در ماده ۳ این قانون پس از تاکید بر جبران خسارات مادی یا معنوی زیان دیده درماده ۲ اختیار تعیین میزان زیان و نحوه جبران آن را به عهده دادگاه گذاشته است .
مواد ۹ و ۱۰ این قانون به امکان جبران خسارت معنوی از راه های مادی تصریح نموده است .

قانون آئین دادرسی کیفری :
پایان نامه

ماده ۹ قانون آئین دادرسی کیفری اقسام ضرر و زیان های قابل مطالبه از جرم را برشمرده است وقتی جرمی به وقوع می پیوندد ممکن است خسارت های مختلفی متوجه زیان دیده از جرم و دیگران شود . [۷۹]
به عنوان مثال شخصی که خانه اش مورد هجوم و غارت سارقان واقع می شود علاوه بر از دست دادن اموال ممکن است به علت ترس و وحشتی که متوجه زن و فرزندانش می شود که چه بسا باعث لال شدن فرزند یا همسرش به صورت موقت یا دائم را به دنبال داشته باشد که به مراتب از خسارت های مالی شدیدتر و مهم تر است . چرا که وقتی بچه ای در خانواده زبانش از کار می افتد تمام امید و آمال پدر و مادر از بین می رود . آیا این زیان و ضرر معنوی قابل جبران است ؟
همچنین شخصی که مورد ضرب و جرح از ناحیه صورت و زبان قرار می گیرد در زمانی که یک سخنران موفق بوده است و به همین علت توان کاری خود را از دست می دهد و دیگر نمی تواند شغل خود را ادامه دهد . در این صورت آیا این ضرر معنوی قابل جبران است ؟
مسئولیت مجرم در قبال خسارت های وارده بر زبان
مسئولیت[۸۰] در لغت به معنی مورد پرسش و سوال واقع شدن است و در اصطلاح دکتر جعفری لنگرودی در کتاب ترمینولوژی حقوق مسئولیت جزایی اینگونه مسئولیت را تعریف می نماید « مسئولیت مرتکب جرمی از جرایم مصرح در قانون گویند و شخص مسئول به یکی از مجازات های مقرر در قانون خواهد رسید ، متضرر از جرم ، اجتماع است برخلاف مسئولیت مدنی که متضرر از عمل مسئول افراد می باشند[۸۱] .
در ادامه قصد واکاوی مسئولیت را از نظر معنایی نداریم اما باید بدانیم انواع مختلفی از مسئولیت در آسیب رسانی به زبان وجود دارد که هر کدام قابل بحث خواهد .
انواع مسئولیت های خسارت های وارده بر زبان
به طور کلی می توان گفت هر کس که با علم و اطلاع ، دست به ارتکاب جرم می زند ، لزوماً مسئول شناخته نمی شود ، بلکه علاوه بر تحقق اراده مرتکب و سوء نیت یا تقصیر جزایی باید دارای اهلیت و خصوصیات فردی متعارفی باشد تا بتوان وقوع جرم را به او نسبت داد .
در نتیجه وقتی انسان از نظر کیفری مسئول شناخته می شود که مسبب حادثه ای باشد . یعنی بتوان آن حادثه را به او نسبت داد . پس مسئولیت کیفری ، محصول نسبت دادن و قابلیت انتساب است و مقصود از قابلیت انتساب آن است که بر مقامات قضایی معلوم گردد که فاعل جرم ، از نظر رشد جسمی و عقلی و نیروی اراده و اختیار ، دارای آن چنان اهلیتی بوده است که می توان رابطه علیت بین جرم انجام یافته و فاعل آن برقرار کرد .
در حقیقت مسئولیت کیفری از نتایج مستقیم انتساب جرم به فاعل آن احراز می شود[۸۲] .
با توجه به تعریف کوتاه از مسئولیت ، مسئولیت های خسارت های وارده بر زبان به چند قسم تفکیک می شوند که ما در این قسمت به بررسی انواع مسئولیت ها و تفاوت موجود بین آنها می پردازیم .

مسئولیت قرارداری خسارت های وارده بر زبان

این نوع از مسئولیت زمانی به وجود می آید که متعهد از انجام تعهدات خود که از عقد یا قرارداد ناشی شده است باز ماند و بدین وسیله باعث ورود ضرر به طرف مقابل قرارداد گردد . به طور مثال اگر پزشکی در انجام تعهدات خود مبنی بر عمل زبان شخصی کوتاهی کند مسئولیت قراردادی خسارت های وارده بر زبان را دارد . در این جا او باید از عهده خسارتی که وارد کرده برآید .
چهار شرط برای تحقق مسئولیت قراردادی :

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

وجود قرارداد معتبر بین متعهد و متعهدله .

متعهد از انجام قرارداد تخلف نماید .

ضرری به متعهدله وارد شود .

زیان وارده باید نتیجه عدم عمل به قرارداد باشد و بین تخلف و ضرر رابطه سببیت وجود داشته باشد . [۸۳] البته احراز رابطه سببیت همه جا روشن نیست مثلاً اگر پزشک در ضد عفونی کردن وسایل جراحی کوتاهی نماید ، ولی بیمار به علت بیماری قبلی که ارتباطی به خطای پزشک ندارد لال شود و گاهی نیز در نتیجه ی معالجه ای که پزشک انجام داده است حال بیمار رو به وخامت گذاشته شود و یا فوت نماید ، بدون اینکه بتوان خطا یا اشتباهی را به پزشک نسبت داد در این گونه موارد احراز رابطه سببیت بین عمل پزشک و صدمه وارده بسیار مشکل است . [۸۴]


مسئولیت غیرقراردادی[۸۵] خسارت های وارده بر زبان

در صورتی که بین ۲ شخص هیچگونه قرارداد و عقدی وجود نداشته باشد و یکی از آنان ، به عمد یا به خطا به زبان دیگری زیان برساند ، مسئولیت خارج از قرارداد یا قانونی خواهد بود و نسبت به جبران آن از طریق موارد قانونی باید تلاش نماید .
نحوه رسیدگی جهت جبران خسارت های وارده بر زبان در پزشکی قانونی
مهمترین وظیفه پزشک در انجام کارشناسی مستقل ، تجزیه و تحلیل بالینی نقص عضوهای به وجود آمده مانند زبان و تعیین میزان دقیق آن پس از رسیدن به حداکثر بهبودی بالینی است .
در گزارش کارشناسی مستقل پزشکی که معمولاً در درخواست مرجع ثالث صورت می گیرد . کارشناس موظف به اعلام کلیه ضایعات بالینی مستند است . اما صرف اعلام ضایعات بالینی مستند به هیچ عنوان کافی نبوده و حتی در بسیاری از موارد می تواند گمراه کننده نیز باشد . بنابراین ضروری است که بعد از اعلام ضایعات بالینی مستند ، کارشناس به تجزیه و تحلیل بالینی آنها بپردازد و در درجه اول ، روابط علیتی آنها را بررسی نماید . تعیین روابط علیتی نه تنها از نظر قانونی بلکه از دید بالینی هم دارای اهمیت خاصی است ؛ به ویژه در مورد ضایعاتی که پس آمد های بالینی و موقت یک آسیب هستند .
تطابق با مقتضیات قانونی ضرورت مرحله بعدی در روند گزارش کارشناس مستقل بالینی است . این فرایند نیازمند انجام کامل و سازمان یافته کلیه مراحل قبل و آشنایی کافی با مسائل قانونی است . باید توجه داشت که موارد قانونی از پیچیدگی خاصی برخوردارند که نداشتن حداقل احاطه علمی ضروری و هرگونه برخورد سطحی می تواند منجر به نتیجه گیری های اشتباه و غیر قابل جبران در فرایند تطابق با مقتضیات قانونی است .[۸۶] به عنوان مثال از دیدگاه قانون مجازات اسلامی در حال حاضر نحوه جبران ضایعات جسمی زبان :

آسیب هایی که دارا دیه مقدر هستند ( ماننده ماده ۶۱۱ در مورد آسیب های دائمی ) (حال اگر بر اساس منابع قانونی برای ضایعه ای دیه تعیین نمود ، ارزیابی و تعیین ارش وظیفه کارشناس مستقل بالینی است . )

آسیب هایی که دارای دیه مقدر نیستند ، اما قانونگذار صراحتاً خواهان تعیین ارش برای آنان شده است ( ماننده ماده ۶۹۵ ق.م.ا. در مورد آسیب های دائمی )

آسیب هایی که دارای دیه مقدر نیستند ، اما با توجه به تعیین دیه و ارش موارد مشابه ، ضرورت قانونی تعیین ارش را دارند .( مانند ارش خسارت هایی که به اداء حروف وارد می شود )

آسیب هایی که در قانون به آن اشاره نشده است .

هر کدام از موارد فوق دارای پیچیدگی قانونی خاص خود است . در مورد ضایعات بند اول که دارای دیه مقدر هستند تطابق یافته های بالینی مستند با موارد قانونی نیازمند در نظر گرفتن بعضی جزئیات بالینی خاص و اشراف کافی به مسائل قانونی است . در ضایعات بند های دوم وسوم می توان جهت تعیین ارش در مورد آسیب های دائمی زبان بر اساس میزان نقص عضو حاصله اقدام نمود . [۸۷]
شیوه های جبران خسارت های وارده بر زبان در فقه و حقوق