در سال ۱۹۵۰ جان نش نشان داد که بازی های محدود و همواره دارای یک نقطه تعادل می باشند که در این نقطه همه بازیکنان با توجه به نقش حریفان خود نقشه هایی را انتخاب می کنند که برای آنها بیشترین منفعت را همراه دارد . این مفهوم مرکزی تئوری بازی رقابتی ( غیر مشارکتی ) تا آن زمان نقطه مرکزی هرگونه آنالیزی بود . در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ تئ.ری بازی ها از نقطه نظر تئوری توسعه یافت و در خصوص مشکلاتی که در حوزه سیاست و جنگ بروز نمود کاربرد یافت . در دهه هفتاد به این سو ، تئوری بازی ها به ویزه در حوزه اقتصاد ، انقلابی به پا کرد و سپس در جامعه شناسی و روان شناسی کاربرد پیدا نمود و بعد ها با تکامل و بیولوژی ارتباط برقرار کرد . تئوری بازی در سال ۱۹۹۴ و پس از اختصاص جایزه نوبل اقتصاد به جان نش ، جان هارسانی و رینهارد سلتن مورد توجه ویژه قرار گرفت.
عکس مرتبط با اقتصاد
در انتهای دهه ۱۹۹۰ ، تئوری بازی ها در طراحی مزایده ها و جراحی ها کاربرد ویژه پیدا کرد . متخصصین برجسته تئوری بازی به منظور طراحی مزایده مربوط به تخصیص حقوق مربوط به استفاده از باندهای طیف مغناطیسی در صنعت ارتباطات موبایل وارد کار شدند . اعلب این مزایده ها با این هدف طراحی شده بودند که در مقایسه با برنامه های رسمی دولتی بتوانند منابع را به نحو موثرتری تخصیص دهند . کاربر اصول تئوری بازی ها بیلون ها دلار در اروپا و امریکا عاید دست اندر کاران آن کرد .
۳-۲-۲- آشنایی اولیه با تئوری بازی ها
عناصر شرکت کننده در یک بازی :

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

بازیگران : طرف های بازی حداقل دو استراتژی در اختیار دارند معمولا تعداد بازیکنان محدود فرض می شود

استراتژی در اختیار هر بازیکن : زنجیره ی اقدامات مرتبی است که هر بازیکن در هر قدم از بازی میتواند برگزیند

ترتیب بازی : اینکه در هر قدم از بازی چه بازیکنی حرکت کند

ساختار اطلاعاتی : در هر لحظه بازیگر قادر است چه اطلاعاتی از حرکات حریفش کسب کند

خروجی بازی : زمانیکه بازی به پایان رسید چه نتایجی حاصل می شود .

استراتژیک ( ماتریسی )
نمایش بازی به دو صورت میباشد :
گسترده ( درختی )
که نمایش ها را میتوان در انواع بازی ها مثل بازی تعاونی , رقابتی ، ترسوه ها و …. بکار برد]۴۲[.
۳-۲-۳- بررسی انواع روش های بازی :
تئوری بازی ها را میتوان به روش های مختلفی پیاده سازی نمود که برخی از این بازی ها اشاره میکنم و به توضیح مهمترین آنها میپردازم]۴۲[:

بازی رقابتی

بازی تعاونی

بازی ترسو ها

بازی تهدید معتبر و بازدارنده

بازی افتراق

بازی معضل زندانی

بازی هماهنگی

بازی متقارن و نا متقارن

بازی مجموع صفر – مجموع غیر صفر

به طور کلی نظریه بازی ها به دو شاخه اصلی بازی تعاونی۱ و بازی رقابتی۲ تقسیم می شود .
۳-۲-۳-۱- بازی تعاونی ( برد – برد )
در این بازی فرض بر این است که بازی گران منافع ناشی از پیوستن به ائتلاف های مختلق را بررسی می کنند و مکانیسمی برای اعمال تعهد بازی گران در پیوستن به این ائتلاف ها وجود دارد. در این نوع از بازی اجازه داده می شود که بازیکنان تشکیل یک ائتلاف بدهند تا در تصمیم گیری و طلاعات و نتیجه شریک باشند .برای مثال اگر مجموعه بازیکنان زیر را داشته باشیم]۴۴[:
۱- Cooperative Game
۲- non – Cooperative Game
می توانیم ائتلاف های زیر را در نظر بگیریم :
این بازی را معمولا با تابع خواص بیان می کنند و آن را بصورت ریاضی چنین بیان می کنیم:
۳-۲-۳-۲- بازی رقابتی ( برد – باخت )
در این بازی فرض وجود مکانیسم اجبار به حفظ تعهد برداشته شده و بازی گران در صورتی استراتژی را انتخاب میکنند که تخطی از آن برایشان بهینه نباشد و لذا ائتلاف ها و تعهد ها باید به خودی خود قابل اعمال۱ می باشد]۴۳[.
برای پیاده سازی این بازی هر بازی کن با آگاهی نسبت به حرکات سایر بازیکنان طوری بازی میکند تا بیشترین سود را ببرد . یعنی برای پیاده سازی این بازی اگر بخواهیم بدانیم چه حرکت یا اقدامی برای یک بازیکن مورد نظر بهتر است یا مجموعه اقدامات یک بازیکن را حدس بزنیم می بایست ان بازی کن خارج از مجموعه در نظر گرفته شود و حرکات سایرین را نظاره کند در آن صورت نوع حرکت بازیکن مورد نظر برای دریافت سود بیشتر قابل پیش بینی خواهد بود.
۱- Self – Enforcing
۳-۲-۳-۳- بازی ترسوها۱
خصوصیت این بازی این است که در آن ترکیبی از استراتژی های بازیگران وجود دارد که برای هر دوی آنها مطلوب است ولی چون هر بازی گری فاقد اطلاع از استراتژی انتخاب شده توسط بازی گر دیگر می باشد نمی داند که باید چه استراتژی را انتخاب کند تا بازی در یکی از این نقاط جذاب پایان یابد . به زبان ساده نقطه کانونی ، هر ویژگی در بازی است که باعث می شود توجه مشترک بازی گران به آن جلب شود و لذا نقطه کانونی شکل میگیرد .بازی ترسو ها در زندگی روزمره بسیار شناخته شده است . توصیف کلی بازی این است که راهی وجود دارد که فقط یک بازی گر می تواند از آن عبور کندو اگر هردو بازیگر سعی کنند از آن عبور کنند ( انتخاب همزمان استراتژی شهامت وضعیت هردو آنها بدتر از حالتی است که یکی از آنها منتظر شود که در عمل این راه میتواند بازار برق باشد .ماتریس پیامد های بازی به شرح زیر می باشد]۴۳[ :

شهامت ( Dare ) جا زدن ( Chicken Out ) بازیگر دوم
۱۰ و ۲- ۰ و ۰ جا زدن ( Chicken Out )
۱۰- و ۱۰- ۲- و ۱۰ شهامت ( Dare )

جدول ۳-۱- استراتژی بازی ترسوها ]۴۳[
۱-Dare
بازی سه استراتژی نش دارد : دو استراتژی خالص که در هرکدام یکی از بازی گران تصمیم میگیرد تا واردشود ( شهامت۱ ) و دیگری بیرون بماند ( جا زدن ) و یک استراتژی مختاط که در آن هر دو بازی گر به احتمال ۱۱/۵ استراتژی اول و به احتمال ۱۱/۶ استراژی دوم را انتخاب می کنند . بنابراین سه راه حل برای رسیدن به تعادل نش وجود دارد . نمیتوان گفت کدام بازی بهتر به تعادل نش میرسد به همین دلیل قدرت پیش بینی بازی کاهش پیدا میکند .
۳-۲-۳-۴- بازی تهدید معتبر۱ و غیر معتبر۲
عبارت تهدید غیر معتبر به این حقیقت اشاره دارد که حتی اگر یکی از بازی گران طرف مقابل را به استفاده از یک استراتژی خاص تهدید کرده باشد ولی اگر شرایط طوری شود که او مجبور شود تهدید خود را عملی کند خود او اجرای تهدید را عقلانی نخواهد یافت .
۳-۲-۳-۵- بازی معضل زندانی