گفتار نخست: شیوه جمع آوری داده‏ها ۵۹
گفتار دوم: جامعه آماری و حجم نمونه ۵۹
گفتار سوم: تکنیک تجزیه و تحلیل اطلاعات ۵۹
گفتار چهارم: تعریف عملیاتی متغیرها ۶۱
گفتار پنجم: یافته‏های تحقیق ۶۶
ب-کتابها ۹۶
پیوستها ۹۸
الف) اطلاعات مربوط به مشخصات فردی پاسخگویان ۹۹
ب) سئوالات نظرسنجی ۱۰۲
چ) انگیزش وتمایل به قاچاق ۱۰۵
سایر سؤالات: ۱۰۷
پیشگفتار
کشورها با توجه به مبانی ارزشی و اعتقادی و همچنین با عنایت به مؤلفه‏های اقتصادی و اجتماعی خود، رویکردهای متفاوتی نسبت به الکل و مشروبات الکلی دارند به گونه‏ای که در اغلب کشورهای با نظام فرهنگی و حقوقی غیر اسلامی به مشروبات الکلی به عنوان منشأ بزهکاری می‏نگرند درحالی که در کشورهای اسلامی چون جمهوری اسلامی ایران، داشتن و مصرف مشروبات الکلی خود به عنوان جرم، جرم‏انگاری شده است.[۱] مسلماً به تبع این مسأله، قاچاق مشروبات الکلی نیز به عنوان یکی از کالاهای ممنوع در داخل ایران جرم انگاری شده است.[۲] با این حال و مطابق نظر بسیاری جرم شناسان غربی همچون لمبروزو، دوربان و …، مصرف مشروبات الکلی در هر کشوری منشأ ارتکاب جرم است.[۳] افزون بر این، مصرف مشروبات الکلی در تمامی کشورها، خطراتی از قبیل تصادفات رانندگی، بیماری‏های صعب العلاج، سلب آسایش و آرامش عمومی و برهم خوردن امنیت، آنومی اجتماعی و … را در بر دارد.[۴] همگی نیز به این مسأله واقف هستیم که تا زمانی که تولید مشروبات الکلی نباشد، مصرف مشروبات الکلی نیز موضوعیت نخواهد یافت. از آن‏جا که در کشورمان، به دلیل ممنوعیت‏های قانونی مذکور و ممنوعیت‏های شرعی امکان تولید انبوه مشروبات الکلی وجود ندارد لذا باید در خصوص کشورهایی چون ایران برخلاف کشورهای غربی، قاچاق مشروبات الکلی را علت اصلی تمامی عواقب وخیم فوق‏الذکر دانست و نه تولید آن را.

بنابراین، موضوع قاچاق مشروبات الکلی در این راستا و به طور دقیق‏تر، بررسی و تبیین علل جرم شناختی آن، عوامل مؤثر بر ارتکاب آن از دیدگاه مردم، راهکاری‏های حقوقی مقابله با آن و مواردی از این دست اهمیت بسیار دارند. شایان ذکر است که علی‏رغم توجه بسیار نظام اجتماعی و افکار عمومی به مسأله‏ی قاچاق مشروبات الکلی و پیامدهای آن، نظام حقوقی کشورمان عنایت شایسته‏ای به این موضوع نداشته و همانطور قبلاً ذکر شد صرفاً به جرم‏انگاری و تعیین مجازات برای آن اکتفا کرده[۵] و ذکری از مؤلفه‏ها و عناصر آن، تعریف آن و … به میان نیاورده است.

جرم انگاری تولید و مصرف مشروبات الکلی، هرچند تولید مشروبات الکلی را در داخل کشور محدودنموده است، اما ورود انواع مشروبات الکلی خارجی، بداخل کشور از مجاری مختلف اعم از مرزهای زمینی و دریایی را موجب شده است. در این بین، استان کردستان یکی از معدود استان های مرزی است که بعلت موقعیت خاص جغرافیایی و وجود مشکلات، اقتصادی و اجتماعی ناشی از هشت سال جنگ تحمیلی، که نتیجه آن بیکاری بیش ۱۵۰ هزار نفر علی‏رغم وجود صدها میلیون تن ذخایر معدنی، چندین میلیارد متر مکعب آب شیرین و بیش از یک میلیون هکتار خاک حاصلخیز در استان، شاهد ضعف اقتصادی و بنیه ضعیف مالی مردم کردستان هستیم، ازسوی دیگر سیاست های تفرقه افکنانه دول استکباری در منطقه باهدف تضعیف انقلاب اسلامی، امنیت وآسایش عمومی و فردی مردم را در اغلب موارد با مشکل مواجه نموده است، نتیجه آنکه وضعیت خاص جغرافیایی و ژئوپلتیکی منطقه و مشکلات اقتصادی و اجتماعی استان و سیاست های خصمانه دول استکباری باعث فعال شدن باندهای قاچاق مشروبات الکلی به صورت سازمان یافته بداخل کشور گردیده است. ثمره این تجارت سیاه ایجاد مشاغل کاذب برای افرادبومی، افزایش سطح جرائم و بزهکاری در استان باعث افزایش پرونده های قضایی گردیده، بنحویکه درصد بالایی از پرونده های محاکم کردستان را قاچاقچیان مشروبات الکلی به خود اختصاص داده اند. شکی نیست با توجه به اینکه بازار مصرف مشروبات الکلی وارداتی تقریبا سراسر کشورمی باشد، لذا بررسی علل وعوامل این جرم دراستان کردستان ضروری بنظر می رسد.
به همین دلیل است که مبادرت به نگارش حاضر کرده‏ایم تا بتوانیم با بهره‏گیری از مطالعات کتابخانه‏ای ناظر بر تبیین جرم شناختی قاچاق مشروبات الکلی و مطالعات و بررسی‏های میدانی، به علل اصلی ارتکاب این جرم در استان کردستان پی برده و در این راستا و با هدف پر کردن خلاء مذکور در حد بضاعت علمی نوشتار پیش رو، راه‏کارهایی پیشنهاد گردد. برای نیل به هدف مذکور، این پژوهش را با دو بخش دنبال خواهیم کرد. در بخش نخست چنانکه ذکر شد، به بررسی نظریات جرم شناختی و تحلیل و ارتباط آن ها با جرم قاچاق مشروبات الکلی اشاره خواهیم نمود و در بخش دوم نیز با رویکرد و روش مطالعه میدانی علل اصلی ارتکاب این جرم در استان کردستان را مورد مطالعه قرار می‏دهیم
الف:بیان مساله:
در دین مقدس اسلام، مصرف مشروبات الکلی به شدت منع شده و خداوند در قرآن کریمدرآیات ۲۱۹ سورۀ بقره، ۹۰ و ۹۱ سورۀ مائده و۴۳ سورۀنساء آن را به صراحتاً حرام کرده و از گناهان کبیره شمرده است ،حتی دربسیاری از جوامع غیر دینی بعلت عوارض زیانبار فردی واجتماعی ناشی از آن، تولید و مصرف نوشیدنی های الکلی با محدودیت های قانونی صورت می گیرد، بعد ازانقلاب اسلامی قانونگذار باتاسی از احکام اسلامی مجازات های سختگیرانه ای را برای تولید وفروش ومصرف مشروبا ت الکلی درنظر گرفته ،که این امرهرچند تولید مشروبات الکلی رادرداخل کشورمحدودنموده است ،اما ورود انواع مشروبات الکلی خارجی ،بداخل کشورازمجاریهای مختلف اعم از مرزهای زمینی ودریایی صورت می گیرد،دراین بین استان کردستان یکی ازمعدود استانهای مرزی است که بعلت موقعیت
خاص جغرافیایی(همجواری با کردستان عراق) ووجود مشکلات ،اقتصادی ،واجتماعی ناشی ازهشت سال جنگ تحمیلی، که نتیجه آن بیکاری بیش ۱۵۰هزارنفر بیکار(غیر ازبیکاران فصلی) علی رغم وجود صدها میلیون تن ذخایر معدنی، چندین میلیارد متر مکعب آب شیرین ،و بیش از یک میلیون هکتار خاک حاصلخیز در استان شاهد ضعف اقتصادی و بنیه ضعیف مالی مردم کردستان هستیم ،ازسویدیگرسیاستهای تفرقه افکنانه دول استکباری درمنطقه(حمایت ازگروهکهای مسلح ،معاند نظام –گروهک کومله– گروهک پژاک–گروهک منافقین)باهدف تضعیف انقلاب اسلامی ،امنیت وآسایش عمومی وفردی مردم رادراغلب موارد با مشکل مواجه نموده است،نتیجه آنکه وضعیت خاص جغرافیایی وژئوپلتیکی منطقه،ومشکلات اقتصادی واجتماعی استان وسیاستهای خصمانه دول استکباری باعث فعال شدن باندهای قاچاق مشروبات الکلی به صورت سازماندهی یافته بداخل کشور گردیده است،ثمره این تجارت سیاه ایجاد مشاغل کاذب برای افرادبومی، افزایش سطح جرائم وبزهکاریدراستان باعث افزایش پرونده های قضایی گردیده بنحویکه درصد بالایی از پرونده های محاکم کردستان را قاچاقچیان مشروبات الکلی به خود اختصاص داده اند،شکی نیست با توجه به اینکه بازارمصرف مشروبات الکلی وارداتی تقریبا سراسر کشورمی باشد، لذا بررسی علل وعوامل این جرم دراستان کردستان ضروری بنظر می رسد.
۲-سئوالات وفرضیه ها
الف :سئوال اصلی:
ازلحاظ جرم شناختی علل وعوامل اصلی وتاثیر گذار برفرایند قاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان کدامند؟
ب:سئوالات فرعی:
۱-چه عوامل خارجی (سیاسی خارج از مرزها) برقاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان تاثیر گذار است؟
۲-کدام دسته از عوامل اجتماعی غیر اقتصادی ازقبیل ضعف فرهنگی ،پیشینه بزهکاری قاچاقچیان ومحیط های خانوادگی بزه پرور درارتکاب قاچاق مشروبات الکلی مؤثر است؟
ج:فرضیه اصلی:
دربروز قاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان مجموعه ای ازعللوعواملتاثیرگذارند ،که ازآن جمله می توان به وجود مرز مشترک باکشورعراق،وضعیت خاص جغراقیایی منطقه، جودبافتقومیتی خاص وارتباطوترددهای مرزی آنها با اکراد عراق،بیکاری وفقر اقتصادی ناشی از۸سال جنگ تحمیلی ،فعا لیت گروهکهای ضدانقلابدرمنطقهوکردستانعراق،دخالت کشورهای بیگانه درامر قاچاق مشروبات الکلی درراستای تهاجم فرهنگی به کشورمی توان اشاره کرد.
د:فرضیه فرعی:
۱-تقاضای احتمالی داخلی برای مصرف مشروبات الکی ،سیاستهای غیردوستانه وخصمانه برخی ازدول خارجی،هم مرز بودن برخی کشورهای درگیر درمسائل امنیتی وسیاسی واقتصادی می تواند برقاچاق مشروبات الکلی دراستان شدید تاثیر گذا ر باشد.
۲-ازعوامل غیر اقتصادی مؤثربرقاچاق مشروبات الکلی به داخل استان کردستان می توان تضعیف بنیه های فرهنگی مذهبی،سابقه سوء وپیشینه بزهکاری برخی ازقاچاقچیان وهمچنین خانواده های ناپایدار آنها اشاره نمود.
۳:سوابق مربوط:
تحقیق درمورد عوارض استفاده ازمشروبات الکلی درکشورما به وفور صورت گرفته است امادرمورد قاچاق مشروبات الکلی ،تحقیقات کم ومحدودی انجام شده است، ومنابع مطالعاتی زیادی دراین مورد دردسترس نمی باشد .
از تحقیقات صورت گرفته درمورد قاچاق مشروبات الکلی پژوهش آقای رضا بدل زاده باعنوان سیاست جنایی ایران درمقابله وپیشگیری از قاچاق مشروبات الکلی
تحقیق دیگر ازآقایان صمد حضرتی ویوسف مجتهدی درمورد قاچاق مشروبات الکلی درمجله پیام آموزش شمارهای ۲۱و۲۵
۴:اهداف تحقیق :
درپژوهش حاضر هدف اصلی بررسی علل وعوامل موثر درقاچاق مشروبات الکلی به عنوان عمده جرائم ارتکابی دراستان کردستان است ، مسلما پدیده ای نظیر قاچاق مشروبات الکلی، تحت تاثیر علل وعوامل مختلف فرهنگی ،اجتماعی ،اقتصادی ،سیاسی، به وجود می آید.این تحقیق درصدد دستیابی به علل وعوامل ایجاد جرم قاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان است ،که درآن به توصیف دقیق وکامل جامعه موردمطالعهازجنبه های مختلف جغرافیایی، سیاسی ،نظامی ، اجتماعی ،تاریخی ،اقتصادی ،فرهنگی ،مذهبی ،پرداخته شده است.
الف غایی:
هدف کلی ازانجام این تحقیق اندازه گیری متغیرهای مستقل مورد نظر ومیزان تاثیر پذیری آنها درقاچاق مشروبات الکلی از مرز کردستان می باشد که برای رسیدن به این هدف دستیابی به اهداف اجرائی مشروحه ذیل ضروری است.
ب)اهداف خاص:
۱- بررسی رابطه بین سیاستهای خصمانه دول بیگانه با قاچاق مشروبات الکلی ازمرز
۲- بررسی رابطه بین فعالیت گروهک های معاند نظام با قاچا ق مشروبات الکلی از مرز
۳- بررسی رابطه میان عوامل قومیتی واشتغال مردم منطقه ٰبر قاچاق مشروبات الکلی
۴-بررسی رابطه میان احساس آنومی اجتماعی وقاچاق مشروبات الکلی دراستان کردستان
۵-بررسی میان عوامل وباورهای فرهنگی نظیر به هنجارشمردن قاچاق ازسوی فرهنگ عمومی ومشروبات الکلی
۶-بررسی رابطه میان امکانات نیروی انتظامی وقاچاق مشروبات الکلی
۷ – حصول به یک راه کار مناسب وارائه پیشنهادات لازم
۵:روش شناسی:
این تحقیق تلفیقی ازروش های جمع آوری اطلاعات ازطریق مطالعات کتابخانه ای، وروش پژوهش میدانی است ،که ازطریق تهیه پرسشنامه محقق، وحضوردرزندان مرکزی استان کردستان ومصاحبه با افرادقاچاقچی، بازدیداز گذرگاه های مرزی مجاز وغیرمجازنوارمرزی باکشور عراق ،مصاحبه با مرزبانان ناجا ،فراد کوله بر ومرزنشینان ،مراجع انتظامی وقضایی ،افرادسیاسی ومذهبی وجمع آوری اطلاعات از آنها می باشد، که باتوجه به نتایج، ودستآوردهای مصاحبه وپرسشنامه ازطیف های مختلف جامعه ،به بررسی علل وعوامل عمده قاچاق مشروبات الکلی پرداخته شده است.
۶:تعریف مفاهیم وواژگان اختصاصی طرح:
قاچاق مشروبات الکلی:(واردکردن مشروبات الکلی به کشور ازمصادیق قاچاق است)
۱-ماده۷۰۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵-هرکس مشروبات الکلی رابسازد یا بفروشد ،یادرمعرض فروش قراردهد یا ازخارجواردنماید، یادراختیاردیگری قراردهد،به ۳ماه تایکسال حبس، تا۷۴ضربه شلاق وازیک میلیون هزارریال تاشش میلیون ریال جزای نقدی، یک یادوموردازآنها محکوم می شود .
۲- در قانون بودجه سال ۱۳۸۶ آمده است که: ‏در پرونده‌های منجر به صدور حکم محکومیت در مورد قاچاق و فروش مشروبات ‏الکلی ،علاوه بر ‏جریمه ده برابر قیمت بین‌المللی، کلیه اماکن و وسایط نقلیه که برای تهیه، ‏حمل و نگهداری، توزیع و فروش ‏مشروبات الکلی و قاچاق از آن استفاده می‌شوند مصادره ‏و درآمد آن پس از فروش به خزانه واریزمی شود.

۷:مشکلات وتنگناهای احتمالی تحقیق:
ازموانع ومشکلاتی که درتدوین تحقیق وجودداشت می توان به دشواری دردسترسی به قاچاقچیان حرفه ای برای مصاحبه، وتکمیل پرسشنامه ها،دشواری درجلب اعتمادآنان برای بیان حقایق، وجود یکسری مشکلات برای اخذ مجوزهای لازم برای ورود به نقطه صفر مرزی ،وورودبه یگانهای مرزبانی ناجاومصاحبه با مرزبانان، ومشاهده راه های صعب العبور ورود قاچاق مشروبات الکلی بداخل کشورکه(تنها بااستفاده ازدوابها امکان پذیر است)، ومجوز برای ورود به زندان ومصاحبه بازندانیان قاچاق مشروبات الکلی ،ودسترسی به پرونده های آنها وعدم همکاری برخی ازمسئولین زیربط اشاره کرد.
۸:اهمیت وضرورت تحقیق:
تشکیلات اقتصادی مجرمانه ونخبگان آنها تلاش می کنند تا وضعیت قاچاق همواره بصورت شناور ،انعطاف پذیر ،ومتغیر استمرارداشته باشد ، زیرا هرگونه ثبات وپایداری نسبی دروضعیت قاچاق حتی در مناطق جغرافیایی محدود باعث خواهد شد که سازمان های مقابله کننده آنرا کنترل و مهار وبسیار تقلیل دهند، بنابراین راز ماندگاری وتداوم قاچاق ووضعیت سیال وتوان بسیار بالای تغییرات شکلی و ماهوی آنست. به عبارت دیگر هرگونه ایجادمحدودی از طرف نیروهای مبارزه کننده با عوامل قاچاق درهریک از محورهای سه گانه فوق باعث خواهدشد تادومحوردیگر آن تقویت وگسترش یابند.
قاچاق مشروبات الکلی آثار وتبعاتی درابعادمختلف اقتصادی –اجتماعی- فرهنگی- انتظامی- سیاسی ازخود بجا می گذارد این پدیده شوم صدمه فراوانی بر پیکره فرهنگ ،هنجارها ،وارزشها واقتصاد کشور وارد می نماید.
الف-دربعد فرهنگی:
ورود کالاهای ممنوعه وخلاف شرع همچون مشروبات الکلی که با انواع واقسام رنگ و بو ومارک از کشورهای استکباری با هدف ضربه زدن به اسلام وارزشها وهنجارهای اجتماع وارد می شود ودربازارهای مصرف داخلی ،نظام اجتماعی وبنیان خانواده های مارا که مبتنی بر یکسری بایدها ونبایدها وهنجارها وارزشهای دینی وسنتی است به شدت مورد هجمه قرارداده ،وآنها رامتزلزل نموده است وچه بسیار کانون خانواده هایی که دراثر شرب خمرومیخوارگی ازهم نگسسته، و وچه بسیار افرادی که مورد آزار واذیت افراد مست ولایعقل قرارگرفته و آرامش وامنیت جانی ومالی وعرض آبروی آنان درجامعه مخدوش گردید ه است ،که با گذری برمراکز قضایی این موضوع بسیار مشهود وملموس می باشد.
ب-دربعد اقتصادی:
یکی ازبزرگترین مشکلات ومعضلات مادرشرایط کنونی وبحران اقتصادی کشور مسئله خروج ارز ازراه های غیرقانونی ووارد نمودن کالاهای مضر وغیر قابل استفاده عامه مردم از جمله سلاح ومشروبات الکلی،وغیره……. که وارد کنندگان، آنهارا باهزینه ای بسیارپائین در بازارهای آنسوی مرز تهیه. وبادهها برابرقیمت تمام شده درداخل کشوربفروش می رسانند،ودراین دادوستد وتجارت سیاه و غیر قانونی ، کلی ارزرا که سرمایه ملی کشوراست وازراه صادرات ومصرف ذخائر ملی وارد کشورگردیده دریک چرخه ناسالم اقتصادی ازمجاری غیر قانونی از کشور خارج می نمایند، این تجارت سیاه وخروج ارز ازکشور که ازطریق ثروتهای باد آورده پدید آمده، بسیاری از کارخانجات داخلی را به تعطیلی کشانده وارزی که بایستی درچرخه تولید سرمایه گذاری شود دریک چرخه غیرقانونی بکارگیری مصرف می گردد.
ج-دربعدامنیتی :
نیروی انتظامی دریک صحنه ملی، بااین معضل اجتماعی مخرب ولجام گسیخته،که باهدف به چالش کشاندن ارزشهاوهنجارهای اجتماعی واعتقادات وباورهای دینی مردم خصوصا جوانان صورت گرفته،وامنیت کلی کشور راتهدیدنموده، با قوت هرچه تمامتر می جنگد،تاجایی بعد ازاشغال عراق وشرایط سیاسی موجود درآن، قاچاق انواع سلاح ومشروبات الکلی با هدف تهاجم همه جانبه فرهنگی به نظام مقدس جمهوری اسلامی توسط اشغالگران غربی باهدف ناامن کردن ج.ا.ا از طروق مختلف من الجمله حمایت همه جانبه از باندهای قاچاق، ازقبیل بیمه نمودن محمولات مشروبات الکلی ازمبداء (آنسوی مرز) تامقصد (ورود به داخل کشور)،و همراهی وحمایت گروهکهای معاند نظام (پ.ک .ک وکومله) که نقش حفاظت ومراقبت از کاروانهای قاچاق مشروبات الکلی درحین عبور ازمرز برعهده گرفته ،بنحویکه نیروهای مرزبانی ناجا با ایثارگری تمام ،بااین جرثومه های فساد،که به مرزهای ایدئولوژیکی واعتقادی ج.ا.ا شبیخون فرهنگی زده اند، بارها درگیرشده،ودرطی۱۰سال گذشته برابرآمار نهادهای زیربط دراداره مبارزه باقاچاق ریاست جمهوری، ونیروی انتظامی ضمن کشف چند میلیون قوطی وبطر، انواع مشروبات الکلی، دهها نفر از قاچاقچیان وگروهکهای ضدانقلاب راکه درامر قاچاق مشروبات الکلی وسلاح ومهمات بداخل کشور فعالیت داشته اند به هلاکت رسانده، وتعدادزیادی از آنها رادستگیر ،وتحویل دستگاه قضایی نموده اند،واز سوی دیگر دراین مبارزه ودرگیریها،تعدادزیادی از کارکنان مرزبانی ناجابه شرح جدول۱-۴ به درجه رفیع شهادت نائل، وجان خودرا تقدیم اسلام ونظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نموده اند.
(جدول شماره ۴-۱ آمار شهدای مرزبانی ناجادردرگیری باقاچاقچیان مشروبات الکلی وگروهکهای تروریستی دراستان کردستان)

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
 

 
حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محفو