صرفه جویی در نفقه : ۶۵
احکام نفقه ۶۵
پرداخت نفقه و ارتباطش با شرایط صحت عقد : ۶۶
فصل دوم: مصادیق نفقه زوج ۶۹
اختلاف در مصادیق ۶۹
کمیت وکیفیت مصادیق نفقه زوجه ۷۰
طبیعت حق زن برنفقه : ۷۸
نفقه زن پس از انحلال عقد نکاح دائم : ۸۱
طلاق و نفقه زن ۸۱
نفقه زوجه مطلقه رجعی : ۸۲
نفقه مطلقه بائن : ۸۵
نفقه زوجه در عده وفات ۸۵
نفقه زن در عدّه فسخ نکاح ۸۷
اجرت‌المثل کارهای زن ۸۸
نحله زن ۹۱
نفقه زن در عده وفات شوهر ۹۲
نفقه زن قبل از عروسی ۹۳
نشوز و وظایف زوجین : ۹۷
حقوق ووظایف زوجین : ۹۷
وظایف وحقوق زن نسبت به مرد : ۹۷
حقوق ووظایف مرد نسبت به زن : ۱۰۱
مانع نشوز : ۱۰۴
واکنش در برابر نشوز زن : ۱۰۵
در اصطلاح فقهی و حقوقی : ۱۰۸
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی احکام و مصادیق نفقه در حقوق اسلامی پرداخته است .
اسلام در قوانین خود ، سعادت مرد و زن و فرزندان که باید در دامن آنها پرورش یابند ،در پی آن سعادت جامعه که موثراز سعادت خانواده است را در نظر گرفته است .
علاوه براین ها خداوند در ساختمان و خلقت مردان ، این تکلیف را قرار داده تا نفقه جزئی از مدیریت و سرپرستی زوج برخانواده و زوم اش باشد خداوند از هر کس به اندازه نیرو و توان که در وجودشان قرار داده تکلیف خواسته در خلقت زنان نیز به خاطر اینکه مسئولیت ورنج و زحمات طاقت فرسای تولید نسل عادت ماهانه و پرستاری بچه که همه این عوامل باعث می شود از نیرو و توان زن کاسته شود،به خوبی رعیت حال طبیعی آنها را کرده است.
تحقیق حاضر ، به بیان اینکه زن و مرد از لحاظ نیرو و کار و فعالیتهای خشن اقتصادی مساوی و مشابه آفریده نشده اند،پرداخته است، زیرا خیلی از نیروها که در وجود مرد هست ،زن فاقد آنهاست و در قبالش نیز تکلیفی برذمه اش نیست. از مهمترین یافته های این پژوهش : که احتیاج زن به پول و ثروت از احتیاج مرد بیشتر است (تجمل و زینت جزئی از زندگی و احتیاجات زن می باشد ) پس اگر زن مجبور باشد که چون مرد دائما در تلاش و کوشش برای پول در آوردن باشد غرورش در هم می شکند وخستگی برایش به جا می آورد ، بدیهی است که زنی که آسایش خاطر ندارد فرصتی نخواهد داشت که به خود برسد وبهجت وسرور مرد را فراهم نماید لذا نه تنها مصلحت زن بلکه مصلحت مرد و کانون خانوادگی نیز در این است که زن از تلاشهای اجباری معاش ، معاف باشد و در مقابل از سوی مرد تامین شود و حرمت و شخصیت و اعتبار فردی و اجتماعی زن فراهم شود

واژگان کلیدی :
نفقه ، حقوق ، خانواده، تمکین- زوجیت- مالک

مقدمه
الف- بیان مسئله
امروزه با توجه به تغییر و تحولاتی که در نهادها و روابط اجتماعی و همچنین نقش و جایگاهی که زن در این عرصه ایفا می کند موضوع نفقه به عنوان یک موضوع مهم و خطیر در جامعه امروزی نقش به سزایی دارد. تبین موضوع نفقه در نظام فقهی اسلامی به خوبی می تواند الهام بخش نگاه ویزه اسلام بر جایگاه زن در نهاد خانواده و جامعه و روابط اجتماعی باشد .ایضاح فلسفه نفقه در بستر فقهی حقوق اسلام می تواند جنبه های انسانی،اقتصادی عدالت دوستی ،مالکیت، کرامت و حمایت از زن را به رخ دیگر نظام های حقوقی بکشد که داعیه تساوی زن و مرد را دارند.به خاطر آنکه اکثر خانواده ها با آنچه در فقه (همان چیزهایی که در عرف و جامعه معمول می باشد) هر چند که به طور جامع و کامل نمی باشد ولی می توان گفت در این زمینه اطلاعات و آگاهی هایی دارند.

با توجه به اهمیت موضوع نفقه و تاثیرات آن برجامعه اسلامی و انسانی در این پژوهش کوشیده شده تا به این موضوع خطیر و مهم پرداخته شود محدوده این پژوهش بررسی احکام و مصادیق نفقه در فقه اسلامی را شامل می شود .بر همین اساس این پژوهش به فرایند شکل گیری نفقه در اسلام و دیدگاه قرآن و تاثیرات آن برجامعه انسانی و اسلامی می پردازد .
ب- ضرورت و اهمیت تحقیق:
امروزه نظریه های حقوقی فمنیستی مدعی است که فلسفه حقوق سنتی آشکارا جایگاه زنان را نادیده گرفته است و نابرابری ها در حقوق خصوصی و جزا، حقوق زنان را تحقیر و تضییع کرده است .ادعای نارضایتی از بی عدالتی هایی که علیه زن صورت می گیرد، و به مباحث مشاجره آمیزی تبدیل شده و چه بسا به جنبش های اجتماعی تبدیل گشته است.حقوق اسلامی می تواندآنچه را که آنها با عنوان حمایت از زن ها ادعا می کنند، به چالش بکشد. بنابراین لازم است که با عناصر و مولفه های گوناگونی که در حقوق خانواده و نظام فقهی اسلامی مطرح شده به خوبی تبیین شود تا از حقوق زن به خوبی در این مسیر دفاع شود به ویژه آن که ادعا شده که نفقه نشانه بردگی و مملوکیت زن از سوی مرد است علاوه بر این از آنجا که جامعه از خانواده و افراد موجود در آن ، تشکیل میشود .پس سعادت و کمال جامعه در گرو سعادت خانواده ها می باشد، آشنا و آگاه شدن خانواده ها از موضوعات و مباحثی که مربوط به نهاد خانواده می باشد تداوم و سعادت خانواده را به همراه دارد . و از آنجا که پا برجا ماندن و تداوم خانواده ها حائز اهمیت می باشد این موضوع (نفقه ) ضرورت بررسی و آشنایی با آن در خانواده ها بیشتر احساس می شود ، و ضرورت دارد که امروزه خانواده ها با این مسئله و البته دیگر مسائل فقهی و حقوقی خانواده آشنا شوند تا بتوانند خانواده هایی سالم و به دور از جنجال داشته باشند .آنچه که اهمیت بحث را مضاعف می کند تغییر شیوه و سبک زندگی در دنیای مدرن و پیدایش هزینه های جدید است.
ج: اهداف تحقیق
با ازدواج، زوجین نسبت به همدیگر حقوق مالی و معنوی پیدا می‌کنند. یکی از مهمترین حقوق مالی زوجه پس از نکاح حق نفقه است. اداره خانواده و تربیت فرزندان هزینه‌هایی دارد که از نظر اسلام بر عهده‌ی مرد است و زن هیچ گونه مسئولیتی در قبال آن ندارد. در این تحقیق بررسی می‌کنیم که به بحث نفقه و تأمین هزینه خانواده به عنوان رکن اصلی اقتصاد خانواده بپردازیم و ضمن آن ارتباطش را با ریاست شوهر و تمکین روشن نماییم. تبیین یک جانبه بودن تکلیف نفقه، مبنای الزام و تکلیف بودن آن و ضمانت اجرای نفقه از اهداف دیگر این نوشتار است. بررسی و تبیین ضرورت نفقه، مبنای قرآنی و روایی آن، شروط، میزان، مقدار، موضوعات و مصادیق نفقه، کیفیت استحقاق نفقه، امتیاز نفقه زوجه بر دیگر نفقات، ملاک تعیین نفقه و موانع و شروط استفاده نفقه از دیگر موضوعاتی است که در این تحقیق به طور مستدل به آن پرداخته شده است. در این نوشتار موضوعات مختلفی که در خصوص نفقه در میان دیدگاه‌های فقها مطرح شده گزارش شده و ادله فقهی آن نیز مطرح گردیده است. و البته که در تبیین این موضوعات به مبانی حقوقی موضوعات هم مروری گذرا شده است.
د- سئوالات تحقیق:
سوال اصلی احکام و مصادیق نفقه در فقه اسلامی چیست؟
۱-نفقه چیست ؟
۲-اسباب نفقه چیست ؟
۳-حکم نفقه ی زوجه دائم و موقت چیست ؟
۴-نفقه ی زوجه در چه صورتی از عهده ی مرد ساقط می شود ؟
۵-حکم نفقه ی زوجه در صورت خودداری زوج به چه صورت است ؟
۶-کیفیت پرداخت نفقه به چه صورتی می باشد ؟
۷-حق و حقوق زوجین در رابطه با نشوز به چه صورتی می باشد ؟
ه – فرضیات تحقیق:
۱٫ تأمین هزینه‌های خانواده از حقوق و تکالیف مالی مرد است و زن هیچ گونه مسئولیتی ندارد.
۲٫ زن می‌تواند برای کارهایی که انجام می‌دهد اجرت المثل مطالبه کند.
۳٫ تکلیف مرد در دادن نفقه زن تکلیفی یک جانبه است و دارا بودن زن هیچ گونه تأثیری ندارد.
۴٫ نفقه زن در مورد البسه، مسکن، غذا، اثاث البیت و حتی خدمتکار باید در خدمت شود.
۵٫ نفقه اقارب نیز باید پرداخت شود.
و- روش تحقیق:
روش تحقیق بصورت نظری و کتابخانه ای است پس از جمع آوری مطالب به تحلیل و تطبیق دیدگاه های مختلف پرداخته شده است برای تطبیق مطالب به کتب و مجلات مختلف فقهی و حقوقی مراجعه شده است.
ز- سازماندهی تحقیق:
این تحقیق در سه بخش اصلی ساماندهی شده است. بخش اول به کلیات تحقیق مربوط است که در آن ضمن پی‌جویی و انصیاح مفهومی نفقه به بررسی مبانی و ادله آن پرداخته شده و در بخش دوم تلاش شده ابعاد مختلف نفقه زوجه و احکام آن مورد بررسی قرار گیرد و در بخش سوم نفقه اقارب که اعم از نفقه اولاد و والدین است تبیین شده و شرایط آن مورد بررسی قرار گرفته است.
بخش اول
کلیات
مفهوم نفقه
مفهوم لغوی نفقه
نفقه به فتح نون وفا و قاف اسم است از باب افتعال (انفاق) و جمع آنها نفاق و نفقات است و در لغت به معنی صرف و خرج و کسر و آنچه از دراهم کم و فانی شود[۱].دهخدا نیز در معنای نفقه می گوید:آنچه صرف هزینه عیال واولد کنند،هزینه زن و زندگی ،روزی و مایحتاج معاش در تعریف دیگری از نفقه آمده پس ما انفقت و استنفقت علی العیال و نفسک یعنی آنچه برای خود و خانواده هزینه می شود.[۲]
مفهوم اصطلاحی نفقه[۳]
مفهوم اصطلاحی نفقه در فقه به دو شکل ارائه شده است:
۱٫ نفقه در معنای عام که این گونه است: « نفقه به تأمین مخارج ضروری همسر و ارقاب و عبد و امه (کنیز) اعم از خوراک و پوشاک و مسکن و غیره اطلاق می‌گردد[۴]. همچنین شامل نفقه مردم یک کشور توسط دولت و دیگر نفقات هم می‌شود» .[۵]تعریف دیگر در این زمینه تعریف فقیهی مالکی است که: «آنچه آدمی به آن احتیاج دارد بدون آنکه اسراف کند» [۶]
۲٫ نفقه در معنای خاص که شامل نفقه زوجه می‌شود و این گونه تعریف می‌شود: «آنچه را که زوجه احتیاج و نیاز به آن داشته باشد. در نظر عرف نفقه محسوب می‌شود. به طور کلی استنباط از متون فقهی امامیه و عامه نفقه در اصطلاح شرع عبارت است از چیزی که زن برای معیشت به آن نیازمند است؛ مانند طعام، لباس، مسکن و آنچه میان مردم متعارف می‌باشد[۷]. و در مصطلح شرعی، این نفقه مالی نیست بلکه فعلی است که زوج مکلف به انجام آن است از سوی شارع و متعلق فعل او مالی است (البصری، ۱۴۱۲ ه‍.ق: ۱۶).
مفهوم نفقه در حقوق
در حقوق تعریفی که از نفقه ارائه شده تعریف به مصداق است. در ماده ۱۱۰۷ ق.م. مصادیق نفقه این گونه بیان کرده است: نفقه عبارت است از مسکن، …
اما حقوقدانان در مورد نفقه تعریف‌های گوناگونی ارائه کرده‌اند. برخی گفته‌اند نفقه عبارت است از چیزی که برای گذراندن زندگی لازم و مورد نیاز باشد.[۸]
بعضی هم معتقدند که نفقه تمام وسایلی است که زن با توجه به درجه تمدن و محیط زندگی و وضع جسمی و روحی خود بدان نیازمند است. [۹]
البته در این تعاریف معیاری برای چگونگی تعیین وسایلی که زن به آن محتاج است بیان نشده است و لذا کامل به نظر نمی‌رسد به همین جهت باید در این تعاریف نگاهی به عرف جامعه و یا وضع متعارف می‌شد تا تعریف دقیق‌تر و کامل‌تر شود.
مراد از نفقه چیزی است که زن برای معیشت به آن نیازمند است مانند طعام ،مسک ، لباس و آنچه میان مردم متعارف است. [۱۰]
مقنن تعریف جامع و مانعی برای نفقه به عمل نیاورده بلکه مصادیق و اجزای آن را برشمرده است به تعبیر دیگر به نظر می رسد که مقنن فرض را برشناخت عرف از نفقه قرارداده و به شمارش مواردی که تامین آنها در زمان های مختلف از وظایف زوج محسوب می شود پرداخته است .
به همین دلیل حقوق دانان در تالیف خود عدم انحصار نفقه به موارد شمارش شده در قانون را مورد تایید قرارداده و اذعان نموده اند که آنچه زوجه در دوران زناشویی برای ابقا و ادامه حیات خود به طور متعارف لازم دارد به عهده شوهر است [۱۱]
البته تحویل شیوه زندگی هر روز نیازهای تازه ای را به وجود می آورد که آنها را نمی توان در چهار چوب معینی محصور کرد و ناچار باید داوری را برعهده عرف گذارد [۱۲]در فقه امامیه نیز که منبع اصلی حقوق ایران است نفقه به شرح فوق مورد تصریح قرار گرفته تامین آنچه که زن در زندگی زناشویی به آن احتیاج دارد اعم از : خوردنی ، پوشاک ، مسکن ، لوازم آرایشی و…به عنوان نفقه به عهده زوج قرار داده شده است [۱۳]

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.
 
 
 

منظورازاندازه شرکت،‌ یعنی حجم و میزان فعالیت یک شرکت. لذا نکته مهم درسنجش اندازه شرکت این است که چه فاکتوری به عنوان ملاک و معیار، استفاده شود. معیارهای متفاوت ولی مرتبط باهم،‌ برای اندازه گیری حجم و گستردگی فعالیت شرکتها مورد استفاده قرار میگیرد‌:‌

 

 

 

 

 

 

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir
 

 

 

 

 

 

 

از این معیارها «فروش کل» شرکت است. به این معنی که هر چه میزان فروش یک شرکت بیشتر باشد حاکی از حجم و اندازه آن شرکت است، و برعکس هر چند میزان فروش یک شرکت کمتر باشد، حجم و اندازه آن شرکت کوچکتر است. یعنی بین میزان فروش شرکت و اندازه آن یک ارتباط مستقیم و مثبت وجود دارد.
 

 

 

 

 

معیار دیگر «مجموع دارائیها» به ارزش دفتری است. این معیار نیز همانند معیار قبلی با اندازه شرکت رابطه مستقیم دارد. به این معنی که هرچه داراییهای شرکت بیشتر باشد حاکی از اندازه بزرگتر شرکت است، و بر عکس هرچه حجم دارائیهای شرکت کمتر باشد، حجم و اندازه شرکت کوچکتر است.
 

 

 

 

معیار و شاخص دیگر برای مشخص نمودن اندازه شرکت «میانگین فروش کل» یا «میانگین مجموع دارائیهای» شرکت طی چند سال مورد بررسی است. این معیار نسبت به دو معیار قبلی قویتر به نظر میرسد، چون به وضعیت فروش کل یا مجموع دارائیهای شرکت طی چند سال توجه میکند.
 

 

 

اما با توجه به معیارهای مذکور که جهت سنجش اندازه و حجم شرکتهای مورد بررسی استفاده میشوند، اکنون سوال این است که چگونه اندازه شرکت بر ساختار مالی یا نسبت بدهی آن تأثیر میگذارد. تأثیرگذاری اندازه شرکت بر ساختار مالی آن بدین شکل است که هرچه اندازه شرکت بزرگتر و گسترده تر باشد، اعتبار شرکت بیشتر خواهد بود، و به تبع آن شرکت دسترسی بیشتر و بهتری به بازارهای سرمایه برای اخذ وام و وجوه مورد نیاز خواهد داشت. به عبارت دیگر هرچه اندازه شرکت بزرگتر باشد آن شرکت نزد بازارهای سرمایه، وام دهندگان، و سرمایگذاران از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود، و شرکت قادر خواهد بود به میزان بیشتری از اعتبار و وامهای مورد نیاز استفاده نماید. و برعکس هرچه اندازه شرکت کوچکتر باشد، از نقطه نظر افراد سرمایهگذار و موسسات مالی، اعتبار کمتری خواهد داشت، لذا در مقایسه با شرکت های بزرگتر، دسترسی کمتری به بازارهای سرمایه و وجوه مورد نیاز خواهد داشت. در نتیجه بین اندازه شرکت و ساختار مالی (نسبت بدهی) انتظار میرود یک رابطه مستقیم و مثبت وجود داشته باشد. (فری و جانس[۲۱]، ۱۹۷۹)
۲-۲-۲-۱-۳) اهرم عملیاتی:
دریک تعریف ساده اهرم عملیاتی عبارت است از: ‹‹نسبت تغییرات درسود عملیاتی به تغییرات در فروش›› یعنی این نسبت حساسیت و تغییرات سودعملیاتی را درمقابل تغییرات فروش نشان میدهد. و بیان مینماید که به ازاء یک واحد تغییر فروش چه میزان تغییر در سودعملیاتی شرکت حاصل خواهد شد. لذا هرچه اهرم عملیاتی شرکت بالاتر باشد، نشان دهنده حساسیت و تغییرات بیشتر در سودعملیاتی شرکت به ازاء تغییر در فروش آن خواهد بود. و برعکس هرچه اهرم عملیاتی پایینتر باشد، میزان نوسان درسود عملیاتی شرکت به ازاء تغییر در فروش آن کمترخواهد بود. بنابراین مطابق با مفهوم فوق اهرم عملیاتی با بهره گرفتن از رابطه زیر محاسبه میشود:
( ۲-۱۱ ) میزان تغییرات در سود عملیاتی
= درجه اهرم عملیاتی ( DOL)
میزان تغییرات درفروش خالص
اما همان طوری که قبلاً هم اشاره شد، همیشه و در همه جا رابطه فوق به عنوان معیار اندازه گیری درجه اهرم عملیاتی صادق نخواهد بود. منجمله در ایران نیز این معیار نمیتواند جهت اندازه گیری اهرم عملیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد استفاده قرار گیرد. زیرا تأثیر عوامل مختلفی چون تورم، تغییرات نرخ ارز، تغییرات قیمت مواد اولیه وعوامل غیرقابل کنترل دیگر موجب شدهاند که بکارگیری فروش و سود عملیاتی شرکتها، مطابق با رابطه مذکور را غیرمطمئن وغیرقابل اتکاء سازد. بنابراین لازم است ما به دنبال معیار دیگری برای اندازه گیری اهرم عملیاتی شرکتها باشیم.
معیار دیگر استفاده از‹‹نسبت دارائیهای ثابت به کل دارائیها›› (FA/TA) به عنوان شاخص تعیین کننده اهرم عملیاتی شرکتها میباشد. مفهوم نسبت فوق این است که نشان خواهد داد یک شرکت نسبت به کل دارائیهای خود، چه مقدار دارائیهای ثابت در شرکت بکارگرفته است. دراینجا نیز مطابق با مفهوم اهرم عملیاتی هرچه شرکت دارائیهای ثابت بیشتری داشته باشد، یعنی ازنسبت FA/TA بالاتری برخوردار باشد،‌ از درجه اهرم بالاتری برخوردار است. و برعکس هرچه شرکت ازنسبت FA/TA کمتری برخوردار باشد،‌ از درجه اهرم کمتری برخوردار است. یعنی میزان داراییهای ثابت دراینجا به معنی میزان بکارگیری اهرم (عملیاتی) است که شرکت جهت افزایش وتغییر در فروش و به تبع آن تغییر در سودعملیاتی خود از چه میزان دارایی ثابت استفاده کرده است. باتوجه به این امر که داراییهای ثابت تعهدات و هزینه های ثابتی را برای شرکت دربر دارد که مهمترین آنها هزینه های استهلاک، تعمیرات ونگهداری و. . . میباشند. این هزینه ها به عنوان اهرمهایی است که شرکت به واسطه استفاده و بکارگیری از اهرم داراییهای ثابت ایجاد مینماید. بنابراین FA/TA به عنوان معیار و شاخص اندازه گیری درجه اهرم عملیاتی شرکت میتواند معیار قابل قبول وحساب شدهای باشد. استفاده از داراییهای ثابت در شرکت با توجه به هزینه های ثابت آن، نوسان در عایدات آتی شرکت را افزایش میدهد. یعنی هرچه داراییهای ثابت بیشتری درشرکت استفاده شود، هزینه های ثابت بالاترخواهد بود (شرکت از اهرم عملیاتی بالاتری استفاده کرده است). درنتیجه میزان نوسان در عایدات آتی شرکت را افزایش میدهد. بنابراین رابطه بین درجه اهرم عملیاتی و میزان استفاده ازبدهی درشرکت یک رابطه منفی است. به عبارت دیگر هرچه درجه اهرم عملیاتی شرکت بالاتر باشد،‌ یعنی از داراییهای ثابت بیشتری (و به تبع آن هزینه های ثابت بالاتری) برخوردار باشد، میزان نوسان در عایدات آتی شرکت را بیشتر مینماید. یعنی ریسک تجاری را افزایش میدهد، و این امر موجب خواهد شد که شرکت از نسبت بدهی پائین تری استفاده نماید. برعکس درصورتی که شرکت از داراییهای ثابت کمتری (و به تبع آن هزینه های ثابت کمتری) استفاده نماید، میزان نوسان در عایدات آتی شرکت را کمتر میکند. یعنی ریسک تجاری شرکت را کاهش میدهد. این امرباعث میشود که شرکت بتواند ازنسبت بدهی بیشتری استفاده نماید. بنابراین ارتباط بین ساختارمالی شرکت ودرجه اهرم عملیاتی یک رابطه منفی است. بدین شکل که با افزایش درجه اهرم عملیاتی (متغیرمستقل)، نسبت بدهی (شاخص ساختارمالی) به عنوان متغیروابسته کاهش مییابد. برعکس با کاهش درجه اهرم عملیاتی، نسبت بدهی افزایش خواهد یافت. بنابر توضیحات فوق، درواقع اهرم عملیاتی یکی از عوامل و فاکتورهای تعیین کننده میزان ریسک تجاری شرکت است. بنابراین هرگاه درجه اهرم عملیاتی افزایش یابد (سرمایه گذاری روی داراییهای ثابت)، خطرتجاری افزایش مییابد. ( فری و جانس[۲۲]، ۱۹۷۹)
۲-۲-۲-۱-۴) درآمد وافزایش سود صاحبان شرکت:
منطق استفاده ازبدهی درتأمین مالی شرکت این است که شرکت با بهره گرفتن ازوام بتواند بازده ای رانصیب شرکت نمایدکه علاوه برپرداخت بهره وام، سودی را نیز برای صاحبان سهام (مالکان) شرکت ایجاد نماید. برای مثال اگر یک شرکت وامی با نرخ بهره ۱۱% دریافت نماید وعایدات ناشی ازسرمایه گذاری آن وام بالغ بر۱۶% باشد،‌ تفاضل بین هزینه بهره وعایدات آن که ۵% است ، به عنوان سودی است که بین صاحبان شرکت (سهامداران) تقسیم می گردد. بنابراین توانایی درافزایش بازده صاحبان شرکت بدون افزایش سرمایه گذاری (انتشارسهام جدید) دلیل تأمینمالی ازطریق بدهی یا وام است. (هامپتون[۲۳] ۱۹۹۱)

به عبارت دیگرمیتوان گفت، شناخت اثرات روش های تأمین مالی بر روی درآمد صاحبان سهام دو پیآمد میتواند دربر داشته باشد:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مفهوم تأثیرروش های تأمین مالی برروی عایدی هرسهم (EPS) چیست؟
 

 

 

 

 

اثراهرم مالی برروی بازده حقوق صاحبان سهام (ROE ) چیست ؟
 

 

 

 

هنگامی که سطح عایدات قبل ازبهره ومالیات پائین است، با درنظر گرفتن عایدات
 

 

 

هرسهم تأمین مالی ازطریق حقوق صاحبان سهام مناسب تر از تأمین مالی از طریق بدهی است. و برعکس هنگامی که سطح عایدات قبل از بهره و مالیات باشد، با درنظر گرفتن عایدات هرسهم تأمین مالی ازطریق بدهی مناسبتر از تأمینمالی ازطریق حقوق صاحبان سهام خواهد بود.

 

 

 

 

 

 

هنگامی که بازده سرمایهگذاری (ROI ) (نسبت عایدات قبل ازبهره ومالیات به کل داراییها) کمتر از هزینه متوسط بدهی (نسبت هزینه بهره به کل بدهی) باشد، اهرم مالی بازده حقوق صاحبان سهام را کاهش میدهد. و برعکس هنگامی که بازده سرمایه گذاری (ROI ) بیشتر از هزینه متوسط بدهی باشد،‌ اهرم مالی بازده حقوق صاحبان سهام را افزایش میدهد. (چاندر[۲۴]؛ ۱۹۹۰)
 

 

 

۲-۲-۲-۱-۵) نرخ رشد شرکت:
شرکتهایی که نرخ رشد بالایی دارند، اتکا بیشتری روی بدهی دارند. زیرا احتیاجات مالی این قبیل شرکتها بالاست واین احتیاجات نمیتواند ازطریق منابع داخلی درحد کافی تأمین گردد. بنابراین آنها باید اتکا بیشتری روی تأمینمالی خارجی نمایند. زمانی که هزینه تأمینمالی از طریق سهام به عنوان یک روش تأمینمالی خارجی به علت پایین بودن قیمت بازار سهام و هزینه های انتشار بالا، نسبت به سایر روشها بالا باشد، بنابراین شرکت ترجیح میدهد که نیاز مالی خود را ازطریق بدهی تأمین مالی نماید. (چاندر؛ ۱۹۹۰)
۲-۲-۲-۱-۶) قابلیت سودآوری:‌
غالبا ما شرکتهایی را پیدا میکنیم که سودآوری بالایی دارند، اما بدهی نسبتا کمی را در ساختارمالی شان استفاده کردهاند. برای مثال شرکت تولیدی ‹‹‌جی والی اُور ریون[۲۵]›› با مسئولیت محدود نسبت بدهی بسیار کمی در ساختار مالی خود طی مدت زیادی داشته است. درحالی که توجیه نظری برای این قبیل شرکتها درخصوص داشتن نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام پائین وجود ندارد. اما به نظر میآیدکه سرمایه های ایجاد شده در داخل شرکت آن هم به طوردائمی که ناشی از سودآوری شرکت بوده است، موجب مرتفع کردن نیازشرکت به منابع خارجی گردیده است. (چاندر؛ ۱۹۹۰)
۲-۲-۲-۱-۷) تطبیق نوسانپذیری احتیاجات درمقابل منابع کوتاه مدت:
باتوجه به اینکه یک شرکت احتیاجات مالیاش برای چه مدت زمانی باشد، یک ماه، سه ماه ، یکسال یا بیشترمیبایست نحوه تأمینمالی آن متناسب با زمان مورد استفاده باشد. برای مثال اگریک شرکت نیازبه نقدینگی اضافی برای مدت سه ماه باشد، منبع تأمینمالی آن میبایست یک وام بانکی کوتاه مدت باشد، نه اینکه وام بلندمدت یا انتشارسهام. بنابراین بسته به اینکه نیاز مالی برای چه مدت زمانی است، منبع و نحوه تأمین مالی آن نیز میبایست با آن تطبیق گردد تا درمجموع هزینه تأمینمالی شرکت را به حداقل برساند. (هامپتون، ۱۹۹۱)
۲-۲-۲-۱-۸) کنترل:‌
دربعضی ازموارد شرکت قادر نیست اوراق قرضه جدید را بدون موافقت دارندگان اوراق قرضه فعلی بفروشد. دارندگان اوراق قرضه فعلی کنترلهای عملیاتی معینی را برروی شرکت اعمال میکنند. مانند انتخاب یک نفر از اعضای هیئت مدیره، اگرپرداختهای بهره در زمان مقرر انجام نشود. از طرف دیگر فروش سهامعادی نیز سرمایهگذاران جدید با حق رأی را وارد شرکت مینماید که درواقع کنترل سهامداران فعلی راکم مینماید. بنابراین کنترل عملیاتی یکی از عواملی است که ترکیب تأمین مالی شرکتها را تحت الشعاع خود قرار میدهند. بحث را با مثال زیر ادامه میدهیم:
شرکتی را درنظر بگیرید که درحال حاضر سرمایه تأمین شده ازحقوق صاحبان سهام آن متشکل از ۱۰۰۰ سهامدار است که به عنوان سهامداران اولیه شرکت هستند. اگرشرکت بخواهد افزایش سرمایه بدهد، سه راه درپیش دارد:
۱- تأمینمالی ازطریق بدهی.
۲- ‹‹ تأمینمالی ازطریق انتشارسهام با رعایت حق تقدم[۲۶]››.
۳- ‹‹ تأمینمالی ازطریق انتشارسهام برای عموم [۲۷]››.
و یا ترکیبی ازسه روش مذکور، موافقین و مخالفین سه روش اساسی مذکور بدین قرارند:
جدول ۲-۱ خلاصه دلایل موافقین ومخالفین سه روش اساسی تأمینمالی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

 
 

 
 

 

وقتی جرج دبلیو بوش برای انتخابات ریاست جمهوری به دنبال یک شرکت انتخاباتی می‌گشت دیک چنی[۴۵] رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت هالیبرتون به نظرش جالب آمد. (۲۸)
ایده کاندیداتوری بوش در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در هنگام مشارکت در مراسم نماز در یکی از کلیساهای تگزاس به فکر وی خطور کرد. کشیش مارک کریج در آن مراسم داستان موسی را تعریف می‌کند. بوش در طول مراسم و پیش از آن که مادرش به او بگوید: «گویی کشیش در ارتباط با تو صحبت می‌کند.» احساس می‌کرد که مخاطب این آیات و عبارات کسی جز او نیست. بعد از مدتی کوتاه از این مساله جرج در دیدار خود با جیمز روبینسون اظهار داشت: «احساس می‌کنم خداوند از من می‌خواهد که نامزد انتخابات ریاست جمهوری شوم».(۲۹)
سرانجام او در سال ۲۰۰۰ میلادی در حزب جمهوری خواه با شکست سناتور هم حزب جان مک کین[۴۶] به عنوان پیشتاز این حزب در انتخابات شرکت کرد و ال گور معاون اول رئیس جمهور حزب دموکرات دوره‌ی پیشین را در رقابتی تنگاتنگ شکست داد. انتخابات سال ۲۰۰۰ نزدیک‌ترین انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده امریکا بود و تنها با اختلاف ۵۰۰ رأی بیشتر در ایالت فلوریدا و با تصمیم نهایی دیوان عالی ایالات متحده بوش توانست با کسب اکثریت آرای کالج الکترال برنده انتخابات گردد. او در دور دوم ریاست جمهوری در سال ۲۰۰۴ توانست با کسب ۵۵ درصد آرای فلوریدا تمام آرای الکترال این ایالت را این بار بدون تردید از آن خود گرداند. (۳۰)
۲-۳-۳- کنگره و سیاست خارجی در آمریکا
چگونگی سازوکار و توزیع قدرت در هر کشور متناسب با الگوی ساختاری آن انجام می‌پذیرد. ساختارها عمدتاً ثابت هستند و تنها در شرایطی که با دگرگونیهای فرا ساختاری روبهرو میشوند تغییراتی خواهند یافت. در ایالات متحده نهادها از پایداری نسبتاً طولانی برخوردارند و نحوهی توزیع قدرت در آن سبب گردیده که ساختار های مختلف یکدیگر را کنترل نمایند و در نتیجه تأثیر گذاری مطلوب و لازم را در پرتو الگوهای کنترل و موازنه به انجام برسانند. (۳۱)
همان‌گونه که پیش‌تر اشاره گردید در مبحث پیش رو به نقش کنگره آمریکا به عنوان یکی از نهاد های تأثیر گذار بر سیاست خارجی آمریکا در دوران بوش و در فصل آتی اوباما اشاره خواهیم کرد. ابتدا توصیفی کوتاه در خصوص چگونگی تأثیر این نهاد بر سیاست خارجی آمریکا ارائه خواهد شد.
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده انتخابات کنگره هر دو سال یک‌بار برای تعین تمامی ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و یک سوم کرسی‌های سنا انجام می‌شود.
ریاست مجلس نیز مقام بسیار مهمی است و همواره سابقه دارترین و با نفوذترین عضو حزب اکثریت مجلس عهده دار این مقام می‌شود. رؤسای کمیته‌ها نیز از طرف حزب اکثریت انتخاب می‌شوند. (۳۲)
اعضای مجلس سنا توسط قوه مقننه ایالات انتخاب می‌شوند در صورتیکه مجلس نمایندگان توسط مردم انتخاب می‌شوند. تعداد اعضای مجلس نمایندگان در طول تاریخ متغییر بوده در حالی که تعداد سناتورها (۱۰۰ نفر) همواره ثابت بوده است. (۳۳)
اعضای کنگره ایالات متحده آمریکا افرادی هدفمند و دارای گرایش و به عبارتی جهات دار هستند و حس اهداف مورد تعقیب از انگیزه‌های بالقوه جهت مشارکت فعال در فرایند تصمیم گیری سیاست خارجی از دیگر ویژگی‌های آن‌ ها می‌باشد. کنگره از طریق ابزار های قانونی مانند اختیارات پیش بینی نشده در قانون اساسی و دیگر ابزارهای تأثیرگذار کنگره را از حیث اختیارات و تأثیرگذاری بر سیاست خارجی به عنوان ابزار مؤثر قرار می‌دهد. (۳۴)
در کنگره آمریکا سیاست خارجی در حیطه صلاحیت مجلس سنا است. بر طبق قانون اساسی پیمان‌ها با دیگر دولت‌ها باید به تصویب دو سوم اعضای آن برسد. قراردادهایی که از طرف رئیس قوه مجریه با دولت‌های دیگر بسته می‌شوند باید به تصویب سنا برسد. رئیس جمهور آمریکا مجاز نیست اعتباراتی را به مصرف برساند مگر اینکه قرارداد مورد نظر در سنا به تصویب رسیده و به رئیس جمهور ابلاغ شده باشد. در این حال است که وی می‌تواند اعتباراتی برای اجرای آن اختصاص دهد. (۳۵)
بزرگ‌ترین کمیته سنا از لحاظ نظارت بر سیاست خارجی دولت آمریکا کمیته روابط خارجی آن است که از انعقاد پیمان گرفته تا تغییر مرزها و مسائل مربوط به سازمان ملل در آن مطرح می‌شود و عده‌ای از برجسته‌ترین رجال سیاسی آمریکا در این کمیته عضویت دارند. (۳۶)
در سنا افزون بر کمیته روابط خارجی دیگر کمیته‌ها هم در مسائل خارجی صاحب نظر هستند از جمله:کمیته بازرگانی، کمیته کار (مسائل مربوط به استخدام کارگران خارجی)، کمیته اعتبارات از دیگر کمیته‌های تأثیرگذار بر سیاست خارجی در سنا هستند. (۳۷)
امروزه نه تنها سنای آمریکا بر سیاست خارجی نظارت می‌کند. بلکه مجلس نمایندگان هم به وسیله کمیته امور بین‌الملل خود سیاست خارجی دولت را تحت نظارت دارد.
هر نوع اعتباری که برای کمک به کشورهای دیگر به مصرف می‌رسد و همچنین بودجه نظامی، بودجه وزارت امور خارجه و هیأت‌های سیاسی آمریکا در دیگر کشورها باید به تصویب مجلس نمایندگان برسد. (۳۸)
رضایت کنگره در تصمیم برای استقرار سربازان آمریکایی در خارج از کشور نیز در قانون اساسی تضمین شده است. قانون پیش بینی می‌کند:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
 

 

رئیس جمهور باید زمانی که نیروها را وارد در مخاصمات یا موقعیت‌هایی می‌کند که دخالت فوری با توجه به مقتضیات به وضوح مبرهن است کنگره را مطلع سازد.
 

اعزام سربازان به مدتی بیش از ۶۰ روز بدون اجازه خاص کنگره ممنوع است. (اگرچه این مدت می‌تواند تا ۹۰ روز تمدید شود)
 

هر زمانی که قوای آمریکایی درگیر در مخاصمات بدون اعلان جنگ یا اجازه خاص کنگره شوند قانون به کنگره اختیار می‌دهد که به رئیس جمهور دستور دهد که چنین سربازانی را فرا خواند. (۳۹)
 

۳-۳-۳ کنگره در دوران بوش
نیاز به تأکید نیست که پس از حوادث ۱۱ سپتامبر و در پرتو این تحولات و در راستای بازنگری تجدید ساختار سیاست خارجی آمریکا همکاری نزدیک و تفاهم قوای مجریه و مقننه و یا به عبارت بهتر رئیس جمهور و کنگره به عنوان دو نقش آفرین در راهبری سیاست خارجی این کشور اهمیت به سزایی در تحقق هدف مورد اشاره دارد. (۴۰)
در این زمینه می‌توان به واکنش سریع کنگره در پی حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به صورت پشتیبانی قاطع از رئیس جمهور و وضع قوانین لازم در فاصله زمانی کوتاه جهت تأمین اهداف مورد نظر اشاره کرد؛ و در موارد ذیل نام برد:

 

 

قطع نامه مشترک مورخ ۱۲ سپتامبر سنا و مجلس نمایندگان در محکومیت حملات تروریستی مزبور و تأکید بر ضرورت تعقیب و مجازات مرتکبین این حملات؛
 

قطع نامه مشترک مورخ ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۱ متضمن تخصیص چهل میلیارد دلار به صورت اضطراری جهت باز سازی مناطق آسیب دیده در اثر حملات تروریستی در شهر های نیویورک و واشنگتن و تمهید اقدامات مربوط به مبارزه علیه تروریسم؛
 

قطع نامه مشترک مورخ ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۱ متضمن صدور اجازه استفاده از زور و قوه قهریه علیه تروریست‌ها و حامیان کسانی که به هر شکلی به آن‌ ها کمک می‌کنند؛
 

لایحه ۲۵ اکتبر ۲۰۰۱ سنا و مجلس نمایندگان متضمن اعطای اختیارات گسترده به دولت جهت تعقیب تروریست‌ها و افراد مظنون به مشارکت در اعمال تروریستی. (۴۱)
 

در همین راستا در ژانویه‌ی ۲۰۰۲ بوش افزایش ۴۸ میلیارد دلاری بودجه پنتاگون را خواستار شد که این رقم از مجموع بودجه‌ای که بسیاری کشورها صرف هزینه‌های دفاع خود می‌کنند بیشتر است. این رقم با تصویب کنگره به ۳۷۹ میلیارد دلار بودجه وقت پنتاگون اضافه شد. (۴۲)
پس از تحولات ۱۱ سپتامبر بوش پیشنهاد تأسیس نخستین وزارت خانه جدید طی ۵۰ سال اخیر تحت عنوان «وزارت امنیت داخلی» با صد و هفتاد هزار نیرو و بودجه سالانه ۳۷ میلیارد دلار را به کنگره ارائه کرد تا بلکه فعالیت دستگاه‌های امنیتی و جاسوسی هماهنگ‌تر شود. (۴۳)
در خصوص کمک‌های خارجی آمریکا باید گفت که تحت تأثیر یک ترکیب سه وجهی شامل فراهم آوردن سرمایه گذاری کافی برای امنیت داخلی تهیه هزینه‌های مالی پنتاگون به عنوان بخشی از جنگ بر علیه تروریسم و حمایت از منافع سیاست خارجی ایالات متحده قرار دارد.
کالین پاول[۴۷] وزیر امور خارجه در خلال کنفرانس توکیو در سال ۲۰۰۲ از تعهد بلند مدت ایالات متحده برای کمک به افغانستان و اختصاص اعتباری بالغ بر ۲۹۷ میلیون دلار خبر داد. در این برآورد کمک به افغانستان در ۵ سال آینده بالغ بر ۵/۱ میلیارد دلار بود.
پرل استون نماینده دموکرات کمیته امور بین‌الملل مجلس نمایندگان نیز طرحی را مطرح کرد که بر اساس آن کمکی بالغ بر ۶/۱ میلیارد دلار طی ۴ سال برای افغانستان فراهم شد. هم تعهدات دولت در کنفرانس توکیو و هم پیشنهادات اعضای کنگره میزان کسری بودجه را تا سقف ۱۰۶ میلیارد دلار افزایش داد.
در خصوص کمک دولت بوش به کشورهای عربی خاورمیانه اعضای کنگره انتقادات شدیدی را اعمال ‌نمودند که عمده این انتقادات حول سه محور بود:

 

 

انجام ندادن اقدامات کافی برای گسترش دموکراسی و حقوق بشر
 

حمایت از جنگ ایالات متحده علیه تروریسم بیشتر کلی و عام بوده تا حمایت فعالانه
 

تلاش برای گسترش بیشتر امتیازات طرف فلسطینی در مذاکرات صلح با اسرائیل
 

جدی‌ترین انتقادات کنگره متوجه حکومت خود گردان فلسطین بود. در اوایل دسامبر ۲۰۰۱ مجلس نمایندگان و سنا مفاد قطع نامه‌های کنگره مبنی بر محکومیت تروریسم و کنار گذاشتن حکومت خود گردان به دلیل حمایت از حملات تروریستی در مقابل اسرائیل را تصویب کردند و در جریان مباحثات مربوط به سیاست خارجی آمریکا پیشنهاد تعلیق کمک به فلسطینیان و کاهش کمک نظامی به مصر را مطرح کردند. (۴۴)
جرج بوش در سال ۲۰۰۳ در بطن یک مبارزه تبلیغاتی گسترده به کنگره مراجعه کرد و مجوز حمله به عراق را کسب کرد کسب مجوز در چهار چوب قانون اساسی با توافق گسترده رئیس جمهور و کنگره نشان از به دست آوردن مشروعیتی دو چندان و بی سابقه برای نظام سیاسی آمریکاست. (۴۵)
بوش در سخنرانی خود در سال ۲۰۰۲ ایران، کره شمالی و عراق را محور شرارت خواند برخی از طرح‌ها و برنامه‌های کنگره آمریکا در دوره بوش که اکثراً با فشار آیپک و با هدف افزایش فشار به ایران تصویب شدند عبارتند از:

 

 

قانون عدم اشاعه تسلیحات هستهای ایران توسط لانتوس
 

ارائه متممی به لایحه بودجه دفاعی سال ۲۰۰۷ و تخصیص بودجه برای مقابله با اقدامات ایران با استناد به دخالت ایران در کشتن نظامیان آمریکا در عراق
 

ارائه متممی دیگر به لایحه بودجه ۲۰۰۸ به منظور فوق که توسط سناتور کیل و لیبرمن ارائه شد
 

تصویب قانون تحریم ایران H.R.1400/
 

قطع نامه H.Res.435 علیه ایران در رابطه با نقش ایران در حمایت از حزبالله لبنان به عنوان مصداق گروه تروریستی
 

طرح قانون جامع تحریم ایران در ۱۵ ژانویه ۲۰۰۸
 

پیش نویس قانون حذف نام مجاهدین خلق از فهرست سازمان‌های تروریستی
 

طرح ۲۸۰۰ در قالب پروژه‌ای با حداقل ۵ میلیون دلار بودجه برای حمایت از آزادی در ایران
 

تصویب قانون اختصاصی بودجه‌ای ۶ میلیون دلاری در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۷ برای اشاعه دموکراسی در ایران. (۴۶)
در سال ۲۰۰۲ در قراردادی ما بین آمریکا و قطر آمریکا پایگاه هوایی العدید را در قطر احداث کرد. هزینه احداث آن ۱۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دلار برآورد شده است. این پایگاه شامل ۴ هزار پرسنل است که تا ۱۰ هزار نفر نیز افزایش خواهد یافت. (۴۷)
مجموع قراردادهای فروش تسلیحات مابین آمریکا و چند کشور عربی منطقه در سال ۲۰۰۷،۲۰ هزار میلیارد دلار بود. که شامل فروش ۲۸۸ موشک پاتریوت باک ۳ و ۲ و تجهیزات مربوط به آن به امارات متحده عربی به ارزش ۹ میلیارد، فروش ۸۰ موشک پاترویت باک ۳ و ۲ و تجهیزات مربوط به آن به کویت به ارزش ۱/۳۶ میلیارد دلاربود.
طبق گزارش مرکز پژوهش‌های بین‌المللی کندی، آمریکا در سال ۲۰۰۷، ۲۰۰ هزار نظامی در خاورمیانه مستقر بودند که از این تعداد ۳۴۳۲ نفر در قطر ۱۴۹۶ نفر در بحرین ۱۹۱ هزار نفر در عراق ۲۸ هزار نفر در افغانستان مستقربودند.
از جمله پایگاه‌های آمریکا در منطقه می‌توان به پایگاه هوایی Incirlik در جنوب ترکیه مختص یگان سی و نهم رزمی هوایی و پایگاه هوایی بگرام در افغانستان اشاره کرد. آمریکا به طور رسمی در عراق پایگاه ندارد اما به طور رسمی ۵۵ مرکز مهم نظامی دارد که تعدادی از آن‌ ها به شرح زیر است:

 

 

پادگان بلد یا اناکوندا که در آن ۱۳۰ هواپیما و ۱۲۰ هلیکوپتر مستقر است؛
 

الاسد با ۱۷ هزار نظامی مستقر در آن؛
 

کمپ ویکتوری با ظرفیت ۲۰ هزار سرباز؛
 

پادگان اربیل با ظرفیت ۱۴ هزار نظامی، پادگان الطلیل، القیار، مارینز، و کرکوک از دیگر پادگان‌های آمریکا در عراق هستند. (۴۸)
 

انتخابات میان دوره‌ای کنگره ۱۱۰ آمریکا در سال ۲۰۰۶ با تحولاتی همراه بود که تأثیر این تحولات بر سیاست خارجی آمریکا قابل درک می‌باشد. در این انتخابات دموکرات‌ها پس از ۲۰ سال توانستند اکثریت مجلس نمایندگان و سنا را به دست آورند؛ و نانسی پلوسی[۴۸] رئیس جدید و دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا شد.
به نظر می‌رسد ترمیم چهره آمریکا در جهان به ویژه در جهان اسلام از رسالت‌های دموکرات‌ها در قبال سیاست تهاجمی جمهوری خواهان بود.
در کمیته روابط خارجی ژرف بایدن به جای لوگار ریاست را به عهده گرفت. لوگار تمرکز زیادی بر بحث هسته‌ای ایران داشت اما بایدن موضع معتدل‌تری در قبال ایران داشت.
دموکرات‌ها در حمایت از اسرائیل و بحث انرژی هسته‌ای ایران مواضعی تند تر از جمهوری خواهان داشتند با این تفاوت که دنبال جنگ نبودند و خواهان تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی علیه ایران بودند و انتظار می‌رفت دموکرات‌ها بوش را تحت فشار بگذارند تا فشار بین‌المللی بر ضد ایران را از طریق اجماع به پیش ببرد. (۴۹)
بنابراین مسأله تحریم مدتی عقب افتاد و تا مدتی حرف از جنگ با ایران نبود و پیام‌هایی جهت تعامل بین نمایندگان ایران و آمریکا منتقل شد؛ و احتمال حمله نظامی به ایران کمتر شد چرا که بوش برای حمله نیاز به مجوز از کنگره داشت.
دموکرات‌ها با مانور در مسأله عراق توانستند موفقیت در انتخابات سال ۲۰۰۶ را از آن خود کنند. مسأله عراق مهم‌ترین چالش دموکرات‌ها با دولت بوش و اولویت اصلی نمایندگان جدید بود. دموکرات‌ها حتی پیش از انتخابات نیز مخالفت خود را با هر گونه تلاش از سوی جرج بوش برای افزایش شمار سربازان آمریکایی در عراق اعلام کرده بودند.
دموکرات‌ها علاوه بر مخالفت با اعزام نیروی بیشتر خواستار فراهم آوردن زمینه برای خروج نیروهای موجود در عراق بودند و تأکید بوش بر افزایش نیروها در عراق اختلافات میان دولت و کنگره را تشدید کرد. (۵۰)
شعار دموکرات‌ها بر سه اصل استوار بود:

 

 

تغییر روش آمریکا در عراق
 

اجرای دستورات کمیسیون ۱۱ سپتامبر
 
 

در این فصل ابتدا نگاهی دقیق به دانش کلاسیک موضوع داشته سپس مروری بر یافته­ های دیگر محققان بر روی روش اکسایش الکتروشیمیایی ارائه می­گردد.
۲-۲- روش تصفیه الکتروشیمیایی
با افزایش جمعیت جهان و رشد صنعت حفاظت از محیط زیست مهم­ترین و اصلی­ترین فاکتور در پیشرفت‌های آتی فرایندهای صنعتی می­باشد. بسیاری از فعالیت­های صنعتی و کشاورزی آب زیادی مصرف می­ کنند. با این وجود، کاملاً واضح است که منابع آب تازه محدود هستند به طوریکه بایستی از آن محافظت کرد [۱]. روش­های متفاوتی برای تصفیه پساب­های صنعتی حاوی مواد آلی وجود دارد مانند استخراج، اکسایش، سوزاندن و جذب و … . انتخاب روش عملیات به مسائل اقتصادی مانند راحتی کنترل، توانایی و کارایی روش بستگی دارد [۲]. اخیراً به دلیل بازده بالا و سازگاری زیست­محیطی استفاده از تجزیه الکتروشیمیایی مستقیم یا غیرمستقیم آلاینده­های آلی توسعه یافته است [۳]. الکتروشیمی راهکارهای قابل اطمینان برای جلوگیری از مشکلات آلودگی در فرایندهای صنعتی را ارائه می­دهد [۱]. یکی از مزایای روش­های الکتروشیمیایی، سازش­پذیری زیست­محیطی­اش است. دلیلش می ­تواند این باشد که در آن از الکترون به عنوان یک معرف پاک و عامل اصلی انتقال استفاده می­ شود [۴]. مهم­ترین مزیت روش­های تصفیه الکتروشیمیایی این است که سینتیک ­روش­های اکسایش الکتروشیمیایی ۱۰۰ برابر سریع­تر از روش­های اکسایش زیستی است. این مزایا باعث شده توجه به روش­های تصفیه الکتروشیمیایی طی دو دهه اخیر افزایش یابد [۵].

۲-۳- مزایا و معایب سیستم­های الکتروشیمیایی [۴-۷].
مزایا:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
 

 

سازش­پذیری زیست­محیطی
 

تطبیق­پذیری
 

امکان دست­یابی به بازده انرژی بالا
 

تابعیت اتوماتیکی
 

استفاده از تجهیزات ساده
 

امکان عدم تولید آلاینده­های ثانویه سمی
 

سرعت بالای انجام فرایند در مقایسه با روش­های اکسایش زیستی
 

هزینه بهره­وری
 

انعطاف­پذیری
 

معایب:

 

 

نیاز به بهینه­سازی مصرف انرژی الکتریکی
 

حساسیت انتخاب الکترود مناسب برای فرایند و هزینه­ های ساخت و خرید آنها
 

۲-۴- انواع روش­های تصفیه الکتروشیمیایی
روش­های تصفیه الکتروشیمیایی شامل انواع زیر است:

 

 

تصفیه کاتدی آب و پساب صنعتی
 

لخته شدن الکتروشیمیایی[۶]
 

شناور­سازی الکتروشیمیایی[۷]
 

روش­های پیشرفته اکسایش الکتروشیمیایی[۸]
 

که در زیر به اختصار، به توضیح آنها می­پردازیم.
۲-۴-۱- تصفیه کاتدی آب و پساب صنعتی
روش تصفیه کاتدی آب و پساب صنعتی در پساب با غلظت بالای یون­های فلزی بیشتر استفاده می­ شود و بر زدایش یون از پساب بر پایه رسوب کاتدی فلز استوار است.
۲-۴-۲- لخته­شدن الکتروشیمیایی
این روش شامل تولید منعقد­کننده­ های آزمایشگاهی، به وسیله حل شدن الکتریکی یون­های آلومینیوم یا آهن از الکترودهای آهنی یا آلومینیوم می­باشد. لخته شدن الکتروشیمیایی در برداشتن و رفع جامدات معلق مثل نفت و گریس مؤثر است.
۲-۴-۳- شناور­سازی الکتروشیمیایی
در این روش مواد آلوده­کننده را در سطح آب به وسیله الکترولیز حباب­های کوچک، شناور
می­ کنند. در تصفیه آب و فاضلاب، عمل شناورسازی یک فرایند بسیار مؤثر برای جداسازی روغن و جامدات معلق دارای دانسیته پایین می­باشند [۸].
۲-۴-۴- روش­های پیشرفته اکسایش الکتروشیمیایی
این روش یکی از روش­های تصفیه آب و پساب است که به سه گروه زیر تقسیم می­ شود [۸]:

 

 

اکسایش الکتروشیمیایی
 

الکترو­فنتون[۹]
 

سیستم­های الکتروشیمیایی نوریار[۱۰] (در این روش از اشعه فرابنفش[۱۱] استفاده می­ شود).
 

۲-۵- اکسایش الکتروشیمیایی
بسیاری از فرایندهای صنعتی پساب­هایی که شامل ترکیبات آلی مقاوم در برابر تجزیه زیستی هستند را تولید می­ کنند. این پساب­ها باید به شیوه اقتصادی مناسبی تحت فرایند تصفیه قرار گیرند. یکی از روش­های مؤثر و مورد توجه برای تصفیه اینگونه پساب­ها استفاده از تکنیک­های اکسایش است [۱]. از مزایای این روش می­توان به عدم نیاز به اضافه کردن مقادیر زیاد مواد شیمیایی به پساب و رساندن اکسیژن، همچنین عدم گرایش به تولید محصولات جانبی که تولید آلودگی ثانویه می­ کند اشاره کرد [۶].
روش­های مختلف تصفیه الکتروشیمیایی که در زدایش فنل کاربرد دارند به قرار زیر است [۹]:

 

 

اکسایش آندی
 

اکسایش الکتروشیمیایی پیشرفته فرا­صوتی[۱۲]
 

فرایند انعقاد الکتروشیمیایی
 

اکسایش الکتروشیمایی واسطه­ای
 

زدایش در پیل سوختی میکروبی
 

۲-۶- اکسایش آندی
یکی از انواع روش­های الکتروشیمیایی که برای تصفیه پساب­ها بکار می­رود روش اکسایش آندی است. این روش ابزاری قدرتمند برای زدایش پساب­های آلی است و آنها را به دی­اکسیدکربن و آب اکسید می­ کند.
روش اکسایش آندی را می­توان به دو دسته تقسیم کرد:

 

 

اکسایش مستقیم: در این روش ترکیبات آلی در سطح الکترود متلاشی می­شوند.
 

اکسایش غیر مستقیم: در این روش یک واسطه در طی فرایند به طور الکتروشیمیایی تولید می­ شود تا اکسایش ترکیبات آلی را انجام دهد. به عبارت دیگر می­­توان گفت که اکسایش غیرمستقیم به وسیله استفاده مناسب از اکسیدان­های تولید شده آندی مانند عامل­های فنتون، هیپوکلریت و CL2 ­صورت می­پذیرد [۱۰، ۱۱].
 

در مطالعه حاضر روش اکسایش مستقیم آندی در تصفیه پساب­های فنلی مورد بررسی قرار گرفته است که به تفضیل به شرح آن پرداخته می­ شود.
۲-۶-۱- اکسایش مستقیم در آند
برای اکسایش مستقیم دو خاصیت مهم برای آند مناسب لازم است [۱۱] :

 

 

پتانسیل رهایش اکسیژن بالا
 

پایداری در مقابل خوردگی
 

اکسایش الکتروشیمیایی آلودگی­ها می ­تواند به صورت مستقیم به وسیله جذب سطحی فیزیکی اکسیژن فعال ( رادیکال هیدروکسیل جذب شده OH) یا جذب سطحی شیمیایی اکسیژن فعال
( اکسیژن در شبکه اکسیدی MOX+1) صورت گیرد. این فرایند اغلب اکسایش مستقیم یا اکسایش آندی نامیده می­ شود. اکسیژن فعال جذب سطحی فیزیکی باعث احتراق کامل ترکیبات آلی ®­ و اکسیژن فعال جذب سطحی شیمیایی شده (MOX+1) در اکسایش انتخابی محصولات شرکت می­ کند.
(۲-۱) + zH+ + ze– + MOX R + MOX (OH)Z = CO2
(۲-۲) R + MOX+1 = RO + MOX
در حالت کلی رادیکال هیدروکسیل برای اکسایش آلودگی­ها بسیار مؤثرتر از O در MOX+1 است. به علت آزادسازی اکسیژن که در الکترود آند طبق واکنش زیر اتفاق می­افتد، اضافه ولتاژ زیادی برای آزادسازی اکسیژن نیازمند است که واکنش­های (۲-۱) و (۲-۲) با بازده جریان بالا اتفاق بیفتد. در غیر اینصورت جریان اعمالی برای تجزیه آب هدر می­رود]۱۲[ .
(۲-۳) ۲H2O – ۴e– → O2 + ۴H+
۲-۶-۲- مدل پیشنهادی برای اکسایش آندی مواد آلی به کمک رادیکال‌های هیدروکسیل]۱۲[
در این مدل رفتار متفاوت الکترودها در اکسایش الکتروشیمیایی باعث دسته­بندی الکترودها به دو گروه مختلف می­ شود:
 
 

5- شغل های برپا شده ممکن است ناخشنودی از دستمزد و حقوق را افزایش دهند .
6- هزینه ها ممکن است افزایش یابند از طریق :
– هزینه های آغازین مثل هزینه آموزش ؛
– هزینه های دور برد مثل سرمایه گذاری در تجهیزات .
2-8 عملیاتی کردن مفهوم کیفیت زندگی کاری
“مولینز” بر این عقیده است که به منظور عملیاتی کردن مفهوم کیفیت زندگی کاری و یافتن تعبیر عملی آن می توان گفت که این مفهوم زمانی به بهترین وجه درک خواهد شد که آن را به عنوان یک هدف ، به عنوان فرایندی که آن هدف را محقّق میسازد و به عنوان فلسفهای که تعیینکننده روش مدیریت افراد است در نظر بگیریم (مولینز، 1993،ص71 ).
کیفیت زندگی کاری به عنوان یک هدف : بهبود عملکرد سازمانی از طریق ایجاد مشاغل و محیطهای کاری چالشیتر، راضی کننده تر ، مؤثّرتر برای افراد در کلیّه سطوح سازمان .
کیفیت زندگی کاری به عنوان یک فرایند : فراخوانی تلاش های منظور تحقق هدف فوق از طریق دخالت و مشارکت فعّال کلیّه افراد سازمان. افراد از طریق دخالت فعّال خود میتوانند مشارکت معناداری را در سازمان داشته و احساس رضایتمندی بیشتری را تجربه نمایند و به پیشرفت و رشد شخصی خود مباهات کنند .
کیفیت زندگی کاری به عنوان یک فلسفه: نگرش افراد به عنوان دارایی هایی که بایستی خود را به مقصد ظهور رسانیده و بالنده شوند و قادرند دانش، مهارتها و تجربه و تعهّد خود را در اختیار سازمان قرار دهند، به عنوان هزینه هایی که اضافه بر تولید بوده و یابد کنترل شوند .
2-9 عناصر کیفیت زندگی کاری عبارتند از:
1- توجّه به تأثیر کار بر افراد به نسبت تأثیر بر اثربخشی سازمانی .
2- ایده مشارکت در حل مشکلات و تصمیم گیری سازمانی .
تمرکز تلاشهای کیفیت زندگی کاری تنها بر این نیست که افراد چگونه می توانند بهتر کار کنند بلکه بر این است که کار چگونه می تواند باعث شود که افرد بهتر کار کنند . یک جنبه مشخص از کیفیت زندگی کاری مشارکت در فرایند تصمیم گیریهای سازمانی است. منظور این نیست که تمام تصمیمات به روش مشارکتی گرفته شوند بلکه منظور این است که افراد در فرایند اتّخاذ تصمیم مهم که بر آنها تأثیر می گذارد سهیم باشند . دوّمین توجّه فعّالیت کیفیت زندگی کاری ساختاردهی مجدّد ماهیت اصلی کاری است که افراد انجام میدهند و نیز سیستم کاری که آنهارا حمایت می کنند . سازماندهی مجدّد کار شامل غنی سازی شغل، استفاده از گروه های خودگردان ، طراحی سیستم های فنّی کامل مجموعه شغلها و خط مشی ها و … است ( گوردون[34] ، 1987، ص63 ) .
2-10 رابطه بهره وری و کیفیت زندگی کاری
رابطه بهره وری و کیفیت زندگی کاری یک رابطه دو طرفه است . بدین معنی که بهبود کیفیت زندگی کاری و تأکید بر عوامل ملموس و عینی آن از قبیل حقوق و دستمزد ، امکانات رفاهی ، امنیت شغلی و مواردی از این قبیل تا حدود زیادی آسایش فکر و آرامش خیال کارکنان هر سازمان را تأمین می کند که نتیجه آن افزایش بهره وری منابع انسانی است . از سوی دیگر بالا رفتن بهره وری ، خود باعث احساس مؤفّقیت ، مفید بودن و کارآمد و مؤثّر بودن در محیط کار ( که خود یکی از نیازهای انسان است ) ، در فرد می شود که نتیجه آن افزایش QWL است بدین ترتیب می توان گفت که رابطه بهره وری و کیفیت زندگی کاری رابطه ای دو سویه ، تعاملی و تصاعدی می باشد (میرسپاسی ، 1372، ص 49) .
1- مبانی نظری ( تئوریک ) رابطه بهره وری و کیفیت زندگی کاری ( رابطه ای تعاملی تصاعدی است).
همانطور که اشاره شد، رابطه دو سویه بهره وری و کیفیت زندگی کاری ، رابطه ای تعاملی تصاعدی است. توجیه منطقی این الگو بر مبنای تئوری های موجود در علوم رفتاری ، به ویژه پارهای از تئوری های انگیزش دشوار نیست . چرا که پاسخ به این پرسش است که انگیزه رفتار انسانها چیست و چگونه می توان افراد را به کار بیشتر و بهتر برانگیخت . باید در تئوریهای انگیزش جستجو شود . در تعریف انگیزش آن را در میل بالا به انجام کار (هرسی و بلانچارد، ترجمه علاقهبند، 1368، ص85)، و نیز محرّکی درونی که انسان را به انجام کار برمی انگیزد (میرسپاسی، 1369، ص 417)، بیان کردهاند .
2-11 نظریات مختلف در مورد کیفیت زندگی کاری
نظریه پردازان و اندیشمندان به طرق مختلف به تبیین و توضیح کیفیت زندگی کاری (QWL) پرداخته اند که برخی از نظریات این دانشمندان در ادامه آورده می شود :
نظر “زیلاگی[35]” و “والاس[36]” در مورد کیفیت زندگی کاری
“زیلاگی” و “والاس” کیفیت زندگی کاری را «فرایندی از تصمیم گیری مشترک، همکاری و سازش متقابل میان مدیریت و کارکنان دانسته و اجزاء کیفیت زندگی کاری را بصورت زیر خلاصه کردهاند» (زیلاگی و والاس، 1987، به نقل از رمضانی، 1380، ص 37) .
1– حقوق و مزایا : که باید براساس میزان دقّت، توانایی و کوشش افراد در سازمان به آنان تعلّق گیرد، چنانچه حقوق و مزایای تعلّق گرفته ناکافی باشد افراد ممکن است به سازمان های دیگری رو آورند .
2- جداول کاری منعطف: عوامل متعددی در این طبقه بندی جا می گیرند از قبیل کار تمام وقت، کار پاره وقت چهار روز کار در هفته ، زمان کاری شناور ، اوقات فراغت در بین کار، مرخصی و تعطیلات ، زمان کار شناور به افراد آزادی بیشتر و فرصت پرداختن به فعّالیتهای غیرکاری را می دهد.
<stro< p=””></stro<>

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.
ng>3- ماهیت شغل: منظور فعّالیت روزانه است ، چنانچه ساختار شغل مناسب با توانایی ها و استعداد افراد باشد در آن صورت احساس رضایت به وی دست می دهد .
4- جنبه های فیزیکی شغل: به مرور زمان توجّه فزاینده ای به امنیت کارگران در مقابل مواد شیمیایی خطرناک ، مخاطرات ایمنی و سر و صدا در محیط کار معطوف می شود . چنانچه کارکنان در مدت زمان طولانی در محیطی که از نظر شرایط و ابزار کار نامناسب است بکار گرفته شوند در آن صورت رضایت شغلی آنان کاهش می یابد.

شناخت رابطه استرس شغلی با رضایت شغلی 

 
یکی از عوامل تعیین کننده میزان اثر صدا بر عملکرد افراد ، تفاوت های فردی است . نتایج تحقیقات در زمینه پخش موسیقی در محیط کار حاکی از آن است که کارکنان از شنیدن آن در محل کار لذّت می برند و معتقدند این عامل باعث افزایش کارآیی می شود ( ساعتچی، 1380، ص 279).
5- جنبههای نهادی شده داخل و خارج شغل: عوامل داخلی شامل امنیت شغلی، امکانات رفاهی، رستوران، بهداشت محیط کار و عوامل خارجی شامل فرصتهای تحلیلی، موانع شغلی یا اتحادیه ای برای رشد و پیشرفت بازار کار و محدودیت های نژادی، جنس و سن و … می باشد .
6- عوامل سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی مؤثّر بر زندگی کاری: رضایت یا عدم رضایت از زندگی شغلی ممکن است به محیط کار منتقل شود . مسائلی از قبیل ارتقاء سطح زندگی ، هزینه های بالای مسکن ، مشاجرات خانوادگی و آلودگی هوا باعث ناتوانی و اضطراب شده و در نهایت منجر به عدم رضایت می گردند . از طرف دیگر امکانات رفاهی باعث آرامش و آسایش زندگی افراد شده و رضایت آنان را فراهم می آوردند ( رمضانی، 1380، ص57) .

دیدگاه توماس[37] در مورد کیفیت زندگی کاری
“توماس” کیفیت زندگی کاری را در چهار مشخصه زیر خلاصه میکند (میرسپاسی، 1376، ص99):
1-امنیت[38] و ایمنی شامل ایمنی جسمی و روانی
2- مساوات[39] و منصفانه بودن حقوق مزایا
3- زمینه پرورش[40] و وجود فرصت پرورش مهارت ها و یادگیری مستمر
4- دموکراسی و مشارکت داشتن در تصمیم گیری
دو تن از دانشمندان کیفیت زندگی کاری را فرایندی از تصمیم گیری مشترک ، همکاری و سازش متقابل میان مدیریت و کارکنان دانسته و اجزای کیفیت زندگی کاری را در قالب نمودار شماره ( 2-4) خلاصه نموده اند ( هنری لاجی ، 1987 ، ص 683 ) .
نمودار 2-3: اجزای كیفیت زندگی كاری
2-12 اجزاء عمده کیفیت زندگی کاری از دید انجمن مدیریت آمریکا:
در تحقیقی که در انجمن مدیریت آمریکا به عمل آمده کارکنان معتقدند که یازده مورد زیر اجزاء عمده کیفیت زندگی کاری هستند .
1- حقوق و دستمزد
2- مزایا ( به ویژه مزایای درمانی )
3- امنیت شغلی
4- داشتن شانس انتخاب شغل
5- نداشتن تنش های کاری
6- شرکت در تصمیم هایی که به سرنوشت افراد مربوط می شود .
7- دموکراسی در محل کار
8- سهیم بودن در سود
9- وجود نظام بازنشستگی
10- وجود امکانات و خدمات رفاهی
11- چهار روز کار در هفته ( سمی زاده ، 137، ص32 ).
2-13 الگوی ریچارد والتون[41]
“والتون” هشت طبقه بندی اصلی را به عنوان چارچوبی برای تحلیل کیفیت زندگی کاری مشخص می کند ( رزالی، 2004، ص44 ) .
1- برای پرداخت کافی و منصفانه: پرداخت مساوی برای کار مساوی و نیز تناسب پرداختها با معیارهای اجتماعی و معیارهای کارکنان و تناسب آن با دیگر انواع کار . آیا پرداخت با انواع کارهای دیگر سازگاری دارد ؟ آیا درآمد کار تمام وقت با استانداردهای جامعه یا استاندارد شاغل تطبیق می کند ؟ ( هاروی و براون ، 1377 ، ص 669 ) .
2- شرایط کاری امن و سالم: از شرایط کلیدی که کارکنان می خواهند در پیوند با کار برقرار باشد محیطی دلپذیر ، آسوده و امن ، آزاد از عوامل خطرناک سم ها و مواد سرطان زا می باشد ( طوسی ، 1380 ، ص 138 ) .
خسارت های مالی و جانبی که از نارسایی ایمنی و بهداشتی کار سرچشمه می گیرد ، به تنهایی دلیل بسنده ای برای توجیه برنامه های بهسازی محیط کار است . هدف های بهسازی وضع ایمنی و بهداشت محیط کار در درجه اوّل متوجّه حمایت و حفظ کارکنان و در پی کاهش هزینه هاست ( رابینز، 1378 ، ص 55 ) .
حفظ ایمنی و سلامت کارکنان یکی از مهمترین مؤلّفههای فرایند نگهداری منابع انسانی می باشد (عباس پور ، 1382، ص104 ) .
آیا شرایط کار بی خطر است ؟ آیا ساعت کار منطقی است ؟ محیط فیزیکی و روحی کار مناسب است؟ (سلمانی ، 1384، ص 16 )
3- تأمین فرصت امنیت در رشد مداوم: فراهم نمودن زمینه بهبود توانایی های فردی ، فرصتهای پیشرفت و فرصت های بکارگیری مهارت های کسب شده و تأمین درآمد و اشتغال، تا چه حد می تواند دانش و مهارت های تازه برای انجام کارهایی که در آینده به کارکنان واگذار می شود بدست آورد ؟ چه امکاناتی برای افزایش و بکارگیری پتانسیل فرد و پیشرفت وی در سازمان وجود دارد ؟ ( سلمانی ، 1384 ، ص 17).
4- قانونگرایی: فراهم بودن زمینه آزادی بیان بدون ترس از انتقام مقام بالاتر ، قانونگرایی به هماهنگ بودن سازمان با کارکنان و فرصت ابراز عقیده از سوی کارکنان است (رازالی، 2004). تا چه اندازه بدون ترس می توان نظرات خود را بیان کرد ؟ تا چه اندازه از آرامش نسبی در محیط کار برخوردار هستند ؟ چه روش های مدوّنی بری اقامه شکایت در سازم
ان وجود دارد ؟
5- وابستگی اجتماعی زندگی کاری: به نحوۀ برداشت کارکنان در مورد مسئولیت های اجتماعی سازمان اشاره دارد احساس مسئولیت سازمان در برابر محیط ، ارج نهادن مدیران سازمان به قوانین حاکم بر جامعه شامل می شود (علامه ، 1378، ص120) .
از دیدگاه های کارکنان در تولید، کاهش هزینه ها، نحوه استخدام ، از بین بردن ضایعات، بازاریابی و فروش فنون چه مسئولیت اجتماعی دارد (هاروی و براون، 1377، ص 670).
6- فضای کلّی زندگی و کار: تعادل کلّی بین کار و اوقات فراغت (رازالی، 2004). آیا سازماندهی کار به عضو خود اجازه پرداختن به سایر نقش های زندگی را می دهد (هاروی و براون، 1377، ص 670).
آیا بین کار و زندگی غیرشغلی تعادل وجود دارد ؟ آیا فشارهای محسوس و نامحسوس شغلی وجود ندارد (کامنینگز و اورلی ، 1375 ، ص 530 ) .
7- انسجام اجتماعی زندگی کاری: اشاره به روابط مبنی بر اعتماد بین کارکنان و احساس تعلّق افراد به سازمان دارد. سازمان تا چه حد به نشانه های موقعیتی و سلسله مراتب متّکی است؟ آیا صراحت بین اشخاص و حمایت از یکدیگر در میان کارکنان وجود دارد؟ آیا انصاف در پیشرفت به سمت بالا وجود دارد ؟ آیا پیشرفت بر حسب شایستگی است؟ فرصت برقراری ارتباط با دیگران است؟ کارکنان از سوی یکدیگر حمایت می شوند؟ (کامنیگز و اورولی، 1375، ص 530) .
8- توسعه قابلیت‌های انسانی: به فراهم بودن فرصت هایی چون استقلال و خودکنترلی کار، استفاده از مهارتهای گوناگون و دسترسی به اطلاعات مناسب به کار گفته می شود. زمینه خودگردانی و خود کنترلی در کار وجود دارد؟ امکان استفاده از دامنه وسیعی از مهارت ها وجود دارد؟ دسترسی به اطلاعات مربوط به شغل وجود دارد ؟ (علامه، 1378، ص 98).
2-14 تعابیر نوین کیفیت زندگی کاری
امروزه عوامل برنامههای کیفیت زندگیکاری در مفاهیم مدیریت کیفیت فراگیر[42]، قدرتمند سازی کارکنان[43] و مهندسی دوباره سازمان[44] گنجانده شده است (گوردون، 1996، ص 524).
2-15 مدیریت کیفیت فراگیر