نقاط قوت سود حسابداری

پرفسور”یوجی ایجری”،” کوهلر”، “لیتلتون” و “ماتز” در زمره مهمترین و پرشورترین مدافعان سود حسابداری قرار می‌گیرند و سود حسابداری را مبنایی جهت تصمیم گیری استفاده کنندگان می دانستند. دراین بخش درباره چهار دیدگاه آنها بحث میشود.
نخستین دیدگاه در تائید سود حسابداری این است که سود مزبور توانسته است در طول زمان همواره سربلند بماند. اغلب استفاده کنندگان داده‌های حسابداری بر این باورند که سود حسابداری سودمند است و در برگیرنده یک عامل تعیین‌ کننده از شیوه‌های عملی، روش‌های اجرایی و الگوهای تصمیم‌گیری می‌باشد. کوهلردر تائید چنین دیدگاهی می‌گوید:
« موجودیت کنونی حسابداری نه به سبب علاقه یا خواست حسابداران بلکه به سبب اعمال نفوذ تجار، کسبه یا معامله گران است. اگر کسانی که درباره سرمایه گذاریها تصمیم می‌گیرند به گزارشهای مبتنی بر بهای تمام شده تاریخی، دسترسی نداشتند، از مدتها پیش تغییرات عمده ای در حسابداری به وجود آمده بود.»
به عبارتی کوهلر بر این عقیده استوار است که مبنایی که با آن سود حسابداری را شناسایی و تعیین می کنند مبناهای موثری بوده و است که تاکنون توانسته است به قوت خود باقی بماند.
دوم، از آنجایی که سود حسابداری مبتنی بر رویدادهای واقعی و حقیقی است ، این سود به صورت عینی محاسبه و گزارش می‌شود. از اینرو اصولأ قابلاتکا میباشد. اعتقاد طرفداران استفاده از سود حسابداری مبنی بر اینکه حسابداری باید واقعیت ها را (و نه ارزش‌ها را) گزارش نماید، باعث میشود که عینیت این سود مورد تائید قرار گیرد.
سوم، سود حسابداری از طریق تکیه بر اصل تحقق درآمد به شاخص محافظهکاری پایبند باقی میماند. به بیان دیگر در محاسبه و گزارش سود از طریق نادیده انگاشتن تغییر در ارزش‌ها، محافظه کاری به صورتی معقول متجلی می‌شود.
چهارم، چنین پنداشته می‌شود که سود حسابداری برای اعمال کنترل به ویژه در گزارشگری مالی در مورد مباشرت سودمند می‌باشد و نقش مباشرتی مدیران را ایفاء می کند و سرمایه گذاران از طریق سودهای ارائه شده طی سالیان متوالی طبق تئوری نمایندگی کیفیت کار مدیران را مورد ارزیابی قرار می دهند.

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.
 

انتقادات و ایرادات وارد بر سود حسابداری
 

در ادبیات حسابداری از سود، هم به صورتی بسیار قوی دفاع شدهاست و هم بابت نقاط ضعف متعدد، بهشدت انتقاد شدهاست. اصولأ در دیدگاه های مخالف برای استفاده از سود حسابداری موضوع «مربوط بودن» این عدد در تصمیم گیریها بوده که مورد سوال قرار گرفته است. در این بخش درباره برخی از دیدگاه های مخالف بحث می شود.
یک دیدگاه این است که به سبب کاربرد اصل بهای تمام شده تاریخی و تحقق درآمد، سود حسابداری نمی‌تواند افزایش ارزش تحققنیافته داراییهایی را که در یک دوره زمانی مشخص نگهداری شدهاند، شناسایی نماید. این ویژگی باعث میشود که نتوان اطلاعاتی سودمند را افشاء نمود. دوم، چنین پنداشته میشود که با توجه به روش های مختلف پذیرفته شده برای محاسبه بهای تمام شده (برای مثال، روش های مختلف تعیین ارزش، بهای تمام شده موجودیها و‌…)، تکیه بر سود حسابداری مبتنی بر اصل بهای تمام شده تاریخی کار مقایسه اقلام را بسیار مشکل میسازد.
سوم، تکیه بر سود حسابداری مبتنی بر اصل تحقق درآمد، بهای تمام شده تاریخی و محافظهکاری باعث میشود که نتوان داده ها را درک کرد (داده ها گمراه کننده شوند) یا این ‌که برای استفاده کننده نامربوط گردند.
نمونه قابل ذکر در این ارتباط، بی فایده بودن نسبتهای مبتنی برصورتهای مالی میباشد که با رعایت این اصول محاسبه شدهاند.
۲-۳-۲-۶ اعلام سود و تاریخ اعلام سود
اعلام سود معیاری برای ارزیابی ثروت و سودآوری شرکتهاست و یکی از اجزای مهم و اساسی آزمون کارایی واکنش بازار محسوب می شود. اعلام سود دارای محتوای اطلاعاتی بوده و بر واکنش بازار تاثیر می گذارد اثر این محتوای اطلاعاتی را می توان در تغییرات قیمت و حجم معاملات سهام حول و حوش تاریخ اعلام سود مشاهده کرد از این رو انتظار می رود بازده ای که در واکنش به اعلام سود تحقق می یابد نیز حاوی اطلاعاتی مفید و بهنگام باشد. محتوای اطلاعاتی اعلان سود قوی ترین شاهده ای که از تحقیقات بازار سرمایه بدست آمده است. مربوط به محتوای اطلاعاتی ارقام سود سالانه گزارش شده می باشد.

تاریخ اعلام
 

روزی است که هیات مدیره شرکت گرد هم می آیند، در مورد پرداخت سود سهام تصمیم می گیرند و نتیجه تصمیمات خود را اعلام می کنند. ( در ایران تصمیم گیری در مورد تقسیم سود جزو اختیارات مجمع عمومی عادی صاحبان سهام است ).
بخش سوم : ۲- ۴ رابطه بین بهنگام بودن اعلام سود و بازده سرمایه گذاری
به موقع بودن به این مفهوم است که اطلاعات باید در کوتاه ترین زمان و به سریعترین شکل ممکن در دسترس استفاده کنندگان قرار گیرند. بنابراین هر قدر ارائه اطلاعات به تاریخ وقوع رویداد های مربوطه نزدیکتر باشد، اطلاعات بهنگام تر خواهد بود.
بازده به مفهوم نسبت کل عایدی یا ضرر حاصل از سرمایه گذاری در یک دوره معین به مبلغ سرمایه گذاری که برای کسب این عایدی در همان دوره بکار گرفته شده است، می باشد.
اگر اطلاعات مربوط به سود، به موقع باشد بازده مورد انتظار سرمایه گذاران نیز واقعی خواهد بود. از طرف دیگر هرچه اطلاعات در فواصل زمانی کوتاه تری گزارش شوند به دلیل بالا بودن سطح اطلاعات در دسترس سرمایه گذاران ریسک اطلاعاتی شرکت پایین خواهد بود.
رابطه سود و بازده بیشتر مورد مورد توجه محققان قرار گرفته و موشکافانه بررسی می شود. سر آغاز این تحقیقات به کار معروف بال و بروان (۱۹۸۶) بر می گردد که نشان دادند، بازده سهام جاری، اطلاعات سود حسابداری را منعکس می کند و تحقیقات مختلف محتوای اطلاعاتی پیش بینی سود و مفید بودن آن را برای سرمایه گذاران اثبات نموده اند. براین اساس، تحقیقات حسابداری شامل کولینس و هم پژوهان (۱۹۹۴) و لیو توماس (۲۰۰۰) سودمندی سود تحقق یافته جاری و نیز سود مورد انتظار آینده را بررسی کردند. سود آینده برای ارزیابی سهام حائز اهمیت است، زیرا قدرت توضیحی بازده سهام آن نسبت به سود جاری بیشتر است؛ کولین و هم پژوهان برای رابطه ضیف بودن بین سود و بازده یک دوره زمانی دو دلیل ذکر کردند :اول، سود به موقع نیست و دوم، ناهنجاری هایی در سود وجود دارد. فقدان سود به موقع سبب می شود که تنها بخشی از رشد سود یا تغییر سود برای بازار غیر منتظره باشد و سرمایه گذاران علاوه بر سود جاری به منابع دیگر اطلاعات توجه کنند تا بتواند انتظارشان را از سود تعدیل کنند.تحقیقات ایتون، هاریس و اوسون (۱۹۹۲) نشان دهنده همبستگی مثبت بین سود خالص و بازده سهام بوده، همچنین بر اساس تحقیقات وارفیلد و دایلید نتایج مشابهی بدست آمد.
پرفسور”یوجی ایجری”،” کوهلر”، “لیتلتون” و “ماتز” در زمره مهمترین و پرشورترین مدافعان سود حسابداری قرار می‌گیرند و سود حسابداری را مبنایی جهت تصمیم گیری استفاده کنندگان می دانستند. اسچرودر و همکاران (۲۰۰۸) معتقدند که بهنگام بودن اطلاعات ویژگی پشتیبانی کننده ای برای مربوط بودن است. هندریکسون و برادا ویژگی بهنگام بودن اطلاعات را مختص گروه خاصی از استفاده کنندگان نمی دانند و بر این عقیده اند که همه استفاده کنندگان اطلاعاتی به موقع را طلب می کنند. ولک و همکاران (۲۰۰۱) ، بهنگام بودن اطلاعات با دیگر جنبه های مربوط بودن اطلاعات رابطه متضادی دارد؛ به نحوی که بین این عامل کیفی و سایر ویژگی های کیفی مربوط بودن نوعی سازش وجود دارد. گزارش به موقع اطلاعات بر بازده مورد انتظار تصمیم گیرندگان و فعالان بازار نیز بسیار موثر است.(پالمن،کروس و شرودر، چمبرز و پنمن ). هرچه فاصله سود افزایش یابد از توانایی سود برای توضیح تغییرات بازده سهام کاسته می شود.(کنان ۲۰۰۱). در تحقیقات مالی ارتباط مثبت بین تغییر سود نقدی و بازده سهام پیرامون روزهای اعلان توزیع سود نقدی به خوبی مستند شده است. (آرونی و سواری، ۱۹۸۰، آسکیت و مولینز،۱۹۸۶). آباربانل وکیم[۳] (۲۰۱۰) نشان داد که در روز اعلام سود، بازده سطح بالاتری از آگاهی دهندگی دارد. چمبرز و پنمان (۱۹۸۴) نشان دادند که اعلان های زود هنگام، شامل اخبار بهتر و موجب بازده غیر عادی بزرگتر می شود. کراس و شرودر نشان دادند که بازده غیر عادی شرکت هایی که زود اعلام سود می کنند، بسیار بالاتر از بازده شرکت هایی است که دیر اعلام سود می کنند. محمودی و همکاران نشان دادند که سرمایه گذاران در زمان تغییرات اعلان سود مثبت و در زمان تغییرات اعلان سود منفی واکنش کمتر از حد نشان دادند.
وحید محمدرضاخانی نشان داد ارتباط بین به موقع بون سود و بازده غیرعادی تجمعی در زمان عرضه عمومی سهام، منفی می باشد. مهرآرا و عبدلی (۱۳۸۵) نشان می دهد، تاثیر تکانه های قیمتی منفی (اخبار بد) و مثبت (اخبارخوب ) بر نوسانات آتی قیمت به لحاظ آماری متفاوت نیست و به این مفهوم است که اخبار خوب و بد با اندازه یکسان، تاثیر مشابهی بر نوسانات شرطی بازدهی دارد.
در این تحقیق می توان پذیرفت که بین بهنگام بودن اعلام سود و بازده سرمایه گذاری رابطه معناداری وجود دارد. بدین صورت که شرکت هایی که بازده بالاتری داشتند در اعلام سودشان سریعتر عمل کردند یا تاخیر در اعلام سودشان کمتر بود و می توان گفت منفی بودن سود باعث تاخیر در اعلام سود می شود. در هر دو صنعت مورد پژوهش، در شرکتهایی که بازده بیشتری رخ داده است اعلان سود نیز به هنگام تر است و از سوی دیگر شرکتهایی که دارای سود منفی بوده اند تاخیر در اعلام سود بیشتری نسبت به شرکتهایی داشته اند که دارای سود مثبت بوده اند.
بخش چهارم: ۲-۵ تحقیقات و مطالعات انجام گرفته
۲-۵-۱ تحقیقات انجام شده در ایران

فاطمه طباطبایی در تحقیقی به بررسی” تاثیر به موقع بودن و محافظه کاری بر محتوای اطلاعاتی سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ” پرداخت که نتایج نشان می دهد که شرکت هایی که در سطح بالایی از به موقع بودن سود قرار دارد از محتوای اطلاعاتی سود بالاتری برخوردارند.
 

کردستانی و مجدی (۱۳۸۶) به بررسی رابطه بین پنج ویژگی سود شرکت ( پایداری، قابلیت پیش بینی، مربوط بودن، به موقع بودن، و محافظه کاری بودن سود ) و هزینه سرمایه سهام عادی پرداختند و نشان دادند بین چهار ویژگی اول و هزینه سرمایه سهام عادی رابطه معنی دار وجود دارد.
 

وحید محمدرضاخانی در تحقیقی به بررسی تاثیر به موقع بودن سود بر بازده غیر عادی عرضه های عمومی سهام با توجه به ویژگی های خاص شرکت ها پرداخت که نتایج نشان می دهد که رابطه بین به موقع بون سود و بازده غیرعادی تجمعی در زمان عرضه عمومی سهام، منفی ولی از لحاظ آماری معنادار نمی باشد.
 

مهرآرا و عبدلی (۱۳۸۵) به بررسی نقش اخبار خوب و بد در نوسانات بازدهی سهام پرداختند. آنها رابطه میان تکانه های بازدهی یا قیمت سهام (اخبار) و نوسانات شرطی را بررسی کردند. شواهد تجربی تحقیق آنها نشان می دهد، تاثیر تکانه های قیمتی منفی (اخبار بد) و مثبت (اخبارخوب ) بر نوسانات آتی قیمت به لحاظ آماری متفاوت نیست و به این مفهوم است که اخبار خوب و بد با اندازه یکسان، تاثیر مشابهی بر نوسانات شرطی بازدهی دارد.
 

حمید رضا رضایی در پژوهشی به بررسی تاثیر نرخ تورم بر کیفیت سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. که در یکی از فرضیات آن رابطه بین به موقع بودن سود و نرخ تورم را اندازه گیری کرد و نتایج این پژوهش نشان داد که در صنایع فلزی و سایر صنایع نرخ تورم با به موقع گزارش نمودن سود رابطه منفی و معنادار دارد.
 

نوروش و حسینی در تحقیقی به بررسی رابطه بین کیفیت افشا شرکتی( شامل قابلیت اتکاء و به موقع بودن ) و مدیریت سود می پردازد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از وجود رابطه منفی معنی دار بین به موقع بودن افشای شرکتی و مدیریت سود می باشد.
 

وحید قیومی در پژوهشی به بررسی رابطه ی بین ویژگیهای کیفی سود و عملکرد شرکت ها پرداختند. که نتایج پژوهش نشان داد که در آزمون فرضیه پنجم بین به موقع بودن و بازده دارایی ها رابطه منفی و معناداری وجود دارد. و در آزمون فرضیه ششم نیز بین به موقع بودن و Q توبین رابطه منفی و معناداری وجود دارد. بنابراین فرضیه سوم پژوهش مورد نیز مورد تایید قرار می گیرد یعنی بین به موقع بودن و عملکرد شرکت ها رابطه معنا داری وجود دارد.
 

ایزدی نیا و نظر زاده ( ۱۳۸۸ ) به ارائه معیار های مناسب اندازه گیری کیفیت سود پرداخته و رابطه آن را با بازده سهام بررسی کردند. آنها ده معیار را برای کیفیت سود در نظر گرفته و بر اساس آن سود شرکتها را از نظر کیفیت به سه دسته زیاد، متوسط و کم طبقه بندی کردند. نتایج پژوهش آنها نشان می دهد که بین بازده واقعی سهام و کیفیت سود در سطوح زیاد , متوسط و کم رابطه وجود دارد.
 

سید سعید مهرداد آیسک ، به بررسی رابطه‌ی میزان تأخیر در اعلام سود پیش‌بینی‌شده‌ی فصلی با نوع خبر سود و دقت پیش‌بینی پرداخت. نتایج تحقیق مشخص شد که بین خبر بد و میزان تأخیر در اعلام سود پیش‎بینی‎شده‌ی فصلی، رابطه‌ای مثبت وجود دارد.
 

جواد کامرانی به بررسی رابطه بین ویژگی های مشترک و به موقع بودن گزارشگری مالی میان دوره ای پرداخت. نتایج تحقیق پژوهش نشان می دهد که هر چه اندازه شرکت و سودآوری آن بیشتر باشد، گزارشگری آن به موقع تر خواهد بود.
 

جدول ۲-۱ خلاصه پیشین تحقیقات داخلی

 
حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق مح