تولید نیترات همراه با ناپدید شدن آمونیاک و نشاسته؛
نبودن حشرات و لارو آنها در توده؛
کاهش میزان بوهای نامطلوب و عدم تولید این بوها در حالت خیس شدن مجدد محصول نهایی؛
افزایش پتانسیل اکسایش- کاهش؛
انجمن کیفیت کمپوست کالیفرنیاCCQC) ) شاخص رسیدگی کمپوست را براساس سرعت جوانه زنی و رشد بافت ریشهای در نظر گرفتهاند.
۲-۱۰- موادی که در تهیه بستر و محیطهای کشت کاربرد دارند
۲-۱۰-۱- ورمیکمپوست
ورمیکمپوست، عبارت است از کود آلی بیولوژیک که دراثر مواد آلی در حال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونههایی از کرمهای خاکی و دفع این مواد از بدن کرم، حاصل میشود. به عبارت سادهتر ورمیکمپوست مجموعهای از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نیز اجساد کرمها بوده که ارزش غذایی فراوان دارد(مدنی ۱۳۸۵). عبور آرام و مداوم این مواد از مسیر دستگاه گوارشی کرم خاکی، همراه با اعمال خرد کردن، سائیدن، بهم زدن و مخلوط کردن که در بخشهای مختلف این مسیر انجام میشود. آغشته شدن این مواد به انواع ترشحات سیستم گوارشی مانند مواد مخاطی، آنزیمها، ویتامینها فرآوردههای مختلف میکروارگانیسمهای دستگاه گوارشی بالاخره ایجاد شرایط مناسب برای ساخت اسیدهای هومیک[۳۳]، در مجموع مخلوطی را تولید میکند که خصوصیات کاملاً متفاوتی با مواد اولیه دارد. تولید کود به روش ورمیکمپوست هیچگونه بوی بدی از خود بجا نمیگذارد و کمپوست تولید شده عاری از میکروارگانیسمهای مضر و بیماریزا میباشد(سریواستاوا و بوچر[۳۴]، ۲۰۰۴).
۲-۱۰-۲- ضایعات چای[۳۵].
ضایعات چای عبارتند از مواد آلی که پس از تولید و غربال کردن چای سیاه درکارخانههای چایسازی باقی میماند، این ضایعات جهت استفاده به عنوان محیط پرورش محصولات کشاورزی(گل، سبزی و …) باید یک دوره کمپوست شدن را طی کنند تا عوامل بازدارنده به حداقل کاهش یابد و به عبارتی کاملاً رسیده شود. نکته مهم در کمپوست ضایعات چای این است که ظرفیت نگهداری آب، درصد حجمی آب و ظرفیت تبادل کاتیونی آن دو برابر میشود که اینها به عنوان شاخصهای مطلوب بشمار میآیند(پاداشت، ۱۳۷۷).
ویژگیهای نامطلوب کمپوست ضایعات چای، بالا بودن میزان هدایت الکتریکی(EC) و پایین بودن وزن مخصوص ظاهری(g/cm3) میباشد و با آنچه دی آنجلو و همکاران(آنجلو و تیتون[۳۶]، ۱۹۸۸) برای گیاهان گلدانی پیشنهاد کردهاند(g/cm315/0-5/0) مطابقت ندارد. همچنین خاصیت چروکیدگی[۳۷] یا جمع شدگی آن عامل نامطلوب دیگری است که میتواند باعث صدمه به ریشه گیاهان شود(پاداشت، ۱۳۷۷).
کمپوست چای به علت آنکه مواد تشکیل دهنده آن از مواد آلی میباشند سبب تغییراتی در pH آن میشود زیرا تجزیه مواد آلی منجر به تشکیل هر دو گروه اسیدهای آلی و غیر آلی میگردد، که اینها منجر به کاهش قابل توجه pH در بسترهای کشت گیاهان گلدانی میگردد. این عمل باعث افزایش موادی مثل کلسیم جهت بالابردن pH بستر میشود که در اثر نامحلول بودن آن سرانجام منجر به آبشویی آن گردیده که آن نیز باعث کاهش بیشتر pH در بسترهای کشت گیاهان برگ زینتی میگردد(کنر و همکاران[۳۸]، ۲۰۰۱).
جهت جلوگیری از آبشویی مواد غذایی، کمپوست چای را زمانی باید به عنوان بستر کشت مورد استفاده قرار داد که کاملاً پوسیده شده باشد و در بهترین شرایط انبار شده باشد(روبین و همکاران، ۲۰۰۱). کمپوست چای در شرایط مطلوب دارای دامنه فعالیت متنوعی از باکتریها، قارچها، پروتوزوا و نماتدها است. زمانیکه تنوع میکروارگانیسمهامفید بالا باشد، کنترل بیماری بیشتر خواهد بود، نگهداری مواد غذایی بالاتر و دسترسی گیاه به عناصر غذایی در دامنه مفیدی بیشتر خواهد شد(روبین و همکاران، ۲۰۰۱).
ضایعات چای باعث تحریک رشد ریشهها و رشد رویشی میشود(هابر وهمکاران، ۲۰۰۶). همچنین ضایعات چای باعث افزایش عملکرد و تولید محصول میشود(هاگاگ و صابر، ۲۰۰۷). ضایعات چای منبع مناسبی برای پتاسیم است و مواد ضروری را برای رشد گیاه فراهم میکند(ریان و همکاران، ۲۰۰۵). زمانی که از ضایعات چای برای گیاه استفاده میشود باکتریهای بستر کشت شروع به فعالیت کرده و میزان دسترسی گیاه را به مواد آلی ومعدنی افزایش میدهد ضایعات چای سرشار از باکتریهای مفید برای تجزیه مواد آلی است و منبع مناسبی از مواد آلی برای رشد گیاه است. ضایعات چای باعث بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک همچون ظرفیت نگهداری آب، زهکشی، pH، کاهش تأثیرات منفی شیمی خاک میشود(هاگاگ و صابر، ۲۰۰۷). ضایعات چای باعث افزایش تولید محصولات ارگانیک در سطح وسیع میشود(ریان و همکاران، ۲۰۰۵). ضایعات چای دارای قیمت پایینی هستند و به سهولت قابل دسترسی هستند. همچنین ضایعات چای باعث تصفیه فلزات سنگین از جمله Cd ,Zn, Ni و Pb میشود(آماراسینگه و ویلیام[۳۹]، ۲۰۰۷). بنابراین ضایعات چای میتواند به عنوان کود آلی در مقیاس کم برای باغبانی مورد استفاده قرار گیرد.
۲-۱۰-۳- پوست برنج[۴۰]
پوست برنج همانند برخی مواد مثل پرلیت، پامیس جهت تهویه و زهکشی بسترهای کشت گیاهان گلدانی استفاده میشود(آنجلو و همکاران، ۱۹۹۳). پوست برنج فقط مقدار کمی مواد غذایی برای گیاه فراهم میکند، ولی در بهبود خصوصیات فیزیکی خاک فایده زیادی دارد. پوست برنج برای مخلوط با محیطهای کشت دیگر نیز به کار میرود بویژه برای گیاهانی که به هوای بیشتری در محیط کشت خود نیاز دارند(هلریگ[۴۱]، ۱۹۹۲). پوست برنج خرد شده به صورت رضایت بخش به محیط پرورش قارچ، کود آلی سیلیکاتی و ماده افزودنی برای بستر پرورش نهالهای جوان مورد استفاده قرار میگیرد(هویتینک و همکاران[۴۲]، ۱۹۹۱). استفاده از مخلوط ضایعات برنج همراه با کمپوست باعث افزایش تعادل در میزان رطوبت بستر کشت گیاه خواهد شد، سالانه هزاران تن از ضایعات برنج در شمال کشور به صورت نادرست دفع و یا سوزانده شده و باعث افزایش آلودگیهای زیست محیطی میشود.
۲-۱۰-۴- کمپوست ضایعات کرم ابریشم
کمپوست تولید شده از ضایعات حیوانی نسبتاً یکنواخت هستند و کیفیتی پایا دارند، در این ماده آلودگیهای اولیه کاهش یافته و در یک دوره طولانی بدون این که باعث فشردگی بستر کشت شود ثبات خود را حفظ کرده و در یک دوره طولانی عناصر غذایی را برای مصرف گیاه حفظ میکند(نگوا[۴۳]، ۲۰۰۵). ضایعات کرم ابریشم یک محصول جانبی صنایع کرم ابریشم است. بیشتر این ضایعات یا به عنوان کود در مزارع و یا به عنوان غذا در مرغداریها یا پرورش ماهی مورد استفاده قرار میگیرد(ماتور و همکاران[۴۴]، ۱۹۹۸). از فضولات کرم ابریشم ماده مهمی بنام فیتول(Phitpl) استخراج میشود که در ساختن ویتامینK , E و کلروفیل کاربرد دارد. همچنین از فضولات کرم ابریشم برای ساختن کربن فعال و ورقههای پلاستیکی مقاوم به عملیات اسیدزنی و نیز به عنوان یک ماده خام برای مواد پلاستیکی استفاده میشود. استفاده از ضایعات کرم ابریشم برای گیاهان باعث افزایش جذب سریع مواد غذایی بوسیله گیاه نسبت به کودهای آلی دیگر میشود(ژو و همکاران[۴۵]، ۲۰۰۸). ضایعات کرم ابریشم سرشار از مواد غذایی است که برای تغذیه ماهی، خوک، گاو شیری و گوسفندان مورد استفاده قرار میگیرد و سالانه هزاران تن از آن در چین تولید شده که بدون استفاده باقی میماند. همچنین ضایعات کرم ابریشم سرشار از عناصر غذایی همچون کلسیم، فسفر و آهن است(ژو و همکاران، ۲۰۰۸).
یکی از مشکلات اصلی در ضایعات کرم ابریشم عدم نگهداری به مدت طولانی به علت وجود بوی بد آن میباشد(یاشودا و همکاران[۴۶]، ۲۰۰۱). ضایعات خشک شده کرم ابریشم دارای ۸ درصد نیتروژن بوده و پروتئین خام آن وقتی با ۵/۰درصد سدیم هیدروکساید استخراج میشود دارای ۲۲/۱۲درصد نیتروژن است(ناگاراژ و باساوانا[۴۷]، ۱۹۹۶). ضایعات کرم ابریشم به عنوان کود برای گیاهان به دو شکل پودر خام و رقیق شده مورداستفاده قرار میگیرد. استفاده از ضایعات کرم ابریشم به طور معنیداری میزان رشد، وزن ساقه، ریشه، وزن کل گیاه و عناصر غذایی را افزایش میدهد(راماکریشنا، ۲۰۰۱). ضایعات کرم ابریشم به علت دارا بودن مقادیر زیادی از نیتروژن و پروتئین، منبع خوبی برای تهیه کمپوست و استفاده برای گیاهان است(سینگال و همکاران[۴۸]، ۲۰۰۱). استفاده از ورمیکمپوست در سالهای اخیر رایج شده است ولی کمپوست فضولات کرم ابریشم به صورت خیلی محدود در کشور چین کاربرد دارد. دفع فضولات کرم ابریشم میتواند باعث ایجاد بوی بد، آلودگی آب و محیط زیست شود. فضولات کرم ابریشم و باقی ماندههای مواد غذایی کرم ابریشم بستر بسیار ارزشمندی برای توسعه منابع کودی است، در نتیجه کمپوست فضولات کرم ابریشم و استفاده و تبدیل آن به کود آلی، میتواند پرورش کرم ابریشم را برای ترویج کشاورزی و صنعت گسترش داده و باعث کاهش یا حذف آلودگی محیط زیست شود(های و وانگ[۴۹]، ۲۰۰۸).
۲-۱۰-۵- کوکوپیت
خاکه فیبر نارگیل[۵۰]، که اصطلاحاً کوکوپیت نامیده میشود، یک ماده باقیمانده از صنعت فیبر نارگیل است که در مناطق گرمسیری رواج دارد. میزان نمک ماده خام آن بیشتر از پیت است ولی مشابهتهای زیادی بین این ماده و پیت وجود دارد. از نظر خصوصیات فیزیکی نیز این ماده بسیار شبیه به پیت میباشد که میتوان از آن به عنوان مادهای در بسترهای کشت مورد استفاده قرار داد(وردونک و همکاران[۵۱]، ۱۹۸۵). آنچه واضح است این ماده باید با هزینه زیاد از مسافتهای دور به کشورهای مناطق معتدله حمل گردد. از نظر جرم مخصوص ظاهری، تخلخل و میزان مواد آلی، این ماده در مقایسه با پیت مناسب میباشد. اما ظرفیت نگهداری آب آن کمتر و میزان آبشویی مواد مغذی در آن بیشتر است که میتواند نیاز کودی را بالا ببرد و مدیریت متفاوتتری را در مقایسه با پیت نیاز داشته باشد. همگن نبودن توده این ماده از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی جزء عواملی است که استفاده از این ماده را محدود میکند(ورهاگن، ۱۹۹۷).
۲-۱۰-۶- پرلیت
پرلیت ماده سیلیکاتی سفید تا خاکستری است که منشاء آتشفشانی دارد و از مواد آتشفشانی استخراج میشود. سنگ معدن خام خرد و الک میگردد و سپس در کوره ۷۶۰ درجه سانتیگراد گرم میشود. هر متر مکعب پرلیت ۱۲۹ـ۸۱ کیلوگرم وزن دارد. پرلیتهایی که در باغبانی بکار برده میشود معمولاً ۳-۶/۱ میلی متر قطر دارند. پرلیت ۴ـ۳ برابر وزن خود آب نگه میدارد، pH آن ۸ـ۶ است و بر خلاف ورمیکولایت ظرفیت تبادل کاتیونی و مواد غذایی معدنی ندارد، پرلیت برای افزایش دادن هوا در مخلوطها مفید است و در مخلوط با پیت ماس یک محیط ریشه زایی خیلی عام برای قلمه است(هارتمن و همکاران، ۱۹۹۰) پرلیت ممکن است به تنهایی استفاده شود، اما بهترین نتیجه آن برای ازدیاد گیاهان زینتی-چوبی در مخلوط با پیت ماس بدست آمده است، پرلیت ظرفیت نگهداری آب را افزایش میدهد و ثبات بیشتری به قلمهها میدهد، زمانیکه بسترهای کشت مختلف از نظر زهکشی ناکافی و نامطلوب، مشکل بوجود میآورند پرلیت به عنوان یک جایگزین کارآیی مفیدی دارد به عنوان مثال ازدیاد گیاهان همیشه سبز تحت مه پاشی در اواخر پاییز و زمستان. پرلیت استریل و سبک وزن است و بنابراین زمانیکه قوانین قرنطینهای گیاه خاصی مد نظر است ماده مفیدی برای ریشه زایی و حمل قلمهها است(پاداشت دهکائی, ۱۳۷۷).
۲-۱۱-برخی اثرات محیطهای کشت روی شاخصهای رشدی گیاه
پاداشت دهکایی(۱۳۷۷) در بررسی کمپوست ضایعات چای و آزولا به عنوان بستر کشت گیاه جعفری پاکوتاهTageta patula “Golden BOY” به این نتیجه رسیدند که میزان شوری در کمپوستهای چای و آزولا بالاتر از استاندارد(EC <2/2 ds/m) است و جهت استفاده از این کمپوستها باید با موادی مثل پرلیت مخلوط گردد و به عنوان بستر کشت گیاهان زینتی استفاده شود.
خلیقی و پاداشت دهکایی(۱۳۷۹) اثر کمپوستهایی مختلف را در رشد و نمو گل جعفری پاکوتاه مورد آزمایش قرار داده و نتیجه گرفتند که کمپوست حاوی ۵۰ درصد آزولا + ۵۰ درصد پوست درخت و همچنین ۲۵ درصد پوست درخت + ۷۵ درصد آزولا بهترین اثر را روی شاخصهای گل جعفری داشتند.
پاداشت دهکایی(۱۳۸۳) اثر آزولا را در کمپوست کردن پوست درخت مورد آزمایش قرار داد و نتیجه گرفت که آزولا به نسبت ۵۰ درصد با پوست درخت(به صورت حجمی) میتواند باعث سهولت در کمپوست کردن پوست درخت گردد.
وردونک و همکاران(۱۹۸۰) کمپوست ضایعات کاغذ و پوست درخت کاج را بعنوان بستر گیاهان آپارتمانی بکار بردند، آزمایشات نشان داد که این کمپوست برای گیاهان آزالیا، دیفن باخیا، فاتسیا، برگ انجیری و وریزیا همانند پیت موثر بوده است.
جوینر[۵۲](۱۹۸۱) دامنه مناسب شوری در بسترهای کشت گیاهان برگ زینتی را بین ۶۳/۰ تا ۵۶/۱ میلی موس بر سانتیمتر تعیین نمود.
اوانس و استامس(۱۹۹۷) نسبتهای متفاوتی از پیت، پوست نارگیل، پوست کاج، پرلیت و ورمیکولیت را در پرورش گل آپارتمانی دیفن باخیا بکار بردند . آنها به این نتیجه رسیدند که مخلوط کشتconell (حاوی ۵۰ درصد پوست نارگیل + ۲۵ درصد ورمیکولیت و ۲۵ درصد پرلیت ) بزرگترین و سنگین ترین گیاهان را تولید کرد که عامل آن را در نتیجه بالا بودن درصد حجمی رطوبت و ظرفیت نگهداری آب بالای بستر پیشنهاد کردند. پیوت[۵۳](۱۹۸۵) اثر کمپوست پوست درخت نوئل و نراد را روی ژربرا مورد بررسی قرار داد که پوست چوب نتایج ضعیفی از نظر رشد نسبت به مخلوط پیت و پرلیت(۹:۱) داد و ترکیب پیت و پرلیت اثر معنیداری روی وزن تر و خشک و کیفیت گل ژربرا داشته است.
گارتنر و همکاران[۵۴](۱۹۷۱) پوست درختان پهن برگ را جایگزین پیت کردند و دریافتند که انواعی از مخلوطهای پوست درخت میتواند به طور رضایت بخشی با مخلوطهای استاندارد خاک، پیت و پرلیت برابری نماید.
ژو و همکاران(۲۰۰۸) با بررسی تأثیر فضولات کرم ابریشم روی سبزیجات برگی و کاهو مشاهده کردند که استفاده از این کمپوست میزان عملکرد محصول نسبت به روش های سنتی را افزایش داده است. همچنین میزان جذب ماکرو المنتها NPK با بهره گرفتن از کمپوست فضولات کرم ابریشم افزایش یافت.
هینکند و پارما(۲۰۱۰) با بررسی اثر کمپوست فضولات کرم ابریشم روی جذب عناصر غذایی، عملکرد و معدنی شدن نیتروژن را در لوبیای فرانسوی بیان کردند که بیشترین میزان عملکرد و جذب مواد غذایی با کاربرد ۵۰% کمپوست کرم ابریشم همراه با ۵۰% کمپوست کود گاوی بوده است.
ماگتی و همکاران(۲۰۰۳) با بررسی کمپوست ضایعات گیاهان روغنی و گاوداریها همراه با ضایعات پوست برنج گزارش کردند که استفاده از پوست برنج همراه با کمپوست ضایعات باعث افزایش میزان تنفس، نیتروژن و کربن کل شده ولی میزان فشردگی ذرات را کاهش داد.
حاتمزاده و همکاران(۱۳۸۳) با بررسی تأثیر کمپوست پوست درختان و ضایعات چای و برنج روی گیاه زینتی دیفن باخیا گزارش کردند که بیشترین میزان رشد در بستر’پوست درخت ۴ + ضایعات چای ۱ و پوست درخت ۲ + ضایعات چای ۱ و کمترین آن درمخلوط ضایعات چای ۴ + پوست برنج ۱ و پوست درخت ۴ + پرلیت ۱ بدست آمد. در تیمار با مخلوط پوست درخت ۲ + ضایعات چای ۱ ضایعات چای ضمن کاهش نسبت C/N در پوست درخت مشکلی نیز از نظر شوری برای گیاه ایجاد نکرد اما در تیمار پوست درخت ۴ + پرلیت ۱ به علت بالا بودن نسبت C/N، گیاهان بسیار ضعیف ماندند.
۲-۱۲-گیاه محک سینگونیوم
۲-۱۲-۱- گیاهشناسی
سینگونیوم با نام علمیL. Syngonium podophyllum از خانواده آراسه، بومی آمریکای مرکزی و نواحی گرم و مرطوب است. برگهای آن زمانی که جوان است حالت نوک پیکان دارند و روی ساقه قرار میگیرند. زمانی که گیاه شروع به رشد کرده و به مرحله بلوغ رسیده ساقههای آن حالت رونده پیدا میکنند و برگهای آن توسعه پیدا کرده و شکل آن شبیه لاله گوش خواهد شد. واریتههای مختلفی از آن دارای رنگهای متنوعی هستند و از رنگ سبز تیره تا انواع سبز روشن، زرد با رگههای از رنگ نقرهای سفید متغیر است. ریشههای آن همگام با رشد گیاه بزرگ میشوند اما رشد گلهای آن در مکانهای آپارتمانی رشد کمتری دارند. تقسیمبندی گونه سینگونیوم بر اساس رنگ برگها و همچنین مرحله رشدی قبل از بلوغ و بعد از بلوغ انجام میگیرد(چیس و پول[۵۵]، ۱۹۸۷). گونه های این جنس را به چهار بخش براساس جوانی، قبل از مرحله بالاروندگی، قبل از بلوغ و هنگام بلوغ قسمتهای رویشی تقسیم بندی کردند. دو گونه مهم podophyllum و auritum متعلق به جنس سینگونیوم میباشد. بزرگترین و بیشترین بخش تغییرات در این گونه، در زمان بلوغ پهنک برگها به طور قابل توجهی تقسیم شده اما قبل از مرحله بلوغ برگها ساده و سه گوش نوک تیز میباشند. در گونههای Oblongatum و Cordatum در همه آنها در تمام مراحل رویشی از نونهالی تا مرحله بلوغ برگها حالت ساده دارند(پول و همکاران، ۱۹۸۱).
جنس پودوفیلوم بیشترین جمعیت این گونه را به خود اختصاص داده است و منطقه رویشی آن از مکزیک تا برزیل گسترش یافته است. تغییرات مورفولوژیکی در این جنس بسیار زیاد است(پول و همکاران، ۱۹۸۱). سینگونیوم بسیار به فیلودندرون شباهت دارد.
۲-۱۲-۲- شرایط آب و هوایی و رشد
سینگونیوم برای رشد خود نیاز به آب و هوای گرم و مرطوب با حداقل دمای ۱۵ درجه سانتیگراد دارد. تغییرات دمایی و خشکی باعث زرد شدگی و از بین رفتن برگهای گیاه میشود. بهترین شرایط نوری از نور متوسط تا نور با شدت بالا برای گیاهان برگ ساده و غیر رنگی است که میتوانند شرایط سایه را تحمل کنند. برگهای گونه هایی که از حالت چند رنگی به سبز کامل رسیده اند میزان نور آنها کم بوده است. نور مستقیم میتواند باعث سفید شدن و یا سوختگی در برگها شود(چیس و پول، ۱۹۸۷).
بستر رشدی سینگونیوم باید در حالت مرطوب باقی بماند اما در طول تابستان نباید بیش از حد مرطوب باشد. به طور نسبی در فصل سرما و زمان خواب، بستر گیاه باید خشک باشد.
مقاوم به هوای خشک است اما در فصل گرم باید بوسیله سیستم مه پاش رطوبت آن تأمین شود تا مانع زرد شدگی برگهای آن شود. به طور نسبی نسبت به آفات مقاوم است و نوعی کنه[۵۶] و پروانه سبز برخی مواقع باعث خسارت به برگهای آن میشود(پول و همکاران، ۱۹۸۱).
۲-۱۳- اهمیت گیاهان زینتی
در بین گیاهان آپارتمانی، برگ زینتیها جایگاه ویژهای را در تزئین آپارتمانها دارند. این گیاهان عمدتاً بومی نواحی گرمسیری و نیمهگرمسیری هستند که در این بین خانواده آراسه[۵۷] بیشترین کاربرد را جهت تزئین آپارتمانها دارند(چن و همکاران، ۲۰۰۲). طبق آمار سازمان کشاورزی آمریکا، ارزش تولید گیاهان برگ زینتی در آمریکا از ۱۳ میلیون دلار در سال ۱۹۴۹ به ۵۷۴ میلیون دلار در سال ۲۰۰۰ رسیده است که این مؤید پیشرفت صنعت تولید گیاهان برگ زینتی در مدت ۵۰ سال اخیر است(پول و همکاران، ۱۹۸۱). کل سطح زیر کشت گل و گیاهان زینتی در فضای باز و گلخانه در دنیا بالغ بر ۳۶۰ هزار هکتار اعلام شده است و ارزش محصولات آن در جهان ۱۱۰ میلیارد دلار برآورد میشود. ضمناً ارزش این محصولات در بازارهای خردهفروشی و گلفروشیها حداقل ۲۰۳ برابر افزایش مییابد(ناشناس، ۱۳۸۵).
ایران در سالهای قبل از ۱۳۵۷، یکی از بزرگترین وارد کنندگان گل وگیاهان زینتی بود، اما امروزه به یک صادر کننده گل ارتقاء یافته که نمونه آن را میتوان به صادرات گلهای مریم، گلایل، سوسن و غیره اشاره کرد. اما آنچه مهم است ایران از نظر تولید در جایگاه هفدهم ولی از نظر صادرات در جایگاه ۱۰۷کشور قرار دارد. بیشک برای ورود به چنین بازارهایی، لزوم رعایت استانداردهای کیفی مورد قبول بازار جهانی از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه برای بدست آوردن جایگاه مناسب در بازارهای دنیا، باید محصولی عالی و قابل رقابت با سایر کشورها تولید نمود. تولید این چنین محصولاتی تلاش بیوقفهای را از زمان کاشت تا رساندن محصول به دست مشتری میطلبد(بشیر اعظمی، ۱۳۷۵). براساس آمار معاونت امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، سطح کل زیرکشت گل و گیاهان زینتی در ایران در سال۱۳۸۰ معادل ۳۷۸۸۶۰۹۱ مترمربع بوده است که از این میزان ۳۰۸۷۲۰ متر مربع مربوط به گیاهان آپارتمانی بوده است(ناشناس، ۱۳۸۰). آمار دفتر گل و گیاهان زینتی دارویی جهاد کشاورزی تولید گل گلدانی ایران در سال ۱۳۸۹ را معادل ۳۱۱۲۹۰۴۹ که از این میزان ۶۲۸۰۵۰ مربوط به استان گیلان بوده است(ناشناس، ۱۳۸۹).
دانلود پروژه های پژوهشی درباره بررسی تأثیر کمپوست فضولات کرم ابریشم بر شاخصهای رشد گیاه ...