= تعداد شاغلان فعالیت صنعتی iام
این شاخص نشان دهنده تولید متوسط هر کارگر می باشد و مقدار بیشتر این شاخص بیانگر بازدهی بیشتر نیروی کار و افزایش سودآوری آن فعالیت می باشد. البته مشکل این شاخص این است که بر تعداد کارگران تقسیم می شود در حالی که وقتی دقیق است که بر ساعات کار تقسیم شود.
۵- شاخص قدرت رقابت
عده ای ازصحب نظران بر این عقیده اند که با بهره گرفتن از شاخص های بهره وری می توان قدرت رقابت را مورد سنجش قرار داد. در واقع هرچه قدرت رقابت یک فعالیت صنعتی بیشتر باشد از سودآوری بیشتری نیز برخوردار خواهد شد. این شاخص نشان می دهد که به ازای هر واحد جبران خدمات چه مقدار بهره وری و ارزش افزوده سرانه برای عامل i ام بوجود آمده است.این شاخص در واقع میزان بازگشت سرمایه یک بنگاه یا فعالیت های صنعتی مختلف را نشان می دهد. در شرایط رقابتی، منابع تولیدی بیشتری جذب رشته فعالیت هایی خواهد شد که مقدار این شاخص برای آنها بیشتر باشد.
۶- شاخص ضریب مکانی بر پایه ارزش افزوده
= ارزش افزوده فعالیت iام استان
= ارزش متغیر مرجع در استان
= ارزش افزوده فعالیت iام در کشور
= ارزش متغیر مرجع در کشور
بنابراین اگر متغیر تخصصی، ارزش افزوده فعالیت صنعتی باشد و متغیر مرجع کل ارزش افزوده صنعت باشد، در آن صورت ضریب مکان از طریق تقسیم کردن سهم ارزش افزوده فعالیت صنعتی iام استان به کل ارزش افزوده فعالیت های صنعتی استان به سهم ارزش افزوده فعالیت های صنعتی iام کشور به کل ارزش افزوده فعالیت های صنعتی کشور محاسبه می شود. بنابراین هرچه مقدار این شاخص بزرگ تر باشد، فعالیت های صنعتی استان تخصص بیشتری نسبت به کل کشور در فعالیت مورد نظر دارند.
۷- شاخص ارزش زایی
این شاخص نشان دهنده میزان ارزش افزوده هر فعالیت صنعتی به ازای هر واحد محصول فروش رفته می باشد. در صنایعی که از سطح دانش فنی بالایی برخوردار باشند و از مواد اولیه کمتری استفاده نمایند این شاخص بالاتری خواهد بود. به عبارت دیگر هرچه تکنولوژی تولید بالاتر باشد، هزینه تبدیل مواد اولیه به محصول کمتر و در واقع سودآوری آن فعالیت صنعتی بیشتر خواهد بود.
۸- شاخص نسبت درآمد به هزینه
این شاخص هم متغیرهای مربوط به تقاضا و هم متغیرهای مربوط به طرف عرضه را به همراه دارد بنابراین مستقیماً بیانگر سودآوری یک فعالیت می باشد. در این شاخص به علت محدودیت های آماری به جای درآمد Y)) از ارزش کل ستانده هر فعالیت استفاده شده است.
۹- شاخص نسبت ارزش افزوده به نیروی کار (بهره وری نیروی کار)
این شاخص میزان بهره وری نیروی کار در هر فعالیت صنعتی را نشان می دهد و در واقع مبین این است که به ازای هر واحد نیروی کار در فعالیت های صنعتی چند واحد ارزش افزوده ایجاد شده است. بنابراین هر چه مقدار کمی این شاخص بیشتر باشد، سودآوری آن نیز بیشتر خواهد بود.
۴-۴-۳ شاخص های اشتغال
در این بخش ۵ شاخص انتخابی اشتغال مورد تشریح و بررسی قرارمی گیرند که به ترتیب عبارتند از:
۱- ضریب اشتغال زایی درون منطقه ای
= شاغلان فعالیت صنعتی i ام در استان
= تعداد کارگاه صنعتی i ام در استان
این شاخص تقریبی از مقیاس بنگاه های موجود در استان می باشد. لذا هرچه متوسط شاغلان فعالیت صنعتی استان بیشتر باشد، آن فعالیت صنعتی در سطح استانی از اهمیت بیشتری در زمینه اشتغال زایی برخوردار خواهد بود.
۲- نسبت شاغلان فعالیت های صنعتی در استان به جمعیت فعال استان
= جمعیت فعال در استان
این نسبت نشان می دهد که شاغلان فعالیت های مختلف صنعتی، چه سهمی از جمعیت فعال استان را به خود اختصاص داده اند بنابراین هر چه مقدار این شاخص بیشتر باشد میزان اشتغال صنعتی آن فعالیت در سطوح استانی بیشتر خواهد بود۳
۳- ضریب اشتغال زایی میان منطقه ای
این شاخص در واقع نسبت به اشتغال متوسط هر فعالیت صنعتی استان به اشتغال متوسط همان فعالیت صنعتی در کشور می باشد. بنابراین هر چه مقدار این شاخص برای یک فعالیت در استان بیشتر باشد بیان گر آن است که آن فعالیت دارای مزیت بالای اشتغال زایی در سطحی ملی در مقایسه با دیگر فعالیت های استان می باشد.
۴- شاخص ضریب سهم کارگاهی میان منطقه ای
= تعداد کارگاه فعالیت صنعتی i ام
N= تعداد کل کارگاه های بزرگ صنعتی
این شاخص در واقع نسبت سهم کارگاه های صنعتی هر فعالیت در استان به سهم کارگاه های صنعتی همان فعالیت در کشور می باشد. این شاخص بیانگر توسعه یک فعالیت در مقایسه با سایر فعالیت های صنعتی می باشد. از طرفی با توجه به زمینه های جنبی اشتغال این شاخص می تواند اشتغال زایی بیشتر در سطوح ملی و منطقه ای باشد.
۵- شاخص ضریب مکانی بر پایه اشتغال
= اشتغال در فعالیت iام استان
= ارزش متغیر مرجع در استان
= اشتغال در فعالیت iام کشور
= ارزش متغیر مرجع در کشور
هر چه مقدار این شاخص بزرگ تر باشد، آن فعالیت صنعتی خاص به طور نسبی دارای تخصص بیشتری نسبت به کل کشور در آن فعالیت است. بنابراین بالا بودن این شاخص بیانگر اشتغال زایی بالای یک فعالیت خاص در سطوح ملی و استانی می باشد.
۴-۴-۴ شاخص های اولویت سرمایه گذاری
در این تحقیق با تلفیق ۹ شاخص سودآوری و ۵ شاخص اشتغال، ۱۴ شاخص ترکیبی بدست می آید که شاخص های اولویت سرمایه گذاری یا تلفیقی نام گذاری می شوند. بنابراین با توجه به تشریح شاخص های سودآوری و اشتغال در بخش های قبلی از بیان و تبیین مجدد آن ها در این بخش صرف نظر می شود.
فصـل پنجم
تجزیه و تحلیل
۵-۱ مقدمـه
در این فصل، تجزیه و تحلیل مدل بر اساس داده های آماری کارگاه های صنعتی با ده نفر کارکن و بیشتر استان کرمانشاه (دارای کدهای آیسیک دو رقمی) و پایه آماری ۱۳۸۳ انجام شده است. در این مطالعه همان گونه که قبلاً نیز بیان شده از ۱۴ شاخص استفاده شده است که ۹ شاخص سودآوری و ۵ شاخص به عنوان شاخص های اشتغال انتخاب و گزینش شده اند و از تلفیق شاخص های فوق الذکر ۱۴ شاخص اولویت سرمایه گذاری محاسبه شده است. ابزار اصلی پردازش داده ها برنامه های Excel و Spss می باشند. بدین مفهوم که تمامی مراحل روش تحلیل عامل در محیط Spss تحت ویندوز صورت گرفته و ماتریس نمره عاملی بدست آمده در این روش به عنوان ماتریس ورودی تاکسونومی عددی شناخته می شود. و تمامی مراحل استاندارد کردن داده ها، تشکیل فواصل مرکب و در نهایت رتبه بندی فعالیت های صنعتی درمحیط Excel صورت می گیرد. و در نهایت تفسیر نتاج صورت می گیرد. آنگاه به کمک نتایج بدست آمده به سؤالات تحقیق پاسخ داده می شود.
۵-۲ تجزیه و تحلیل و ارائه نتایج داده ها با کد آیسیک دو رقمی
در این بخش داده های فعالیت صنعتی استان بر اساس کد آیسیک دو رقمی که مشتمل بر ۱۸ فعالیت صنعتی می باشد مبنای تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و سه نوع شاخص اشتغال، سودآوری و اولویت سرمایه گذاری بر روی این کد مورد آزمون واقع می شوند. اصولاً پس از تهیه شاخص ها فعالیت های صنعتی ابتدا تحلیل عاملی شده و سپس با روش تاکسونومی عددی رتبه بندی می شوند. هدف نهایی در این مبحث رتبه بندی فعالیت های صنعتی استان کرمانشاه با کد آیسیک دو رقمی و بر مبنای شاخص های فوق الذکر می باشد.
۵-۲-۱ تجزیه و تحلیل بر مبنای شاخص های سودآوری
در این بخش بر اساس کد آیسیک دو رقمی ۱۸ فعالیت صنعتی استان مورد مطالعه قرار می گیرند. در ابتدای این بخش با بهره گرفتن از داده های خام بدست آمده از مرکز آمار ایران، شاخص های سودآوری مشتمل بر ۹ شاخص (جدول ۵-۱)[۵۲] استخـراج شده اند. بعد از محاسبـه شاخص ها به منظور جلوگیـری از تأثیـر زیاد یـک شاخص بر روی مؤلفه های اصلی و برای یکسان نمودن مقیاس های متفاوت شاخص ها، قبل از شروع تحلیل عاملی، شاخص های مختلف سودآوری استاندارد شده اند (جدول ۵-۲)، تا دارای میانگین صفر و واریانس یک باشند. البته در این مرحله برای تشخیص صنایع همگن از غیر همگن ماتریس فواصل مرکب (جدول ۵-۳) تشکیل شده است. آنگاه مقادیر حداقل فواصل تک تک فعالیت ها با کد آیسیک دو رقمی در ستونی تحت عنوان Min_dis (جدول ۵-۴) مرتب شده اند. سپس جهت تعیین فاصله همگنی، حد بالا و حد پایین دامنه همگنی مورد محاسبه قرار گرفته است که عبارتند از:
۴۳۴۷/.=(-)D 009/4= (+)D
بدین ترتیب فاصله همگنی مساوی با:
۰۰۹/۴< d > 4347/0
بنابراین با مقایسه دامنه همگنی بدست آمده مقادیر حداقل فواصل تک تک فعالیت ها می توان دریافت که فعالیت تولید ذغال کک ـ پالایشگاه های نفت (کد ۲۳) با اختلاف نسبتاً زیادی نسبت به سایر فعالیت ها غیر همگن شناخته شده است (نسبت به صنایع دیگر از اولویت بالاتری برخوردار است). بنابراین برای ادامه تحلیل، داده های مربوط به فعالیت فوق از تحلیل خارج می شوند. حال بدون لحاظ این فعالیت غیر همگن، ماتریس شاخص ها مجدداً استاندارد شده است (جدول ۵-۵)، این ماتریس مجدداً استاندارد شده مبنای تجزیه و تحلیل در روش تحلیل عامل قرار می گیرد که در ذیل به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
در اولین قدم تحلیل عامل ها، ماتریس همبستگی محاسبه شده است (جدول ۵-۶). ماتریس همبستگی یک ماتریس متقارن و عناصر اصلی آن یک می باشد. هر چه قدر دترمینان ماتریس ضرایب همبستگی کمتر باشد. انجام تجزیه و تحلیل عامل ها معتبرتر خواهد بود. کمترین مقدار این دترمینان صفر است. در این تحقیق مقدار دترمینان مساوی ۱۰-۱۰×۴۶۲/۱ می باشد که حاکی از معتبر بودن انجام تحلیل عاملی است.
آزمون بارتلت و آماره KMO، شاخصی برای مقایسه ضرایب همبستگی ساده و جزئی بر روی کلیه متغیر هاست. مقادیر بزرگ KMO دلالت بر تأیید تجزیه عاملی دارد.
آزمون بارتلت، به آزمون فرض واحد بودن ماتریس ضرایب همبستگی اشاره می کند. عدم آزمون به این معناست که کلیه شاخص ها مستقل از هم است. یا به عبارتی، مشکل هم خطی، نمی تواند مشکل جدی تلقی شود.
جدول (۵-۷): آزمون بارتلت و آماره KMO
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
