نظام بین‌الملل

حکومت

فرد

جامعه

نمونه چنین کشوری:ایالات متحده آمریکا

نمونه چنین کشوری :غنا

یکی دیگر از مباحث جدی که روزنا در تحلیل سیاست خارجی در مدل پیشنهادی خود ارائه می‌دهد بحث چگونگی انطباق هر کنشگر دولتی در مواجهه با محیط بیرونی و تقاضاهای ناشی از آن است.
در همین زمینه از دیدگاه روزنا سیاست خارجی فرایندی است که از دو بخش تشکیل می‌شود: یک قسمت آن ورودی است که به طور عامدانه و یا غیر عامدانه به شکل تقاضا، مخالفت و یا حمایت از سوی محیط بیرونی وارد دستگاه تصمیم گیری یک کشور می‌شود. این محیط بیرونی می‌تواند جامعه بین‌الملل و نهاد های آن و یا یک جامعه سیاسی خاص باشد و قسمت دوم سیاست خارجی نیز برو نداد ها و یا همان تصمیمات و جهت گیری‌هایی است که یک دولت در قبال آن درو نداد ها از خود بروز می‌دهد. (۴۵) روزنا معتقد است با ورود این درو نداد ها به دستگاه تصمیم گیری یک دولت رفتار سیاست خارجی آن جنبه واکنشی به خود گرفته که این خود حاکی از رفتار خارجی آن بازیگر در پاسخگویی به یک تقاضای بیرونی است. این رفتار واکنشی می‌تواند سازگار و یا ناسازگار با محیط باشد.
در صورت سازگار بودن رفتار خارجی یک دولت با محیط بیرونی می‌توان گفت که آن دولت با محیط خود منطبق شده است و خود این انطباق می‌تواند یا از روی میل و رضایت و یا از روی نا رضایتی و اجبار باشد. (۴۶)
که در هر دو صورت دولت به انطباق با محیطی روی آورده و خود را با تقاضاهای محیطی سازگار کرده است. به عبارت دیگر از نظر روزنا دولت‌ها به منظور حفظ و صیانت خود در مقابله با محیط به اقدامات گوناگون از جمله اقدامات انطباق گرایانه روی می‌آورند که مهم‌ترین این انطباق‌ها عبارتند از:
انطباق رضایت مندانه[۳۲] و انطباق طغیانگرایانه[۳۳] دولت‌ها در مواجهه با محیط بین‌المللی. همان گونه که بیان شد در انطباق رضایت مندانه واحد تحلیلی چون با خطر داخلی مواجه نیست رضایت مندانه تن به انطباق می‌دهد و در انطباق طغیان گرایانه از آنجایی که در یک واحد تحلیلی تقاضاهای داخلی بر تقاضاهای خارجی تقدم می‌یابد این واحد اقدامات انطباق گرایانه اش را تنها صرف حفظ ساختار های ضروری نظام می‌گرداند و چندان نمی‌تواند به انطباق با محیط خود بپردازد.
بعد از آشنایی با مهم‌ترین نکات مدل پیشنهادی جیمز روزنا در زمینه تجزیه و تحلیل سیاست خارجی دولت‌ها در عرصه نظام بین‌الملل در مبحث بعدی سعی خواهیم کرد تا از این مدل برای تجزیه و تحلیل و مقایسه‌ی راهبرد های سیاست خارجی آمریکا در دوران بوش و اوباما در خاورمیانه و همچنین پیش بینی این سیاست در آینده بپردازیم.
۷-۲- نتیجه گیری
یکی از مهم‌ترین فرایند های زندگی اجتماعی و فردی بشر تصمیم گیری است با پذیرش این مطلب سیاست هم چیزی جز مجموعه‌ای از تصمیم گیری‌ها نیست.

اگر این تعریف از سیاست خارجی را بپذیریم که «سیاست خارجی شامل فرایندهای بسیار پیچیده‌ای است که در آن فرایندها، افراد، کارگزاران و نهادهایی صاحب نقش هستند. سیاست خارجی شامل تنظیم و اجرا و همچنین خود محصول و نتیجه تصمیمات به شمار می‌رود و راهنمایی است برای اقداماتی که یک دولت در ورای مرزهای خویش به منظور پیشبرد اهداف خود در رابطه با بازیگران حکومتی و غیر حکومتی به عمل می‌آورد».
سیاست خارجی هم چیزی جز تصمیم گیری در خصوص انتخاب گزینه‌ی بهتر در میان گزینه‌های پیش رو در راستای سیاست خارجی و تأمین اهداف و منافع ملی نیست.
برای درک صحیح و قابل فهم روند تصمیم گیری در کشورهای مختلف می‌توان با بهره گیری از تئوری‌های ارائه شده در این زمینه نیز میزان صحت و عقلانیت تصمیم‌های سیاسی مردم و سیاستمداران را با توجه به شرایط محیطی مورد بررسی قرار داد.
از سویی سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل تبلور تصمیم گیری‌های بازیگران نظام بین‌الملل است که تحت این شرایط می‌توان با عنایت به تئوری‌های تصمیم گیری به بررسی محیط کل و پارامتر های تصمیم گیری به ارزیابی سیاست خارجی پرداخت. از طرفی همان گونه که گفته شد نظریه پردازان نتوانسته‌اند به طرح جامعی برای تحلیل تصمیم‌های سیاست خارجی دست یابند.
وجود متغیر های گوناگون و تأثیر گذار بر روند تصمیم گیری باعث شده که امکان تعمیم رفتار سیاست خارجی برخی از کشورها امکان پذیر نباشد چرا که هر یک از بازیگران نسبت به یک رویکرد پاسخ‌های کاملاً متفاوتی دارند و در اصل بستگی به ترکیب مختلف عوامل داخلی و خارجی دارد ولی بهره گیری و الگو برداری متغیر های مختلف می‌تواند در زمینه مطالعه سیاست خارجی مفید واقع گردد.
به طور کلی هر چه بر میزان قدرت کشورها افزوده شود آن‌ ها تلاش و منابع بیشتری برای توسعه اجرا و موفقیت سیاست خارجی خود صرف می‌کنند. به عبارت دیگر میزان توسعه و گسترش سیاست خارجی کشورها با قدرت آن‌ ها نسبت مستقیم دارد؛ لذا دیده می‌شود معمولاً قدرت‌های بزرگ اهداف و منافعی در نقاطی بسیار دور دست برای خود متصور می‌شوند.
در حالی که ممکن است یک کشور کوچک به لحاظ قدرت حتی با همسایگان خود نیز دچار مشکل باشد و نتواند سیاست خارجی مناسبی تدوین و اجرا نماید بدون تردید قدرتی در اندازه‌های ایالات متحده که قدرت خود را تا کیلومترها دور تر از سرزمین خود نیز اعمال می‌کند و دارای منافعی جهانی می‌باشد دارای سیاست خارجی بسیار پیچیده‌ای است که تحلیل آن نیازمند در نظر گرفتن سطوح تحلیلی مختلف می‌باشد. که بدون این کار برداشت صحیحی از اقدامات سیاست‌های این قدرت جهانی غیر ممکن می‌باشد.
در این راستا برای درک بهتر راهبرد های سیاست خارجی آمریکا در دوران بوش و اوباما از مدل پیش تئوری روزنا استفاده شده است.
همان‌گونه که گفته شد طبق مدل پیش تئوری روزنا ۵ عامل اصلی بر شکل گیری سیاست خارجی کشورهایی که تصمیم گیری در آن‌ ها نهادینه می‌باشد تأثیر دارند این ۵ عامل اصلی به سهم خود تأثیر بسزایی در شکل گیری، تدوین و اجرای سیاست خارجی آمریکا دارند که شاید نتوان تقدم و تأخر خاص نسبت به نقش آن‌ ها قائل گردید اما در پژوهش پیش رو تنها سه دسته از متغیر های مطرح شده به شکل مبسوط و به عنوان عوامل شکل دهنده به سیاست خارجی آمریکا در دوران بوش و اوباما در خاورمیانه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته‌اند که این سه دسته عبارتند از:

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.
 

نقش فردی یا شخصیت
 

نقش عوامل بوروکراتیک
 

نقش نظام جهانی
 

لازم به توضیح است که در ذیل عنوان عوامل بوروکراتیک بررسی نقش کنگره آمریکا به عنوان یکی از نهاد های تأثیر گذار بر شکل گیری سیاست خارجی آمریکا در نظر گرفته شده است.
بنابراین ضمن مقایسه راهبردهای سیاست خارجی آمریکا در دوران یاد شده بر حسب تئوری روزنا در نهایت قصد پیش بینی راهبرد های سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه در سال‌های آتی مد نظر قرار گرفته است چرا که با شناخت و درک صحیح و علمی از سیاست خارجی آمریکا در منطقه خاورمیانه ایران به عنوان کشوری تأثیر گذار در منطقه می‌تواند سیاست‌های مناسبی را در جهت اقدام متقابل و بعضاً پیش گیرانه اتخاذ نماید.
فهرست منابع فصل دوم
۱- James N. Rosenau:”Pre-theory Revisited: World Politics in an Era of Cascading Interdependence” International studies Quarterly.28 (3) september.1984:45-202
۲- حسین سیف زاده، مبانی و مدل‌های تصمیم گیری در سیاست خارجی، تهران: انتشارت وزارت امور خارجه،۱۳۸۷، ص ۱۲۶
۳- حسین سیف زاده، اصول روابط بین‌الملل الف و ب، تهران: نشر میزان، ۱۳۷۸، ص ۲۹۵- ۲۹۴
۴- رینولدز فیلیپ، شناخت اصول روابط بین‌الملل، ترجمه :جمشید زنگنه، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه،۱۳۸۰، ص ۸۷
۵- غلام‌رضا علی بابایی، فرهنگ روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه،۱۳۸۳، ص ۲۱۵
۶- حسین حمیدی نیا، ایالات متحده‌ی آمریکا، تهران : انتشارات وزارت امور خارجه،۱۳۸۱، ص ۵۳۳
۷- کریستوفر هیل، ماهیت متحول سیاست خارجی، ترجمه :علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی،۱۳۸۷، ص ۲۳
۸- عبد العلی قوام، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران: سمت،۱۳۸۶، ص ۲۳۱
۹-Plano Jack and Roy Dilton (1988) International Relation Dictionary USA :Longman :6
۱۰- قوام، پیشین، ص ۱۳۶
۱۱-Kubalkova V Foreign Policy in a Constructed International Polotics in a Constructed World Armed:M.E.Sharpe (2001) :79-81
۱۲- حسین سیف زاده، پیشین، ص ۲۹۵-۲۹۶
۱۳- همان، ص ۲۹۹
۱۴- James N.Rosenau”the National Interest” in the Scientific Study of Foreign Policy {new York:the free press.1971}
۱۵- سیف زاده، پیشن، ص ۳۰۱
۱۶- همان، ص ۳۰۲
۱۷- James N.Rosenau.Domestic Sources of Foreign Policy{new York:free press.1967}: 112-19
۱۸- گراهام تی آلیسون، شیوه‌های تصمیم گیری، ترجمه: منوچهر شجاعی، تهران:انتشارات علمی و فرهنگی،۱۳۶۴
۱۹- سیف زاده، پیشین، ص ۳۰۴
۲۰- همان، ص ۳۰۵
۲۱- همان، ص ۳۵۳
۲۲- همان، ص ۳۰۸
۲۳- Farrell.Barry R.Approackes Comparative and International Politica. Evanston.Illionis: North-Western University press.1966
۲۴- تئودور کولومبیس، جیمز ولت، نظریه‌های روابط بین‌الملل و تصمیم گیری در سیاست خارجی، ترجمه و تدوین:وحید بزرگی، نشر ماجر، تهران،۱۳۷۵، ص ۷۰۶، ص
۲۵- بروست راست، هاروی استار، سیاست جهانی محدودیت‌ها و فرصت‌های انتخاب، ترجمه :علی امیری، تهران :دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، ۱۳۸۱، ص ۲۴۷
۲۶- همان، ص ۲۷
۲۷- تئودور کولومبیس، جیمز ولف، پیشین، ص ۷۰۳
۲۸- همان، ص ۴-۷
۲۹- چارلز دابلیو کگلی، اوجین آر. ویتکف، سیاست خارجی آمریکا:الگو و روند، ترجمه :اصغر دستمالچی، تهران :دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، ۱۳۸۲، ص ۳۰
۳۰- احمد بخشایش اردستانی، اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران:نشر آوای نور،۱۳۷۹، ص ۲۹
۳۱- تئودور کولومبیس، جیمز ولف، پیشین، ص ۶۹۸-۷۰۱
۳۲- چارلز کگلی، جین وتیکف، پیشین، ص ۳۱-۳۲
۳۳- تئودور کولومبیس، جیمز ولف، پیشین، ص ۶۹۸
۳۴- چارلز کگلی، جین ویتکف، پیشین، ص ۳۲
۳۵- همان، ص ۳۲
۳۶-James Rosenaus “Pre- theiry”Idealism in us Foreign Plocy Models of Decision Making National Intersts Cold War Consensus fall 2005 cited at:<http: //www.clsa.ufl.edu /users /rnolan/review links.htm
۳۷- بروس راست، هاروی استار، پیشین، ص ۳۵۶-۳۵۹
۳۸- همان، ص ۱۸