۷- تعیین ارتباط بین آگاهی به فعالیت بدنی و عملکرد فعالیت بدنی در دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد
۸- مقایسه آگاهی نسبت به فعالیت بدنی در بین دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد به تفکیک پایه تحصیلی
۹- مقایسه نگرش نسبت به فعالیت بدنی در بین دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد به تفکیک پایه تحصیلی
۱۰- مقایسه عملکرد نسبت به فعالیت بدنی در بین دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد به تفکیک پایه تحصیلی
۱-۵- سؤالات تحقیق
۱- ویژگی های جمعیت شناختی دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد چگونه است؟
۲- میزان آگاهی دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد نسبت به فعالیت بدنی و ورزش در هر پایه تحصیلی چگونه است؟
۳- میزان نگرش دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد نسبت به فعالیت بدنی و ورزش در هر پایه تحصیلی چگونه است؟
۴- میزان عملکرد دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد نسبت به فعالیت بدنی و ورزش در هر پایه تحصیلی چگونه است؟
۵- آیا بین نگرش به فعالیت بدنی و میزان آگاهی دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد ارتباط معنی داری وجود دارد؟
۶- آیا بین نگرش به فعالیت بدنی و عملکرد فعالیت بدنی دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد ارتباط معنی داری وجود دارد؟
۷- آیا بین میزان آگاهی نسبت به فعالیت بدنی و عملکرد فعالیت بدنی دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد ارتباط معنی داری وجود دارد؟
۸- آیا بین میزان آگاهی دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد نسبت به فعالیت بدنی و ورزش به تفکیک پایه تحصیلی اختلاف معنی داری وجود دارد؟
۹- آیا بین میزان نگرش دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد نسبت به فعالیت بدنی و ورزش به تفکیک پایه تحصیلی اختلاف معنی داری وجود دارد؟
۱۰- آیا بین میزان عملکرد دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان یزد نسبت به فعالیت بدنی و ورزش به تفکیک پایه تحصیلی اختلاف معنی داری وجود دارد؟
۱-۶- تعاریف مفهومی و عملیاتی مفاهیم و متغیّر ها
۱-۶-۱- آگاهی نسبت به فعالیت بدنی و ورزش
تعریف مفهومی: یعنی میزان دانش، اطلاعات و آشنایی دانش آموزان نسبت به مفاهیم مرتبط با فعالیت بدنی و ورزش.
تعریف عملیاتی: به مجموع امتیازات کسب شده توسط دانش آموزان با بهره گرفتن از پرسشنامۀ محقق ساخته در سئوالاتی که برای اندازه گیری میزان آگاهی طراحی شده است.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.
۱-۶-۲- نگرش نسبت به فعالیت بدنی و ورزش
تعریف مفهومی: نگرش همان طرز فکر، عقیده و میزان آمادگی فرد برای انجام فعالیت بدنی و ورزش می باشد.
تعریف عملیاتی: به مجموع امتیازات کسب شده توسط دانش آموزان با بهره گرفتن از پرسشنامۀ محقق ساخته در سئوالاتی که برای اندازه گیری میزان نگرش طراحی شده است.
۱-۶-۳- عملکرد نسبت به فعالیت بدنی و ورزش
تعریف مفهومی: عملکرد در لغت یعنی حالت یا کیفیت کارکرد. عملکرد، نتیجه عمل و یادگیری است و به رفتار های بالفعل و قابل مشاهده و اندازه گیری گفته می شود(نیلی وهمکاران[۲۶] ،۲۰۰۲ ).
تعریف عملیاتی: منظور از عملکرد نسبت به فعالیت بدنی در این تحقیق به رفتارهای بالفعل و قابل مشاهده واندازه گیری شده گفته می شود که دانش آموزان با پاسخ دادن به پرسشنامۀ خود گزارشی انجام می دهند.
۱-۶-۴- فعالیت بدنی
تعریف مفهومی: تمرینات مستمر و پیگیر فعالیت منظم بدنی که افراد را در شرایط مطلوبی از نظر حالات و کیفیات بدنی قرار می دهد و با افزایش دفعات و تمرینات لازم و ایجاد ظرفیتهای مناسب توان جسمی لازم و نوعی ورزیدگی در حرکات را برای انجام دهنده آن ایجاد می نماید.
تعریف عملیاتی: به هر گونه حرکت در زندگی روزانه از قبیل کار، تفریح، فعالیت های ورزشی و عملی فعالیت جسمانی گفته می شود. در واقع فعالیت بدنی طیف گسترده ای از فعالیت ها با شدت های مختلف از قبیل قدم زدن، دویدن، پریدن و فعالیت های ورزشی را شامل می شود.
۱-۶-۵- ورزش
تعریف مفهومی: ورزش فعالیت جسمی آدمی است که تحت عنوان قوانین مدون انجام می گیرد.
تعریف عملیاتی: ورزش یک وسیله ی تربیتی است که فرد با توجه به قوانین و مقررات ویژه و استفاده از تکنیک ها و تاکتیک های مختلف به کسب آمادگی ذهنی- جسمی و مهارتی پرداخته و برای کسب موفقیت و پیروزی در رقابت های سازنده شرکت می نماید.(شیرعلی ،۱۳۸۳)
۱-۶-۶- دانش آموز پسر دبیرستانی
تعریف مفهومی: دانش آموز از لحاظ لغوی به معنای کسی که دانش و علم می آموزد و شاگرد مدرسه می باشد.
تعریف عملیاتی: فردی است که در محدوده سنی ۱۵ تا ۱۹ سال قرار می گیرد و به تحصیل در مقطع متوسطه مراکز آموزشی شهر یزد مشغول می باشد.
۱-۷- پیش فرض های تحقیق
۱- به پرسشنامه ها با دقت و صحت پاسخ داده شده است.
۲- آزمودنی ها برداشت یکنواخت از موارد پرسشنامه داشته اند.
۳- تعداد زیاد سؤالات تأثیری در پاسخ دادن آزمودنی ها نداشته است.
فصل دوم :
ادبیات تحقیق
مقدمه
در تمام جوامع انسانی امروز ورزش به عنوان یک امر انسانی – تربیتی مورد توجه است و در جامعه ما نیز با توجه به بافت جوان جمعیتی و تغییرنگرش های مثبت نسبت به ورزش، این امر مهم رو به توسعه و گسترش است. تغییر و تحولات جهانی مقوله های زندگی معاصر، تربیت بدنی و ورزش را از ضروریاتی ساخته که دوری از آن اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. تربیت بدنی به عنوان فرایندی آموزشی – تربیتی شامل کسب و پردازش مهارتهای حرکتی توسعه و نگهداری آمادگی جسمانی برای تندرستی و سلامت، کسب دانش علمی درباره فعالیتهای جسمانی و تمرین و توسعه تصور و ذهنیت مثبت از فعالیتهای جسمانی به عنوان وسیله ای برای بهبود اجرا و عملکرد انسان است که نقش مؤثر در رشد وتعالی افراد دارد برای این علم اهدافی بیان گردیده که در برگیرنده نشانه ها، نیات و نتایج مطلوبی است که ازشرکت در برنامه های تربیت بدنی و ورزش حاصل می شود (فتحی ،۱۳۸۲). در این فصل به بررسی حیطه ها، انواع و کاربردهای نگرش، چگونگی اندازه گیری و شکل گیری نگرش ها و الگوهای تغییر نگرش، همچنین آگاه شدن از اهمیت و فواید فعالیت بدنی و ورزش و عملکرد های آن و مروری بر تحقیقات پیشین خواهیم پرداخت.
۲-۱- نگرش
نگرش، ارزیابی یا برآوردی است به صورت مطلوب یا نامطلوب درباره شیء، فرد یا موضوعی صورت می گیرد و بازتابی از شیوه احساس فرد نسبت به یک چیز یا موضوع است. تورثون[۲۷] یکی از نظریه پردازان اخیر در مورد نگرش، آن را بدین گونه تعریف می کند میزان احساساتی که فرد در مورد یک محرک دارد(صمدی ،۱۳۸۶ ص۱۴۱). نگرش، عبارت است از سازماندهی بلند مدت فرایندهای انگیزشی، احساسی، ادراکی و شناختی با توجه به برخی جنبه های محیطی که فرد در آن قرار گرفته است. بر همین اساس، نگرش یک فرد بیانگر شیوه تفکر، احساس و واکنش هایی است که وی نسبت به محیط اطراف خود دارد(هاوکینزدل و همکاران[۲۸] ،۲۰۰۶ ص۲۹۶). به اعتقاد توماس[۲۹] مفهوم چند بعدی از نگرش که شامل عناصر شناختی، عاطفی و رفتاری است، مقبولترین مفهوم برای تعریف نگرش است. بدین ترتیب، نگرش نشان دهنده اثر شناختی و عاطفی به جای گذاشته شده تجربه شخص از شی یا موضوع اجتماعی مورد پنهانی است، و یک تمایل به پاسخ در برابر آن شی است. در این معنی یک مکانیسم پنهانی است، که رفتار را هدایت می کند(کریمی ،۱۳۸۸).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
نگرش مرکب از سه عنصر شناختی، عاطفی(احساسی) و آمادگی برای عمل است در که برخی از تعاریف، نگرش را نظام با دوامی از ارزشیابی ها، یا سازمان با دوامی از باورها دانسته اند. اصطلاح نظام یا سازمان دلالت بر آن دارد که اجزای سه گانه نگرش با هم همبستگی دارند. منظور از جز شناختی نگرش، اطلاعاتی است که فرد درباره موضوع نگرش دارد. مثلا شناخت ما از نظام دانشگاهی کشورمان می تواند این باشد که شامل دوره های کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است. جزء احساسی نگرش شامل احساساتی است که موضوع نگرش در شخص بر می انگیزد. یعنی، موضوع ممکن است خوشایند یا نا خوشایند باشد، ایجاد خوشی و خوشحالی کند یا بر انگیزنده نفرت باشد. همین جنبه احساسی نگرش هاست که نقش انگیزشی بر رفتار دارد و اهمیت بعد احساسی را در نگرش مورد تاکید قرار می دهد. جوانی که نسبت به تحصیلات دانشگاهی احساس مثبتی دارد، شیفته ورود به دانشگاه است و نسبت به محیط دانشگاه احساس علاقه و احترام خاصی دارد. در تعریف نگرش جزء آمادگی برای عمل در نگرش، اغلب آن را نوعی آمادگی برای عمل ذکر کرده اند، یعنی، نگرش شخص را آماده می کند تا در برخورد با موضوع نگرش رفتاری از خود نشان دهد. چنانچه نگرش شخص نسبت به موضوعی مثبت باشد، آماده است که کمک کند، ستایش کند، حمایت کند، یا پاداش دهد(کریمی ،۱۳۸۸).
هر یک از سه جزء شناختی، احساسی و آمادگی برای عمل در نگرشها دارای دو مشخصه دیگرند که به آنها نیرومندی یا شدت (والانس[۳۰]) و درجه پیچیدگی (تکثر[۳۱]) گفته می شود. یک نگرش را می توان به صورت موافق یا مخالف با یک موضوع نگرشی در نظر گرفت. اما تنها بیان، جهت نگرش نسبت به موضوع نگرش کافی نیست. نیرومندی نگرش، یعنی درجه موافقت یا مخالفت دقیقا مشخص شود. ترکیب نیرومندی و جهت نگرش، والانس خوانده می شود. این ویژگی در مورد هر سه جزء نگرش صدق می کند. اجزای نگرش از نظر درجه پیچیدگی نیز می توانند متغیر باشند. منظور از درجه پیچیدگی در عنصر شناختی نگرش این است که آیا این شناخت محدود و ساده است یا جامع و گسترده، مثلا اطلاع از اینکه اصفهان یکی از شهرهای کشور ایران است، نشانه شناخت ساده و درجه پیچیدگی یا تکثر کم است. اما دانستن اینکه اصفهان شهری است بزرگ که در دوره هایی پایتخت کشور ایران بوده است، شهری است پر از آثار تاریخی دیدنی، صنایع دستی آن در دنیا شهرت زیادی دارد، نشانه درجه پیچیدگی یا تکثر زیاد است(کریمی ،۱۳۸۸).
۲-۱-۱- انواع نگرش ها
گاهی نگرش های ما عمدتا مبتنی بر مطالعه واقعیتهای مربوط از قبیل مزایای عینی یک شی است. مثلا نگرش ما نسبت به یک خودرو ممکن است با آگاهی از میزان مصرف آن، وجود امکانات ایمنی و ضریب ایمنی بالای آن و راحتی آن در هنگام رانندگی باشد. به میزانی که ارزشیابی ما مبتنی بر باورهایمان درباره خصوصیات یک موضوع یا شی نگرشی باشد، گفته می شود که نگرش ما مبتنی بر شناخت است(کریمی ،۱۳۸۸).
نگرشی که بیشتر مبتنی بر هیجان ها و ارزش ها باشد تا بر ارزشیابی عینی مزایا و معایب، نگرش مبتنی بر عواطف، خوانده می شود. گاهی ما نوع خاصی از خودرو را دوست داریم، صرفنظر از میزان مصرفی که دارد یا بدون توجه به میزان ایمنی یا راحتی آن در هنگام رانندگی. با وجود اینکه نگرشهای مبتنی بر عواطف می توانند از منابع مختلفی سر چشمه بگیرند. این نگرش ها حاصل بررسی منطقی موضوعها نیستند و اغلب با ارزشهای افراد پیوند دارند .
نگرش مبتنی بر رفتار نگرشی است مبتنی بر مشاهده چگونه رفتار کردن نسبت به یک موضوع نگرشی برای مثلا از دوستی بپرسید که آیا به ورزش علاقه دارد یا نه. اگر او پاسخ بدهد خوب، فکر می کنم از ورزش خوشم می آید چون همیشه برای دویدن یا ورزش عازم استادیوم ها هستم، می گوییم او دارای نگرشی مبتنی بر رفتار است. نگرش او عمدتا مبتنی بر رفتار اوست تا شناخت یا احساس او(کریمی ،۱۳۸۸).
در بعضی موقعیت ها، ما با دقت و به طور عمدی درباره نگرش های خود و تلویحات آنها برای رفتارمان می اندبشیم. بینش نسبت به ماهیت فرایند در چهار چوب نظریه عمل مستدل حاصل می شود ، نظریه ای که بعدا توسعه داده شد و به نام نظریه رفتار برنامه ریزی شده، که نخست به وسیله آجزن و فیش باین[۳۲] در سال۱۹۸۰ مطرح شد، شهرت یافت. نظریه عمل مستدل با این مفهوم آغاز می کند که تصمیم به دست زدن به یک رفتار خاص حاصل یک فرایند منطقی است. گزینه های رفتاری مختلفی بررسی می شوند، پیامدها و بازده های هر کدام ارزیابی می شود و تصمیم گرفته می شود که عمل انجام گیرد یا انجام نگیرد. آن تصمیم سپس در قصدهای رفتاری بازتاب می یابد که اغلب پیش بینی کننده هایی قوی از چگونگی عمل ما در یک موقعیت مفروض هستند(آجزن ،۱۹۸۷). طبق نظریه رفتار برنامه ریزی شده، قصدها به وسیله دو عامل تعیین می شوند: یکی نگرش ها نسبت به یک رفتار و ارزیابی های مثبت یا منفی مردم از انجام آن رفتار (این که آنها فکر می کنند پیامدهای مثبت یا منفی نصیب آنها خواهد شد) و هنجارهای ذهنی و ادراک مردم از این که آیا دیگران این رفتار را تایید یا رد می کنند. بعدا یک عامل سوم یعنی کنترل رفتاری ادراک شده (ارزیابی مردم از توانایی خود در انجام رفتار) به آن اضافه شد. یک مثال ویژه به نشان دادن ماهیت این اندیشه ها کمک می کند(بارون وهمکاران[۳۳] ،۱۳۸۸).
۲-۱-۲- چگونگی شکل گیری نگرش ها
نظریه پردازان نگرش معتقدند که نگرش ها به چندین شیوه آموخته می شوند که عبارتند از: تجربه مستقیم، صرف قرار گرفتن در معرض محرکها، شرطی شدن کلاسیک، شرطی شدن کنشگر، یادگیری مشا هده ای یا الگو و سرمشق گرفتن، مقایسه اجتماعی، حرکات ماهیچه ها و عوامل ژنتیکی.
الف) تجربه مستقیم: یکی از راه هایی که نگرش ها می توانند شکل بگیرند تجربه مستقیم با موضوع یا شی نگرشی است. نگرش مثبت، نسبت به یک شی ممکن است حاصل تجربه مستقیم و خوشایند ما با آن شی باشد. همین طور است که نگرش منفی ما می تواند حاصل تجربه تلخ ما با یک شی باشد .
ب) در معرض قرار گرفتن صرف: گاهی ما بدون اینکه برنامه ریزی خاصی وجود داشته باشد، درمعرض محرک یا محرکهایی قرار می گیریم و همین عمل نگرش ما را نسبت به آن محرک یا محرکها شکل می دهد. در این جریان، تکرار نقش مهمی ایفا می کند.
ج) شرطی شدن کلاسیک: نظریه شرطی شدن کلاسیک معتقد است که وقتی یک شی خنثی ( یعنی، شی که نگرشی نسبت به آن نداریم ) یا یک شی غیر خنثی ( یعنی شیئی که نگرش معینی را در ما بر می انگیزد) که نسبت به شی غیر خنثی داشتیم. این جریان می تواند هم به صورت شرطی شدن مرتبه اول و هم به شکل شرطی شدن مرتبه دوم انجام گیرد. صاحبنظران شرطی کلاسیک معتقدند که نگرشها می توانند تحت تاثیر شرطی شدن زیر آستانه ای، یعنی، شرطی شدن که در غیاب آگاهی هشیارانه از وجود محرکهای دست اندر کار رخ می دهند نیز شکل بگیرند(کریمی ،۱۳۸۸).
د) شرطی شدن کنشگر: طبق نظریه شرطی شدن کنشگر، رفتارهایی که به نتیجه خوشایند برسند تقویت و تکرار می شوند و رفتارهایی که به نتایج نا خوشایند برسند، تکرار نمی شوند. بنابر این، طبق این نظریه اظهار نظر یک کودک یا یک بزرگسال در مورد موضوعی اگر مورد استقبال، تایید یا تشویق قرار گیرد، این اظهار نظر تکرار شده و به صورت یک نگرش مثبت در می آید(کریمی ،۱۳۸۸).
ه) الگو و سرمشق: نظریه یادگیری اجتماعی بر این باور است که بسیاری از نگرش های ما از طریق مشاهده نگرش های دیگران و از طریق الگو و سرمشق شکل می گیرند. به ویژه مشاهده تقویت و تشویق نگرش خاصی در دیگران، سبب تقویت جانشینی آن نگرش در ما می شود. بنابراین بخشی از نگرش های ما تقلیدی است از نگرش های دیگران. نگرشهای افراد همواره به شکل یکدست و یکنواخت تکوین پیدا نمی کنند، زیرا افراد همواره در معرض اطلاعات یکسانی قرار ندارند. تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که نگرش ها ی کودکان و نوجوانان بیشتر تحت تاثیر و مشابه با نگرشهای والدین آنها است، ولی این شباهت در دوره تحصیلات دانشگاهی کاهش چشمگیری پیدا می کند و پس از تحصیلات دانشگاهی تقریبا ثابت می ماند(کریمی ،۱۳۸۸).
و) مقایسه اجتماعی: دیدگاه مقایسه اجتماعی است. طبق این دیدگاه ما به مقایسه خودمان با دیگران تمایل داریم تا بدانیم که آیا دیدگاه های ما در مورد واقعیتهای اجتماعی درست است یا نه و بدین ترتیب، نگرش های درست را در مقایسه با دیگران انتخاب و حفظ می کنیم.
ز) حرکات ماهیچه ای: طبق دیدگاه حرکات ماهیچه ای در شکل گیری نگرش ها، ما چیزهایی را که دوست داریم با منقبض کردن ماهیچه ای بازو به سوی خود می کشیم و در صورتی که چیزهای را دوست نداشته باشیم، با منبسط کردن ماهیچه های بازو پس می زنیم. بنابراین، با در نظر گرفتن وضعیت ماهیچه های بازو می توانیم به مثبت یا منفی بودن نگرش خود نسبت به یک شی پی ببریم.
ح) عوامل ژنتیکی: مطالعات انجام شده در سالهای اخیر در مورد دو قلوها نشان داده است که دو قلوهای یک تخمکی ( همسان ) از نظر نگرشها شباهت بیشتری به هم دارند تا دو قلوهای دو تخمکی ( نا همسان ) و افراد غریبه، حتی اگر این دو قلوهای همسان در محیطهای کاملا متفاوت پرورش یافته باشند. همین نتایج سبب شده است که برخی صاحبنظران عوامل ژنتیکی را در شکل گیری نگرش ها دست اندر کار دانند(کریمی ،۱۳۸۸).
۲-۱-۳- کاربردهای نگرش
کاربردهای مرتبط با دانش: برخی از نگرش ها شیوه ای برای سازماندهی یا منظم ساختن باورهای یک فرد در مورد اشیاء یا واکنش وی نسبت به محیط اطرافش هستند. این نگرش ها و طرز تفکرها می توانند مبتنی بر واقعیت و یا بر پایه خیالات و تصورات واهی باشند. اما در هر صورت باعث بروز یک سری رفتارها در افراد می شوند. به عنوان مثال ممکن است نگرش مصرف کننده نسبت به نوشابه گازدار این گونه باشد که همه نوشابه ها یک طعم و مزه دارند. چنین مصرف کننده ای با این طرز تفکر و نگرش به احتمال زیاد ارزان ترین و در دسترس ترین نوشابه را انتخا ب می کند و توجهی به نام تجاری آن ندارد. به همین دلیل، شرکتهایی نظیر پپسی با صرف هزینه های هنگفت سعی می کنند بر روی باورها و نگرش های افراد نسبت به نوشیدنی های گازدار تاثیر بگذارند و طعم محصول خود را متفاوت از سایرین نشان دهند.