شکایات مشتریان ارزان ترین راه شناخت مشتریان است

مشتری مداری کنار امدن با مشتریان ناسازگار است.

رضایت کارکنان رابطه ای مستقیم با رضایت مشتریان دارد .

ارتباطات مشتری را با گوش کردن مدیریت کنید.

وفاداری دلیلی محکم برای اثبات رضایتمندی مشتریان نیست .

مشتری داور نامرئی و نهایی موفقیت یا شکست است

اگر مشتری نباشد سازمانی نیست . (سعیدی ، ۱۳۹۰)

۲-۱-۸ : تکریم مردم لازمه فرایند ارائه خدمات بانکی
علی رغم اینکه در یک دهه اخیر مقوله تکریم ارباب رجوع در سازمان های دولتی مطرح شده است و با پیگیری های انجام گرفته در جهت نهادینه شدن رعایت حقوق مردم و ارباب رجوع و با تعریف اهرم های مختلف کنترلی سعی شده است این فرهنگ نهادینه گردد مع الاسف به نظر می رسد بنا به مستندات و تجارب موجود این مهم در بسیاری از موارد محقق نشده است ؛ نکته مهم در خصوص سیستم بانکی آن است که علی رغم توصیه سازمان های بیرونی مبنی بر پیگیری برنامه های تکریم ارباب رجوع در آنها ، به دلیل ماهیت خدمات قابل ارائه در این سیستم تکریم ارباب رجوع از ضروریات بوده و همچون مفهوم مشتری مداری که مورد نظر اولیای سیستم بانکی است ،پا را حتی از مصادیق عمومی مقوله تکریم ارباب رجوع فراتر گذاشته است و با پیش کشیدن مطالب و مفاهیم گسترده سعی دارد آن فرهنگ هم زاد با فعالیت سیستم بانکی را بیش از پیش در لایه های مختلف سازمان خود چه از بعد نرم افزاری و ارتباطی و چه از بعد سخت افزاری و فیزیکی تعمیق بخشند. لذا مشتری مداری و توجه به نظرات و خواسته های مشتری در حال حاضر به عنوان عامل کلیدی بقای سیستم بانکی مطرح بوده و چه بسا به عنوان یک رفتار حسنه و الهام گرفته از مبانی اعتقادی و اسلامی می توان بر غنای عملکرد سیستم بانکی افزود و تحقق جنبه ای دیگر از ابعاد مختلف اسلامی شدن نظام بانکی را میسور ساخت(آشورزاده،۱۳۹۰).
۲-۱-۹: اهمیت مشتری و مشتری مداری در نظام بانکی
با ورود به هزاره سوم میلادی بسیاری از مفاهیم در سازمان های پیشتاز معنایی دیگر پیدا کرده است و به تبع آن نقش جدیدی را در جوامع عهده دار گشته اند، امروزه شعار « مشتری شریک شماست » در فضای کسب و کارهای مدرن مطرح شده است که توانسته افق های جدیدی بر روی شرکت ها و موسسات بگشاید . مشتری در جایگاه شریک یعنی نگرشی نو به مشتری . نگرشی بسیار فراتر از رابطه ای معمولی که میان ارائه دهندگان خدمات با مشتریان وجود دارد مطرح می باشد .
در سال های اخیر تحقیقات زیادی در خصوص اهمیت مشتری و مشتری مداری در سازمان ها انجام شده است و با بیان آمارهای مختلف سعی شده است رجحان سازمان های مشتری مدار نسبت به سازمان های معمولی و سازمان هایی که مشتری از جایگاه حق خود برخوردار نیست ، تبیین شود.
سازمان هایی که به مشتری اهمیت می دهند در خصوص بازگشت سرمایه ، سود ، رشد سهم بازار ، کاهش هزینه ها ، رشد قیمت و سهام و کاهش مشتری گریزی ، به حداقل رساندن میزان مشتریان ناراضی ، نرخ نگهداری مشتری و وفادار سازی مشتریان عمدتاً موقعیت بهتری نسبت به رقبای معمولی خود دارند .
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
در خصوص اهمیت مشتری مداری و حفظ و نگهداری او دقت در نکات ذیل ضروری به نظر می رسد :

 

 

هزینه جذب یک مشتری جدید بین ۵ تا ۱۱ برابر یک مشتری قدیمی است .

دو درصد بهبود برای مشتری ، مستلزم ۱۰ درصد کاهش هزینه هاست. یعنی برای افزایش ۲ درصدی مشتری باید ۱۰ درصد هزینه گردد.

ضررو زیان از دست دادن یک مشتری در حکم فرار ۱۰۰ مشتری دیگر است .

رضایت مشتری پیش شرط تمام موفقیت های بعدی شرکت هاست .

۹۸ درصد مشتریان ناراضی بدون شکایت به سمت رقبا می روند.

بانکها خط مقدم اقتصادی جوامع انسانی محسوب می شوند . این نقش در اقتصادهای بانک محور پررنگ تر خودنمائی می کند . بانکها در یک تعریف ساده و سنتی واسطه وجوه بین سپرده گذاران و گیرندگان وام هستند و مدیریت بر بدهی ها و دارایی ها در بازار پولی را بر عهده دارند . با علم بر این موضوع که بازار پولی بخش مهم و قابل توجهی از بازار مالی هر کشوری است ، یک دیگر از علل وجوی بانکها (که می توان در تعریف بانک به ما کمک کند ) این است که (( بانکها دارایی هایی بدون قدرت نقدینگی را به بدهی هایی با قدرت نقدینگی تبدیل می کنند )) .
عکس مرتبط با اقتصاد
در چنین شرایطی هرگونه افت و خیز ، کارایی یا ناکارایی ، موفقیت یا شکست نظام بانکی ، کل اقتصاد یک کشور را تحت تاثیر قرارد می‌دهد . بنابراین شاخص‌های موفقیت بانکها برای همه ذی‌نفعان اهمیت دارد . صاحب نظران اساس و بنیان نظام بانکی را مشتریان می‌دانند ، زیرا مشتری تنها منبع سود فعلی و رشد سازمان‌ها شناخته شده و بانکداران با اعتقاد بر این شعار قدیمی که (( اگر مشتری نباشد ، من نیستم )) رمز موفقیت و تداوم بقای سازمان بانکها را جذب ، حفظ و نگهداری مشتریان می دانند . مشتری مداری جزء ذات بانکداری است و نمی توان کسب و کار بانکداری را بدون رضایت و خشنودی مشتریان انجام داد .سودمند ترین و مناسب ترین استراتژی برای بانک ها مشتری مداری است . در حقیقت بنیان و اساس نظام بانکی مشتری است . یک مشتری در یک بانک مساوی با یک دارایی است و هزینه از دست دادن یک مشتری برابر است با از دست دادن منافع مربوط به خدماتی که آن مشتری در طول عمر خود به آن نیاز دارد . هرچند در بازارهای انحصاری که نمونه بارز آن بانکداری دولتی (البته بدون حضور بانکداری خصوصی) است ، می توان نوعی بانکداری معیوب بدون مشتری مداری را تجربه کرد ، اما این حرکت در کوتاه مدت جواب داده و قطعاً موتور محرک در میان مدت و بلند مدت از کار افتاده و سقوط اتفاق خواهد افتاد و در این مورد ضرب المثلی هست که می گوید : (( یک کشتی سوراخ شده ، یک کشتی غرق شده است )) . از این رو می توان بی توجهی به راهبردهای مشتری مداری در صنعت بانکداری را نوعی عارضه تایتانیک نامید که هدایت کنندگان تایتانیک از قسمت عظیم کوه یخ شناوری که در مقابل داشتند ، غافل بودند . ( ربیع زاده ، ۱۳۸۳ )
۲-۱-۱۰ : استراتژی های مهم مشتری مداری
اساساً یکی از مهمترین ابعاد و مصادیق مشتری مداری بعد ارتباطی و رفتاری است که وابسته به رفتار کارکنان و ارائه کنندگان خدمات بانکی می باشد ، از آنجایی که منشاء هر رفتار اولاً ریشه در دانش و ثانیاً تداوم آن نیاز به فراهم کردن شرایط و انگیزه های لازم می باشد علمای بازاریابی از طریق مطرح ساختن دو استراتژی مهم معتقدند سیستم های خدماتی و از آن جمله نظام بانکی می تواند با اتکا به آن، اهداف مد نظر خود در خصوص نهادینه ساختن مشتری مداری موفق باشند که عبارتند از ایجاد فرهنگ مشتری گرایی و دوم توانمند سازی کارکنان .
۲-۱-۱۰-۱:ایجاد فرهنگ مشتری گرایی در سازمان
فرهنگ اجتماعی آدمی در آداب و رسوم و زبان وی جلوه گر می‌شود که تحت تاثیر محیط اقتصادی مبتنی بر فناوری ، سیاسی – قانونی ، پاره فرهنگ و مذهب شکل می گیرد .کارکنان فرهنگ اجتماعی را با خود به محیط کار می آورند. فرهنگ سازمانی که محصول فرعی فرهنگ اجتماعی است به نوبه خود بر ارزش ها ، اخلاق ، نگرشها ، پیش فرض ها و انتظارهای فرد اثر می گذارد و در رفتارهای وی نمودار می‌شود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
علمای علوم اجتماعی معتقدند که فرهنگ هر سازمان بیانگر هویت اعضای آن سازمان بوده و تعهد و مسئولیت جمعی کارکنان آن را تسهیل می کند و موجب شکل دهی رفتار اعضاء ، تقویت حس همکاری اعضای سازمان در جهت تحقق اهداف آن می گردد .
بنابراین به نظر می رسد یکی از مهمترین وظایف مدیران بانک ها به عنوان فرهنگ سازی مشتری مداری در بانک سوق دادن تمرکز کارکنان و سازمان به مقوله مشتری و رصد کردن خواسته ها و نیازهای مشتری و انطباق سازمان با آنها در کنار ایجاد مزیت های ارتباطی می باشد که در رفتار و نگرش های کارکنان آن به عنوان مهمترین تکلیف در ایجاد فرهنگ مشتری مداری متبلور می باشد .
۲-۱-۱۰-۲:توانمندسازی منابع انسانی
در سیستم بانکی سرمایه انسانی به عنوان مهمترین دارایی آن مطرح می باشند همواره به عنوان یکی از مهمترین مولفه ها در ایجاد مزیت رقابتی در فرایند ارائه خدمات و کسب موقعیت های سازمانی مد نظر مدیران نظام بانکی است .
علمای بازاریابی در باب ویژگی های خدمات ( ملموس بودن ، نامشابه بودن ، تفکیک ناپذیری و غیر قابل ذخیره بودن ) همواره کیفیت خدمات بانکی را وابسته به کیفیت ارائه آنها از سوی کارکنان میدانند تا جایی که گاهاً مشتری طالب و خریدار کیفیت ارائه می شود تا کیفیت خدمت یعنی تاثیر کیفیت ارائه خدمت به مراتب از تاثیر کیفیت خدمت در جذب مشتری و وفاداری او موثرتر می گردد .
به این ترتیب مقوله مدیریت منابع انسانی به عنوان حساس ترین حوزه مدیرت کلان بانک از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و لذا ضروری است با مد نظر قرار دادن چهار اصل اساسی گزینش صحیح ، آموزش ، حمایت و سیستم پرداخت مناسب بر این توانمندی و قابلیت های لازمه افزود.
عکس مرتبط با منابع انسانی
الف : گزینش
ضرب المثلی معروف در بین فعالان بازار مطرح است که می گوید ۵۰ درصد سود در خرید خوب نهفته است. لذا در سازمان های مشتری گرا و از آن جمله سیستم بانکی دقت در استخدام و گزینش صحیح افراد بسیار مهم است . بنابراین از آنجایی که در این سازمان ها قابلیت های ارتباطی بسیار اهمیت دارد لذا در فرایند استخدام و گزینش کارکنان نظام بانکی باید پیش از آنکه به قابلیت های شناختی و هوش شناختی افراد تکیه کرد به قابلیت‌های ارتباطی و اجتماعی و هوش هیجانی آنان اصرار ورزید تا از گذر استخدام افراد با هوش هیجانی بالاتر بتوان به نحو موثرتری در تحقق اهداف سیستم بانکی موفق گردید.
ب:آموزش
انسان موجودی است تغییرپذیر با توانایی های بالقوه نامحدود که این توانایی ها می توانند تحت نظام و برنامه ریزی های آموزشی و پرورشی صحیح به تدریج از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شوند.
آموزش آموزه های مشتری مداری در نظام بانکی از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است لذا با مطمح نظر قرار دادن اهداف آموزشی در قالب پارادایم یادگیری بر بستر سازمانی یاد گیرنده از طریق آموزش های متنوع می توان رفتارهای فردی و اجتماعی تقویت کننده مشتری مداری در سازمان را نهادینه ساخت .
ج:حمایت
امورزه نگاه سنتی به فرایند مدیریت سازمان های مشتری مدار و آنهایی که در پی انطباق یا مدیریت مطلوب تغییرات محیطی ماهیت تکلیفی به خود گرفته و از سطح رابطه ای صرفاً جهت تداوم ارتباط اقتصادی با مشتری پا را فراتر گذاشته و محتوایی اسلامی و معنوی به خود می گیرد .

 

 

عنوان: بررسی تبیین اثر سرمایه های فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس
چکیـده­
هدف تحقیق حاضر، بررسی تبیین اثر سرمایه های فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس است. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی است. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از روش های کتابخانه ای و میدانی و ترکیب دو پرسشنامه استاندارد بونتیس (۱۹۹۸) و پرسشنامه استاندارد مدیریت دانش امین زاده (۱۳۹۲) استفاده شده است.
جامعه آماری تحقیق ۱۲۵ نفر از کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس شامل بخش مرکزی، مهندسی، انبار نفت، سوختگیری، حمل و نقل می باشد و مطابق فرمول مورگان تعداد ۹۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری در دسترس است و روایی پرسشنامه ها از طریق محتوایی حاصل شده و پایایی پرسشنامه مدیریت سرمایه فکری با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ بالاتر از ۷/۰ به دست آمد..
در این پژوهش با کمک آزمون همبستگی پیرسون به بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق پرداخته شده است. بر اساس این دیدگاه هرگاه همبستگی بین دو متغیر بین ۱/۰ تا ۲۹/۰ باشد بدین معنی است که رابطه معنی دار پایینی بین این دو متغیر وجود دارد. این رابطه بین ۳۰/ تا ۴۹/۰ نشانگر رابطه متوسط و بالاتر از ۵۰/۰ نشان دهنده رابطه قوی بین دو متغیر است.
نتایج پژوهش نشان دهنده می دهد که:

 

 

 

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر سیستم پاداش سازمان است.

 

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر زنجیره ارزش سازمان است.

 

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر مزیت رقابتی سازمان است.

 

سرمایه انسانی تاثیرگذار بر استراتژی تجاری سازمان سازمان است.

 

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر سیستم پاداشت سازمان است.

 

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر زنجیره ارزش سازمان نیست.

 

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر مزیت رقابتی سازمان است.

 

سرمایه ساختاری تاثیرگذار بر ایجاد استراتژی تجاری سازمان است.

 

سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر سیستم پاداش سازمان است.

 

۱۰- سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر مزیت رقابتی سازمان است.
۱۱- سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر زنجیره ارزش سازمان است.
۱۲- سرمایه مشتری (رابطه ای) تاثیرگذار بر استراتژی تجاری سازمان است.
واژه­ های کلیدی:
سرمایه فکری، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه مشتری(رابطه ای)، مدیریت نواوری
فصـل اول
کلیات پژوهش

 

 

 

مقدمه

 

 

 

در شرایط پیوسته در حال تغییر ما نیز باید تغییر نماییم، وگرنه بهای سنگینی بابت عدم تغییر پرداخت خواهیم کرد .( نوردال، رئیس اتحادیه جهانی علم و بهره وری،۲۰۱۳ : پیام مدیریت)
در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان ها براساس دانش زندگی کرده و می میرند و موفق ترین سازمان ها آن هایی هستند که از این دارایی ناملموس به نحو بهتر و سریع تری استفاده می کنند. مطالعات اخیر نشان داده است که بر خلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین آلات و غیره)، دانش منبعی است که بازدهی افزاینده در کسب و کار دارد. آن چه درخور توجه است این مهم است که بازار نیز ارزش دانش و عوامل نامشهود دیگر در فرایند ایجاد ارزش را تشخیص داده است. اخیراً میزان و نسبت این «ارزش پنهان» تغییر کرده است(بونتیس۱ ،۱۹۹۹).
عکس مرتبط با اقتصاد
بر این اساس، موفقیت حال و آینده در رقابت بین سازمان ها، تا حد کمی مبتنی بر تخصیص منابع فیزیکی و مالی و تا حد زیادی مبتنی بر مدیریت دانش خواهد بود. بنابراین، وظیفه رهبری یک سازمان خلق محیطی برای مدیریت دانش است. به بیان روشن تر، در عصر حاضر چالش پیش روی مدیران آماده کردن محیط مناسب برای رشد و پرورش ذهن انسان در سازمان دانش محور است(بونتیس، ۱۹۹۶).
بنابراین، اساسی ترین مهارت برای مدیران سازمان های دانش محور «مدیریت دانش» است(کویین۲ ،۱۹۹۲).

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

۱-۲- بیان مساله

 

از آن جایی که ماهیت دانش نامشهود و ناملموس است، آن را توسط هیچ یک از مقیاس های سنتی حسابداری مالی نمی توان اندازه گیری کرد، ریسک «فراموشی» دانش و سایر دارایی های ناملموس سازمان برای مدیران وجود دارد. می توان گفت مدیران ارشد سازمان ها تنها از ۲۰ درصد دانش موجود در سازمان هایشان استفاده می کنند. درحقیقت، محیط کسب و کار مبتنی بر دانش در بسیاری از کشورهای جهان، مستلزم یک مدل و نام گذاری جدید است که در برگیرنده عوامل ناملموس سازمان باشد. در این وضعیت، رشته نوظهور «سرمایه فکری» توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است(بونتیس،۲۰۰۰).
حسابداری
۱-Bontis
۲-koein
از دیدگاه راهبردی، سرمایه فکری می تواند در ایجاد و کاربرد دانش برای افزایش ارزش سازمان مورد استفاده واقع شود. امروزه، رشته در حال تکوین سرمایه فکری یک موضوع هیجان انگیز هم برای محققان و هم برای دست اندرکاران امور سازمانی شده است(رووز۱، ۱۹۹۷). سرمایه های فکری با توجه به تحولاتی نظیر تغییر محیط قانونی، ظهور نوآوری و گسترش بهره گیری از فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، به عنوان عامل اصلی کـسب مزیت رقابتی پایدار و دارای تاثیرات در حوزه های راهبردی، به عنوان محور فعالیت های بلندمدت سازمانی درایجاد ارتباطی انسانی و ساختاری تلقی می گردد)حاجی کریمی،۱۳۸۸). با وقوع انقلاب فناوری اطلاعات، از سال های بعد از ۱۹۹۰، الگوی اقتصاد جهانی، تغییر اساسی کرد. در اقتصاد امروز، دانش به عنوان مهمترین سرمایه، جایگزین سرمایه مالی و فیزیکی شده است( قلیچ لی و مشبکی،۱۳۸۰). سـرمایه، در مورد مؤسسه ها، به هر دارایی بـرمی گردد کـه باعث ایـجاد جـریان های نقدی آتی شود. بیشتر دارایی های شناخته شده، ماهیت مـشهود و عینی دارند. بـنابراین سرمایه مشهود به دارایی های فیزیکی و مالی سازمان اشاره دارد. ارزش این دارایی ها به طور ادواری (توسط شرکت های بـخش عمومی) افـشا می شود و به آسـانی بر روی تـرازنامه به دست آمـده از ثبت های مالی ایـن شرکت ها یافت می شود. دارایی های فیزیکی، می تواند به معنی زمین، ماشین آلات، موجودی کالا، تجهیزات و…. باشد، درحالی که دارایی های مالی به حقوق صاحبان سهام، سودهای انباشته، سرمایه در گردش، پیش پرداخت هزینه ها، حساب های دریافتنی و …. گفته می شود. اهمیت دارایی های نامشهود (مانند: مهارت های نیروی کار و سازمان) در تعیین سودهای آتی به طور فزاینده ای در حال افزایش است. علاوه بر این، شناسایی کردن این دارایی ها مشکل تر است و این سـختی مربوط به تعیین ارزش آن ها است که از گذشته تا به امروز ادامه داشـته است و درست به همین خـاطر است که در بیشتر شرکت ها اصلاً گزارش نمی شوند. همین امر باعث شده است که این دارایی ها برای جهان خارج از مؤسسه، نامرئی باقی بمانند و حتی گاهی اوقات برای کارکنان درون سازمان نیز قابل تشخیص نباشند. توماس استوارت۲(۱۹۹۷) یکی از پیشگامان مطالعه در این زمینه اصطلاح پولی» سرمایه فکری « را برای این دارایی ها مطرح کرد. با عنایت به این مسأله که برای نوآوری در هر سازمانی ایجاد جوی مناسب و تامین شرایط لازم از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از آن جا که دغدغه بسیاری از سازمان ها ایجاد سازمانی پویا و نوآور می باشد، مساله اصلی این تحقیق این است که مشخص شود آیا در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی شیراز بین سرمایه فکری و مدیریت نوآوری ارتباط معناداری وجود دارد؟
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
۱-Roos
۲-Stewart

 

 

اهمیت و ضـرورت انجام تحقیق

 

توجه به مدیریت دانش در دو حوزه آکادمیک و کسب و کار رو به فزونی است. این موضوع با توجه به رشد فزاینده کتب و مقالات منتشرشده در زمینه مدیریت دانش به خوبی قابل درک است(زاک۱، ۱۹۹۹).
مطالعات انجام شده در کشورهای اروپایی نشان می دهد که در سال ۲۰۰۰، مدیریت دانش توسط ۸۰ درصد از بزرگترین شرکت های جهان به کار گرفته شده است(ک پی ام جی۲، ۲۰۰۰).
در سال های اخیر نیز نقش دانش به عنوان کلیدی ترین منبع سازمان ها در کسب مزیت رقابتی، به موضوعی بسیار مهم تبدیل شده و ایده “قابل مدیریت بودن دانش”، در بسیاری از کسب و کارهای مبتنی بر دانش، سازمان های یادگیرنده و مدیریت سرمایه های فکری، جا باز کرده است. بنابراین، سازمان ها در پی روش های جدیدی برای بقا در عرصه کسب و کار و رقابت اثربخش می باشند. یکی از روش های دستیابی به اثربخشی، کشف و توسعه دارایی هایی است که برای سازمان ها از کارایی بسیار بالایی برخوردار بوده، اما به درستی از آنها استفاده نشده است(ان دی لی لا و دی یو تویت۳،۲۰۰۱).
درک مدیریت سرمایه فکری که زمینه ای میان رشته ای محسوب می شود، کار دشواری است و آن را کمی پیچیده و مبهم می سازد. به هر حال عقیده بر این است که نباید به علت دشواری، به طور کلی این زمینه را رها کرد. ایده های مدیریت سرمایه فکری باید هنگام تدوین راهبرد یک سازمان مورد توجه قرار گیرد و در تدوین آن نقش داشته باشد.
مدیریت دانش و سرمایه فکری، فرایندی است که به سازمان ها در شناسایی، گزینش، سازماندهی، انتشار و انتقال اطلاعات و تخصص های مهم که بخشی از حافظه سازمانی هستند و غالباً به صورت ساختارنیافته در سازمان وجود دارند، کمک می نماید(توربان و مک لین۴ ، ۲۰۰۲).
موفقیت حال و آینده در رقابت بین سازمان ها، تا حد کمی مبتنی بر تخصیص منابع فیزیکی و مالی و تا حد زیادی مبتنی بر مدیریت دانش خواهد بود. بنابراین، وظیفه رهبری یک سازمان خلق محیطی برای مدیریت دانش است. به بیان روشن تر، در عصر حاضر چالش پیش روی مدیران آماده کردن محیط مناسب برای رشد و پرورش ذهن انسان در سازمان دانش محور است(بونتیس۵، ۱۹۹۶).
۱-Zak
۲-K.P.M.G,2000
۳-N.D.Le.La & D.U.Toit
۴-Torban & Maklin
۵-Bonits
از دیدگاه راهبردی، سرمایه فکری می تواند در ایجاد و کاربرد دانش برای افزایش ارزش سازمان مورد استفاده واقع شود. امروزه، رشته در حال تکوین سرمایه فکری یک موضوع هیجان انگیز هم برای محققان و هم برای دست اندرکاران امور سازمانی شده است(رووز۱، ۱۹۹۷).
سرمایه های فکری با توجه به تحولاتی نظیر تغییر محیط قانونی، ظهور نوآوری و گسترش بهره گیری از فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، به عنوان عامل اصلی کسب مزیت رقابتی پایدار و دارای تاثیرات در حوزه های راهبردی، به عنوان محور فعالیت های بلندمدت سازمانی درایجاد ارتباطی انسانی و ساختاری تلقی می گردد)حاجی کریمی،۱۳۸۸).
امروزه همه می دانند که اینترنت و شبکه جهان وب گستر، پیام آور ظهور دوره جدیدی به نام عصر دانش و وداع با عصر صنعتی است. در عصر دانش آن چه موجب موفقیت تجاری و صنعت می شود، دانش بشر است. این دارایی نامشهود به عنوان سرمایه فکری شناخته می شود و گسترش سرمایه فکری، باعث‌ ایجاد منفعت است(مجتهدزاده،(۱۳۸۲): ۷).
موضوع مهم آن است که ما فاقد یک سیستم قابل مقایسه هستیم که ما را قادر سازد تا به افراد به همان اندازه ای توجه کنیم که به مسائل مادی توجه می کنیم. نتایجی که از گزارش دهی سرمایه فکری به دست می آید، شامل روحیه کارکنان، جابجایی کارکنان، ‌افزایش سرمایه گذاری در توسعه سرمایه فکری، ارزشمند قلمداد کردن سرمایه فکری شرکت به وسیله کارکنان عالی رتبه نسبت به قبل و درک بهتر عوامل اصلی است که برای توسعه و رشد مستمر، ‌حیاتی هستند(زنجیردار و همکاران،(۱۳۸۷):۱۴).
بنا به اهمیت و ضرورت نقش سرمایه فکری بر مدیریت نوآوری در این تحقیق به بررسی تاثیر نقش سرمایه فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مرکز منطقه فارس خواهیم پرداخت.
۱-۴- اهداف تحقیق
۱-۴-۱- هدف اصلی

 

 

 

بررسی اثر سرمایه فکری بر مهندسی و مدیریت نوآوری در سازمان های صنعتی

– اهداف فرعی

 

 

 

 

 

بررسی اثر سرمایه فکری انسانی بر ایجاد طرح های بازپرداخت و پاداش در سازمان.

 

۱-Roos

 

 

 

بررسی اثر سرمایه فکری انسانی بر ایجاد زنجیره ارزش در سازمان.

صرع بزرگ یاتشنج تونیک- کلونیک شایعترین نوع صرع،صرع اصلی(Grand mal)است.این صرع هنگامی رخ می دهدکه مناطق حرکتی مغزدچارعارضه شده است واسپاسم های شدیدوبی هوشی رادربردارد. دراغلب موارد،قبل ازآغاز حمله وغش به بیماریک حالت درونی Auraدست می دهد.و دو فاز مهم تونیک و کلونیک دارد. (سلطان زاده ا.، ۱۳۸۳)
مرحله تونیک : در این مرحله اگر بیمار ایستاده باشد بطور ناگهانی می افتد و هوشیاری خود را از دست میدهد، ماهیچههای اندامهایش منقبض شده، چشمهای او به بالا و عقب منحرف میشوند و همچنین دچار آپنه وسیانوز میگردد. گاهی بستهشدن ناقص طنابهای صوتی موجب پیدایش فریاد صرعی (Epileptic cry) میشود. در مرحله تونیک تخلیه شدید سمپاتیک به تاکیکاردی، افزایش فشار خون و گشادی مردمکها میانجامد. این مرحله ۲۰ تا ۶۰ ثانیه طول می کشد. EEG بیماران در ۸۰ تا ۸۵ درصد موارد دشارژهای صرعی را نشان میدهد.
مرحله کلونیک : در این مرحله اندامها دچار لرزش و تکانهای شدید میگردند. تنفس بیمار تند شده، درون دهانش کف جمع میشود و خرخر میکند. در این مرحله که حدود ۴۰ ثانیه طول میکشد ممکن است زخم شدن زبان و خروج ناخواسته ادرار نیز بروز نماید. پس از پایان حمله بیمار بیحرکت و شل باقی میماند و ممکن است بمدت دو دقیقه به کما برود که در این حالت به تحریکات دردناک واکنش نشان نمیدهد و مردمکهای او گشاد شده، به نور پاسخی نشان نمیدهد.
صرع تونیک (Tonic seizure):
در اینگونه صرع که بین کودکان شایعتر است، فقط اندامها حالت تونیک پیدا میکنند و بیمار هوشیاری خود را از دست میدهد ولی در کمتر از یک دقیقه به وضع عادی بر میگردد.
صرع کلونیک ( Clonic sezure):
اینگونه صرع نیز در کودکان و شیرخواران شایع بوده، معمولاً از ویژگیهای تشنج تب است. دوره صرع کلونیک ممکن است طولانی باشد.
صرعهای میوکلونیک (Myoclonic seizure):
پرشهای میوکلونیک حرکاتی سریع و کوتاه هستند که بیشتر در ماهیچههای خم کننده اندامها دیده میشوند. برشهای میوکلونیک ممکن است بصورت تنها (Isolated myoclonic jerks) یا پیش از حمله صرع گرندمال و یا به همراه صرع پتی مال بروز کنند که همهی این موارد خوش خیم و به درمان با کلونازپام پاسخ دهنده میباشند
صرع آتونیک (Atounic seizures = Drop Attacks):
صرع آتونیک یکی از انواع صرعهای فراگیر اولیه میباشد که ممکن است با سنکوپ و غش (Fainting) اشتباه ود و معمولاً بین ۶ ماهگی تا ۷ سالگی بروز میکند، گرچه گاهی در نوجوانان نیز مشاهده میگردد. در این بیماری کودک مبتلا ناگهان میافتد و از جلو به زمین میخورد (خطر زخمی شدن سر و صورت) ولی بلافاصله بلند میشود و نشانه های دیگری مانند بیاختیاری ادرار و گاز گرفتن زبان ندارد.
۱-۵-۳ صرعهای ویژه و طبقهبندی نشده
صرع رفلکسی (Reflex Epilepsy)
اگر حملات صرعی همیشه پس از یک محرک ویژه بروز نماید، اصطلاح اپیلپسی رفلکسی (RE) بکار میرود. روشن کردن تلویزیون، وارد آمدن ضربه دردناک به اندامها و یا صدای شدید ناگهانی برخی از این گونه محرکها هستند. گاهی خواندن برخی لغات یا اعداد و یا جویدن (حرکات آرواره ) سبب پیدایش حمله صرعی میگردد. از نظر بالینی حملات بصورت پرشهای میوکلونیک، Absence و یا تشنجات تونیک ـ کلونیک میباشد.( سلطان زاده ا.، ۱۳۸۳)
تشنج تبی (Febrile convulsion):
تشنج تبی یکی از مسائل مهم و نسبتاً شایع نورولوژی کودکان میباشد. در این بیماری هنگامی که درجه حرارت بدن بالا میرود ( معمولاً ۳۸ درجه یا بیشتر و اغلب بدلیل عفونتهای ویروسی)، کودک دچار تشنج می گردد که اشکال گوناکونی دارد. در تشنج تبی ساده که شایعترین نوع آن است، حملات به صورت تونیک ـ کلونیک و از هوش رفتن هستند که حدود ۱ تا ۱۰ دقیقه طول میکشد دوره آغاز بیماری بطور کلی از ۳ ماهگی تا ۵ سالگی میباشد ولی بین ۶ ماهگی و ۳ سالگی بیشتر دیده میشود. در کودکانی که معاینه عصبی آنها نکته غیرطبیعی دارد، حمله زیاد طول میکشد و نوار مغزی در بین حملات غیرطبیعی است، احتمال بروز حملات صرعی در آینده بیشتر خواهد بود(سلطان زاده ا.، ۱۳۸۳)
تشنجهای هیستریک یا صرع کاذب (Hysterical Seizures or Pseudoseizures)
صرع هیستریک یا صرع کاذب از حالاتی است که با صرع واقعی گرندمال خیلی اشتباه میگردد و ممکن است تا مدتها بیمار تحت درمان با دروهای ضد صرع قرار گیرد. تفاوت آن با صرع حقیقی تونیک ـ کلونیک این است که بیمار هنگام حمله داد و فریاد میکند، بدن خود را بصورت کمانی درآورده، دست و پایش را پرتاب میکند و زمانی که سعی میشود از حرکات بدن او جلوگیری گردد واکنش شدید نشان میدهد ولی بیاختیاری ادرار، آسیب بدنی مانند زخم شدن زبان و منگی پس از حمله (Postiical confusion) ندارد(سلطان زاده ا.، ۱۳۸۳)
صرعهای پیوسته یا پی در پی (Status Epilepticus):
اگر بیماری که دچار حملات صرع شدهاست، در بین حملات هوشیاری خود را بدست نیاورد و یا حمله او بیش از ۳۰ دقیقه طول بکشد، اصطلاح صرع پیوسته یا پیدرپی (Status epilepticus) بکار میرود.
۱-۶ پاتوفیزیولوژی صرع
فعالیت الکتریکی سلول که اساس طبیعی یا غیرطبیعی بودن نورون است، وابسته به انتقال یونهای سدیم، پتاسیم، کلر و کلسیم است. انتقال یونها نیز متأثر از غلظت داخل و خارج سلولی این یونها در اطراف غشاء سلولی است. جریان یونها در اطراف غشاء سلولی بوسیله پمپهای وابسته به انرژی، کانالهای وابسته به ولتاژ و کانالهای وابسته به نوروترانسمیتر کنترل میشود. در مغز PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران، سیناپسها نقش محوری در فعالیت بین نورنها دارند. کاهش ۲۰% مکانیسم مهاری سیناپس منتهی به فعالیت تشنجی مغز میگردد و افزایش فعالیت تحریکی سیناپس میتواند محور شروع تشنج باشد. یا گابا مهمترین نوروترانسمیتر مهاری مغز است. رسپتور GABA جریان کلر را در اطراف غشاء کنترل کرده و سبب هایپرپولاریزاسیون غشاء و مهار سلول میشود. رسپتور GABAA نیز سبب هایپرپولارسیزاسیون سلول از طریق کانالهای پتاسیمی میشود. در کورتکس تعداد زیادی نورونهای تولید کننده گابا وجود دارند، نقش مهمی در کنترل فعالیت صرعی نورونها دارند. گلوتامات مهمترین نوروترانسمیتر تحریکی در CNS که رسپتور (NMDA) ـ N-Methyl-D-Aspartatic Acid را فعال میکند. این رسپتور بر جریان کلسیم اثر دارد. آنتاگونیست رسپتور NMDA فعالیت ضد صرعی دارد. تعدادی از داروهای ضد تشنج بر روی کانالهای سدیمی وابسته به ولتاژ اثر میگذارد و اختلال در این کانالها علت بعضی از صرعهای ارثی است. کانالهای کلسیمی از طریق تنظیم آزادسازی نوروترانسمیترها میتوانند در ایجاد یا کنترل تشنج نقش داشته باشند. از طرفی مناطق مختلف مغز حساسیتهای متفاوتی برای تولید و انتقال تشنج دارند. بعنوان مثال، نورونهای پیرامیدال در هیپوکامپ تمایل زیادی برای ایجاد امواج خودبخودی دارند.( حافطیه، ک.، ۱۳۷۴)
۱-۷ نقش واسطه های عصبی در صرع
استیل کولین
استیل کولین اولین ترکیبی بود که از طریق فارماکولوژی به عنوان واسطه عصبی مراکز اعصاب شناخته شد و یک واسطه عصبی قوی تحریکی در مغز PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران میباشد. تعدادی از مسیرهای عصبی را حاوی استیل کولین دانستهاند که عبارتند از : نوورنهای موجود نئواستریاتوم۱، هستهی سپتال میانی۲ و تشکیلات شبکهای ۳٫ به نظر میرسد که اکثر ورودیهای کولینرژیک به هیپوکامپ، آمیگدال و قشر مغز از نورونهایی سرچشمه میگیرد که اجسام سلولی آنها در Magnocellular nuclei و ventralforbrain قرار دارند.( Al-Tajir G. et al, 1990)
شواهد فارماکولوژیک نشان میدهد که افزایش میزان استیل کولین در مجاورت گیرنده های موسکارینی مغز میتواند موجب ایجاد تشنج گردد. افزایش محتوای استیل کولین در طول تشنج در مایع مغزی ـ نخاعی بیماران مبتلا به صرع گزارش شده است. تجویز استیل کولین به طور مستقیم بر روی قشر مغز PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران میتواند منجر به تخلیه های صرع گونه گردد. این اثر با آنتاگونیستهای موسکارینی از قبیل آتروپین ممانعت می شود.( Mercier J., 1973, Al-Tajir G. et al, 1990, McNamara J.O et al, 1980)
آگونیستهای مستقیم کولینرژیک همانند پیلوکارپین و آگونیستهای غیرمستقیم کولینرژیک، مهارکنندگان کولین استراز از جمله ارگانوفسفات ها نظیر سومان و مالوکسان تشنج زاهای قوی می باشند. (McNamara (J.O et al, 1980, Mercier J., 1973دوزهای سمی مهارکنندگان کولین استراز از قبیل ادروفونیوم و نئوستیگمین منجر به تجمع استیل کولین و ایجاد تخلیه های صرع گونه در انسان و حیوان میشود. آنتاگوسیتهای موسکارینی همانند آتروپین حتی قادرند در حضور میزان افزایش یافته استیل کولین در مغز، از تشنجات ناشی از مهار کنندگان کولین استراز جلوگیری کنند و این اثر احتمالاً از طریق اشغال گیرنده های موسکارینی اعمال میشود. (Al-Tajir G. et al, 1990, McNamara J.O et al, 1980)
آگونیستهای مستقیم و غیرمستقیم کولینرژیک از طریق تحریک گیرنده های موسکارینی مغز که توسط پروتئینهای G به سیگنال اینوزیتول فسفات جفت شدهاند، باعث افزایش تحریکات نورونی میگردند. در موشهای صحرائی قبل و در حین تشنجات ناشی از مواد کولینرژیک، اینوزیتول مغز کاهش یافته و اینوزیتول منوفسفاتهای مغز (متابولیتهای حاصل از turn سیستم را منعکس میکنند) افزایش مییابند. تشنجات مداوم ایجاد شده باعث جراحت نورونی بخصوص در هیپوکامپ و قشر مغز و همچنین موجب افزایش در غلظت کلسیم مغز میشوند. بنابراین افزایش در فعالیت سیگنال فسفو اینوزیتاید و غلظت کلسیم آزاد داخل سلولی ممکن است نقش مهمی در این پدیده ها ایفا نماید. افزایش سن و جنس ماده نیز اثرات تحریک کولینرژیک مغزی و تشنجات را وسعت میبخشد. (Mercier J., 1973)
نوراپینفرین :
نوراپینفرین یک واسطهی عصبی شناخته شده با اثرات عمدتاً مهاری در مغز PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران است. اجسام سلولی نورونهای نورآدرنرژیک در لوکوس سرولئوس۱ یا در منطقه جانبی تشکیلات شبکهای، نواحی تگمنتوم خارجی شکمی۲ از ساقهی مغز جای دارند. این نورونها با یک الگوی منتشر به مغز قدامی وارد میشوند. (Al-Tajir G. et al, 1990)
مصرف نوراپینفرین در in vitro بر نورونها باعث وقفه ملایم فعالیت خود به خود نورون و هیپرپولاریزاسیون آنها می شود شواهد مختلف نشان میدهند نوراپینفرین در موشهای صحرائی بالغ اثرات مهاری قوی بر علیه گسترش حملات تشنجی اعمال میکند بطوری که تخلیه نوراپینفرین در مغز قدامی باعث تسهیل گسترش حمله میگردد. (Savolainen K.M., Hirvonen M.R., 1992)
در مدلهای حیوانی با بهره گرفتن از ماده ۶- هیدروکسی دوپامین یا سایر تخلیه کننده های نوراپینفرین در لوکوس سرولئوس حیوان، میتوان ایجاد حملات تشنجی کرد. از طرفی کاربامازپین شلیک عصبی نورونهای نورآدرنژیک را در لوکوس سرولئوس موش صحرائی افزایش داده و دارای اثر ضد صرعی میباشد. داروهای تخلیه کننده نوراپینفرین در مغز و نیز کلونیدین (آگونیست گیرنده – آدرنژیک ) اثرات ضد تشنجی آن را از بین میبرند. آنتاگونیستهای – آدرنژیک از قبیل فنتولامین نیز باعث کاهش آستانهی تشنج ناشی از الکتروشوک می شوند(moshe S.L.et al, 1998)
گابا (GABA):
گابا یکی از اسیدهای آمینه خنثی با اثرات مهاری در مغز PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران میباشد. اختلال در مکانیسمهای مهاری، مدتی طولانی است که به عنوان توجیهی برای آغاز حملات صرعی شناخته شده است. نورونهای گابائرژیک بخش زایدی از ارتباط بین نورونی را در هیپوکامپ و قشر مغز تشکیل می دهد.( Kilian M., Freg H.H., 1973)
مطالعات متعدد نشان دادهاند داروهایی که غلظت گابا را کاهش داده و یا گیرنده های گابا را مسدود مینمایند، باعث تشنج در گونه های مختلف حیوانات آزمایشگاهی می شوند، در حالی که داروهائی که میزان گابا را افزایش داده و یا انتقال گابا را بهبود میبخشند دارای اثرات ضد تشنجی میباشند(Meldrum B.S. ,1989)
گابا از طریق افزایش ورود کلر به داخل سلول باعث تثبیت پتانسیل غشاء نورونها و کاهش فعالیت نورونی میگردد. کمپلکس گیرندهی گابا ـ کانال کلر علاوه بر گیرندهی گابا شامل گیرنده هایی برای بنزودیازپینها و باربیتوراتها نیز میباشند. تحریک این گیرنده ها توسط داروهای یاد شده زمان باز ماندن کانالهای کلر ( ناشی از اتصال به گیرنده خود) را افزایش میدهد. بعضی از باربیتوراتها علاوه بر تشدید اثر گابا ، تأثیر مستقیم بر کانالهای کلر داشته و اثرات گابا را تقلید مینمایند . اثرات مهاری گابا بطور فارماکولوژیک با بیکوکولین و پیکروتوکسین ممانعت میشود که این مسئله در نهایت منجر به تحریک و ایجاد تشنج میگردد. (نقدی وند، ک.،۱۳۷۲، McNamara J.O et al, 1980)
ماده سیاه ۱ نقش مهمی در کنترل حملات ایفا میکند. این ناحیه به شدت نسبت به گابا حساس بوده و به نظر میرسد این منطقه در افراد بالغ در کنترل گسترش حمله و نیز خاتمه حمله بسیار مؤثر باشد. مطاعات فارماکولوژیک پیشنهاد میکنند که اثرات کنترلی روی سیستم ماده سیاه توسط گیرنده های گاباموجود بر نورونهای گابائرژیک ماده سیاه میانجیگری میشود. (Savolainen K.M., Hirvonen M.R., 1992) بطور کلی تصور بر آن است که گابا دارای اثر مهاری بر روی یکی از راه های عصبی دوپامینرژیک (nigrostriatal pathway) می باشد و تزریق آن نیز به داخل ماده سیاه موجب مهار تشنجات ناشی از پیلوکارپین میشود. برخی از محققین معتقدند که گابا ممکن است باعث تسهیل آزادسازی دوپامین در شرایط معین آزمایشگاهی شود. (Warter J.M et al,1988 ,Scheel K., 1983)
اسیدهای آمینه تحریکی :
اسیدهای آمینهی L- گلوتامیک اسید و L- آسپارتیک اسید به عنوان واسطه های عصبی قوی تحریکی در CNS مطرح هستند. این اسیدهای آمینه قدرت دپولاریزاسیون سریع و تحریک نورونهای مرکزی را دارا میباشند. (McNamara J.O et al, 1980 Barone P.,et al,1991, )
مشاهدات بیوشیمیائی شواهدی مبنی بر اختلال متابولیسم گلوتامات و آسپارتات را در صرع ارائه میدهند، بطوری که افزایش در میزان گلوتامات و آسپارتات در کانونهای صرعزا در قشر مغز دیده شدهاست. افزایش حساسیت ارثی یا اکتسابی سیستم اسیدهای آمینه تحریکی میتواند پایهای برای صرع کانونی باشد.( Kilian M., Freg H.H., 1973)
اسید کاینیک آنالوگ ساختمانی گلوتامات است که قویاً اثرات تحریکی آن را در نورونهای مرکزی تقلید میکند بعلاوه باعث تشنجات لیمبیک طولانی و آسیب مغزی ناشی از تشنج در موش صحرائی میشود که بسیار شبیه صرع مشاهده شده در انسان است (Barone P.,et al,1991) گیرنده های NMDA یکی از انواع گیرنده های اسیدهای آمینه تحریکی میباشند که به صورت گسترده در CNS پراکنده هستند. نقش این گیرنده ها در القاء و یا تثبیت وضعیت صرعی و نیز توسعه تخلیه های صرع گونه بسیار مهم است. افزایش تعداد این گیرنده ها درمدل کیندلینگ و در برخی از بیماران مبتلا به صرع کانونی دیده شدهاست (Olney J.W. et al, 1986) تزریق موضعی آگونیستهای گیرنده NMDA قادر به ایجاد صرع کانونی میباشد.( Kilian M., Freg H.H., 1973) این گیرنده ها در پتانسیل استراحت غشاء توسط یون خارج سلولی مسدود میشوند. در نتیجه کاهش غلظت خارج سلولی در مدلهای in vitro صرع باعث فعال شدن گیرنده های NMDA شده که بر مکانیسمهای مهاری غالب گشته و به ظهور خود به خودی فعالیت صرعی میانجامد. در کمپلکس این گیرنده نقشی برای محل اتصال یون در انتقال سیناپسی ثابت شده است.( Olney J.W. et al, 1986 Rogawski M.A., 1992)
در نورونهای طبیعی فعال شدن گیرنده های NMDA و یا کاهش قابل توجه در غلظت یون ، به تولید PDS و شلیکهای انفجاری منتهی میشود. این شلیکهای انفجاری۱ در برابر فنی توئین، باربیتوراتها و اتوسوکسیمید مقاوم میباشند اما توسط آنتاگونیست NMDA از قبیل phencyclidine مهار میشوند (Pal, S. et al,2001) آنتاگونیستهای NMDA بر علیه حملات ناشی از مدلهای صرعی کیندلینگ absence، اودیوژنیک، الکتروشوک ومواد شیمیایی مؤثر هستند(Olney J.W. et al, 1986, Rogawski M.A., 1992)
سروتونین :
نورونهای سیستم سروتونرژیک به صورت دسته های بزرگی در پل مغزی، قسمت فوقانی بصلالنخاع و نزدیک به هسته رافه۲ قرار دارند. در اکثر مناطق مغزی سروتونین دارای اثر مهاری قوی می باشد. این اثر با هیپرپولاریزاسیون غشا همراه است. ( Meldrum B.S. ,1989, Dragunow M. et al ,1985 )
مطالعات بسیاری مبنی بر افزایش سروتونین و متابولیت آن پس از مصرف داروهای ضد تشنج انجام شدهاست. مشخص شده است روش هایی که سبب افزایش سروتونین میشوند، در مدلهای حیوانی صرع اثر محافظت کننده نشان میدهند.( Meldrum B.S. ,1989) اثر پیش تشنجزای آنتاگونیستهای سروتونین از جمله سیپروهپتادین در مدلهای مختلف صرع نشان داده شدهاست. این احتمال وجود دارد که سروتونین آزاد سازی استیل کولین را از طریق گیرنده های واقع بر پایانههای عصبی کولینرژیک مهار نماید.( Fikenscher L H et al ,1980)
آدنوزین :
آدنوزین یکی از نوکلئوتیدهای پروتئینی است که در تمامی سلولهای زنده وجود دارد و یک تنظیم کننده عصبی با اثرات مهاری قوی میباشد. (نقدی وند، ک.، ۱۳۷۲)
اولین مطالعات در ارتباط با اثرات ضد تشنجی آدنوزین در سال ۱۹۷۴ انجام شد و طی آن مشخص شد که تزریق سیستمیک این ماده موجب محافظت موشها در مقابل تشنجهای ایجاد شده به روش اودیوژنیک میشود. غلظت افزایش یافته آدنوزین پس از فعالیت تشنجی دیده شده است و ممکن است آدنوزین آزاد شده در طول تشنج به عنوان یک ضد تشنج درونی عمل کند، به طوری که آدنوزین و آنالوگهای آن روی تعدادی از مدلهای صرعی اثر محافظتی نشان دادهاند.
متیل گزانتینها (آنتاگونیستهای گیرنده های آدنوزینی) در دوزهای بالاتر قادر به ایجاد حملات کانونی و عمومیت یابنده میباشند. کاربامازپین احتمالاً قسمتی از اثرات ضد تشنجی خود را از طریق تأثیر بر سیستم آدنوزینی و افزایش اثر مهاری آن، اعمال میکند. (Cain D.P.,1992 ,Dragunow M et al, 1984, Jonusz W. et al,1989)
دوپامین
دوپامین یک واسطه عصبی با نقش عمدتاً مهاری در مغز PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران میباشد، اجسام سلولی نورونهای دوپامینرژیک اکثراً در ماده سیاه قرار گرفتهاند و شاخه هایی از این نواحی به جسم مخطط۱، مزولیمبیک و مناطق قشری میفرستند(Al-Tajir G. et al, 1990)
دوپامین ظاهراً یک اثر وقفهای کند روی نورونهای مراکز اعصاب اعمال میکند و این اثر به بهترین وجه در مورد نورنهای حاوی دوپامین در ماده سیاه مشخص شدهاست که با فعل کردن گیرنده های D2 موجب باز شدن کانالهای پتاسیم میشود. تحقیقات متعدد نشان دادهاند که مقادیر دوپامین در مغز میتواند گونه های مختلف حیوانات را در برابر انواع تشنجی محافظت کند. از طرفی نیز کاهش غلظت دوپامین در مجاورت کانون صرعزا و نیز مایع مغزی ـ نخاعی افراد مبتلا به صرع گزارش شدهاست. بنابراین در کل به نظر میرسد که مقاومت حیوان در مقابل تحریکات مولد تشنج به توازن فعالیت سیستم دوپامینرژیک در مغز مرتبط است(Dragunow M. et al ,1985)
۱-۸ آثار استرادیول وپروژسترون درصرع
نتایج حاصل از یک مطالعه نشان می دهد که استروئیدهای جنسی شامل اترادیول والرات و پروژسترون بر صرع و پیامد های آن موثر هستند. به طوری که پروژسترون آثار برجسته ای بر روی کاهش شدت و میانگین مراحل پیشرفت صرع و هم چنین میزان مرگ و میر ناشی از صرع در مدل کیندلینگ شیمیایی (PTZ- Kinding) دارد این نتیجه توسط بسیاری از مطالعات دیگر نیز تایید شده است . مطالعه tushar نشان داد که پروژسترون دارای آثار ضد صرعی قوی است و این اثر خود را با واسطه تقویت گیرنده هایGABAA اعمال می کند . یعنی تعداد این گیرنده ها و حساسیت آنها را به بنزو و دیازپین ها و باربیتورات ها و هم چنین آگونیست اندوژن گابا افزایش می دهند . ساز و کارهای اثر ضد صرعی پروژسترون که از طریق گیرنده های GABAA می باشد توسط پژوهشگران دیگر نیز تایید شده است . هنگامی که گیرنده های گابا در معرض دو عامل یعنی گابا و نورواستروئید ضد صرعی (پروژسترون) قرار گیرند، پاسخ زود رس و شدید برای این گیرنده ها بوجود می آید . استروئید ها مثل باربیتورات ها آثار دوگانه روی گیرنده GABAA ( تسهیل گابا و تحریک مستقیم گیرنده ) دارند اگر چه سازو کار احتمالی دیگر برای عملکرد پروژسترون مهارت کانالهای کلسیم وابسته به ولتاژ و افزایش گیرنده های NMDA مطرح شده است .
از سوی دیگر فرکانس و شدت حملات صرع در مرحله لوتئینی سیکل قاعدگی کاهش ولی درمرحله قبل از قاعدگی افزایش می یابد که این اثر را و افزایش سطح استرادیول به پروژسترون نسبت داده اند(نقدی وند، ک.، ۱۳۷۲) .
احتمالاً استرادیول از جمله نورواستروئیدهایی است که باعث مهار گیرنده های GABAA می شود . زیرا اخیراً مشخص شده است که این ترکیبات ممکن است با بیشتر از یک جایگاه روی کمپلکس گیرنده GABAA تعامل داشته و به همین دلیل آثار متفاوتی از خود به جای می گذارند . با توجه به نتایج پژوهشها ، پروژسترون با استرادیول کاهش چشمگیری بر پیشرفت مراحل صرع نشان داد.می توان نتیجه گرفت که این آثار پروژسترون عمدتاً به علت اثر آگونیستی قوی آن با گابا بر روی گیرنده گابا جهت باز کردن کانالهای کلر می باشد . در حالی که استرادیول اثر آگونیستی را بر روی گیرنده گابا اعمال نمی کند ولی دقیقاً مشخص نیست که به چه دلیلی می تواند تحریک پذیری نورون های مغز را افزایش دهد(نقدی وند، ک.، ۱۳۷۲)
۱-۹ سیکلواکسیژنازها
آنزیم سیکلواکسیژنازها (COX) یا پروستاگلاندین اندو پراکسیداز H سنتتاز (PGHS) آنزیم کلیدی در تبدیل اسید آراشیدونیک اسید به پروستاگلاندین ها، پروستاسیکلینها و ترومبوکسانها(THS) است(Miyamoto T. et al, 1976) . سه ایزوآنزیم سیکلواکسیژناز تحت عنوان COX3, COX -2 , COX-1 وجود دارد. COX-2 (inducible) در پاسخ های التهابی دخالت دارد(Goodman WK., 1992) . دو ایزو آنزیم COX-2, COX-1 از لحاظ توالی اسید آمینه ای ، فعالیت آنزیمی ، ساختار سوم و جایگاه فعال مشابه می باشند . ولی از لحاظ الگوی بیان و عملکرد سلولی تفاوت دارند . آنزیم COX-1 رد اکثر بافتها به طور پیوسته بیان می شود و یک آنزیم دائمی محصوب می شود و مقدار پروتئین COX-1 در شرایط پاتولوژی و فیزیولوژی ثابت باقی ماند . در حالی که آنزیم COX-2 به عنوان جزئی از واکنش های التهابی در پاسخ به تحریکات خارج سلولی و در تعداد کمی از ارگان ها از جمله سیستم اعصاب مرکزی بیان می شود و فرایند های فیزیولوژی مغزی مثل کنترل حرارت بدن ، اشتها ، خواب ، یادگیری و حافظه را تنظیم می کند . پروتئین COX-2 به طور طبیعی در اغلب سلول ها ( به جز مغز و کلیه ) وجود ندارد و در عرض ۴-۲ ساعت به میزان زیادی در شرایط پاتولوژی اغلب التهاب بیان می شود(Dubios RN. et al, 1998, Hai-ju Zhang, 2008, Olivera MS. et al,2008 , Olivera MS., 2008, Porter RJ, Meldrum MS, 2001) . علیرغم دخالت در عملکرد های طبیعی ، بیان شده که ساخت این آنزیم در مغز در اثر فعالیت التهابی سبب می شود . این آنزیم در برخی اختلالات نرولوژی از قبیل آلزایمر ، پارکینسون ، ایسکمی ، آسیب ترومای مغزی و صرع نقش مهمی ایفا کند (Akula KK et al, 2001, Ashish Dhir et al, 2006, Dhir A, Naidu PS, 2007) COX-1 باعث تولید پروستاگلاندین ها می شود که در عملکردهای فیزیولوژی طبیعی مثل نگهداری موکوس معده و تنظیم جریان خون کلیوی دخیل می باشد(Dannenberg AJ et al,2001) . در حالی که COX-2 در پاسخ های التهابی رشد سرطان مرگ عصبی و تحریک پذیری عصبی بیش از حد دخیل است(Goodman WK., 1992) .

۱-۹-۱ سیکلواکسیژنازها و سنتز پروستانوئیدها
اولین مرحله در سنتز پروستاگلاندین ها هیدرولیز فسفولیپدهای غشاء توسط فسفولیپاز A2 برای تولید اسیدآراشیدونیک آزاد می باشد . در مرحله بعد آنزیم سیکلواکسیژنازها که یک آنزیم محدود کننده سرعت می باشد ، تشکیل پروستاگلاندین H2 را از آراشیدونیک اسید کاتالیز می کند . این آنزیم دارای دو عملکرد آنزیمی مجزا می باشد : ۱- فعالیت سیکلواکسیژنازی که آراشیدونیک اسید را به پروستاگلاندین G2 تبدیل می کند و یک خاصیت پراکسیدازی که پروستاگلاندین G2 را به پروستاگلاندین H2 تبدیل می کند(Dannenberg AJ et al,2001) . فعالیت پراکسدازی سیکلواکسیژنازها برای حداکثر سنتز آنزیمی پروستانوئیدها لازم است . تنها فعالیت اکسیژ نازی این آنزیم ها توسط داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مهار می شود(Hai-ju Zhang, 2008) .
۱-۹-۲ سیکلواکسیژنازها و صرع
آنزیم های COX به ویژه آنزیم COX-2 به عنوان یک عامل مهم در گسترش صرع عمل می کنند . آنالیزهای ایمنولوژیکی صرع نشان داده که در هنگام بروز صرع سطح آنزیم COX-2 و یکی از محصولات عمده آن PGE2 به شدت افزایش می یابد(Xia WL et al, 1991) افزایش PGE2 آزادسازی گلوتامات را از ترمینال های عصبی و آستروسیت هارا تسهیل می کند سیکلواکسیژناز ۲فرم القایی از آنزیم سیکلواکسیژناز می باشد و ساخت آن در پاسخ به فاکتورهای رشد ، سیتوکین ها و مولکول های التهابی به سرعت القا می شود ظهور آنزیم COX-2 در مغز دراثر فعالیت های التهابی سبب می شود این آنزیم نقش مهمی در بیمارستان ها های حاد و مزمن از جمله آلزایمز، صرع ایفا کند . COX-2 در لایه های نئوکورتکس و سلولهای پیرامیدیال هیپوکمپ بیان می شود . این مناطق نقش مهمی در آغاز صرع ایفا می کند به طوری که بیان افزایش یافته از COX-2 در مغز در تشنج لب تمپورال نشان داده شده است . بیان COX-2 در هیپوکمپ بعد از صرع ناشی از پیلوکارپین ، KAINATE ، کیندلییک و PTZ ایجاد می شود بعلاوه مشاهده شده تولید COX-2 آستروسیتی در بیماران صرعی با اسکلروزیس هیپوکمپی و غلظت پروستاگلاندین E2 در مایع مغزی نخاعی این بیماران افزایش می یابد . نشان داه شده است که PGE2 نقش حیاتی در مدل PTZ دارد . چا که تجویز سیستمیک مهار کننده ی انتخابی CELECOXIB و تجویز آنتی بادی مونوکلونال آنتی – پروستاگلاندین E2 صرع ناشی از PTZ را در رت کاهش می دهند و تجویز (I.C.V) پروستاگلاندین E2 تاثیر ضد تشنجی سلکوکسیب را برعکس می کند(,Holtman L. et al ,2009 ,Olivera MS. et al,2008) بنابراین با توجه به این که پروستاگلاندین E2 یکی از محصولات عمده COX-2 می باشد و نیز با توجه به مطالعات اخیر و نقش موثر مهارت کننده ای سیکلواکسیژناز می توان نتیجه گرفت مهارکننده های COX از طریق مهار پروستاگلاندین ها به ویژه پروستاگلاندین E2 باعث کاهش صرع ناشی از PTZ می شود( نورانی م. ،۱۳۸۶).
۱-۱۰ مکانیسمهای صرعزایی
به منظور تعیین مکانیسمهای بروز صرع، انواع گوناگونی از مطالعات الکتروفیزیولوژیکی، هیستوشیمیایی و مولکولی صورت گرفته همچنین در جریان جراحی بیماران مصروع نیز روندهای ایجاد این بیماری مورد شناسایی واقع شدهاند(Katzung BG, Roger JP, Brain SM., 2004 ) برای بررسی و تشخیص مکانیسمهای صرع زایی، جنبههای مختلفی مورد توجه قرار گرفتهاند که از جمله آنها میتوان به عوامل زیر اشاره کرد :
۱ـ خواص ذاتی یاخته عصبی :
بعضی یاختههای عصبی توان تولید تخلیه دستهای ۱را دارند و میتوانند به عنوان ضربانساز در تولید فعالیت صرعی شکل دخالت داشته باشند. این خصلت باعث میگردد تا یاخته عصبی توان بروز پاسخهای تحریکی و نهایتاً تخلیه های مداوم را داشته باشد. سلولهای هرمی ناحیه CA3 این توانایی را دارند و البته از مسیر شاخه جانبی شافر قادرند فعالیت تحریکی در نورونهای هرمی ناحیه CA1 القا کنند(Avoli, M, 1993 )
۲-عوامل سیناپسی :
در تمامی نواحی مغزی مدارهای عصبی موضعی از نوع مهاری و تحریکی وجود دارد که همواره تعادلی بین این دو نوع فعالیت سیناپسی برقرار است، هر فاکتوری که بتواند تعادل بین تحریک و مهار را به نفع تحریک و افزایش سیناپسی تحریکی بهم بزند، باعث القای فعالیت صرعی می شود. نشان داده شده است که فعالیت مهاری ناقص، فاکتور مهمی برای ایجاد و پایداری فعالیت صرعی شکل است Lebovits B.N. et al,.) (1971عواملی مثل افزایش فعالیت گیرنده های گلوتاماترژیک، تحریک سیناپسهای بازگشتی، حضور یاختههای عصبی واسطهای تحریکی، تغییرات مرفولوژیک (کوتاه شدن دندریتها، کاهش خارهای دندریتی ) و یا فعالیت آنتی درومیک فیبرهای آوران میتوانند کارایی سیناپس تحریکی را افزایش دهند و یا عواملی همچون افزایش غلظت پتاسیم خارج سلولی، غیر حساس شدن گیرنده های گابا A بر اثر استفاده مکرر از آگونیستها، تضعیف رهایش گابا، آسیب پذیری یاختههای عصبی واسطهای مهاری میتوانند با تقلیل نقش مهار سبب القای فعالیت صرعی شوند.( Schwartzkroin P.A. and D.a., 1987 (Krug M. et al ,1997,
۳ـ عوامل غیر سیناپسی : شامل موارد زیر میباشد :
الف ـ مزدوج شدن الکتریک نورونهای قشری : مشاهده شده است که در طی صرع مزمن تعداد اتصالات شکافدار در یاختههای هرمی هیپوکمپ افزایش مییابد که احتمالاً در ایجاد فعالیت الکتریکی دسته جمعی۱ دخالت دارند. (Krug M. et al ,1997)
ب) اثر افاپتیک : پدیدهای است که در یاختههای عصبی نزدیک به هم مشاهده میشود. اگر مقاومت محیط بیرون یاخته به دلیل کاهش فضای بین یاختهای افزایش یابد پتانسیل ایجاد شده در غشا یک یاخته میتواند روی غشا یاخته مجاور خود اثر گذاشته وسبب تحریک آن شود.( Krug M. et al ,1997)
ج) اثر میدانی : نوعی ارتباط الکتریکی است که در طی آن جریان خارج یاختهای تولید شده توسط تعدادی از یاختههای تحریک پذیری در شرایطی که هیچ ارتباط سیناپسی وجود ندارد، رفتار دسته دیگری از سلولها را تعدیل میکند و این امر امکان وقوع همزمان پتانسیل عمل را در گروهی از سلولها فراهم میآورد. در یاختههای هرمی هیپوکمپ به دلیل ساختار لایهای آنها هنگام تخلیه صرعی این اثر مشهود است.( Dichter M.A. and Ayala G.F, 1987)
پس به طور خلاصه حملات تشنجی ممکن است باسازوکارهای مختلفی ظاهر گردند که ازجمله آن ها میتوان به سه سازوکارپیشنهادی زیراشاره کرد:
۱-از بین رفتن مکانیسم های مهاری به خصوص مهارسیناپسی باواسطه گابا
۲-تقویت مکانیسم های تحریکی سیناپسی به خصوص آن هایی که درارتباط با بخشN-متیل-Dآسپارتات(NMDA)ازپاسخ های گلوتامات می باشند.

 

 

اعتقاد کارکنان مبنی بر این‌که فاقد مهارت‌ها و توانائی‌های لازم برای انجام کاری هستند
حجم بیش از حد کار از نظر کیفی
استرس
مثال:دانشجوی کالجی که در طول تابستان استخدام شده چون مشغله کمتری داردو می‌تواند کارها را سریعتر انجام دهد نسبت به کارمندان روز انجام می‌دهد.
کارکنان خسته می‌شوندچون آن‌ ها به اندازه کافی کاری ندارندکه خود را با آن مشغول سازند.
حجم اندک کار از نظر کمی
وظایفی که توسط کارمند انجام می‌شود راکد و تکراری هستند و لذا خستگی گسترده‌ای به وجود می‌آورد.
مثال:کارمندی که بایستی تمام روز رامشغول مرتب کردن اسناد و جابه‌جا کردن آن‌ ها کند خستگی زیادی عارض وی
می‌شود.
حجم اندک کار از نظر کیفی
استرس
شکل ۲ ـ ۵:افراط و تفریط(رابینز،۱۳۷۶).

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

 

ادراک نقش:

کوشش‌های مدیران و کارمندان بر اثر ادراکی که آن‌ ها از نقش‌ها دارند، به یکسان به سوی راه درست هدایت می‌شوند، به این معنی که آن‌ ها می‌اندیشند که چگونه در نقش‌های خود باید عمل کنند و دیگران چگونه باید در نقش‌های خود عمل نمایند. چون مدیران نقش‌های گوناگون بسیاری را اجرا می‌کنند، از این رو باید روش بسیار سازگار داشته باشند تا بتوانند به شتاب از نقشی به نقش دیگر بپردازند. سرپرستان بویژه، نیاز به دگرگونی سریع نقش را دارند، زیرا آنان بادیگر رؤسا، کارکنان فنی و غیرفنی سروکار دارند. هنگامی که دو تن چون یک مدیر و یک کارمند با هم به کنش متقابل بپردازند، هریک نیاز دارند تا دست کم از سد ادراک نقش طرف مقابل آگاهی یابند. این موضوع در شکل۲-۵ نشان داده شده است(جان نیو،۱۹۸۶).
کارمند
ادراک مدیر از نقش خود
مدیر
ادراک کارمند از نقش خود
ادراک مدیر
از نقش کارمند
ادراک کارمند
از نقش مدیر
ادراک مدیر از نقش مدیر دیدگاه
کارمند
خود
ادراک کارمند از نقش کارمند از دیدگاه مدیر
خود
شکل ۲-۶:ادراک نقش (جان نیو،۱۹۸۶).

 

 

تعارض در هدف

هرسازمانی برای موفقیت نیاز به همسوئی اهداف سازمان، مدیریت و کارکنان دارد. و عدم هم سوئی و تعارض در این اهداف منجر به فشار عصبی سازمانی می‌گردد. در نتیجه این عدم هم سوئی علاوه بر ایجاد فشار عصبی، خسارت هنگفت و ابطال سرمایه اثرات منفی است که تعارض اهداف به دنبال دارد.
همان‌طور که در(شکل۲-۶) دیده شد، میزان هم سوئی اهداف ( سازمان ـ کارکنان ـ مدیریت) اندک است و در واقع اهداف متعارض هستند که منجر به فشار عصبی سازمانی می‌گردد(الوانی،۱۳۸۲).
لذا در یک سازمان ، امید بر این است که فضائی بوجود آید که در آن افراد سازمان ( مدیران و زیردستان هر دو) یا هدف‌های خود را با هدف‌های سازمان یکسان درک و تلقی کنند یا، اگر هدف‌ها متفاوت است، هدف‌های خود را در نتیجه مستقیم کار کردن برای تحقق هدف‌های سازمان، تحقق پذیر ببینند. در نتیجه، هر قدر مقاصد هدف‌های فردی را بتوان به هدف‌های سازمانی نزدیکتر کرد، عملکرد سازمان بهتر و بیشتر خواهد شد. ( شکل زیر) (علاقه‌بند،۱۳۸۰).
هدف‌های مدیریت
هدف‌های زیر دستان درجه تحقق هدف
هدف‌های سازمان
شکل ۲-۷:« یگانگی هدف‌های مدیریت، زیردستان و سازمان ـ تحقق زیاد هدف‌های سازمانی(علاقه‌بند،۱۳۸۰).
– الزامات دروش شخصی
آخرین مجموعه از عوامل ایجاد کننده فشار عصبی الزامات درون شخصی یا نیازهای بین شخصی می‌باشد که می‌تواند در یک محیط سازمان مقابل خود قرار گیرد. فردی که نیاز شدیدی برای عدول از انتظارات گروه دارد ( مثلاً گرفتن ترفیع یا افزایش حقوق) به خصوص، اگر پذیرفته شدن در گروه برایش مهم باشد، با فشار عصبی شدیدی مواجه خواهد شد.
فردی که رئیسی خودرای را که مخالف مشورت با زیردستانش می‌باشد به شدت احساس کند در حالی که او مشارکت با زیردستان رادر تصمیم‌گیری و فعالیت سازمان مفید می داند، در این حالت دچار فشار عصبی می‌گردد(مورهد، ۱۳۸۵).
به شرح ذیل چند مود از روابط بین شخصی که دارای تأثیر فراوان در محیط کار می‌باشد را اشاره می‌کنیم:
مقدار برخورد با دیگران
درهر سازمانی میزان تماس افراد با یکدیگر، می‌تواند موجب فشار عصبی و روانی گردد. در این خصوص برخی از مشاغل مانند گارد امنیتی، دانشمندان محقق دارای تماس کمتری نسبت به مشاغلی مانند معاونین مدیران، کارکنان اجرائی و پیش خدمت می‌باشند. در حالی که هر یک از دو مورد فوق منجر به ناراحتی افراد می‌گردد و فشار عصبی را به وجود می‌آورد، عده‌ای از افراد در سازمان‌ها علاقمند هستند اوقات خود را به تنهائی سپری کنند، درمورد این افراد نیز باید گفت که دوری و پرهیز از تماس با دیگران منجر به فشار عصبی می‌گردد. فشار عصبی در اثر تماس با دیگران وقتی شدت می‌یابد که افراد در تماس با یکدیگر، پریشان و مضطرب باشند. از این‌رو کارکنانی که در مشاغلی مانندپرستاری، آموزش و پرورش و اجرای قانون مشغول به کار هستند، دچار فشارعصبی بیشتری می‌گردند(صادقی،۱۳۸۷).
میزان تماس یا برخورد با افراد سایر بخش‌ها
داشتن تماس با افراد سایر بخش‌ها در داخل یک سازمان یا از یک سازمان با سازمان دیگر، نوعی بخصوصی از فشار عصبی را ایجاد می‌کند که معمولاً افراد در ادارات و بخش خود، درک شایسته‌ای از مشاغل خارج از بخش خود ندارند. عدم شناخت افراد نسبت به مشاغل یکدیگر در محیط سازمان یا نسبت به سایر سازمان‌ها منجر به فشار عصبی می‌گردد(صادقی،۱۳۸۷).
جوسازمانی
جوسازمانی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد استرس سازمانی، محسوب می‌گردد. سازمان‌هایی که دارای جو ناسالم می‌باشد، میزان تماس و برخورد کارکنان در آن کاهش می‌یابد و اعتماد واطمینان افراد نسبت به یکدیگر از بین می‌رود. در این جو افراد همدیگر را پشتیبانی نکرده و جهت رفع مشکلات یکدیگر اقدامی نمی‌کنند. این گونه فشار عصبی در سازمان‌هائی که دارای جو سازمانی نامناسب باشند بسیار زیاد است (خدابنده شهرکی،۱۳۸۳).
فقدان حمایت اجتماعی
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
چنانچه با یک وضعیت پر از فشار مواجه شویم، به جای انجام کار به تنهائی، بهتراست کار با دیگران و با حمایت و پشتیبانی آنان انجام شود. بسیاری از افراد این شیوه را صحیح می‌دانند و لذا هنگامی که با فشار مواجه شدند، سعی در جلب مساعدت و حمایت سایرین می‌نمایند. و چنین به نظر می‌رسد که هنگامی‌که افراد اعتقاد داشته باشند که از حمایت و دوستی سایرین در محیط کار برخوردارند، توانائی‌آن‌ ها جهت مقاومت در مقابل اثرات مخرب فشار افزایش می‌یابد(صادقی،۱۳۸۷).
در محیط‌های اجتماعی و سازمانی افراد به برقراری روابط اجتماعی نیازمند هستند. فقدان روابط اجتماعی در درک عامل یا موقعیت استرس زا و عوامل مختلف شغلی، تأثیر‌گذار است. به طوری که بسیاری از افراد، پس از مواجهه با استرس و سایر موقعیت‌های نامساعد به دنبال جلب وکسب حمایت‌های اجتماعی هستند. حمایت‌های اجتماعی در زندگی روزمره را می‌توان به حمایت سازمانی، حمایت خانوادگی، حمایت کلوپ‌های اجتماعی، حمایت گروه‌های مذهبی و حمایت صاحبان حرفه یا مشاغل تقسیم‌بندی کرد(سرمد، ۱۳۸۳).
۲-۳-۶-۲)الگوهای حمایت اجتماعی
– الگوی اثر اصلی
الگوی اثر اصلی بر ارتباطات و پیوندهای اجتماعی بنیادی، تأکید فراوان دارد و آن‌ ها را به منزله ساختار حمایت اجتماعی می‌داند. این ساختار عوامل گوناگونی را در بردارد، مثلاً وضع تأهل، عضویت در سازمان‌های اجتماعی، نقش‌های اجتماعی و حضور در کلیسا، برای نمونه، عضویت در گروه‌های اجتماعی نمونه‌ای از حمایت ساختاری است. برپایه این الگو عضویت در این گروه‌ها از بهزیستی فرد در برابر فشار روانی محافظت می کند.
در یک مطالعه همه‌گیری شناسی، برکین و سیمم رابطه میان پیوندهای اجتماعی و میزان مرگ و میر را بررسی می‌کردند. در این مطالعه وضع تأهل، تماس با دوستان و خویشاوندان نزدیک، عضویت در کلیسا، عضویت در انجمن‌های گروهی رسمی و غیررسمی، معیار پیوندهای اجتماعی شمرده شدند. بررسی نشان داد که صرف نظر از جنسیت و سن، میزان مرگ و میر در افرادی که پیوندها و ارتباط های اجتماعی زیادی دارند، کمتر از میزان مرگ و میر در افرادی است که تماس‌ها و ارتباط‌های اجتماعی اندک دارند.
– الگوی ضربه‌گیری
الگوی ضربه‌گیری به آن دسته از امکانات میان فردی اشاره دارد که با برآوردن نیازهایی که رویدادهای روانی فشارزا بر فرد تحصیل نموده‌اند، وی را در برابر اثرهای منفی فشار روانی، محافظت می‌کنند. به عبارت بهتر، در این الگو حمایت کارکردی از حمایت ساختاری اهمیت بیشتری دارد. براساس این الگوچندین نوع حمایت کارکردی وجود دارد:
۱-حمایت ابزاری ۲-حمایت اطلاعاتی ۳- حمایت کارکردی
حمایت ابزاری
کمک‌های مستقیمی هستند که به شکل قرض دادن، هدیه دادن، یا دیگر خدمات از سوی دیگران به فرد داده می‌شود. از آن‌جا که این نوع حمایت مستقیماً به حل مشکل فرد می‌ انجامد و یا برای فرد آرمیدگی فراهم می‌کند، می‌تواند باعث کاهش فشار روانی شود. برای نمونه کسی که به ما پول قرض می‌دهد، مقاله را تایپ می‌کند، یا هنگام بیماری به عیادت ما می‌آید، در واقع از ما حمایت ابزاری کرده است (فتی ،۱۳۸۵).
حمایت اطلاعاتی:
اطلاعات ، پیشنهادها و بازخوردهایی است که دیگران در مورد چگونگی غلبه بر فشار روانی به فرد می‌دهند. این نوع حمایت باعث می‌شود تا فرد مشکلات خود را راحت‌تر تشخیص دهد و بر آن‌ ها غلبه نماید.
حمایت کارکردی:
حمایت از راه محترم شمردن و ارزش نهادن است. این نوع حمایت نوعی احساس ارزشمند بودن و احترام داشتن را در فرد پدید می‌آورد. از این رو عزت نفس نقش بسیار مهمی در کنترل فشار روانی دارد. هوبفول و لیبرین در پژوهش خود دریافتند عزت نفس بالا نقش مهمی در کاهش افسردگی پس از زایمان دارد. کسب احترام و ارزش در ارتباط‌های صمیمی و اطمینان بخش با دیگران باعث می‌شود تا به فرد احساس درست داشتن واهمیت داشتن دست بدهد(فتی ،۱۳۸۵).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
۲-۳-۷)پیامدها ( عوارض) فشار عصبی و روانی
۲-۳-۷-۱) پیامدهای فردی
فشارعصبی دارای پیامدهای نیز می‌باشد. همان‌طور که پیش از این گفته شد، اگر فشار عصبی مثبت باشد، ممکن است نتیجه آن فعالیت، جدیت و انگیزش بیشتر باشد. البته آن‌چه بیشتر مورد توجه می‌باشد، پیامدهای منفی فشار عصبی است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود بیشتر این عوامل از درون وابسته هستند. به عنوان مثال استفاده از مشروبات الکلی یکی از پیامدهای فردی فشار عصبی است. هر پیامد برحسب عامل ایجاد کننده اولیه خود دسته بندی شده است(مورهد، ۱۳۸۵).
۲-۳-۷-۲)پیامد فیزیولوژیکی

 

 

ICT فراگیران را قادر می‌سازد که بر فعالیت‌های کلاس احاطه پیدا کنند؛

ICT فراگیران را قادر می‌کند که شرکت‌کننده‌ای فعال در کلاس درس باشد نه فقط یک مشاهده‌گر منفعل؛

ICT فرصت‌هایی را برای سبک‌های یادگیری متفاوت ارائه می‌کند؛
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

ICT فراگیران را قادر می‌سازد که بر فعالیت خود تمرکز نموده و بر فشارهای فیزیکی فائق آیند؛

ICT استقلال فراگیران را افزایش می‌دهد؛

ICT خلوتی را برای فعالیت فراهم نموده و سرعت پیشرفت فراگیر را بهبود می‌بخشد؛

ICT وسیله‌ای فراهم می‌کند که به وسیله آن فراگیران می‌توانند توانایی و انرژی‌شان را نشان دهند؛

ICT می‌تواند روابط و تعاملات اجتماعی را تسهیل نموده، فراگیران را در جامعه‌ای وسیع‌تر قرار دهد؛
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

 

ICT می‌تواند تکالیف خوب ارائه شده و نتایج با کیفیت بالای فراگیران را، پشتیبانی نماید؛

ICT ابزاری برای تشخیص و تمایز توانایی و مهارت‌های فراگیر برای معلم فراهم می‌کند؛

ICT وسایلی را برای فراگیران فراهم می‌کند که برای شنوندگان وسیع‌تری انتشار دهند؛

ICT به آسانی ترتیب دسترسی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را برای پشتیبانی همه فراگیران فراهم می‌کند؛

ICT پیوستگی و پیشرفت را تسهیل می‌کند؛

ICT راه های متفاوت ارائه مطالب را فراهم می‌کند به صورتی که فراگیران را جلب نموده، تحریک می‌کند و برمی‌انگیزاند؛

ICT در معلمان ایجاد انعطاف می‌کند، همچنین مطالب در دسترس، به طور آزاد در شکل الکترونیکی از منابع متنوع وسیعی را در اختیار آنها قرار می‌دهد؛

ICT روش کار مشارکتی را تسهیل می‌کند، بطوری که معلمان می‌توانند با منابع و مطالب شبکه جهانی وب و E-mail مشارکت نمایند؛

ICT وسیله نگهداری ثبت‌های پیشرفت اشخاص را فراهم می‌کند.

ICT همه فراگیران را به کار مستقل تشویق نموده و فرصت‌هایی برای ساختن بهترین استفاده از منابع بشری را ایجاد می کند (مؤسسه فناوری اطلاعات آموزشی بریتانیا، ۲۰۰۳).
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات

 

سیر تکوینی کاربرد کامپیوتر در آموزش:
تدریس و یادگیری به کمک فناوری کامپیوتر تاریخچه‌ای در حدود ۳۵ تا ۴۰ سال دارد. حدود سالهای ۱۹۶۰ از کامپیوترهای دیجیتال بعنوان محتوایی برای کمک به تدریس معلم استفاده می‌شود. از کامپیوتر به عنوان ابزاری برای افزایش یادگیری استفاده می‌شد و بعد در یک سیر تکاملی از آن به عنوان ابزار کمکی برای ارائه اطلاعات به مخاطبان استفاده گردید. سرانجام به عنوان وسیله‌ای برای ارائه چند رسانه‌ای به کار گرفته شد که یک عامل ارتباطی بین معلم و دانش‌آموز بود. تا زمانی که از کامپیوتر به عنوان کمکی برای افزایش فعالیت‌های تدریس استفاده می‌شد، تأثیر آن بر روی آموزش اندک بود. در اوایل ۱۹۶۰ فناوری کامپیوتر به منظور تهیه محتوایی جدید برای تدریس به کارگرفته شد که برنامه‌های آن عبارت بود از آموزش مفهوم سخت‌افزار، نرم‌افزار و تجزیه و تحلیل آماری. در نیمه دوم ۱۹۶۰ تا اواخر آن از قابلیت کامپیوترهای دیجیتال در موارد زیر استفاده شد: مشق و تمرین‌‌دادن، کلاس‌های ویژه، تقلید و بازی، حل مسئله، اکتشاف و جهان‌پژوهی (عبداللهی به نقل از پرومیس و پیت‌فالز[۳۰]، ۱۳۸۳).
در سال ۱۹۶۵ در برنامه آموزشی مقطع ابتدایی و متوسطه بودجه مشخصی برای آوردن فناوری در مدارس هزینه شد. کامپیوترهای بزرگ و کوچک در مدارس قرار گرفتند که بیشتر برای کارهای اداری و یا راهنمایی مدرسه (پایگاه داده‌ها به منظور استفاده در زمینه دستیابی به اطلاعاتی درباره دانش‌آموزان و برای آنها) به کار می‌رفت.
با شروع جنگ ویتنام تا مدتی تأمین منابع مالی به منظور فراهم نمودن فناوری در مدارس به تعویق افتاد. در سال ۱۹۷۰ کامپیوترهای فراوانی در مدارس جای داده شدند
اما استفاده آموزشی خیلی کمی ازآنها می‌شد. در طی سالهای ۱۹۸۰ بهره‌وری و تولید برنامه‌های آموزشی چندرسانه‌ای مورد تشویق قرارگرفت. در سال ۱۹۸۱ فواید آموزشی و عملی CAI (آموزش به کمک کامپیوتر)تولید شد. در سال ۱۹۸۳ کامپیوترهای شخصی برای تعلیم و تربیت در طیف گسترده‌ای مورد استقبال قرار گرفتند و از آن به عنوان پشتیبان و کمک معلم در کلاس درس استفاده کردند. در سال ۱۹۹۰ کامپیوترهای شخصی چندرسانه‌ای گسترش یافتند ومدارس از ویدیو دیسک‌ها استفاده کردند. همچنین شبیه‌سازی‌ها، پایگاه داده‌های آموزشی و انواع برنامه‌های CAI (یادگیری به کمک کامپیوتر) به صورت زنده و صدادار در دیسک‌های CD-Rom ارائه شدند.
در کل از سال ۱۹۹۰ تا حال تدارک اولیه برای ایجاد ارتباط بین معلم و دانش‌آموز صورت گرفت درسال ۱۹۹۲دانش‌آموزان را برای استفاده از اطلاعات Online آماده کردند. در ۱۹۹۴ ویدئو دیجیتال، واقعیت مجازی و نظام‌های ذخیره ۳-d موردتوجه فراوانی قرار گرفت و نظام‌های طراحی شده موضوع مدار مانند Author ware, Hyper studio, Hyper card به وجود آمد[۳۱].
بنابراین کامپیوتردر ابتدا به عنوان واسطه‌ای درآموزش برنامه‌ای بود، یعنی اطلاعاتی به دانش‌آموز ارائه و بلافاصله از او امتحان به عمل می‌آمد و یا به صورت تدریس، تمرین‌دادن و آزمودن به کار می‌رفت. این چنین کاربردهای کامپیوتر را به عنوان کامپیوتر کمک آموزشی یا آموزش به کمک کامپیوتر (CAI)[32] نام نهادند. در مراحل بعد، ازکامپیوتر به عنوان انتقال‌دهنده مفاهیمی استفاده کردندکه به وسیله روش‌های معمول تدریس قابل اجرا نبود و به این صورت کامپیوتر کارتدریس را غنا بخشید. در این روش فراگیران مسئولیت بیشتر در یادگیری خود به عهده دارند. فعالیت‌های این روش شامل شبیه‌سازی، مدل‌سازی، بازی‌های آموزشی، حل مسئله، اداره‌کردن اطلاعات و به نمایش گذاشتن نمونه‌ای از بسته‌های کامپیوتری بود. این شیوه تحت عنوان یادگیری به کمک کامپیوتر (CBI)[33] معرفی شد.
پس از پیشرفت‌های اخیر در علوم مهندسی، انواع جدیدی از نرم‌افزارها به وجود آمد که کامپیوتر را به عنوان معلم سرخانه برای دانش‌آموزان معرفی کرده است. در این شیوه، یعنی شیوه معلمی براساس کامپیوتر(CBT)[34]، فرد شخصاً برای پیشرفت خود گام برمی‌دارد و به خودسنجی مداوم می‌پردازد. همچنین تفاوت‌های فردی را در نیازها، قابلیت‌ها و زمینه‌های قبلی درنظر می‌گیرد. فرد می‌تواند برای توجیه بیشتر از معلم سرخانه سوال نماید و معلم سرخانه هم آموزش‌های ترمیمی را ارائه می‌دهد.
از پیشگامان عصر کامپیوتر و اطلاعات می‌توان فلیپ دان‌استریچ[۳۵] را نام برد که برای راه‌اندازی خط تولید نخستین کامپیوتر شخصی آی‌.بی‌.ام شهرت فراوان دارد و او را پدر کامپیوتر شخصی می‌نامند و نیز جی‌پرسپراکرت[۳۶] از مهمترین کمک‌کنندگان به رشد کامپیوتر در قرن بیستم است (عبداللهی، ۱۳۸۳).
کاربرد کامپیوتر در آموزش :
شاهراه اطلاعاتی، امکان دسترسی به اطلاعات نامحدودی را فراهم می‌کند. این مسئله چشم‌اندازی شعف‌انگیز است، چرا که استفاده از این فناوری به منظور گسترش و رشد آموزش به هجوم سیل‌آسای منافع بی‌شماری به سمت تمام اقشار جامعه منجر خواهد شد. گاهی بعضی مردم به این اعتقاد دارند که فناوری شیوه آموزش را غیرانسانی می‌کند. اما اگر دقت نمائیم و نظاره‌گر بگومگوها و تبادل اندیشه بین دانش‌آموزانی که فرسنگ‌ها با هم فاصله دارند، باشیم می‌بنیم که فناوری می‌تواند فضای آموزشی را انسانی سازد. فناوری‌ها محیط یادگیری را کاربردی و دلچسب می‌کنند و از طرف دیگر شرکت‌ها و مؤسسات دیگر نیز خود را با فرصت‌هایی که فناوری اطلاعات در اختیارشان می‌گذارد، سازگار خواهند کرد، بنابراین کلاس‌های درس هم چاره‌ای جز تن در دادن به این دگرگونی‌ها ندارند. هوارد گاردنر در ارتباط با آموزش و پرورش بر این عقیده است که «چون درک انسان‌ها از جهان متفاوت است بچه‌ها را باید با روش‌های گوناگون آموزش داد. گاردنر بر این باور است که مدرسه را باید سرشار از کارآموزی، پروژه و فناوری کنیم». تا در آن صورت هر کودک تحت آموزش، خود را با نظام آموزش مذکور سازگار کند (عبداللهی به نقل از آسوده، ۱۳۸۳).
کامپیوتر به منظور دریافت، بازیافت، پردازش و انتشار اطلاعات در زمینه‌های گوناگون از جمله آموزش نقش بسیار مهمی برعهده دارد. در آموزش و پرورش از کامپیوتر استفاده‌هایی نظیر ۱- تعلیم‌دهنده در برنامه‌های یادگیری ۲- تعلیم‌گیرنده در برنامه‌نویسی ۳- وسیله یا ابزار در موارد گوناگون به عمل می‌آید. علاوه بر استفاده از کامپیوتر برای تدریس و یادگیری به عنوان ابزار اجرایی. در مدیریت مدرسه نیز استفاده می‌شود (اندرسون، ترجمه حسینی نسب، ۱۳۷۲). از دیگر کاربردهای کامپیوتر در آموزش ، نقش آموزش‌دهندگی آن است. کامپیوتر به مثابه معلمی است که بدون اغماض، فراموش‌کاری، خستگی و دیگر عواملی که باعث ایجاد ضعف در نحوه آموزش می‌گردد، با دقت فراوانی که دارد نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند (احدیان و همکاران، ۱۳۸۱).
چنین به نظر می‌رسد که وجود کامپیوتر در مدرسه یک التزام جهانی است با این وصف که آهنگ تأمین آن در کشورهای مختلف جهان گوناگون است. مثلاً در کشور هلند، تقریباً در تمام مدارس از کامپیوتر در امر آموزش استفاده می‌کنند. فرانسه و دیگر کشورها اگر چه کامپیوترهای اندکی ارائه داده‌اند اما خود را ملزم کرده‌اند که در همه کلاس‌ها کامپیوتر را به کار ببرند. گرچه کلاس درس کماکان یک کلاس درس باقی خواهد ماند، اما فناوری بسیاری از جزئیات آن را متحول خواهد ساخت. یادگیری در کلاس همراه نمایش‌های چندرسانه‌ای خواهد بود و برای انجام تکالیف درسی در منزل، باید علاوه بر کتاب‌های درسی، به بررسی و مطالعه اسناد الکترونیکی بپردازند، در حین اینکه دانش‌آموزان مشغول کار با کامپیوتر خود هستند، معلم بجای سخنرانی بیشتر روی حل مشکلات دانش‌آموزان تمرکز می‌کند. معلمان به کمک کامپیوترهای متصل به شاهراه اطلاعات، می‌توانند با معلمان مناطق دیگر از نظر علمی و تبادل مقالات و اطلاعات در ارتباط باشند. عملکرد دانش‌آموزان را نیز کنترل، ارزیابی و جهت‌دهی کنند. در این روش معلمان باز هم تکلیف شب به دانش‌آموزان ارائه می‌دهند اما تکلیف شبی که شامل ارجاعاتی به منابع اطلاعاتی الکترونیکی و ابرمتن‌ها (متن، صدا، تصویر، انیمیشن، تصاویر متحرک، شبیه‌سازی و …) است. برنامه‌های نرم‌افزاری ویژه‌ای به معلم در جمع‌ آوری اطلاعات درباره مهارت‌ها، پیشرفت‌ها، علائق و انتظارات دانش‌آموزان کمک خواهد کرد. به این شیوه معلمان انرژی و زمان بیشتری برای برآوردن نیازهای دانش‌آموزان دارند. معلمان تکالیف دانش‌آموزان را براساس این اطلاعات تعیین خواهند کرد و معلمان و اولیاء به آسانی ویژگی‌های پیشرفت دانش‌آموز را بررسی خواهند کرد (گیتس، ترجمه آسوده، ۱۳۷۶).
به طور کلی نظرها و عقاید دسته‌بندی شده در مورد اینکه ICT یادگیری را آسان یا افزایش می‌دهد، فراوان و متفاوت است. الکانید[۳۷] (۱۹۹۶) می‌گوید که مهارت در کامپیوتر به معنای توسعه و پیشرفت یادگیری نیست، هلی[۳۸] (۱۹۹۸)، نظر منفی‌تری نسبت به تأثیرات کاربرد کامپیوتر بر یادگیری دارد و می‌گوید که استفاده از کامپیوتر پیشرفت دانش‌آموزان را کند و به یادگیری آنها آسیب می‌رساند. او بر نیاز به حمایت انسانی و ارتباطات زبانی تأکید دارد. او به ناکارآمدی کامپیوتر در ارائه تجارب حسی – فیزیکی برای افزایش یادگیری اشاره می‌کند. استفاده از این تکنیک‌ها به معلمانی بستگی دارد که اهداف قابل حصول توسعه ICT را مشخص می‌کنند و آموزش را با اهداف فعالیت آن مقایسه می‌کنند و مهارت‌های ICT کافی برای رسیدن به اهداف تعیین شده ‌دارند. به کارگیری مفید ICT در اتاق بازی یا در کلاس درس مستلزم شیوه‌های جدید تفکر در مورد کامپیوتر به عنوان ابزاری برای تدریس و یادگیری می‌باشند. هافلند[۳۹] (۱۹۹۲) روش Hands off را پیشنهاد می‌کند. بچه‌ها باید در کار و آزمایش با کامپیوتر آزاد باشند و بزرگسالان تنها زمانی که آنها سردرگم می‌شوند دخالت کنند. او می‌گوید یک یا دو کلمه حتی از آن سوی کلاس می‌تواند به کودک بگوید که برای رسیدن به هدف موردنظر چه باید کرد. با اینحال یادآوری می‌کند که باتوجه به اشراف معلم بر توانایی کودک می‌تواند به او در توسعه تجاربش با کامپیوتر کمک کند. شتز و ستریمل[۴۰] (۱۹۹۴) اظهار کردند که درست است که کاربرد نرم‌افزار مناسب مهم است اما نقش معلم مسئله مهم‌تری است. در این چارچوب، معلمان می‌توانند در فعالیت‌های کامپیوتری به بچه‌ها نیرو بدهند و سبب تداوم علاقه آنها شوند. به بچه‌ها کمک کنند که بفهمند چرا یک پاسخ نادرست بوده است و اگر شکست می‌خورند حس ناتوانی آنها را کاهش دهند و راه ‌حل ‌هایی را پیش‌پایشان بگذارند. داویس و شاد[۴۱] (۱۹۹۹) می‌گویند معلمان تنها نباید از کامپیوتر در تمرینات استفاده کنند بلکه روش‌هایی را بیاورند که ICT بتواند در کل عملکرد آنها سهیم شود. فومی‌چوا و فومی‌چو[۴۲] (۲۰۰۰) معتقدند قبل از اینکه کلیه کودکان با کامپیوتر کارکنند، باید به خلاقیت‌شان و اینکه دیگران نیز آن را تشخیص می‌دهند، احساس نیاز کنند، آنها براین باورند که این حس به آنها اجازه می‌دهد که از ICT به عنوان ابزار خلاق و آفریننده استفاده کنند نه اینکه خلاقیت خود را در مقابل فناوری از دست بدهند.
باتوجه به این نظرات دانش‌آموزان به تفکر انتقادی، درگیرشدن دانش‌آموزان در فرایند یادگیری، تشویق آنها بر تولید و خلق‌کردن، تسهیل همکاری و یادگیری مشارکتی و فراهم‌کردن ارتباط دانش‌آموزان با معلم و دانش‌آموزان با هم، خستگی و بی علاقگی دانش‌آموزان نسبت به روش‌های قدیمی و کهنه، استفاده همزمان معلم و دانش‌آموز و کاربرد انفرادی دانش‌آموزان از نرم‌افزارهای کامپیوتری در بروز و ظهور خلاقیت‌ها، افزایش سرعت یادگیری و کاهش هزینه‌ها، انطباق و سازگارکردن آموزش و شیوه‌های یاددهی-یادگیری با روش‌های آموزشی رایج در کشورهای دیگر، امکان ارائه آموزش به صورت تعاملی، رشد و شکوفایی استعدادهای فردی دانش‌آموزان در یادگیری فناوری‌های جدید، مشابه‌سازی آزمایش‌های هزینه‌دار پیچیده و خطرناک به کمک کامپیوتر و استفاده از نرم‌افزارها برای نمایش فیلم‌های متحرک و گرافیکی به منظور درک بهتر و بیشتر مطالب تحقیقی از جمله چراهای کاربرد کامپیوتر به عنوان مهمترین وسیله کمک آموزشی در نظام آموزشی مدرسه و کلاس درس می‌باشد (جاریانی، ۱۳۸۲).
کاربرد اینترنت در آموزش:
اینترنت بزرگترین و پراستفاده‌ترین شبکه جهانی است که هیچ‌کس مالک آن نیست و تمام افراد و سازمان‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند. این شبکه صدهاهزار شبکه دیگر را در بیش از ۲۰۰ کشور بهم متصل می‌سازد. اینترنت شبکه‌ای بسیار انعطاف‌پذیر است بدین معنا که اگر مشکلی در بخشی از یک شبکه به وجود آید، باز هم به کار خود ادامه می‌دهد (لاودن و لاودن، ترجمه محسنی، ۱۳۸۰). اینترنت در انتشار و توزیع اطلاعات و مطالب آموزشی در مقایسه با دیگر فناوری‌ها مزایای متعددی دارد. مخصوصاً استفاده از ماهواره در آموزش در مقایسه با دیسک‌های فشرده و نرم‌ از اهمیت خاصی برخوردار است. آموزش از راه دور و چند‌رسانه‌ای‌ها از نظر دستیابی بیشتر به آموزش، مقرون به صرفه بودن و ارائه تجارب غنی آموزش، بسیار مفید است. از دیگر مزایای اینترنت سادگی به کارگیری و استفاده از ابزارهای آن است.
اگر بتوان از حق اشتراک در شبکه اینترنت استفاده کرد، می‌توان از برنامه‌های ویژه و انفرادی گوناگونی بهره جست. لکاتیس ویسبرگ[۴۳] (به نقل از اسفیجانی، ۱۳۸۱) از مزایای آموزشی اینترنت این موارد را بیان می نمایند:

 

 

به افراد امکان می‌دهد که علاوه بر خطوط اطلاعاتی به خطوط ارتباطی نیز دست یابند.

امکان دسترسی به اطلاعات موجود در کتابخانه‌ها اطلاعات افراد و بحث و مذاکرات گروهی را فراهم می نماید.

با بهره گرفتن از این شبکه می‌توان از جریان متمرکز و نیمه‌متمرکز سود جست.

اخیراً به کاربرد اینترنت در امر یاددهی – یادگیری در مدارس، توجه بسیار شده‌است. کشورهای مختلف (توسعه یافته و در حال توسعه) در تلاش‌اند تا هر چه بیشتر مدارس را به این شبکه جهانی مجهز نمایند.
امریکا و فرانسه اعلام کرده‌بودند که تا پایان سال ۲۰۰۰ تمام مدارس را به اینترنت متصل نمایند. رئیس جمهور آرژانتین هم اعلام کرده‌است که اتصال مدارس به اینترنت به سود منافع ملی است، بنابراین امکانات و بودجه کلانی را به این کار اختصاص داده‌است. آفریقای جنوبی هم طرحی به نام اسکول‌نت را برای اتصال مدارس به اینترنت ایجاد کرده‌است. در کوبا بیشتر از ۱۵۰ مرکز کامپیوتری راه‌اندازی شده است. در ایران هم مؤسسه‌ای بنام بنیاد دانش و هنر[۴۴] اقدام به اتصال برخی مدارس ایرانی و آموزشگاه‌ها به اینترنت نموده‌است. اهمیت ایجاد و اتصال شبکه‌های مدارس به اینترنت سازمان یونسکو و بانک جهانی را بر آن داشته تا بودجه هنگفتی برای اتصال و ایجاد شبکه آموزشی جهان در نظر بگیرند (پرنده، ۱۳۸۰).
به طورکلی مدت ۳۰ سال از پیدایش فناوری اینترنت می‌گذرد. اما تا اواخر دهه ۱۹۹۰ این فناوری مهم هنوز به مدارس راه‌نیافته بود. آنچه که نواحی آموزش و پرورش را به تدارک شبکه اینترنت برای مدارس وادشت، شکل‌گیری شبکه جهانی وب بود. بدون شک اینترنت می‌تواند فناوری مفید و ارزشمندی برای یاددهی- یادگیری باشد، اما می تواند مهیاکننده بعضی چالشها برای کاربران باشد. معلمان در این زمینه بر سردو راهی قراردارند. از یک سو انبوهی از منابع اطلاعاتی را در مورد موضوعات متفاوت در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهند که آنها دچار مشکل می‌شوند. لری‌لوین[۴۵] در این زمینه می‌گوید: ما به عنوان معلم باید به منظور بهره‌برداری از مزایای بالقوه آموزش اینترنت و ارائه آن به دانش‌آموزان، باید جای جای این پدیده نوین را مورد بررسی قرار دهیم. امکانات آموزشی را شناسایی و تجربیات خود را به منظور نیل کسب موفقیت سازماندهی نمائیم. لری لوین فرایند آموزش کاربرد اینترنت به دانش‌آموزان را در سه مرحله پیشنهاد می‌کند:

 

 

مرحله پیش جستجو

مرحله جستجوی موضوعی

مرحله جستجوی آزاد (لوین، ترجمه دزواره، ۱۳۸۲).

شبکه جهانی وب:
شبکه جهانی وب عامل اصلی رشد استفاده تجاری از شبکه اینترنت می‌باشد. وب به این منظور طراحی شد تا همکاران یک طرح مشترک استفاده کنند. وب، متن، گرافیک، صدا و فرارسانه را با هم ترکیب می‌کند.با بهره گرفتن از وب و امکانات ارتباطی که بین منابع مختلف جهانی ایجاد می‌کند، می‌توان همه ارتباطات قومی را مدیریت نمود (محسنی، ۱۳۸۰).
فناوری وب از مهمترین فناوری‌های فنی است که امروزه استفاده فراوانی در تدریس و یادگیری دارد. از جمله ویژگی‌های مثبت این فناوری می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
-دستیابی آسان‌تر به اطلاعات و دانش و به روزکردن اطلاعات

 

 

فراوانی مواد مرجع

صرف‌شدن وقت بیشتر برای یادگیری به جای جستجو اطلاعات به علت سرعت و فراوانی اطلاعات

ایجاد ارتباط آسان و مذاکرات آنلاین

فعال‌بودن دانش‌آموزان، کنش و واکنش بین آنها، و محلی برای تبادل‌نظر و اطلاعات علمی

افزایش نقش دانش‌آموزان در فرایند یادگیری و انعطاف‌پذیری و انتخاب بیشتر

ایجاد استقلال و انگیزه بالای یادگیری در دانش‌آموزان

جذابیت ظاهری، قدرت برانگیختگی، قابلیت دیداری، شنیداری و دیگر رسانه‌ها و ساخته‌شدن به وسیله افراد حرفه‌ای

غالب شدن بر موانع کلاس درس و افزایش یادگیری از راه دور

اما این فناوری معایبی نیز دارد از جمله: