جمع

۱۷۹

۱۲۵

۳-۶- ابزار جمع آوری اطلاعات
روش های جمع آوری اطلاعات از نظرگاه های مختلف به چند نوع تقسیم می شود: ۱- جمع آوری اسناد و مدارک ۲- جمع آوری اطلاعات به طور وسیع ۳- جمع آوری اطلاعات به طور عمقی.
انواع ابزارهای جمع آوری اطلاعات نیز شامل مشاهده، مصاحبه (حضوری، غیر حضوری)، پرسشنامه، بررسی های اسنادی که در این تحقیق از ابزار پرسشنامه و بررسی اسنادی استفاده شده است که در این تقسیم بندی پرسشنامه در بخش جمع آوری اطلاعات به طور وسیع قرار می گیرد. پرسشنامه ابزاری است علمی برای اندازه گیری و جمع آوری نوع خاصی از اطلاعات. اگر مراحل منطقی تحقیق علمی را به سه مرحله: تجسس، توصیف و اثبات یا تفسیر تقسیم کنیم، پرسشنامه در مرحله تجسس قرار می‌گیرد (نعمت زاده، ۱۳۸۱).

در تحقیق حاضر برای بررسی رابطه بین توسعه خدمات جدید، گرایش بازار و عملکرد بازاریابی در صنعت هتلداری (مطالعه موردی: هتل های پارسیان استان تهران) ، از پرسشنامه استاندارد لیث آلروبی در سال ۲۰۱۳ استفاده شده است. این پرسشنامه شامل دو بخش است. بخش اول مشخصات فردی پاسخ دهندگان و بخش دیگر شامل سوال هایی در خصوص ابعاد مورد تحقیق می باشد.
این عوامل به صورت لیستی جامع، حاوی ۱۶ شاخص برای بررسی عوامل بازارگرایی، ۷ شاخص برای اندازه گیری توسعه خدمات جدید و ۳ شاخص برای اندازه گیری عملکرد بازاریابی می باشد.
مقیاس اندازه گیری به دست آمده از تحقیق های قبلی بود و کل ابزارها با بهره گرفتن از مقیاس های درجه بندی پنج نقطه ای لیکرت توسعه یافته است(Green and Rao, 1970, pp.33-39).
۳-۷- مقیاس و طیف اندازه گیری پژوهش
هر یک از ابزار جمع آوری داده ها، در واقع این امکان را فراهم می آورند که داده های مختلف را از آزمودنی ها یا پیرامون آن ها جمع آوری نماییم. در میان این ابزارها پرسشنامه هایی که دارای سوالات بسته هستند به علت وسعت کاربردی که دارند از اهمیت خاصی برخوردارند. لذا بر هر پژوهشگر واجب است قبل از طراحی واستفاده از پرسشنامه، آگاهی های لازم در رابطه با مقیاس ها، طیف ها، اعتبار و روایی ابزار اندازه گیری کسب نماید(صنعتی، مهدی؛۱۳۸۶، ص ۱۲۶).
۳-۷-۱٫مقیاس ها
قبل از هر گونه تجزیه و تحلیل آماری لازم است که مقیاس اندازه گیری متغیرهای مورد نظر را مشخص نماییم و به طور کلی به چهار دسته تقسیم می شوند:
مقیاس اسمی، ترتیبی، فاصله ای و نسبی
در تحقیق حاضر با توجه به کیفی بودن متغیرها از مقیاس های اسمی و ترتیبی استفاده شده است و یافته های تحقیق را بر اساس پاسخ ها رتبه بندی نمودیم.
۳-۷-۲٫ طیف ها
طیف های نگرشی^[۱۰۵] تعدادی عادت نگرشی هستند که پاسخگو نظر موافق و یا مخالف را نسبت به آن ها ابراز می دارد. از جمله این طیف ها می توان بوگاردوس، طیف تریستون، طیف لیکرت، طیف گاتمن، اوزگود، طیف STAPEL اشاره نمود. ولی به دلیل استفاده از طیف لیکرت شرح مختصری در مورد آن ارائه می نماییم.
طیف لیکرت^[۱۰۶] این طیف که توسط لیکرت، مورفی رونکر گوست و سلتو تهیه گردیده ولی به نام لیکرت مشهور شده است، یک مقیاس فاصله ای است که از تعدادی عبارت و گزینه های جوابیه تشکیل شده است. لذا مقیاس لیکرت یک مقیاس مرکب است.گزینه های جوابیه در این مقیاس، معمولا بیانگر میزان موافقت و مخالفت پاسخگو نسبت به یک موضوع یا مفهوم معین، اعم از مثبت یا منفی است. به عبارت دیگر از طریق این مقیاس می توان حساسیت ، نگرش، تعلق یا باور و احساسات پاسخگو را تعیین کرد. دلیل این امر آن است که پاسخگویی که نسبت به یک موضوع خاص دارای حساسیت عاطفی کم یا شدید باشد؛ این حساسیت را، خواه مثبت یا منفی، از طریق عبارت مربوط به موضوع مورد نظر از خود بروز خواهد داد. در این تحقیق، جواب ها به شکل خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم ، خیلی کم می باشد.
به طوری که در مقابل هر سوال پنج گزینه به شرح کاملا مخالف، مخالف، نه مخالف و نه موافق، موافق و کاملا موافق استفاده شد.
جدول ۳-۱٫ مقیاس سنجش نگرش­ها بر اساس طیف­بندی لیکرت

گزینه ها

کاملا مخالف

مخالف

نه مخالف نه موافق

موافق

کاملا موافق

امتیاز

۱

۲

۳

۴

۵

روایی یا اعتبار^[۱۰۷] ابزار اندازه گیری تحقیق
مقصود از روائی آن است که وسیله اندازه گیری، بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روائی از آن جهت است که اندازه ­گیری های نامناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد(خاکی،۱۳۸۲).
در یک پژوهش برای بررسی روایی پرسشنامه از روش روایی محتوائی، ملاکی و اعتبار سازه استفاده می شود. روایی محتوائی بیشترین کاربرد را در تعیین روائی یک مقیاس دارد. اعتبار محتوای یک ابزار اندازه گیری به سوال های تشکیل دهنده آن بستگی دارد. برای تعیین اعتبار محتوائی پرسشنامه به تعدادی از صاحب نظران و اساتید مدیریت و علوم رفتاری از جمله استاد راهنما و مشاور داده شده و از آن ها در مورد سوالات و ارزیابی فرضیه ها نظرخواهی می گردد تا روائی پرسشنامه را تایید نمایند.