاع حدود ۲۳۰۰ متر می­باشد ( مهندسین مشاور شهر و برنامه، ۱۳۸۵: ۱۹). در حال حاضر نیز مناطق مسکونی شهر صدرا به دو بخش فاز یک و فاز دو تقسیم شده است که فاز یک در قسمت شرقی و فاز دو در قسمت غربی قرار گرفته است (شرکت عمران شهر جدید صدرا، ۱۳۸۹: ۴).
نقشه (۱-۱): موقعیت شهر جدید صدرا
۱-۵-۲- الگوی توسعه شهری
برنامه­ ریزی، مطالعات و طراحی شهر جدید صدرا از سال ۱۳۶۸ در دستور کار وزارت مسکن و شهرسازی قرار گرفت و متعاقباً به مهندسین ابلاغ شد و تکمیل وتصویب مطالعات مرحله اول آن در سال۱۳۷۲ آغاز گردید (مهندسین مشاور شهر و برنامه، ۱۳۸۵: ۲۳).
در برنامه شهر جدید صدرا سه آستانه جمعیتی برای آن در سال­های مختلف تعریف شده است:
- آستانه اول: با جمعیت۱۲۵۰۰۰نفر (مصوب در کمیته فنی در سال ۱۳۷۳) تا سال۱۳۹۰٫
- آستانه دوم: با جمعیت ۲۰۰۰۰۰نفر (مصوب در شورای عالی معماری و شهرسازی درسال ۱۳۷۹) تا۱۳۹۰٫
- آستانه سوم: با جمعیت ۳۰۰۰۰۰ نفر (مصوب در کمیته فنی در سال ۱۳۸۵) تا سال ۱۳۹۰ (مهندسین مشاور شهر و برنامه،۱۳۸۵: ۲۳).
۱-۵-۳- اهداف شهر جدید صدرا
درارتباط با اهداف عمده احداث شهر جدید صدرا چهارگونه هدف زیر قابل ذکر است:
- جذب سرریز جمعیت شهرهای شیراز، مرودشت و زرقان.
- جلوگیری از رشد شهرک­ها و سکونتگاه­های بی­ضابطه و خودرو در محور شمال غرب.
- ایجاد بستر مناسب جهت خدمات عالی تحقیقاتی و دانشگاهی و خدمات فرامنطقه­ای.
- ایجاد اشتغال (خداشناس، ۱۳۸۸: ۱۵۳).
۱-۵-۴- شهر جدید عالیشهر
شهرجدید عالیشهر با وسعتی حدود ۹۰۰ هکتار در ۲۴ کیلومتری جنوب شرقی بوشهر (آمار و اطلاعات شرکت عمران شهرهای جدید ایران، ۱۳۸۵) در مسیر جاده دلوار و در دامنه رشته کوه کلاتک و در جوار روستاهای زنجیره­ای و همچنین در کنار جنگل­های مصنوعی واقع گردیده است (سایت شرکت عمران شهر جدید عالیشهر). به طور متوسط اراضی۳۰ متر از سطح دریا بالاتر می­باشد و در قیاس با بندر بوشهر از ارتفاع نسبتاً بیشتری برخوردار است (طرح تفصیلی شهر جدید عالیشهر، ۱۳۸۰: ۱۱۱).
بالاترین نقطه­ی زمین در قسمت شرق ۴۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد، که در طول ۵/۱ کیلومتر به قسمت غرب و در نزدیکی جاده دلوار، خطوط تراز ۲۰ متر پایین­تر می ­آید (همان:۱۱۲). در شرایط عادی میزان دمای شهر عالیشهر به مقدار نسبتاً محدودی از بوشهر کم­تر است و میزان شرجی محیط نیز تا حدودی ملایم­تر است. با توجه به ارتفاع نسبتاً بالاتر شهر عالیشهر در قیاس با بوشهر، بادهای غالب منطقه در عالیشهر محسوس­تر از بوشهر است (همان: ۱۱۲-۱۱۳).
نقشه (۱-۲): موقعیت شهر جدید عالیشهر
۲-۴-۵- اهداف شهر جدید عالیشهر
درارتباط با اهداف عمده­ی احداث شهر جدید عالیشهر هدف­های زیر قابل ذکر است:
- پایه­گذاری اقتصاد شهر بر اساس صنایع مطلوب منطقه.
- خدمات آموزش عالی.
- حفظ تعادل اکولوژیکی شهر و منطقه.
- ایجاد محیط زیست مناسب.
- جذب سرریز جمعیت شهر بوشهر (سایت شرکت عمران شهر جدید عالیشهر).
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف کلی
- مطالعه­ تطبیقی عوامل جامعه­شناختی مؤثر بر رضایتمندی شهروندان از زندگی شهری (مطالعه موردی: شهر جدید صدرا و عالیشهر).
۱-۴-۲- اهداف جزئی
- شناخت تأثیر مدت سکونت بر میزان رضایت شهروندان
- تعیین میزان احساس امنیت در شهرهای مورد مطالعه
- شناخت تأثیر سرمایه اجتماعی بر میزان رضایت شهروندان
- شناخت و اولویت­ بندی نیازهای شهروندان در دو شهرجدید عالیشهر و صدرا
۱-۵- سؤالات تحقیق
- میزان احساس سرزندگی شهری در هریک از دو شهر جدید عالیشهر و صدرا چقدر است؟
- عناصر سازنده هویّت شهری در دو شهر جدید صدرا و عالیشهر کدامند؟
- میزان تعلّق مکانی شهروندان در هر کدام از شهرهای صدرا و عالیشهر چقدر است؟
- چه تفاوتی بین متغیرهای مورد بررسی این تحقیق در دو شهر جدید عالیشهر و صدرا وجود دارد؟
فصل دوم
مرور ادبیات نظری و تجربی