مستضعف: ۱۳۵
برهان، نور: ۱۳۵
بهیمه، انعام: ۱۳۶
باغ، عاد: ۱۳۶
محصنات: ۱۳۶
وسیله: ۱۳۷
سُحت: ۱۳۷
حَب، نوی: ۱۳۷
نعمت الله: ۱۳۸
انفال: ۱۳۸
کلمات: ۱۳۹
ذوی القربی: ۱۳۹
قوه: ۱۴۰
مؤمنین: ۱۴۰
اذان: ۱۴۰
عَرَض: ۱۴۱
الصادقون: ۱۴۱
قدم صدق: ۱۴۲
سلام: ۱۴۲
حسنی، زیاده: ۱۴۲
سوء، فحشاء: ۱۴۳
آیه: ۱۴۳
ایام الله: ۱۴۳
متوسمین: ۱۴۴
نجم، علامات: ۱۴۴
مبذر: ۱۴۵
شجره ملعونه: ۱۴۵
مقاما محمودا: ۱۴۶
وُد: ۱۴۶
خبائث: ۱۴۷
تفث: ۱۴۷
الرجس: ۱۴۸
بئر معطله، قصر مشید: ۱۴۸
اللغو: ۱۴۸
برزخ: ۱۴۸
عذاب: ۱۴۹
خیر: ۱۴۹
سوء: ۱۴۹
لهو الحدیث: ۱۵۰
انکر الأصوات: ۱۵۰
فاحشه: ۱۵۰
سبیل: ۱۵۱
أمانه، إنسان: ۱۵۱
اعمی، بصیر: ۱۵۲
امام مبین: ۱۵۲
جنب الله: ۱۵۲
حسنه و السیئه: ۱۵۳
حلیه: ۱۵۳
تذکره: ۱۵۳
ابرار: ۱۵۴
نعیم: ۱۵۴
لاغیه: ۱۵۴
نتیجه: ۱۵۶
فهرست منابع: ۱۵۷

 

فصل اول:
کلیات
 

 

تبیین موضوع
 

بحر عمیق و پرژرفای قرآن کریم، منبع وسیع و پایان ناپذیری از معارف و دانستنیهاست که برای دستیابی به آن و نوش کردن از آن، لازم است زبان قرآن، یعنی زبان عربی را فراگرفت. یکی از مهمترین و مؤثرترین عناصر هر زبان، واژگان و کلمات آن زبان است که برای فهم آن زبان باید آنها را به خوبی کنکاش کرد. بیشک فهم صحیح و کامل معنای کلام قرآن، نیز متوقف بر فهم و درک صحیح و کامل معنای واژگان و کلمات آن است؛ هرچند شناخت مؤلفه های دیگری چون اسالیب و ساختارهای زبان عربی نیز برای فهم آن لازم است. در مورد قرآن کریم به دلایل زیادی شناخت و درک معانیِ صحیح و دقیقِ کلمات و واژگان، اهمیتی صدچندان پیدا میکند؛ از جمله اینکه قرآن، کلام بشر نیست بلکه سخن خداوند متعال است؛ و معارفی عمیق و مربوط به جهان ماوراء در آن مطرح شده است. برای دریافت و درک معانی صحیح واژگان قرآن و همچنین راهیابی به بطون و پرده های درونی کلام حق، لازم است که به سراغ استخراج معانی دقیق واژگان قرآن، از منابع اصیل و دست نخوردهای برویم که حتیالامکان نزدیکترین منابع به عصر نزول باشند تا دستخوش تغییرات و تطوراتی که در اثر گذر زمان زبانها بدان دچار میشوند نشدهباشند و معنای کلمات در آنها عوض نشده باشد. سخن رسول اکرم (ص) و ائمۀ اطهار (ع) در این زمینه نه تنها از نزدیکترین منابع به عصر نزول هستند بلکه بر اساس روایت معروف «انما یعرف القرآن من خوطب به»[۱] با مراجعه به کلام ایشان به سراغ کسانی رفتهایم که مخاطبان اصلی قرآن کریم هستند و چه کسی بهتر از آنکه مخاطب سخنی بوده، میتواند مراد گوینده را دقیقتر، کاملتر و بهتر عنوان کند.
از حضرات معصومین علیهم صلوات الله روایات زیادی در حوزۀ قرآن کریم و تفسیر کلام حق به ما رسیده است. و این بدان دلیل است که از همان ابتدا، مسلمانان برای فهم قرآن به ایشان مراجعهکرده و سؤالات خود را مطرح مینمودند. بسیاری از این سؤالات در مورد معانی و مفاهیم کلمات قرآن است و این مطلب، با توجه به اینکه سؤالکنندگان، عربزبان بودهاند و در همان صدر اول و نزدیکترین افراد به زمان نزول قرآن زندگی میکردهاند، خود اهمیت ویژهای دارد و جای بسی تأمل.
بر اساس آنچه مطرح شد، در عصر کنونی نیز، برای رهیافت به معانی و مفاهیم صحیح عبارات کلام حق، لازم است معنای اجزاء کلام یعنی کلمات و واژگان روشن شود؛ حال اگر در مورد معنای کلمات، روایاتی از معصومان
در دسترس باشد باید پس از اطمینان از اعتبار و صحت آن احادیث، به آنها رجوع کرده و باتوجه به آنها مراد خداوند را از آیاتش کشف نمود و اگر روایات صحیحی در دسترس نباشد، باید به همان معنا و مفهومی که در کتب لغتِ نزدیک به عصر نزول مطرح شده اعتماد کرد.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
 

 

اهمیت و ضرورت موضوع:
 

قرآن کریم به زبان عربی مبین و مطابق با اسالیب بیان عربی و نظم بدیع آن نازل شده است. بدیهی است هر کس بخواهد به معانی و مقاصد قرآن کریم دست یابد باید بهره زیادی از زبان و لغت عربی داشته باشد وگرنه قادر به فهم آن نخواهد بود. امروزه مفردات قرآن به عنوان یکی از دانش‌های قرآنی مطرح است و کتاب‌های متعددی درباره آن تألیف شده است.
عالمان و مفسران اسلامی همواره بر ضرورت آگاهی از معانی الفاظ قرآن کریم به عنوان مقدمه ورود به تفسیر قرآن تأکید کرده‌اند؛ راغب اصفهانی صاحب بزرگترین و ارزشمندترین کتاب لغت قرآن نیز در مقدمه مفردات می‌نویسد:
به نظرمی رسد که نخستین دانش مورد نیاز یک مفسر علوم لفظی (ادبی) است و از میان علوم لفظیه تحقیق درباره کلمات قرآن از همه مهم‌تر است. نیاز مفسر به تفسیر واژه‌های قرآن همانند نیاز بنّا به خشت خام است در ساختن بنا کسی که می‌خواهد قرآن را تفسیر کند اول باید معنای واژه‌ها را بداند وگرنه نمی‌تواند قرآن را تفسیر کند.[۲]
سیوطی تفسیر قرآن را تنها برای آن دسته از مفسران جایز می‌داند که جامع همه علوم مورد نیاز در تفسیر باشد، آنگاه او اولین دانش از آن‌ ها را دانش لغت می‌داند: «احدها اللغهُ لِاَنّ بها یُعْرَفُ شرحُ مفرداتِ الألفاظ ومدلولاتِها بحسبِ الوضع»[۳].
پس از روشن شدن اهمیت و ضرورت دانستن مفردات قرآن برای فهم و درک صحیح مراد خداوند، باید گفت از آنجا که قرآن کلام بشر نیست و از سوی پروردگار جهانیان بر پیامبرش نازل شده، دارای پیچیدگیها و تفاوتهایی نسبت به کلام بشر است. شاهد این مدعا نقلهایی است که از همان صدر اسلام به دست ما رسیده و حاکی از این مطلب است که حتی بعضی از اعراب همزمان پیامبر هم معنای بعضی از واژگان قرآن را نمیدانستهاند. مثلا نقل شده که از خلیفه اول معنای واژه «اب» را پرسیدند؛ و او پاسخ داد: «ای سماء تظلنی و ای ارض تقلنی اذا قلت فی کتاب الله ما لا علم لی به»[۴] عمر این آیه (۳۱ عبس) را قراءت کرد و گفت: «کل هذا قد عرفنا فما الاب».[۵]این حاکی از آن است که معناشناسی واژگان قرآن فقط برای غیر عربزبانان مطرح نیست بلکه بسیاری از اعراب زمان نزول هم در فهم معنای بعضی از کلمات قرآن دچار مشکلاتی بودهاند. بهترین، آگاهترین و قابل اعتمادترین افراد برای مراجعه و سؤال کردن از مشکلات و پیچیدگیهای کلام قرآن، مخاطبان حقیقی آن یعنی رسول اکرم (ص) و وارثان حقیقی ایشانند.
نقش اهل بیت در تبیین و تفسیر قرآن کریم از آنجایی روشنتر میشود که بدانیم بسیاری از تفاسیری که از صده های اول و دوم هجری به دست ما رسیده تفاسیر روایی ارزشمندی هستند که در آنها روایاتی که از پیامبر اکرم و ائمه اطهار (ع) در خصوص تفسیر و تبیین آیات قرآن وجود داشته گردآوری شدهاست. تفاسیری چون: ‏تفسیر القرآن الکریم (ثمالى) نویسنده: ابوحمزه ثمالى، کتاب التفسیرنویسنده: عیاشى محمد بن مسعود، تفسیر قمى‏نویسنده: قمى على بن ابراهیم. این نقش روایات تفسیری که در حقیقت نقش صاحبان این روایات یعنی پیامبر (ص) و امامان معصوم در تفسیر قرآن است آنچنان حائز اهمیت و در خور توجه بوده که بعضی از دانشمندان و مفسران، قائل به مکتب تفسیری روایی محض شدهاند و در تفسیر قرآن فقط و فقط مراجعه به روایات اهل بیت را جایز دانستهاند و دیگر روش های تفسیری را باطل و حرام میدانند. _که البته صحیح یا غلط بودن این تفکر خود جای بحث دارد.

 

پیشینۀ پژوهش:
 
 

۲- بررسی ماده: نخست؛ در ماده ۱۵۰ مقنن دو وضعیت را بیان نموده ولی برای هر دو وضعیت یک نتیجه پیش بینی شده است. در حالتی که مرتکب جرم (هر نوع جرمی) در حین ارتکاب جرم مجنون بوده و یا پس از ارتکاب جرائم تعزیری دچار جنون شود (جنون پس از ارتکاب جرم غیر تعزیری اعم از مستوجب حد یا قصاص مشمول این وضعیت نیست.) دوم؛ با وجود این مقدمات اقدام تأمینی تعیین شده در ماده بر فرد اعمال شدنی است: جنون شخص اعم از ادواری یا دائمی به علاوه حالت خطرناک وی برای جامعه و اطرافیان به نظر متخصص ثابت باشد به نوعی که آزاد بودن وی مخل نظم و امنیت جامعه باشد. سوم؛ به دستور ریاست دادسرا یعنی دادستان یا در مواردی که دادستان برخی از وظایفش را به معاونش تفویض کرده باشد، معاون وی یا جانشین دادستان در مواردی که دادستان حضور ندارد، تا رفع حالت خطرناک که علت دستور نگهداری می باشد در محل مناسبی نگهداری می شود. این دستور از وظایف اختصاصی دادستان است و دادیار تحقیق باید این دستور را به تأیید دادستان برساند. مدت نگهداری تعیین نمی شود چرا که مشخص نیست چه زمانی فرد از حالت جنون یا خطرناک رهایی می یابد. چهارم؛ البته دستور دادستان به فوریت اجرا می شود ولی این امر مانع از اعتراض ذینفع به این دستور نمی شود و شخص نگهداری شده یا وابستگان او می توانند بدان در دادگاه کیفری اعتراض نمایند. شاید این سؤال پیش آید از سویی جنون و حالت خطرناک فرد ثابت شده است چگونه است که خود فرد که مجنون است به این دستور می تواند اعتراض کند؟! اگر فرد مجنون بوده خصوصاً در حالتی که باعث رفع مسؤولیت کیفری اش شده ممکن است همین عملش حاکی از عدم اختلال روانی وی باشد لکن این اشکال محقق نیست چرا که ممکن است فرد در حین ارتکاب جرم مجنون باشد و جنونش ثابت باشد ولی حالت خطرناک وی مرتفع شده باشد و در عین حال جنونش درمان شده باشد. منظور از خویشاوندان نظر به اطلاق عبارت اعم از نسبی و سببی است. پنجم؛ دادگاه صالح که تبعاً دادگاه کیفری است زیرا در مقام اعتراض به دستور دادسرا باید دادگاه کیفری رسیدگی نماید. با حضور معترض تشکیل می شود که با توجه به شیاق خبری ماده حضور معترض الزامی است. دادگاه با جلب نظر متخصص در جلسه ای اداری اقدام به رسیدگی می کند و با تشخیص حالت رفع حالت خطرناک در مورد ختم مدت نگهداری، حکم صادر می نماید و اگر نظرش بر عدم رفع وضعیت خطرناک باشد و جنون نیز به قوت خودش باقی باشد، حکم به تأیید دستور دادستان صادر می نماید. منظور از جلسه اداری در برابر جلسه ی قضایی است چرا که در این جلسه به دستور اداری دادستان مبنی بر نگهداری مجنون خطرناک رسیدگی می شود و در قالب قراری قضایی تا جلسه ای برای رسیدگی قضایی تشکیل شود. ششم؛ حکمی که در دادگاه صادر می نماید قطعی است لکن این قطعیت مانع از آن این نیست که هرگاه علت صدورش مرتفع شد بدان اعتراض نمایند و مرجع اعتراض همان دادگاه صادر کننده حکم قطعی است. در تمام موارد یاد شده در ماده هرگاه بنا به تشخیص متخصص بیماری های روانی، مرتکب درمان شده باشد بر حسب پیشنهاد مدیر محل نگهداری او دادستان دستور خاتمه اقدام تأمینی را صادر می کند. این عبارت دچار ابهام است و مشخص نیست دادستان خاتمعه دسترو خودش را اعلام می نماید یا می تواند نسبت به حکم دادگاه را ملغی نماید؟ که این امر با اصول آیین دادرسی کیفری که تبعیت دادسرا از دادگاه است در تعارض است لذا این اطلاق منصرف از این حالت است و در این وضعیت دادستان باید موضوع را به دادگاه منعکس و منتظر تصمیم دادگاه باشد.

 

۳- به موجب قانون جدید، در تبصره یک تکلف شخص مجنونی که بعد از جرایم موجب حد، قصاص و دیات مشخص گردیده است (شمس ناتری، محمد ابراهیم؛ همان، ص ۳۷۴). در تبصره چند وضعیت مورد تقنین قرار گرفته است. اول؛ فرد که بعد از ارتکاب جرم مستوجب حد، و بعد از صدور حکم قطعی دچار جنون می شود این جنون مانع از سقوط حد نیست چرا که دلیلی بر سقوط حد وجود ندارد و در حین ارتکاب جرم واجد شرایط عامه تکلیف بوده و جنون بعدی تأثیری بر مسؤولیت جنائی وی ندارد. دوم؛ در حالتی که جنون در حدودی که جنبه ی حق اللهی دارند قبل از صدور حکم قطعی باشد، تعقیب یا محاکمه تا زمان افاقه به تأخیر می افتد این تبصره و ماده مرقوم درباره ی جنون قبل از صدور حکم قطعی در جرایم تعزیری ای که جنبه عمومی دارند سکوت گزیده است و در این باره مقنن سخن نگفته در حالی که مطابق با عدالت نیست اگر بگوییم مانع تعقیب و محاکمه نیست چرا که فرد مجنون قادر به دفاع از خود نیست و نظر به جنونش وکیل هم نمی توان گرفت از سویی اگر بگوییم تعیین قیم می شود در جواب باید گفت قیم تنها در امور مالی دخالت می تواند بکند نه در اموری که غیر مالی است. پس بهتر بود مقنن در خصوص وضعیت جنون پس از ارتکاب جرمک و در حین رسیدگی یا تعقیب سخن می گفت و می توان با استناد به اصل انصاف و وحدت مناط تبصره یک بیان داشت که تعقیب یا محاکمه تا زمان افاقه به تعویق می ا فتد و این وضعیت را می توان از اطلاق تبصره ماده ۶ قانون آیین دادرسی کیفری نیز استنباط نمود و سکوت مقنن را در این تبصره دلیل بر عدم توقف نیست. سوم؛ جنون قبل از صدور حکم قطعی در جرایمی که جنبه حق الناسی دارند اعم از مستوجب تعزیر و حد یا قصاص و یا دیه و همچنین ضرر و زیان ناشی از جرم مانع تعقیب و رسیدگی نیست و مفهوم این عبارت این است که فرد مجنون تحت تعقیب قرار گرفته و محکومیت می یابد در حالی که نه می تواند وکیل داشته باشد چرا که عقد وکالت تحققش نیاز به شرایط اساسی صحت معاملات دارد که یکی از آن یعنی اهلیت مفقود است و از سویی قیم نیز در امور غیر مالی حق دخالت ندارد که در حد سرقت و قذف و قصاص و برخی تعزیرات قابل گذشت بدین گونه است. جنون در حین اجرای حکم حبس، باعث می شود که فرد در بیمارستان روانی تا زمانی که بهبود یابد نگهداری شود البته این ایام نگهداری جز مدت محکومیت محسوب است. جنون بعد از صدور حکم مسقط مجازات تعزیری نخواهد بود زیرا اصل بر اجرای مجازات است.
فصل سوم : شرط اختیار از عوامل مانع مسئولیت کیفری
در کنار بلوغ و عقل، اختیار سومین رکن اهلیت جزایی است که فقدان آن باعث اختلال در اهلیت جزایی و عدم مسئولیت کیفری فرد غیر مختار خواهد شد. عوامل مخل اختیار عبارتند از اضطرار، اجبار و اکراه که سه مصداق از مصادیق عوامل مانع مسئول کیفی هستند و ناشی از عدم اختیار تام فرد در هنگام ارتکاب جرم می باشند.در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در فصل دوم موادی ناظر بر شروط اختیار می باشد که به تحلیل آنها پرداخته می شود در راستای همین امر لازم به نظر می رسد که ابتدا توضیحاتی در همین رابطه داده شود.
مبحث اول : اضطرار از عوامل مانع مسئولیت کیفری
اضطرار که در میان عوامل مانع مسئولیت کیفری دارای یک قاعده نیز در میان قواعد فقه می باشد، در بیان برخی حقوق دانان جزء علل موجه جرم دانسته شده و مورد بحث قرار گرفته است. در تحلیل و بررسی این عامل پس از تعریف لغوی و اصطلاحی به مستندات قاعده ی اضطرار پرداخته می شود؛ سپس مبنای توجیه کننده ی اضطرار و پس از آن سابقه و آنگاه شرایط اضطرار تبیین می گردد؛ در ادامه، ماهیت اضطرار از جهت علت موجه یا مانع بودن بررسی شده و در انتهای این فصل به رابطه ی اضطرار با ضرورت اشاره خواهد گردید.
گفتار اول : تعریف ، شرایط و ماهیت اضطرار
بند اول : تعریف اضطرار
تعریف اضطرار باید به جهت لغوی و ا صطلاحی مورد اشاره قرار گیرد.
۱-۱: تعریف لغوی اضطرار
اضطرار مصدر باب افتعال از ماده «ضرّ» به فتح یا ضم ضاد می باشد که در صورت ضم ضاد به جهت لغوی به معنای احتیاج پیدا کردن به چیزی، ناچار، ناگزیری، درمانده شدن، تنگدستی، بیچارگی، بی اختیاری و بد حالی می باشد. (فیروز آبادی بی تا، ج ۲،ص ۱۰۷)
۲-۱ : تعریف اصطلاحی اضطرار
در تعریف اضطرار، نظرات مختلفی از سوی فقها و حقوق دانان ابراز شده که طبیعتاً امکان نقل و بررسی همه ی آن ها وجود ندارد و لذا به نمونه هایی اشاره می گردد. یکی از اساتید می گوید: «حالت اضطرار عبارت از پیش آمد وضعی است که نگاهداری حق و یا مالی ملازمه با آسیب رساندن به مال غیر و بالنتیجه ارتکاب جرم دارد.» (علی آبادی ۱۳۴۳، ج ۱ک ۲۴۳) رنه گارو معتقد است: «حالت اضطرار حالتی است که به علت یک واقعه ی ناشی از طبیعت یا از انسان در شخص به وجود می آید و مرتکب در آن حالت برای نجات خود یا دیگری از خطر مهم قریب الوقوعی که به نحو دیگری قابل اجتناب نیست، خویشتن را مجبور به ارتکاب فعل یا ترک فعلی که جرم محسوب است، می بیند.» (حبیب زاده ۱۳۷۵،ص ۵۶)
یک حقوق دان مصری، اضطرار را واقع شدن شخص، تحت شرایط و موقعیت تهدید آمیز دانسته است که خروج از آن مقتضی ارتکاب فعلی باشد. (عوده ۱۴۰۵ ه ق، ج ۱،ص ۵۷۷) یکی دیگر از اساتید معتقد است، اضطرار موقعیت شخصی است که با فقدان هرگونه تعرض بیرونی، برای حفظ حقوق یا اموال در معرض خطر خود یا دیگری ناگزیر از ارتکاب جرم می گردد.» (گلدوزیان ۱۳۷۴، ج ۲،ص ۱۹۱)
در میان فقها، علامه ی حلی (ره) می نویسد: «مضطر کسی است که از تلف خویش بیم داشته باشد.» (حلّی ۱۳۸۹ ه ق، ج ۴،ص ۱۶۲) محقق اردبیلی (ره) نیز معتقد است که اضطرار چیزی است که صبر بر آن مقدور نیست؛ مثل گرسنگی. (اردبیلی ۱۳۸۶ ه ق،ص ۳۶۳)
فارغ از میزان جامعیت و مانعیت پیش گفته، به نظر می رسد نکاتی از آن ها مستخرج باشد که عبارتند از: دلالت بر اضطرار در حقوق کیفری و در نتیجه ارتکاب جرم، مسلوب الاراده نبودن مضطر، شمول اضطرار بر جان، مال و حیثیت خود یا دیگری، هم پوشانی برخی تعاریف با دفاع مشروع و اکراه و مفاهیم مشابه، تعرض مضطر به حق، مال یا تمامیت جسمانی دیگری و گاهی به حق جامعه، جرم بودن رفتار مضطر در قانون جزا و اختلاف نظر در مورد محدوده ی اضطرار که فقط تلف جان است یا غیر آن را نیز شامل می شود.
بند دوم : شرایط تحقق اضطرار
شریط تحقق اضطرار را باید از منظر شرایط عناصر اصلی آن یعنی خطر و رفتار مضطر مورد بررسی قرار داد. (حبیب زاده ۱۳۷۵،ص ۷۴)
۲-۱ : شرایط خطر
در ماده ی ۵۵ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰و قوانین قبل و بعد آن، عبارت خطر در مورد اضطرار به کار رفته است و مقنن مثل بحث دفاع مشروع از عبارت تجاوز استفاده نکرده است، زیرا در دفاع مشروع، اقدام مهاجم باید مجرمانه باشد ولی در اضطرار بحث مجرمانه بودن خطر مطرح نیست. در بررسی شرایط خطر باید سه نکته را مورد نظر قرار داد.
الف ) منشأ خطر
در ماده ی ۵۵ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰مقنن به سه نمونه از مصادیق خطر یعنی آتش سوزی، سیل و طوفان اشاره نموده است و با به کار بردن قید «از قبیل» نشان داده است که این مصادیق، تمثیلی هستند نه حصری. اما نکته ای که در قانون جدید قابل توجه است، اضافه شدن بیماری به این مصادیق است که گویا حاکی از آن است که مقنن به این نکته توجه نموده است که خطر ممکن است مادی یا معنوی و دارای ریشه ی درونی یا بیرونی باشد. بنابراین باید گفت خطری که می تواند ریشه ی اضطرار گردد به جهت منشأ ممکن است مادی یا معنوی از نوع د رونی یا بیرونی باشد.
ب) متعلّق خطر
جان یا مال خود یا دیگری متعلقی است که در کلیه ی قوانین جزایی ایران به عنوان موضوع خطر مورد اشاره قرار گرفته است. در اینجا دو نکاته ی قابل طرح می باشد؛ اول: آنکه منظور از جان باید مجموعه حقوقی باشد که به نفس و جان تعلق دارد، مانند سلامتی جسم، آزادی تن، عرض، شرف و اعتبار. (سعید ۲۰۰۲ م،ص ۵۶۵) و اختصاص جان به نفس خلاف غرض مقنن است؛ دوم: مشخص نیست چرا مقنن همچون ماده ی ۶۱ ق.م.ا در مورد دفاع مشروع علاوه بر جان و مال به عرض، ناموس و آزادی اشاره نکرده است و این در حالی است که قطعاً دفاع از ناموس در خیلی از موارد مهم تر و حیاتی تر از دفاع مال است و اضطرار ناشی از آن جدی تر از اضطرار ناشی از به خطر افتادن مال انسان، مثل ورود به ملک غیر برای جلوگیری از تعرض به ناموس خویش. در قانون جدید مجازات اسلامی نیز همچنان بر نفس یا مال خود یا دیگری تأکید شده و مقولاتی همچون عرض، ناموس و آزادی مغفول مانده اند. تنها توجیه محتمل در این باره ان است که جان در معنایی عام شامل این مصادیق نیز دانسته شود.
ج ) چگونگی خطر
مطابق ماده ی ۵۵ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰ و قیود مندرج در آن اضطرار در صورتی پذیرفته است که خطر واجد ویژگی هایی باشد که به شرح ذیل است.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.
 

 

به فعلیت رسیدن خطر
 

قید «هنگام بروز خطر شدید» در ماده ی ۵ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰حاکی از آن است که اضطرار زمانی پذیرفته است که خطر مورد استناد در حال وقوع باشد و خطر محتمل، بعید الوقوع و حتی قریب الوقوع نیز باعث توجیه رفتار مجرمانه ی مضطر نخواهد شد. این در حالی است که در بحث دفاع مشروع در ماده ی ۶۱ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰وجود خطر قریب الوقوع نیز باعث توجیه دفاع مشروع می گردد ولی در اضطرار فقط خطر به فعلیت رسیده قابلیت توجیه اضطرار را دارد.
در قانون جدید مجازات اسلامی مقنن به درستی این نقصیه را برطرف نموده و با ذکر عبارت «هنگام بروز خطر شدید فعلی یا قریب الوقوع» اجازه داده است که اقدام مضطر در قبال خطر قریب الوقواع نیز قابل قبول باشد.

 

 

شذت خطر
 

شدید بودن خطر که فقها از آن تعبیر به مُلجی می کنند به معنای ان است که خطر باید به صورتی باشد که فرد به خاطر انفعال در مقابل آن، اختیار معمول خویش را از دست بدهد و اراده اش را تحت الشعاع قرار گیرد. طبیعتاً تشخیص شدید بودن یا نبودن خطر با دادگاه و قاضی است؛ اما ملاک در شدید بودن، امری شخصی است و نمی توان برای آن قاعده ای نوعی طراحی نمود.
البته در نظرات برخی فقها مثل حضرت امام (ره) مطالبی دال بر قبول اضطرار در مقابل خطری که منجر به بیماری سخت عادتاً غیر قابل تحمل یا ضعف مفرط که منجر به چنین بیماری و نیز ترک آنچه که به گرسنگی و تشنگی غیر قابل تحمل منجر شود، مشاهده می شود که به نوعی حاکی از قبول خطری است مکه غیر قابل تحمل باشد، فارغ از ا ینکه خطر مورد نظر شدید باشد یا نباشد. (خمینی ۱۴۰۳ ه ق، ج ۲،ص ۱۶۹)
قید شدن شدید بودن خطر که در ماده ی ۵۵ ق.م. ا مصوب ۱۳۷۰به آن اشاره شده است، در کلیه ی قوانین سابق بر آن نیز ذکر شده بود و قانون جدید مجازات اسلامی نیز این قید را برای خطر در نظر گرفته است.

 

 

عدم ایجاد خطر توسط مضطر
 

ماده ی ۵۵ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰و قانون جدید مجازات اسلامی با قید «مشروط بر اینکه خطر را عمداً ایجاد نکرده» تصریح می کنند که خطری که زمینه ی وقوع اضطرار را فراهم کرده نباید عمداً توسط خود مضطر ایجاد شده باشد. نکته ی مهم در این قید، بحث عمدی بودن رفتار مضطر در ایجاد خطر است. به عبارتی ممکن است خطری ناشی از رفتار مضطر باشد اما در عین حال توسل به اضطرار برای فرد ایجاد کننده ی خطر امکان داشته باشد زیرا وی در ایجاد خطر عمدی نداشته است.
به طور مثال کسی که عمداً و برای اخذ وجه از بیمه منزل خویش را به آتش می کشد، حق توسل به اضطرار را ندارد؛ ولی اگر سهواً و در نتیجه ی بی احتیاطی، منزل وی دچار حریق شود، حق استفاده از اضطرار برای او باقی است. البته با توجه به تفاوت معنای عمد در جرایم مختلف که گاهی جمع سوء نیت عام و خاص و گاهی تنها سوء نیت عام است، به نظر می رسد باید به قدر متیقن یعنی جمع سوء نیت عام و خاص محدود شود.
این قید مشخصاً در آیات شریفه ی پیش گفته (بقره/ ۱۷۳، انعام/ ۱۴۵ و نحل/ ۱۱۵) مطرح شده و خداوند با عبارت «غیر باغ» مشخص نموده که مضطر نباید باغی باشد و در رفتار موجب ایجاد اضطرار، نباید اثر بغی خود مضطر وجود داشته باشد..

 

 

مکلف نبودن مضطر به تحمل خطر
 

در تبصره ی ماده ی ۴۰ قانون مجازات عمومی ۱۳۵۲ به این موضوع پرداخته شده بود؛ اما به نظر می رسد با توجه به بدیهی بودن موضوع، مقنن در قوانین سال های ۱۳۶۱ و۱۳۷۰ این تبصره را حذف نمود. نکته ی مذکور در ا ین شرط آن است که هنگامی که فردی شرعاً یا قانوناً مکلف به انجام کاری شد که مستلزم یکسری خطرات است، نمی تواند با استناد به خطرات موجود در زمینه انجام وظیفه، به اضطرار استناد نماید.
به طور مثال یک مأمور آتش نشانی که وظیفه اش نجات جان افراد محصور در حریق و اطفاء آتش است، نمی تواند با استناد به خطر از انجام وظایف خود سر باز زند و به اضطرار استناد نماید. البته باید توجه داشت که مراتبی از اضطرار دز اینجان نیز قابل قبول است؛ مثلاً اگر همین مأمور برای نجات جان یک فرد، اقدام به تخریب دیوار متعلق به غیر نماید، باب اضطرار برای وی باز خواهد بود.
نکته ای که در اینجا قابل تأمل است مربوط به جایی است که این مأمور بین حفظ جان خود و دیگری مردد می شود و در صورت نجات جان دیگری، جان خود را از دست خواهد داد. حال آیا می توان گفت مأمور فوق موظف است برای انجام وظیفه جان خود به خاطر جان دیگری فدا کند؟ در این فرض اگرچه می توان گفت مأمور حق ندارد برای حفظ جان خود جان دیگری را فدا کند، اما اینکه موظف باشد برای حفظ جان دیگری جان خویش را فدا سازد، امر دیگری است که به نظر می رسد با توجه به مقوله ی ایثار و ترجیح دیگری بر خود بتوان قائل به تفصیل شد و گفت اگر ترجیح واضحی برای دیگری بود، باید او را بر خود ترجیح داد، اما اگر ترجیحی در کار نباشد، فدا کردن خود برای نجات دیگری امری اخلاقی و ارزشی انسانی خواهد بود که شاید الزام قانون مأمور به آن وجهی نداشته باشد.
جالب است که قانون جدید مجازات اسلامی بر خلاف قوانین جزایی سال های ۱۳۶۱ و ۱۳۷۰، اقدام به احیاء تبصره ی ماده ی ۴۰ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۷۰ نموده و گفته: «کسانی که حسب وظیفه یا قانون مکلف به مقابله با خطر هستند، نمی توانند با تمسک به این ماده از ایفای وظایف قانونی خود امتناع نمایند.»
۲-۲: شرایط رفتار مضطر
همان طور که خطر موجد اضطرار باید دارای ویزگی هایی باشد، مقنن در سال های مختلف، شرایطی را برای عکس العمل مضطر در مقابل خطر پیش بینی و الزامی نموده است که به شرح ذیل می باشد.

 

 

ضرورت رفتار
 

ماده ی ۵۵ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰با قید «برای رفع ضرورت آن ضرورت داشته باشد» و قانون جدید مجازات اسلامی با عبارت «برای دفع آن ضرورت داشته باشد» تصریح می کنند که رفتار مضطر باید تنها راه برون رفت از حالت خطر و اضطرار ناشی از آن باشد و مضطر برای خروج از اضطرار و از بین بردن خطر هیچ راهی جز ارتکاب عمل مجرمانه نداشته باشد.
مفهوم مخالف این شرط آن است که اگر فرد مورد نظر به هر طریق دیگری جز ارتکاب جرم می تواند اضطرار خود را برطرف نماید، حق ارتکاب جرم و استناد به اضطرار را ندارد؛ مثل جایی که فردی به واسطه ی گرسنگی شدید در معرض هلاک قرار گرفته ولی توان خرید طعام را دارد، در عین حال برای سد جوع اقدام به دزدی می کند یا گوشت خوک می خورد.

 

 

تناسب رفتار
 

ماده ی ۵۵ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰و قانون جدید مجازات اسلامی با قید «عمل و رفتار ارتکابی باید با خطر موجود متناسب بوده»، مشخص می کنند که با رعایت تناسل بین رفتار مضطر با خطر مورد بحث ضروری است که به نظر می رسد این تناسب باید هم در نوع رفتار باشد هم میزان رفتار. به عبارتی فرد مضطر اولاً باید رفتاری بر برگزیند که تناسب لازم را با خروج از خطر داشته باشد، مثلاً فردی که در آتش گرفتار شده است، اگر اقدام به سرقت از گاوصندوق اتاق محصور در آتش نماید، اگرچه نسبت به خطر اتش مضطر است ولی چون سرقت ربطی به نوع خطر و خروج از آن ندارد، تناسب نوع رفتار با خطر رعایت نشده است.
ثانیاً: میزان رفتار مضطر باید متناسب با خطر و خروج از آن باشد، مثلاً اگر فردی در آتش محصور شده و خروج او با شکستن شیشه ی پنجره ی اتاق منزل مجاور مقدور است، حق تخریب دیوار و وارد کردن خسارت های بیشتر را ندارد و با توجه به قاعده ی «الاسهل فالاسهل» باید به حداقل رفتار مجرمانه اکتفا نموده و به مراحل بالاتر وارد نشود و وسیله ی کم ضرر تر و مطمئن تر را انتخاب کند چون همان طور که «الضرورا تبیح المحذورات»، رفتار مضطر را توجیه می کند، «الضرورات تتقدّر بقدر ها» ضرورت رعایت حد و مقدار آن را تعیین و محدود می سزد.
البته باید توجه داشت که ارتکاب رخی جرایم همچون قتل نمی تواند هیچگاه متناسب با یک خطر تلقی گردد، زیرا بالاترین ضرر محتمل برای یک فرد، تهدید وی به هلاک است که ین خطر توجیهی برای قتل دیگری نیست، مگر اینکه اضطرار ناشی از رفتار مقصرانه ی طرف جرم باشد. (حبیب زاده، ۱۳۷۵،ص ۷۹)

 

 

رفتار تا حد ضرورت
 

اجازه ی شرع و مقنن به مضطر جهت ارتکاب جرم امری استثنائی و خلاف اصل است که باید در حد قدر متیقن باقی بماند و بیش از آن ساتفاده نشود. بر همین اساس، اجازه ی مقنن به مضطر برای ارتکاب جرم تا زمانی است که حالت خطر و اضطرار وجود دارد و با رفع این حالت دیگر حکم اباحه ی عمل مجرمانه ی مضطر از بین می رود و روال عادی ساری و جاری خواهد شد.

 
 
 

 

 
 
 

از طرفی در کانتینر باید تا حد ممکن بزرگ باشد و امکان ورود کالاهای حجیم را به داخل کانتینر ایجاد کند. در طراحی در کانتینر سعی شده تا هنگام باز بودن آن، تمامی سطح مقطع کانتینر برای ورود کالا، بدون کمترین مانعی در دسترس باشد. به همین منظور لولاها (HINGES) همانطور که با شماره ۱ نشان داده شده است در منتهی الیه ستون ها (CORNER POSTS) قرار گرفته اند. ساختمان لولا ها تشکیل شده از میله (PIN)، پشته (BUTT)، و تیغه (BLADE) که به در جوش شده است و در تصویر به ترتیب شماره ای ۲، ۳، ۴ می باشد.

برای اینکه در بتواند با قدرت تمام در حالت بسته باقی بماند، چهار میله قوی (LOCKING BAR) با چفت نگهدارنده (RETAINER) تعبیه گردیده که به ترتیب با شماره های ۵ و ۶ نمایش داده شده است. میله به دستگیره (HANDLE) متصل هستند (شماره ۷). دستگیره ها توسط اخذ دستگیره (CATCH) شماره ۸، در جای خود نگهداشته می شوند. یک یا چند دستگیره مجهز به سوراخ هایی برای نصب قفل یا مهر و موم (SEAL) می باشند. ا زدیگر ویژگی های در، مقاومت آن در مقابل نفوذ آب است، به همین منظور توسط درزگیر لاستیکی (GASKET) در کانتینر ضد آب شده است (شماره ۹).
این امکان وجود دارد که در را در حالت باز مهار کرد و از بسته شدن آن هنگام ورود و خروج کالا به / از درون کانتینر جلوگیری نمود. این کار توسط یک نگهدارنده که در تصویر یا شماره ۱۰ نشان داده شده است انجام می شود.
گفتیم که اتصالات کنج کانتینر (CORNER FITTINGS) از مقاومت بالایی برخوردار هستند و از فولاد ریخته گری و سخت ساخته شده اند. تمام وزن کانتینر و محتویات آن توسط همین اتصالات تحمل می شود یا به کانتینر زیرین منتقل می گردد.
از دیگر فواید کانتینر سرعت در تخلیه و بارگیری است. برای اینکه تجهیزات قادر باشند بدون اتلاف وقت به کانتینر متصل شده و آن را جا به جا کنند، باید فاصله ی اتصالات مورد نظر از هم کاملا استاندارد باشد. تجهیزات بلند کننده کانتینر، آن ها را از بلا یا پهلو بلند می کنند. بنابراین استاندارد ابعاد باید هم در طول کانتینر و هم در قطر آن اعمال شود.

همانطور که در تصویر مشاهده می شود، تجهیزات بلند کننده کانیتنر، غالبا آن را از بالا بلند می کنند، شماره ۱، ۲، و ۴ در برخی موارد کانتینرهای خالی از پهلو بلند می شوند، شماره ۳٫ بنابراین کانتینر باید در تمام جهات یک مکعب مستطیل تعریف شده باشد.
استانداردهای عملیاتی کانتینر
استانداردهای کانتینر فقط شامل اندازه ها نمی شود بلکه صفات عملیاتی آن را نیز در برمی گیرد. این استانداردها به هفت گروه تقسیم می شوند:

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.
 

 

 

حداکثر وزن ناخالص
 

توانایی کانتینر در انبار شدن زیر کانتینرهای دیگر
 

قابلیت کانتینر برای بلند شدن
 

مقاومت در برابر تغییر شکل
 

استحکام دیوارها، سقف و کف کانتینر
 

مقاومت در برابر تغییر شکل
 

مقاومت در برابر نفوذ آب
 

حداکثر وزن ناخالص (RATING)

اولین استاندارد عملیاتی کانتیر حداکثر، وزن ناخالص مجاز (MAXIMUM GROSS WEIGHT) یا (RATING) است. مراد از آن حداکثر وزنی است که یک کانتینر ISO سری یک، با کالای درون آن می تواند داشته باشد. مجموع وزن کانتینر و بار درون آن، نباید از این مقدار تجاوز کند.
MAXIMUM GROSS WEIGHT = RATING =حداکثر وزن ناخالص مجاز
این مقدار برای کانتینرهای ۱۰،۲۰،۳۰ و ۴۰ فوت طبق تصویر تعریف شده است. از تفاضل وزن کانتینر خالی و حداکثر وزن ناخالص مجاز، حداکثر وزن خالص کانتینر (کالای درون کانتینر) به دست می آید. باید توجه داشت کانتینرهایی ساخته می شود که از حداکثر وزن ناخالص بیشتری برخوردارند. این کانتینرها با اصطلاح HEAVY DUTY شناخته می شوند.

در بیشتر اسناد حمل کانتیر، وزن ناخالص (GROSS WEIGHT) قید شده است. توجه داشته باشید که وزن ناخالص که در اسناد حمل قید می شود، وزن کانتینر و بار در آن سفر خاص است. در حالی که GROSS MASS یا GROSS WEIGHT که روی بدنه کانتینر درجه گردیده، حداکثر وزن ناخالص مجازی است که کانتینر می تواند داشته باشد.
توانایی کانتینر در انبار شدن زیر کانتینرهای دیگر (STACKING CAPABILITY)
دومین استاندارد عملیاتی کانتینر، تحمل وزن کانتینرهایی است که روی آن قرار می گیرند. کانتینرها روی یکدیگر چیدمان می شوند و ساختمان کانتینر به گونه ای است که علاوه بر وزن خودش، وزن کانتینرهای بالایی را نیز تحمل می کند. به چیدن کانتینرها روی یکدیگر، در انگلیسی STACKING گویند. به راستی کانتینرها تا چند تن تحمل STACKING دارند؟
کنوانسیون کانتینرهای ایمن (CSC) برای افزایش ایمنی کسانی که با کانتینر کار می کنند و همچنین تسهیل حرکت کانتینر در جهان منعقد شده است. طبق این کنوانسیون هر کانتینر ISO سری ۱ باید قادر باشد حداقل ۱۹۲ تن را روی خود تحمل کند، آن هم در شرایط سخت حمل دریایی.
مثلا هشت عدد کانتینر ۲۴ تنی، یا شانزده عدد کانتینر ۱۲ تنی. برای این منظور کانتینرها آزمایش می شوند. در خط تولید کارخانه، برخی از کانتینرا انتخاب شده و مورد آزمون های تعریف شده ای قرار می گیرند. آزمون STACKING به این شکل است که کانتینر را روی چهار بالشتک فولادی قرار داده، درون آن را بار می زنند، به شکلی که وزن ناخالص آن ۸/۱ برابر حد مجاز شود و سپس به هر اتصال بالایی ۲۵/۲ برابر حداکثر وزن ناخالص آن نیرو وارد می کنند. کانتینر نباید تغییر شکل دائمی دهد. بدیهی است که کانتینر را با وزن و نیرویی بیش از حد مجاز می آزمایند تا حاشیه ایمنی ایجاد شود.

قابلیت کانتینر برای بلند شدن (LIFTING CAPABILITY)
کانتینر از طریق اتصالات کنج، بلند می شود، بنابراین مهم است که این اتصالات به همراه اکسلت کانتینر، قادر به تحمل وزن تمام مجموعه باشند. به همین منظور کنوانسیون کانتینرهای ایمن (CONRENTION FOR SAFE CONTAINERS) آزمونی را برای بلند کردن کانتینر پیش بینی کرده است. وزن ناخالص کانتینر را به دوبرابر حد مجاز می رسانند و سپس آن را از طریق اتصالاعات گوشه (CORNER FITTINGS) بلند می کنند و پنج دقیقه معلق نگاه می دانرد؛ کانتینر نباید دچار تغییر شکل دائمی گردد.

کنوانسیون کانتینرهای ایمن
دهه ۶۰ میلادی شاهد افزایش سریع استفاده از کانتینر در حمل دریایی بود. این خود منجر به ساخت و توسعه ی کشتی های کانتینربر شد. در سال ۱۹۶۷، سازمان بین المللی دریانوردی (IMO) که یکی از بازوهای تخصصی سازمان ملل است، اقدام به مطالعه در مورد ایمنی حمل دریای کانتینر کرد. مطالعات نشان داد که خود کانتینر مهم ترین عامل تأثیرگذار در ایمنی این نوع حمل است. سازمان بین المللی دریانوردی با همکاری کمیسیون اقتصادی اروپا، تدوین و تصویب کنوانسیون کانتینرهای ایمن را در سال ۱۹۷۲ به پایان رساند. دو هدف اصلی کنوانسیون عبارتند از:

 

 

ایمنی جان انسان ها هنگام حمل و کار با کانتینر، از طریق معرفی حداقل های مقاومت کانتینر و انجام آزمون هایی که مورد قبول عموم کشورهای عضو است.
 

ایجاد مقررات ایمنی یکسان به منظور تسهیل حرکت بین المللی کانتینر، به این ترتیب از گسترش قوانین ملی متفاوت و ناهمگون جلوگیری می شود.
 

آزمون های فوق، ایمنی کانیتنر را در عملیات اثبات می کنند. فعالان صنعت حمل که با کانتینر سر و کار دارند باید از وجود ایمنی و قابلیت های عملیاتی کانتینر اطمینان حاصل کنند. این اطمینان با مشاهده گواهینامه کانتینر (لوحی فلزی که روی در آن نصب می گردد) ایجاد می شود.
آیا هنگام تولید کانتینر، تمام آزمون ها روی تک تک آن ها انجام می شود؟ آزمون تک تک کانتینرها، هزینه و زمان زیادی را تلف می کند. در عمل، کیفیت خط تولید و مواد اولیه توسط یک موسسه رده بندی، کنترل و نظارت می شود. برخی از آزمون ها در مورد تمام کانتینرها و برخی دیگر به صورت آزمون نمونه (مثلا یکی از صد کانتینر) انجام می شود. به این روش، BATCH TEST نام دارد. مثل زیر یک نمونه واقعی از قرار داد ساخت کانتینر است، موارد زیر به تفکیک و به وضوح با ذکر خصوصیات، جنس مواد و ابعاد در قرار داد ذکر می شود:

 

 

مالک کانتینر: شرکت کشتیرانی ایرانی، سازنده: شرکت چینی، تاریخ سفارش: ۵ فوریه ۲۰۰۷
 

موضوع قرار داد: ساخت کانتینرهای ۲۰ فوت معمولی ISO، با هواکش و ظرفیت ناخالص (RATING) 480/30 کیلوگرم (ظرفیت ناخالص، در این مورد بیش از حداقل اعلام شده توسط ISO که ۲۴ تن می باشد در نظر گرفته شده است.
 

کانتینرها برای حمل دریایی، جاده ای و ریلی طراحی می شوند. باید قادرباشند شرایط محیطی بین منهای ۴۰ به علاوه ۸۰ درجه سانتیگراد را تحمل کنند.
 

طبق قرار داد، کانتینرها بر اساس استانداردهای کنوانسیون ها و سازمان های زیر، طراحی ساخته آزمون می شوند:
 

کنوانسیون گمرکی مربوط به حمل و نقل بین المللی کالا تحت کارنه تیر (CCC/TIR)
 

کنوانسیون کانتینرهای ایمن (CSC)
 

اتحادیه بین المللی راه آهن (UIC)
 

یک یا چند مؤسسه رده بندی شناخته شده بین المللی (در این مورد خاص، GL و BV)
 

ابعاد بیرونی (طول: ۶۰۵۸ میلیمتر، پهنا: ۲۴۳۸ میلیمتر، ارتفاع: ۲۵۹۱ میلیمتر)، داخلی (طول: ۵۸۹۸ میلیمتر، پهنا: ۲۳۵۲ میلیمتر، ارتفاع: ۲۳۹۳ میلیمتر) حجم داخلی (۲/۳۳ متر مکعب) و ابعاد ورودی
 

خصوصیات و نوع مواد اولیه مورد استفاده:
 

نوع فولاد مورد استفاده برای اتصالات گوشه های کانتینر (CORNER FITTINGS)، فولاد ریخته گری شده با کلاسه
 

نوع فولاد مورد استفاده برای لولاها
 

نوع فولاد مورد استفاده برای بدنه کانتینر
 

نوع فولاد میله های قفل درهای کانتینر
 

نوع چوب کف کانتینر
 

نوع زهوارهای در کانتینر
 

نوع رنگ و روشن رنگ کردن
 

اندازه قطعات، ابعاد ساختمان و اجزای کانتینر
 

آزمون ها
 

تمام قطعات، مواد اولیه و خط تولید باید توسط مؤسسه رده بندی، کنترل کیفیت شوند
 

از هر صد کانتینر، یکی مورد تمام آزمون ها قرار می گیرد (BATCH TEST) تمام کانتینرها مورد آزمون نفوذ پذیری آب قرار می گیرند
 

در تمام کانتینرها برای عملکرد مناسب آزمایش می شود
 

گارانتی: کانتینرها در مورد کیفیت ساخت و مواد اولیه به مدت ۲ سال گارانتی می شوند
 

گواهینامه ها: گواهینامه کنترل کیفیت کارخانه، گواهینامه کنترل کیفیت مواد اولیه مصرفی، گواهینامه تأیید کنوانسیون های لحاظ شده در ساخت کانتینر و نهایتا گزارش و گواهینامه آزمون های انجام شده، تسلیم مالک می شود.
 

تصویر، یک کانتینر را در حال انجام آزمون STACKING CAPABILITY نمایش می دهد. گوشه های پایین روی بالشتک فولاید قرار گرفته و چهار جک به گوشه های بالایی نیرو وارد می کنند. هر کانتینر یک گواهینامه دارد که به شکل لوح فلزی به در آن پرچ می شود و به آن CSC PLATE گویند. در این ورقه، اطلاعاتی نظیر حداکثر وزن ناخالص مجاز، STACKING WEIGHT مقدار نیروی استفاده شده در آزمون RACKING و تاریخ انقضای آزمون ها قید می شود. ترمینال های کانتینری می توانند کانتینری را که تاریخ انقضای آزمون هایش سرآمده کنار گذاشته و به مالک آن اطلاع دهند تا در این مورد اقدام مقتضی انجام دهد. این اقدام به هزینه مالک انجام خواهد شد. بنابراین توجه به تاریخ انقضای آزمون های کانتینر که روی ورقه CSC درج شده مهم است و از هزینه های بی مورد جلوگیری می کند.

انواع کانتینر
کانتینرها با طرح ها و اشکال متفاوت دائما ساخته و به بازار حمل عرضه می گردند. با وجود انواع مختلف کانتینر، می توان کانتینرهای ISO را به سه گروه اصلی تقسیم کرد:

کانتینرهای کالای عمومی (GENERAL CARGO)
گروه اول همان گونه که از نام آن بر می آید، برای حمل کالای خاصی در نظر گرفته نشده است. این کانتینرها مناسب حمل طیف وسیعی از انواع کالای عمومی؛ همچون جعبه، صندوق، بشکه، کیسه، کالای باز و غیره است.
 
 

(به نقل ازآقاجانی،۱۳۹۰)
فورستر و گراهام(۱۹۹۶)[۸]محدود کردن فعالیت ها در درون سازمان ها از جمله مشکلاتی است که استقلال سازمان های دولتی را محدود می کند، از این روامکان سرعت بخشیدن و انعطاف پذیری در تصمیم گیری سازمانی محدود می شود. اما مانع اصلی سازمان های دولتی نوع و فرم مشکلات مالی آنها(چارچوب های خاص بودجه ریزی) است۱۹۹۶) .(Forster & Graham,
(به نقل ازآقاجانی،۱۳۹۰)
موانع کارآفرینی سازمانی از دیدگاه زیلبرمن (۲۰۰۰)[۹]
۱-سلسله مراتب انعطاف ناپذیر ۲-فقدان آزادی عمل ۳-کنترل بیش از اندازه ۴-تاکید بیش از حد به قوانین و مقررات (پرداختچی،۱۳۸۵)
با توجه به موانع مطرح شده از دیدگاه دانشمندان مختلف در این تحقیق مدل موانع کارآفرینی سازمانی از الگوی “کورنوال”و “پلرمن”(۱۹۹۰)که شامل ۳بعد موانع داخلی ،موانع محیطی و موانع برآیندی می باشد،اقتباس و استفاده شده است .

 

۱-۵مدل تحقیق
 

به منظور بررسی موانع کارآفرینی در بخش دولتی و به ویژه در شعبه های مختلف بانک مسکن تهران می توان از مدل سه بعدی کرونوال و پرلمن استفاده نمود که در آن موانع کارآفرینی سازمانی را به سه دسته موانع داخلی، محیطی و برآیندی تقسیم نمونده اند.(Cornwall & Perlman, 1990: 221)
موانع داخلی شامل: مدیریت منابع انسانی، وفاداری به اهداف، ساختار سازمانی، یادگیری سازمانی،مدیریت مشارکتی ،مدیریت مالی،فنا وری اطلاعات می باشند.

موانع محیطی نیزشامل:موانع اجتماعی،سیاسی،قانونی،اقتصادی،و اینترنتی می گردند.

و سرانجام موانع برآیندی از مشتری مداری، مدیریت تضاد، جامعه مداری، رقابت پذیری وهمکاری های بین سازمانی تشکیل شده است.
شکل(۱-۱) مدل موانع کارآفرینی سازمانی تحقیق
این مدل از مدل سه بعدی کرونوال و پرلمن۱۹۹۰اقتباس شده است

 

۱-۶ فرضیه های تحقیق
 

فرضیه های اصلی :
۱-موانع داخلی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۲- موانع محیطی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۳-موانع برآیندی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
فرضیه های فرعی :
۱-۱) ساختار سازمانی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۱-۲) فناوری اطلاعات به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.

۱-۳) مدیریت مالی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۱-۴) مدیریت مشارکتی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۱-۵) مدیریت منابع انسانی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۱-۶) وفاداری به اهداف به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۱-۷) یادگیری سازمانی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.

۲-۱) موانع اجتماعی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۲-۲) موانع اقتصادی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.

۲-۳) موانع اینترنتی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۲-۴) موانع سیاسی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۲-۵) موانع قانونی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۳-۱) جامعه مداری به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۳-۲) رقابت پذیری به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۳-۳) مدیریت تضاد به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۳-۴) مشتری مداری به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.
۳-۵) همکاری بین سازمانی به عنوان یکی از موانع کارآفرینی سازمانی در مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران می باشد.

 

۱-۷تعاریف عملیاتی متغیر ها و واژه های کلیدی
 

کارآفرینی سازمانی به معنای توسعه شایستگی ها و فرصت ها در درون سازمان از طریق ترکیبات گوناگون منابع جدید است.کارآفرینی درون سازمانی به عنوان سیستمی تعریف می شود که ظرفیت خلاق مدیران وکل نیروی کار در سازمان را افزایش داده و قابل بهره برداری می سازد. این سیستم از
طریق توسعه حوزه ها و واحدهای سازمانی و هم چنین توسعه محصولات و خدمات،سازمان را در جهت تعیین و دستیابی به اهداف کارآفرینانه حمایت می کند، منابع را شناسایی و آماده بهره برداری می سازد و برای دستیابی به رشد تولید و سود، بهترین عرضه کنندگان و مشتریان را در درون و خارج سازمان می یابد۱۹۸-۲۰۴): (Elango, et al, : 2007.
موانع کارآفرینی سازمانی:موانعی که از بروز فعالیت های کارآفرینانه در سازمان جلوگیری می نماید که شامل موانع داخلی ،موانع محیطی و موانع برآیندی می باشد.
موانع داخلی کارآفرینی سازمانی اغلب محققان موانع درونی سازمانی را از عوامل اصلی ناکارآمدی سازمان ها در گرایش به کارآفرینی معرفی می کنند و معتقدند که ساختار سازمانی و فرهنگ حاکم بر این سازما ن ها باید تغییر کند . این فرایند تجدید ساختار باید به عنوان یک فعالیت حیاتی مدنظر سیاست مداران و مدیران ارشد در سطح کلان ومدیران رده میانی درسطح سازمانی قرار گیر د. این دسته،شامل موانعی است که بیشتر منشاء درون سازمانی دارند .موانعی که در این دسته قرار می گیرند چه به لحاظ عوامل پدیداری آن و چه به لحاظ راهکارهای برطرف سازی این موانع باید به اصلاح ساختار درون سازمانی و انطباق آن با مدلی از عوامل داخلی سازمان پرداخته شود. محدود کردن فعالیت ها در درون سازما ن ها از جمله مشکلاتی است که استقلال سازمان های دولتی را محدود می کند ، از این روامکان سرعت بخشیدن و انعطاف پذیری در تصمیم گیری سازمانی محدود می شود . اما، مانع اصلی سازمان های دولتی نوع و فرم مشکلات مالی آنها(چارچوبها ی خاص بودجه ریزی)است(فوستر و گراهام[۱۰] ،۱۹۹۶)
موانع محیطی کارآفرینی سازمانی دسته دوم موانع بیشتر منشأیی برون سازمانی دارند . لزوم بازنگری و حتی تعریف مفاهیم جدیددر سطح سیاست گذاری کلان کشوری به عنوان راهکارهای اساسی در جهت اصلاح ، مرتفع ساختن این دسته از موانع و ایجاد زیر ساخت های مناسب در جهت توسعه کارآفرینی سازمانی را نمایان می ساز د. از سوی دیگر، راهبردهای متداول در سطح سازما ن های دولتی توان لازم را برای تشویق کارکنان به فعالیت های کارآفرینانه ندارد و دیدگاه سنتی حاکم بر این سازمان ها به گونه ای است که در ارائه خدمات ، به تمایلات ارباب رجوع سازمان توجه کافی نمیشود (سونی یوگی[۱۱] ،۲۰۰۱)
موانع برآیندی کارآفرینی سازمانی : دسته سوم از موانع موجود بر سر راه کارآفرینی در سازما نهای دولتی، موانع برآیندی هستند .در جهان امروز سازما ن ها باید خود را با شرا یط و تغییرات محیط پیرامون خود هماهنگ کنند وگرنه محکوم به فنا هستند. سازمان های بزرگ و دولتی با شرایط خاصی روبرو هستند، و این شرایط و ویژگی ها باعث شده است تا نتوانند به راحتی خود را با تغییرات محیطی هماهنگ سازند .کارآفرینی به عنوان یک راه حل اساسی برای اغلب سازمان ها پیشنهاد شده است ولی سازما ن های دولتی دراین زمینه نیز با فرصت ها و تهدیداتی روبرو هستند .سازمان های دولتی برای کارآفرین شدن نیاز به تغییر درنوع روابط و ارتباطات خود با دیگر سازمان و ارگا نها در جامعه دارند(مقیمی، ۱۳۸۳) .

 

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.
 

۱-۸روش تحقیق
 

پؤوهش حاضر از نظر هدف ، پژوهشی “کاربردی ” و از دیدگاه چگونگی گردآوری و پردازش داده ها ، پژوهشی”توصیفی “(غیرآزمایشی ) از شاخه” پیمایشی ” به شمار می آید. روش انجام تحقیق “پیمایشی ” است .در این روش پژوهشگر با انتخاب نمونه ای که معرف جامعه است به بررسی متغیر های پژوهش می پردازد و مهم ترین مزیت آن قابلیت تعمیم نتایج به دست آمده می باشد.

 

۱-۹قلمرو تحقیق
 

۱-قلمرو مکانی: شعب مدیریت جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران
۲-قلمروزمانی :از فروردین۱۳۹۳به مدت۹ماه وزمان توزیع پرسشنامه تابستان ۱۳۹۳می باشد.
۳-قلمرو موضوعی :این تحقیق به تعیین موانع کار آفرینی سازمانی در کار کنان مدیریت شعب جنوب غرب بانک مسکن شهر تهران پرداخته و هدف آن شناسایی موانع مذکور ورتبه بندی موانع می باشد .لذا قلمرو موضوعی آن کارآفرینی است.

 

۱-۱۰جامعه و حجم نمونه تحقیق
 

جامعه تحقیق کارمندان بانک مسکن مدیریت شعب جنوب غرب شهر تهران با تعداد ۵۶۳نفرمی باشد.و با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی ساده،فرمول کوکران حجم نمونه برابر است با ۲۲۸نفر
 

N=563 P=0/5 d=%05 n=228
Z=آماره نرمال استاندارد و برای سطح اطمینام ۹۵درصد برابر ۱٫۹۶است.
P=درصد توزیع صفت در جامعه یعنی درصد افرادی که دارای صفت مورد مطالعه هستند.
-q(1-p)درصد افرادی که دارای صفت مورد مطالعه نیستند.
d=بیانگر خطای برآورد استانداردکه در این تحقیق حداکثر%۰۵در نظر گرفته می شود.
روش تجزیه و تحلیل
در این تحقیق ابتدا با بهره گرفتن از روش های آماری و توصیفی و استنباطی با بهره گرفتن از آزمون کولموگروف اسمیرنوف به بررسی نرمال بودن و نرمال نبودن جامعه می پردازیم و اگر جامعه نرمال بود از آزمون های پارامتری(در این تحقیق،tتک نمونه ای/تک گروهیOne-Sample T Test) و اگر جامعه نرمال نبود از آزمون های ناپارامتری(در این تحقیق،دوجمله ای/نسبتBinomial test) استفاده می کنیم.

 

۱-۱۱محدودیت ها ومشکلات تحقیق
 

۱-۱۰-۱یکی ازمشکلات این تحقیق:در حین توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها ملاحظه شد، که برخی ازمدیران از تکمیل پرسشنامه هاخودداری نمودند . البته هر چند که بسیاری از این مدیران، کمبود وقت را به عنوان دلیلِ عدم همکاری خود مطرح می کردند، و محقق نیز در برخی از موارد به این مسأله اذعان دارد، اما در بعضی از موارد نیزمشاهده شد که عدم اعتماد مدیران به محقق در جهت حفظ اطلاعات و ترس از عواقب آن دلیل عدم همکاری آنان بود.
۱-۱۰-۲درخصوص محدودیت تحقیق:دسترسی به یک بانک اطلاعاتی مرکزی که به صورت کامل و جامع ،حاوی اطلاعات و تحقیقات انجام شده در زمینه مورد تحقیق باشد، به راحتی میسر نبود و یا برای دسترسی به تحقیقاتی که قبلاً انجام شده می بایست هزینه پرداخت می گردید.

 

فصل دوم:مطالعات نظری
 

 

مقدمه
 

ازآنجاکه شبکه های ارتباطی، بازارهای گوناگون تولید و عرضه خدمات را در سطح ملی، منطقه ای وجهانی به یکدیگر وصل ساخته، کلید ورود به این بازارهای جهانی را رقابت پذیری دانسته اند، بدیهی است که در این رقابت جهانی نه تنها کشورها، بلکه کلیه نهادها و افراد باید دائماً قابلیت‌های رقابت پذیری و سازگاری خود را افزایش دهند.(مشایخ، ۱۳۸۱)
برای دستیابی به این مهم پرورش ایده های خلاق وکارآفرینی که بتوانند خود را پیوسته با دنیای جدید هماهنگ و سازگار کنند، ضروری به نظر میرسد.
کارآفرینی فرایند یا مجموعه فعالیتهایی است که افراد را در فراگیری و توسعه دانش، مهارتها و ارزشها توانمند کرده، افراد را قادر به تعریف، شناخت، تحلیل وبرخورد با مسائل اطراف خود می سازد(۱۹۹۶،Hynes)
کارآفرینی تأثیر مستقیمی بر توسعه اقتصادی واجتماعی مردم دارد. هرچه یک جامعه بیشتر درفعالیتهای کارآفرینی شرکت کند، سریعتر به توسعه اقتصادی و اجتماعی دست می یابد.
جوامع امروزی به افرادی نیاز دارند که مصمم به کسب موفقیت باشند و قادر به تبدیل رؤیا به حقیقت بوده، دارای روحیه استقلال طلبانه برای کاوش موقعیتهای جدید باشند. اگر به تأثیرات اقتصادی واجتماعی کارآفرینی توجه شود نقش متخصصان ودانش آموختگان در توسعه جامعه روشن خواهد شد و دانش آموختگان به نیازهای مختلف جامعه پاسخ می دهند.
بنابراین، کارآفرینان پیوسته در حال ابداع و توسعهکالاها و خدمات جدید و نیز به دنبال روش هایی هستند که این کالاها و خدمات را به طور مؤثر تولید و عرضه کنند؛ ازاین رو، کارآفرینی زندگی را بهبود می بخشد. کارآفرینی موجب توزیع متناسب درآمد میشود. بدین ترتیب، مردم جامعه برای خرید کالاها و محصولات پول بیشتری می پردازند و سود بیشتری به کارآفرینان میرسانند.آنها میتوانند در خانه های خودشان سرمایه گذاری کنند و موجب افزایش بهره وری عظیم ملی شوند و از این نظر کشور سریعتر توسعه مییابد و سود اجتماعی نصیب دولت میکند. از طریق ایجاد فرصت برای کارآفرینان میتوان به درآمد سالانه بالاتر وزندگی بهتر دست یافت؛ زیرا میزان درآمد سرانه بالانشانه قابلیت بالا برای کارآفرینی است(هزارجریبی،۱۳۸۲)
کارآفرینی سازمانی به معنای توسعه شایستگی ها و فرصت ها در درون سازمان از طریق ترکیبات گوناگون منابع جدید است.کارآفرینی درون سازمانی به عنوان سیستمی تعریف می شود که ظرفیت خلاق مدیران وکل نیروی کار در سازمان را افزایش داده و قابل بهره برداری می سازد. این سیستم از
طریق توسعه حوزه ها و واحدهای سازمانی و هم چنین توسعه محصولات و خدمات،سازمان را در جهت تعیین و دستیابی به اهداف کارآفرینانه حمایت می کند، منابع راشناسایی و آماده بهره برداری می سازد و برای دستیابی به رشد تولید و سود، بهترین عرضه کنندگان و مشتریان را در درون و خارج سازمان می یابد۱۹۸-۲۰۴): (Elango, et al, : 2007
سازمان های عصر حاضر باتحولات و تهدیدات گسترده بین الملی روبرو هستند، از این رو تضمین، تداوم و حیات و بقاء سازمان ها نیازمند یافتن راه حل ها و روش های جدید مقابله با مشکلات می باشدکه به نوآوری، ابداع، خلق محصولات، فرایندها و روش های جدید بستگی زیادی دارد (احمدپور داریانی، ۱۳۷۸) .
 
 

بهبود جنبه های قابل مشاهده از نرم افزار به عنوان رابط
 

بازتولید، بدون تدابیر حفاظتی از کد در مقابل تولید و ایجاد خطا در آن، کار پرمخاطره ای است. تدابیر حفاظتی شامل کمک به آزمون رگرسیون شامل تست واحد خودکار یا آزمون پذیرش خودکار، و کمک به استدلال های رسمی میباشد[۴۴].
تست واحد در توسعه آزمون رانده[۴۰]
توسعه آزمون محور به یک سبک برنامه نویسی اشاره دارد که در آن سه فعالیت شدیدا به هم وابسته هستند: برنامه نویسی، تست (در قالب نوشتن تست واحد) و طراحی (در قالب بازتولید)[۴۱].
می توان آن را مختصراً توسط مجموعه ای از قوانین زیر توضیح داد:

 

 

نوشتن یک تست واحد که توصیف یک ویژگی از برنامه باشد.
 

اجرای تست، که بایستی شکست بخورد چرا که برنامه فاقد آن ویژگی است.
 

نوشتن کد مختصر و ساده برای موفقیت تست.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
 

بازسازی کد تا زمان تطابق با معیارهای سادگی
 

تکرار و جمع آوری تست های واحد در طول زمان.
 

تست ویژگی های کامل انجام شده در طول تکرار[۴۱]
BDD یا “توسعه رفتار رانده”[۴۲] یک ترکیب و پالایش از شیوه های TDD یا “توسعه آزمون رانده”[۴۳] و ATDD یا “توسعه آزمون پذیرش رانده”[۴۴] میباشد[۴۱].
BDDبا بهره گرفتن از نکات زیر TDD و ATDD را تکمیل میکند:

 

 

اعمال تکنیک “پنج چرا”[۴۵] برای هر داستان پیشنهادی کاربر به طوری که این پیشنهاد به صورت واضح به نتایج کسب و کار مرتبط باشد.
 

تفکر از خارج، به عبارت دیگر اجرای فقط آن دسته از رفتارهایی که نتایجی کاملاً مرتبط به کسب و کار را منجر میشود. این امر موجب به حداقل رسانی ضایعات[۴۶] تولیدی خواهد بود.
 

توصیف رفتارها در یک نماد که به طور مستقیم در دسترس کارشناسان حوزه، تست کنندگان و توسعه دهندگان در جهت بهبود ارتباطات.
 

اعمال این نکات در تمامی مراحل تا پایین ترین سطح انتزاع نرم افزار و توجه خاص به توزیع رفتار، که منجر به تکامل کم هزینه تر میشود[۴۵].
تیمهای کوچک[۴۷]
یک تیم در حوزه چابک یک گروه کوچک از افراد میباشد که به یک پروژه یکسان و تقریبا به صورت تمام وقت اختصاص داده شده اند. اقلیت کوچکی از اعضای تیم ممکن است همکاران پاره وقت و یا مسئولیتهای رقابتی داشته باشند. مفهوم تیم مستلزم پاسخگویی مشترک است: خوب یا بد، نتایج را به جای هر فرد باید به کل تیم نسبت داد. از تیم انتظار می رود که دارای همه صلاحیت های لازم، اعم از فنی (برنامه نویسی، طراحی، تست) و یا کسب و کار (دامنه دانش، توانایی تصمیم گیری) [۱۴].
نقش ها و مسئولیت به اندازه نتایج مهم نیست: توسعه دهنده ممکن است تست، تجزیه و تحلیل و یا تفکر در مورد نیازها را انجام دهد. یک تحلیلگر و یا متخصص دامنه می تواند ایده های در مورد اجرا و … پیشنهاد بدهد. یک تیم باید حداقل شامل سه نفر باشد و به طور کلی ( و نه الزام آور) نباید از ده تجاوز کند[۱۴]. نکته در اینجاست که تمرکز و توجه سازمان بایستی به حداقل سازی تعداد افراد تیم باشد .یک فرد تنها ممکن است در بیش از یک پروژه به طور همزمان فعالیت کند، اما دور از انتظار است که آنها خودشان را در یک زمان متعلق به بیش از یک تیم در نظر بگیرند.
طراحی آنی[۴۸]
وقتی تیم به طراحی ساده رو می آورد، توسعه دهندگان معمولاً تصمیمات طراحی جزیی را به صورت لحظه به لحظه به کار میبرند که این تصمیم گیری ها ممکن است عواقب گسترده داشته باشد، با انجام تمرین طراحی ساده، دو نفر یا بیشتر از توسعه دهندگان یک جلسه برای طراحی سریع برگزار میکنند[۴۶] . معمولا با بهره گرفتن از وسایل کمکی طراحی مانند کارت های CRC.
برخی از دستورالعمل های مهم برای جلسه طراحی موثر عبارتند از:
۱- توجه به گزینه های طراحی قابل استفاده به طوری که انتخاب نهایی بر اساس ملاحظاتی چون سادگی و یکپارچگی مفهومی در بین گزینه ها میباشد.
۲-ارزیابی هر گزینه بر پایه یک سناریوی مشخص و منسجم میباشد. توجه به اینکه چگونه طرح های ممکن طراحی، میتوانند کمک کنند که تست های پذیرش نیازمندی های کاربران یا داستانهای کاربر را آشکارتر نماید. این تمرین با نام “طراحی لحظه ای”[۴۹] نیز شناخته میشود[۴۱].
کنترل نسخه[۵۰]
کنترل نسخه[۵۱] نه تنها در مورد تمرین های چابکی مورد بحث است بلکه در حال حاضر در صنعت نیز به صورت گسترده مورد استفاده است. با این وجود ذکر دلایل زیر در مورد آن لازم به نظر میرسد[۴۷]:

 

 

هرچند اندک، اما هنوز هم تیمهایی هستند که از نسخه های منسوخ ابزارهای کنترل نسخه استفاده میکنند و حتی تیمهایی که کلا از ابزارهای کنترل نسخه استفاده نمیکنند.
 

کنترل نسخه فقط یک “تمرین خوب”[۵۲] نیست، بلکه یک توانمند ساز برای سایر تمرینهای چابک مانند یکپارچگی مداوم[۵۳] نیز میباشد.
 

جامعه چابکی، همانند جامعه منبع باز[۵۴]، به انواع خاصی از ابزارها و تمرینها تمایل دارند: سیستم هایی با توانایی کار همزمان (مدل “ادغام”[۵۵] به جای “قفل”[۵۶])، و اخیرا علاقه مند به سیسمتهایی با مدلهای توزیع شده (بیش از مدل های متمرکز)[۴۸].
 

از این رو برای تیم چابک، انعکاس صریح سیاست ها و زیرساخت های کنترل نسخه مفید است. همچنین اطمینان از هماهنگی تیم چابک و تمرین های مهندسی سودمند است.
 

تیم های یکجا[۵۷]
یک تیم (یک تیم ایده آل شامل مالک محصول و یا متخصص دامنه) یک فضای اختصاص داده شده برای مدت زمان پروژه، جدا از فعالیت های گروه های دیگر، دارد. این فضا با امکانات متفاوتی مجهز شده است: ایستگاه های کاری (مناسب برای زوج کاری اگر تیم از تمرینهای مربوطه استفاده میکنند)، وایت بردها، فضای دیوار برای نمایش تابلوهای وظیفه، طرحهای پروژه و یا سایر نمودارها[۵].
جدایی محل استقرار افراد تیم معیار مهمی است. محیط کاملا باز نمونه مناسبی برای این تمرین نیست. بعضی محققان پیشنهاد میکنند که سرو صدا (عمدتا مکالمات) مربوط به فعالیتهای نامربوط اثر مخربی بر تمرکز مورد نیاز برای کار پروژه دارد، اما شنیدن ناخودآگاه مکالمات مربوط به پروژه نه تنها قابل تحمل است بلکه کار گروهی را افزایش میدهد. به هر حال اینکه تا چه حدی امکان یکجا بودن افراد تیم و در اختیار داشتن فضایی مناسب برای کار برای آنها فراهم باشد، نشان دهنده میزان بهره گیری تیم از این تمرین است[۱۰].
سرعت تیم[۵۸]
در پایان هر تکرار، تیم میزان تلاشهایی را که در ارتباط با داستان های کاربر کامل شده را محاسبه می نماید. این کار سرعت تیم (در انجام داستانهای کاربر) نامیده می شود[۵]. با دانستن سرعت، تیم میتواند مدت زمان مورد نیاز برای تکمیل پروژه را تخمین بزند. این تخمین بر اساس داستانهای کاربر باقیمانده و با فرض اینکه سرعت تیم در تکرارهای باقیمانده تغییری نخواهد کرد (رجوع به تمرین سرعت پایدار)، محاسبه خواهد شد. این پیش بینی با وجودی که به ندرت دقیق است اما صحیح میباشد.
تیم های چابک برای دو نوع رخداد یک علامت هشدار دهنده در نظر میگیرند: شکست در تکمیل یک داستان کاربر و یا دیدن نمودار الاکلنگی[۵۹] (بالا و پایین شده) در سرعت کار [۴۹].
زمان-بسته[۶۰]
یک زمان-بسته به زمانی از پیش تعیین شده اطلاق میشود که جهت تکمیل برخی اهداف توسط یک شخص یا گروه در نظر گرفته میشود. در زمان-بسته، بیشتر از اینکه ادامه کار تا اتمام آن و ارزیابی آنچه انجام شده مهم باشد، توقف کار در پایان زمان تخصیص داده شده و ارزیابی آنچه انجام شده اهمیت دارد[۵]. جعبه زمان میتواند در مقیاسهای متفاوتی استفاده شود. روش ” Pomodoro”[61] کارهای شخصی را در حدود جعبه های زمان ۲۵ دقیقه ای سازماندهی میکند. در کاربرد های متفاوت دیگر مقیاس های زمانی مختلف از یک روز تا چند ماه استفاده شده است. چالش مهم جعبه زمان این است که کار باید در پایان زمان متوقف شود و پروسه مرور گردد: آیا دستیابی به هدف حاصل شده است و یا، در هدفهای چند قسمتی، قسمتی از هدف حاصل شده است؟ چنین تمرینی به مفید بودن زمان اختصاص داده شده کمک میکند و باعث میشود از حساب کردن روی وقت اضافه و کشیده شدن کار به بعد از موعد مقرر جلوگیری شود. به این ترتیب هم تاخیرات را کنترل میکند و هم روی مفید بودن تمرکز میشود.
برنامه نویسی زوجی[۶۲]
برنامه نویسی زوجی شامل دو برنامه نویس میباشد که یک ایستگاه کاری مشترک ( یک مانیتور، کیبورد و ماوس) دارند. فردی که کیبورد را در اختیار دارد “راننده”[۶۳] و دیگری که در روند کدنویسی نقش دارد اما تمرکزش بر روی روند کلی میباشد “هدایتگر”[۶۴] نامیده میشود. انتظار میرود که برنامه نویسان هر چند دقیقه یک بار نقشهایشان را با یکدیگر عوض کنند[۱۰]. چنین تمرینی کمک میکند که کد تولید شده دارای کیفیت بهتری بوده و در نهایت قابلیت بهبود (دوباره سازی) را نیز داشته باشد[۴۴].
کانبان[۶۵]
در مبحث چابک وقتی صحبت از روش Kanban برای بهبود مستمر (یا برخی از مفاهیم آن) استفاده میشود، معمولا موارد زیر دیده میشود[۵۰]:

 

 

در این نوع تیمها بر روی استفاده از تکرار، ارزیابی تلاش و سرعت به عنوان اندازه گیری های اولیه پروسه تاکیدی نمیشود.
 

آنها به “زمان عرضه”[۶۶] به جای سرعت تکیه میکنند.
 

در بیشتر دگرگونیهای قابل رویت، تخته کار با “تخته Kanban”[67] جایگزین میشود. برخلاف تخته کار، تخته Kanban در هر بار شروع هر تکرار پاک نمیشود. ستونهای آن نمایشگر وضعیتهای متفاوت پروسه از هر “واحد ارزش”[۶۸] که عموما (و نه لزوما) مساوی با داستانهای کاربر هستند و به علاوه هر ستون ممکن است با یک “محدودیت کار در جریان”[۶۹] در ارتباط باشد.[۵۱]
 

طرح ارائه[۷۰]
ارائه یک سطحی بالاتر از هر تکرار توسعه است. یکی از اهداف نهایی روش های چابک کوتاه کردن زمان ارائه است. طرح ارائه در واقع نقشه ای است که مسیر تولید تا تحویل را نشان میدهد[۵۲]. زمان تولید و تحویل سیستم از نکات مهم این طرح میباشد. عوامل موثر در تهیه طرح ارائه عبارتند از: آیتم های بک لاگ محصول، کارهای باقیمانده در بک لاگ، زمان و سرعت. طرح ارائه بایستی پس از تدوین اولیه بر اساس عوامل موثر فوق مورد بازنگری قرار گیرد و به روز رسانی شود. جلسات بازبینی (مانند مرور اسپرینت در اسکرام) فرصتی برای به روز رسانی این طرح می باشند[۵].
استقبال از تغییرات مورد نیاز[۷۱]
یکی از شعارهای پر رنگ روش های چابک، پذیرش تغییرات مورد نظر مشتری در همه مراحل (حتی در مراحل نهایی و نزدیک تحویل) می باشد. چنین تمرینی منجر به تولید محصولی که مطابق نیازهای مشتری است خواهد شد و در نهایت رضایت مشتری را به همراه خواهد داشت[۷]. عدم توجه به تغییرات درخواستی یکی از دلایل ضعف های روش های سنتی و عاملی برای ظهور روش های چابک بود[۳۱].
نمودار burn down[72]
تیم یک گراف بزرگ مربوط به حجم کار باقیمانده (روی محور افقی) و زمان سپری شده از آغاز پروژه (روی محور عمودی که زمان گذشته و آینده را نیز مشخص میکند) را در جایی روی دیوار اتاق پروژه به نمایش میگذارد]۵[ . این کار یک “رادیاتور اطلاعات”[۷۳] تشکیل میدهد که به طور منظم به روز میشود. بسته به اینکه حجم کار باقیمانده در هر تکرار مد نظر باشد یا در کل پروژه، دو نوع گراف وجود دارد.
این تمرین نه تنها وضعیت به روز شده پروژه را قابل مشاهده میکند، بلکه در حقیقت این وضعیت را در جلوی چشم همه افراد درگیر در این پروژه قرار میدهد و اعضای تیم را برای رویارویی با مشکلات در آینده نزدیک آماده میکند.
تاثیر یک نمودار، بسته به محل مناسب برای نصب و سایز (به اندازه کافی بزرگ) آن است. اگرچه معمولا چنین نمودارهایی کمک فراوانی در تحلیل وضعیت موجود یا نشان دادن جزئیات پروژه نمیکنند، اما میتوانند آغاز کننده بحث فنی و مدیریتی در خصوص وقایع حادث شده باشند. نموداری در یک صفحه A4 و نصب شده در یک راهرو یا در زیر یک رخت آویز نمیتواند تاثیر مناسبی داشته باشد. سادگی نمودارdown burn که میتواند فقط بر پایه سوابق سرعت ایجاد شود فاکتور دیگری برای تاثیر آن در روند پروژه است[۱۷].
بازی کارتها (برنامه ریزی کارتها)[۷۴]
یک روش بازی گرا برای ارزیابی میباشد که توسط بسیاری از تیم های چابک مورد استفاده قرار میگیرد. هر یک از اعضای تیم در حضور صاحب محصول و یا مشتری و دور یک میز هستند و هر کدام دارای مجموعه ای از کارتهای بازی میباشند[۵].
هر کارت حاوی یک عدد برای تخمین امتیاز داستان کاربر میباشد. صاحب محصول در مورد هدف و ارزش یک داستان توضیح می دهد. هر یک از اعضا تیم توسعه در سکوت به داستان مربوطه یک عدد نسبت داده و کارت را برمیگرداند. در واقع امتیاز داده شده مبین میزان نفر ساعت یا واحد های هزینه دیگر برای توسعه داستان کاربر می باشد. وقتی همه کارتهای خود را انتخاب و عدد مربوطه را مشخص کردند، کارتها برگردانده شده و تخمین ها به صورت بلند خوانده میشود. دو ( و یا بیشتر) نفر از اعضای تیم که بالاترین و کمترین عدد را در نظر گرفته اند در مورد علت آن توضیح خواهند داد. بعد از یک بحث کوتاه، تیم ممکن است با انجام دوباره و یا چندباره این بازی به یک نظر جمعی در مورد ارزش آن داستان کاربر برسد[۵, ۱۷].
جلسات ایستاده روزانه (اسکرام روزانه)[۷۵]
تیم توسعه ﯾک تیم خود سازمانده[۷۶] است. جلسات ایستاده (اسکرام) در جهت اطمینان از نایل شدن به اهداف توسط تیم توسعه و به صورات روزانه برگزار میگردد. این جلسات همیشه در محل و زمانی مشخص و به صورت روزانه برگزار میگردند.
هر یک از اعضای تیم توسعه سه دسته اطلاع را در اختیار دیگران قرار میدهد[۵].

 

 

چیزی که من از آخرین جلسه روزانه تا به حال انجام داده ام.
 

چیزی که تصمیم دارم از امروز تا جلسه بعدی روزانه انجام بدهم.
 

مانعی که در مسیر پیشرفت من است.
 

اگرچه در مورد این سه مساله، پرسش و پاسخ مختصری انجام خواهد شد اما هیچ بحث و بررسی عمیقی روی آن انجام نخواهد شد. با این حال، بسیاری از تیمها بعد از اتمام جلسه دور هم جمع شده و به بحث و بررسی پیرامون مواردی که در جلسه مطرح شده می پردازند. گزارش این جلسه به هیچ یک از مدیران، صاحب محصول و یا مدیران فنی (مانند مدیر اسکرام) داده نخواهد شد. این جلسه، تنها یک جلسه بین اعضای تیم توسعه میباشد تا این اطمینان حاصل شود که همه در یک سطح هستند. فقط اعضا تیم توسعه (شامل مدیر اسکرام و صاحب محصول و یا نماینده مشتری) میتوانند در طول این جلسه صحبت کنند. دیگر علاقه مندان فقط میتوانند در جلسه حضور داشته و شنونده باشند. بسته به نکاتی که در طول این جلسه مطرح میشود، اعضا تیم میتوانند در صورت نیاز کار خود را در جهت دستیابی به اهداف تکرار بعدی / اسپرینت مجددا برنامه ریزی کنند[۴۹].
جلسات روزانه، عنصری کلیدی در روشی مانند اسکرام است که موجب شفافیت، اعتماد و کارایی بهتر می گردد. این جلسات موجب تشخیص سریع مشکلات، تشویق تیم ها به خود سازماندهی و خود اتکایی می شود. این جلسه نیز مانند جلسات دیگر بایستی در یک زمان بسته انجام پذیرد. این زمان معمولا ماکزیمم ۱۵ دقیقه در نظر گرفته می شود[۵].
استاندارد کدنویسی[۷۷]