عنوان: بررسی تبیین اثر سرمایه های فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس
چکیـده­
هدف تحقیق حاضر، بررسی تبیین اثر سرمایه های فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس است. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی است. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از روش های کتابخانه ای و میدانی و ترکیب دو پرسشنامه استاندارد بونتیس (۱۹۹۸) و پرسشنامه استاندارد مدیریت دانش امین زاده (۱۳۹۲) استفاده شده است.
جامعه آماری تحقیق ۱۲۵ نفر از کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس شامل بخش مرکزی، مهندسی، انبار نفت، سوختگیری، حمل و نقل می باشد و مطابق فرمول مورگان تعداد ۹۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری در دسترس است و روایی پرسشنامه ها از طریق محتوایی حاصل شده و پایایی پرسشنامه مدیریت سرمایه فکری با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ بالاتر از ۷/۰ به دست آمد..
در این پژوهش با کمک آزمون همبستگی پیرسون به بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق پرداخته شده است. بر اساس این دیدگاه هرگاه همبستگی بین دو متغیر بین ۱/۰ تا ۲۹/۰ باشد بدین معنی است که رابطه معنی دار پایینی بین این دو متغیر وجود دارد. این رابطه بین ۳۰/ تا ۴۹/۰ نشانگر رابطه متوسط و بالاتر از ۵۰/۰ نشان دهنده رابطه قوی بین دو متغیر است.
نتایج پژوهش نشان دهنده می دهد که:

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر سیستم پاداش سازمان است.

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر زنجیره ارزش سازمان است.

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر مزیت رقابتی سازمان است.

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر استراتژی تجاری سازمان سازمان است.

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر سیستم پاداشت سازمان است.

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر زنجیره ارزش سازمان نیست.

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر مزیت رقابتی سازمان است.

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر ایجاد استراتژی تجاری سازمان است.

سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر سیستم پاداش سازمان است.

۱۰- سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر مزیت رقابتی سازمان است.
۱۱- سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر زنجیره ارزش سازمان است.
۱۲- سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر استراتژی تجاری سازمان است.
واژه­ های کلیدی:
سرمایه فکری، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه مشتری(رابطه ای)، مدیریت نواوری
فصـل اول
کلیات پژوهش

مقدمه

در شرایط پیوسته در حال تغییر ما نیز باید تغییر نماییم، وگرنه بهای سنگینی بابت عدم تغییر پرداخت خواهیم کرد .( نوردال، رئیس اتحادیه جهانی علم و بهره وری،۲۰۱۳ : پیام مدیریت)
در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان ها براساس دانش زندگی کرده و می میرند و موفق ترین سازمان ها آن هایی هستند که از این دارایی ناملموس به نحو بهتر و سریع تری استفاده می کنند. مطالعات اخیر نشان داده است که بر خلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین آلات و غیره)، دانش منبعی است که بازدهی افزاینده در کسب و کار دارد. آن چه درخور توجه است این مهم است که بازار نیز ارزش دانش و عوامل نامشهود دیگر در فرایند ایجاد ارزش را تشخیص داده است. اخیراً میزان و نسبت این «ارزش پنهان» تغییر کرده است(بونتیس۱ ،۱۹۹۹).
عکس مرتبط با اقتصاد
بر این اساس، موفقیت حال و آینده در رقابت بین سازمان ها، تا حد کمی مبتنی بر تخصیص منابع فیزیکی و مالی و تا حد زیادی مبتنی بر مدیریت دانش خواهد بود. بنابراین، وظیفه رهبری یک سازمان خلق محیطی برای مدیریت دانش است. به بیان روشن تر، در عصر حاضر چالش پیش روی مدیران آماده کردن محیط مناسب برای رشد و پرورش ذهن انسان در سازمان دانش محور است(بونتیس، ۱۹۹۶).
بنابراین، اساسی ترین مهارت برای مدیران سازمان های دانش محور «مدیریت دانش» است(کویین۲ ،۱۹۹۲).

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

۱-۲- بیان مساله

از آن جایی که ماهیت دانش نامشهود و ناملموس است، آن را توسط هیچ یک از مقیاس های سنتی حسابداری مالی نمی توان اندازه گیری کرد، ریسک «فراموشی» دانش و سایر دارایی های ناملموس سازمان برای مدیران وجود دارد. می توان گفت مدیران ارشد سازمان ها تنها از ۲۰ درصد دانش موجود در سازمان هایشان استفاده می کنند. درحقیقت، محیط کسب و کار مبتنی بر دانش در بسیاری از کشورهای جهان، مستلزم یک مدل و نام گذاری جدید است که در برگیرنده عوامل ناملموس سازمان باشد. در این وضعیت، رشته نوظهور «سرمایه فکری» توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است(بونتیس،۲۰۰۰).
حسابداری
۱-Bontis
۲-koein
از دیدگاه راهبردی، سرمایه فکری می تواند در ایجاد و کاربرد دانش برای افزایش ارزش سازمان مورد استفاده واقع شود. امروزه، رشته در حال تکوین سرمایه فکری یک موضوع هیجان انگیز هم برای محققان و هم برای دست اندرکاران امور سازمانی شده است(رووز۱، ۱۹۹۷). سرمایه های فکری با توجه به تحولاتی نظیر تغییر محیط قانونی، ظهور نوآوری و گسترش بهره گیری از فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، به عنوان عامل اصلی کـسب مزیت رقابتی پایدار و دارای تاثیرات در حوزه های راهبردی، به عنوان محور فعالیت های بلندمدت سازمانی درایجاد ارتباطی انسانی و ساختاری تلقی می گردد)حاجی کریمی،۱۳۸۸). با وقوع انقلاب فناوری اطلاعات، از سال های بعد از ۱۹۹۰، الگوی اقتصاد جهانی، تغییر اساسی کرد. در اقتصاد امروز، دانش به عنوان مهمترین سرمایه، جایگزین سرمایه مالی و فیزیکی شده است( قلیچ لی و مشبکی،۱۳۸۰). سـرمایه، در مورد مؤسسه ها، به هر دارایی بـرمی گردد کـه باعث ایـجاد جـریان های نقدی آتی شود. بیشتر دارایی های شناخته شده، ماهیت مـشهود و عینی دارند. بـنابراین سرمایه مشهود به دارایی های فیزیکی و مالی سازمان اشاره دارد. ارزش این دارایی ها به طور ادواری (توسط شرکت های بـخش عمومی) افـشا می شود و به آسـانی بر روی تـرازنامه به دست آمـده از ثبت های مالی ایـن شرکت ها یافت می شود. دارایی های فیزیکی، می تواند به معنی زمین، ماشین آلات، موجودی کالا، تجهیزات و…. باشد، درحالی که دارایی های مالی به حقوق صاحبان سهام، سودهای انباشته، سرمایه در گردش، پیش پرداخت هزینه ها، حساب های دریافتنی و …. گفته می شود. اهمیت دارایی های نامشهود (مانند: مهارت های نیروی کار و سازمان) در تعیین سودهای آتی به طور فزاینده ای در حال افزایش است. علاوه بر این، شناسایی کردن این دارایی ها مشکل تر است و این سـختی مربوط به تعیین ارزش آن ها است که از گذشته تا به امروز ادامه داشـته است و درست به همین خـاطر است که در بیشتر شرکت ها اصلاً گزارش نمی شوند. همین امر باعث شده است که این دارایی ها برای جهان خارج از مؤسسه، نامرئی باقی بمانند و حتی گاهی اوقات برای کارکنان درون سازمان نیز قابل تشخیص نباشند. توماس استوارت۲(۱۹۹۷) یکی از پیشگامان مطالعه در این زمینه اصطلاح پولی» سرمایه فکری « را برای این دارایی ها مطرح کرد. با عنایت به این مسأله که برای نوآوری در هر سازمانی ایجاد جوی مناسب و تامین شرایط لازم از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از آن جا که دغدغه بسیاری از سازمان ها ایجاد سازمانی پویا و نوآور می باشد، مساله اصلی این تحقیق این است که مشخص شود آیا در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی شیراز بین سرمایه فکری و مدیریت نوآوری ارتباط معناداری وجود دارد؟
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
۱-Roos
۲-Stewart

اهمیت و ضـرورت انجام تحقیق

توجه به مدیریت دانش در دو حوزه آکادمیک و کسب و کار رو به فزونی است. این موضوع با توجه به رشد فزاینده کتب و مقالات منتشرشده در زمینه مدیریت دانش به خوبی قابل درک است(زاک۱، ۱۹۹۹).
مطالعات انجام شده در کشورهای اروپایی نشان می دهد که در سال ۲۰۰۰، مدیریت دانش توسط ۸۰ درصد از بزرگترین شرکت های جهان به کار گرفته شده است(ک پی ام جی۲، ۲۰۰۰).
در سال های اخیر نیز نقش دانش به عنوان کلیدی ترین منبع سازمان ها در کسب مزیت رقابتی، به موضوعی بسیار مهم تبدیل شده و ایده “قابل مدیریت بودن دانش”، در بسیاری از کسب و کارهای مبتنی بر دانش، سازمان های یادگیرنده و مدیریت سرمایه های فکری، جا باز کرده است. بنابراین، سازمان ها در پی روش های جدیدی برای بقا در عرصه کسب و کار و رقابت اثربخش می باشند. یکی از روش های دستیابی به اثربخشی، کشف و توسعه دارایی هایی است که برای سازمان ها از کارایی بسیار بالایی برخوردار بوده، اما به درستی از آنها استفاده نشده است(ان دی لی لا و دی یو تویت۳،۲۰۰۱).
درک مدیریت سرمایه فکری که زمینه ای میان رشته ای محسوب می شود، کار دشواری است و آن را کمی پیچیده و مبهم می سازد. به هر حال عقیده بر این است که نباید به علت دشواری، به طور کلی این زمینه را رها کرد. ایده های مدیریت سرمایه فکری باید هنگام تدوین راهبرد یک سازمان مورد توجه قرار گیرد و در تدوین آن نقش داشته باشد.
مدیریت دانش و سرمایه فکری، فرایندی است که به سازمان ها در شناسایی، گزینش، سازماندهی، انتشار و انتقال اطلاعات و تخصص های مهم که بخشی از حافظه سازمانی هستند و غالباً به صورت ساختارنیافته در سازمان وجود دارند، کمک می نماید(توربان و مک لین۴ ، ۲۰۰۲).
موفقیت حال و آینده در رقابت بین سازمان ها، تا حد کمی مبتنی بر تخصیص منابع فیزیکی و مالی و تا حد زیادی مبتنی بر مدیریت دانش خواهد بود. بنابراین، وظیفه رهبری یک سازمان خلق محیطی برای مدیریت دانش است. به بیان روشن تر، در عصر حاضر چالش پیش روی مدیران آماده کردن محیط مناسب برای رشد و پرورش ذهن انسان در سازمان دانش محور است(بونتیس۵، ۱۹۹۶).
۱-Zak
۲-K.P.M.G,2000
۳-N.D.Le.La & D.U.Toit
۴-Torban & Maklin
۵-Bonits
از دیدگاه راهبردی، سرمایه فکری می تواند در ایجاد و کاربرد دانش برای افزایش ارزش سازمان مورد استفاده واقع شود. امروزه، رشته در حال تکوین سرمایه فکری یک موضوع هیجان انگیز هم برای محققان و هم برای دست اندرکاران امور سازمانی شده است(رووز۱، ۱۹۹۷).
سرمایه های فکری با توجه به تحولاتی نظیر تغییر محیط قانونی، ظهور نوآوری و گسترش بهره گیری از فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، به عنوان عامل اصلی کسب مزیت رقابتی پایدار و دارای تاثیرات در حوزه های راهبردی، به عنوان محور فعالیت های بلندمدت سازمانی درایجاد ارتباطی انسانی و ساختاری تلقی می گردد)حاجی کریمی،۱۳۸۸).
امروزه همه می دانند که اینترنت و شبکه جهان وب گستر، پیام آور ظهور دوره جدیدی به نام عصر دانش و وداع با عصر صنعتی است. در عصر دانش آن چه موجب موفقیت تجاری و صنعت می شود، دانش بشر است. این دارایی نامشهود به عنوان سرمایه فکری شناخته می شود و گسترش سرمایه فکری، باعث‌ ایجاد منفعت است(مجتهدزاده،(۱۳۸۲): ۷).
موضوع مهم آن است که ما فاقد یک سیستم قابل مقایسه هستیم که ما را قادر سازد تا به افراد به همان اندازه ای توجه کنیم که به مسائل مادی توجه می کنیم. نتایجی که از گزارش دهی سرمایه فکری به دست می آید، شامل روحیه کارکنان، جابجایی کارکنان، ‌افزایش سرمایه گذاری در توسعه سرمایه فکری، ارزشمند قلمداد کردن سرمایه فکری شرکت به وسیله کارکنان عالی رتبه نسبت به قبل و درک بهتر عوامل اصلی است که برای توسعه و رشد مستمر، ‌حیاتی هستند(زنجیردار و همکاران،(۱۳۸۷):۱۴).
بنا به اهمیت و ضرورت نقش سرمایه فکری بر مدیریت نوآوری در این تحقیق به بررسی تاثیر نقش سرمایه فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس خواهیم پرداخت.
۱-۴- اهداف تحقیق
۱-۴-۱- هدف اصلی

بررسی اثر سرمایه فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در سازمان های صنعتی

– اهداف فرعی

بررسی اثر سرمایه فکری انسانی بر ایجاد طرح های بازپرداخت و پاداش در سازمان.

۱-Roos

بررسی اثر سرمایه فکری انسانی بر ایجاد زنجیره ارزش در سازمان.