شکل (۴‑۱۵) جریان نرمالیزهشده برحسب ولتاژ DC نرمالیزهشده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰،۰) با . ۵۶
شکل (۴‑۱۶) جریان نرمالیزهشده برحسب ولتاژ DC نرمالیزهشده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰۰،۰) با . ۵۷
شکل (۴‑۱۷) جریان نرمالیزهشده برحسب ولتاژ DC نرمالیزهشده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰۰،۰) با . ۵۸
شکل (۴‑۱۸) جریان نرمالیزهشده برحسب ولتاژ DC نرمالیزهشده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰۰،۰) با . ۵۸
شکل (۵‑۱) ساختار موجبر همصفحه برای بررسی عبور موج از درون نانولوله کربنی [۱۴]. ۶۴
شکل (۵‑۲) ساختار پیشنهادی برای بررسی تطبیق امپدانس. ۶۴
شکل (۵‑۳) نحوه قرارگیری نانولوله کربنی (مسیر آبیرنگ) درون ساختار پیشنهادشده با بزرگنمایی محل قرارگیری نانولوله کربنی درون شکافِ شکل (۵-۲) ۶۵
شکل (۵‑۴) نحوه زمین کردن رسانای کناری در موجبر همصفحه. ۶۶
شکل (۵‑۵) خطوط میدان الکتریکی (الف) مد زوج (ب) مد فرد [۱]. ۶۶
شکل (۵‑۶) قسمت حقیقی و موهومی رسانایی دینامیکی نانولوله کربنی از نوع مبلی [۱۵]. ۶۷
شکل (۵‑۷) تطبیق امپدانس ایجادشده با بهره گرفتن از ساختار شبیه سازیشده برای کاهش عدم تطبیق امپدانس. ۶۸
شکل (۵‑۸) سیگنال ورودی (قرمز رنگ) سیگنال خروجی (نارنجی رنگ). ۶۹
شکل (۵‑۹) نمایش تقویت سیگنال. با بزرگنمایی کردن شکل (۵‑۸). ۶۹
معرفی نانولولههای کربنی
دیباچه
نانولولههای کربنی[۵] برای اولین بار توسط ایجیما[۶] در سال ۱۹۹۱ کشف شدند و پس از آن تلاش های بسیاری برای پیش بینی ساختار الکترونیک آنها انجام شده است. به دلیل ویژگیهای منحصربهفردشان مانند :رسانایی بالا، انعطافپذیری، استحکام و سختی بسیار مورد توجه قرار گرفتند [۱]. در این فصل بهبررسی ساختار نانولولههای کربنی و نحوه ساخت آنها از گرافین میپردازیم. انواع نانولولههای کربنی و نحوه شکل گیری آنها را توضیح داده، مباحث فیزیکی بسیار مهم در نانوساختارها را بیان میکنیم. همچنین ساختار تقویتکننده لولهای موج رونده[۷] را مورد بررسی قرار میدهیم.
گرافین و نحوه ساخت نانولولههای کربنی از گرافین
-
- گرافین یک تکلایه از گرافیت است. همانطور که در شکل (۱‑۱) نشان داده شده است، اتصال کربن-کربن در گرافین توسط اوربیتالهای پیوندی، ۲sp، اتصالهای σ را تشکیل می دهند و باقیمانده اوربیتالها، zp، اتصالهای π را تشکیل می دهند. اتصالهای π و σ به صورت زیر تعریف میشوند:
-
- σ اتصالهای درون صفحهای را تشکیل میدهد، در حالیکه اتصالهای π، از نوع اتصالهای بیرون صفحهای است که هیچگونه برخوردی با هسته ندارند. اتصالهای σ در گرافین و نانولولههای کربنی خصوصیتهای مکانیکی قوی را ایجاد می کنند. بهعبارت دیگر رسانایی الکترون به طور گسترده از طریق اتصالهای π است. با توجه بهشکل (۱‑۱) میتوان بهاین خصوصیت پی برد. همانطور که دیده می شود هیچگونه صفری[۸] در اوربیتالهای اتصال π نیست، الکترونها آزادانه اطراف شبکه حرکت می کنند که اصطلاحا غیرمحلی شده[۹] گفته میشوند و یک شبکه متصل تشکیل می دهند که نحوه رسانایی گرافین و نانولولههای کربنی را توضیح میدهد [۱].
شکل (۱‑۱) اوربیتالهای اتمی اتصال کربن-کربن در صفحه گرافین [۱].
شبکه فضای حقیقی دو-بعدی گرافین در شکل (۱‑۲) نشان داده شده است. سلولِ واحد گرافین از دو اتم مجزا با فاصلهی دروناتمی تشکیل شده است. بردارهای واحدِ آن بهشکل زیر هستند:
(۱‑۱)
که در آن ثابتشبکه است. سلول واحد از دو بردار شبکه تشکیل شده است، که در شکل (۱‑۲) بهرنگ خاکستری است [۱].
شکل (۱‑۲) شبکه فضای حقیقی گرافین. سلول واحد بهرنگ خاکستری است [۱].
شبکه دوبعدی فضای k در شکل (۱‑۳) نشان داده شده است. بردارهای واحد همپاسخ ۱b و ۲b توسط معادله زیر قابل دستیابی هستند:
(۱‑۲)
که δij دلتای کرونِکر است. در نتیجه:
(۱‑۳)
ثابت شبکه همپاسخ است. اولین ناحیهی بریلوین[۱۰] گرافین درشکل (۱‑۳) بهرنگ خاکستری نشان داده شده است [۱].
شکل (۱‑۳) شبکه فضای k گرافین. ناحیهی بریلوین بهرنگ خاکستری نشان داده شده است [۱].
مدل اتصال محکم[۱۱] به طور معمول برای دستیابی بهشکل تحلیلی پاشندگی انرژی الکترونی و یا ساختار باند E گرافین بهکار میرود. چون حل معادله شرودینگر عملا در سامانههای بزرگ غیرممکن است مدلهای تقریبی زیادی با افزایش یافتن پیچیدگی موجود است. تقریب اتصال محکم بهعنوان یکی از سادهترین روشها شناخته شده است. در این قسمت بهتوضیحی مختصر درباره چگونگی دستیابی بهرابطه پاشندگی الکترونی گرافین پرداخته می شود. چند فرض اولیه زیر را در نظر میگیریم:
-
- برهمکنش الکترون-الکترون را نادیده میگیریم. این یک مدل تکالکترونی است.
-
- تنها اتصالهای π در رسانایی تاثیر دارند.
-
- ساختار گرافین، بینهایت بزرگ، کاملا متناوب و هیچگونه نقصی ندارد.
برای رسیدن بهتابع پاشندگی گرافین باید معادله شرودینگر برای یک الکترون مورد اعمال پتانسیلِ شبکه، مانند زیرحل شود:
(۱‑۴)
H همیلتونینِ شبکه، U پتانسیل شبکه،m جرم الکترون، jE تابع ویژه وΨj انرژی ویژه برای jامین باند با بردار موج k است. چون این یک مسئله متناوب است، تابع ویژه (یا تابع بلاخ[۱۲]) باید تئوری بلاخ را که بهشکل زیر داده شده برآورده کند:
(۱‑۵)
بردار شبکه براوایس[۱۳] است، ρ۱ و ρ۲ عددهای صحیح هستند [۱]. بنابراین تابع موج در فضای همپاسخ با بردار شبکه همپاسخ متناوب است که q1 و q2 عدد صحیح هستند:
(۱‑۶)
در نهایت ساختار باند گرافین بهشکل زیر تقریب زده می شود [۱]:
(۱‑۷)
پارامتر انتقال γ۰ با محاسبههای فرض اولیه[۱۴] حدود ۷/۲ الکترونولت تخمین زده می شود. همانطور که انتظار میرود مقدارهای انرژی مثبت و منفی بهترتیب بهباند رسانایی و ظرفیت اشاره دارد. پاشندگی گرافین در شکل (۱‑۴) نشان داده شده است. دیده می شود که گرافین هیچگونه باند توقفی ندارد و نیمهرسانا با باند توقف صفر است. اگرچه کلمه رسانا بهگرافین یا نانولولهی کربنی با باند توقف صفر اشاره دارد. نقاطی که از انرژی فرمی عبور می کنند نقاط kگویند و با لبههای ششگوشه[۱۵] برخورد دارند. بیشترین مشخصههای رسانایی الکترونیک با بایاس کم توسط نواحی اطراف نقاط k تعیین میشوند [۱].