Surgon Generals Call to Action to prevent,Decrease Over Weight and Obesity, 2001
برداشت از منبع(۱۲۹)
در تحقیقی روی مردان و زنان شهر رشت مشخص شد که انتخاب شیوه زندگی که در آن میزان فعالیت بدنی پایین باشد، باعث افزایش وزن و چاقی عمومی و شکمی می شود(۷۲). آیت الهی (۲۰۱۰)، بالابودن شیوع چاقی و افزایش وزن در بین بزرگسالان ایرانی را تغییر در عادت های غذایی، استفاده از غذاهای کم ارزش و محدود شدن الگوهای فعالیت بدنی به علت سرعت شهر نشینی و مدرنیزه شدن گزارش کرد(۴۱). لیک [۱۳]و همکاران (۲۰۰۹)، ارتباط مثبت و معنی داری بین میزان کالری دریافتی و شاخص های الگوهای رژیم غذایی با رفتارهای کم تحرک مشاهده کردند(۱۱۲). براون و
همکاران[۱۴](۲۰۰۹)در تحقیق خود اعلام می نمایند، شیوع چاقی در جمعیت آسیایی-آمریکایی به علت استفاده از غذاهای کم کالری کمتر بوده و رابطه معنی داری با وضعیت اجتماعی و اقتصادی آنان ندارد(۸۱). از این رو اداره بهداشت و خدمات انسانی [۱۵]آمریکا در مقاله تحقیقی خود اعلام می نماید، خطر چاقی و اضافه وزن علاوه بر تأثیر پذیری از عوامل محیطی، تحت تأثیر عادات غذایی و فعالیت بدنی افراد قرار دارد(۸۱).
۲-۲-۳ شاخص توده بدن BMI
برای ارزیابی تندرستی و وزن بدن و به طور کلی ترکیب بدنی با توجه به اندازه قد و وزن ،از شاخص توده بدنی که نسبت وزن به مجذور قد است، استفاده می شود. BMI شاخص خوبی برای ارزیابی ترکیب بدنی است. دسپرس و همکاران رابطه BMI و بافت چربی را ۹۲/۰ گزارش کردند(۷۲). پژوهش دیگری ارتباط بین BMIودرصد چربی را از۶/۰ تا۸/۰گزارش کرده اند(۷۲ و ۴۱). خطای بر آورد درصد چربی از BMIدر حدود ۵/۳ تا ۵ درصدگزارش شده است. ولی خطای برآورد بافت عمقی از طریقBMI 15 تا۳۰ در صد گزارش شده است(۱۶). به همین علت برآورد بافت عمقی چربی توصیه نمی شود (۴۱). نقطه ضعف عمدهBMI این است که در اندازه گیری بین عضله، چربی، استخوان و دیگر اندام های حیاتی تفاوتی نمی گذارد. بنابر این فردی با توده بدون چربی بیشتر،از BMIبالایی برخوردار است. در صورتی که ممکن است، این فرد چاق نباشد. علاوه بر این ممکن است فردی با در نظر گرفتن مقدارBMI کمبود وزن داشته باشد اما درصد چربی قابل توجهی داشته باشد در نتیجه افراد با مقادیر کم و زیاد عضله ممکن است، به اشتباه مورد ارزیابی قرار گیرند(۵۳). به طور کلی باید در نظر داشت کهBMI تنها شاخص خام برای چاقی است و نباید برای برآورد بافت چربی حقیقی و درصد چربی بدن مورد استفاده قرار بگیرد(۵۳). زیرا نمی تواند اطلاعات واقعی در مورد ترکیب بدن فراهم کند. همچنین مطالعات نشان داده که BMI شاخص بسیار خوبی برای طبقه بندی افراد غیر چاق می باشد اما برای دسته بندی افراد چاق خیلی دقیق نیست (۷۲). با این حال BMIاگر چه یک مقیاس مستقیم از بافت چربی نیست ولی این شاخص تا به امروز کاربردی ترین و پر استفاده ترین شاخص مرتبط با عوامل خطر زا و چاقی بوده است(۱۳۶). رابطه بین BMIو عوامل خطر زای سلامتی مستقل از قد است هر چند که تفاوتهای قدی در معادله BMI مدنظر قرار می گیرد(۱۳۶). بنابر این BMIبه عنوان یک شاخص تعیین خطر سلامتی ممکن است، محدودیت هایی برای افراد جوامع بسیار قد بلند
یا کوتاه قد، یا افراد و گروه هایی با طول و دست و پای کوتاه یا بلند نسبت به اندازه های تنه بوجود آورد(۱۳۹). رابطه بینBMI و خطر بیماری و مرگ و میر را می توان به صورت یک منحنی VیاU شکل در نظر گرفت. در این گونه نمودارها کمترین خطر سلامتی مربوط به عمق یا کف منحنی است (دامنه وزن مناسب)و با بالارفتن دو طرف منحنی خطر افزایش می یابد (۵۳).
در جدول ۲-۴ تقسیم بندی BMI و دامنه مناسب آن برای افراد آورده شده است. البته لازم به یاد آوری است که بینBMI و عوامل خطر زای سلامتی با جنسیت رابطه ای وجود ندارد. اگر چه به طور عادی در یکBMI یکسان، زنان چربی بالاتری نسبت به مردان دارند(۱۳۸). اما خطرات مرتبط با سلامتی آنها در یک BMI مشخص تفاوت معنی داری با مردان ندارد(۴۱). همچنین عامل نژاد نیز بر BMI مؤثر است، زیرا بعضی از نژادها و گروه ها از نظر چربی و وزن بدن متمایز از دیگر نژادها می باشند. برای مثال در یک BMI یکسان، سیاهپوستان در معرض خطر کمتری نسبت به سفید پوستان قرار دارند(۷۲)
جدول ۲-۳ طبقه بندی سازمان بهداشت جهانی ومرکز ملی سلامت از چاقی بزرگسالی
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.
میزان خطر برای سلامتی
Kgm)2)BMI
طبقه
پایین
متوسط
کمی بالا
نسبتأ بالا
شدید
بسیار شدید
کمتر از ۵/۱۸
۹/۲۴ تا ۵/۱۸
۲۵ وبالاتر
۹/۲۹ تا ۲۵
۹/۳۴ تا ۳۰
۹/۳۹ تا ۳۵
۴۰ وبیشتر
کم وزن
وزن طبیعی
اضافه وزن
مرحله قبل از چاقی
چاقی نوع ۱
چاقی نوع۲
چاقی نوع۳
برداشت از منبع(۹۳)
۲-۲-۴ شاخص چربی بدن WHR
چربی شکمی که با اندازه گیری محیط کمر ( (WCیا نسبت دور کمر به دور لگن (WHR) شناخته می شود، شاخص بسیار مهمی نسبت به چاقی عمومی در مورد پیامد های چاقی است (۱۳۸). گزارش شده است که WHR بالا در مردان حتی بعد از تعدیل اثر سن وBM با افزایش چربی احشایی (که دارای نقش مهمی در ارتباط چاقی شکمی و بیماری ها ست )همراه است. مطالعات متعددی پیشنهاد کرده اند
که افزایشBMI هم بیانگر افزایش چاقی شکمی (افزایش دور کمر) و هم نشان دهنده کاهش عضله سرینی (افزایش دور باسن )می باشد(۱۳۰). WHR نه تنها نشان دهنده چگونگی توزیع چربی در بدن فرد می باشد، بلکه قادر است بسیاری از عوامل مرتبط با شیوه زندگی فرد را نیز منعکس کند (۷۲). در مطالعه ای که توسط دسپرس و همکارانش صورت گرفت همبستگی بین محیط کمر و بافت چربی احشایی شکمی به ترتیب ۸۷و۷۷ درصد و همبستگی بین WHRو بافت چربی احشایی در زنان و مردان به ترتیب ۶۱ و۷۱ درصد بدست آمد(۵۳). سیدل و مولاریوس [۱۶]گزارش کرده اند که یکی از مشکلات استفاده ازWHR تفسیر بیولوژیک آن است چرا که ممکن است افراد لاغر و چاق دارای مقادیر مساوی WHR باشند. به علاوه اندازه دور لگن شدیداّ تحت تأثیر ساختار لگن است(۱۰۲). از محدودیت های دیگرWHR این است که یک فرد با محیط کمر بالا و دور لگن پایین سالم به نظر می رسد، در حالیکه فرد ممکن است دارای بافت چربی شکمی بالایی باشد(۱۲۸). محیط کمر( WC) شاخص بافت چربی عمقی است که با توده چربی آزاد ارتباط دارد و همچنین نشان دهنده میزان چربی ناحیه شکم است(۱۳۹). مزیت عمده WC آن است که یک تخمینی از بافت چربی شکمی فراهم می کند که ارتباط قوی با عوامل خطر زا نسبت به منابع چربی در دیگر نقاط بدن دارد(۱۰۲). بنابراین اندازه گیری محیط کمر به افراد بزرگسالی که وزن بدن سالم دارند کمک می کند تا تشخیص دهند، افزایش چربی شکمی ممکن است تهدیدی برای سلامتی آنها باشد. همچنین اندازه گیری های محیط کمر در ورزشکاران ارزیابی ساده ای ازBMI آنها فراهم می کند که منعکس کننده افزایش بافت چربی شکمی علاوه بر افزایش توده عضلانی است. از سوی دیگر محیط کمر همبستگی بالایی باBMI دارد (۹۲). تحقیقات نشان داده اند که در زنان دارای اضافه وزن و چاق، کاهش معنی داری در اندازه دور کمر و دور لگن می شود. همچنین مشخص شد که اندازه های دور کمر، دور باسن وWHR ارتباط مستقیم با میزانBMI اولیه افراد دارد. مطالعات دیگری در زمینه کاهش وزن نشان داده است که مردان کاهش بیشتری درWHR نسبت به زنان داشتند. این نتایج به وضوح تأثیر جنس را بر نوع حرکت چربی در حین کاهش وزن نشان می دهند. مردان به نظر کاهش وزنشان در قسمت شکم آسانتر است. در حالی که زنان در حین کاهش وزن، چربی را بیشتر در ران ها از دست می دهند(۱۳۲).
مقدار چربی ذخیره شده در بافت چربی در هر محل خاص از بدن توسط تعداد سلول های چربی وحجم این سلول ها مشخص می شود. توزیع چربی در هر جنس از دوران چهار سالگی ظاهر
می شود و در طول بزرگسالی بیشتر متفاوت می شود. اختلاف در مکان توزیع بافت چربی را به اثر استروئیدهای جنسی، ژنتیک و زمینه ارثی نسبت می دهند(۵۳). صرف نظر از عوامل ژنتیکی، الگوی
مصرف مواد غذایی به عنوان عامل مهم شیوع چاقی و چاقی شکمی محسوب می شود. پژوهشگران نشان داده اند که مصرف انواع خاصی از غذاها مانند غذاهای غنی از چربی و کم فیبر و نیز مصرف گوشت و چربی های اشباع شده با میزان شیوع چاقی و چاقی شکمی رابطه معنی داری داشته است (۵۲).
جدول ۲-۴ طبقه بندی سازمان بهداشت جهانی از چاقی شکمی
حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محفو