آن هم علم و یقین همراه با عمل و تجربه، نه فقط به صورت تئوری. همان گونه که حضرت ابراهیم (ع) این گونه علمی از خداوند خواست تا قلبش آرام گیرد.
«وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ أَرِنِی کَیْفَ تُحْیِی الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَـکِن لِّیَطْمَئِن َّقَلْبِی»[۳۲۳]
و هنگامی که ابراهیم گفت: پروردگارا به من نشان بده که چگونه مردگان را زنده می کنی. خداوند فرمود آیا باور نداری؟ عرض کرد بله باور دارم اما می خواهم قلبم مطمئن شود.
مبلغی که از نظر علم و دانش هر روزش با روز قبل از آن فرق نداشته باشد لحظاتش بی برکت است.
۵-۹- قاطع و باشهامت
یکی دیگر از صفات مبلغ واقعی این است که با قاطعیت تمام در برابر کج روی ها بایستد و جز از خدا از کسی نترسد.
«الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّـهِ وَیَخْشَوْنَهُ وَلَا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّـهَ»[۳۲۴]
و بداند که گمراهی دیگران به وی زیانی نمی رساند.
وظیفه مبلغ آن است که بدون ترس جلو بدعت ها را بگیرد و این عهدی است که خداوند از او گرفته است.
«اذا ظهرت البدع فی امّتی ظیظهر العالم علمه فمن لم یفعل فعلیه لعنه الله»[۳۲۵]
هنگامی که بدعت در امت من ظاهر شود عالم است که علم خویش را ظاهر سازد و کسی که چنین نکند لعنت خدا بر اوست.
او باید همچون آیات قرآن راه و روش مجرمین و توطئه آنان را افشا کند.
«وَلِتَسْتَبِینَ سَبِیلُ الْمُجْرِمِینَ»[۳۲۶]
«و ما آیات را بطور مفصل بیان می کنیم» تا راه گناه کاران معین و باید در گفتن حقایق شهامت داشته باشد، و به خاطر ترس از زورمندان و مستکبران حقایق را کتمان نکند. آن گونه که ابراهیم (ع) بر کافران شورید و با شهامت تمام فرمود:
«وَتَاللَّـهِ لَأَکِیدَنَّ أَصْنَامَکُم»[۳۲۷]
«به خدا قسم حتماً بت های شما را در هم می شکنم»
مبلغ مؤمن در راه تبلیغ دین هیچ گونه هراسی از سرزنش سرزنش کنندگان ندارد.
«یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ وَلَا یَخَافُونَ لَوْمَهَ لَائِمٍ»[۳۲۸]
رسول خدا (ص) هنگامی که معاذ را برای تبلیغ به «یمن» می فرستد، می فرماید:
«وَلا تحفف فی الله لومه لائم»[۳۲۹]
ای معاذ، در راه خدا از سرزنشِ سرزنش کنندگان مترس.
مبلغ واقعی و شجاع، آنجا که لازم باشد با قاطعیت به کفار پشت می کند و با صراحت تمام می‌گوید: «لَکم دینکُم وَلی دین». دینتان برای خودتان و دین من برای من. آیا فکر کرده ایم که نامه نوشتن رسول خدا به امپراطورهای قدرتمند ایران و روم چه شهامتی می خواست؟ تعجبی ندارد که اما خمینی فرزند پاک رسول الله (ص) قرن ها پس از آن به رئیس جمهور شوروی نامه بنویسد و او را به اسلام دعوت کند و از رئیس جمهور امریکا به عنوان منفورترین افراد یاد کند، زیرا این شهامت را از جد بزرگوارش رسول خدا (ص) به ارث برده است. انسان های باشهامت در طول تاریخ هیچ گاه از زورمندان و سلاطین ظالم نهراسیده اند.[۳۳۰]
۵-۱۰- انتقادپذیر
انتقادپذیری، صفت ارزشمندی است.
در دعای مکارم اخلاق می خوانیم که:
«اللّهم … وفقّنی لطاعه من سدّ دنی و متابعه من ارشدنی»
خدایا، مرا به اطاعت و پیروی کسی که به راه سداد و صلاحم خواند و هدایت نمود موفق ساز.
هیچ انسانی به دور از خطا و اشتباه نیست زیرا نفش سرکش، انسان را به بدی امر می‌کند.
«وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّی»[۳۳۱]
من نفسم را تبرئه نمی کنم که همانا امر کننده به بدی است مگر در آنکه پروردگارم رحم کند.
مبلغ به انتقادها گوش می دهد که گوش ندادن به حقایق، صفت کافران کوردل است.
انسان مسلمان به انتقادهایی که به او می شود به دید هدایایی ارزشمند می نگرد و کسی که عیوبش را گوشزد کند بهترین برادر می داند.
«احبّ اخوانی من اهدی الیّ عیوبی»[۳۳۲]
۵-۱۱- حامی محرومان
بیشترین یاران و پیروان رسولان الهی در طول تاریخ، مستضعفان و محرومان بوده و بیشترین سختی رسالت انبیا بر دوش آنان بوده است.
بنابراین مبلغ باید از آنان حمایت کند و از طرد آنان بپرهیزد.
کافران همیشه سعی داشته اند پیروان مستضعف رسولان را انسان های بی مقدار کنند.
«وَمَا نَرَاکَ اتَّبَعَکَ إِلَّا الَّذِینَ هُمْ أَرَاذِلُنَا»[۳۳۳]
و ما تنها اشخاص پست و بی مقدار را می بینیم که از تو پیروی می کنند.
و همیشه انتظار داشته اند که رسولان آنان را از خود طرد کنند ولی عمل فرستاده خدا چیز دیگر است. مبلغ باید در کنار حمایت از محرومان ، از مرفهین بی درد فاصله بگیرد، کسانی که همیشه در مقابل پیامبران موضع گرفته اند.
«وَمَا أَرْسَلْنَا فِی قَرْیَهٍ مِّن نَّذِیرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ کَافِرُونَ»[۳۳۴]
و ما هیچ هشدار دهنده ای به دیاری نفرستادیم مگر اینکه ثروتمندان عیاش آن دیار گفتند: ما به رسالت شما کافریم.
روحیه مومنان ثروتمند نیز این گونه بوده که کمتر به سختی ها تن می داده اند.
مبلغ باید بداند که بی توجهی به محرومان و روی گرداندن از ایشان توبیخ خداوند بزرگ را به دنبال دارد.
«عَبَسَ وَتَوَلَّى أَن جَاءَهُ الْأَعْمَى»[۳۳۵]
چرا عبوس و ترشرو گشت، از اینکه آن نابینا به حضورش رسید.
۵-۱۲- توکل به خدا
در عین حال که عمل مبلغ در هدایت انسان ها بسیار موثر است ولی باید توجه داشت که موثر واقعی خداست و مبلغ ابزاری بیش نیست.
«لَا تَهْدِی مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَـکِنَّ اللَّـه َیَهْدِی مَن یَشَاءُ»[۳۳۶]
«و ای رسول ما، تو نمی توانی هر کس را بخواهی هدایت کنی، اما خدا هر کس را بخواهد هدایت می کند»
خداوند متعال به رسولش (ص) می فرماید: تو نگهبان و وکیل مردم نیستی؛
«وَمَا جَعَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظًا وَمَا أَنتَ عَلَیْهِم بِوَکِیلٍ»[۳۳۷]
و خداوند در آیه ای دیگر می فرماید:
«لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ»[۳۳۸]
و هیچ چیز به دست تو نیست.
چرا که خداوند اگر بخواهد یک پرنده یعنی «هدهد» با بردن نامه ای از سلیمان (ع) به سوی ملکه سبا وسیله ایمان یک منطقه قرار می گیرد. بنابراین مبلغ، نه از ایمان مردم، باید دچار عُجب شود و نه از کفر آنان دچار یأس و ناامیدی بلکه باید در لحظه لحظه حرکت، به خدای بزرگ توکل کند.
۵-۱۳- نرمخو، مهربان و دلسوز
نرمی، تنها صفت سخن نیست بلکه در برخوردها نیز لازم است چرا که با نرمی و مهربانی، مردم به دین خدا کشیده می شوند و به تجربه ثابت شده است که با زور و اکراه نمی توان کسی را هدایت نمود.
«أَفَأَنتَ تُکْرِهُ النَّاسَ حَتَّى یَکُونُوامُؤْمِنِینَ»[۳۳۹]
«ای رسولً آیا تو می توانی همه را با جبر و اکراه مومن گردانی؟»
مهربانی با مردم، آنان را جذب می کند و تندخویی و سخت دل بودن آنها را از دین خدا دور می‌سازد.
این کلام خدای متعال است که خطاب به رسول گرامیش می فرماید:
«فَبِمَا رَحْمَهٍ مِّنَ اللَّـهِ لِنتَ لَهُمْوَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ»[۳۴۰]
«ای رسول، رحمت خدا تو را مهربان و خوش خلق گردانید و اگر تندخو و سخت دل می بودی، مردم از گرد تو پراکنده می شدند»
خداوند به پیامبر می فرماید: ما تو را مایه «رحمت» بر جهانیان فرستادیم. پس با آنان به نیکی سخن بگو که نیک سخن گفتن و مهربانی با مردم برازنده توست.
دین اسلام، دین سختگیری نیست. «اللَّـهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ»[۳۴۱]
خداوند برای شما آسان خواسته و برای شما سختی نخواسته است.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
