بخش آموزش سازمان یونسکو (۲۰۰۲) اظهار می کند که از نظر فنی، معلم ماهر و متبحر در نقش جدیدش در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات، قادر است به:
راه اندازی کامپیوتر و استفاده از نرم افزارهایی مانند واژه پرداز Word ، صفحه گسترده ها، نامهی الکترونیکی و …
ارزشیابی و استفاده ی کامپیوترها و ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات مربوط به تدریس
بکارگیری اصول آموزشی و تحقیقاتی جاری و روش های ارزیابی مناسب با بهره گرفتن از ICT
ارزشیابی نرم افزارهای آموزشی
تهیه ی ارائه های موثر مبتنی بر کامپیوتر
جستجو در اینترنت برای یافتن منابع

تلفیق ابزارهای ICT در فعالیت های یادگیری دانش آموزان در طی برنامه ی درسی
تولید اسناد چند رسانه ای برای آموزش
ایجاد اسناد فوق متنی برای حمایت آموزش
بیان موضوعات اخلاقی و حقوقی دانش مربوط به فناوری
روزآمد کردن فناوری های آموزشی در موارد مقتضی (یونسکو، ۲۰۰۲).
در واقع معلم هزاره ی سوم باید دارای سواد اطلاعاتی و ارتباطی و مهارت کاربرد آنها در کلاس درس باشد تا بتواند نقش و جایگاه خود را در نظام آموزشی مبتنی بر اطلاعات و ارتباطات تثبیت کند.
پیشینه ی تحقیق
الف : تحقیقات داخلی
درتحقیقی اسلامی (۱۳۸۳) به نتایج زیر اشاره می‌کند :
- تنها ۱۳ درصد از دانش‌آموزان از اینترنت به عنوان وسیله ای کمک آموزشی استفاده می‌کنند.
- نیمی از معلمان در منزل و تنها ۲ درصد از معلمان در مدرسه به اینترنت دسترسی دارند.
- ۳۶ درصد معلمان در منزل به اینترنت دسترسی داشته اند.
- بیشترین استفاده‌ معلمان از اینترنت برای جستجوی اطلاعات علمی و پست الکترونیکی بوده است.
نتایج تحقیقات رمضان کیایی (۱۳۸۵) در ارتباط با میزان استفاده از فناوری اطلاعات در ابعاد یادگیری نشان می دهد که ابزارهای جستجو و نرم‌افزارهای نگارش و مجلات الکترونیکی به ترتیب بیشترین کاربرد را در بین دانشجویان و مجلات الکترونیکی، نرم افزارهای نگارشی و پست الکترونیک به ترتیب بیشترین کاربرد را در بین استادان داشته‌اند.
همچنین مشخص شده است که استفاده از فناوری اطلاعات با فعالیت‌های یاددهی ـ یادگیری ارتباط داشته و این مسأله در مقایسه توصیفی میانگین نمرات دانشجویان قبل از استفاده از فناوری اطلاعات (۷۸۴/۱۴) و پس از استفاده از فناوری اطلاعات (۹۲۸/۱۶) به خوبی مشخص است.
در خصوص استفاده بهینه از فناوری اطلاعات در فعالیت‌های یاددهی ـ یادگیری، اساتید و دانشجویان به نکات زیر اشاره داشته ا ند :
بهره‌گیری از این تکنولوژی را در افزایش کیفیت یاددهی مفید دانسته‌اند.
عدم آشنایی دانشجویان با رایانه و نرم‌افزارها، امکانات بسیار ضعیف فناوری اطلاعات در کلاس‌های دانشگاه و کمبود سیستم‌های رایانه‌ای را به عنوان مهمترین مشکل اشاره نموده‌اند.
استفاده ضعیف اساتید از این امکانات، عدم توجه و تشویق اساتید برای استفاده از این تکنولوژی توسط دانشجویان
یافته های پژوهش جوکار و عفت نژاد (۱۳۸۳) بر استفاده بالای پاسخ گویان از فناوری رایانه و اینترنت دلالت دارد و میزان استفاده از نرم افزارهای کتابخانه ای و لوح فشرده نوری در میان پاسخ گویان ضعیف می باشد. پاسخ گویان به میزان بالایی از فن آوری اطلاعات در امر آموزش، انجام فعالیت پژوهشی پایان نامه و تالیف و ترجمه مقاله استفاده کرده اند.
در پژوهشی دیگر محقق زاده و عبداللهی (۱۳۸۰) به این نتیجه رسیدند که اعضاء مرکز اینترنت روزانه بیش از یک ساعت از اینترنت استفاده می‌کنند و از آن برای بهبود آموزش، تألیف و شرکت در سمینار کمتر استفاده می‌نمایند. نتایج این بررسی همچنین نشان می‌دهد که استفاده‌های اصلی آنها از مرکز اینترنت، شامل استفاده از وب^[۴۹] در رده اول، پست الکترونیکی رده دوم، و پروتکل انتقال پرونده (FTP)، لیست سرو^[۵۰] و گروه های خبری رده های سوم تا پنجم را بخود اختصاص داده است.
رجبی (۱۳۷۹) در تحقیقی با عنوان “بررسی جایگاه استفاده از کامپیوتر در آموزش ایران” به نتایج زیر دست یافت:
وضعیت استفاده از کامپیوتر در آموزش ایران بسیار ابتدایی است و چون معلمان و مدیران مراکز آموزشی نسبت به استفاده مناسب از این رسانه برای مقاصد آموزشی بیگانه اند، لذا امکانات لازم در محیط های آموزشی برای استفاده دانش آموزان فراهم نمی شود.
به دلیل عدم کاربرد نرم افزارهای آموزشی، موسسات خصوصی و دولتی اقدام به تهیه نرم افزارهای آموزشی نمی کنند.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که بیشتر معلمان، دانش آموزان و خانواده های آنها در دوره های مختلف تحصیلی، خواهان استفاده از کامپیوتر در آموزش دروس مختلف هستند.
در حال حاضر دانش آموزان نسبت به معلمان با بهره گرفتن از کامپیوتر آشنا ترند.
سوزان شهباز، بی بی عشرت زمانی و احمد رضا نصر اصفحانی (۱۳۸۵) به “بررسی میزان بهره گیری دبیران از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس متوسطه شهر تهران” پرداختهاند. نتایج زیر از این پژوهش بدست آمده است:
میزان دسترسی دبیران به امکانات سخت افزاری در منزل و مدرسه در حد مطلوبی قرار دارد.
میزان دسترسی دبیران به امکانات نرم افزاری چندان مطلوب نیست.
میانگین بدست آمده در زمینه کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در سه حیطه آموزش، پژوهش و برقراری ارتباط از میانگین فرضی کمتر است.
فتحی واجارگاه و شفیعی (۱۳۸۶) در تحقیقی امکان استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه ی برنامه ریزی درسی آموزش عالی را بررسی کرده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که گروه های سه گانه ی مورد تحقیق (استادان، متخصصان برنامه ریزی درسی و متخصصان فناوری اطلاعات)اختلاف نظر زیادی در خصوص اهمیت کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایندهای برنامه ریزی درسی نداشته و بر این باورند که در موارد عدیده ای با توجه به امکان پذیر بودن رفع موانع و استفاده از عوامل تسهیل کننده و فرصت آفرین می توان کاربرد این فناوری ها را در فرایند برنامه ریزی درسی امکان پذیر دانست. “در اختیار داشتن بودجه ی کافی برای تجهیز کلاس ها و فراهم سازی امکانات لازم سخت افزاری” عامل تسهیل کننده ی برتر و “کمبود بودجه ی دانشکده ها برای تجهیز کلاس ها و فراهم سازی امکانات لازم سخت افزاری” مانع اصلی قلمداد می شود.
حکیمی (۱۳۸۳) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود به بررسی عوامل موثر بر عدم استفاده دبیران از فناوری اطلاعات پرداخته، یافته های پژوهشی وی نشان می دهد که دبیران به منظور تدریس با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات آماده نشده اند. همچنین دبیران برای استفاده مقدماتی از کامپیوتر و نرم افزارها و سخت افزارهای وابسته آمادگی لازم را ندارند.
ایزدی (۱۳۸۶) تحقیقی با عنوان بررسی موانع توسعه ی آموزش الکترونیکی و ارائه ی الگوی مناسب بهره گیری از آن در آموزش متوسطه از دیدگاه مدیران و دبیران انجام داده که بر اساس یافته های آن ۵۶ درصد از دبیران و ۸/۷۰ درصد از مدیران عوامل راهبردی و ۴/۶۶ درصد از دبیران و ۷۰ درصد از مدیران عوامل اقتصادی را تا حد زیاد و خیلی زیاد مانع توسعه ی آموزش الکترونیکی در آموزش متوسطه گذارش کردند و در پایان نیز الگوی (ADDIE) که مشتمل بر پنج مرحله ی اساسی تجزیه و تحلیل، طراحی، تولید، کاربرد و ارزشیابی است جهت بهره گیری مناسب ارائه داده است.
یوسفی (۱۳۸۵)در پژوهشی با عنوان بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی در فرایند یاددهی یادگیری مواردی چون: عدم دسترسی دبیران به رسانه ها و وسایل آموزشی، کمبود امکانات و منابع مالی، کمبود نشریات در زمینه تکنولوژی آموزشی و ناتوانی دبیران در تهیه وسایل آموزشی را از عوامل بازدارنده در بهره گیری از تکنولوژی موجود در مدارس متوسطه می داند.
نتایج تحقیق زمانی با عنوان “مشکلات اجرایی کاربرد کامپیوتر در آموزش و پرورش ایران” که در سال ۱۹۹۷ برای دریافت درجه دکترا از دانشگاه تورنتو کانادا انجام شده است نشان داد که مشکلات زیر در زمینه کاربرد کامپیوتر در آموزش و پرورش ایران وجود دارد:
کمبود امکانات سخت افزاری و نرم افزاری
کمبود نیروی انسانی آموزش دیده در زمینه استفاده از کامپیوتر
شفاف نبودن اهداف در زمینه کاربرد کامپیوتر در آموزش و پرورش
پایین بودن انگیزه به دلیل عدم ارائه آموزش کافی به معلمان و دانش آموزان
نابرابری جنسیتی در بین دانش اموزان در زمینه دسترسی به کامپیوتر
عدم آشنایی کافی به زبان انگلیسی
نداشتن الگوی معتبر علمی
محمدی (۱۳۸۴) در پژوهشی با هدف «بررسی تأثیر دوره آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات و ارتباطات بر عملکرد دبیران مرد به نتایج زیر دست یافت :
دوره آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات و ارتباطات توانسته است دانش و مفاهیم پایه‌ای این فناوری را در دبیران فراهم آورد.
گذراندن دوره به کارگیری رایانه و مدیریت فایل‌ها و مهارت صفحات گسترده در عملکرد دبیران مؤثر بوده است.
گذراندن دوره مهارت واژه‌پردازی به کمک رایانه در عملکرد دبیران مؤثر بوده است.