شکل، اندازه و نحوه قرارگیری حروف چاپی
 

در انتخاب قلم مناسب به نکته­های زیر توجه کنید:

 

 

در انتخاب قلم باید به ارزش شناختی آن­ها توجه نمود و قلم­هایی را انتخاب کرد که از نظر دیداری چشم­نواز باشند.
 

بهتر است قلم با توجه به لحن یا نگرشی که مطلب مورد نظر می­خواهد القا کند انتخاب شود.
 

بهتر است از به­ کارگیری طرح­ قلم­های بسیار متعدد در یک کتاب خودداری شود. برخی از متخصصان توصیه می­ کنند که بیش از دو طرح قلم در هر صفحه استفاده نشود.
 

کاربرد حساب­شده و معقولانه طرح قلم­های متنوع به خواننده در دسته­بندی و تفکیک اطلاعات و پیشروی در متن کمک می­ کند.
 

کاربرد دو یا چند قلم مشابه در یک صفحه برای جدایی مطالب از هم یا برجسته کردن قسمتی از متن مناسب نمی ­باشد.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
 

 

قلم­ها بخشی از طرح کلی کتاب بوده و باید طوری انتخاب شوند که با سبک­ طراحی کتاب هم­خوانی داشته باشند. در کتاب­های درسی، خوانایی و طراحی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
 

الف. تراز کردن
علاوه بر انتخاب قلم مناسب برای نگارش متن، لازم است پس از این­که متن نوشته شد، آن را مرتب کرد، این عمل را تراز کردن[۵۶] متن می­نامند. تراز کردن متن در چارچوب­های متن[۵۷] به رنگ­مایه و ظاهر متن کمک خواهد کرد.
خواندن متن فارسی که از سمت راست تراز شده راحت­تر از خواندن متنی است که از سمت چپ تراز شده باشد، بنابراین از تراز کردن متن از سمت چپ به خصوص در کتاب­های درسی بپرهیزید، مگر این­که این کار در جهت القای مفهومی باشد و یا طراحی بخش خاصی از صفحه ضروری باشد. به طور کی متون بدون سطربندی شده به متونی گفته می­ شود که هم از راست و هم از چپ تراز شده باشند. به عبارت دیگر در طراحی صفحه بهتر است که متن از هر دو سمت تراز شود تا سطرها به صورت یکنواخت و مناسبی در صفحه تنظیم شوند.
ب. استفاده از نشانه­ های شاخص تورفتگی­های آویخته
در کتاب­های درسی گاهی لازم است که سطرهایی از محتوا برجسته شوند ویا نکته­های کلیدی مورد تآکید قرار گیرند. برای این منظور از دو روش نشانه­ های شاخص و یا تورفتگی­های آویخته می­توان استفاده کرد. در نشانه­ های شاخص معمولأ یک عنصر گرافیکی به عنوان چاشنی به متن اضافه می­ شود و نکته­های کلیدی را برجسته می­نماید. در کتاب­های درسی تنها به نشانه­ های شاخص استاندارد، که به شکل گلوله­ای سیاه است نباید اکتفا کرد. در میان صورت­های نمادین لازم است آرایه­ای جست­جو شود که با پیام مورد نظر بیش­ترین هم­خوانی را داشته باشد. اگر متن کتاب تمیز و ساده بوده و فقط چند نکته را در آن باید با نشانه­ های شاخص مشخص کرد، استفاده از آرایه­های مناسب جالب خواهد بود. فقط باید دقت کرد متن شلوغ نشود (کیانی و شریف، ۱۳۸۵).
وقتی در فهرست شماره­گذاری شده با عددها یا نشانه­ های شاخص، مواردی وجود دارند که طولشان از یک سطر تجاوز می­ کند، رسم براین است که سطرهای بعدی را نسبت به شماره یا نشانه تورفته[۵۸] کنند. یک نکته که در این قسمت باید برآن تأکید شود، برجسته­­سازی عنوان­ها درون متن است. در انتخاب قلم برای عنوان­ها گزینه­ های بسیار بیش­تری از نظر سبک و ویژگی وجود دارد. می­توان استدلال کرد که عنوان­ها مهم­ترین قسمت هر کتاب درسی هستند. اگر فراگیر عنوان­ها را در نگاه اول درست بفهمد، قطعأ بقیه متن را نیز خواهد خواند. صرف­نظر از این­که خواندن بقیه مطالب متن کتاب درسی چقدر آسان یا سخت باشد.
ج. طراحی عنوان­ها در کتاب درسی
عنوان را می­توان در مرکز صفحه قرار داد، راست­چین کرد، یا به اندازه چند پیکان از سمت راست جلو «عنوان وسط» یا «وسط در وسط» و به عناوینی که از سمت راست تنظیم می­شوند «عنوان راست» گفته می­ شود. به نظر می­رسد عنوان­های وسط، که متن پیوسته را می­شکنند زمانی بهترین توازن با متن را پیدا می­ کنند که فضای خالی بالای آن­­ها سه برابر فضای خالی پایین­شان باشد.
عنوان­های راست از لحاظ گرافیکی به دو صورت طراحی می­شوند. عنوان­های شانه­ای[۵۹] که بر روی سطر مجزای مربوط به خود، راست چین شده و در بالا و پایین­شان فضای خالی وجود دارد. این عنوان­ها بالاتر از سطر اول متن قرار می­گیرند. دسته دوم عنوان­هایی هستند که بر روی سطر متن راست­چین می­شوند و متن از آن­ها ادامه پیدا می­ کند این عنوان­ها را عنوان­های جانبی[۶۰] می­نامند.
در کتاب­های درسی باید توجه داشت که عنوان­های تراز دوم و سوم از نظر اهمیت را به صورت شانه­ای طراحی نمود، در این­جا هم بهتر آن است که فضای خالی بالای این عنوان­ها دو یا سه برابر فضای خالی پایین­شان باشد. اگر قرار است که عنوانها در کتاب­های درسی وظیفه خود را به درستی انجام دهند باید آن­ها به گونه تایپ شوند که تشخیص­شان از متن اصلی به سرعت و سهولت امکان­ پذیر باشد. در متن فارسی از حروف سیاه، ایتالیک، و زیرخط­دار برای این منظور استفاده می­ شود (کیانی و شریف، ۱۳۸۵).
د. نظریه لشین در طراحی متن
لشین و دیگران (۱۳۸۳) عملیاتی کردن راهبردها و فنون آموزش برای متون متکی بر چاپ را به عنوان یک مبارزه­طلبی برای طراحان مطرح می­ کند. وی معتقد است شش عنصر اصلی باید در طراحی نظام­های متکی بر چاپ مورد ملاحظه قرار گیرد: همسانی، شکل، سازمان­دهی، علاقه، اندازه حروف و استفاده از فضای سفید. لشین در رابطه با این شش عنصر توصیه­های زیر را ارائه می­دهد:

 

 

در تمام صفحه­ها شکل همسانی به کار ببرید. اندازه­ها و شکل­های مختلف را با هم نیامیزید.
 

بکوشید در فاصله­ها همسانی رعایت شود.
 

اصول طراحی گرافیک
 

عناصر گرافیکی به عنوان ادوات مورد نیاز باید در کنار هم قرا گیرند و با شکل­ گیری خود قادر به انتقال پیامی برای فراگیران باشند. این عناصر اجزای ساده و تجزیه­ناپذیر رسانه ­های دیداری هستند و مواد خام و ساده­ای­اند که ارتباط و تفکر دیداری با استفاده آن­ها شکل می­گیرد. عناصر گرافیکی در عین سادگی و صراحت، قابلیت فوق­العاده­ای در انتقال اخبار به صورت دیداری دارند. «سوزانه لانگر[۶۱] در مقاله­ای با نام تصویر پرتحرک[۶۲] می­نویسد: یک اثر هنری، ترکیبی است متشکل از فشار و انحلال­ آن­ها، تعادل و بی­تعادلی­ها، رویهم ساختن است و منسجم و موزون، وحدتی است پر فراز و نشیب ولی متداوم. جیانی است طبیعی و به همین­گونه، فشارها و تعادل­ها، وزن­ها ضربان حیات را، که ناآرام و یا پر از احساس در خود احساس می­کنیم، در واقع شامل همین­هاست» (داندیس، ۱۳۸۳، ص۱۳۸).
همان­گونه که در برقراری ارتباط کلامی با کمک دستور زبان فارسی، کلمه­ها و جمله­ها را طوری در کنار یکدیگر قرار می­دهیم تا معنی و مفهوم خاصی را به گیرنده منتقل نماید، برای طراحی نیز باید از اصول و دستور زبان طراحی که اصطلاحأ به آن فن ترکیب­بندی[۶۳] گفته می­ شود، استفاده نمود. البته ترکیب ­بندی از اصول گرافیک می­باشد و گرافیک یعنی فن بکارگیری کلیه عوامل و زبان تصویری برای بیان یک فکر یا ایده و یا به عبارت دیگر, گرافیک خلاصه علایم بصری است که با کمک آن می­توان مفاهیم و اطلاعات خاصی را توسط ترکیبی از تصویرها، علامت­ها، شکل­ها، واژه ­ها و عددها خلاصه نمود و منتقل کرد (شمسایی، ۱۳۸۲).
در این بخش اصول طراحی گرافیکی را به عنوان قسمتی از دستور زبان طراحی، ارائه شده است، اصول مورد بحث در طراحی گرافیک کتاب­های درسی قواعد کلی می­باشند

 

توازن نه قواعد مطلق، بنابراین موارد نقض دارند اما در بیش­تر شرایط قابل اجرا هستند.
 

چنان­چه هر یک از اشکالی را که در طراحی بر روی صفحه قرار می­گیند به تناسب حجم و ابعاد و ظاهرش، وزنه­ای محسوب گردد، باید موقعیت و محل قرار گرفتن و توزیع این وزنه­ها بر روی سطح طرح به گونه­ ای باشد که سنگینی یکنواخت، متناسب و متعادلی در تمام روی طرح احساس گردد و همه وزنه­ها در یک گوشه یا یک قسمت طرح جمع نشود. در صورتی که اصل تعادل[۶۴] در طراحی صفحه­های کتاب درسی رعایت نشود، کتاب حالتی ناپایدار پیدا می­ کند و فرد در هنگام مطالعه خیلی زود خسته می­ شود. معمولآ در طراحی کتاب­های درسی مطلوب است که از توازن رسمی استفاده شود چرا که استفاده از توازن غیررسمی در بین عناصر گرافیکی می ­تواند نتایج و آثاری را بر روی مخاطب به جای گذارد که شاید مورد نظر مؤلف نباشد.

 

تباین
 

تباین[۶۵] در لغت یعنی تفاوت و جدایی میان دو چیز، فرق نمایان اختلاف در نتیجه مقابله، مخالف هم بودن، تفاوت داشتن، با اختلاف جلوه کردن. وجود تباین در طراحی کتاب درسی موجب می­ شود که پیام خوب دریافت گردد. این امر در آموزش بسیار حائز اهمیت است. اصل تباین در نظریه یادگیری گشتالت[۶۶] به صورت اصل «شکل و زمینه» مطرح می­باشدکه «ارزش آموزشی آن عبارت است از: موضوع یادگیری باید از زمینه­ای که در قرار دارد برجسته­تر و بارزتر جلوه کند تا به­خوبی آموخته شود» (سیف، ۱۳۸۳، ص۲۶۸).

 

تاکید
 

چنانچه تنها یک یا معدودی از اجزای طرح از دیگر اجزای آن متمایز شود، از تأکید[۶۷] را می­توان با بهره گرفتن از شیوه ­های زیر در طرح ایجاد کرد:

 

 

با بزرگ­تر نمودن جز مورد نظر ؛
 

با بهره گرفتن از اختلاف رنگ­ها (نور و تاریکی یا سایه روشن)؛
 

با کمک اختلاف شکل­ها مانند مثلث در مقابل تعدادی دایره؛
 

توسط خط بسته (جزء مورد نظر را در داخل خط بسته یا دایره قرار دادن)؛
 

با بهره گرفتن از علایم جهت­دهنده مثل پیکان یا فلش؛
 

با قرار دادن جزء مورد نظر در قسمت­ فوقانی طرح.
 

وحدت
 

وحدت[۶۸] در طرح به معنای آن است که عناصر مختلف به نحوی با یکدیگر ادغام شده باشند که همه آن­ها روی هم تبدیل به یک واحد یک­پارچه شوند، قسمت ­های مختلف را باید به گونه­ ای طراحی نمود که عناصر و واحدهای دیداری مکمل یکدیگر باشند و باعث ایجاد پراکندگی نشوند. اگر در طرح عناصر و واحدهای دیداری هریک خصوصیات فردی خود را حفظ کند حالت پراکندگی نشوند. اگر در طرح عناصر و واحدهای دیداری هر یک خصوصیات فردی خود را حفظ کند، حال پراکندگی ایجاد می­ شود که باعث می­گردد، بیننده با مشاهده طرح احساس کند که هریک از اجزا به طور تصادفی و بدون محاسبه در طرح قرار گرفته­اند و هیچ رابطه منطقی بین آن­ها وجود ندارد (اسمیت[۶۹]، ۱۹۶۰).

 

هماهنگی
 

عبارت از یک­دستی، هم­نوایی و عدم ضدیت و تضاد در عناصر و اجزا تشکیل­دهنده طرح از نظر رنگ، شکل، اندازه، رنگمایه، خط، حرکت و … است. هماهنگی[۷۰] موجب می­ شود که کلیه قسمت ­های مربوط به ترکیب­بندی و عناصر و اجزا تشکیل­دهنده طرح با هم سازگای داشته و یکدیگر را تایید نمایند و از افت زیبایی طرح جلوگیری شود. در طراحی کتاب­های درسی باید هماهنگی علاوه بر عناصر صفحه­ها، بین تک تک اجزا و بخش­های کتاب نیز موجود باشد تا کتاب از زیبایی قابل ملاحظه­ای بهره­مند شود. عدم وجود هماهنگی بین صفحه­ها و بخش­های مختلف کتاب آن را به یک سمفونی ناهماهنگ تبدیل می­ کند (کارستن[۷۱]، ۲۰۰۱).

 

کادر
 

نقش کادر در عرصه­ هنری­های دیداری بسیار مهم است و از ضرورت ترکیب­بندی می­باشد. کادر[۷۲] معیاری است جهت ارزیابی روابط بین اجزاء تشکیل­دهنده طرح یا اثر هنری، ترسیمی؛ علاوه بر اصولی که ذکر شد در طراحی کتاب درسی اصول گرافیکی دیگری نیز وجود دارند که باید رعایت شوند. در جدول زیر بعضی از اصول گرافیکی که در طراحی یک کتاب درسی و بخش­های آن مورد توجه قرار می­گیرند آمده است.

 

تصویر در کتاب ­های درسی
 

تصویر یکی از مهم­ترین رسانه ­های آموزشی است. وقتی تصویر به­ طور شایسته در متن کتاب درسی قرار گیرد، می ­تواند انگیزش، ادراک و توانایی بازخوانی دانش ­آموزان را افزایش دهد (تاتوم[۷۳]، ۲۰۰۵). «به سختی می­توان تصویر را به کلمه­ها تبدیل کرد. تصویرها می­توانند به تعداد افرادی که از آن­ها استفاده می­ کنند تفسیر شوند و هیچ­کس نمی­داند تفسیرهای افراد از تصویرها بر چه اساسی است» (وایزانن[۷۴]، ۲۰۰۶، ص ۲۹۷).
وجود تصویر در متن بر مبنای نظریه رمزگردانی دوگانه[۷۵] فرایند یادگیری را تسهیل و درک و فهم را افزایش می­دهد. برای مثال، اگر شما بخواهید آتشفشان را نشان دهید، استفاده از واژه ­ها برای بیان مرحله آرامش و فعالیت آن بسیار دشوار است. با تصویر به­راحتی می­توان این مسأله را برای دانش ­آموزان توضیح داد، حتی دانش ­آموزانی که حتی یک بار هم آتشفشان را ندیده­­­اند.
چهار نظریه پردازش اطلاعات[۷۶]، رمزگردانی دوگانه، ادراک دیداری[۷۷] و چند رسانه­ای[۷۸] از وجود تصویر در متن کتاب­های درسی پشتیبانی می­ کنند. «نظزیه پردازش اطلاعات توسط اتکینسون و شیفرین[۷۹] (۱۹۶۸) ارائه شده است. پردازش اطلاعات فرایندی است که طی آن اطلاعات دریافت و از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت منتقل می­شوند» (سیف، ۱۳۸۳، ص۳۰۶). نظریه رمزگردانی دوگانه را پایویو[۸۰] در سال ۱۹۹۰ مطرح ساخت. برطبق این نطریه دو سیتم شناختی متمایز ولی مرتبط در زمینه پردازش و ذخیره­سازی اطلاعات تصویری و کلامی وجود دارد.
نظریه ادراک دیداری بیان می­ کند یادگیرندگان معنی را از آن­چه که می­بینند بر اساس تفسیر شخصی خودشان استنتاج می­ کنند (باری و رونیان[۸۱]، ۱۹۹۵). در نهایت در نظریه چندرسانه­ای مایر[۸۲] (۲۰۰۳) بیان می­ کند که تصویرها و واژه ­ها به همراه یکدیگر به یادگیرنده در انتخاب،سازمان­دهی و ترکیب اطلاعات کمک می­ کند.
لوی و لیتنز[۸۳] (۱۹۸۲) پژوهشی را در زمینه بررسی نقش تصویرها بر یادگیری دانشجویان برنامه ریزی اجرا نمودند. دراین پژوهش داده ­های ۱۵۵ مطالعه دیگر مورد فراتحلیل[۸۴] قرار گرفت. در این مطالعه دانشجویان با کتاب­های حاوی تصاویر و بدون تصویر آموزش دیده بودند. نتایج این فراتحلیل نشان داد استفاده از تصاویر برای شرح دقیق متن درس می ­تواند به یادگیرنده در درک و یادآوری مطالب کمک کند.
تصویرهای آموزشی نقش مهمی را در انتقال پیام در کتاب درسی بازی می­ کنند. برخی معتقدند که تصویرهای آموزشی باید به طبیعت وفادار باشند و مانند آینه عمل کنند.بر مبنای نظریه ادراک دیداری، واقع­گرایی در تصویرهای آموزشی به مفهوم رونوشت­برداری از از شکل واقعی اشیا و افراد در طبیعت نیست. طراحان کتاب­های درسی باید به جای دقت در درجه واقع­­گرایی تصویررها، بر روی دریافت عمق و تاثیرهای روانشناختی آن­ها بر مخاطبان متمرکز شوند. (توبیاس[۸۵]، ۲۰۰۵).
جدول ۱-۲٫ بنیان­های نظری بهره­ گیری از تصویر در کتاب درسی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 
حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محفو
 
 

رهنمودها، دستورها و وظایفی که از طرف کارکنان کانون به مددجویان محول می­ شود باید به اطاعت و انجام دهند؛
 

رفتارهایی همچون کشیدن سیگار، سر و صدای بلند و زیاد خصوصاً در ساعات خاموشی، قمار و شرط بندی، گفتن یا انجام رفتارهای برخلاف عفت و اخلاق عمومی و… در همه قسمت ­های کانون ممنوع است؛

 

هنگام حرکت دسته جمعی تمام افراد باید در صف و به طور منظم حرکت نمایند و از رفت و آمد بدون حضور مراقب و بدون مجوز خودداری نمایند؛
 

توهین و افترا و دروغ گفتن درباره افراد و کارکنان کانون به معنی نقض مقررات کانون تلقی خواهد شد.
 

برای حفظ سلامتی و امنیت مددجویان و کارکنان مقررات اصلی وضع شده است. تخلف از این مقررات نگران کننده است، چرا که تخلف و سرپیچی از آن سلامتی و امنیت مددجویان و کارکنان را به خطر می­اندازد. اهم مقررات اصلی به شرح ذیل می باشد:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.
 

 

 

داشتن هر نوع اسلحه چه به صورت دست­ساز و یا کارخانه­ای و هر نوع وسیله­ای که نگهداری آن خطرناک است و برخلاف مقررات و آیین­نامه می­باشد؛
 

اقدام به خودزنی، خودکشی، رابطه جنسی نامشروع با مددجویان دیگر خلاف مقررات است و علاوه بر تنبیهات انضباطی بایستی طی گزارشی به قاضی دادگاه نیز اطلاع داده شود؛
 

تخریب و صدمه زدن عمدی به اموال، وسایل و تجهیزات کانون برخلاف مقررات است؛
 

مصرف مواد مخدر و وارد کردن آن به محیط کانون ممنوع می­باشد؛
 

دزدی از دیگر مددجویان و یا از اموال کانون خلاف مقررات است و….[۵۱]
 

مددجویی که اقدام به نقض مقررات تکمیلی و اصلی کانون می­ کنند و با تذکر مسئولین متنبه نمی­ شود با تصمیم شورای انضباطی از برخی از حقوق برای مدت معین محروم میگردند.

 

گفتار دوم- تدابیر بهداشتی و وظایف مسئولین کانون اصلاح و تربیت
 

در این گفتار سه مبحث را مورد بررسی و تحلیل قرار می­دهیم. در قسمت اول تدابیر بهداشتی که مسئولین کانون برای سلامتی مددجویان در نظر گرفته اند، بررسی خواهد شد.زندگی در محیط پر جمعیت و شلوغ نیازمند تدابیر خاص بهداشتی است. چه بسا نادیده گرفتن مسایل بهداشت فردی و جمعی و عدم سم­پاشی و جرم­زدایی به موقع موجب شیوع بیماری های واگیردار گردد. به همین دلیل بهداری کانون برای جلوگیری از بیماری مددجویان اقدام به بازدید از محل نگهداری و محل آموزش می­نمایند و در صورت لزوم اقدام به گندزدایی می کنند. مددجویانی که بیمار می­شوند فوراً به بهداری اعزام می­گردند، در بدو ورود هر مددجویی مسایل بهداشتی به آنها داده می­ شود و یک عدد کیف که حاوی مواد و وسایل بهداشتی است در اختیار آنان قرار می گیرد.
در قسمت بعد، وظایف مسئولین کانون که شامل مدیر کانون، مددکاران اجتماعی، مراقبین تربیتی و انتظامی کانون مورد بررسی قرار می­گیرد. مطابق آیین­نامه اجرایی کانون اصلاح و تربیت و دستور­العمل تنظیمی توسط مسئولین کانون هر یک از مسئولین کانون دارای وظایف و اختیاراتی هستند و موظفند که آنها را رعایت نمایند و در صورت تخلف و عدم رعایت آن مواخذه و تنبیه می­گردند.

 

الف- تدابیر کمیته بهداشت و درمان و تغذیه
 

مطابق ماده۱۱۰ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور« بهداری موسسه یا زندان مکلف است برای پیشگیری از سرایت بیماری­های واگیردار مانند بیماری­های آمیزشی، سل، ایدز و نظایر آن وارد عمل شده، با بهره گرفتن از همکاری و کمک مالی و فنی وزارتخانه­ها و موسّسات و انجمن­ها نسبت به تهیه محل و دارو برای درمان کامل بیماران یاد شده و هم چنین معتادان مواد مخدر یا الکل اقدام نماید.» کانون اصلاح و تربیت نیز برای حفظ سلامت جسمی و روانی مددجویان اقدام به ایجاد بهداری و بخش روانشناسی کرده است و با ارائه برنامه غذایی استاندارد و مورد تایید کارشناسان و متخصصین امور تغذیه به آشپزخانه برنامه غذایی مدوّن ابلاغ نموده ­اند.

 

۱-مشاوره و روان درمانی مددجویان و خانواده آنها
 

روانشناسی در حفظ آرامش روانی و تسکین آلام درونی اطفال و نوجوانان نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد. روانشناس باید با بهره گرفتن از نتایج تحقیق و پژوهش اجتماعی، علل نارضایتی روانی و عدم سازگاری اجتماعی محکومان را مورد بررسی قرار دهد و برای درمان آنان اقدامات مقتضی را به عمل آورد. روانشناس به عنوان یک علم در بهزیستی جوامع انسانی نقش بس مهم یافته است و امروزه نقشی ارزنده در ارتباط با جرم و مجرم در جوامع دارا می­باشد.
روانشناس برای رسیدن به اهداف زیر تحقیق و تلاش می­نماید:

 

 

بررسی زمینه های روانی بروز جرم و تلاش جهت رفع این زمینه­ها، عمدتاً از طریق ارتقا سطح بهداشت روانی ممکن می­گردد؛
 

هماهنگی در مراحل قضایی از طریق شناخت شخصیت مجرم و انگیزه­های او و داشتن ارتباط تنگاتنگ با محاکم قضایی جهت شناخت بهتر و روند دقیق برای مجازات مناسب؛
 

خدمات­دهی در ندامتگاه­ها و بویژه در کانون اصلاح و تربیت؛
 

مهیا نمودن پذیرش اجتماعی و رفع مسایل مجرم پس از ترخیص و کمک به تامین بهداشت روانی او در نهایت ایجاد دیدگاهی در او نسبت به خود و دنیا و داشتن درکی واقع بینانه به امور خود.[۵۲]
 

روانشناس با انجام مصاحبه تشخیصی، آزمونهای شخصیتی، مشاوره فردی و گروهی، مشاوره خانوادگی و آموزش مهارت های زندگی سعی دارد که علّت­های ارتکاب جرم را در طفل بزهکار کشف نماید و با توجه به عواملی که در ارتکاب بزه موثر بوده راه های اصلاحی و درمانی مقتضی تجویز نماید تا فرد بزهکار هر چه سریعتر اصلاح شده و به زندگی عادی خود در اجتماع بازگردد.
هر یک از گروه­های پنجگانه در کانون اصلاح و تربیت یک نفر روانشناس متخصص دارند که هر روز از گروه خور بازدید به عمل می­آورد و کلاس­های مشاوره و آموزش مهارت های زندگی را به صورت گروهی و فردی برگزار می­ کند. هر یک از مددجویان که در هنگام تشکیل پرونده شخصیتی مشخص شده دارای اختلال روانی است به طور مرتب توسط روانشناس گروه مورد مشاوره قرار می­گیرد و نسبت به بقیه مددجویان در اولویت درمانی بالاتری قرار دارد. روانشناس برای چنین افرادی، برای تغییر در وضعیت روانی و بهبود وضعیت او برنامه اصلاحی خاصّی را تهیه و پیشنهاد و اعمال می­ کند. روانشناسان هر روز بعد از ظهر در سالن ملاقات حاضر می­شوند و با خانواده مددجویان نیز مشاوره می­ کنند و اگر اطلاع یابند که علّت بزهکاری اطفال به اختلالات روانی والدین برمی­گردد، اقدام به ارائه راهکارهای درمانی برای آنها نیز می­ کنند تا با رفع مشکلات روانی خانواده مددجو، آنها مجدداً بتوانند در کنار هم به زندگی ادامه بدهند.

 

۲-مراقبت های پزشکی و بهداشتی
 

مطابق مادع ۱۱۱ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور« بهداری موسسه یا زندان موظف است از محکوم تازه وارد معاینه های کامل پزشکی به عمل آورده، در صورت لزوم با انجام آزمایش های تشخیص طبی برنامه ریزی و حسب مورد نسبت به درمان یا معرفی وی به مراکز مربوط اقدام نماید. کلیه اقدام های پزشکی باید در پرونده محکوم درج گردد.» در کانون اصلاح و تربیت واحد بهداشت و درمان وجود دارد و مددجویان پس از ورود به کانون توسط پزشک مورد معاینه قرار می­گیرند و چنانچه به بیماری خاص مبتلا باشند یا از دارویی به طور دائم استفاده می­ کنند بلافاصله بایستی پزشک کانون را مطّلع نماید. در طول مدت نگهداری چنانچه مددجویی بیمار شود حق مراجعه به بهداری را در تمام ساعات شبانه روزی با هماهنگی مراقبین خواهد داشت. اگر بیماری مددجو قابل درمان در بهداری محل نگهداری باشد پزشک کانون اقدام به مداوا خواهد نمود. ولی اگر بیماری و یا شکستگی خارج از توان بهداری محل نگهداری باشد و یا اینکه بیمار نیاز به عمل جراحی اورژانسی داشته باشد بعد از انجام هماهنگی­های لازم بیمار به بیمارستان خارج از کانون توسط مراقبین انتظامی اعزام خواهد شد. به منظور تسریع در امر پذیرش اداره کل زندانهای استان تهران با برخی از بیمارستانهای خارج از زندانها و کانون های اصلاح و تربیت قرارداد همکاری امضا می­نماید.
پزشک بهداری کانون در هر روز سه وعده از وضعیت خوابگاه ها و گروه ها بازدید به عمل می­آورد و در طول روز ۲ تا ۳ ساعت به معاینه و مداوای مددجویان در محل خوابگاه آنها می ­پردازد. سه روز در طول هر هفته مددجویان توسط ارتوپد، چشم پزشک و دندان پزشک مورد معاینه قرار می­گیرند.
از جمله برنامه هایی که برای پیشگیری توسط بهداری کانون انجام می­گیرد عبارتند از:

 

 

برنامه ­های آموزشی فردی و گروهی در غالب کلاس­های آموزشی بهداشتی که همه روزه در ساعت معین برگزار می­ شود؛
 

تشکیل کلینیک مثلّثی برای آموزش در مورد بیماری­های ایدز، بیماری­های مراقبتی، اعتیاد، هپاتیت و…؛
 

تشکیل کلاس­هایی در مورد آثار زیان بار مواد مخدر و کلاس NA برای کسانی که اعتیاد سنگین به مواد مخدر دارند؛
 

آموزش در خصوص حفظ بهداشت عمومی خوابگاه­ها و تعویض و شستشوی به موقع پتوها؛
 

آموزش در خصوص بیماری های واگیردار و مشکلات بهداشتی که در مراکز پر تجمع زیاد اتفاق می­افتد؛
 

بهداری کانون در صورت شیوع بیماری های واگیردار اقدام به واکسیناسیون مددجویان می­ کند و برای پیشگیری اقدام به گندزدایی، جرم­زدایی و سم­پاشی خوابگاه­های مددجویان می­نماید.
در خصوص مراقبت های بهداشتی به هنگام ورود به کانون بسته­ای بهداشتی شامل مسواک، خمیردندان، حوله، صابون، شامپو، و لباس زیر در اختیار مددجویان قرار می دهند. هنگامی که مددجو را از واحد پذیرش و تشخیص به خوابگاه انتقال می­ دهند یک بسته لوازم شامل روبالشتی، به تعداد کافی ملحفه در اختیار آنها می­گذارند.

 

۱-۲-برنامه ­های روزانه و تغذیه
 

در دستورالعمل اجرایی قسمت اصلاح و تربیت برای مددجویان برنامه روزانه تهیه و برطبق آن برنامه فعالیتهای روزانه را انجام می­دهند. برنامه روزانه کانون اصلاح و تربیت به شرح ذیل است:
هر روز ۶ صبح بیدار باش و از ساعت ۶ الی ۲۵/۶ مددجویان نماز صبح می­خوانند و تا ساعت ۴۰/۶ دقیقه باید نظافت شخصی را با نظارت مربیان انجام بدهند. ساعت ۴۰/۶ الی ۳۰/۷ زمان صرف صبحانه و به مدت پانزده دقیقه ورزش صبحگاهی اجباری برای مددجویان در نظر گرفته شده است. از ساعت ۸ تا ساعت ۱۲ مراقبین مددجویان را به گروه های مختلف تقسیم و به کارگاه ها، مدارس و کلاس های درس می­برند، بعد از اتمام کلاس ها مددجویان نماز ظهر را به صورت جماعت می­خوانند و ساعت ۳۰/۱۲ دقیقه زمان صرف نهار می باشد. بعد از ظهر مددجویان برطبق برنامه تنظیمی می­توانند از سالن ورزشی، مطالعه آزاد و هواخوری، ملاقات و … استفاده کنند. بعد از ادای نماز جماعت مغرب و عشا با توجه به نیمه اول یا نیمه دوم فصل ساعت ۳۰/۱۹ یا ۱۹ به صرف شام می­روند.ساعت ۲۲ زمان خاموشی است. در ضمن نیم ساعت قبل از خاموشی باید نظافت خوابگاه هر شب انجام بگیرد.
طرز تنظیم برنامه غذایی اطفال و نوجوانان که در حال رشد جسمی هستند، یکی از مسایل مهم و قابل توجه است. غذا بایستی متناسب با فصول سال و با توجه به موقعیت جغرافیایی محل نگهداری تهیه و برای تقویت جسمی اطفال و نوجوانان متضمن کالری مورد نیاز بدن آنها باشد. یک شخص عادی در موقع استراحت حداقل به ۲۰۰۰ کالری و در موقع کار و فعالیت به ۲۷۰۰۰ کالری نیاز دارد. غذای روزانه طبق آیین­نامه هر زندان باید سه وعده (­صبحانه، نهار، شام) توزیع گردد.[۵۳]
حداقل برنامه غذایی عبارت است از: نان، پنیر و چای برای صبحانه و نهار و شام، سبزیجات تازه یا خشک، برنج، سیب زمینی، پیاز، حبوبات، انواع لبنیات، تخم مرغ و میوه فصل می باشد و در هر هفته حداقل سه بار به محکومان نهار و شام با گوشت داده می شود. نوع غذا برای کلیه محکومان طبق برنامه تنظیمی در اوایل هر سال به مدت یک سال طبخ و توزیع ­می­گردد.
داخل هر موسسه یا محل نگهداری فروشگاه هایی وجود دارد که مددجویان می­توانند مایحتاج خود را از آنجا خرید نماید. با توجه به اینکه مددجویان حق نگهداری پول در کانون را ندارند به همین خاطر برای آنها ثمین کارت صادر و پول به حسابشان واریز می­گردد و از طریق آن می توانند از فروشگاه خرید نمایند. نظافت آشپزخانه، سالن غذاخوری، شستشو و خشک کردن ظروف و لوازم آنها بدون تبعیض و براساس برنامه تنظیمی توسط مسئولین به عهده کلیه محکومان می­باشد.[۵۴]

 

۲-۲-نحوه اطلاع­رسانی به پرسنل و مددجویان
 

برای سهولت کار و هماهنگی میان بخشهای مختلف کانون اصلاح و تربیت، بخشی به عنوان بخش روابط عمومی و اطلاع­رسانی به پرسنل و مددجویان ایجاد گردیده است. از جمله وظایفی که روابط عمومی برعهده دارد عبارتند از:

 

 

اطلاع رسانی در خصوص شیوع و پیشگیری از بیماری­های پر خطر نظیر ایدز، هپاتیت و بیماری­های واگیردار از طریق نوشتن و الحاق در تابلو اعلانات هر قسمت؛
 

اطلاع رسانی به پرسنل رسمی و پرسنل وظیفه در خصوص برگزاری کلاس­های آموزش دوره­ای با تعیین زمان دقیق آن؛
 

اطلاع­رسانی در خصوص اعیاد و جشن ها و عزاداری با تهیه و نوشتن پلاکارد و نصب آن در جلوی درب­های ورودی؛
 

اطلا­رسانی در خصوص بازدید دانشجویان و مقامات قضایی و یا سازمان های بین المللی از کانون اصلاح و تربیت؛
 

اطلاع­رسانی از طریق سایت کامپیوتری؛
 

اطلاع­رسانی به مددجویان آزاد شده در خصوص زمان برگزاری آزمون های نهایی؛
 

اطلاع­رسانی در خصوص شرایط ملاقات کننده و ملاقات شونده و مدت زمان ملاقات؛
 

اطلاع­رسانی در خصوص بیماری یا فوت مددجو به خانواده و بستگان آنها؛
 

اطلاع­رسانی به پرسنل و کارکنان در خصوص رعایت و حفاظت و ندادن اطلاعات به صورت تلفنی و..
 

ب- وظایف مسئئولین کانون اصلاح و تربیت
 

در ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی کانون اصلاح و تربیت پیش بینی شده که « کانون اصلاح و تربیت در هر حوزه دارای یک نفر مدیر و برای هر یک از قسمت های آموزش، نگهداری موقت، اصلاح و تربیت و زندان دارای یک نفر مسئول خواهد بود و تعداد کافی پزشک، روانشناس، روانپزشک، متخصص، مددکار اجتماعی، مربی، آموزگار،آموزگار تعلیمات حرفه ای، کارمند دفتری، پزشکیار و مراقب تربیتی و انتخابی در اختیار خواهد داشت.» با توجه به اینکه در صفحات قبل در خصوص وظایف برخی از مسئولین توضیحاتی داده شده از تکرار آن پرهیز می­کنیم و در ادامه به وظایف مدیر کانون، مددکاران اجتماعی و مراقبین انتظامی و تربیتی خواهیم پرداخت.

 

۱-وظایف مدیر کانون
 

رئیس کانون اصلاح و تربیت تحت نظارت و سرپرستی مقام مافوق انجام وظایف و مسئولیت های مشروحه ذیل را برعهده دارد:

 
 
 

 

 
 
 

در هفته ۲۶ حاملگی نوزادان قادر به درک درد هستند (۷).
جایگذاری لوله بینی ـ معدی در نوزادان دردناک است (۵).
درد در نوزادان به صورت تغییرات فیزیولوژیک و رفتاری بروز می کند (۱۹).
درک درد در نوزادان نارس بیشتر از شیرخواران، کودکان و بزرگسالان است (۴).
جهت تسکین درد از روش های دارویی و غیر دارویی می توان استفاده کرد (۱۹).
درد در نوزادان به وسیله ابزار PIPP قابل سنجش است (۱۲).
ابزار PIPP یک ابزار استاندارد و دارای روایی و پایایی میباشد (۲۰).
۷ – ۱ اهداف کاربردی پژوهش
در صورت موثر بودن روش های فوق در تسکین درد نوزادان نارس می توان پرستاران را ترویج به استفاده از موثرترین روش برای کاهش درد ناشی از تعبیه لوله بینی معدی نمود.
۸ – ۱ تعریف واژه های اختصاصی
۱٫ درد
تعریف نظری: موسسه بین المللی مطالعه بر روی درد، درد را به عنوان حس ناخوشایند و تجربه عاطفی در ارتباط با آسیب بافتی بالقوه و یا واقعی بیان میکند و یا آن را در واژه ای به نام آسیب بیان می کند (۱۹).
تعریف عملیاتی: باتوجه معیار و نمایه درد نوزادان نارس یا premature infant pain profile (PIPP) که توسط Stevens و همکاران در سال ۱۹۹۶ تدوین شد، اندازه گرفته میشود، این ابزار به طور ویژه برای سنجش پروسیجر های دردناک ساخته شده است و دارای ۷ ایتم ۴ نمره ای که شامل سن حاملگی (۳-۰)، حالت های رفتاری (۳-۰)، ضربان قلب (۳-۰)، اشباع اکسیژن خون شریانی (۳-۰)، برامدگی ابرو ها (۳-۰)، فشردن چشم (۳-۰) و شیار افتادن در طول خط خنده (۳-۰) می باشد. نمره ۷ تا ۱۲ بر دردهای متوسط دلالت دارد که در این حالت روش های تسکین غیر دارویی برای نوزاد مفید می باشد. نمره های بیشتر از ۱۲ بر درد متوسط تا شدید دلالت دارد که غالباً نیاز به اقدامات دارویی دارند (۲۰).
۲٫ نوزاد نارس
تعریف نظری: نوزادان با سن کمتر از ۳۷ هفته کامل حاملگی نوزاد نارس نامیده می شود (۱۹).
تعریف عملیاتی: در این مطالعه نوزاد نارس به نوزادی با سن حاملگی بین ۳۴ تا ۲۸ هفته حاملگی که از نظر بالینی دارای ثبات باشد (علایم حیاتی ثابت داشته باشد. تنفس کمتر از ۶۰ باشد. نیاز به تهویه مصنوعی نداشته باشد. مشکل همودینامیک نداشته باشد) گفته می شود.
۳٫ قنداق کردن
تعریف عملیاتی: در این مطالعه نوزاد بر روی پارچه سه گوشه بر سطح صاف قرار می گیرد به طوری که سر وتنه و پاها در یک راستا قرار بگیرند، سپس دست ها در حالت فلکسیون بر روی سینه قرار گرفته وابتدا یک طرف و سپس طرف دیگر پارچه به دور نوزاد پیچانده می شود و سپس در حالتی که پاها صاف باشند گوشه پایین پارچه به صورت عمود بالا آورده شده و فیکس می شود. لازم به ذکر است که نوزاد از دو دقیقه قبل از انجام پروسیجر تا پنج دقیقه پس ار آن در این حالت خواهد ماند (۲۱).
۴٫ ساکاروز خوراکی
تعریف عملیاتی: چهار دهم سی سی از محلول ساکاروز ۲۴ درصد دو دقیقه قبل از تعبیه لوله بینی – معدی ازطریق سرنگ و به آرامی از گوشه داخلی لب در حالی که سر نوزاد ۳۰ درجه بالاتر از بدن قرار دارد ، داده خواهد شد جهت تشویق نوزاد به بلع ساکاروز گونه نوزاد به آرامی مالش داده خواهد شد.
۵٫ تعبیه لوله بینی- معدی
تعریف عملیاتی: مرحله اول شامل جمع آوری ابزار: لوله تغذیه نوزادان ( شماره ۶ فرنچ)، گوشی پزشکی، آب استریل، سرنگ ۵ تا ۱۰ سی سی، چسپ، دستکش و وسایل ساکشن می باشد. مرحله دوم شامل تعیین اندازه لوله جهت وارد کردن است که فاصله نوک بینی تا لاله گوش و از آنجا تا فاصله بین ناف و زاییده گزیفوئید می باشد. بهترین حالت برای جایگذاری لوله بینی – معدی، حالتی است که درآن نوزاد در حالت خوابیده به پشت و سر بالا و گردن در حالت فلکسیون باشد. پس از وارد کردن لوله تا جایی که علامت گذاری شده بود جهت تایید محل لوله از آسپیره کردن ترشحات معده و تزریق کمی هوا به داخل لوله و سمع معده استفاده خواهد شد. تعویض لوله بینی – معدی هر ۷۲ ساعت انجام خواهد شد (۲۱).
پیشینه های پژوهشی
الف: چارچوب پنداشتی:
چارچوب پنداشتی این پژوهش را مفهوم درد تشکیل می دهد، که در قالب آن روش های تسکین درد دارویی و غیردارویی (ساکارز و قنداق کردن) به صورت کامل توضیح داده شده است.
۱ – ۲ تعریف درد :
«لقد خلقنا الانسان فی کبد» سوره البلد آیه ۴
ما نوع انسان را به حقیقت در رنج و مشقت آفریدیم.
داستان مبارزه با درد مشغله ابدی انسانهاست. بقراط
درد را باید وسیعتر از حس واحدی دانست که با محرک خاصی ایجاد گردد. درد امری ذهنی و کاملاً فردی است و یکی از مکانیزمهای دفاعی بدن انسان محسوب می‌شود که مواجه شدن فرد را با یک مشکل نشان می‌دهد. بهترین تعریف درد که بیشترین فایده آن به پرستاران و بیماران برمی‌گردد از مک کافری و پاسرو[۱] است: «درد چیزی است که تجربه کننده آن می‌گوید و زمانی وجود دارد که ابراز شود». به نظر تیلور[۲] درد پدیده‌ای غافلگیر کننده و پیچیده است که علی‌رغم کلیت آن، هنوز ماهیتی ناشناخته دارد. آریستوتل[۳]، درد را ضد خوشی و مسرت تعبیر می‌کند و استرنباخ[۴] روانپزشک هم درد را از جنبه حسی و واکنشی آن در قالب مفهومی خالص به سه امر مربوط می‌داند: ۱- احساس منحصر به فرد شخص نسبت به آزار دیدن؛ ۲- محرک آزار دهنده که با ایجاد صدمه به بافت مخابره می‌شود؛ ۳- الگویی از واکنش که عمل آن محافظت موجود زنده از آسیب است (۲۲).
درد از واژه یونانی Poine به معنای مجازات و تاوان گرفته شده است. درد تاریخچه‌ای به قدمت انسان دارد. تاریخ درد تاریخ آدمی است و بشریت هیچگاه از دو مقوله درد و لذت جدا نبوده است. اعتقاد به تنبیه بودن درد نیز ریشه‌ای کهن داشته و رانده شدن آدم و حوا از بهشت آغاز درد و رنج دانسته شده است (۲۳).
بر اساس توصیف انجمن بین‌المللی درد IASP[5]، «درد یک تجربه حسی و عاطفی ناخوشایند همراه با یک آسیب بافتی فعال یا بالقوه می‌باشد یا بدان صورت بیان می‌گردد» (۱۹).
تعداد زیادی تئوری در خصوص توضیح علت درد بیان شده است که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می شود:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.
 

 

تئوری اختصاصی یا حسی (Specificity or Sensory Theory)
 

تئوری الگو (Pattern Theory)
 

تئوری کنترل دروازه‌ای (Gate Control Theory)
 

تئوری اختصاصی:
این تئوری بیان می‌کند که درد یک حس خاص بوده و راه های اختصاصی خود را دارد و وابسته به حس لمس یا سایر حواس نمی‌باشد. انتهاهای آزاد اعصاب توسط محرک فعال شده و اطلاعات از طریق راه های خاص به مناطق بالاتر می‌رسد.
تئوری الگو:
این تئوری بیان می‌کند که سیستم جداگانه‌ای برای درک درد وجود ندارد و کلیه پایانه‌های عصبی مشابه بوده و درد ناشی از تحریک شدید گیرنده‌های غیراختصاصی است.
تئوری کنترل دروازه‌ای:
تئوری کنترل دروازه‌ای در سال ۱۹۶۵ توسط ملزاک و وال[۶] با در نظر داشتن برخی تئوری‌های دیگر مطرح گردید و امروزه قابل قبول‌ترین تئوری درد می‌باشد. اساساً تئوری کنترل دروازه‌ای درد مبتنی بر این است که مکانیسم‌های عصبی در شاخ خلفی نخاع مانند یک دروازه یا کنترل عمل می‌کنند و بدین طریق می‌توانند جریان عصبی از الیاف محیطی به مراکز را تشدید کرده یا کاهش دهند. بنابراین احساس محیطی قبل از اینکه موجب درک حسی و عکس‌العمل آن شود تحت تأثیر تعدیل کننده دروازه قرار می‌گیرد (۲۳).
۱ – ۱ – ۲ نوزاد نارس و ویژگی های آن:
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO) نوزادان زنده متولد شده قبل از ۳۷ هفته از اولین روز آخرین قاعدگی مادر پره مچور نامیده می شوند. نوزادان نارس عموماً نیاز به مراقبت در واحد ویژه ای بنام واحد مراقبت های شدید نوزادان[۷] دارند. طبق تعریف،NICU ترکیبی از تکنولوژی پیشرفته و پرسنل بهداشتی تعلیم دیده برای تامین مراقبت های ویژه از بیماران بسیار کوچک است. مراقبت باید بلافاصله پس از تولد شروع شود. از جمله مراقبت ها، گرم نگه داشتن نوزاد، دادن پوزیشن مناسب به گردن برای بهبود وضعیت تنفسی، ساکشن و یا پوار ترشحات دهان یا بینی، دادن اکسیژن مکمل و یا استفاده از دستگاه ونتیلاتور می باشد. بطور کلی ۱۲% از همه نوزادان متولد شده نارس یا پره مچور هستند. بسیاری از نوزادان نارس وزنی کمتر از ۲۵۰۰ گرم (یا ۵/۵ پوند) دارند و ممکن است بعنوان نوزاد با وزن کم زمان تولد[۸] در نظر گرفته شوند. نوزادان نارس اغلب کوچکند و قبل از بلوغ سیستم ها و ارگان های بدن متولد شده اند. بنابراین ممکن است برای تغذیه، تنفس و گرم ماندن نیاز به کمک داشته باشند. از جمله مشکلاتی که اغلب نوزادان نارس با آن مواجه می شوند عبارتند از : ناپایداری درجه حرارت بدن، مشکلات تنفسی ، مشکلات قلبی ریوی، مشکلات معده روده ای، آپنه و بیماری مزمن ریوی و غیره می باشد. علایم و نشانه های بالینی پره مچوریتی شامل: کوچکی جثه، پوست نازک و براق و نفوذپذیر، کمبود چربی، چهره چروکیده، قفسه سینه نرم و شکم برآمده، الگوهای تنفسی، مکیدن و بلعیدن غیر موثر، تون عضلانی ضعیف و . . . است (۲۴).
۱ – ۱ – ۲ درد در نوزادان نارس:
درک درد در نوزادی که فاقد تجربه کافی و مهارت های کلامی است یک درک نامفهوم می باشد. نوزادان درد را به صورت تغییرات پیچیده رفتاری و فیزیولوژیکی درک میکنند و آن را به صورت برانگیختگی و به هم ریختن تطابق با محیط و تغییر در شاخص های حیاتی نشان می دهند.گریه کردن و تغییرحالتهای صورت شایعترین نشانه های ظاهری درد میباشند (۶).
در نوزادان، شاخصهای هورمونی و رفتاری و فیزیولوژیکی، اطلاعات عینی و قابل سنجش در ارتباط با محل و شدت و مدت زمان تحریک دردناک را تامین می کند. این پاسخ ها را به همراه سایر شاخص های زمینهای می توان در پی بردن به موجودیت واقعی درد در نوزادان مورد استفاده قرار داد (۱۹).
۲ – ۱ – ۲ فیزیولوژی درد در نوزادان:
آشنایی با فیزیولوژی درد در نوزادان یک مبحث ضروری جهت مدیریت درد در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان میباشد. پاسخی که نوزاد به درد نشان می دهد، نتیجه تنظیمات هماهنگ و همزمان واکنش های سیستم اعصاب محیطی و طناب نخاعی و مراکز بالاتر CNS شامل سوپرا اسپاینال و تالاموس و کورتکس مغز می باشد. تیلوردر خصوص فیزیولوژی درد معتقد است که درد ترکیب پیچیده‌ای از واکنشهای جسمی، روانی و رفتاری است؛ بر این اساس فهم سه عامل «دریافت»، «درک» و «واکنش» به تشخیص عوامل ایجاد کننده درد، علائم درد، دلیل درد و فعالیتهای درمانی آن کمک می‌کند. وی در مورد دریافت درد می‌نویسد: صدمات ناشی از محرکهای حرارتی، مکانیکی، شیمیایی یا الکتریکی موجب آزاد سازی مواد ایجاد کننده درد می‌شوند و با مواجهه موادی مانند هیستامین[۹]، برادی کینین[۱۰] و پتاسیم در مناطق گیرنده یعنی نوسیسپتورها[۱۱]، انتقال عصبی درد آغاز می‌گردد (۲۲).
گیرنده‌های درد در هفته هشتم جنینی تشکیل و در حدود هفته بیستم در تمام سطح پوست و مخاط منتشر می‌شوند. بخشهای خاصی که مسئول انتقال پیام به شخص هستند، در طول سه ماهه دوم و سوم جنینی در سلولهای شاخ قدامی طناب نخاعی پدیدار شده و روند میلینه شدن آنها آغاز می‌گردد. این اعصاب در حدود هفته سی‌ام جنینی کاملاً میلینه می‌شوند. البته میلینه شدن اعصاب در روند انتقال عصبی درد تأثیری ندارد و تنها سرعت انتقال پیام را می‌افزاید. در نوزادان، کوتاهی مسیر انتقال امواج عصبی، کامل نبودن پدیده میلینه شدن اعصاب و انتقال آهسته پیامهای عصبی را جبران می‌کند. واسطه‌های شیمیایی و گیرنده‌های آنها نیز در شاخ قدامی طناب نخاعی در هفته دوازدهم و شانزدهم جنینی ظاهر می‌شوند. سیستمهای کنترل نزولی که در تعدیل درد مؤثرند، تنها جزء فیزیولوژیکی درک درد هستند که در نوزادان وجود ندارد و با توجه به این امر می‌توان گفت نوزادان نسبت به بالغین در برابر درد حساسترند (۱۹, ۲۲).
سیستم اعصاب محیطی در هفته ۲۰ حاملگی از لحاظ عملکردی به بلوغ کامل می رسد که شامل دو نوع فیبر عصبی آوران می باشد:
فیبر های A دلتا: دارای میلین نازک، پاسخ سریع در ارتباط با دردهای تیز یا درد اول(تیز، محل مشخص و نقطه ای)
فیبر های C: چند شکلی، بدون میلین، لوکالیزه ضعیف یا درد دوم
تراکم گیرنده های درد در پوست نوزادان همانند و یا بیشتر از بالغین است.
طناب نخاعی: دراثنای اولین هفته پس از تولد، ارتباط ضعیفی بین سیستم اعصاب محیطی و ریشه های اعصاب پشتی برقرار می شود که نتیجه آن پاسخ ممتد به محرک های دردناک و یا عدم پاسخ به آن است.
گیرنده های زمینه ای سلولهای اعصاب پشتی بیشتر و بزرگتر از بالغین هستند و در اثنای دو هفته پس از تولد شروع به تقلیل یافتن می کنند. پاسخ طناب محیطی به ایمپالس های درد ناشی از فیبر های آوران محیطی به صورت تحریک نورون های سوماتو موتورآوران در شاخ قدامی نخاع به صورت رفلکس عقب کشیدن از تحریک دردناک می باشد. نوروترانسمیتر های فیبرهای آوران N متیل –D – اسپارتات و رسپتورهای تاکی کینین را در شاخ خلفی تحریک و حساسیت مرکزی را ایجاد میکند. افزایش پاسخ های اتونومیک مانند افزایش ضربان قلب و تعداد تنفس و پاسخ های صورتی مانند تحدب ابروها، فشردن چشم ها و چین لب و بینی در پاسخ به رویهی دردناک خونگیری از پاشنه پا، شواهدی از کامل بودن راه های نزولی عصبی در هفته بیست حاملگی میباشد (۱۹).
نوزادان نارس توانایی محدودی در تعدیل درد دارند. دوپامین و نور اپی نفرین تا قبل از هفته ۴۰ تا ۳۶ حاملگی جهت تعدیل درد در نوزادان نارس وجود نداشته و اولین ترشح سروتونین که یک تعدیل کننده درد است تقریبا در ۶ تا ۷ هفته پس از تولد رخ خواهد داد. شواهد نشان میدهد نوزادان متولد شده با سن کمتر از ۲۷ هفته حاملگی بین لمس پاشنه و تحریک دردناک آن تفاوت قائل بوده و به آن پاسخ می دهند. ارتباطات عصبی شامل درک، پاسخ و حافظه ی درد در قسمت های قشری مغز در نوزادان کمتر از ۳۰ هفته حاملگی وجود دارد (۲۵).
۳ – ۱ – ۲ ارزیابی درد:
چون نوزادان نمی توانند درد را گزارش دهند بنابراین از نظر تاریخی، درد آنها کمتر قابل تشخیص بوده و تسکین آن از اولویتهای مراقبت های پرستاری محسوب نمی شده است (۲۶). اما امروزه و بر اساس علم جدید، شناسایی و ارزیابی درد ضروری ترین عامل در ادارهی درد نوزادان می باشد (۲۷).
درک درد در نوزاد با تغییرات پیچیده رفتاری و فیزیولوژیکی همراه است و به شکل تغییر ناگهانی و فوری در حالتهای برانگیختگی و گسیختگی در حالت سازگاری با محیط و تغییر در پارامترهای حیاتی رخ میدهد. گریه کردن و تغییرحالتهای صورت شایعترین علامت بروز و ظهور درد میباشد (۶).
نوزادان از طریق پاسخ های رفتاری، حرکتی و خودکار ارتباط برقرار می کنند. به همین منظور چون پاسخ نوزاد بیانگر ثبات و یا استرس نوزاد می باشد، لذا توجه به پاسخ های آنها ضرورت دارد. کشیدگی اندام ها، تغییرات رنگ و ایست تنفسی از علایم نامحسوس نشان دهنده دیسترس نوزاد می باشند که شناسایی آنها نیاز به مهارت های ویژه دارد. اگر این علایم کشف نشود ممکن است پایدار مانده و به قدری تشدید شوند که زنگ های هشدار قلبی تنفسی و پالس اکسیمتری را به صدا درآورند. درد باید پیش بینی شود، درصورت امکان پیشگیری گردد و هنگام ظهور ارزیابی مناسب شود (۲۸).
بر اساس نظر فدراسیون بین المللی NIDCAP رفتارهایی که نشانه تعادل خود تنظیمی و ثبات رفتاری در نوزاد می باشند، شامل موارد زیر می باشد:

 

 

نفس منظم و ملایم که نه تند بوده و نه کند و همچنین وقفه تنفسی در آن نباشد.
 

رنگ صورتی.
 

ثبات احشایی.
 
 

قلمرو تحقیق در این مطالعه “کشورهای نفت خیز منا “می باشند.
۱-۹ جامعه و حجم نمونه
جامعه آماری “کشورهای نفت خیز منا “می باشند. که آمار مربوط به این کشور ها طی دوره ی ۱۹۸۰-۲۰۱۲جمع آوری گردیده است. لازم به ذکر می باشد که آمار های مربوطه از سالنامه ی آماری کشور ، بانک مرکزی ، مرکز آمار ایران ، سایت بانک جهانی و سایت صندوق بین المللی پول استخراج شده است .
۱-۱۰محدودیت ها و مشکلات تحقیق
در زمینه ی رابطه ی بین تکانه های نفتی و رشد اقتصادی در”حوزه کشورهای نفت خیز منا” تحقیقات و پژوهش های زیادی صورت نگرفته است .

فصل دوم:
ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق

 

 

 

۲-۱ مقدمه
مبانی نظری، چارچوب و زیر بنای فکری هر پژوهش را در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تشکیل می دهَد و استنتاجات و سیاست گذاری ها و تعیین راهبردها نشات گرفته از مبانی نظری است و ریشه در مفاهیم آن دارد. در واقع مبانی نظری مسیر یک پژوهش و تحقیق را مشخص کرده و آن را کنترل می کند. مبنای نظری با ایجاد فضای ذهنی مناسب، دیدگاه های فکری پژوهشگر و کاربران پژوهش را به هم نزدیک کرده و موجب برداشت های یکسان از مفاهیم و نظرات ارائه شده خواهد گردید.( عزتی، ۱۳۷۶)مطالعاتی که درباره یک موضوع انجام می شود راهنما و راهگشای پژوهش های بعدی در آن زمینه است. آگاهی از شیوه تحقیق و نتایج کار دیگران در مطالعه یک موضوع با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی آن ما را در تجزیه و تحلیل بهتر آن موضوع یاری

می کند.از این جهت ما در این فصل به تعریف واژه های کلیدی تحقیق ، به بررسی ادبیات موجود و پیشینه تحقیق در این خصوص خواهیم پرداخت. نا اطمینانی در ادبیات اقتصادی به تغییرات غیر قابل پیش بینی در متغیر های اقتصادی اشاره دارد که خود می توانند بر رشد اقتصادی تاثیر گذار باشند با توجه به نقش استراتژیک نفت به عنوان کالایی اثر گذار بر اقتصاد ها ،تکانه ها و تغییرات قیمت نفت به وسیله ی اغلب اقتصاد دانان به عنوان یک عامل مهم در نوسانات سیکل های تجاری مورد توجه قرار گرفته است از این رو اقدامات گستر ده ای جهت تجزیه و تحلیل نوع اثر گذاری تکانه های قیمت و اندازه گیری آنها بر متغیر های کلان اقتصادی صورت گرفته است در مقایسه با مفهوم ریسک مفهوم نا اطمینانی به شرایط نا مشخص و غیر قابل اطمینان ارجاع دارد تفاوت دو مفهوم نا اطمینانی و ریسک در آن است که در پدیده ی ریسکی به دلیل تعدد و تکثر وقوع حادثه یا پدیده در واحد زمان استخراج اعداد و ارقام ناظر بر احتمال وقوع با دامنه ی اطمینان با بهره گرفتن از روش های آماری و ریاضی قابل انجام است اما در پدیده های نا مطمئن اگر چه ممکن است که تعداد و تکثر وقوع پدیده هم وجود داشته باشد اما به دلایل متعدد از جمله عوامل نا شناخته ، جدید و غیر قابل پیش بینی یا نبود نمونه های متعدد در واحد زمان استنباطات و استنتاجات آماری و ریاضی قابل انجام نیست
.نا اطمینانی همواره در بازار نفت خام وجود داشته و در اکثر موارد به تغییر (کاهش یا افزایش ) قیمت نفت منجر می شود و می تواند به طور گسترده ای بر همه ی اقتصاد های یک یا چند کشور به نحوی اثر گذارد که اقتصاد داخلی آنها دچار مشکلات گسترده شود و سبب بحرانی برای اقتصاد آنها گردد. تغییرات قیمت نفت در طول تاریخ انگیزه ی مناسبی را برای تحلیل گران و اقتصاد دانان فراهم آورده است تا در زمینه های نظری و کاربردی مبادرت به تحقیق و تفحص نمایند. .اغلب مطالعات انجام شده در این زمینه برای کشور های صنعتی انجام گرفته که اکثرا” وارد کننده ی نفت می باشند . در این کشور ها نفت به عنوان یکی از عوامل تولید بوده که افزایش قیمت آن آثار تورمی و رکودی را در بر داشته است . البته قابل ذکر است که این رابطه ی یک به یک نیست و اگرچه افزایش قیمت نفت سبب بروز بحران در سال هایی شده اما کاهش قیمت به همان اندازه سبب رونق نگردیده است و در مطالعات انجام شده برای کشور های صادر کننده ی نفت ” بیماری هلندی ” به عنوان مهم ترین مبنای تئوریکی موجود محسوب می شود. در تحلیل آثار نا اطمینانی در آمد های نفتی بر متغیر های اقتصادی به ویژه رشد اقتصادی دوره زمانی مورد مطالعه از اهمیت خاصی برخوردار است . آثار نا اطمینانی درآمد های نفتی در کوتاه مدت و بلند مدت متفاوت می باشد . دوره زمانی می تواند در میزانی که اقتصاد با شرایط جدید و قیمت های نسبی جدید سازگار گردد ، موثر باشد .به عنوان مثال در کوتاه مدت افزایش قیمت نفت اثر فوری بر تراز تجاری دارد و به دلیل وجود اصطکاک در بازار تخصیص مجدد منابع و هم چنین توقف فعالیت ها تا زمان از بین رفتن نا اطمینانی ها ، آثار کوتاه مدت بزرگتر می شوند . اما در میان مدت باعث برخی تعدیل ها در رفتار اقتصادی می گردد . آحاد اقتصادی می توانند با انجام جایگزینی ، کاهش درآمد خود را که در نتیجه ی وخیم شدن رابطه ی مبادله ی ایجاد شده کاهش دهند.
۲-۲ کشورهای منا[۲۹]
منا به معنی خاورمیانه و شمال آفریقا اصطلاحی می‌باشد که برای نامیدن کشورهای عمده تولیدکننده نفت که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارند به کار می‌رود. حد این منطقه از کشور مراکش در شمال غربی قاره آفریقا آغاز می‌شود و تا ایران، شرقی‌ترین کشور منطقه خاورمیانه امتداد می‌یابد. این منطقه دارای ۶۰ درصد منابع نفتی و ۴۵ درصدمنابع گازی جهان می‌باشد. اقتصاد این کشورها رابطه تنگاتنگی با تغییرات جهانی بهای نفت دارد. این منطقه یکی از قدیمی‌ترین حوزه‌های برداشت نفت در جهان محسوب می شود. از اینرو ذخایر نفت کشورهای این منطقه بیشتر از سایر مناطق کره زمین کاهش یافته و فرسودگی ادوات حفاری و استخراج نفت نیز مشهودتر است. در سال ۲۰۰۷، کشورهای این منطقه روزانه ۱ میلیون بشکه نفت برداشت کرده اند که معادل ۴۰ درصد برداشت جهانی آن محصول در آن سال بوده است. در همین سال ۲۲ درصد تولید خشکی و فراساحلی گاز که به ترتیب ۳۵۴ میلیارد متر مکعب و ۱۸۴ میلیارد متر مکعب بوده نیز از آن منطقه بوده است. در همین سال مخارج حفاری و نوکاری چاه‌های نفت این منطقه بالغ بر ۷٫۷ میلیارد دلار برآورد شده است.(بانک جهانی)

 

 

 

کشورهای عضو منا با رنگ تیره مشخص شده است
منبع بانک جهانی
شامل کشورهای عراق، ایران، ارمنستان، بحرین، اردن، کویت، لبنان، عمان، اردن، پاکستان، فلسطین، قطر، عربستان، سوریه، ترکیه، امارات/فیمن، الجزایر، مصر، لیبی، مراکش، تونس، مریتانیا، سودان.
– منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا معروف به “منا” (MENA) از نظر منابع طبیعی و نیروی کار شامل سه گروه کشورها میباشد:
۱) کشورهایی که فاقد منابع طبیعی، اما دارای نیروی کار فراوان هستند. مانند جیبوتی، مصر، اردن، لبنان، مراکش و تونس.
۲) کشورهایی که از نظر منابع طبیعی، غنی و دارای نیروی کار فراوان هستند. مانند الجزایر، ایران، عراق، سوریه و یمن.
۳) کشورهایی که از نظر منابع طبیعی، غنی اما فاقد نیروی کار هستند: مانند بحرین،‌ کویت، لیبی، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات.
کشورهای “منا” از نظر توسعه و کارآیی نیز شامل سه گروه زیر می شوند:

 

 

 

 

 

 

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir 

 

 
 
 

کندانسور بخار (تحت خلاء)

 

 

 

 

فشار بخار خروجی، ۱۲۰ میلیمتر جیوه
دمای چگالیده شده، ۳۲۸ کلوین
آب خنک کننده در ورودی، ۳۰۳ کلوین
آب خنک کننده در خروجی، ۳۲۳ کلوین

 

 

 

پمپ آب خنک کننده

 

 

 

 

فشار در ورودی، ۰۱۳/۱ بار
فشار در خروجی، ۹۴/۷ بار
دما در ورودی، ۳۰۳ کلوین
بازده پمپ، % ۶۵

 

 

 

مولد توربین گازی

 

 

 

 

نسبت تراکم، ۱۰
نسبت انبساط، ۸/۹
بازده کمپرسور، % ۸۵
بازده توربین، % ۸۷
بازده محفظه احتراق، % ۹۸
ارزش حرارتی سوخت، ۴۳۹۵۰ کیلوژول بر کیلوگرم
قیمت سوخت، ۱۳۹۵/۰ دلار بر کیلوگرم
دمای گاز خروجی، ۹۰۰ کلوین

 

 

جدول ۱-۳، شرایط عملیاتی تجهیزات ]۱[
برای مسئله فوق الذکر، دو حالت مختلف توسط آنها مورد بررسی قرار گرفت. در اولین مورد، الکتریسیته فقط با بهره گرفتن از توربین های بخار تولید شده است؛ این مسئله بوسیله نیشیو و همکارانش که با تکیه بر قوانین ابتکاری، استفاده از توربین گازی را برای تولید الکتریسیته رد کرده اند، حل شده است. در مورد دوم، امکان تولید الکتریسیته با توربین گازی نیز در ابرساختار آورده شده است. برای توربین گازی و دیگ بخار، سوخت یکسانی استفاده شد (نفت سفید[۱۹] ). برای حالت اول، مسئله شامل ۴۴ متغیر دوتایی، ۲۵۳ متغیر پیوسته و ۱۰۷ قید و برای حالت دوم ۴۵ متغیر دوتایی، ۲۶۱ متغیر پیوسته و ۱۱۵ قید وجود داشت. حل بهینه برای هر دو مورد تقریباً در ۹۰ ثانیه زمان CPU روی یک کامپیوتر DEC-20 با بهره گرفتن از الگوریتم شاخه و مرز[۲۰] بدست آمد.
هزینه ی سالیانه ی شکل بهینه در اولین مورد برابر ۸۲/۲۶ میلیون دلار شد. این شکل بهینه، یک سیکل تراکم رانکین را نمایش می داد که الکتریسیته را با ترکیبی از توربینهای بخار با فشار بالا (HPS) و فشار میانی (MPS) متصل به مولد الکتریکی با یک محور مشترک تولید می کرد. توربین بخار با فشار بالا، یک توربین بدون چگالش[۲۱] بود که به خط اصلی بخار با فشار میانی تخلیه می کرد و توربین بخار با فشار میانی، یک توربین همراه با چگالش[۲۲] با یک خروجی به خط اصلی بخار با فشار پایین (LPS) بود. بخش عمده ی توان مورد نیاز با توربینهای بخار فشار میانی تأمین می شد و برای سایر نیازهای باقیمانده نیز از موتورهای الکتریکی استفاده شده بود.
بر اساس نتایج بدست آمده مشاهده شد که شرایط عملیاتی (دما و فشار) برای خطوط اصلی بخار به شرح زیر به دست آمد:
برای خط اصلی بخار با فشار بالا، فشار برابر ۵۳/۹۶ بار و دما برابر ۷۱۳ کلوین؛ و برای خط اصلی بخار با فشار میانی، برابر ۲۴/۱۷ بار و دما برابر ۶۰۰ کلوین به دست آمد.
در دومین مورد، شکل بهینه هزینه کل سالیانه ای برابر ۷۳/۱۵ میلیون دلار را داشت که این موضوع بیانگر کاهش ۴۱ درصدی هزینه سیستم سرویس جانبی است. بیشتر الکتریسیته مورد نیاز در این حالت بوسیله سیکل توربین گازی (اولین سیکل) تولید می شد و گازهای خروجی در دیگ بخار اصلی بعنوان پیش گرم کننده هوا استفاده می شد و در نتیجه مصرف سوخت در دیگ بخار کاهش می یافت. از آنجا که همه توربینها، بدون چگالش بودند سیکل رانکین (سیکل دوم) به بخش تراکم نیاز نداشت. الکتریسیته باقیمانده نیز بوسیله یک توربین بخار فشار بالا با خروجی به خط اصلی بخار با فشار میانی تأمین می شد. در این حالت علاوه بر اینکه نیازهای توان مورد نظر تأمین می شدند،برای به حرکت در آوردن توربین بخار، پمپ آب خنک کننده و فن های دیگ بخار[۲۳] نیز بار کوچکتری مورد نیاز بود.
ذکر این نکته ضروری است که مصرف سوخت در حالت دوم ۴/۳۸ درصد کمتر است و با توجه به رابطه بین مصرف سوخت و بازده سیستم سرویس جانبی، چنین می توان گفت که کاهش مصرف سوخت در این حالت نشان از بهبود بازده سیستم سرویس جانبی است.
همانطور که شرح داده شد، در حالت دوم از یک سیکل ترکیبی استفاده شده بود اما تفاوت مهم در شرایط عملیاتی این سیستم سرویس جانبی است (هنگامیکه با طراحی بهینه بدست آمده در اولین مورد، مقایسه شود) زیرا شرایط عملیاتی در طراحی بهینه، انتخاب فشار پایین تر برای خط اصلی بخار با فشار بالا (دما برابر ۶۶۱ کلوین و فشار برابر ۶۹ بار) بود که به تبع آن کاهش مصرف سوخت و هزینه ی سیستم سرویس جانبی به وجود آمد.
با مقایسه ای ساده می توان تأثیر تعیین فشار بهینه در مصرف سوخت و هزینه کل سالیانه را دید؛ که این موضوع انگیزه ای قوی برای تعیین سطح فشار بهینه در یک سیستم سرویس جانبی را به وجود می آورد.
فصل دوم
انتخاب نوع توربین ها و ارائه ی معادلات مربوط به تغییر خواص فیزیکی و ترمودینامیکی بخار با تغییرات دما و فشار
۲-۱) بررسی مدلهای مختلف برای انتخاب نوع توربین ها
در حالت کلی، مدلهای ساده برای نمایش توربین های بخار، با فرض بازده های ثابت و نادیده گرفتن قیود ظرفیت تجهیزات، مورد استفاده قرار می گیرند. مخصوصاً هیچ روش سیستماتیکی برای طراحی شبکه ی توربینهای بخار پیشنهاد نشده است که قابلیت در نظر گرفتن بازده واقعی توربینها و شکلهای گوناگون شبکه را داشته باشد.
دو سیکل کلی برای توربینها وجود دارد: ۱) سیکل بخار ۲) سیکل گازی.
می شود. در مورد سیکلهای گرمایش مجدد می توان گفت، از آنجا که بازده حرارتی کل یک سیکل گرمایش مجدد در مقایسه با سیکل رانکین همواره کمتر است، در یک سیکل گرمایش مجدد، ابتدا بخار به فشارهای میانی منبسط می شود و پس از این که در توربین منبسط شد دوباره در دیگ بخار گرم می شود. لازم به ذکر است که، یک سیکل گرمایش مجدد تنها در صورتی می تواند بازده حرارتی کل را افزایش دهد که بازده حرارتی قسمت گرمایش مجدد از سایر قسمتها بزرگتر باشد.
بزرگی سطح تبادل حرارت و پیچیدگی در طراحی سیستم، از رسیدن به راندمان بالا در سیکل گرمایش مجدد می کاهد، این بدان معناست که اگر بخار ورودی به توربین همراه با چگالش تنها جزء کوچکی از مقدار کل باشد، نیازی به طراحی به یک سیکل گرمایش مجدد نیست. بنابراین سیکل گرمایش مجدد برای طراحی وسایل تولید توان فقط هنگامی سودمند است که مقدار زیادی از گرما به آب خنک کن تخلیه شود.
موضوع مهم دیگری که باید درنظر گرفته شود، شکل بندی توربین، انواع مختلف آن (ساده یا پیچیده)، قرار گرفتن آنها به صورت سری یا موازی، است. این تنوع انتخاب، تعداد زیادی از طرح های گوناگون، بازده کل و هزینه های کل متفاوتی را سبب می شود. ملاحظه ی تغییرات عملیاتی، باعث تعدد و تنوع در انتخاب طرح ها می شود که حل آن حتی برای مسائل محدود هم مشکل است. از طرف دیگر اگر میزان بخار مورد نیاز با زمان تغییر کند یعنی میزان تقاضا ثابت نباشد، مهم است که شبکه ی توربین، بازده بالا را در همه محدوده متغیر حفظ کند، بنحویکه تعادل اقتصادی[۲۴] بین قابلیت انعطاف و هزینه کل نیز رعایت شده باشد.

به منظور ارزیابی در راستای انتخاب طرح های گوناگون و رسیدن به بازده مناسب، باید تأثیرات اندازه توربین، بار و شرایط عملیاتی روی بازده توربین در نظر گرفته شود. به طور کلی این تاثیرات روابطی غیر خطی به وجود می آورند که فرمول بندی و مدل های پیچیده ای را ارائه می دهد. همچنین، از آنجا که واحدهای عملی در ارتباط با قیود و محدودیتهای عملیاتی هستند، به منظور دستیابی به راه حلهای عملی باید این محدودیتها را نیز در نظر گرفت. بدین منظور از برخی مدل های هدف گذاری به عنوان یک ابزار برای برقراری ارتباط بین سطوح بخار و بازده دستگاه ها استفاده می شود که تحت تاثیر بار انبساطی و شرایط عملیاتی دستگاه ها می باشد، به خصوص مدل های هدف گذاری کار محوری برای احتساب تغییر بازده توربین بخار با بار و اندازه توربین و شرایط عملیاتی، مورد نیاز است. مدلی که در نشان دادن این تأثیرات موفق نیست، در تشخیص توازن صحیح بین پتانسیل تولید همزمان کار و گرما که بوسیله طرح های گوناگون در بازده های مختلف ارائه می شود نیز توانا نخواهد بود و بنابراین سطوح بهینه ی بخار انتخاب نمی شود. یکی از معروفترین این مدلها، مدل THM می باشد که شرح مختصری بر آن در فصل قبل آورده شد.
۲-۲) انتخاب روش های مناسب برای پیش بینی خواص فیزیکی در شرایط عملیاتی مختلف
از آنجا که با یک مدل ریاضی سروکار داریم باید باید فرضیات و روش های مناسبی برای محاسبه و پیش بینی خواص فیزیکی برای بخار در دسترس باشد. هدف از این بخش، ارائه شرح مختصری در خصوص نحوه ی انتخاب و استفاده از روشها و فرضیات مناسب برای محاسبه خواص فیزیکی و ترمودینامیکی می باشد و در صورت عدم وجود هر یک از این خواص، در مورد تکنیک های بدست آوردن آنها بحث خواهد شد.
اولین بخش که بسیار ضروری نیز می باشد و تاثیر اساسی روی تمام مراحل بعدی دارد، بدون شک انتخاب مدلهایی مناسب برای محاسبه ی خواص فیزیکی است که یکی از مهم ترین تصمیمها در این کار می باشد.

 

برای