هیأت مدیره باید اقلاً یک نفر شخص حقیقی را به مدیریت عامل شرکت برگزیند و حدود اختیارات و مدت تصدی و حق‌الزحمه‌ی او را تعیین کند. در صورتی که مدیر عامل عضو هیأت مدیره باشد دوره‌ی مدیریت عامل او از مدت عضویت او در هیأت مدیره بیشتر نخواهد بود. مدیر عامل شرکت نمی‌تواند در عین حال رئیس هیأت مدیره‌ی همان شرکت باشد مگر با تصویب سه چهارم آرای حاضر در مجمع عمومی .(قانون تجارت ، ماده ۱۲۴)
۳-۵-۲)متغیر وابسته
۳-۵-۲-۱)مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها:

بر اساس مدلی که توسط عایشه شیخ ابو و رشید امیر در سال ۲۰۱۱[۱۱۷] ارائه گردید تعداد جملات و عبارات توضیحی استفاده شده توسط شرکتها در گزارش فعالیت سالیانه انها برای توضیح میزان مسئولیت پذیری اجتماعی عملکرد خود استفاده شده به عنوان مبنای اندازه گیری مسئولیت پذیری اجتماعی انها استفاده شده است .این فعالیتها شامل اقدامات عام المنفعه شرکت و کمک به سازمانها و اشخاص و اقدامات زیست محیطی و هدایا به افراد نیازمند بوده است .
Readability Score = 206.835- 1.015SL – ۰٫۸۴۶WL
Where:
SL = Average sentence length (Number of words/number of sentence)
WL = Average Word Length (Number of syllables/100 words)

۳ -۵-۳)متغیر های کنترلی
۳-۵-۳-۱)نسبت اهرمی
نسبت اهرمی (DEBT)از تقسیم جمع بدهی ها بر جمع داراییهای شرکت محاسبه می شود این نسبت توانائی شرکت در تحمل کاهش خالص دارائی ها براثر زیان های وارده بدون به مخاطره افتادن منابع اعتبار دهندگان رانشان می دهد، هر چقدراین نسبت بالا باشد، نشان دهنده ریسک بالای اعتبار دهندگان می باشد
۳-۵-۳-۲)تعداد سنوات تداوم فعالیت شرکتها:
در اولین یادداشت صورتهای مالی شرکتها افشا می گردد
مدیریت‌ در زمان‌ تهیه‌ صورتهای‌ مالی‌، باید توان‌ ادامه‌ فعالیت‌ واحد تجاری‌ را ارزیابی‌ کند. صورتهای‌ مالی‌ باید برمبنای‌ تداوم‌ فعالیت‌ تهیه‌ شود مگر اینکه‌ مدیریت‌ قصد انحلال‌ یا توقف‌ عملیات‌ واحد تجاری‌ را داشته‌ باشد.(استاندارد حسابداری شماره ۱،شماره بند۲۰)

۳-۵-۳-۳)میزان تحصیلات دانشگاهی کارکنان:
در گزارشات سالیانه فعالیت شرکتها افشا می شوند
۳-۵-۳-۴)نسبت بازده دارائیها:
این نسبت از تقسیم سود خالص شرکتها بر جمع دارائیهای شرکتها برای ۵ سال محاسبه شده واز این نسبت میانگین گرفته شده است .
۳-۵-۳-۵)نوع اظهار نظر حسابرس مستقل
اگر مقبول بود عدد ۱ و در غیر اینصورت عدد ۰ داده خواهد شد
۳-۶)جامعه آماری ،چگونگی نمونه گیری ونمونه ها:
از آنجاکه هدف پژوهش حاضر،تاثیر ترکیب مالکیت وهیات مدیره شرکتها بر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است ،جامعه اماری این تحقیق ،کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد
نمونه پژوهش
برای تعیین حجم نمونه از روش حذف سیستماتیک استفاده نموده است
۱- شرکتهای نمونه قبل از آغاز دوره تحقیق(۱۳۸۷) در بورس اوراق بهادار پذیرفته وتا پایان دوره تحقیق در بورس فعال باشند.از ۵۶۴ شرکت فعال در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۸۸الی۱۳۹۲تعداد ۱۳۱ شرکت دارای حائز شرایط دراین بند نبودند.
۳-سال مالی شرکتها طی دوره تحقیق بدون تغییر باشد.تعداد ۱۲۹ شرکت دارای سال مالی باتغییر داشتند.
۴-سال مالی شرکتها نمونه منتهی به ۲۹/۱۲ هر سال باشد.(تعداد ۱۰۰شرکت سال مالی منتهی به ۲۹/۱۲ نداشتند).
۵-شرکتهای نمونه جزء شرکتهای سرمایه گذاری ،بانکها ونهادهای مالی نباشند.دربین شرکتهای پذیرفته شده دربورس ۵۳ شرکت جزء سرمایه گذار بودند.
۶-ودر نهایت تعداد ۴۲ شرکت در طی دوره تحقیق اطلاعات کاملی نداشتند.
به طور کلی ۱۰۹ شرکت انتخاب شدند
۳-۷ قلمرو تحقیق
قلمرو پژوهش به سه بخش قلمرو موضوعی ،قلمرو زمانی وقلمرو مکانی تقسیم می شود
قلمرو موضوعی تحقق :
این تحقیق در ارتباط با ترکیب مالکیت و هیات مدیره شرکتها با مسئولیت پذیری اجتماعی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه قرار می گیرد.
قلمرو زمانی تحقیق :
از آنجائی که تحقیق متکی به اطلاعات و معاملات سهام در بورس اوراق بها دار تهران است با این فرض این تحقیق انجام می‎شود ،که محقق می تواند اطلاعات مربوط به معاملات سهام شرکتهای مورد نظر خود را که بین سالهای ۱۳۸۸ لغایت۱۳۹۲ که سهام آنها در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشد به دست آورد.

قلمرو مکانی تحقیق :
اطلاعات مورد نیاز پژوهش از صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که ملزم به ارائه ی صورتهای مالی سالانه به بورس اوراق بهادار می باشند بدست امده است .بنابراین قلمرو مکانی پژوهش محدود به شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
۳-۸)مراحل آزمون فرضیه ها
۳-۸-۱)برازش مدل رگرسیون :در این مرحله مدل های رگرسیونی جهت بررسی فرضیه های تحقیق برازش شده ،ضرایب تعیین محاسبه وآزمون های معنی داری متغیر های مستقل انجام شده ومعنی داری آنها مورد بررسی قرار می گیرد .مدل رگرسیونی برای فرضیه ها مدل ذیل می باشد:
Csr=α۰ + β۱ ratio of changes of the board of directors + β۲ ۰bliged member ratio + β۳ ownership concentration rank +β۴ owner type +β۵CEO+ εt

corporate social responsibility= مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها
obliged member ratio= نسبت اعضاء موظف
ownership concentration rank= رتبه تمرکز مالکیت
CEO=رئیس هیات مدیره همان مدیر عامل است
Owner type= نوع مالکیت
ratio of changes of the board of directors= نسبت تغییرات هیات مدیره
۳ -۸-۲)طرح آزمون آماری فرضیه ها
الف )همگنی واریانس :
از نمودار پراکنش مانده های استاندارد شده در مقابل پیش بینی های استاندارد شده استفاده می کنیم که وجود تقارن حول خط صفر وعدم وجود روند در نمودار مذکور نشان دهنده همگنی در واریانس می باشد
ب)نرمال بودن :
برای بررسی نرمال بودن از آزمون کولموگروف –اسمیرنف استفاده می کنیم .اگر مقدار احتمال مربوط به این آزمون بزرگتر از ۵%باشد با اطمینان ۹۵% می توانیم نرمال بودن مانده ها رامورد تایید قرار دهیم .
ج)استقلال مانده ها :
برای بررسی استقلال مانده ها از آماره دوربین –واتسن وآزمون دوره ها (گشت ها)استفاده می کنیم .اگر مقدار آماره دوربین واتسن نزدیک به عدد۲باشد می توانیم استقلال مانده ها را بپذیریم .همچنین اکر مقدار احتمال آزمون دوره هابزرگتر از ۵%باشد نیز می توانیم با اطمینان ۹۵% استقلال مانده ها را مورد تا یید قرار دهیم .
د)آزمون فرض هم خطی :
جهت آزمون هم خطی برای رگر سیون چند گانه لازم است .جهت مناسب بودن باید ضرایب به شرط زیر باشد :
۱-ضریب تولرا نس نردیک به یک به معنی هم خطی چند گانه کم و تولرانی نردیک به صفر به معنی هم خطی چند گانه زیاد و تهدیدهای مدل می باشد
۲-ضریب عامل تورم واریانس(vif)نباید زیاد باشد چرا که هر چه قدر که افزایش یابد باعث می شود که واریانس ضرایب رگر سیون افزایش یافته و رگر سیون را برای پیش بینی نا مناسب می سازد .
ه)تحلیل همبستگی :
پس از گذراندن مراحل بالا (با بهره گرفتن از مدل رگرسیونی )به بررسی ارتباط بین متغیر مستقل ومتغیر وابسته پرداخته می شود .ضریب همبستگی شدت رابطه وهمچنین نوع رابطه را نشان می دهد . وعلامت آن ،همان علامت شیب خط رگرسیون (b)می باشد یعنی اگراین شیب مثبت باشد،ضریب همبستگی نیز مثبت خواهد بود.واگر منفی باشد ،ضریب همبستگی نیزمنفی خواهد بود..واگر شیب خط رگرسیون صفر باشد،ضریب همبستگی نیز صفر خواهد بود.مقدار ضریب همبستگی بین۱–و۱+ است (آذر ومومنی ،۱۳۸۳)
۳-۹)خلاصه فصل سوم
در این فصل مقدمه ای در خصوص تحقیق ارائه گردید وسپس فرضیه های تحقیق ،روش تحقیق ،متغبرها ونحوه اندازه گیری آن ها ،قلمرو تحقیق ،جامعه ونمونه آماری ،روش آماری ،مراحل آزمون فرضیه های تحقیق وداده هاوچگونگی جمع آوری آنها بیان گردبد.
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل داده ها
و
آزمون فرضیه ها
۴-۱)مقدمه

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.
 
 
 

تاکتیک کلی‌بافی
 

تاکتیک کلی‌بافی تاکتیکی است که در آن جزئیاتی که ممکن است مخالفت اداری یا سیاسی را برانگیزد را با لعابی از مطالب غیرواقعی می‌پوشانند. در پخش این تاکتیک سعی می‌شود بدون توجه به مسایل اصلی و عمیق در خبر و بدون ریشه‌یابی به موضوعی که منعکس می‌شود به حواشی آن پرداخته شده به خبر لعاب بزنند و شاخ و برگ آن را اضافه کنند و خواننده را در سطح نگه دارد و توجه وی را کمتر معطوف به عمق مطالب نمایند. این تاکتیک بیشتر در پخش بیانیه‌های وزارت امور خارجه و یا دستگاه دیپلماسی خارجی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، که در آن‌ ها از شیوه بی‌حس‌سازی مغزی استفاده شده است.

  تاکتیک زمان‌بندی
 

مرسوم‌ترین مصداقی را که می‌توان برای تاکتیک زمان‌بندی مثال زد، تأخیر در پخش خبر می‌باشد، به نحوی که دیگر پیام‌گیر نتواند کاری بکند. این شیوه در بسیاری از موارد التهاب و اشتیاق مخاطبین برای شنیدن خبر از منابع موثق مهیا نموده و در بخشی دیگر، زمینه پخش شایعات را نیز فراهم می‌کند.
۳-۶-۷ تاکتیک قطره‌چکانی
داده‌ها، اطلاعات و دانش به جای آنکه در سندی واحد نوشته شود در این تاکتیک دسته‌بندی شده در زمان‌های گوناگون و به مقدار بسیار کم ارائه می‌گردد تا هم مخاطب نسبت به منبع خبر اعتماد پیدا کند و هم نسبت به آن اعتیاد پیدا کند و منتظر پخش اخبار از مجرای مورد نظر گردد. در این شیوه الگوی رخدادها تجزیه می‌شوند و از دید گیرنده مخفی می‌ماند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
 

  تاکتیک موجی
 

وقتی کسی شکایت می‌کند که از موضوعی بی‌اطلاع نگه داشته شده است، بازیکن زیرک تا جایی که می‌تواند مطلب و خبر بر سر او می‌ریزد تا آنچنان غرق شود که دیگر نتواند واقعیت‌های اساسی را دریابد.
۳-۶-۹ تاکتیک تبخیر
تاکتیک تبخیر بیان بخشی از خبر برای ایجاد شایعه در جامعه می‌باشد. شایعاتی بی‌اساس همراه با واقعیت‌های حقیقی پخش می‌شود به طوری که پیام‌گیران نتوانند آن‌ ها را از همدیگر تشخیص دهند.

  تاکتیک بازگشتی
 

این تاکتیک بیشتر برای جلب فیدبک‌ها و بازخورد و واکنش‌هایی است که یک جامعه در قبال پخش خبر از خود نشان می‌دهد و در معنی دوم و عمیق‌تر آن ساختن دروغ برای آزمودن حریف می‌باشد.
۳-۶-۱۱ تاکتیک دروغ بزرگ یا استفاده از دروغ محض
این تاکتیک قدیمی و سنتی می‌باشد، اما هنوز هم مورد استفاده فراوانی در رسانه‌ها دارد و عمدتاً برای مرعوب کردن حریف و یا حتی برای مرعوب کردن افکار عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین معنی که پیامی را که به هیچ وجه واقعیت ندارد را بیان می‌کنند. معروف‌ترین مورد استفاده‌ای که از این تاکتیک شده، در زمان هیتلر و توسط گوبلز بوده است. گوبلز می‌گوید: دروغ هرقدر بزرگ‌تر باشد، باور آن برای توده‌های مردم راحت‌تر است.
وی می‌گوید این تاکتیک هم برای مرعوب کردن دشمن و هم برای تهییج افکار عمومی، تشویق نیروی دفاعی و دروغ‌هایی که در خصوص توان نظامی و تکنیکی به کار گرفته می‌شود که در واقع، استفاده از آن دچار بیماری خودباوری و خودبینی نیز می‌گردد. گوبلز می‌گوید دروغ را به حدی بزرگ بگویید که هیچکس جرأت و فکر تکذیب آن را نکند. او می‌گفت: بعضی مواقع دروغ‌هایی می‌گفتم که خودم از آن‌ ها می‌ترسیدم.
۳-۶-۱۲ سانسور
سانسور عبارت است از حذف عمدی موادی از جریان عبور آگاهی‌ها، به منظور شکل دادن عقاید و اعمال دیگران است.
در بسیاری از موارد شاهد هستیم که مطبوعات از طرق گوناگون سعی دارند به مخاطبان خود القاء کنند که سانسور شدیدی بر آن‌ ها حاکم است.
ستون‌های سفید مطبوعات در برخی روزها پیام خاصی را القا می کند که با دنبال کردن اخبار همان روز و یا روزهای قبل و یا بعد از آن می‌توان از پیام مورد نظر مطلع شد. این‌گونه درج پیام در برخی موارد در صورتی که درست و به جا به کار گرفته شود رسایی بیشتری را برای پیام‌های تبادلی بین نگارنده و مخاطب دارد.
طبیعی است که هر رسانه این امکان را ندارد که تمامی اخباری که به آن می‌رسد را منتشر کند. ضرورتی هم ندارد که این کار انجام شود. از این نظر رسانه‌ها سعی می‌کنند با اعمال سیاست‌های مشخص و ویژه‌ای نسبت به دسته‌بندی و یا انتخاب این خبرها اقدام نمایند. رسانه‌ها دو روش عمده در انتخاب خبر پیش می‌گیرند. اول آن که بر اساس سیاست‌های خبرمداری سخت خبر (سخت خبر اخبار خالص و بدون دستکاری را گویند که در مقابل نرم خبر قرار دارد که اخبار را با تفسیر و تحلیل‌ها مطرح می‌کند را به شکلی کاملاً خالص و بر اساس درجه‌بندی اهمیت آنان تقسیم نموده و با در نظر گرفتن نیاز مخاطبان ویژه خود نسبت به انعکاس آن‌ ها اقدام می‌کنند. نوع دوم انتخاب اخبار آن است که بر اساس سیاست‌های کلان رسانه که از پیش تعریف شده اخباری را که در راستای سیاست خود می‌باشد گزینش و به آن اهمیت می‌دهند. این شیوه بیشتر در رسانه‌های دولتی کاربرد دارد. در این نوع برخورد، اصطلاحاً با مأموریت ویژه، اخبار را سورت می‌کنند (انتخاب کرده و کنار هم می‌چینند).
۳-۶-۱۳درشت‌نمایی پیام
استخراج یک پیام از میان دیگر پیام‌ها یا به عبارتی دیگر از میان عبارت‌های یک پیام و آگراندیسمان کردن آن، در حالی که اخبار دیگر کوچک و کم‌اهمیت جلوه کند، یکی دیگر از شیوه‌های کار مطبوعاتی است. بزرگ‌نمایی یا اغراق، مقابل تاکتیک کوچک‌نمایی است و به معنی نشاندن موضوعات برجسته و مهم در ذهن افراد است و در رسانه‌های جمعی توانایی اثر و تغییر شناخت در میان افراد و شکل دادن به تفکر آنان تعریف شده است. برجسته‌سازی اشکال مختلفی دارد و در هر کدام از وسایل ارتباط جمعی از طریق شیوه خاصی صورت می‌گیرد. در تلویزیون برجسته‌سازی خبر به صورت اولویت دادن در ترتیب خواندن خبر، استفاده از خلاصه خبر، میزان زمان اختصاص داده شده، استفاده از عکس، اسلاید و فیلم دیده می‌شود.
۳-۶-۱۴تحریف
یکی از رایج‌ترین شیوه‌های پوشش خبری و مطبوعاتی، تغییر متن پیام به شیوه‌های مختلف از طریق دستکاری خبر است. در مسئله تحریف سه پدیده به چشم می‌خورد که عبارتند از: تعدیل، شاخ و برگ دادن و جذب. در حین فرایند انتقال متوالی بسیاری از جزییات اصلی خبر کم‌کم تعدیل می‌شود.
در همان زمانی که فرایند تعدیل انجام می‌گیرد، شاخ و برگ‌های دیگری به خبر اضافه می‌گردد. فرایند شاخ و برگ دادن به خبر، به ادراک انتخابی و حفظ انتخابی موضوع در ذهن و نقل جزئیات کمی از موضوع اصلی مبتنی است.
نتیجه نیروی جاذبه عادات، تمایلات و احساسات فرد شنونده است. غالباً فرایند جذب با هدف مورد انتظار فرد هماهنگی دارد و درک و یادآوری امور طبق معمول صورت می‌گیرد.
با اینکه در امر تجزیه و تحلیل، فرایندهای تعدیل، شاخ و برگ دادن و جذب از یکدیگر تفکیک می‌شوند، ولی این فرایندها در عمل از یکدیگر مستقل نیستند. آن‌ ها به طور هماهنگ و در آن واحد عمل می‌کنند. این عمل هماهنگ، منعکس‌کننده یک فرایند منحصر به فرد است که دارای ویژگی فردی است و به تحریفی که مشخصه آن است، منجر می‌شود.
۳-۶-۱۵ساختن یک یا چند دشمن فرضی
همیشه داشتن یک دشمن فرضی می‌تواند اقدامات را محق و معتبر جلوه دهد و زمینه را برای هر نوع فعالیتی فراهم آورد. استفاده از این شیوه خود می‌تواند برای متحد کردن افراد داخل یک کشور نیز مفید واقع شود. در هنگام بحران‌های اقتصادی و سیاسی و یا همچنین خطرات سیاسی که از درون یک کشور را تهدید می‌کند، وجود یک دشمن فرضی خارجی می‌تواند سرپوشی بر بحران‌ها و اتحاد داخل کشور علیه آن بحران‌ها باشد.

تعاریف عملیاتی واژه ها و اصطلاحات :
انگیزۀ پیشرفت[۲] : انگیزه ایست که درونی در فرد برای به پایان رساندن موفقیت آمیز که یک تکلیف، رسیدن به یک هدف یا دستیابی به درجۀ معنی از شایستگی در یک کار.
تعریف عملیاتی انگیزه پیشرفت : عبارت است نمره ای است که آزمودنی ها از آزمون انگیزه پیشرفت به دست آورده است.
انگیزه پیشرفت در تحقیق حاضر نمره ای است که آزمودنی ها در آزمون انگیزه پیشرفت هرمس کسب می کنند.
اضطراب : کلمه ای مشتق از لغت لاتین (stringer) به معنی سختی کشیدن است و در قرن هفده ام برای تشریح یا محنت به کار برده می شود و در اواخر قرن هجده ام دلالت برنید و فشار کوشش و سختی می کند. که متوجه فردی یا عضوی یا نیروی روانی او می شود.
(ساراسون) از اضطراب این گونه تعریف نمود : اضطراب یک نوع اشتغال ذهنی است که با خودشکاکی و خود کم بینی مشخص می شود. (نوایی نژاد، ۷۲ ).
پیاژه : اضطراب عبارتند از یک ناراحتی بدنی و روانی که از احساس قریب الوقوع بودن یک خطر پدید می آید و نشانۀ آن ترس عمیق و مبهمی است که می تواند از دلواپسی به وحشت ناگهانی تغییر یابد.
فرویر : اضطراب حالت عاطفی نامطلوبی است که تا تغییرات پسیکو فیزیولوژیک در پاسخ به یک تعارض درون روانی همراه می باشد.
تعریف عملیاتی اضطراب : در تحقیق حاصل نمرات ناشی از آزمون اضطراب حاضر منظور از اضطراب نمره است که آزمودنی ها در آزمون اضطراب کتل کسب می کنند.
فرضیه ها :
متغیر مستقل : اضطراب متغیر ملاک
متغیر وابسته : انگیزۀ پیشرفت
متغیر دخالت هنده (مداخله گر) : جنسیت
هدف تحقیق :
۱ ) تعیین رابطه اضطراب و انگیزه پیشرفت در دانشجویان.
۲ ) تعیین تفاوت میزان اضطراب در بین دانشجویان دختر و پسر.
۳ ) تضمین تفاوت انگیزه پیشرفت دانشجویان دختر و پسر.
هدف از تحقیق حاضر:
۱ ) تعیین رابطه اضطراب و انگیزه پیشرفت در دانشجویان.
۲ ) تعیین تفاوت اضطراب در بین دختران و پسران و تعیین تفاوت و انگیزه پیشرفت در بین دختران و پسران.
فصل دوم
ادبیات و پیشینۀ تحقیق

۱ . ۲ ) پیشینه نظری :
اضطراب : حالت عاطفی ناخوشایند و مبهمی است که ویژگی آن درجات مختلف ترس و نگرانی است، به عبارت دیگر اضطراب عبارت است از یک ناراحتی دردناک ذهنی دربارۀ پیش بینی یک تهدید و یا ناخوشی در آینده است[۳]. به طور کلی، منظور از اضطراب، هیجان ناخوشایندی است که با اصلاحاتی مانند نگرانی، دلشوره، وحشت، و ترس بیان می شود و همه ما آدمیان درجاتی از آن را گاه گاه تجربه می کنیم. کارل هورتای روانکاو مشهور آمریکایی به تعبیری بنیانگذار تئوری اضطراب در تفسیر رشد شخصیت انسان شناخته می شود، می نویسد که : عالم اضطراب اساتی یا Basic Anxiety عبارت است از هر وضع اجتماعی که فرد را دچار بیم و هراس می نماید.

فروید معتقد است که اضطراب پایه و اساس کلیه اختلالهای عصبی می باشد. به نظر فروید اضطراب نوعی احساس نگرانی است که انسان را برای مقابله با یک حادثه یا خطر تجهیز می نماید وی اضطراب را در سه نوع خلاصه می نماید :
۱ ) اضطراب عینی ۲ ) اضطراب نوروتیک ۳ ) اضطراب اخلاقی[۴]
اضطراب امتحان :
اضطراب امتحان نوع خاصی از اضطراب نسبت به ارزیابی توانایی ذهنی فردی دانش آموزان است اضطراب امتحان یکی از وجوه مشترک شخصیت اکثر جوانان است. اکثر دانشجویان عملاً از اضطراب امتحان رنج می برند. شاید دانشجویان زرنگی که اغلب نمره ۲۰ می گیرند بیش از دانشجویانی که توانش از متوسط کمتر است از امتحان دلهره و اضطراب داشته باشند. به طور کلی می توان گفت که حتی در مورد دانشجویانی که دارای توانایی ذهنی متوسط هستند، اضطراب به گونه ای قابل ملاحظه در پیشرفت تحصیلی آنان مداخله کند.
در تحقیقات نشان داده شده است که دانشجویان دارای اضطراب می خواهند تکالیفشان را زودتر انجام دهند و برای همین در امتحان و انجام تکالیفشان اشتباهاتی را مرتکب می شوند و این افراد علی رغم میل باطنیشان که انجام تکالیف بدون غلط است، به اشتباهات بیشتری دچار می شوند چنین فردی دائماً این افکار را با خود زمزمه می کند من آدم کم هوشی هستم من می توانم این درس را قبول شوم و یا نمره خوب بگیرم همه اینها موجب اختلال توجه فرد می شوند. سارسون اضطراب امتحان را اینگونه تعریف می کند اضطراب امتحان یک نوع اشتغال ذهنی است که با خودآگاهی، خودشکاکی و خود کم بینی مشخص می شود. اینگونه فعالیتهای شناختی رفتارهای آشکار و واکنشهای روانی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد این رفتارها و واکنشهای روانی متأثر از تجاری فرد است.
ویژگیهای فرد مضطرب :
رفتار فرد مضطرب شبیه رفتار یک فرد نگران است. فرد مضطرب یا نگران ممکن است ناراختی خود را در درون بریزد و با این کار آن را تشدید کندد و یا بیرون بریزد یا به زبان آورد و با این کار توجه و دلسوزی در اشکال معتدل تر ممکن است به صورت رفتاری چون افسردگی، حساسیت شدید و عصبیت ناآرامی و بی قراری زود عصبانی شدن، بی خوابی و خواب ناراحت بیان می شود. یکی از علائم مشخصه فرد مضطرب پرکاری یا کم کاری است اضطراب بی شک نشانه مقدمات عدم سازگاری در فرد است. تحقیقی که در سالهای ۶۱ – ۵۹ زیرنظر خانم دکتر نوابی نژاد تحت عنوان فوق انجام گرفته که مؤید مشخصه های فرد مضطرب بیان شده است.

که پلان و سادوک الگوهای اضطراب را بسیار دگرگون می دانند. و معتقدند که بعضی از بیماران علایم قلبی و عروق دارند. تندی طپش قلب و تعرق، برخی علائم گوارشی پیدا می کنند. مثل تهوع، استفراغ، احساس خلاء درون شکم یا پروانه در شکم دردهای مربوطه به گازهای روده یا حتی اسهال، بعضی تکرر ادرار دارند، بعضی ها نیز تنفس سطحی و تنگی قفسه سینه پیدا می کنند.
تمام علائم فوق واکنشهای احشائی است. معهذا در بعضی از بیماران، تنش عضلانی پیدا شده و موجب شکایت از سفتی عضلانی و اسپاسم، سردرد، پیچش گردن می گردد[۵].
در کتاب مختصر روان پزشکی، پیرامون خصایص شخص مضطرب آمده است که فرد همواره سر چیزهای جزئی غصه بیهوده می خورد تا نیمه راه به استقبال مشکلات می رود و با نگرانی مسائل و مشکلات را که در راهند پیش بینی می کند. همیشه پیش از وقوع حادثه نگران است.
در مورد خود و هر چیز دیگر دچار تنش، دلشوره و نگرانی است و پیوسته نیازمند است که به او اطمینان خاطر بدهند.
رابطه اضطراب، تعارض و ناکامی :
دانشجویانی که درباره امتحان مضطرب است با اندیشیدن درباره راه و چاره ای مانند شرکت نکردن در امتحان و پیدا کردن بهانه ای برای به عقب انداختن امتحان از یک حالت تعارض رنج می برد. او احتمالاً در می یابد که اضطراب آنچنان در عملکردهای وی مداخله نموده است که نتیجه نامطلوبش تعارض در اوست که به نوبه خود به ناکامی او برای گرفتن نمره خوب می انجامد. همان طور که اشاره شد اضطراب یکی از وجوع مشترک شخصیت در جوانان است. همه دانشجویان عملاً از اضطراب امتحان رنج می برند. شاید دانشجویان زرنگی که اغلب نمرۀ بالا می گیرند بیش از دانشجویانی که توانشان از متوسط کمتر است از امتحان دلهره و اضطراب داشته باشند. به طور کلی می توان گفت که حتی در مورد دانشجویانی که دارای توانایی های ذهنی متوسط هستند. اضطراب به گونه ای قابل ملاحظه در پیشرفت تحصیل آنان مداخله می کند. برای اینگونه جوانان برنامه ای صحیح راهنمایی مشاوره مفیدترین راه مقابله با اضطراب است. مطالعات زیاد در این زمینه و نیز تجارب شخص نویسنده نشان می دهد که از جلسات فردی و گروهی مشاوره نتایج قابل ملاحظه ای گرفته است.
رابطه اضطراب با ترس و نگرانی :
زمانی که نگرانی فرد شدت یابد فرد دچار اضطراب می گردد. از جمله ویژگی های اضطراب ترس، ناراحتی و پیش بینی مهلکه ای است که از راه فرار ندارد و معمولاً با احساس درماندگی دریافتن چاره و راه حل است. با آنکه اضطراب از ترس و نگرانی ناشی می شود ولی تفاوتهای مشخصی با آن دو دارد اضطراب از ترس مبهم تر است و فرد مضطرب اغلب از علت اضطراب خویشتن آگاهی ندارد و نمی داند که اضطراب از احساس ناامنی درون است و یا از موقعیت خارجی است که او ترس خود را در آن می افکند.
اضطراب مانند نگرانی معلول تخیل است ولی در عین حال از دو جهت با نگرانی تفاوت دارد :
از یک جهت نگرانی مربوط به موقعیت خاص می شود مانند امتحانات و مشکل مالی و … در حالی که اضطراب یک حالت عاطفی تعمیم یافته است. نگرانی در مورد مشکلات عینی است، حال آنکه اضطراب ناشی از یک مشکل ذهنی است. در همین زمینه فروید می گوید : «اضطراب عینی و اضطراب روان رنجوری با هم تفاوت دارند به این ترتیب که اولی را پاسخ واقع بینامه در برابر خطر برونی و همسانی با ترس و دومی را اضطراری که ریشه در آن تعارض ناهشیاری درونی محسوب می گردد.»
در اضطراب – روان رنجوری چون تعارض خود یک امر ناهشیاری است، بنابراین آدمی سبب اضطرابش را نمی داند. هنوز بسیاری از روان شناسان تمایز بین ترس و اضطراب را معتبر می شمارند کاپلان و سادوگ در تفاوت ترس و اضطراب می گویند :
اضطراب یک علامت هشدار دهنده است، خبر از خطر قریب الوقوع می دهد و شخص را برای مقابله با تهدید آماده می سازد. ترس، علامت هشدار دهنده مشابه، از اضطراب با خصوصیات زیر تفکیک می شود. ترس واکنشی، تهدید معلوم، خارجی و قطعی و از نظر منشاء بدون تعارض است. اضطراب واکنش در مقابل خطری نامعلوم، درون و از نظر منشاء و همواره با تعارض است.
انواع اضطراب :
اضطراب را به چهار نوع می توان طبقه بندی نمود که هر کدام از اینها دارای ویژگیهای خاص خود می باشد که عبارتند از :
۱ ) اضطراب مربوط به مفهوم مطلق زمان، شامل این حالت فرد قبل از اتمام زمان یا تاریخی معین باید کاری را به انجام برساند و همچنین احساس این وضعیت که زمان در حال گذر است و در این مکان رخ خواهد داد.
۲ ) نگرانی یا اضطراب مربوط به حادثه یا واقعه ای که اتفاق خواهد افتاد بدون توجه به وجود پایه و اساس برای آن اینگونه اضطراب پایه و اساس اضطراب موقتی است.
۳ ) اضطراب ناشی از گرفتاریها در موقعیت یا وضعیت خطرناک و خارج از کنترل فرد مثل از دست دادن شغل یا موقعیت اجتماعی و غیره.
۴ ) اضطراب ناشی از برخورد یا مراوده فردی یا افرادی دیگر که احساس ناخوشایند و نامطلوب درباره آنها داشته باشد و یا اینکه نتواند رفتار متقابل را پیش بینی نماید[۶].
علل اضطراب :
در بسیاری از موارد افرادی که اضطراب را تجربه می کنند در بیان اضطراب خویش درمانده اند البته مواردی نیز وجود دارد که علت اضطراب را در آنها می توان مشخص نمود. مثلاً اضطراب امتحان پیش بینی یک امتحان واکنشهای عاطفی تولید می کند.
اضطراب طبیعی :
شامل آن لحظات اضطراب آوری است که برای مثال شخصی قبل از ورود به جلسه امتحان تجربه می کند. مقدار بهنجار از اضطراب می تواند خود یک انگیزه برای رفتار باشد این اضطراب می تواند او را برانگیزد و وادار به فعالیت کند تا درس را به خوبی یاد بگیرد و بر آن حالت ناراحتی خویش غلبه کند.
اضطراب نابهنجار و غیرطبیعی :
شامل احساسات و رفتاری است که از کارایی علمی شخص جلوگیری به عمل آورد. در اضطراب شدید شخص در یک حالت فشار و تنیدگی ناشی از تعارضات درونی قرار می گیرد که با وجود به کار گرفتن انواع مکانیسمهای دفاعی نیز قادر به تخفیف آن نخواهد بود. چنین فردی معمولاً از سردرد، پشت درد، و دل به هم خوردگی شکایت دارد و همه اوقات احساس خستگی می کند و احساس شدیدی از ناکامی دارد بدون آنکه بداند از چه می ترسد این حالت ترس می تواند از چند دقیقه تا چندین روز و ماه دوام یابد.
به بیان دیگر علل ایجادکننده واکنشهای عصبی بسیارند. از میان آنها به چند علت اصلی اشاره می شود:
۱ ) شرایط خانوادگی بیمار :
اغلب مبتلایان به واکنشهای عصبی، در طفولیت در شرایط محیطی خاص درخانواده قرار داشته اند که در آن والدین سخت گیر و عصبی به آنان فرصت و امکان آشکار ساختن انگیزه های درونی و نهادی را نهاده اند و پیوسته با فشار وجدان مواجه بوده اند و در نتیجه اضطراب در آنان به وجود آمده است.
۲ ) شرایط نامناسب محیطی :
در زندگی روزمره در جوامع مختلف مسائل اجتماعی فراوان سبب ایجاد ناکامیهایی خواهد شد و در برابر ناکامیها معمولاً تضاد، پرخاشگری و اضطراب به وجود می آید. چنین شرایطی احتمالاً در پاره ای موارد موجبات ایجاد و بروز واکنشهای عصبی را فراهم می سازد.
علل ترس و اضطراب امتحان :
بنابر تحقیقات انجام شده در ایران و گزارش هفته مشاوره استان فارس علل اضطراب امتحان به شرح زیر مشخص شده است :
۱ ) نداشتن آمادگی کافی برای امتحان.
۲ ) وجود رقابت درسی زیاد بین دانشجویان.
۳ ) سختگیری بیش از حد خانواده.
۴ ) بعضی مسائل و مشکلات روانی مثل وسواس و غیره.
«وین» wine در مطالعات خود در زمینه نقش عوامل شناختی در ایجاد اضطراب به این نتیجه رسید که بچه های پراضطراب نسبت به بچه های کم اضطراب بیشتر به تکالیف بی ربط و حرف زدن با خود می پردازند.
هولاندورت (Hollandswor THC) معتقد است که افراد پراضطراب افکار و مشغله ذهنی زیادی دارند که موجب تضعیف عملکرد این گونه افراد می شود و در مقابل بچه های کم اضطراب افکار و مشغلۀ ذهنی پایینی دارند که موجب تسهیل در افکار این دانشجویان می شوند. تحقیقاتی را که روی بزرگسالان در زمینه اضطراب در زمان امتحان صورت می گرفت نشان داد که افراد پراضطراب نسبت به افراد کم اضطراب در زمان امتحان بیشتر دارای افکار تضعیف کننده تکلیف هستند.
بعد ترس :
در اغلب بحثهای مربوط به هیجان، ترس جای مهمی را به خود اختصاص داده است. وقتی آن را به عنوان علت اصلی اختلالات عصبی شناخته اند این هیجان شدید از آن جهت اهمیت ویژه ای دارد که در آن حالت فشار و تخریب به طور بالقوه از نظر مقدار و اهمیت بر حالت سازندگی تفوق دارد. و معمولاً آمادگی برای بروز واکنشهای اجتنابی بیشتر از آمادگی برای کنشهای اکتسابی است. مدارکی که تاکنون از تحقیقات داروشناسی به دست آمده نشانگر این مطلب است که آدرنالین ترشح شده در حین ترس با افزایش تولید اسید لاکتیک و تغییر در مصرف گلوکز و اکسیژن باعث کاهش تحریک عضلانی می شود. در حالی که ترس کم (همچون بیم ضعیف) ممکن است واقعاً باعث افزایش عملکرد فرد می شود. چون همانطوری که ترن (۱۹۴۵) نشان داده است هنگامی که ترس ضعیف باشد آدرنالین قدرت انتقال بافتهای عصبی خود را زیاد می کند و به هنگام ترس شدید، قدرت انتقال آن را کاهش می دهد این نکته بین آن است که ترس ضعیف موجب آن می شود که کارایی عضلانی به حد مطلوب خود برسد.
نظریه های اضطراب :
اضطراب به عنوان یک تعارض ناهشیار :
فروید اضطراب روان رنجور را نتیجه یک تعارض ناهشیاری می دانست که بین تکانه های نهاد و محدودیتهای که خود و فراخود اعمال می کنند، ایجاد می شود. از آنجائیکه بسیاری از تکانه های نهاد یا ارزشهای اجتماعی یا شخصی در تضاد هستند. آدمی را دستخوش تهدید می کند. دختر جوان ممکن است احساسات بسیار خصمانه ای را نسبت به مادرش دارد به هشیاری خود راه ندهد. چون این احساسات با عقایدش به اینکه فرزند باید پدر و مادرش را دوست داشته باشد در تعارض است.
هرگاه این دختر به احساسات حقیقی خود اذعان کند، در آن صورت خودپنداره اش را نسبت به عنوان «دختری مهربان» مخدوش کرده و با خطر از دست دادن محبت و حمایت مادر روبرو می شود. هر بار که وی نسبت به مادرش احساس خشم می کند، اضطرابی در او به وجود می آید که خود هشداری است برای خطی که در پیش است در این هنگام وی برای راندن تکانه های اضطراب زا از بخش هشیار ذهن خود به تدابیر دفاعی دست می زند.

اصول طراحی گرافیک ۵۳
توازن ۵۴
تباین ۵۴
تاکید ۵۵
وحدت ۵۵
هماهنگی ۵۶
کادر ۵۶
تصویر در کتاب های درسی ۵۷
نقش تصویر در کتابهای درسی ۶۰
نقش توصیفی ۶۰
نقش اشاره گر ۶۱
نقش ریاضی ـ منطقی ۶۱
نقش داده نمایی ۶۱
نقش الگوریتمی ۶۱
نقش کارکردی ۶۲
نقش ساختارنما ۶۲
طراحی تصویرهای آموزشی مؤثر ۶۳
مبانی نظری ۶۴
رمزگردانی دوگانه ۶۴
طراحی کتاب های درسی و نظریه رمزگردانی دوگانه ۶۵
نظریه ادراک دیداری ۶۶
طراحی کتاب های درسی و نظریه ادراک دیداری ۶۷
نظریه ادراک دیداری گشتالت ۷۰
الف- گروه بندی ۷۲
ب – تضاد شکل و زمینه ۷۶
سابقه ی علمی پیشینه تحقیق در ایران و خارج از کشور ۷۷
الف- تحقیقات داخلی ۷۷
ب- تحقیقات خارجی ۸۰
فصل سوم …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
مقدمه ۸۳
جامعــه آمــاری ۸۳
حجم نمونه و روش نمونه گیری ۸۳
روش انجام تحقیق ۸۴
روش پژوهش ۸۴
ابزار جمع آوری اطـلاعات ۸۵
روش تحلیــل داده ها ۸۷
فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
مقدمه ۸۹
یافته ها ۸۹
متغیرهای جمعیت شناختی ۸۹
سوالات پژوهش ۹۴
فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
مقدمه ۱۰۳
بحث و نتیجه گیری ۱۰۳
محدودیتهای پژوهش ۱۰۷
راهبردهای کاربردی ۱۰۸
پیشنهادهای پژوهشی ۱۰۹
به پاس تعبیر عظیم و انسانی شان از کلمه ایثار و از خودگذشتگان
به پاس عاطفه سرشار و گرمای امیدبخش وجودشان که در این سردترین روزگاران بهترین پشتیبان است
به پاس قلب های بزرگشان که فریاد رس است و سرگردانی و ترس در پناهشان به شجاعت می گراید
و به پاس محبت های بی دریغشان که هرگز فروکش نمی کند
این مجموعه را به پدر و مادر عزیزم تقدیم می کنم
فصل اول
کلیات پژوهش

مقدمه
 

در دین مبین اسلام افراد با هر نوع توان و استعداد حق برخورداری از موهبت الهی و حقوق اجتماعی را دارند و استعداد و توان آنها در هر حد و اندازه قابل پرورش و تربیت است. بنابر این باید امکانات بهره وری از مواهب الهی را برای همه افراد در سایه تعلیم و تربیت صحیح فراهم نمود. مسئله دیگری که در رابطه با تعلیم و تربیت گروه با نیازهای ویژه مطرح است، این است که عدم توجه به تعلیم و تربیت آنان موجب زیانهای اجتماعی و اقتصادی برای جامعه و در واقع هدر رفتن تعداد زیادی از افراد خواهد شد. مضافاً باینکه با عنایت به شرایط جسمی و روانی این گروه اگر عدم توجه به آنان باعث انحرافات و اشکالات اجتماعی شود اثر مستقیم آن بر جامعه مترتب خواهد شد که در نزد خداوند مسئول خواهیم بود.  با کمی دقت و تامل در خلقت انسان‌ها، ‌درمی‌یابیم که هیچ دو انسانی مانند یکدیگر نیستند. این تفاوت‌ها در ابعاد مختلف جسمی، ذهنی و رفتاری قابل مشاهده و ادراک است که، حکمت و فلسفه خاصی زیربنای این تفاوت‌ها می‌باشد. ما دقیقا نمی‌دانیم اگر این تفاوت‌ها نبود و انسان‌ها از ابعاد مختلف مانند یکدیگر بودند، دنیای انسان‌ها و امور مربوط به آنان چگونه می‌شد؟ آیا انسان‌ها از یکدیگر به لحاظ ظاهری قابل تشخیص بودند؟ آیا نیازهای متنوع‌ انسانی که استعدادهای مختلف را می‌طلبد، برآورده می‌شد؟

با این حال اگرچه هر یک از انسان‌ها در مفهومی عام و گسترده، استثنایی هستند، اما این تفاوت‌ها در اکثر افراد، چشمگیر نیست و لذا این گروه اکثریت را اصطلاحا “گروه هنجار” یا “متوسط” تلقی می‌کنند. در حالی که آنچه امروزه به طور عام از مفهوم استثنایی برداشت می‌شود، در واقع وجود تفاوت‌های فاحش پاره‌‌ای از انسان‌ها در زمینه گوناگون با گروه اصطلاحاً بهنجار است.
در هر حال اگر بر این باور باشیم که ستون‌های تمدن هر جامعه بر نظام آموزش و ساختار آموزش و پرورش آن استوار است، بدون تردید سلامت، جامعیت و کارآمدی نظام آموزش و پرورش آن جامعه نیز در گروی وسعت، گستردگی، تنوع و کیفیت برنامه‌های جامع آموزش استثنایی و درصد کودکان و دانش‌آموزانی است که به عنوان استثنایی یا دارای نیاز ویژه مورد تشخیص و شناسایی واقع شده و خدمات آموزشی موثری در مدارس عادی یا کلاس‌های خاص به ایشان ارائه می‌شود. از آنجایی که قسمت اعظم آموزشهای امروزه بر محتوای کتب درسی استوار است لذا بررسی و توجه به نحوه تهیه و تدوین کتب ازاهمیت خاصی برخوردار است. هر چند در سال­های اخیر تلاش­ هایی در جهت به­سازی و تغییر فیزیکی و ظاهری آن­ها رخ داده است اما نبود مدلی مدون به عنوان استاندارد، که از صافی­های متخصصین آموزشی، گرافیکی، چاپی و غیره گذشته باشد، سبب گردیده این موضوع مهم، قربانی کم­اهمیتی، اعمال سلیقه­ی شخصی، مطابقت نداشتن با اهداف آموزشی ، عدم توجه به سن مخاطب و مسایلی از این دست گردد. این امر در آموزش و پرورش کودکان استثنایی که دارای نیازهای ویژه هستند از اهمیت بیشتری برخوردار است، به همین دلیل دراین پژوهش به بررسی مولفه های کتاب های درسی این کودکان خواهیم پرداخت.
بیان مسأله
” کتاب درسی معیار باید با یک نگاه چند بعدی به لحاظ محتوا، ساختار، طراحی و سازمان دهی منتشر شود.” کتاب درسی باید به گونه­ ای تدوین شود که بتواند تحقق هدفهای آموزش را ممکن سازد. برای ایفای این رسالت، کتاب درسی علاوه بر کیفیت و نحوه ارایه­­ی مطلوب، بناید بتواند یادگیرنده را برای یادگیری و توسعه­ آن در یادگیریهای بعدی یاری رساند. رسیدن به این نوع کتاب درسی یکی از مهم­ترین فعالیتهای برنامه ­ریزی درسی و تألیف کتاب در آموزش و پرورش و سایر مراکز یادگیری تلقی می­ شود” ( ملکی، ۱۳۸۴).
نظام آموزشی هر کشور دارای اهدافی است که کتاب های درسی نقش بسیار تأثیر گذاری در نیل به این اهداف دارند. محتوای کتاب های درسی بر اساس سیاست های کلی نظام تعیین و توسط برنامه ریزان آموزشی تبیین می­گردد. اما مسئله اساسی این است که طراحی ظاهری کتاب به گونه ای صورت گرفته است که دیدگاه (سلیقه بصری) مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد و از سوی دیگر به مقوله های همچون اصل تأکید، اصل خود آموزی، اصل هویت تصویری، اصل توجه به ویژگی های مخاطب و … بپردازد. این مولفه­ها در آموزش کودکان استثنایی “کودکان با نیازهای ویژه” به دلیل نارسایی های مختلف، از اهمیت بیشتری برخوردار است. می­توان کتاب درسی را به دو بعُد محتوایی و ظاهری تقسیم بندی کرد. هر دو جنبه از اهمیت و ارزش خاص خود برخوردارند و مکمل یکدیگر می­باشند. آنچه در زمینه کتابهای درسی همواره توجه متخصصان را به خود جلب کرده است، چاپ کتابهایی بوده که بتواند از نظر دیداری بیشترین ارتباط را با مخاطب برقرار سازد و او را چنان درگیر کند که به عمق مفاهیم کتاب دست یابد. یک طراحی خوب و مناسب با موضوع و محتوای کتاب می ­تواند رغبت خواننده و مخاطب را بسیار افزایش دهد. در مقابل یک طراحی گرافیکی نامناسب سبب می شود کتابی غنی و دارای چهارچوب محتوایی مناسب به راحتی مورد بی­توجهی قرار گیرد و حتی فراموش شود. لوهمن[۱](۲۰۰۵) ضمن تأکید بر نقش تصویر و اهمیت طراحی گرافیک، معتقدند طراحی گرافیک باید تنها یک هدف را دنبال کند و آن عرضه اطلاعات پیچیده به شیوه ای قابل فهم و یادگیری است. موفقی (۱۳۷۰) نیز بر اهمیت طراحی گرافیک کتابهای درسی تأکید می کند و اولین قدم را در تدوین کتاب، انتخاب طراح گرافیک می­داند.<b< p=””></b<>

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.
r />طراح گرافیک برای القای مطالب با بهره گرفتن از تواناییها و مهارتهایش و به کمک ارتباط تصویری، با مخاطبان خود، از هر گروه سنی، رابطه برقرار می کند و با آنان سخن می گوید و علاوه بر زیباییهای دیداری، حرکت آموزشی و انتقال فرهنگ و مطالب را انجام می دهد. او می تواند در ارائه مطالب سنگین و پیچیده درسی نقش مهمی داشته باشد و با فراهم سازی طرحهای واقعی، ساده و گویا، جزئیات را به تصویر بکشد و فهم و درک مطلب را آسان کند؛ به گونه­ ای نکته های مبهم و سؤال برانگیز را کاهش دهد و به امرآموزش کمک نماید(ملک افضلی، ۱۳۷۸).
از آنجایی که رعایت موارد مذکور در طراحی کتب کودکان با نیازهای ویژه دارای اهمیت بسیاری است. پژوهشگر در این تحقیق به دنبال این موضوع خواهد بود که کتاب های درسی اول ابتدایی کودکان کم توان جسمی و حرکتی تا چه اندازه توانسته ­اند در بعُد گرافیکی و ظاهری موفق عمل کنند و رضایت مخاطبین را جلب کرده و نیازهای آنها را پاسخگو باشند و از طرفی تا چه اندازه با معیارها و استانداردهای برخاسته از هنر و علم یادگیری مطابقت داشته اند.

اهداف
 

هدف اصلی
 

ارزیابی طراحی گرافیکی کتب درسی اول ابتدایی کودکان کم توانی جسمی و حرکتی

اهداف فرعی
 
 

د: فرهنگ عامه در تاریخ بیهقی بسیار می درخشد.
ح:شاخصه های مختلف جامعه شناسی همچون معماری-وضعیت اقشار اجتماعی در تاریخ بیهقی قابل تحلیل هستند.

فصل دوم
پیشینه ی تحقیق
 ۲-۱٫  مفهوم جامعه شناسی
جامعه شناسی ، مطالعه علمی واقعیتهای اجتماعی ، یعنی پدیده های اصیلی است که نتیجه زندگی و کنش و واکنش های گروه های اجتماعی است .
جنبه های واقعیتهای اجتماعی:
الف: جنبه امنیت شناسی
ب:جنبه سازمانی : وظایف مربوط بهساخت جامعه بمانند روابط اجتماعی ، خانواده – واقعیتهای مربوط به وظایف و کارکرد نهاد های اجتماعی
چ: فرهنگی و روانی : واقعیتهای اجتماعی که تحت عنوان طرز فکر به روحیه گروهی وسنن ومعارف جمعی و ایده آل های گروهی ذکرمی شود، مجموعه ایست از طرز رفتار ، پندار ، احساسات و امثال آن. کم و بیش اعضای یک گروه معین مشترک و به اعضای جدید جامعه قابل انتقال است و به خودی خود به افراد جامعه تحمیل می شود.مانند آداب و رسوم ، قوانین ، زبان ، قواعد اخلاقی مورد قبول و …
برای اینکه تعریف روشنتری از ماهیت و دامنه جامعه شناسی شهریبه دست دهیم می توانیم بگوئیم که تجزیه و تحلیل شهر به عنوان یک واقعیت اجتماعی موضوع جامعه شناسی شهری است بنابراین جامعه شناسی شهری کلیه مسایل اجتماعی شهرنشینی رادر بر خواهد گرفت. یکی از واقعیت های سیاسی را بطه ریخت جامعه با سایر واقعیتهای اجتماعی است .
موضوع جامعه شناسی شهری
تجزیه شهر به عنوان یک واقعیت اجتماعی موضوع جامعه شناسی شهری است.

همگان معتقدند که شهر را نمی توان در مجموع ساختار نهاد و تاسیسات آن خلاصه کرد بلکه آنچه مهم است تجمع دائمی انبوه عظیمی از انسانها در فضای معینی است که به صورت یک مرکز اجتماعی بسیار پیچیده در آمده است. لذا می توان شهر را به صورتهای زیر تعریف کرد
الف) از جنبه مادی خارجی:
شهر بدوا انبوهی از افراد انسانی و فضایی را که در آن سکونت دارند شامل می شود . در اینجا نظم جاری مربوط مسایل زیر در خور توجه است . جمعیت شهری از نظر مقدار ، تراکم ، ترکیب و ساختمان و تحول و طرز پراکندگی و قرار گرفتن جمعیت در فضای شهر و اصول تمایز بین قسمتهای مختلف فضای شهر و تاثیرات ان بر زندگی اجتماعی افرادو گروه هایی که در آن زندگی می کنند .
ب) از جهت دیگر شهر عبارت از یک سازمان اجتماعی پیچیده است یعنی شهر تنها از تجمع افراد تشکیل نمی شود بلکه مجتمل بر گروه های مختلفی مانند خانواده ، طبقات اجتماعی ، کارگاه ها و کارخانه ها ، گروه ها وانجمن های مختلف و غیره است.
می توان جستجو کرد که این گروه ها به دلیل زندگیشهری چه جنبه هاوصور ویژه ای به خود می گیرند در مقایسه با محیط روستایی چه خصوصیاتی پیدا می کنند ( مثلا آیا همبستگی فامیلی در شهر هاکم می شود یا نه؟) و تا چه حدودی این تنوع گروه ها ، خود براساس تمایز به وظایف روستا استوار است . وظایف وفعالیتهای شهری اولا متنوع است وثانیا تا اندازه ای از یکدیگر متمایز می باشند .مانند وظایف اداری ، سیاسی ، اقتصادی ، نظامی –دانشگاهی و مذهبی و تفریحی شهر ها ، ثالثا غالب اوقات برخی از وظایف در شهر نسبت به سایر وظایف ازاهمیت بیشتری برخوردار است . در این زمینه می توان برخی پدیده ها ی اجتماعی مانند افزایش تحرک اجتماعی (یعنی امکانات کافی برای اینکه افراد درنظام اجتماعی پایگاه خودرا به سهولت تغییر دهند.)(گیدنر,۴۳:۱۳۷۶).

ج) واقعیتهای اجتماعی فوق الذکر ، بدون شک نتایج مهمی برای پدیده ها ی فرهنگی و اندیشه گروهی به همراه دارد. به طوری که می توان سخن از یک نوع ، روحیه شهری یا فرهنگ شهر نشینی به بیان آورد که با خصوصیات اجتماعات غیر مشابه فرق دارد . به عبارت دیگر سبک زندگی و شیوه فکر کردن و بروز احتیاجات و عواطف که بر حسب جوامع و مناطق مختلفی که شهر جزئی از آن است متفاوت و بر حسب تاریخ وخصوصیات شهر ها متغییر است .
مثلا استقلال افراد در مقابل سنین و اداب در شهر ها افزایش می یابد وپذیرش افکار جدید ، مد پرستی ، خلاقیت ونو آوری وتسامح فزونی می گیرد. در مقابل به علت سست شدن سنتها و قواعد رفتارآبا واجدادی و فرد گرایی . زندگی در شهر ها( بر خلاف زندگی روستایی) بسیار شکل میگردد.

د) شهر یک واحد مستقل و مجزا از جامعه نیست . شهردار منطقه ایی که در آن واقع شده است ارتباط دارد . شهربا کل جامعه و اجتماع پیوند و همبستگی دارد.
بنابراین نتیجه می گیریم :
– جامعه شناسی زبان مشترکی است که می تواند شهرسازان، معماران ، مهندسان تاسیسات شهری و… را به یکدیگرپیوند دهد.
– شرایط اجتماعی به روابط افراد و افراد از مباحث جامعه شناسی شهری است .
– شهرتجمع دائمی انبوه عظیمی ازانسانها در فضایی معین است که به صورت یک مرکز زندگی اجتماعی بسیار پیچیده در آمده است .
جامعه شناسی مطالعه ی زندگی اجتماعی، گروه ها و جوامع انسانی است; مطالعه ای هیجان انگیز و مجذوب کننده که موضوع اصلی آن رفتار خودما به عنوان موجودات اجتماعی است. دامنه ی جامعه شناسی بی نهایت وسیع است و از تحلیل برخوردهای گذرا بین افراد در خیابان تا بررسی فرایندهای اجتماعی جهانی را در بر می گیرد. (گیدنر، ۱۳۷۶: ۳۲)
در مواردی چون، عشق، ازدواج، تندرستی و بیماری و مجازات به خاطر تبه کاری دیدیم که آنچه ممکن است احساسات و عواطف طبیعی انسانی تصور شود در واقع به طور کلی فراگیر از عوامل اجتماعی تاثیر می پذیرد. درک این که با چه شیوه های ظریف و در عین حال پیچیده و ژرفی زندگی زمینه های تجربه ی اجتماعی ما را منعکس می کند (همان : ۳۶) ، زیرا جامعه شناسان این باور را تقویت می کند که نقشی کلیدی در فرهنگ فکری امروزی بازی می کند و جایگاهی مرکزی در میان علوم اجتماعی دارد. و رابطه ی بین فرد و جامعه را مووع اصلی خود قرار داده است.
و چشم اندازهای جدیدی را پیرامون سرچشمه های رفتارمان در برابر ما می گشاید، و به درک ژرف تر زمینه های فرهنگی متفاوت با فرهنگ ما می انجامد. مطالعه ی جامعه شناسی تا آنجا که با اندیشه ی جزعی مبارزه می کند، درک تنوع فرهنگی را می آموزد، بینش عملکرد نهادهای اجتماعی را برای ما فراهم می سازد و امکانات آزادی انسان را افزایش می دهد.
جامعه شناسی از بطن تحولاتی متولد گردید که نظم اجتماعی در حال صنعتی شدن غرب را از صور زندگی ویژه ی جوامع پیشین به یکباره گسست. دنیایی که بدین سال پدید آمده است، مهمترین موضوع تحلیل جامعه شناختی است. جامعه شناسی مسئولیت اصلی ترسیم نگاره ی دگرگونی ها را که در گذشته پدید آمده اند و درک روندهای تحولاتی را دارد که امروزه رخ می دهند.
بررسی جامعه شناسی را نمی توان تنها از طریق درک نهادهای یک جامعه ی خاص آموخت. اما این گونه بحث ها همواره با مطالب گوناگون فراوان از جوامع یا فرهنگ های دیگر متوازن گردیده است. (همان: ۲۴)
پیش از ظهور صنعت گرایی امروزی، دولت سنتی تنها نوع جامعه بود که در آن بخش قابل توجهی از جمعیت مستقیماً به تولید خوراک اشتغال نداشت. در اجتماعات شکار و گردآوری، و در جوامع شبانی و کشاورزی، تقسیم کار نسبتاً ساده ای وجود داشت. مهم ترین تقسیم کار تفکیک وظایف بین زن و مرد بود. بر عکس، در دولت های سنتی نظام شغلی پیچیده تری وجود داشت. اما هنوز تقسیم کار بر حسب جنس کاملاً برقرار بود و فعالیت های زنان اساساً به کارهای خانه و مزرعه محدود می گردید. اما در میان مردان ظهور مشاغل خاص، مانند مشاغل بازرگانان، درباری، کارگزار حکومتی و سرباز را مشاهده می کنیم. همچنین بین گروه های اشرافی و بقیه ی جمعیت نوعی تقسیم اساسی طبقات وجود داشت. فرمان روا در راس یک طبقه ی حاکم قرار داشت که از حق انحصاری در اختیار داشتن موقعیت های اجتماعی بالاتر برخوردار بود. اعای این طبقه معمولاً در آسایش مادی یا تجمل قابل ملاحظه ای به سر می برند. از سوی دیگر، شرایط زندگی توده ی مردم اغلب بسیار سخت بود. برده داری ویژگی مشترک این جوامع بود.
معدودی از دولت های سنتی اساساً از طریق تجارت به وجود آمده و تجار بر آن ها حاکم بودند، اما اکثر آن ها یا از طریق فتوحات نظامی تاسیس گردیدند یا متضمن تقویت قابل ملاحظه ی نیروهای مسلح یودند. دولت های سنتی به توسعه ی ارتش های حرفه ای پرداختند که سلف انواع امروزی سازمان نظامی به شمار می آیند. شمشیرها، نیزه ها، سپرها و تجهیزات تهاجمی که توسط ارتش حمل می گردید توسط صنعتگران متخصص ساخته می شد.
دولت های سنتی اکنون کاملاً از صفحه ی گیتی محو گردیده اند. اگر چه جوامع شکار و گردآوری، کشاورزی و شبانی همچنان در بعضی نواحی وجود دارند، اما تنها در مناطق نسبتاً دور افتاده می توان آنها را یافت که در اکثر موارد، این آخرین نمونه های باقی مانده در حال فروپاشی است. زیر صنعتی شدن – ظهور تولید ماشینی، بر پایه ی استفاده از منابع قدرت بی جان ( مانند نیروی بخار یا الکتریسیته) سبب شده است تا جامعه ی سنتی نابود شود.
صنعتی شدن امروزی، در نتیجه انقلاب صنعتی، در قرن هیجدهم در انگلستان پدید آمد. انقلاب صنعتی در واقع نامی است که به اختصار به مجموعه ی پیچیده ای از تغییرات تکنولوژیکی اطلاق گردیده است که وسایل کسب معیشت مردم را تحت تاثیر قرار داده اند. این تغییرات شامل اختراع ماشین های جدید (مانند ماشین نخ ریس، برای ریسندگی) ، مهار کردن منابع نیرو (به ویژه آب و بخار) برای تولید; و استفاده از علم برای بهبود روش های تولید بوده است. از آنجا که اکتشافات و اختراعاتدر یک حوزه منجر به اکتشافات و اختراعات بیشتر در حوزه های دیگر می گردند، آهنگ نوآوری تکتولوژی در جوامع صنعتی، در مقایسه با شکلهای سنتی نظام اجتماعی بی نهایت سریع است.
بنابراین اگر تعداد زیادی از جوامع فرهنگ های سنتی اکنون ناپدید شده اند، به این علت نیست که شیوه های زندگی آنها ((پست تر)) بوده است بلکه از آن روست که آنها نتوانستند در برابر تاثیر ترکیب قدرت صنعتی و نظامی که کشورهای غربی به وجود آوردند مقاومت کنند. مفهوم قدرت و مفهوم دیگری که ارتباط نزدیکی با آن دارد، یعنی ایدئولوژی در جامعه شناسی اهمیت زیادی دارند. منظور از قدرت، توانایی افراد یا گروه ها در پیشبرد علایق یا منافع خویش، حتی در برابر مقاومت دیگران است. قدرت گاهی متضمن استفاده ی مستقیم از زور است، اما تقریباً همیشه ، همراه با ایجاد اندیشه هایی (ایدئولوژی) است که اعمال قدرتمندان را توجیه می کند. در مورد گسترش غرب، مهاجمان در توجیه فعالیت هایشان، خود را کسانی می دانستند که ملت های ((کافر)) را که با آنها برخورد می کردند ((متمدن)) می کنند. (همان : ۷۵ – ۷۷)
بنابراین جامعه شناسی نه تنها به ما کمک می کند که الگوهای موجود زندگی اجتماعی را تحلیل کنیم، بلکه امکان می دهد برخی ((آینده های ممکن)) را که در برابر ما گشوده است مشاهده کنیم. پی جویی خلاق کار جامعه شناسان نه تنها می تواند چگونگی وضع موجود را به ما نشان دهد، بلکه می تواند نشان دهد که در صورت تمایل ما وضع چگونه می تواند بشود. (همان : ۱۴۴)
۲-۲٫جمعیت شهری :
هالبواکس.درکتاب”ریخت شناسی شهری ” اجتماعی نشان داده است که در فیزیولوژی اجتماعی لازم است . عمل خاصی را به وقایع جمعیتی اختصاص دهیم. مسلماً منظور او همان جمعیت شناسی شهری است لیکن در نظرجامعه شناسان این پدیده دائمی معنای خاصی است .
الف) شهر یک مجتمع دائمی است .حجم انبوه جمعیت در حال کاهش و افزایش است . جمعیت آهسته تجدید حیات می یابد .
ب) ویژگی جمعیت شهری :
نخست اینکه حجم جمعیت بسیار متغیر است . چنانکه دردانمارک هر عملی که بیش از ۲۵۰نفر جمعیت داشته باشد شهر می نامند. در اروپا غربی در غالب کشورهای صنعتی ۲۵۰ نفر حداقل جمعیت یک شهر است . ودرکشور کره ۴۰ هزار نفر .دودیگر اینکه تراکم جمعیت( تعداد نفر درهر هکتار) همواره بسیارمهم شمرده شده است.( تراکم جمعیت شهر نشین بیش از ۱۰۰۰ نفر در هکتار تغییر می کند.)
پیرژرژ معتقد است که برای مشخص ساختن شهر از روستا ، بایستس ملاکهای پیچیده تری را در نظر گرفت
مانندنسبت جمعیت فعال در بخشهای مختلف فعالیت و مخصوصا نسبت جمعیتی که در بخش کشاورزی فعالیت وامرار معاش می کند ( در اروپا این نسبت ۲۰ تا ۲۵در صد ودر آسیا تا ۶۰ درصد می رسد )و نسبت جمعیتی که در فعالیتهای صنعتی کار می کنند در شهر ها ۲۰ تا ۵۰ در صد را شامل می شود.
ملاکهای تشخیص شناسایی شهر:
۱-    ملاک جمعیت : طبق این ملاک حداقل جمعیت یک شهر در ایران ۵۰۰۰ نفر ، در آمریکای شمالی و مکزیک ۲۵۰۰ نفر در ایرلند ۱۵۰۰ نفر در دانمارک ۲۵۰ نفر در اروپای غربی تا چند هزار نفرو در اسیای جنوب شرقی تا ۴۰۰۰۰ نفر معین شده است
۲-    سیماو ظاهر شهر : یعنی نقشه ، نما ، شکل ساختمان ها و خیابان .بدین معنا که شهر بر خلاف روستا دارای نقشه منظمی بوده و دارای ساختمان های بزرگ و مجلل و خیابان ها وراه های وسیع است.
۳-    تراکم جمعیت : یعنی تعداد جمعیت در هر هکتار یا کیلو متر مربع است که تاثیر مهم آن در ارتباط نزدیک ترین سازمان های موجود در شهر ، صرفه جویی در تاسیسات شهری و اقتصادی وگرانی زمین است.
۴-   وجود سازمان های اداری سیاسی و خدماتی است . بخصوص شهر ها از زمان های قدیم مرکز اداری و حکومتی بوده اند
۵-    ملاک طرز زندگی رفتار روحیه مردم است . مثلا شخصیت و استقلال مردمی در شهر بیشتر رشد می کند
۶-    نوع فعالیت اقتصادی است . بر حسب این ملاک شهر جایی است که اکثریت جمعیت آن به فعالیتهایی غیر کشاورزی می پردازند.
در برخی از کشورها از جمله هندوستان ملاک های زیر را برای شناسایی شهر به کار می برند .
۱-شهر محلی است که دارای شهر داری و انجمن شهر است.
۲- شهر جایی است که از ۵۰۰۰ نفر جمعیت داشته باشد
۳- تراکم جمعیت ( هزار نفر در یک مایل مربع)
۲-۱-۳ .ارزشهای جامعه شناسی
در اصطلاح جامعه شناسی ارزش اجتماعی (social norms )عبارت از چیزی است که موضوع پذیرش همگان است.ارزش اجتماعی واقعیتها و اموری را تشکیل می دهد که مطلوبیت دارند و مورد خواست و آرزوی اکثریت افراد جامعه است.ارزش اجتماعی یکی از مفاهیم اساسی جامعه شناسی است و جامعه شناسان درباره آن نظریه های گوناگونی عنوان کرده اند.
آگ برن(ogbrn) و نیم کف(nim koff) واژه ارزش در زبان فارسی اسم مصدر ارزیدن و دارای معانی زیر می گویند:ارزش اجتماعی واقعه یا امری است که مورد اعتنای جامعه قرار دارد.ارزش اجتماعی ،انگیزه گرایشهای اجتماعی می شود و گرایشهای اجتماعی تمایلاتی کلی هستند که در فرد بوجود می آیند و ادراکات،عواطف و افعال او را در جهت های معینی به جریان می اندازند.
این گرایش بر حسب شخصیت افراد متفاوت است و بصورت شخصیت های قدرت گرا،دانش گرا،احترام گرا و غیره تجلی می کند.
ژان کازنو(jean cazneuve )می نویسد:عقاید ،هنجارها،شناسائی ها،فنون و اشیاء مادی که افکار و گرایشها در پیرامون آن شکل گرفته و به تجربه رسیده اند،ارزشهای اجتماعی یک گروه را تشکیل می دهند.
ارزش اجتماعی به عنوان پدیده برتر در فرد و به عنوان چیزی بدیهی و مطلق که عالی تر کردن آن ممکن ولی انکار کردن آن ناممکن است به افراد تحمیل می شود.
ارزش اجتماعی شامل همه چیزهایی است مطلوب یا نامطلوب که مورد علاقه انسان است ،هر امری مادی یا معنوی که در جامعه دارای قدر و قیمت باشد و نیازهای مادی و معنوی انسان را برآورده کند،یا هر چیز گرانبها و سودمندی ،از جمله ارزشهای اجتماعی است.وقتی به کودک یاد می دهیم به بزرگتر از خود احترام بگذارد و به او سلام کند ،حرف پدر و مادر را گوش کند و به آنها احترام و اطاعت کند،در واقع ارزشهای اجتماعی را در ذهن او جای می دهیم.
ماگ دوگال(m.daugal) و لاسول(d.lasswell) معتقدند که افراد برای رسیدن به هدف یعنی ارزشهای اجتماعی از وسایل موجود بهره می گیرند .لیکن شکل و زمان ارضاء خواستها تنها در چهارچوب فرهنگ و سازمان اجتماعی و شرایط و محدودیتهایی که در جامعه وجود دارد صورت می گیرد.انسان برای دستیابی به ارزش اجتماعی از منابع موجود استفاده می کند و این استفاده در جهت و از طریق نهادهای اجتماعی انجام می پذیرد.
ارزشهای اجتماعی ممکن است متکی بر اصول و پدیده هایی باشد که مصالح و مفاسد اجتماعی را در بر داشته باشد .به همین جهت قابل تبیین است و می توان از طریق تحقیق واستدلال علل پیدایی آنها را توجیه کرد و نشان داد که چگونه پاره ای از ارزشهای اجتماعی جدید با ارزشهای قدیمی مغایرت پیدا می کند و تضاد دارد و با توجیه علل این تضادها و شناخت مسایل ناشی از آنها زمینه اجتماعی مساعدی جهت پذیرش ارزشهای جدیدی به وجود آورد.
۲-۱-۴٫معیارهای جامعه شناسی
آیا از نظر جامعه شناسان اسلامی جامعه اصالت دارد یا فرد؟ و یا نسبی است؟ دلیل هر کدام که باشد چیست؟
پرسش
آیا از نظر جامعه شناسان اسلامی جامعه اصالت دارد یا فرد؟ و یا نسبی است؟ دلیل هر کدام که باشد چیست؟
پاسخ اجمالی
اصالت که از کلمات کلیدی این بحث است، قابلیت معانی مختلف را دارد که به تبع آن بحث نیز کاملاً از یکدیگر متفاوت شده‌‌اند. در این‌جا دو معنا از اصالت را بیان می‌کنیم که بر اساس هر یک دو بحث جداگانه شکل گرفته است: