فصل سوم
مواد و روش‌ها

منطقه مورد مطالعه
 

موقعیت جغرافیایی استان کرمانشاه
مساحت استان كرمانشاه برابر با 25008 كیلومترمربع که حدود 45/1درصد مساحت كل كشور را دارا می‌باشد و از لحاظ وسعت هجدهمین استان كشور به شمار می‌آید. این استان بین´40 °33 تا ´18 °35 عرض شمالی و´24 °45 تا ´07 °48 طول شرقی قرار گرفته است (شکل 3-1). از لحاظ تقسیمات كشوری استان كرمانشاه به 14 شهرستان، 30 بخش، 29 شهر و 85 دهستان تقسیم شده است [17]. محدوده سیاسی استان از شمال به استان كردستان، جنوب به استان‌های لرستان و ایلام، شرق به استان همدان و از غرب به كشور عراق همجوار است و بیش از 330 كیلومتر مرز مشترك با این كشور دارد [24]. استان كرمانشاه ناحیه‌ای كوهستانی است كه ما بین فلات ایران و جلگه بین‌النهرین قرار گرفته و سراسر آن را قله‌ها و ارتفاعات رشته كوه‌های زاگرس پوشانده است [1].
شکل (3-1): موقعیت استان کرمانشاه

توپوگرافی استان
استان کرمانشاه منطقه است کوهستانی که قسمت اعظم آن را رشته گوه زاگرس پوشانده است. این منطقه از دو قسمت عمده تشکیل شده است. قسمت کوهستانی و مرتفع با حداکثر ارتفاع 3390 متر از سطح دریا و قسمت دشتی در نواحی قصرشیرین، سومار و نفت شهر با ارتفاع 180 متر از سطح دریا و اراضی نسبتا مسطح که بین ارتفاعات قرار دارند. رشته کوه زاگرس که به صورت شمال غربی-جنوبی شرقی کشیده شده است تاثیر زیادی در اقلیم منطقه دارد. در این مناطق با توجه به کاهش درجه حرارت نسبت به مناطق دشتی بدلیل افزایش ارتفاع نزولات بیشتر به صورت برف است این درحالی است که در مناطق دشتی بیشتر به صورت باران می باشد. رشته کوه زاگرس همچنین باعث شده تا قسمت غربی استان منطقه­ای گرم­تر و خشک­تر باشد و پوشش گیاهی آن کم تراکم و درختانی مانند نخل و اکالیپتوس در منطقه می روید که متفاوت از پوشش سایر قسمت ­های استان می­باشد.
نقشه ارتفاعی که با بهره گرفتن از نقشه دم منطقه ترسیم شده است در شکل (3-2) نمایش داده شده است. قسمت غربی استان دارای کمترین ارتفاع و قسمت ­های شمالی و شمال شرقی استان دارای بیشترین ارتفاعات هستند.

شکل (3-2): نقشه ارتفاعی استان کرمانشاه

بررسی دشتها در استان کرمانشاه
 

الف: دشت بین ارتفاعات الوند و کوه بید سرخ
 

دشت بین ارتفاعات الوند و کوه بید سرخ عرض این دشت 55 کیلومتر است که ارتفاعات شمالی آن نسبتا صعب العبور است ولی از طرف جنوب به کلی باز و هموار است و به همین سبب راه­هایی به طرف شهرستان­های نهاوند و تویسرکان از این منطقه کشیده شده است.
 

ب: دشت ماهی دشت
عرض این دشت 25 کیلومتر بوده که ارتفاعات نعل شکل در شرق و ارتفاعات حسن آباد چهار زبر در غرب آن را احاطه کرده ­اند. این دشت از مناطق عمده زراعی استان کرمانشاه محسوب می­شود. وسعت این دشت 1650 کیلومترمربع و 1400 تر از سطح دریا ارتفاع دارد. دشت ماهی دشت بزرگترین دشت استان می­باشد.

پ: دشت صحنه
این دشت از ارتفاعات بید سرخ آغاز و تا ارتفاعات نعل شکن ادامه دارد که حدود 90 کیلو متر عرض دارد. وسعت تقریبی دشت صحنه 460 کیلومتر مربع و ارتفاع از سطح دریا 1400 متر می­باشد.

ت: دشت بیلوار
این دشت از رسوبات رودخانه کامیاران به وجود آمده است. مساحت اراضی این دشت در حدود 11 هزار هکتار است.

بررسی کوه­ها در استان کرمانشاه
 

الف: کوه­های دالاهو
ارتفاعات دالاهو دارای قلل بسیار بلندی است که بلندترین قله آن 2250 متر ارتفاع دارد و اکثر مدت سال به وسیله برف پوشیده شده است. پوشش جنگلی این ارتفاعات دارای درختان بلوط، بنه، كیكم، زالزالك و پوشش مراتع شامل گونه­ های کما، جاشیر، توت روباه، ماشک و اسپرس در دامنه است که از یکسو بر دشت بین‌النهرین مسلط است و از سوی دیگر به جنگل های کرند و اسلام آباد غرب که شامل گونه­ های درختی بلوط، بنه، کیکم، زالزالک و ارژن دید ممتدی دارد [27،32،47].

ب: کوه پرآو
رشته کوه پرآو، امتداد ارتفاعات الوند است و بلندترین کوه این رشته کوه، کوه بیستون می باشد. این رشته کوه در جهت شمال غربی به سمت کوه‌های طاق بستان پیش رفته و پس از طاق بستان به طرف کردستان متمایل می­گردد. این ارتفاعات بصورت سنگی و غیر مشجر بوده که دارای معابر محدود است. طول این رشته کوه از شمال غربی تا جنوب شرقی 62 کیلومتر و عرض آن از شمال به جنوب در پهن ترین نقاط به 26 کیلومتر می­رسد [17،32].

پ: ارتفاعات قلاجه
این ارتفاعات دارای جهت شرقی ـ غربی بوده که حد فاصل استان­های ایلام و کرمانشاه را شکل می دهند و بلندترین قله کوه آن 2355 متر ارتفاع دارد. این ارتفاعات بوسیله درخت بلوط، بنه و زالزالک و درختچه های خودرو پوشیده شده است [17،32].

خصوصیات اقلیمی استان
 

وضعیت آب و هوای استان کرمانشاه
پارامترهای مختلفی در آب و هوای یک منطقه موثرند، که بر روی پوشش گیاهی آن نواحی تاثیر می­گذارند. بعضی از پارامترها دارای اهمیت بیشتری نسبت به سایر پارامترها می­باشد که در زیر به آنها اشاره می­ شود. مهمترین توده­های ورودی و جهت آن به استان کرمانشاه در شکل (3-3) نشان داده شده است. استان كرمانشاه در معرض توده­های هوای مدیترانه‌ای قرار داشته، برخورد این توده­ها با ارتفاعات زاگرس موجب ریزش برف و باران می‌گردد. متوسط میزان بارندگی در مناطق مختلف استان بین 300 تا 800 میلیمتر در نوسان است. میزان متوسط بارندگی درازمدت استان بالغ بر 537 میلیمتر بوده كه از میانگین بارندگی كشور (در حدود 270 میلیمتر در سال )، بسیار بیشتر است. [17،19].

 Uncategorized
 

 0