جدول ۲-۵: جدول اجزای دانش محتوایی تربیتی فناورانه در عمل
(اقتباس از آنجلی و والانیدس، ۲۰۱۵، ص ۱۴۲).
دانش در مورد چگونگی طراحی فناوریهای پیشرفته آموزشی برای مدلهای متفاوت تدریس ( به عنوان مثال، آموزش مستقیم، آموزش براساس روش حل مساله و آموزش مبتنی بر تحقیق و پرس و جو) برای رسیدن به اهداف یادگیری محتوایی | دانش محتوایی تربیتی فناورانه در عمل |
دانش در مورد فناوریهای مناسب محتوایی (دانش ابزارهای یک رشته) و توانایی معلمان در استفاده از ابزارها | دانش محتوایی فناورانه در عمل |
دانش صلاحیتهای تدریس عملی (مدیریت کلاس درس و …) برای برنامه ریزی و اجرای فناوریهای پیشرفته دروس | دانش تربیتی فناورانه در عمل |
۲-۱-۲-۶- سطوح دانش محتوایی، تربیتی و فناورانه
سهارواتا، لی و صدری[۱۷۴](۲۰۰۶) به نقل از الشهری (۲۰۱۲) پنج سطح توسعهای دانش محتوایی ، تربیتی و فناورانه که از مدل ۵ مرحله ای فرایند نوآوری- تصمیم راجرز[۱۷۵] (۱۹۹۵) الهام گرفته است را به صورت زیر تعریف می کنند:
۱-شناخت (دانش)[۱۷۶]: معلمان در این سطح میتوانند از فناوری دیجیتالی خاص استفاده کرده و در مورد قابلیت های آن در مورد موضوع خاص قضاوت کنند.
۲-پذیرش (ترغیب)[۱۷۷]: معلمان در این سطح نگرشی باز را در مورد ادغام فناوری دیجیتالی در تدریسشان توسعه می دهند اما ممکن است در مورد نقش بالقوه تکنولوژی در تدریسشان درکی نداشته باشند.
۳-انطباق (تصمیم گیری)[۱۷۸]: معلمان در این سطح قادر میشوند تا بعد از یک تجربه، فناوری دیجیتالی خاص را در تدریسشان برای یک موضوع خاص اتخاذ کنند.
۴-بررسی (اجرا)[۱۷۹]: معلمان در این سطح به طور فعال ادغام فناوریهای دیجیتال در شیوه های تدریس خود برای یک موضوع خاص شروع می کنند.
۵-پیشرفت (تایید)[۱۸۰]: معلمان در این سطح قادر به ارزیابی اثربخشی ادغام فناوریهای دیجیتال در تدریسشان برای یک موضوع خاص هستند.
سطوح دانش محتوایی، تربیتی و فناورانه، دستورالعملهای مفیدی را برای مربیان و محققان در جهت برنامه ریزی، بررسی، بهبود و ارزیابی فرایند یکپارچهسازی فناوریهای دیجیتال در تدریس فراهم می کند. این سطوح همچنین اهمیت تعامل و مشارکت معلمان را که در سه سطح دانش نیاز هست نشان میدهد (الشهری، ۲۰۱۲). بنابراین با توجه به مطالب فوق میتوان فرایند پنج مرحله ای برای دانش محتوایی، تربیتی و فناورانه شامل مراحل شناخت، پذیرش، انطباق، بررسی و پیشرفت در نظر گرفت؛ که این مراحل به صورت سلسلهای عمل می کنند به طوری که ورود به هر مرحله منوط به درک مرحله قبل توسط مدرسان میباشد.
۲-۱-۲-۷- مولفههای دانش معلمان
شولمن (۱۹۸۷) هفت مولفه دانش معلمان را شامل موارد زیر میداند:
دانش محتوایی، دانش تربیتی رایج (عمومی)، دانش برنامه درسی، دانش محتوایی و تربیتی، آگاهی از فراگیران و ویژگیهای شخصیتی آنها، دانش مفاهیم و زمینه های آموزشی، دانش اهداف آموزشی، مقاصد و ارزشها.
در این چارچوب شولمن دو جنبه جداگانه از دانش معلمان یعنی محتوا و تعلیم و تربیت را با هم ادغام کرده و شکل سوم از دانش معلمان یعنی دانش محتوایی-تربیتی را شکل میدهد. وی دانش محتوایی و تربیتی را دانشی تعریف می کند که در آن معلمان بر موضوع تامل کرده و راه هایی را برای انطباق و متناسب کردن آن با نیازهای فراگیران مییابند. در واقع شولمن اظهار می کند که معلمان در ابتدا باید خودشان قادر به درک موضوع باشند تا بتوانند موضوع را در روشهای جدید سازماندهی مجدد کرده و آن را به شکلها و حالتهایی درآورند که درک آن برای فراگیران آسان شود (شولمن، ۱۹۸۷). بنابراین انتخاب روشهای مناسب تدریس توسط مدرسان، منوط به درک موضوع و محتوای دروس توسط آنان خواهد بود.
جدول ۲-۶: حیطه دانش محتوایی تربیتی فناورانه
(اقتباس از آنجلی و والانیدس، ۲۰۱۵، ص ۱۷۵).
نشانگرها (شاخص ها) | جنبه تحلیلی | حیطه TPACK |
توصیفی: فناوری ممکن است برای کمک به فراگیران برای شناسایی دانش محتوایی استفاده شود (نه الزاما شبیهسازی). رویهای: فناوری به فراگیران کمک می کند تا در مورد چگونگی استفاده از دانش محتوایی تفکر کنند. قیاسی: تکنولوژی برای هدایت فراگیران در درک اینکه چرا و چه زمانی آنها (فناوریها) ممکن است در دانش محتوایی استفاده شوند. استراتژیک: فناوری که به فراگیران توانایی سنتز دانش محتوایی برای ایجاد یک محصول یا یک عملکرد را میدهد که نشاندهنده دانش محتوایی است (نیس، ۲۰۰۸). |
استفاده از بهترین فناوریهای مناسب برای برای پرداختن به دانش محتوایی: معلمان کاراییها و محدودیتهای فناوری را به عنوان ایده مربوط به محتوا درک می کنند (کهلر و میشرا، ۲۰۰۸). | TCK |
محتوا از طریق ویدئو ارائه می شود. محتوا از طریق صدا ارائه می شود. |