خرید رایانه و سخت افزار و نرم افزار مرتبط با آن برای آموزش، هزینه دارد.
جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.
پیشرفت تکنولوژی تراشهها بسیار سریع است و تجهیزات رایانههای موجود خیلی سریع قدیمی و کهنه میشوند.
در خیلی از نقاط هنوز استفاده از رایانه و اینترنت عمومی نشده است.
برای استفاده از خدمات آموزش با رایانه، لازم است دانشجویان و آموزگاران نحوه کار با کامپیوتر را فراگیرند.(همان : ۲۹).
ب) اینترنت
واژه اینترنت ازInternet Working گرفته شده است. اینترنت بزرگترین و معمولیترین شبکه ای است که از ارتباط و اتصال فراوان هزاران هزار شبکه و رایانه بوجود آمده است. اینترنت از اتصال و ارتباط بین شبکه ها و رایانهها با یکدیگر از طریق خطوط مخابراتی مانند تلفن، آنتنهای ماهوارهای، کابلهای نوری و غیره حاصل می شود. اینترنت بزرگترین شبکه ای است که بدون مدیریت مرکزی خدمات گوناگون خود را ارائه میدهد و بطور خلاصه، اینترنت مادر همه شبکه هاست (ابراهیمی،۱۳۸۰: ۱۳۷).
اواخر دهه۱۹۵۰ میلادی، اتحاد جماهیر شوروی سابق، با پرتاب فضای پیمای خود به فضا، ثابت کرد که می تواند با بهره گرفتن از موشکهای قاره پیمای خود براحتی تاسیسات ایالات متحده آمریکا و از جمله شبکه های ارتباطی را مورد حمله قرار دهد. در پاسخ به این مسئله، در سال۱۹۶۸ آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته[۲۱] پروژهای تحت نام آرپانت را شروع نمود. این پروژه بتدریج توسعه یافت و کاربردهای دیگری پیدا کرد (عبادی،۱۳۸۳: ۱۳۱).
آرپانت بطور رسمی در روز۵ دسامبر۱۹۶۹ میلادی با اتصال چهار کامپیوتر(IBM) در چهار دانشگاه کار خود را آغاز کرد. اتصال کامپیوتری این چهار دانشگاه، پروژه آرپانت را از هدف صرف نظامی خود دور کرده و به آن ابعاد علمی نیز بخشید.
در سالهای اولیه، هدف دست اندکاران آرپانت، ساخت و توسعهای واحد و فراگیر برای اتصال کامپیوترها به یکدیگر بود. این شبکه در ابتدا تنها میتوانست حداکثر به۶۳ کامپیوتر متصل گردد، اما در اواسط دهه۱۹۷۷ این نکته مشخص گردید که هیچ شبکه منفرد و واحدی قادر به تأمین نیاز کلیه افراد نیست. بنابراین تکنولوژی جدیدی در دستور کار قرار گرفت که بتواند انواع گوناگون شبکه ها را به یکدیگر متصل کند.(رضائی شریف آبادی،۱۳۷۳: ۸۷) تا سال ۱۹۸۵، تعداد مراکز علمی، صنعتی، دولتی و نظامی آمریکا که از طریق شبکه با هم ارتباط داشتند فقط به۱۷۰ مرکز رسیده بود. کارآیی ایده اتصال کامپیوترها از طریق شبکه، بنیاد علوم ملی آمریکا را نیز واداشت تا در اوایل دهه۸۰ شبکه ای را برای اتصال کامپیوتری خود با توان بالای انتقال اطلاعات، ایجاد کند. بنیاد علوم آمریکا، اینکار را جهت استفاده محققان آمریکایی از اطلاعات موجود در برابر کامپیوترهای خود انجام داد. پیش از این، امکان حضور تمام محققان در سایتهای کامپیوتری این مرکز وجود نداشت و علاوه بر آن قرار دادن کامپیوتر در تمام مراکز پژوهشی و دانشگاه ها بطور تقریب غیرممکن بود. کارشناسان تکنولوژی اطلاعات، این اقدام را نقطه عطفی در امر گسترش اینترنت میدانند. زیرا از این مقطع، اینترنت وارد مرحله دوم عمر خود یعنی مرحله استفاده آکادمیک شد و دیگر یک پروژهی نظامی محض نبود. درسال۱۹۷۰ پست الکترونیک(E-Mail) ابداع شده بود. پس از ایجاد و توسعه سریع شبکه اینترنت، امکان مبادلات اطلاعاتی بین متحققان و مراکز علمی را فراهم کرد و با سرعت بار اصلی ترافیک شبکه را به خود اختصاص داد. توسعه مراکز اتصال به اینترنت عاقبت پای بنگاه های اقتصادی و بازرگانی را به این دنیای مجازی باز کرد و به این ترتیب وارد سومین مرحله حیات خود یعنی مرحله تجاری یا تجارت الکترونیک شد.(عبادی،۱۳۸۳: ۱۳۲).
عکس مرتبط با اقتصاد
۲-۱-۵-آموزش و یادگیری الکترونیکی
روش های نوین آموزشی مبتنی بر فناوری با عناوین گوناگون مانند روشهای جایگزین، رسانه های نوین و
چندرسانهای، رسانهی دانش و غیره، بهترین راه حل آموزشی خوانده میشوند اما آموزش الکترونیکی[۲۲] شاید تعریف جامع و کاملی از تمام عناوین دیگر باشد.
هرچند آموزش الکترونیکی از فناوری شبکه گسترده جهانی بهره میگیرد ولی به آن محدود نمی شود (جمعی از مهندسین صداوسیما،۱۳۸۴). فناوریهای پیشرفتهای که امروز در اختیار متخصصان آموزش قرار دارد با دارا بودن قابلیتهای چون انتقال متن، صوت، تصویر و غیره، شیوه های تازه از آموزش را عرضه کرده است که آنرا آموزش الکترونیکی مینامند (احمدی و ویرجینیاری،۱۳۸۳: ۸۷).
آموزش الکترونیکی به مجموعه وسیعی از نرم افزارهای کاربردی و روش های آموزشی گفته می شود که شامل آموزش مبتنی بر رایانه و یا مبتنی بر وب، کلاسهای درس مجازی و غیره است.( علی احمدی و قلی زاده،۱۳۸۳: ۱۵۸). آموزش الکترونیکی به کمک کامپیوترها از طریق رسانه های الکترونیکی، اینترنت، وب، شبکه های سازمان یافته، دیسک سخت، بستههای چندرسانهای و نوارهای صوتی و تصویری ارائه می شود. محتوای آموزش با بهره گرفتن از انتقال صدا، تصویر و متنی ارائه می شود که با بهره گیری از ارتباط دوسویه بین افراد فراگیر و استاد یا بین فراگیران، کیفیت ارائه دوره آموزش به بالاترین سطح خود میرسد.
تعاریف زیر را میتوان برای آموزش الکترونیکی درنظر گرفت:
الف)آموزش الکترونیکی، آموزش مبتنی بر فناوری است.
ب)آموزش الکترونیکی نقطهی عطف و همگرائی آموزش و اینترنت است.
پ)آموزش الکترونیکی استفاده و بهره گیری از فناوری شبکه برای طراحی، ارائه، انتخاب، مدیریت و توسعه آموزش است.
ت) آموزش الکترونیکی به مفهوم آموزش راه اندازی شده با اینترنت است که می تواند مواردی نظیر ارائه مطالب درس در قابهای چندگانه، مدیریت آموزشی و شبکه های مرکب از فراگیران، کارشناسان و تهیه کنندگان مطالب را دربرمیگیرد.(همان : ۱۵۹).
۲-۱-۵-۱-مزایای آموزش الکترونیکی
هدف آموزش الکترونیکی، بکارگیری برنامهای به روز، ارتقاء دانش و مهارت های نیروی انسانی است. از مزایای دیگر آن میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
الف) آموزش همیشگی برای همه کس و در همه جا
در این نوع آموزش، دسترسی فراگیران به مطالب و محتوای دوره، وابسته به زمان و مکان نیست. اینترنت می تواند راه حلی منطقی برای سازمانها باشد و دستیابی به اهداف آموزشی آنها را محقق سازد. از طریق شبکه های رایانهای، دسترسی به آموزش الکترونیک، دائمی بوده و محدودیتی از لحاظ استفاده از آن برای دانشجویان و بقیه افراد جامعه وجود ندارد. تنها نیاز اصلی برای استفاده از آموزش مبتنی بر رایانه و آموزشهای(On line) داشتن یک رایانه است.
ب) صرفه جوئی در هزینهها
در آموزش الکترونیکی از هزینه های رفت وآمد و هزینه های مربوط به اساتید و مشاوران کاسته و از اتلاف وقت جلوگیری می شود. در این آموزش، دوره های آموزشی میتوانند به جلسات کوتاه تری تقسیم شده و در عوض در روزها و هفتههای بیشتری ارائه گردند.
پ) همکاری و تعامل
راه حل آموزش الکترونیکی، همچون آموزش سنتی، موجب تعامل بین دانشجو و استاد برای درک بهتر مفاهیم می شود. با این تفاوت که دربحث بین دو دانش آموز، دیگر اعضای کلاس میتوانند بدون توجه به بحث به ادامه آموزش بپردازند و ناگزیر از شرکت در بحث نمیشوند. متون ارتباطات و تدریس در محیطOn line، تعاملها را ممکن میسازد. تعامل در آموزش الکترونیکی در محیطها مانند اطاقهای گفتگو، پست الکترونیک، تابلوهای اعلانات و غیره امکان پذیر است.
ت) یادگیری بدون واهمه
دانشجویان که در یک دورهOn line ثبت نام می کنند، وارد محیط عاری از ریسکای میشوند که میتوانند در آن مواد جدیدی را آزمایش کنند و مرتکب اشتباه شوند بدون اینکه خود را در معرض قضاوت دیگران قرار دهند. این قابلیت بویژه زمانی ارزش دارد که دانش آموزان یادگیری مهارتهای نظیر تصمیم گیری و رهبری را تجربه می کنند. محیط عاری از ترس، قدرت اعتماد به نفس و خلاقیت فراگیران را بالا خواهد برد.
ث) قابلیت انتخاب سطوح مختلف
در آموزش الکترونیکی، دانشجویان با توجه به راهنماییهای انجام شده میتوانند سطوح و دوره های آموزشی مورد نیازشان را در کوتاهترین زمان ممکن انتخاب کنند. در هر مرحله از آزمایش الکترونیکی که دانشجو احساس کند سطح مورد نیازش را بدرستی انتخاب کرده است، می تواند با گذراندن مراحل لازم وارد دیگر سطوح دوره های آموزش شود.
ج) سنجش سطح در هر مقطع
در آموزش الکترونیکی، برای دانشجو قبل از ورود به دوره آموزش، یک مرحله آزمون در دوره انتخابی گذاشته می شود که دانشجو با توجه به اطلاعات قبلی خود و نتایج این آزمون، برای ادامه آموزش تصمیم گیرد. بعلاوه در هر زمان از دوره آموزشی، دانشجو می تواند در آزمون پایان دوره شرکت کرده و نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنند.
چ) آموزش به روز
برای موسسات و شرکتهای تولیدی و آموزشی، مسئله مهم تربیت نیروها با توجه به پیشرفت فناوری است تا آنها را برای ورود به بازارهای رقابت و کسب سود بیشتر آماده کنند. در آموزش الکترونیکی، مدیران آموزش میتوانند صفحات و محتواهای آموزش خود را با توجه به نیازهای جاعه و بازار کار، لحظه به لحظه تغییر دهند درحالیکه در آموزش سنتی مراحل بازبینی و تغییر محتوی، ماه ها بطول میانجامد.
ح) شبیه سازی محیطهای آموزشی
آموزش الکترونیکی قادر است تمامی محیطهای مختلف آموزشی را با توجه به نرم افزارهای گوناگون تعریف کند و دراختیار کاربران قرار دهد. در این نوع آموزش، کاربران میتوانند وارد جاهایی شوند که از نظر واقعی، ورود به آنها سخت یا غیرممکن است، یا از وسائل کمک آموزشی با توجه به نیاز خود بهره گیرند.(مهندسین صدا وسیما،۱۳۸۴: ۱۹-۲۰).
۲-۱-۵-۲-محدودیتهای آموزش الکترونیکی
موارد زیر را میتوان از جمله موارد محدودیتهای آموزش الکترونیکی نام برد:
۱- هزینه اولیه راه اندازی و استفاده از تجهیزات رایانهای بطور نسبی بالا است.
۲- ممکن است دانشجویان، دانش رایانهای کافی نداشته باشند که در اینصورت باید دورههایی را برای فراگیری دانش رایانه بگذرانند.
۳- هزینه بکارگیری خطوط تلفن در آموزش بالا بوده و ممکن است پهنای باند کافی استفاده از روش های مختلف آموزش وجود نداشته باشد.
۴- مواردی لازم است که مدرسان با برخی از قوانین کپی برداری، نحوه ارائه مطالب و موضوعات آموزشی آشنا شوند.
۵- استفاده کنندگان از این آموزش، امکان استفاده از موارد تجربی را نخواهد داشت (همان : ۲۱).
۲-۱-۶-یادگیری الکترونیکی
یادگیری الکترونیکی، محصول بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در قلمرو آموزش است. در این نوع جدید آموزش، احتیاجی به حضور فراگیران در کلاسهای برنامه ریزی شده نیست. درواقع بخاطر انفجار اطلاعات، به رویکرد تازهای نیاز است. هدف آن است که به فراگیران، راهبردهای ضروری برای مدیریت اطلاعات پرحجم داده شود. در حرکت به طرف این هدف، مربیان دریافتند که تنها راه حل بلندمدت، ایجاد محیطی آموزشی است که در آن دانشجویان نه تنها به یادگیری بلکه به فراگیری نحوه یادگیری نیز بپردازند. به همین دلیل، هدف آموزش، حرکت به سمت رشد تفکر انتقادی و توانائیهای یادگیری خود راهبری است که بصورت تمام عمر، به فرد کمک نماید.(گریسون و دی ،۱۳۸۳: ۱۲۳).
بطور ساده میتوان گفت، یادگیری الکترونیکی، استفاده نظام مند از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در تدریس و یادگیری است. (نایدو،۲۰۰۳). یادگیری الکترونیکی به مجموعهی فعالیتهای آموزشی گفته می شود که با بکارگیری از ابزارهای الکترونیکی خواه صوتی، تصویری، کامپیوتری، شبکه ای و مجازی و غیره صورت میگیرد. بعبارت دیگر، تمامی برنامه هایی که از طریق شبکه های کامپیوتری بویژه اینترنت، منجر به یادگیری می شود یادگیری الکترونیکی مینامند(محسنی زنوزی، ۱۳۸۸: ۱۹۱).
۲-۱-۶-۱-خصوصیات یادگیری مبتنی بر فناوری اطلاعات
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
از مهمترین خصوصیات یادگیری الکترونیکی، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- دانش آموز محور بوده و نقش معلم بعنوان راهنما و تسهیل کننده است.
۲- دوره های آموزشی بصورت تعاملی(کاربرد تعاملی در امر یاددهی و یادگیری هستند).
۳- برای تمامی گروههای سنی و در همه جا و همه وقت با شعار۷/۲۴(۲۴ساعت در۷روز هفته)فعالیت دارد.
۴- یادگیری، مشارکتی است. یادگیرندگان، معلمان و متخصصان را گردهم میآورد.
۵- یادگیری سریع، زنده و پویا درعین حال کم هزینه است.
۶- یادگیری فردی، یعنی براساس علایق و تواناییهای فردی است، جامع، یعنی امکان استفاده از همه منابع و ابزارهای آموزشی و یادگیری مثل کلاسهای مجازی، شبیه سازی را دارد و فرصتهای آموزشی برابر را در اختیار همگان قرار میدهد.
۷- کلیه فعالیتها از جمله مدیریت، ثبت نام، دریافت شهریه و نظارت بر روی شبکه اینترنت انجام می شود. بعلاوه کلیه خدمات آموزش مثل ثبت نام، آموزش و اعطای گواهی نامه از همین طریق قابل انجام است.
۸- دروس، توسط استادانی که در محلهای مختلف قرار دارند تهیه می شود.
۲-۱-۶-۲-انواع یادگیری الکترونیکی
یادگیری الکترونیکی را میتوان در یک تقسیم بندی کلی در دو سطح بیان داشت:
الف)یادگیری الکترونیکی بصورتOn line(متصل، برخط، همیشه در دسترس)؛ یعنی، آن دسته از آموزشهای از راه دور که از طریق مجموعه ای از نرم افزارهای کاربردی و روشهای آموزشی مبتنی بر تکنولوژی و شامل آموزشهای کامپیوتری، وب، اینترنت و نیز مدرسه، کلاس و دانشگاه مجازی است.
ب)یادگیری الکترونیکی بصورتOff line(غیرمتصل) یعنی؛ قسمتی از آموزش الکترونیکی که بدون استفاده از شبکه وب و با تولیدCDهای آموزشی انجام میگیرد. از خصوصیات آموزشOff line، آموزش خودکار یا خودآموز بدون ارتباط مستمر با معلم، محدودیت دسترسی به منابع آموزشی و عدم بهره مندی از امکاناتی چون چت و غیره میباشد (عبادی،۱۳۸۳: ۲۶).
۲-۱-۶-۳-مزایای یادگیری الکترونیکی
تکنولوژیهای اطلاعاتی و ارتباطی، شبکه های انعطاف پذیر هستند و منابع غنی را فراهم می کنند که میتوانند فرصتی برای رشد یادگیرندگان باشند. از مزایای گوناگون یادگیری الکترونیکی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- ارتقاء سریع و موثر سطح دانش مورد نیاز دانش آموزان، دانشجویان و فراگیران متناسب با نوع فعالیتهای آنان.
۲- سهولت دسترسی به منابع متعدد و مختلف آموزشی.
۳- افزایش نیروی انسانی مجرب و همگام با فناوری اطلاعات و ارتباطات روز.
۴- امکان دسترسی فراگیر، منابع آموزش بصورت۷/۲۴(هفت روز در هفته و۲۴ساعته).
۵- گسترش آموزش برای همه، با هزینه بسیار کمتر.
