مصرف ۲کیلوگرم در هکتار
e100/0
مصرف ۱۷۵ کیلوگرم در هکتار کود اوره
عدم مصرف میکوریز
عدم مصرف اسید هیومیک
e057/0
مصرف ۲کیلوگرم در هکتار
a507/0
گونه G mosseae.
عدم مصرف اسید هیومیک
e053/0
مصرف ۲کیلوگرم در هکتار
b317/0
گونه G interaradices
عدم مصرف اسید هیومیک
cd200/0
مصرف ۲کیلوگرم در هکتار
e100/0
۴-۲-۷- پتاسیم گیاه
تجزیه واریانس داده ها بیانگر آن بود که اثر اصلی اسید هیومیک و اثر متقابل سه گانه مقادیر مختلف کود اوره، قارچ میکوریزا، اسید هیومیک در سطح احتمال ۱ درصد و اثر متقابل مقادیر مختلف کود اوره و قارچ میکوریزا ، کود اوره و اسید هیومیک در سطح احتمال ۵ درصد بر روی غلظت پتاسیم معنیدار شدند (جدول پیوست ۶ ).
پتاسیم یکی از عناصر ضروری برای گیاه است که در بسیاری از فعالیتهای گیاه مانند فتوسنتز، جذب آب و حفظ پتانسیل اسمزی نقش دارد (اپستین، ۱۹۷۲). پتاسیم نقش حیاتی در فتوسنتز دارد چون باعث افزایش مستقیم رشد و شاخص سطح برگ و لذا جذبco ۲ و افزایش انتقال مواد فتوسنتزی به خارج برگ میگردد (سرمدنیا و کوچکی، ۱۹۸۹).
بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل مقادیر مختلف کود اوره و گونه های قارچ میکوریزا بر میزان پتاسیم اندامهوایی گیاه مرزه ( شکل ۴-۲۴ ) استفاده از مقادیر مختلف کود اوره و کاربرد گونه های قارچ میکوریزا به تنهایی اثری بر غلظت پتاسیم نداشت. در استفاده توأم از کود اوره و قارچ میکوریزا، تیمار گونه G.mosseae و سطح مصرف ۱۲۵ کیلوگرم در هکتار کود اوره تأثیر به سزایی در غلظت پتاسیم اندام هوایی گیاه مرزه گذاشت و موجب افزایش ۱۰ درصدی غلظت پتاسیم گردید. دلیل آن را می توان به تأثیر بیشتر حضور قارچ میکوریزا و تولید مواد محرک رشد گیاه توسط قارچ نسبت داد که این امر باعث توسعه رشد ریشه و در نتیجه جذب بهتر آب و عناصر غذایی از خاک می شود.
گیاه پتاسیم مورد نیاز خود را از پتاسیم ناشی از اضافه کردن کودهای شیمیایی و یا پتاسیم موجود در خاک تأمین مینماید.اغلب خاکها دارای مقادیر نسبتا زیادی پتاسیم کل هستند، ولی مقدار پتاسیم قابل استفاده آنها نسبتآ کم است. از بین شکلهای مختلف پتاسیم، شکل محلول و تبادلی آن قابل استفاده گیاه هستند، لذا به منظور تأمین پتاسیم مورد نیاز گیاه، این عنصر بایستی به طریقی از شکلهای تثبیت شده و معدنی به شکلهای تبادلی و محلول تبدیل شود (نوروزی،۲۰۰۶). یوان و همکاران (۲۰۰۰) و گلووا و همکاران (۲۰۰۳) نشان دادند قارچها هم قادر به هوادیده کردن فازهای معدنی و آزاد سازی پتاسیم هستند.
قارچهای میکوریزا با داشتن شبکه هیفی گسترده و افزایش سطح وسرعت جذب ریشه باعث بهبود استقرار گیاه، افزایش جذب آب و عناصر غذایی مخصوصا فسفر، روی، مس، نیتروژن و پتاسیم میشوند (کلارک و زتو،۲۰۰۰).الکراکی (۲۰۰۶) گزارش کرد که تلقیح بذرو گوجه فرنگی با G.mosseae باعث افزایش ماده خشک ریشه، اندام هوایی و همچنین غلظت فسفر، پتاسیم، آهن، روی و مس شد. سوبرامانیان و همکاران (۲۰۰۵) نیز اثر قارچ میکوریزای G.intraradices بر جذب فسفر و پتاسیم در ساقه و ریشه گیاهان میکوریزای که بطور قابل توجهی افزایش یافته بود را گزارش کرد. پارسا مطلق و همکاران (۱۳۸۹) به این نتیجه دست یافتند که در گیاه لوبیا تیمار شوری و قارچ میکوریزا به ترتیب سبب کاهش و افزایش پتاسیم می شود. به طوریکه بالاترین مقدار پتاسیم گیاه در شوری شاهد به همراه قارچ G.intraradices و کمترین مقدار ان در شوری ۶۰۰۰ میکروزیمنس بر سانتی متر در تیمار میکوریزایی و غیر میکوریزایی حاصل شد. به نظر میرسد که افزایش قابلیت گیاه در جذب فسفر توسط قارچهای میکوریزا در شرایط تنش شوری باعث افزایش جذب پتاسیم شده باشد. که پاس و همکاران (۱۹۸۵) نیز در تحقیق خود بر روی گیاه پیاز به این نتیجه دست یافتن که میکوریزای شدن ریشه باعث افزایش غلظت پتاسیم در شاخهها و جوانهها می شود.
شکل(۴- ۲۴) اثر متقابل کود اوره و قارچ میکوریزا بر غلظت پتاسیم اندام هوایی مرزه
بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل کود اوره و اسید هیومیک، شکل( ۴-۲۵ ) مشاهده میگردد، کاربرد مقادیر مختلف کود اوره، تأثیر به سزایی بر غلظت پتاسیم نداشته. در شرایط عدم مصرف اوره، مصرف اسید هیومیک موجب کاهش غلظت پتاسیم گردید، گرچه اختلاف معنی داری با شاهد نداشت. در کاربرد توأم کود اوره و اسید هیومیک، کاربرد اسید هیومیک در سطح مصرف ۱۷۵ کیلوگرم در هکتار کود اوره سبب کاهش معنیدار غلظت پتاسیم اندام هوایی مرزه شد، که این کاهش معادل ۱۵ درصد بود. در بسیاری از مطالعات از اثرات مثبت اسید هیومیک بر جذب عناصر غذایی و محتوی فسفر، منیزیم، آهن و پتاسیم در گیاهان صحبت شده است (جونز و همکاران، ۲۰۰۴؛ ترکمن و همکاران،۲۰۰۵؛ سانچز،۲۰۰۵). کاربرد اسید هیومیک منجر به افزایش کربن آلی خاک میگردد و در نهایت این کمیت به صورت یکی از عوامل کنترل کننده پتاسیم محلول در خاک درمی آید. در خاکهای غنی از کربن آلی به دلیل ضعیف بودن قدرت پیوندی گروهای عامل کلوئیدهای آلی با یون پتاسیم، قدرت بافری کم و حساسیت آنها نسبت به آبشویی پتاسیم زیاد میشود (دواتگر و همکاران،۱۳۸۴). با توجه به اینکه قابلیت استفاده از پتایسم با افزایش pH افزایش می یابد(دواتگر و همکاران،۱۳۸۴)، با کاربرد کود اوره که خاصیت اسید زایی دارد به همراه اسید هیومیک که خود pH اسیدی دارد منجر به اسیدی شدن خاک میگردند. در نتیجه کاربرد تلفیقی کود اوره و اسید هیومیک سبب می شود ضمن کاهش pH، بر قابلیت استفاده پتاسیم کاسته شود.
شکل (۴-۲۵) اثر متقابل کود اوره و اسید هیومیک بر غلظت پتاسیم اندام هوایی مرزه
بر اساس مقایسه میانگین اثر متقابل سه گانه کود اوره، قارچ میکوریزا و اسید هیومیک همان طور که در جدول ۴-۵ مشاهده میگردد در استفاده تلفیقی از کود اوره و قارچ میکوریزا و اسید هیومیک، تیمار شاهد بیشترین درصد پتاسیم اندام هوایی را شاهد بودیم.
جدول ۴- ۵- مقایسه میانگین اثرات متقابل سطوح کود اوره، اسید هیومیک و قارچ میکوریز بر درصد پتاسیم اندام هوایی مرزه
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
