تعریف مفهومی افسردگی: در معنای محدود پزشکی، افسردگی، به منزله ی یک بیماری خلق و خو یا اختلال کنش خلق و خو است (لو و لو[۶۲]، ۱۹۹۱؛ به نقل از دادستان، ۱۳۸۳). در افسردگی، عارضه های هیجانی، انگیزشی، رفتاری، فیزیکی و شناختی دیده می شود. تجربه های هیجانی افراد افسرده منفی است و مردم آن ها را معمولا «غمگین، نومید، پریشان، بی نشاط و دلسرد توصیف می کنند. این افراد زود به گریه می افتند و دوره های گریه کردن آن ها نزدیک به هم و فراوان است. به ندرت پیش می آید که این افراد، هیجان های مثبت یا لذت آور داشته باشند. بدون شک فلج کننده ترین عارضه های افسردگی، ویژگی های شناختی آن هاست (دیوی، ۱۳۸۹).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
تعریف عملیاتی افسردگی: در این پژوهش افسردگی آن چیزی است که توسط آزمون افسردگی بک BDI-II[63]مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی اضطراب منتشر: اختلال اضطراب منتشر نوعی اختلال اضطرابی است که در آن فرد، به طور دائم، درباره رویدادهای آینده نگران است و از آن ها می ترسد، حالتی که به نگرانی مزمن و بیمارگون درباره ی رویدادها منجر می شود. برای افراد مبتلا به GAD، نگرانی چند ویژگی دارد: حالت فلج کنندگی پیدا می کند و به منبع ناراحتی شدید تبدیل می شود. ۱) نگرانی، عملی مزمن و بیمارگون است که نه تنها به سمت مسائل عمده ی زندگی (مثل، سلامت، اقتصاد، روابط، مسائل مربوط به شغل) معطوف می شود، بلکه بسیاری از مسائل کوچک زندگی روزمره را که برای دیگران اصلا تهدیدآمیز نیستند، در بر می گیرد. ۲) نگرانی، غیرقابل کنترل تصور می شود ۳) نگرانی با فاجعه انگاری ارتباط بسیار نزدیکی دارد. علاوه بر نگرانی دایمی و بیمارگون در GAD، این اختلال گاهی با عوارض فیزیکی، مثل خستگی مفرط، لرزش، تنش ماهیچه ای، سردرد، و تهوع همراه است(دیوی، ۱۳۸۹).
عکس مرتبط با اقتصاد
تعریف عملیاتی اضطراب منتشر: در این پژوهش اختلال اضطراب منتشر آن چیزی است که توسط آزمون پن استیت PSWQ)[64]) مورد سنجش قرار گرفته است .
تعریف مفهومی وسواس فکری – عملی: اختلال وسواس فکری و عملی اختلالی اضطرابی شامل وسواس ها(افکار) یا اجبارها (اعمال) ی تکرار شونده (باز آیند) است. این وسواس های فکری یا اجبارها (اعمال وسواسی)، وقت گیر بوده و یا موجب اشکالات زیادی در زندگی روزمره می شوند. مشخصات شایع در وسواس شامل موارد زیر است: انگاره های وسواسی، تصاویر ذهنی وسواسی، اعتقادهای وسواسی، اندیشناکی های وسواسی، تکانه های وسواسی، ترس های وسواسی، آیین واره های اجباری (وسواسی) (استکتی [۶۵]و پیگت[۶۶]، ۲۰۰۶).
تعریف عملیاتی وسواس فکری– عملی: در این پژوهش، وسواس فکری–عملی چیزی است که توسط آزمون مادزلی[۶۷] مورد سنجش قرار گرفته است .
تعریف مفهومی اختلال وحشتزدگی (پانیک):اختلال پانیک یعنی حملات مکرر وحشت یا اضطراب. این حملات با بعضی عارضه های فیزیکی ازجمله تپش قلب، تنفس سریع، سرگیجه، تعریق زیاد، تهوع و لرزش همراه است. علاوه بر آن، ممکن است فرد به شدت رعب و فقدان شخصیت احساس کند (دیوی، ۱۳۸۹).
تعریف عملیاتی اختلال پانیک: در این پژوهش پانیک آن چیزی است که توسط آزمون حساسیت اضطرابی (ASI[68]) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی روان نژند گرایی: داشتن احساسات منفی همچون ترس، غم، برانگیختگی، خشم، احساس گناه، احساس کلافگی دائمی و فراگیر مبنای نوروتیسیزم را تشکیل می دهند (حق شناس، ۱۳۸۵).
تعریف عملیاتی روان نژندگرایی:نمره ای است که فرد در سوالات مربوط به مقیاس N، پرسشنامه شخصیتیNEO-FFI (کوستا و مک کری، ۱۹۸۵)، کسب کرده است.
تعریف مفهومی برون گرایی: افراد برون گرا، افرادی اجتماعی هستند، افزون بر دوستدار دیگران بودن و تمایل به شرکت در اجتماعات و مهمانی ها، این افراد هیجان و تحرک را دوست دارند و برآنند که به موفقیت در آینده امیدوار باشند (حق شناس، ۱۳۸۵).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
تعریف عملیاتی برون گرایی: نمره ای است که فرد در سوالات مربوط به مقیاس E، پرسشنامه شخصیتیNEO-FFI (کوستا و مک کری، ۱۹۸۵) کسب کرده است.
یکی از راهبردهای مهمی که در تنظیم هیجان ها نقش اساسی دارد راهبردهای شناختی تنظیم هیجان است که به واسطه آن اطلاعات ورودی برانگیزاننده هیجان تحت مهار فرد قرار می گیرد، به ویژه هنگامی که فرد با یک تجربه هیجانی منفی یا یک رویداد تهدیدکننده مواجه می شود (آلدوا و همکاران، ۲۰۱۰؛ حسنی و همکاران،۱۳۸۷؛ گارنفسکی، کراج و اسپینهاون ،۲۰۰۱،به نقل از عیسی زادگان و همکاران، ۱۳۹۰). نه راهبرد متفاوت تنظیم شناختی هیجان در پاسخ به تنیدگی زندگی در زیر آمده است.
تعریف مفهومی ملامت خود: اشاره به افکاری دارد که فرد خود را به خاطر آنچه که تجربه کرده است، ملامت کرده و مقصر می داند (پورفرجی عمران، ۲۰۱۱).
تعریف عملیاتی ملامت خود: در این پژوهش ملامت خود آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان CERQ ) جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

php#footnote-70″>[69]) ( گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی ملامت دیگران: اشاره به افکاری دارد که فرد محیط یا فرد دیگری را به خاطر آنچه تجربه کرده است، ملامت کرده و مقصر می داند (پورفرجی عمران، ۲۰۱۱).
تعریف عملیاتی ملامت دیگران: در این پژوهش ملامت دیگران آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان ( CERQ) (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است .
تعریف مفهومی نشخوارگری: تمرکز چندباره بر افکار، هیجانات و تجارب و همچنین علت ها و پیامدهای آن هاست (آلدوا و هوکسما و. ویزر، ۲۰۱۰).
تعریف عملیاتی نشخوارگری: در این پژوهش نشخوارگری آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان CERQ) ) (گارنفسکی وهمکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی فاجعه انگاری:به افکار مربوط به تاکید آشکار بر فاجعه آمیز یا مصیبت بار بودن تجربه اطلاق می شود (یوسفی، ۱۳۸۵).
تعریف عملیاتی فاجعه انگاری: در این پژوهش فاجعه انگاری آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان CERQ) ) (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی دیدگاه گیری: به افکار مربوط به نسبی بودن آن رخداد در مقایسه با سایر رخدادها اطلاق می شود (یوسفی، ۱۳۸۵).
تعریف عملیاتی دیدگاه پذیری: در این پژوهش دیدگاه پذیری آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان CERQ ) ) (گارنفسکی وهمکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی پذیرش: پذیرش رخداد و رضایت دادن به آنچه اتفاق افتاده است (یوسفی، ۱۳۸۵).
تعریف عملیاتی پذیرش: در این پژوهش، پذیرش آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان( CERQ) (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی تمرکز مجدد بر برنامه ریزی:تفکر درباره ی اینکه با آن حادثه و رخداد چگونه می توان برخورد کرد و در این راه چه قدمهایی می توان برداشت (یوسفی،۱۳۸۵).
تعریف عملیاتی تمرکز مجدد بر برنامه ریزی: در این پژوهش، تمرکز مجدد بر برنامه ریزی چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان CERQ) ) (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی تمرکز مجدد مثبت: به تفکر درباره ی مسائل شادی بخش و خوشایند به جای تفکر درباره ی آن رخداد واقعی اطلاق می شود (یوسفی، ۱۳۸۵).
تعریف عملیاتی تمرکز مجدد مثبت: در این پژوهش، تمرکز مجدد مثبت آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان ((CERQ ( گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
تعریف مفهومی بازارزیابی مثبت: منظور از ارزیابی مجدد مثبت ایجاد تفسیرهای مثبت یا خنثی برای کاهش تنش منفی در موقعیت های تنش زا است (آلدوا و هوکسما و ویزر ، ۲۰۱۰).
تعریف عملیاتی بازارزیابی مثبت: در این پژوهش، ارزیابی مجدد مثبت آن چیزی است که توسط آزمون راهبردهای شناختی تنظیم هیجان CERQ) )، (گارنفسکی و همکاران،۲۰۰۱) مورد سنجش قرار گرفته است.
فصل دوم
پیشینه پژوهش
۱-۲ مقدمه
تلاش اساسی این فصل بیان جنبه های نظری و پژوهشی مرتبط با موضوع مورد مطالعه، متمرکز است. از این رو نخست به مفهوم افسردگی و اضطراب به شکل کلی و مبانی نظری مرتبط با آن پرداخته شده است. سپس اختلال افسردگی محور بحث قرار گرفته و پس از آن اختلال های اضطراب فراگیر، وسواس فکری– عملی و پانیک مورد توجه واقع شده است. در ادامه نیز مدل های تبیینی هر کدام از اختلال ها مطرح شده و چارچوب های نظری در حوزه شخصیت و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان ارائه گردیده است. پس از طرح مفاهیم یاد شده به روابط متقابل متغیرها با یکدیگر پرداخته شده است. هر چند در این قسمت به طور خاص مدل یابی معادلات ساختاری و مسائل مرتبط با آن نیز مد نظر قرار گرفته است.
۲-۲ اختلال افسردگی
بقراط در حدود چهارصد سال پیش از میلاد مسیح (ع) اصطلاحات مانیا (شیدایی) و مالیخولیا (melancholia) را برای توصیف اختلالات روانی به کار برده بود. حدود سال سی ام میلادی یک پزشک رومی به نام سلسوس در کتابش به نام درباره ی طب (De medicina)، مالیخولیا (ملانکولی) را به عنوان نوعی افسردگی ناشی از غلبه صفرا ذکر کرده است. (ملانکولی ازواژه های یونانی melan به معنای سیاه و chole به معنای صفرا گرفته شده است) (کاپلان و سادوک، ۲۰۰۷).
در ۱۸۵۴ ژول فالره بیماری ای به نام جنون دوره ای (فولی سیرکولار) را توصیف کرده بود که در آن حالات خلقی افسردگی و مانیا به طور متناوب پیدا می شد. در ۱۸۸۲ روانپزشک آلمانی «کارل کالبام» اصطلاح «سیکلوتایمی» را به کار برد و مانیا و افسردگی را مراحلی از یک بیماری واحد قلمداد کرد. در ۱۸۹۹ «امیل کراپلین» بر اساس اطلاعاتی که از روانپزشکان آلمانی و فرانسوی پیش از خود به دست آورده بود، نوعی روانپریشی به نام روانپریشی مانیا – افسردگی[۷۰]را توصیف کرده بود و اکثر ملاک هایی را که امروزه روانپزشکان برای گذاشتن تشخیص اختلال دوقطبی I به کار می برند، در آن گنجانده بود. تفاوت این نوع روانپریشی با دمانس زودرس (نام اسکیزوفرنی آن روزگار) این بود که سیر رو به تباهی و روبه به دمانس در آن وجود نداشت. کرپلین نوعی اف
سردگی هم برشمرده بود که در اواخر بزرگسالی شروع می شد و نهایتاً نام مالیخولیای کهولتی[۷۱] بر آن نهاده شد. این نوع افسردگی از همان زمان شکلی از اختلالات خلقی دیرآغاز دانسته شد (همان).
۱-۲-۲ ویژگی های اختلال افسردگی
افسردگی نوعی اختلال روانی است که در آن خلق شخص آشفته می شود. خلق انسان به رنگین کمان شباهت دارد. هر خلق متمایزاز خلق های دیگر است، ولی هر یک با دیگری ترکیب می شود. سایه های این رنگین کمان از افسردگی شدید تا افسردگی خفیف، غمگینی عادی، خلق روزانه، مانی (شیدایی) خفیف و مانی (شنگولی همراه با مشکلات رفتاری) گسترده است. همه ی ما از سایه های مختلف این رنگین کمان گذر می کنیم؛ احساس های غم و ناراحتی، در مقابل از دست دادن شغل یا عزیزان، یک پاسخ عادی است؛ با این حال، وقتی این احساس ها نامناسب، افراطی و مخل کارایی می شوند، از آن ها به عنوان اختلال خلقی یاد می شود (چامپیون[۷۲]و لورنا [۷۳]، ۱۳۸۵).
اصطلاح افسردگی اغلب برای بیان اندوه عمیق به کار می رود. تقریبا همه ی افراد زمانی دچار غم و غصه شده اند. اما کسانی که بیماری افسردگی دارند (که گاهی آن را افسردگی عمده ، اختلال افسردگی عمده یا افسردگی بالینی می نامند تا از غم عادی تمیز داده شود)، دلسردی و نومیدی شدیدی تجربه می کنند که مدت زیادی طول می کشد و معمولاً با زندگی خانوادگی، شغلی یا موقعیت های اجتماعی آن ها تداخل می کند. وقتی مردم سالم در وقایع روزانه احساس شکست می کنند، مثلاً مشاجره با همسر، پذیرفته نشدن تقاضای ترفیع و نقل مکان، ممکن است بگویند، «احساس افسردگی می کنم». اما احساسی را که آن ها «افسردگی» می نامند با بیماری بالینی افسردگی متفاوت است. غمگینی عادی، هرقدر هم که رنج آور باشد با گذشت زمان و بدون هیچ درمان خاصی از بین می رود. افرادی که غمگین هستند می توانند، در حال غمگینی، به زندگی روزمره بپردازند. برعکس، بیماری افسردگی به این راحتی از میان نمی رود و می تواند به طور جدی فکر و رفتار بیمار را مختل کند (همان).
اگر افسردگی عمده درمان نشود می تواند خطرناک باشد. افکار خودکشی جزء جدایی ناپذیر این بیماری است. هر چند که افراد مبتلا به افسردگی عمیق به ندرت نیروی کافی برای خودکشی دارند، با کم شدن افسردگی، احتمال بیشتری وجود دارد که اقدام به خودکشی کنند (انجمن پزشکی آمریکا، ۱۹۹۸).
دو نشانه ی اصلی افسردگی عبارتند از احساسات مستمر غم و از دست دادن علاقه یا لذت نبردن از چیزهایی که قبلاً از آن ها لذت می بردند (انجمن پزشکی آمریکا، ۱۹۹۸). علاوه بر این، بعضی از نشانه ها یا کلیه نشانه های عمده ی زیر را می توان در شخص افسرده جستجو کرد:

 

 

بروز اختلال در خواب: معمولاً به شکل بی خوابی، به ویژه تمایل به بیدار شدن زودتر از زمان دلخواه فرد به هنگام صبح

بروز اختلال در اشتها: معمولاً عدم تمایل به خوردن / و یا کاهش وزن

خستگی مفرط

کاهش میل جنسی

عدم تمایل به انجام فعالیت های عادی

کند شدن ریتم تفکر و، در موارد حادتر، کند شدن حرکت

بروز احساساتی چون محکوم کردن خویش ، خجالت ، گناه و بیزاری از خود

فکر کردن درباره خودکشی و اقدام با انجام آن (چامپیون، لورنا، ۱۳۸۵) .

علاوه بر نشانه های اصلی که به دقت در بالا ارائه شدند، افسردگی غالباً دارای یک ویژگی خاص است و آن، متغیر بودن این حالت در طی روز است (تغییر در طول روز) و معمولاً هنگام صبح این حالت در ضعیف ترین حد آن بروز می کند. احساس گناه و خجالت شامل تجارب اساسی و متداول این اختلال هستند. این افراد ممکن است از احساسات شدیدی برخوردار باشند و در برخی از آنها این احساسات با شدت بیشتری بروز کند، به طوری که به یقین باور می کنند که «جرایمی» را مرتکب شده اند. آن ها غالباً به دلیل احساسات شدید و خجالت زیاد، گناهان کوچکی را که مدت ها پیش مرتکب شده اند بزرگنمایی می کنند. افسردگی غالباً با اضطراب همراه است و ممکن است با نشانه های وحشت زدگی توام شود، و ترس از زوال عقلی یا دیوانه شدن ممکن است نتیجه ی منطقی نقصان خود ادراک شده باشد که به این شکل در رفتار شخص افسرده بروز می کند. این نقصان ها ممکن است با رفتار همواره موثر و کاملاً معقول فرد که آماده پذیرش افسردگی است ولی هنوز به آن مبتلا نشده در تقابل شدید قرار گیرد (همان).
۱-۱-۲-۲ملاک های DSMIV- TR در مورد دوره ی افسردگی اساسی

الف ) حداقل پنج تا از علایم زیر همزمان در یک دوره دو هفته ای وجود داشته باشد و نشانه تغییری در کارکرد قبلی باشد؛ حداقل یکی از علایم یا (۱) خلق افسرده باشد، یا (۲) بی علاقگی و بی لذتی. نکته: علایمی را که به وضوح از بیماری طبی عمومی ناشی شده است و نیز هذیان ها و توهم های ناهماهنگ با خلق را منظور نکنید.

 

 

خلق افسرده در اکثر اوقات روز و تقریبا همه روزها، چه طبق گزارش خود بیمار از احساس ذهنیش (مثلا احساس کند غمگین است، یا احساس پوچی کند)، چه طبق مشاهده دیگران (مثلا بگویند گریان به نظر میرسد). نکته: در اطفال و نوجوانان می تواند به صورت خلق تحریک پذیر باشد.

کاهش واضح علاقه مندی یا لذت بردن از همه یا تقریبا همه فعالیت ها، اکثر اوقات روز و تقریبا همه روزها(چه گزارش خود بیمار از احساس ذهنیش، چه بنابر مشاهده دیگران).

کاهش چشمگیر وزن بدون اجرای برنامه (رژیم) خاصی برای لاغری، یا افزایش وزن (مثلا تغییر وزن بدن بیش از پنج درصد در عرض یک ماه)، یا کاهش یا افزایش اشتها تقریبا همه روزها. نکته: در کودکان نرسیدن به وزن قابل انتظار را باید در نظر گرفت .

کم خوابی یا پرخوابی به طور تقریبا همه روزه

سرآسیمگی یا کندی روانی-حرکتی در تقریبا همه روزها (برای دیگران مشهود باشد، نه اینکه فقط خود بیمار احساس ذهنی بی قراری یا کند شدن را گزارش کند).

احساس خستگی یا از دست دادن انرژی تقریبا همه روزها.

احساس بی ارزشی یا احساس گناه مفرط یا نامتناسب (که حتی ممکن است هذیانی باشد) تقریبا هر روز

(صرف ملامت نفس یا احساس گناه به خاطر بیمار بودن کافی نیست).

 

 

کاهش قدرت تفکر یا تمرکز، یا احساس بلاتصمیمی، تقریبا هر روز (چه طبق گزارش بیمار از احساس ذهنی خود ، چه بنابر مشاهده دیگران).

سحرگاه ۱۳ آبان ۱۳۴۳ دوباره کماندوهاى مـسلح اعـزامى از تـهـران، مـنزل امام خمیـنى در قـم را محاصره کـردنـد. شگـفـت آنـکه وقـت باز داشت، هـمـاننـد سال قـبـل مصادف با نیایـش شبـانه امام خمینـى بـود .حضرت امام بازداشت و بـه هـمراه نیروهاى امـنیـتى مـستقیما بـه فرودگاه مهرآباد تهران اعـزام و بـا یک فـرونـد هـواپیـماى نظامى کـه از قبل آماده شـده بـود، تحت الحـفـظ مامـوریـن امـنیـتى و نظامى بـه آنکارا پـرواز کـرد. عـصـر آنـروز سـاواک خـبـر تـبـعیـد امـام را بـه اتهام اقـدام علیه امنیت کشـور ! در روزنـامه ها مـنتـشـر سـاخت.
علیرغم فضاى خفقان موجى از اعتراضها بـه صـورت تـظـاهـرات در بـازار تهران، تعطیلى طولانى مدت دروس حوزه ها و ارسال طومارها و نامـه ها به سازمانهاى بیـن المللـى و مـراجع تقلیـد جلـوه گـر شد.
اقامت امام در ترکیه یازده ماه به درازا کشید در این مدت رژیم شاه با شدت عمل بـى سابقه اى بقایاى مقاومت را در ایران در هـم شکـست و در غیاب امام خمینى به سرعت دست به اصلاحات آمریکا پـسند زد. اقـامت اجبارىدر تـرکیـه فـرصتـى مغـتـنـم بـراى امـام بـود تا تـدویـن کتـاب بزرگ تحـریـر الـوسیله را آغاز کند.
امام خمینـى که بـه دقت تحـولات جارى جهان و ایـران را زیـر نظر داشت از فـرصت به دست آمـده نهـایت بـهـره بـردارى را کـرد. او در مرداد ۱۳۵۶ طـى پیامى اعلام کرد : اکنون به واسطـه اوضاع داخلى و خارجى و انعـکاس جنایات رژیـم در مجامع و مطـبـوعات خارجى فرصتى است که باید مجامع علمى و فـرهـنگى و رجال وطـنـخـواه و دانشجویان خارج و داخل و انجمـنهاى اسلامى در هر جایـى درنگ از آن استفاده کنند و بى پرده بپا خیزند.
شهادت آیه الله حاج آقا مصطفى خمینى در اول آبان ۱۳۵۶ و مراسم پر شکـوهـى که در ایران برگزار شـد نقـطـه آغازى بـر خیزش دوباره حـوزه هاى علمیه و قیام جامعه مذهـبى ایران بـود. امام خمینى در همان زمان به گـونه اى شگفت ایـن واقعه را از الطـاف خفیـه الهى نامیده بـود. رژیـم شاه با درج مقاله اى تـوهیـن آمیـز عـلیـه امام در روزنامه اطلاعات انتقام گرفت. اعتراض بـه ایـن مـقـاله، بـه قیام ۱۹ دى مـاه قـم در سـال ۵۶ منجـر شد کـه طى آن جمعى از طلاب انقلابـى به خـاک و خـون کشیـده شـدند . شاه علیـرغم دست زدن به کشتارهاى جمعى نتـوانست شعله هاى افروخته شده را خاموش کند
او بسیج نطـامـى و جهاد مسلحـانه عمـومـى را بـعنــــوان تنها راه باقیمانـده در شرایط دست زدن آمریکا بـه کـودتاى نظامـى ارزیـابـى مى کرد .
امام خمینى هـدفها و آرمانها و هـر آنچه را که مـى بایــست ابـلاغ کنـد ، گفته بـود و در عمـل نیز تـمام هستیـش را بـراى تحقق هـمان هـدفها بـکار گرفته بـود . اینک در آستـانه نیمه خـرداد سـال ۱۳۶۸ خـود را در آماده ملاقات عزیزى مى کرد که تمام عمرش را براى جلب رضاى او صرف کرده بـود و قامتش جز در بـرابـر او ، در مـقابل هیچ قدرتى خـم نشده ، و چشـمانش جز براى او گریه نکرده بـود . سروده هاى عارفانه اش همه حاکى از درد فـراق و بیان عطـش لحظه وصال محبوب بـود . و اینک ایـن لحظه شکـوهمنـد بـراى او ، و جانــکاه و تحمل ناپذیر بـراى پیروانـش ، فـرا مـى رسید . او خـود در وصیتنامه اش نـوشـته است : با دلى آرام و قلبـى مطمئن و روحى شاد و ضمیرى امیدوار به فضل خدا از خدمت خـواهران و برادران مرخص و به سـوى جایگاه ابــدى سفر مى کنـم و به دعاى خیر شما احتیاج مبرم دارم و از خداى رحمن و رحیـم مى خـواهـم که عذرم را در کوتاهى خدمت و قصـور و تقصیر بپذیـرد و از مـلت امیدوارم که عذرم را در کـوتاهى ها و قصـور و تقصیـرها بـپذیـرنـد و بـا قــدرت و تصمیـم و اراده بــه پیش بروند.
شگفت آنکه امام خمینـى در یکـى از غزلیاتـش که چنـد سال قبل از رحلت سروده است :
انتظار فرج از نیمه خرداد کشم . سالها مى گذرد حادثه ها مى آید.
ساعت ۲۰ / ۲۲ بعداز ظهر روز شنبه سیزدهـم خـرداد ماه سـال ۱۳۶۸ لحظه وصال بـود . قــلبـى از کار ایستـاد که میلیـونها قلــب را بـه نور خدا و معنـویت احیاء کرده بـود . بــه وسیله دوربین مخفـى اى که تـوسط دوستان امــام در بیمارستان نصب شده بـود روزهاى بیمارى و جریان عمل و لحظه لقاى حق ضبط شده است. وقتى که گوشه هایـى از حالات معنوى و آرامـش امام در ایـن ایـام از تلویزیون پخـش شـد غوغایى در دلها بر افکند که وصف آن جــز با بودن در آن فضا ممکـن نیست . لبها دائمـا به ذکـر خـدا در حـرکت بود.
در آخرین شب زندگى و در حالى که چند عمل جراحى سخت و طولانى درسن ۸۷ سالگى تحمل کرده بود و در حالیکه چندیـن سرم به دستهاى مبارکـش وصل بـود نافله شب مى خـواند و قـرآن تلاوت مـى کرد . در ساعات آخر ، طمانینه و آرامشى ملکـوتـى داشـت و مـرتبا شـهادت بـه وحـدانیت خـدا و رسالت پیـامبـر اکرم (ص) را زمـزمه مـى کـرد و بـا چنیـن حــالتى بـود که روحـش به ملکـوت اعلى پرواز کرد . وقتى که خبر رحلت امــام منتشر شـد ، گـویـى زلزله اى عظیـم رخ داده است ، بغضها تـرکیـد و سرتاسر ایران و همـه کانـونهایـى کـه در جـهان بـا نام و پیام امام خمینـى آشـنا بـودنـد یــکپارچه گـریستند و بـر سر و سینه زدنـد . هیچ قلـم و بیـانـى قـادر نیست ابعاد حـادثه را و امواج احساسات غیر قابل کنترل مردم را در آن روزها تـوصیف کند.
مـردم ایـران و مسلمانان انقلابى ، حق داشتـند اینـچنیـن ضجه کـنند و صحنه هایى پدید آورند که در تاریخ نمونه اى بـدیـن حجم و عظـمت براى آن سراغ نداریـم. آنان کسـى را از دست داده بـودند کـه عـزت پـایمال شـده شان را بـاز گـردانده بود ، دست شاهان ستمگر ودستهاى غارتگران آمریکایى و غربـى را از سرزمینشان کـوتاه کرده بود ، اسلام را احیاء کـرده بــود ، مسلمیـن را عــزت بـخـشیـده بـــود ، جمهـورى اسلامـى را بـر پـا کـرده بـود ، رو در روى همـه قـدرتهاى جهـنمـى و شیـطانـى دنیا ایستاده بـود و ده سال در بـرابـر صـدها تـوطئه برانـدازى و طـرح کـودتا و آشـوب و فتنه داخلـى و خارجـى مقاومت کرده بود و ۸ سـال دفـاعى را فـرمانـدهـى کرده بـود که در جبهه مقابلـش دشمنـى قـرار داشت که آشکارا از سـوى هر دو قـدرت بزرگ شرق و غرب حمایت همه جانبه مـى شـد . مردم ،رهبر محبـوب و مرجع دینـى خـود و منادى اسلام راستیـن را از دست داده بـودند .
شایـد کسانـى که قـادر به درک و هضـم ایـن مفاهیـم نیستنـد ، اگـر حالات مردم را در فیـلمهاى مـراسـم تودیع و تشییع و خاکسپارى پیکر مطهر امام خمینـى مشاهده کنـنـد و خـبر مرگ دهها تـن که در مقابل سنگینـى ایـن حادثه تاب تحمـل نیـاورده و قـلبـشان از کار ایستـاده بـود را بشنـوند و پیکرهایى که یکـى پـس از دیـگرى از شـدت تـاثـر بیهوش شـده ، بر روى دسـتها در امـواج جمعیت به سـوى درمانگاه ها روانه مى شـدند را در فیلمها و عکسها ببیننـد ، در تفسیر ایـن واقعیتها درمانده شوند .
امـا آنـانکه عشـق را مـى شنـاسنـد و تجـربـه کـرده انـد ، مشکلـى نـخواهند داشت . حقیقـتا مردم ایران عاشق امام خمینى بـودند و چـه شعار زیبا و گـویایى در سالگرد رحلتـش انتخاب کرده بـودند که :
عشق به خمینـى عشق به همه خوبیهاست.
روز چهاردهم ۱۳۶۸ ، مجلس خبرگان رهـبـر تشکیل گردیـد و پـس از قرائت وصیتنامه امـام خمینى تـوسـط حضرت آیـه الله خامنه اى که دو ساعت و نیـم طـول کشید ، بحث و تبـادل نظر براى تعییـن جانشینـى امام خمینـى و رهبر انقلاب اسلامـى آغاز شد و پـس از چندیـن ساعت سـرانجام حضرت آیـه الله خامنه اى ( رئیـس جمهور وقت ) که خود از شـاگـردان امـام خمینـى ـ سلام الله علیه ـ و از چهره هاى درخشـان انقلاب اسلامـى و از یـاوران قیـام ۱۵ خـرداد بـود و در تـمـام دوران نهضت امـام در همـه فـراز و نشیبها در جـمع دیگـر یــاوران انـقلاب جـانبـازى کرده بود ، به اتفاق آرا براى ایـن رسالـت خطیر بـرگـزیده شد . سالها بـود که غـربیـها و عوامل تحت حمایتشان در داخل کشـور که از شکست دادن امـام ماءیـوس شـده بـودند وعده زمان مرگ امـام را مى دادند .
اما هـوشمندى ملت ایران و انتخاب سریع و شایسته خـبرگان و حمایـت فـرزنـدان و پیـروان امـام همه امیدهاى ضـد انقلاب را بـر بـاد دادنـد و نه تنها رحلت امـام پایان راه او نبـود بلکه در واقع عصر امام خمینـى در پهـنه اى وسیعـتر از گـذشـته آغاز شده بـود . مگر اندیشه و خـوبى و معنویت و حقیقت مى میرد ؟ روز و شـب پانزدهـم خرداد ۶۷ میلونها نفر از مردن تهران و سـوگوارانى که از شهرها و روستاها آمـده بـودند ، در محل مصلاى بـزرگ تهـران اجتماع کردنـد تـا بـراى آخـریـن بـار با پیکر مطهر مـردى که بـا قیـامش قـامت خمیـده ارزشها و کرامتها را در عصر سیاه ستـم استـوار کرده و در دنیا نهـضتـى از خـدا خواهى و باز گشت به فطرت انسانى آغاز کرده بود ، وداع کنند.
هیچ اثرى از تشریـفات بـى روح مـرسـوم در مراسـم رسمى نبـود . همه چیز، بسیجى و مردمى وعاشقانه بـود. پیـکر پاک و سبز پوش امـام بـر بـالاى بـلنـدى و در حلـقه میلیـونها نفـر از جمعیت مـاتـم زده چـون نگینى مى درخشید . هر کس به زبان خویـش با امامـش زمـزمه مى کرد و اشک مـى ریخت . سـرتاسـر اتـوبان و راه هاى منتهى به مصلـى مملـو از جمیعت سیاهپوش بود .
پـرچمهاى عزا بـر در و دیـورا شهر آویخته و آواى قرآن از تمام مساجد و مراکـز و ادارات و مـنازل بگـوش مـى رسیـد . شـب کـه فـرا رسیـد هزاران شمع بیاد مشعلـى که امـام افـروخـته است ، در بیابـان مصلـى و تپه هـاى اطـراف آن روشـن شـد . خـانـواده هـاى داغدار گرداگرد شمعـها نشسته و چشمانشان بر بلنداى نـورانـى دوخته شـده بود.
فریاد یا حسیـن بسیجیان که احساس یتیمى مـى کـردنـد و بــر سـر و سینه مـى زدنـد فـضا را عـاشـورایـى کرده بـود . بـاور اینـکـه دیـگر صداى دلنشیـن امام خمینـى را در حسینیه جماران نخـواهند شنید ، طاقتـها را بـرده بـود . مـردم شـب را در کـنار پیـکـر امـام بـه صبـح رسانیدند . در نخستنى ساعت بامداد شانزده خــرداد ، میـلـونهـا تـن به امامت آیت الله العظمـى گلپایگانى(ره) با چشمانى اشکبار برپیکر امام نماز گذاردند .
انبـوهى جمعیت و شکوه حماسه حضـور مـردم در روز ورود امام خمینى به کشـور در ۱۲ بهمـن ۱۳۵۷ و تـکـرار گسـتـرده تـر ایـن حماسـه در مـراسـم تشییع پیکر امام ، از شگفـتیهاى تـاریخ اسـت . خـبرگـزاریهاى رسمـى جهـانـى جمعیت استقبال کننده را در سال ۱۳۵۷ تا ۶ میلیـون نفر و جمعیت حاضـر در مــراسـم تشییـع را تا ۹ میلیـون نفر تخمیـن زدند و ایـن در حالى بـود که طى دوران ۱۱ سـاله حکومت امام خمینى بـواسطه اتحـاد کشـورها غربـى و شرقى در دشمنى با انـقلاب و تحمیل جنگ ۸ ساله و صـدهـا تـوطـئه دیـگـر آنـان ، مردم ایـران سخـتیها و مشکلات فـراوانـى را تحـمـل کرده و عزیزان بى شمارى را در ایـن راه از دست داده بـودند و طـبعا مـى بـایـست بـتدرج خسته و دلسرد شـده باشنـد امـا هرگز اینچنیـن نشـد . نسل پرورش یـافـته در مکتب الـهى امام خمینى به ایـن فرمـوده امام ایـمان کامـل داشـت که :در جهـان حجـم تحمل زحمـتها و رنجها و فداکاریها و جان نثـاریها ومحرومیتها مناسب حجـم بـزرگى مقصـود و ارزشمندى وعلـو رتـبـه آن است پـس از آنـکه مراسـم تـدفیـن به علت شـدت احسـاسات عـزاداران امـکان ادامـه نیافت ، طـى اطلاعیه هاى مـکرر از رادیـو اعلام شـد کـه مـردم بـه خانه هایشان بازگردند ، مراسـم به بعد مـوکـول شــده و زمــان آن بعـدا اعلام شد . براى مسئولیـن تـردیـدى نـبـود که هر چه زمان بگذرد صـدها هزار تـن از علاقه مندان دیگر امـام کـه از شهـرهاى دور راهـى تهران شده اند نیز بر جمعیت تشییع کننـده افـزوده خـواهـد شـد ، ناگزیر در بعدازظهر همان روز مراسم تـدفین بـا همان احساسات و بـه دشـوارى انـجـام شـد کـه گـوشـه هـایـى از این مـراسـم بـوسیـله خبرنگـاران بـه جهان مخابره شـد و بدین سان رحلت امام خمینـى نیز همچـون حیاتـش منـشاء بیـدارى و نهضتـى دوباره شـد و راه و یادش جاودانه گردید چرا کـه او حقیـقت بـود و حقیقت همیشه زنـده است و فناناپذیر .
واژه های بیگانه در اشعار امام خمینی (ره)
گوییا گیتـی چـراغان است از گلهـای الـوان سوسن و نسرین و یاس و یاسمین واستکانی
(دیوان /ص۲۶۳)
استکان[روسی estatan]طرف شیشه ی یا بلوری استوانه شکل نسبت باریک و بلند و بدون دسته
با کـه گویم کــه ندیده است و نبیند جهان جـز خــم ابــرو وجـــز زلف چلیپای تو را
(دیوان /ص۴۲)
چلیپا [آرامی celipa]چوب چهار پره که مسیحیان به نشانه دار عیسی (ع)بر گردن آویزند یا با خود دارند و یا در کلیساها و نقاط دیگر بر پا کنند .
کیست کآشفتـه آن زلــف چلیپــا نشــود دیده ای نیست کــه بیند تو و شیدا نشود
(دیوان /ص۱۱۲)
شیدا[آرامی sayda]آشفته،عاشق،مجنون
در دیر و کلیســا و کنیس و مسجـــد از ساقــــی گلعــــذار دیّـــار نبـــود
(دیوان/ص۱۰۶)
کلیسا [یونانی kelisa]محل عبارت مسیحیان
مسجد و صومعه و بتکده و دیر و کنیس هر کجا می گذری یاد دل آرای من است
(دیوان/ص۵۹)
کنیس[آرامی kanis]معبد یهود
فاطمه راکعی
فاطمه راکعی شاعر ، محقق ، مترجم در سال ۱۳۳۳ در زنجان به دنیا آمد و تا پایان دوره ابتدایی در زادگاهش سپری کرد بعد از آن در تهران به ادامه تحصیل پرداخت . راکعی دارای مدرک لیسانس مترجمی زبان ، فوق لیسانس و دکترای زبان شناسی است .
از جمله فعالیت های راکعی می توان به معاون پژوهشی دانشگاه الزهرا ، رئیس گروه ها ی ادبیات انگلیسی دانشگاه الزهرا ، معاون آموزشی و پژوهشی دانشکده ی الهیات و ادبیات و دانشکده الزهرا ، نماینده ی مجلس ششم و نایب رئیس کمیسیون فرهنگی ، رئیس کمیته ی امور زنان و امور خانواده ، رئیس فراکسیون زنان ، مدیر عامل انجمن شاعران ایران ، رئیس هیئت مدیره ی دفتر شعر جوان ، عضو هیئت امنای کتابخانه های عمومی ، عضو هیئت امنای سینمایی کشور ( فارابی ) ، عضو هیئت امنای پژوهشگاه ، فرهنگی ، اجتماعی وزارت فرهنگی و آموزش عالی اشاره کرد .
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
از آثار او :
سفر سوختن: دفتر شعر ۶۸ – ۱۳۶۰ / ۱۳۷۳
آواز گل سنگ شعر / ۱۳۷۳
مادرانه ها (برگزیده ی شعر ادبیات معاصر ) ۸۱ / ۱۳۸۲
در باره شعر.ترجمه
منطق در زبان شناسی . تر جمه
آوا و معنادر شعر نیما
گزیده ادبیات معاصر : مجموعه شعر . / ۱۳۷۸
واژه های بیگانه در اشعار فاطمه راکعی
گر چه اجاق خانه از عشقش
لحظه به لحظه گرم می افروخت (مادرانه/ص۱۰۹)
اجاق[ترکی ojay]دیگدان،آتشدان
به آشپزخانه می رود
از اطاق خواب (مادرانه/ص۴۵)
اطاق[ترکی otay]خانه،بیت
سیرک دامبو
جنگل بامبی (مادرانه/ص۱۶)
سیرک [فرانسوی sirk]نمایش های پهلوانی و بازی با حیوانات و کارهای عجیب و اعمال خندآور است که جمعی در روی صحنه ای (معمولاً)مدور انجام دهند.
بر فیلسوفان
حاکمان خطه خرد (مادرانه /ص۱۴)
فیلسوف[یونانی pay lasuf]حکیم ،کمی که فلسفه داند.
مبل استیل
وخاطرات
شکمی اش را (مادرانه/ص۴۷)
مبل[فرانسوی mobl]لوازم خانه
سهراب سپهری
«سهراب سپهری در ۱۵ مهر ماه ۱۳۰۷ در شهر کاشان به دنیا آمد. پدرش اسدالله سپهری کارمند اداره پست و تلگراف بود و هنگامی که سهراب نوجوان بود پدرش از دو پا فلج شد. با این حال به هنر و ادب علاقه ای وافر داشت. نقاشی می کرد، تار می ساخت و خط خوبی هم داشت. سپهری در سال های نوجوانی پدرش را از دست داد و در یکی از شعرهای دوره جوانی از پدرش یاد کرده است (خیال پدر) یکسال بعد از مرگ او سروده است:
در عالم خیال به چشم آمدم پدر
کز رنج چون کمان قد سروش خمیده بود
دستی کشیده بر سر رویم به لطف و مهر
یک سال می گذشت، پسر را ندیده بود
مادر سپهری فروغ ایران سپهری بود. او بعد از فوت شوهرش، سرپرستی سهراب را به عهده گرفت و سپهری او را بسیار دوست می داشت. دوره کودکی سپهری در کاشان گذشت. سهراب دوره شش ساله ابتدایی را در دبستان خیام این شهر گذرانید. سپهری دانش آموزی منظم و درس خوان بود و درس ادبیات را دوست داشت و به خوش نویسی علاقه مند بود. سپهری در سال های کودکی شعر هم می گفت، یک روز که به علت بیماری در خانه مانده و به مدرسه نرفته بود با ذهن کودکانه اش نوشت:
ز جمعه تا سه شنبه خفته نالان
نکردم هیچ یادی از دبستان
ز درد دل شب و روزم گرفتار

 

سبک موازی: این سبک سبب می­ شود تا زمان اجرای کوتاهتری را با اجرای چندین مرحله به صورت موازی و یا با همپوشانی به دست آوریم. این کارمستلزم به­روزرسانی­های بلادرنگ و مبتنی بر رخداد است.

سبک حتمی: این سبک ترکیب مناسبی از تمامی شبکه­ ها و زنجیره تامین را از بخش­های کوچکتر فراهم می­آوردکه تقریباً به صورت مجزا مدیریت می­شوند.

سبک رفتاری: شبکه­ های ترکیب­شده­ای را به صورت پویا فراهم می­آورد که ازلحاظ داده ­های مبتنی بررویداد و منطق وتمامی تعاملات به یکدیگر وابسته­اند.

سبک تکراری: این سبک براین حقیقت تاکید دارد که ماهیت این ساختارها دائماً در حال تکامل است و نتایج تکرار در تغییرات بایستی در طول مراحل ساختاری منتشر شود.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

سبک کپسوله­سازی: این سبک این امکان را فراهم می­آورد تا بتوان شبکه­ ها و فرایندهایی را ایجاد کرد که عناصررابا هم ترکیب می­ کند تا موجودیت­های اتمی به وجود آورد تا داده ­های تولید را بر حسب نیاز بایکدیگر تبادل کنند[۴].

مفهوم شبکه­ ای بودن در تولید جایگزین مدیریت سلسله­مراتبی شده­است که بدون شک مزایای رقابتی بسیای را به همراه خواهد آورد و به طبع آن دیگر رویکردهای کنترل فعلی کارآمد نخواهد بود که این موضوع یکی از مهمترین چالش­های سیستم­های تولید توزیع­شده است.ضن آنکه زمانبندی تولید به صورت پویا، قابلیت کار متقابل عناصر و تامین یکپارچگی بهینه سایر مشکلات پیش روی این رویکرد هستند[۴].

 

۲٫۳٫۳ توسعه محصول همروند

طبق اصطلاح قدیمی که همواره حق با مشتری است، این اصطلاح، در دنیای امروز و در شرایطی که مشتری­ها به جای خرید آنچه تولید کننده می­سازد، خودشان هستند که تصمیم می­گیرند تولید کننده چه چیزی برای آنها تولید کند نیز صادق است. درک ویژگی­های چنین تولیدی سبب می­ شود تا مدیریت تولید جدید و موثری داشته باشیم. فاکتورهای موفقیت در تولید در چنین شرایطی به دو گروه تقسیم می­ شود:

 

 

ویژگی­های فرایند: فاکتورهایی که ماهیت فرایندهای تولید جدید را ضبط می­ کنند. معمولاً فاکتورهایی هستند که قابل کنترلند( انجام دادن درست پروژه)

ویژگی­های انتخابی: فاکتورهایی که پروژه­ های جدید محصولات و شرایط آن­ها را شرح می­دهد و خارج از کنترل رهبر پروژه و تیم است( انتخاب پروژه درست)[۱۰]

با وجود چنین فاکتورهایی تولید در سازمان­های گسترده مبتنی بر ۵ رویکرد است:

 

 

استراتژی تولید: هدف استراتژی تولید سازمان­های توسعه یافته این است که همه محصولات را به نحوی به هدف اصلی خود برساند و به دنبال جستجو برای محصول جدید باشد و اصولاً بر چهار تابع طراحی جامع- تکنولوژی محور، بازار محور، مبتنی بر پندار و کاربر محور- استوار است[۱۱].

برنامه ­ریزی تولید پیشرفته: توسعه محصول شتابزده برای سازمان­های توسعه یافته بسیار مهم بوده، چرا که نیازمند این هستند که همواره پیشرو باشند، پیشرو بودن بدین معنی است که محصول جدید و یا نسل جدیدی از تولید داشته باشد. مهمترین ویژگی پیشرو بودن این است که تحمل زیادی در برابر ریسک داشته باشد و چرخه حیات کوتاهی داشته باشد. هفت ویژگی چنین کسب­و­کارهایی عبارتست از: فرایند تعریف محصول بازارگرا، تیم­های پروژه چندعملکردی، برنامه ­ریزی پیش­توسعه یافته، فازهای توسعه که با هم همپوشانی دارند، تمرکز برویژگی­های کلیدی، توسعه محصول افزایشی بر اساس استفاده مجدد و حافظه سازمانی در دسترس. توسعه محصول در سازمان­های توسعه­یافته، بایستی همواره با تولید خانواده­ای از محصولات باشد و هسته­ای تحت عنوان پلتفرم شکل می­گیرد که شامل معماری مشترک تمامی خانواده است[۱۲].

مدیریت هزینه­ های تولید: مهمترین گام در مدیریت هزینه­ های فرایند این است که دریابیم چگونه سه فاکتور تکنولوژی، تولید و سیستم را همراستا قرار داده تا بتوان کاهش چشمگیری در هزینه­ها ایجاد کرد[۱۳].

تحلیل بازار: این رویکرد شامل فعالیت­های موقعیت­یابی محصول است.

هماهنگ کردن فعالیت­ها: این کار باعث یکپارچه شدن قابلیت­های خاص در محیط توزیع­شده است.

فناوری اطلاعات، توسعه محصول را از جهات مختلف پشتیبانی کرده است و ابزارهای مختلفی برای وظایف مختلف پیشنهاد کرده­است.
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات

 

 

ابزارهایی که اجرای وظایف محصول جدید را پشتیبانی می­ کنند.

ابزارهایی که طراحی و کنترل فرایند را پشتیبانی می­ کنند.

ابزارهایی که همکاری بین بازیگران را پشتیبانی می­ کنند.

ابزارهایی که مدیریت اطلاعات را پشتیبانی می­ کنند.

تکامل مشارکتی [۱۷]
سوالی که در ابتدا مطرح می­ شود این است که چه تفاوتی در مفهوم شبکه­ های صنعتی و تولید توزیع­شده وجود دارد. در شبکه­ های صنعتی، مهمترین مشکل موضوع همکاری است ولی تولید توزیع­شده که منشا آن فناوری اطلاعات است چگونه است؟
موضوع همکاری، همانطور که در شبکه­ های صنعتی مطرح بود در تولید توزیع­شده نیز به­عنوان یک موضوع مهم مطرح می­ شود ونیاز به بسط بر اساس مفاهیم فعلی دارد تا بتوان به یک تئوری پایه رسید. مبنای این تئوری پایه بایستی عبور از سیستم سلسله مراتبی و کنترل مستقیم منابع به سمت مفهوم شبکه­ هایی با موجودیت­های اتصال سست [۱۸]باشد.
در تولید توزیع شده مفهومی تحت عنوان تکامل مشارکتی مطرح می­ شود. این موضوع پیش از این در مفاهیم زیست­شناسی مطرح شده و مدل­های آن برای تولید توزیع­شده نیز کاربردی است و به معنای همکاری دوطرفه بین دو جفت است که به یکدیگر وابسته هستند، برای رسیدن به هدفی جامعتر. می­توان این مفهوم را برای عامل­های خودمختار در تولید که دو­به­دو به هم وابسته­اند نیز بسط داد[۴].

 

۲٫۳٫۴ انعطاف­پذیری و قابلیت پیکربندی مجدد با بهره گرفتن از سیستم­های توزیع­شده خودمختار

تغییر سریع مرزهای سیستم­های تولید صنعتی، این نیاز را به بار آورده است تا طبق شرایط مختلف، رفتار انعطاف­پذیری صورت گیرد. برای امکان پذیر ساختن این انعطاف­پذیری پیشرفته، سیستم­های کنترل تولید، بایستی در این شرایط خود را تغییر دهند.
برای انعطاف­پذیری مطلوب، تکنولوژی­ها و معماری­های جدید در تمامی سطوح کنترل مورد نیاز است. تکنولوژی­های مختلفی برای رسیدن به این هدف مطرح شدند ولی اکثر آن­ها به خوبی با یکدیگر سازگار نیستند. برای رفع این چالش از معماری­های جامع شی­گرا، سرویس­گرا و عامل­گرا استفاده می­ شود.
معماری شی­گرا چشم انداز بسیار قوی است که نه تنها بر طراحی نرم­افزار تمرکز دارد بلکه می ­تواند بسیار سریع در حوزه های دیگر نظیر سیستم کنترلی و پیاده­سازی آن به کار رود. چنانچه می­توان آثار این چشم­انداز را در دو معماری بعدی نیز مشاهده کرد. مهمترین ویژگی معماری شی­گرا تعریف اشیا و مشخصه­های داده ­های اشیا و واسط­های پرکاربرد و تعریف وابستگی­های مختلف در بین اشیا است. لذا معماری شی­گرا دارای ساختاری است که می ­تواند اهداف تولید توزیع­شده را برای انعطاف­پذیری تحت پوشش قرار دهد[۱۵].
معماری­دیگر معماری عامل­گرا است که مهمترین عنصر آن عامل است. با وجود تعاریف مختلف برای واژه عامل[۱۹]، عامل­ها موجودیت­هایی هستند که به صورت مستقل از هم عمل می­ کنند و شامل مدل محیطی خاص خود و اهداف داخلی هستند و توانایی این را دارند که به صورت هدفمند با شرایط محیطی ارائه شده عمل کند.
در سیستم­های کنترل تولید، معمولاً سیستم­های چندعاملی برای این به کار می­روند تا فرایند تصمیم ­گیری کنترلی را در بین موجودیت­های خودمختار اما شریک با هم توزیع کند. مهمترین مزیت معماری عامل­گرا در کنترل ، امکان ایجاد کپسوله­سازی مناسب از بخش­های فرایندتصمیم ­گیری کنترل است[۱۷].
معماری بعدی، معماری سرویس­گرا است که ایده آن از سال ۱۹۹۶ مطرح شد، معماری سرویس­گرا تحت عنوان چشم­اندازی رفتاری­ساختاری تعریف می­ شود که کارایی­های سیستم را با بهره گرفتن از کارایی­های محل و موجودیت توزیع­شده بالا می­برد. مهمترین ویژگی معماری سرویس­گرا، به صورت سرویس­است که برای هر موجودیت و قوانینی که آن­ها به کار می­برند تعریف­شده است. سرویس­های موردنظر بایستی توسط شبکه­ ای از موجودیت­ها در دسترس باشد و از واسط­های استاندارد استفاده کنند . بنا بر این لازم نیست دانش­جزئی­شده در مورد رفتار داخلی سرویس­ها به کاربران آموخته شود.
استفاده از معماری سرویس­گرا برای کنترل یک سیستم در سال­های اخیر بسیار پرکاربرد شده­است. مثال­هایی برای این برنامه­کاربردی، سیستم­های مبتنی بر وب­سرویس برای پیکربندی وسایل و یا تعامل مبتنی بر وب­سرویس­های سازمان­ها است[۱۶].
همانطور که قبلاً اشاره شد، سیستم­های کنترلی تولیدکه در حال حاضر استفاده می­ شود، به اندازه کافی ساختار کارآمد و رفتار مناسب و قابلیت استفاده بهینه و یکپارچگی را در رویه­ هایشان ندارند لذا تعدادی از اهدافی که بایستی تامین شود، با نیم­نگاهی به فناوری در ادامه عنوان شده است[۱۴].

 

 

تولید بصری: هدفش تامین واسط کنترلی مناسب با بهره­ گیری از فناوری و خلق تصویری بزرگ از رویداد­ها و داده ­های مختلف تولید است.

تولید مشارکتی: به کارگیری فناوری در لایه ­های پایین تولید تمرکز دارد.

تولید واقعی: بر تعریف سیستم­های اجرایی تولید در محیط واقعی و ارائه راه­حل جامع اشاره دارد.

تولید باز: تمرکز تولید توزیع­شده بر رویکرد منبع ­باز می­باشد.

تولید مبتنی بر رویداد: توسعه یک سرویس واسط برای رویداد­ها که امکان ثبت رویدادها، توسط تولیدکنندگان رویداد­ها و مصرف­ کنندگان رویدادها است را فراهم می­آورد. در اینجا معماری سرویس­گرا می ­تواند راه­حل مناسبی باشد.

شکل۲٫۵ چالش­های تولید توزیع شده] ۴[

 

۲٫۴ سیستم­های اجرایی تولید توزیع شده

با روبروشدن با نیازهای روز افزون برای انعطا­ف­پذیری و سازگاری سیستم­های تولید، غیرمتمرکزسازی کنترل­های اجرایی تولید اهمیت بسیاری پیدا کرده­است. از این رو در سال­های اخیر تحقیقات بسیار و فعالیت­های توسعه­ای بسیاری برای حل این مشکل انجام­شده است. یکی از بهترین نتایج این فعالیت­ها مجموعه ­ای از الگوهای طراحی است که شامل شرح موجودیت­های اصلی و شمای تعاملی بین آن­ها است. در ادامه برخی از این الگوها شرح داده شده است و نمونه­های آن در سه رویکرد [۲۰]PROSA، متامورف و[۲۱] PABADIS نشان داده شده است.
سیستم­های کنترلی متعارف امروزی با چالش­های زیر برای روبرو شدن با سیستم­های تولید مدرن روبه­رو هستند.

 

 

سفارشات غیرقابل پیش­بینی: مشتریان و سفارشات تولید دائماً تغییر می­ کنند، معمولاً زمانیکه تولید آغاز شده­است.

کارگاه­پویا: پیکربندی منابع در سطح کارگاه در طول تولید تغییر می­ کند، چیزی که طراحی اجرای سفارشات را دشوار می­سازد.

پیچیدگی کارگاه و سفارشات: سیستم­های تولید مدرن با پیچیدگی روزافزون و نیازمندی­های انعطاف­پذیر سفارشات تولید و همچنین تغییر در پیکربندی کارگاه روبرو هستند.

به علت ماهیت سلسله­مراتبی سیستم­های متمرکز که به شدت ایستا بوده و به سختی خود را با این تغییرات سازگار می­ کنند و ضمن آنکه فرایند تصمیم ­گیری در لایه بالایی هرم اتوماسیون معمولاً برلایه برنامه ­ریزی منابع سازمان متمرکز شده­است و در نتیجه طرح تولید به سختی در قبال تغییرات و استثناها واکنش نشان می­دهد، معماری سرویس­گرا پیشنهاد می شود.
در محیطی که انعطاف­پذیری بالایی لازم بوده نظیر تولید قطعات بسیار سفارشی شده، بهینه­سازی مطلق تولید به سختی می ­تواند مورد غفلت قرار گیرد، اما نکته مهم این است که در محیط،­دائماً در حال تغییربوده و نبود انعطاف­پذیری سبب می­ شود که نتوان مکانیزم­ های بهینه­سازی بسیاری را لحاظ کرد.
سیستم­های کنترل توزیع­شده، حل چنین مسائلی را با ارائه دو مکانیزم مورد بررسی قرار داده­است.

 

 

انتقال فرایند تصمیم ­گیری از لایه برنامه ­ریزی منابع سازمان به لایه­سیستم­های اجرایی تولید، جایی که افق برنامه ­ریزی کوتاهتری دارد و در نتیجه بهتر می ­تواند در قبال تغییرات واکنش نشان داد.

توزیع کنترل در طول مجموعه ­ای از موجودیت­ها ی مستقل که مسئولیت خاصی را برای انجام سفارش انجام می­دهند.

برای اینکه بتوان انعطاف­پذیری بیشتری را برای کنترل و برنامه ­ریزی تولید فراهم کرد، چشم­اندازهایی از سیستم کنترل تولید تعریف شدند و به چندین معماری و مفهوم توسعه یافتند. چشم­گیرترین آن­ها مفهوم تولید هولونی و معماری­های چشم­گیر نظیر پروسا و متامورف Iو II.
ایده کلی سیستم­های کنترلی توزیع­شده این است که فرایند تصمیم­گیری، همانند کارایی­های سیستم در بین موجودیت­هایی که مستقل عمل می­ کنند و تحت عنوان هولون خوانده می­شوند، توزیع می­ شود[۴].

 

 

مشتریان از محصول شما چگونه استفاده می کنند؟

مشتریان وقتی از محصول شما استفاده می کنند به چه کمکی نیاز دارند؟

آیا امکان پس دادن یا معاوضه وجود دارد؟ علل آن چیست؟

چگونه محصول شما تعمیر یا سرویس می شود؟

چه اتفاقی می افتد وقتی محصول شما مصرف می شود یا کاربردش تمام می شود؟

جدول ۲-۱ علل مطالعه رفتار مصرف کننده

۰۱ اساس مدیریت بازاریابی می بایست تحلیل رفتار مصرف کننده باشد. این موضوع به مدیران در موارد زیر کمک می کند:
الف. طراحی آمیخته بازاریابی[۲۶]
ب. بخش بندی بازار[۲۷]
ج. تعیین موقعیت و متمایز سازی محصول[۲۸]
د. بهسازی تحلیل محیطی
ه. توسعه مطالبات تحقیق بازار[۲۹]
۲٫ رفتار مصرف کننده باید نقش مهمی در ایجاد سیاست گذاری عمومی داشته باشد.
۳٫ مطالعه رفتار مصرف کننده باعث می شود که فرد به مصرف کننده مؤثرتری تبدیل شود.
۴٫ مطالعه رفتار مصرف کننده در مورد رفتار مصرفی انسان شناخت ارائه می دهد.
۵٫ مطالعه رفتار مصرف کننده سه نوع اطلاعات فراهم می سازد:
الف. جهت گیری مصرف کننده[۳۰]
ب. واقعیات مربوط به رفتار انسانی
ج. نظریاتی که فرایند تفکر را هدایت می کنند
نظریه[۳۱] به دسته ای از اظهارات مرتبط به هم اطلاق می شود که روابط علی[۳۲] بین متغیرهای متفاوت را شرح می دهد. نظریات می توانند بزرگ یا کوچک باشند اما تمامی آنها باید پایه و پشتیبان تحقیقاتی داشته باشند. یکی از دلایل اصلی مطالعه رفتار مصرف کننده این است که این رشته دارای نظریات متعددی است که از پشتیبانی تحقیقاتی برخوردارند و می توان آنها را برای شناخت و حل مشکلات مربوط به مدیران و سیاست گذاران عمومی به کار برد.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

۲-۲۴-۲ فرایندهای مبادله و رفتار مصرف کننده

تأکید بر فرایند مبادله در مرکز رفتار مصرف کننده قرار دارد. هرگاه یک کالا، خدمت، ایده یا تجربه از یک موجودیت[۳۳] به موجودیت دیگری منتقل شود مبادله رخ داده است. به طور رسمی مبادله را می توان فرایندی که شامل «انتقال چیزی ملموس یا غیر ملموس، واقعی یا نمادین بین دو یا بیش از دو کنش گر اجتماعی[۳۴] می باشد» تعریف کرد.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
این عقیده که مبادله در بازاریابی بنیادی[۳۵] می باشد بیش از ۴۰ سال است که مورد بحث است. در سال ۱۹۵۷ روآلدرسن[۳۶] یکی از اولین بنیانگذاران این حوزه بیان داشت که بازاریابی مبادله ای است که بین گروه های مصرف کننده و گروه های عرضه کننده انجام می شود. در سال ۱۹۸۵ انجمن بازاریابی امریکا، بازاریابی را به عنوان فرایند برنامه ریزی و به اجرا درآوردن مفاهیم، قیمت گذاری، ارتقا و توزبع ایده ها، کالاها و خدمات به منظور مبادلاتی جهت دستیابی به اهداف فردی و سازمانی تعریف کرد.

 

۲-۲۴-۳عناصر مبادله

محققان برای شناسایی این که چه چیزی بین دو شخص یا دو واحد اجتماعی مبادله می شود به صورت توان فرسایی کار کرده اند. یک سیستم طبقه بندی، شش نوع منبع را که ممکن است مبادله شوند شناسایی کرده است: کالاها، خدمات، پول، منزلت[۳۷] اطلاعات و احساسات.

 

 

شکل ۲-۴ فرایند مبادله

 

 

شکل ۲-۵ چارچوب سازمانی رفتار مصرف کننده

 

۲-۲۴-۴ شخصیت و رفتار مصرف کننده

مفهوم شخصیت چهار مشخصه اصلی دارد. اولا” برای این که رفتار یک فرد به عنوان خصوصیات شخصیتی او در نظر گرفته شود باید دارای تداوم زمانی باشد. ثانیا” رفتارهای بخصوصی باید فرد را از دیگران متمایز کند. یک خصوصیت شخصی نمی تواند در بین تمام مصرف کنندگان مشترک باشد. ثالثا” محققین قادر نیستند دقیقا” رفتار یک فرد را در یک موقعیت خاص فقط طبق یک سنجه شخصیتی پیش بینی کنند. آنچه که با متغیرهای شخصیتی قابل پیش بینی است تمایلات باثباتی است که شخص را در طبقات کلی رفتار[۳۸] جای می دهد.
چهارمین خصوصیت شخصیت، تعدیل تأثیر پیام ها و موقعیت ها بر رفتار مصرف کننده است در حوزه شخصیت متغیر تعدیل کننده[۳۹] متغیر تفاوت فردی است که با موقعیت یا نوع پیام مبادله شده تعامل می کند منظور از موقعیت های مصرف کننده عوامل محیطی موقتی هستند که زمینه ای را که در فعالیت مصرف کننده رخ می دهد ایجاد می کنند. یک نوع موقعیت زمینه اجتماعی است که در آن خرید انجام می گیرد. محققان دریافته اند که مصرف کنندگان بر حسب این که دیگران خریدهای آنها را زیر نظر دارند یا نه به صورت متفاوتی عمل می کنند. این متغیر موقعیتی ممکن است با خصوصیت های شخصیتی که افراد را بر حسب تمایلشان به همنوایی با فشارهای اجتماعی هنگام خرید از یکدیگر متمایز می کند، تعامل داشته باشد. یک مقیاس که توجه به تعامل مقایسه اجتماعی[۴۰] نامیده می شود برای اندازه گیری گرایش به پیروی از دیگران ایجاد شده است.

 

۲-۲۵ تصویر محصول:

اولین بار گاردنر و لیوی در سال ۱۹۵۵ مفهوم تصویر محصول را مطرح کردند. آنها معتقد بودند که محصولات دارای ماهیت مختلف از جمله فیزیولوژیک و اجتماعی هستند. از زمان معرفی رسمی آن تاکنون، مفهوم تصویر محصول در تحقیقات مربوط به رفتار خریدار (مصرف کننده) مورد استفاده قرار گرفته است.
تصویر محصول می تواند یک مفهوم حیاتی برای مدیران بازاریابی باشد. دیوید اگیلوی در کتاب خود تحت عنوان رازهای تبلیغات مدعی است که مفهوم تصویر نام تجاری را در سال ۱۹۵۳ به عرصه افکار عمومی معرفی کرده است. وی همچنین اظهار می دارد که این مفهوم، اولین بار در سال ۱۹۳۳ توسط کلود هاپکینز مطرح شده است.
تحقیقات نشان می دهد که تفاوتهایی در نظر نویسندگان در مورد جنبه های تصویر محصول وجود دارد. این تفاوتها شامل:

 

 

نامهایی که برای این پدیده آورده شده است.

یک تعریف رسمی که پیشنهاد شده است.

اجزاء تصویر محصول.

ابزار اندازه گیری آن.

ابعاد، منشاء خلق، و کاربرد ماهرانه آن.

رینولد و گوتمن، (۱۹۸۴) معتقدند که افرادی که تصویر محصول را به عنوان شخصیت در نظر می گیرند، غیر ممکن است که آن را بپذیرند و این به فاکتورهایی فراتر از جنبه فیزیکی محصول بسط داده شده است. دیگران، برعکس، معتقدند که تصویر یک نام تجاری از فاکتورهایی تشکیل شده است که نامربوط به خود محصول است.
جنسچ (۱۹۷۸) معتقد است که مفهوم محصول شامل دو جزء است، بررسی و محاسبه خصایص آن مارک و تصور موقعیتها، کامیابیها و موارد مشابه.
این نظریه پرداز به جای استفاده از مسائل کیفی- عملکردی از مفاهیم روانشناختی مصرف کننده و محصول در تجزیه و تحلیل خود استفاده کرده است. وی معتقد است که تصویر کالا با پخش آگهی های تبلیغاتی و تکرار آن ایجاد و تقویت می شود. فریدمن (۱۹۸۶) به مفاهیم روانشناختی، طبقه بندی حالتها، اولویتها و مزایای ادراکی- شناختی توجه به گسترده ای داشت. رینولد و گوتمن (۱۹۸۴) در مورد اجزای تصویر محصول به بحث می پردازند.
آنها یک شبکه مشخص را که منعکس کننده ارتباط حافظه با اجزای اصلی تصویر محصول است را ارائه نمودند. لیوی (۱۹۸۷) معتقد است که تصویر محصول از ترکیب واقعیت فیزیکی محصول و باورها شخصیتی و احساسی که در مورد آن به وجود می آید ساخته می شود.
دان دوبنی و جورج زینخان (۱۹۹۰) طی تحقیقات خود موارد زیر را برای تصویر محصول مطرح کرده اند:

 

 

تصویر محصول یک فرایند است که توسط مصرف کننده شناسایی می شود.

تصویر محصول یک فرایند گسترده استنباطی و موضوعی است که بر اساس ادراک و تفسیر مصرف کننده شکل می گیرد و از طریق تصورات منطقی و یا احساسی ادامه می یابد.

تصویر محصول یک عامل ذاتی است که در فرایند های فیزیکی، تکنیکی و عملکردی توسط عملیات مناسب بازاریابی شکل می گیرد.

در جایی که تصویر محصول نقش مؤثری دارد، درک واقعیت و ماهیتهای مربوط به آن، مهمتر از خود واقعیت است.

هدف بازاریابی، آفریدن یک تصویر از محصول و یا دادن رنگ و بویی به آن است تا مردم را جذب کند. مصرف کنندگان باید تصویر روشنی درباره خصوصیات محصول در ذهن خود داشته باشند. این خصوصیات می تواند شامل: کیفیت، سرعت، قیمت پایین، قیمت بالا و تنوع باشد.
تصویر، درواقع، ترکیب کلی از همه آن چیزهایی است که مصرف کنندگان فکر می کنند درباره شرکت و محصول شما می دانند. این تصاویر می توانند از طریق راه های زیر به ذهن وارد شوند.

 

 

از طریق تبلیغات.

از طریق تجربه محصول.

از طریق عکس العملهای مردم، پس از استفاده از آن محصولات.

از طریق آنچه درباره آن شرکتها خوانده و شنیده ایم.

از طریق رقبای آنها.

مصرف کننده، با توجه به خواستها و نیازهای منحصر به فرد خود، برای ویؤگیهای مختلف یک محصول اهمیتهای متفاوتی قائل است. مجموعه باورهایی که افراد در مورد یک محصول با نام و نشان تجاری خاص دارند، تصویر یک نام و نشان تجاری یا محصول نامیده می شود. (کاتلر و آرمسترانگ)
تصویر یعنی شخصیت. محصولات، مثل افراد، دارای شخصیت اند و این شخصیت می تواند آن محصول را در بازار تثبیت و یا آن را حذف کند. شخصیت یک محصول ملغمه ای است از بسیاری چیزها مانند: نام محصول، بسته بندی، قیمت، نحوه تبلیغ و از همه مهمتر ذات خود محصول.
هر تبلیغی باید به عنوان سهمی از تصویر نام تجاری انگاشته شود. به تعبیر دیگر تبلیغات باید مستمرا” همان تصویر را به نمایش بگذارد. (اگیلوی، ۲۰، ۱۳۸۲)
راجاکوپال (۲۰۰۲) تحقیقی تحت عنوان تأثیر گسترده مارک و نشان تجاری بر روی دیدگاه مشتری انجام داد. وی نشان داد که برخی از محصولات دارای مارک و نشان تجاری موفق هستند، زیرا مردم آنها را به محصولات معمولی ترجیح می دهند.
علاوه بر عوامل روانشناختی، مارکهای تجاری می توانند به مصرف کنندگان راه و روش انتخاب مناسب را نشان دهند. مارکهای تجاری می توانند از طریق هدایت مشتریان به سمت اطلاعات، افکار وعقاید آنان را تحت تأثیر قرار دهند. مارکهای تجاری فقط اسامی، واژه ها و عبارات، علامتها، طرحها یا ترکیباتی از اینها نیستند.گرچه این درست است که بگوییم این چیزها می توانند برخی تولیدات شرکتها را از بقیه متفاوت سازند. علاوه بر اینها عنصر سازنده دیگری که یک مارک تجاری موفق را به وجود می آورد، شخصیت است.
در مورد مارک های خانوادگی مقوله های مربوط به گسترش مارک های اغلب بر اساس ویژگیهای مشترک، انتخاب می شوند. گسترش مارک یا توسعه یک مارک تجاری موفق، از یک بازار خانگی اولیه گرفته تا یک خط تولید خاص یا مشخص، مستلزم استفاده ازطرحی است که هویت و یگانگی مارک را، به صورت یک ویژگی مکمل برای آن می پندارد که میل و اشتیاق مصرف کننده را به خرید تقویت می کند.
تحقیق راجیوباترا (۲۰۰۴) تحت عنوان تأثیر موقعیتی اعتقاد بر تصویر ذهنی را مورد بررسی قرار داده است.
به نظر وی تصویر ذهنی مثبت از یک مارک تجاری منجر به افزایش سهم بیشتری از بازار می شود که این سهم با توجه به رقابت بین محصولات بسیار مهم است. وی این گونه نتیجه گیری می کند که آگهی های تبلیغاتی تأثیر زیادی روی موقعیتهای خرید و مصرف محصولات خواهند داشت. به طور خلاصه خلاصه استفاده از آگهی های تبلیغاتی بایستی به گونه ای باشد که تصویر ذهنی مصرف کننده را تقویت کند.
ویکتور فلچر (۲۰۰۵) نشان می دهد که در بخش مالی شرکت فرض بر این است که تمرکز مصرف کننده روی ویژگیهایی مانند قیمت، کیفیت، دوام و ماندگاری و مصرف مجدد کالاست، در حالی که تحقیقات انجام شده نشان می دهد که مصرف کننده، مارک را انتخاب می کند. وی همچنین معتقد بود که مارک تأثیر زیادی روی تصویر محصول شرکت خواهد داشت.

 

۲-۲۵-۱ تصویر محصول و باورهای مصرف کننده:

برای شناسایی و شناخت مفهوم تصویر محصول[۴۱] ابتدا می بایست نگرش و باور مشتری مورد بررسی قرار گیرد. نگرش و باور فرد از طریق عمل یادگیری حاصل می شود.
افراد در مورد مذهب، سیاست، لباس، موسیقی، غذا و تقریبا” درباره هر چیزی، نگرش خاص دارند. انسان برای نوع نگرش خود دارای یک الگو می شود و تغییر چنین الگوهایی مستلزم تعدیلاتی است که به زحمت می توان از عهده آنها برآمد. (کاتلر و آرمسترانگ، ۱۳۸۳، ۲۳۱-۲۳۰) باورهای مصرف کننده نتیجه یادگیری شناختی است.این باورها نمایانگر شناخت و استنباط هایی که یک مصرف کننده در مورد پدیده ها، ویژگیهای آنها و منافع حاصل از آنها دارد، هستند. پدیده ها در اینجا عبارت اند از محصولات، مردم، شرکتها و چیزهایی که مردم نسبت به آنها نظر، عقیده و نگرش دارند ویژگیها، خصوصیات یا مختصات یک پدیده وپیامدهای مثبتی که پدیده ها برای مصرف کننده به همراه می آورد، هستند. در هر حال امکان دارد که باورهای مصرف کننده نسبت به ویژگیهای یک محصول با واقعیت منطبق نباشد.

 

کاربردی است چرا که با بهره گیری از یک تئوری و نظریه علمی پیرامون تفکر استراتژیک مدیران سعی دارد تا میزان تاثیر ابعاد و شاخص های تشکیل دهنده مهارت های مدیریتی را بر سطح تفکر استراتژیک مدیران شهرداری تبیین نماید.

 

۱-۹-۲- از لحاظ اجرا :

تحقیق توصیفی – پیمایشی است زیرا هدف از تحقیقات توصیفی – پیمایشی توصیف علمی و واقعی وضعیت موجود است و محقق در این تحقیق قصد دارد تا به شیوه عینی و واقعی میزان تاثیر مهارت های مدیریتی را بر سطح تفکر استراتژیک در بین مدیران شهرداری کاشان مورد ارزیابی و سنجش قرار دهد .

 

۱-۱۰-قلمرو تحقیق

قلمرو های این تحقیق شامل موارد زیر است:

 

۱-۱۰-۱- قلمرو مکانی:

با عنایت به اینکه تحقیق حاضر در سطح مجموعه شهرستان کاشان انجام می گیرد، لذا گستره تحقیق حاضر مشتمل بر مجموعه شهرداری کاشان و سازمان های تابعه هفتگانه ان می باشد.

 

۱-۱۰-۲- قلمروهای زمانی تحقیق :

بازه قلمرو زمانی این تحقیق از ابتدای اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ تا مهرماه سال ۱۳۹۳ می باشد .

 

۱-۱۰-۳- قلمرو موضوعی

موضوع تحقیق حاضر در حوزه مدیریت می باشد که متغیر وابسته تحقیق، یعنی تفکر استراتژیک در قلمرو مدیریت استراتژیک و متغیر مستقل تحقیق، یعنی مهارت های مدیریتی در قلمرو مدیریت رفتار سازمانی قرار دارد.

 

۱-۱۱- جامعه ونمونه آماری تحقیق

جامعه اماری تحقیق حاضر شامل کلیه مدیران میانی و ارشد شاغل در مجموعه شهرداری کاشان و سازمان های وابسته ان می باشد که تعداد ان ها در زمان انجام تحقیق حاضر ۱۸۶ نفر بوده اند .که از این تعداد،۱۱۳نفر با بهره گرفتن از فرمول تعیین حجم نمونه مورگان و به صورت تصادفی ،به عنوان نمونه اماری تحقیق انتخاب گردیده اند.

 

۱-۱۲- ابزار و نحوه گردآوری داده ها

روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای – میدانی می باشد . در شیوه کتابخانه ای با بررسی متون علمی موجود مدل ها و تئوری های پیرامون ابعاد و عوامل تشکیل دهنده تفکر استراتژیک و مهارت های مدیریتی گردآوری شده و در شیوه میدانی – پیمایشی با طراحی و تدوین پرسش نامه ای به طور واقعی به سنجش مهارت های مدیریتی و پرسشنامه ای جهت سنجش تفکر استراتژیک مدیران شهرداری کاشان ( جامعه آماری مورد مطالعه) و همچنین میزان تاثیر مهارت های مدیریتی بر سطح تفکر استراتژیک مدیران انجام می گیرد.
برای جمع آوری داده های کمی از پرسشنامه های محقق ساخته استفاده می شود.در تحقیق حاضر داده های واقعی از طریق طراحی و تدوین دو پرسشنامه انجام می شود یکی پرسشنامه محقق ساخته سنجش تفکر استراتژیک مبتنی بر مدل لیدکا (۱۹۹۸) و دیگری پرسشنامه محقق ساخته سنجش مهارتهای مدیریتی مبتنی بر مدل کاتز (۱۹۹۵) می باشد .

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

۱-۱۳- ابزار و نحوه تجزیه وتحلیل داده ها

در این تحقیق برای بررسی سوالات تحقیق در جامعه از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.
الف)تجزیه و تحلیل توصیفی: در این تحقیق از آمار توصیفی برای نمایش اطلاعات جمعیت شناختی استفاده شده است. برای این منظور، اطلاعات جمعیت شناختی با بهره گرفتن از جداول فراوانی نشان داده خواهد شد.
ب) تجزیه و تحلیل استنباطی: در این تحقیق از ازمون های آماری، برای تجزیه و تحلیل داده ها و به عبارت دیگر ازمون فرضیه ها بهره گرفته می شود. به این صورت که از آزمون ضریب رگرسیون برای رد یا قبول فرضیه های تحقیق ،ازمون کولموگروف- اسمیرنوف برای سنجش میزان نرمال بودن داده ها و ازمون فریدمن برای اولویت بندی مهارت های فنی ،انسانی و ادراکی موثر بر سطح تفکر استراتژیک مدیران استفاده می گردد.

 

۱-۱۴- واژه های کلیدی تحقیق:

مهارت فنی: یعنی دانایی و توانایی در انجام دادن وظایف خاص که لازمه آن ورزیدگی در کاربرد فنون و ابزار ویژه و شایستگی عملی در رفتار و فعالیت است. مهارت‌های فنی از طریق تحصیل، کارورزی و تجربه حاصل می‌شوند(برک،۲۰۰۱).
مهارت انسانی: یعنی داشتن توانایی و قدرت تشخیص در زمینه ایجاد محیط تفاهم و همکاری و انجام دادن کار به وسیله دیگران، فعالیت مؤثر به عنوان عضو گروه، درک انگیزه‌های افراد و تأثیرگذاری بر رفتار آنان. مهارت انسانی در نقطه مقابل مهارت فنی است(همان ماخذ).
مهارت ادراکی :یعنی توانایی درک پیچیدگی‌های کل سازمان و تصور همه عناصر و اجزای تشکیل‌دهنده کار و فعالیت سازمانی به صورت یک کل واحد (سیستم) به عبارت دیگر، توانایی درک و تشخیص اینکه کارکردهای گوناگون سازمان به یکدیگر وابسته بوده تغییر در هر یک از بخش‌ها، الزاماً بخش‌های دیگر را تحت تأثیر قرار می دهد.(همان ماخذ)
تفکر استراتژیک:چشم انداز منسجمی از شرکت ویک فرایند سنتزذهنی است که از طریق خلاقیت وشهود، نمای یکپارچه ای از کسب و کار را در ذهن ایجاد میکند .(بام،۲۰۰۱).
شهرداری: سازمان محلی است که بر طبق اصل عدم تمرکز اداری و به‌منظور ادارۀ امور محلی از قبیل عمران و آبادی، بهداشت شهر و رفاه ساکنان آن شهر، تأسیس می‌شود. شهرداری نوعی سیستم ادارۀ شهر است که از دو واحد بنام شورای شهر و ادارۀ شهرداری تشکیل شده است(مظاهری،۱۳۷۸).

 

فصل دوم:

 

ادبیات تحقیق

 

۲-۱-مقدمه :

در شرایط امروزی که سازمانها با محیط رقابتی جهانی مواجهند، همواره نیاز به تغییرات ریشه ای و خلاقیتهای کاری احساس می شود. نیروی رقابتی جهانی، سازمان های امروزی را مجبور کرده است که بعد از دهها سال ادامه روشها و رویه های کاری ثابت خود، روش های کاری جدیدی را در پیش گیرند، به گونه‌ای که دیگر سازمانها دارای ثبات کاری نیستند و از نوعی ثبات نسبی برخوردارند و برای اینکه از قافله عقب نیفتند اکثر این سازمانها از مهارتهای مدیریت تغییر بهره می گیرند و با شجاعت و جسارت خاصی سعی در ایجاد تغییرات بنیادی در درون سازمان دارند. در این میان مطلبی که باید مورد توجه قرار گیرد، توجه دائم سازمانها بر رویدادهای داخلی و خارجی و نظارت بر روندها می باشد تا بتوانند در زمان مناسب و بر حسب ضرورت در دوره های بلند مدت به شیوه ای موفقیت آمیز، خود را با شرایط در حال تغییر وفق دهند. در چنین شرایطی استراتژیست‌های سازمانی تنها افرادی هستند که می‌توانند مسئولیت موفقیت یا شکست سازمان را بر عهده بگیرند. آنها افرادی مانند: مدیر عامل، رئیس، مالک، رئیس هیئت مدیره، مدیر اجرایی، رئیس دانشگاه، رئیس دانشکده یا هر فرد دیگری هستند که در درون سازمان سه مسئولیت اصلی دارند: ۱- ایجاد یک بستر مناسب برای تغییر، ۲- ایجاد تعهد و احساس مالکیت و ۳- ایجاد توازن بین ثبات و نوآوری. از آنجایی که استراتژی به عنوان طرحی کلی برای دستیابی به هدف تعریف می شود و هدف از آن برقراری ارتباط بین اهداف، روشها و امکانات است، هدف از بکارگیری تفکر استراتژیک، شناخت و تعیین اهداف مهم سازمانی ، انتخاب بهترین روش رسیدن به این اهداف و استفاده اثربخش‌ امکانات و وسایل موجود است. استراتژی نوعی طرح است و تفکر استراتژیک بهره گیری ازتفکر و تصمیم گیری مورد نیاز برای ایجاد یک طرح مؤثر است. مهارتهایی که برای مدیریت در سطح استراتژیک مورد نیازند، بسیار پیچیده تر و مبهم تر از مهارتهایی هستند که برای کارکنان غیر مدیر در سطوح فنی و عملیاتی مورد استفاده قرار می گیرد.
تفکر راهبردی ، فرایندی است برای اثرگذاری بر موفقیت مطلوب چشم انداز که به وسیله رهبران مورد استفاده قرار می گیرد و با تأثیرگذاری بر فرهنگ سازمانی، تخصیص منابع، هدایت از طریق سیاست گذاری و اجماع بر سر محیط جهانی پیچیده، مبهم، غیر قابل اطمینان و فرّار که با فرصتها و تهدیدها مشخص می‌شود، همراه است. این نوع تفکر شامل نوعی تصمیم گیری استراتژیک است که با در نظر گرفتن کلیه تمایلات، تفاوتهای شخصیتی، برنامه ها، ذی‌نفعان سازمان و فرهنگهای مختلف، تحقق می‌یابد. برنامه‌هایی که مدیران طرح‌ریزی می‌کنند باید عملی بوده، خوشایند و مقبول ذی‌نفعان سازمان و نمایندگیها و شرکای ملی و بین المللی سازمان قرار گیرند. به طور کلی، تفکراستراتژیک یعنی توانایی یک مدیرارشد و با تجربه، که دارای چشم انداز و معرفتی مطلوب برای ایجاد و اجرای طرحها و تصمیم گیریهای نتیجه‌‌گرا در محیطی استراتژیک، پیچیده، مبهم، نامطمئن و متغیر است.

 

۲-۲-ضرورت شناخت انسان

در آموزه های تمام ادیان الهی، شناخت انسان پس از خداشناسی بیشترین اهمیت را دارد، تا آنجایی که یکی از اهداف اساسی انبیاء توجه دادن انسان به خویشتن بوده است. بسیاری از مشکلات فرا روی انسان معاصر به دلیل همین غفلت از حقیقت خود و توجه بیش از حد به بعد غیر معنوی خویش است که علت اصلی آن را می توان در نادیده انگاشتن دین و آموزه های دینی جستجو کرد.
“سنریهم آیاتنا فی الافاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق اولم یکف بربک انه علی کل شی ء شهید” (فصلت ،۵۳):
به زودی نشانه های خود را در افق های گوناگون در دل هایشان بدیشان خواهیم نمود تا برایشان روشن گردد که او خود حق است. آیا کافی نیست که پروردگارت خود شاهد هر چیزی است ؟
با عنایت به ایات نورانی قران کریم می توان دریافت که مهمترین مولفه برای شناخت ذات و فطرت انسان اینست که او دارای عقل و اندیشه و تفکری است که خداوند در وجود او قرار داده است، لذا انسان به واسطه داشتن عقل است که در روی زمین و آسمانها اشرف مخلوقات شناسایی می شود. به واسطه داشتن عقل است که به انسان راه سعادت و شقاوت نموده شده است تا وی دست به انتخاب بزند و به واسطه داشتن عقل است که انسان در قیامت به واسطه اعمالش بازخواست می گردد.
همان طور که می بینید، در این مباحث نیز به بعد عقلانی انسان اشاره شده است. از سوی دیگر نیز در قرآن آمده است که : “لا یکلّف الله نفساً الّا وسعها” (بقره ، ۲۸۶)
خداوند هیچ کس را جزبه اندازه توانایی اش مکلف نمی سازد.
با اشاره به این آیه می توان چنین گفت انسان قادر است و توانایی دارد که در برابر میلهای درونی خود ایستادگی کند و فرمان آنها را اجرا نکند. این توانایی را انسان به حکم یک نیروی دیگر دارد که از آن به “اراده” تعبیر می شود. اراده به نوبه خود تحت فرمان عقل است؛ یعنی عقل تشخیص می دهد و اراده انجام می دهد. بر همین اساس انسان از آنجا که به نیروی عقل و اراده مجهز است قادر است در مقابل میلها مقاومت و ایستادگی کند و خود را از تحت تأثیر نفوذ جبری آنها آزاد نماید و بر همه میلها حکومت کند. انسان می تواند همه میلها را تحت فرمان عقل قرار دهد و برای آنها جیره بندی کند و به هیچ میلی بیش از میزان تعیین شده ندهد و بدین وسیله آزادی معنوی را که با ارزش ترین نوع آزادی است کسب نماید. انسان به واسطه عقل و اراده است که “مالک خویشتن” می شود و شخصیتش استحکام می یابد. ( مطهری، ۱۳۷۵)‌

 

۲-۳-نقش مدیران استراتژیک در سازمان

یکی از ویژگیهای اصلی مدیران استراتژیک، تصمیم گیری بر اساس تغییرات دائمی محیط استراتژیک خارجی و داخلی سازمان و چگونگی تأثیر آنها بر تخصیص بهینه منابع و اعضای سازمان است. اما محیط استراتژیک چیست؟ محیطی است متشکل از چهار بخش مجزا و مرتبط به هم شامل: محیط های محلی، ملّی، نظامی و بین‌المللی. رهبران استراتژیک در چنین محیطی باید به عوامل و بازیگران زیادی توجه داشته باشند.با وجودی که اجزای تشکیل دهنده محیط استراتژیک هم مکمل و هم متضاد یکدیگرند، ولی مدیرانی که تصمیمات استراتژیک می گیرند نمی توانند اجزای آن را به صورت جداگانه در نظر آورند.
ماهیّت مدیریت استراتژیک، بدین گونه است که این مدیران مستقیماً بر افراد تأثیر نمی گذارند، بلکه از طریق تأثیرگذاری بر سیستم‌ها و فرایندهای سازمانی به نتایج مطلوب و مورد نظر می رسند. یکی از این روشها تأثیرگذاری از طریق فرهنگ سازمانی است. فرهنگ معمولاً طریقه درست انجام کارها را به کارکنان نشان می‌دهد، ولی اگر این طریقه انجام کار با چشم اندازهای آتی سازمان مغایرت داشته باشند به عنوان مانعی در سر راه ایجاد تغییر در خواهد آمد. بر این اساس عده ای از محققان، مدیریت استراتژیک را در حکم مغز متفکری اسمی برای سازمان یا واحدهای فرعی آن مطرح کرده اند که بر کل سازمان متمرکز است. مسئولیت چنین رهبری (در نقش مغز متفکر اسمی) ایجاد سازمانی اثربخش و اجزای اصلی این نوع سبک مدیریت مسیر یابی و فرهنگ سازی است. مدیریت از طریق مسیر یابی، سازمان را با محیط خارجی مرتبط می سازد و همزمان با آن از طریق فرهنگ سازی، افراد مناسب را برای دستیابی به اهداف سازمانی تربیت می کند. چنین مدیری باید تعیین کند که سازمان به کجا می رود و برای این منظور چگونه سازمانی باید باشد.
نکته قابل توجه در سبک مدیریت استراتژیک این است که ایفای نقش مغز متفکر سازمان فقط محدود به مدیران ارشد سازمان نیست، یعنی همه مدیران سازمان می توانند در حیطه مسئولیت خود نقش مدیریت استراتژیک را بازی کنند .آنان متعلق به هر سطح سازمانی که باشند، باز هم اجزای اصلی این نقش مدیریتی ، مسیر یابی و فرهنگ سازی است. بدون توجه به این که واحد سازمانی آنان چقدر کوچک است، همه مدیران باید به فراتر از عملیات روزانه خود توجه کنند و بهترین روش را بیابند (مسیر یابی) و جوّ مناسبی برای اجرای آن ایجاد کنند (فرهنگ‌سازی) تا اثربخشی واحد سازمانی خود را در انجام کارهای درست، بهبود دهند.

 

۲-۴- اهمیت و ضرورت بکارگیری تفکر و بصیرت درکارها

با عنایت به مطالب گفته شده درباره علت وجودی و ماهیت انسان و توجه به این نکته که انسان صاحب عقل و تفکر است و بکارگیری عقل و تفکر را در انجام کارها به خصوص در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های خود باید الزامی بداند، مدیران در سازمان ها نیز باید همواره یک دیدگاه راهبردی و بلند مدت داشته باشند و در اتخاذ تصمیمات خود ،تفکر و تدبر در امور را از یاد نبرند که این امر مورد تاکید اسلام نیز می باشد.و لذا داشتن تفکر و بصیرت در انجام کار های سازمانی از جمله برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها باید مورد عنایت ویژه قرار گیرد.
در یک روایت زیبایی پیامبر بزرگوار اسلام به ابن مسعود سفارش می کند به اینکه : “یابن مسعود اذا عملت عملا فاعمل بعلم عقل و ایاک ان تعمل عملا بغیر تدبیر فانه جل جلاله یقول”ویا:” ولا تکونوا کا للتی نقضت غزلها من بعد قوه انکاثا”.( نحل، ۹۴)
ترجمه: (ای پسر مسعود آنگاه که کاری انجام می دهی با آگاهی و عقل انجام بده و مبادا که کار را بدون برنامه ریزی و آگاهی انجام دهی. همانا خداوند متعال می فرماید: مانند زنی نباشید که رشته های خود را پس از محکم تابیدن وا تابید. این نمونه ای از یک کار بی هدف و بدون برنامه می‌باشد و خداوند متعال دستور می‌دهدکه انسان ها از چنین کار پرهیز نمایند.

 

۲-۵-ویژگی های تصمیمات و برنامه های مبتنی بر تفکرو بینش استراتژیک

اگر یک مدیری بخواهد دیدگاه استراتژیک و همراه با بصیرت و تفکر راهبردی داشته باشد باید در تصمیم گیری های اتیه خود، موارد زیر را مورد توجه قرار دهد (جاسبی ، ۱۳۷۸) .

 

۲-۵-۱- اتکال به خداوند و طلب یاری از او در امر تصمیم گیری

با عنایت به اینکه اتخاذ تصمیمات هدفمند و دقیق،بگونه ای که نتایج مطلوبی را در بر گیرد ،نیازمند ابزار و امکانات لازم است و مهمترین عنصر در موفقیت تصمیمات شاید به خود تصمیم گیرنده یعنی مدیر بر می گردد لذا مهارت و تجربه و ظرفیت های درونی مدیر می تواند نقش بسزایی را در اتخاذ تصمیمات مناسب و شایسته ایفا نماید.
در دین اسلام ، یک مدیر اسلامی ضمن داشتن شایستگی های مذکور، بنا بر ساختار اعتقادی و ارزش ذهن خویش به سوی استعانت از خداوند برای فائق آمدن بر متغیرهای محیطی غیر قابل کنترل با تصمیم خود متمایل است . این است که خداوند متعال میفرماید: “… در کارها مشورت کن لیکن آنچه تصمیم گرفتی آن را با توکل به خدا انجام ده که خدا آنان را که به او اعتماد کنند دوست دارد” (ال عمران،۱۶۹)

 

۲-۵-۲-مشارکت و مشاوره در تصمیم گیری

از جمله مواردی که می تواند زمینه بهبود تصمیمات و مشروعیت ان ها را افزایش دهد و سبب شود تا عملکرد کلی سازمان بهبود یابد ،استفاده از عقل و خرد و تجربیات دیگران است که این امر شاید بتوان گفت، نقطه شروع تفکر استراتژیک تلقی شود چراکه در حوزه تفکر استراتژیک ،نگرش سیستمی و کلی نگری وجود دارد و مدیر باید از مجموعه کل سیستم سازمان کمک بگیرد، از سوی دیگر برای بهره گیری از فرصت ها مسلما نیاز به مشورت و مشارکت همه نیرو های سازمانی وجود دارد .به دلیل همین امر است که اسلام نیز، مدیران و مسئولین امر را به استفاده از عقل و اندیشه دیگران ،توصیه جدی می نماید:
“فبما رحمه من الله لنت لهم و لو کنت فظاً غلیظ القلب لا نفضوا من حولک فاستغفر لهم و شاورهم فی اللمر و اذا عزمتَ فتوکل علی الله”. (آل عمران، ۱۵۹ ) “ پس به خاطر رحمت و محبتی که ما در تو قرار دادیم تو برای این مردم نرم خو شدی و اگرشخصی قصی القلب بودی همانا مردم تورا تحمل نمی کردند و از گرد تو متفرق می شدند پس برای آنان طلب آمرزش و با آنها در امور مشورت کن و هرگاه تصمیم گرفتی و عزم انجام آن را داشتی بر خدای توکل کن“ .
حضرت علی (ع) سه مولفه اساسی در تصمیم گیری را به عنوان عوامل تاثیر گذار بر هم قبول داشتند و هم عمل می کردند:۱- مشورت با صاحب نظران و رایزنی با کارشناسان، ۲- حق محوری، ۳- توکل به خداوند متعال و تکیه بر اراده او لیکن توکل در تصمیمات او نقش محوری داشت و در بحث عمل، جدیت داشت با اتکا به خداوند تصمیم می گرفت و این از امتیازات اوست. (محمدی ، ۱۳۸۷)

 

۲-۵-۳-موقع شناسی، تدبیر و آینده نگری در تصمیم گیری

مدیر نه تنها باید از وضع و شرایط جاری مطلع باشد، بلکه باید دوراندیش و آینده نگر بوده وآینده را در آیینه ببیند. به عبارت دیگر یک مدیر استراتژیک بایستی دارای یک تفکر استراتژیک بوده و فرصت طلبی هوشمندانه داشته باشد کمااینکه امام صادق (ع) می فرماید: هر کاری که بر تو عرضه می شود درباره آن بیاندیش تا آغاز و پایان آن را به دست بیاوری، پیش از آنکه در پشیمانی فروروی. (نهج البلاغه، حکمت۱۸) از امام محمدباقر(ع) روایت شده است که: هنگام تصمیم گیری، قبل از هر گونه اقدام و عملی تدبر کن و عاقبت اندیش باش. پس اگر کاری به آفرین وکمال زا بود انجامش ده والا طردش کن. (مشبکی، ۱۳۷۷)

 

۲-۵-۴-ثبات، پایداری و قاطعیت در تصمیم گیری

ازان جایی که مدیر در راس هرم سازمان قرار دارد و وبر حسب موقعیت اجرایی خود و مسئولیتی که بر عهده دارد، مرکز ثقل اندیشه ها، طرح ها و پیشنهادها است و در حقیقت آخرین مرجع برای تجزیه و تحلیل و جمع بندی و اتخاذ تصمیم برای عمل است. از این جهت به لحاظ موقعیت خود به اراده نیرومندی نیازمند است تا پس از بررسی تمام جوانب تصمیمی قاطع بگیرد و هر نوع تردید و دو دلی را کنار بگذارد و با اعتماد و عنایت الهی نظر خود را صادر کند (همان منبع). خداوند متعال می فرماید: ” ای فرزند عزیزم نماز برپا دار و امر به معروف و نهی از منکر کن و بر این کار از مردم نادان هر آزار بینی صبر پیشه گیر که این صبر و تحمل در راه تربیت و هدایت خلق نشانه ای از تصمیم ثابت مردم (بلندهمت) در امور لازم عالم است.”(لقمان،۱۷)

 

۲-۶-ابعاد تفکر استراتژیک

ابعاد تشکیل دهنده تفکر استراتژیک از دیدگاه اندیشمندان متعددی مورد توجه قرار گرفته است ولی در تحقیق حاضر برای شناسایی این ابعاد از نظریه لیدکا (۱۹۹۸ )استفاده شده است زیرا تناسب بیشتری با جامعه اماری تحقیق که شهرداری کاشان است دارد.
براساس این مدل ابعاد تشکیل دهنده تفکر استراتژیک برای مدیران سازمان ها توجه به پنج مقوله :دیدگاه سیستمی ،عزم استراتژیک،پیشروی براساس اصول علمی ، فرصت طلبی هوشمندانه و تفکر در زمان است که ذیلا در باره هر کدام به طور مختصر شرح داده می شود:

 

۲-۶-۱-دیدگاه و جهت گیری سیستمی:

جهت گیری سیستمی بیانگر این است که بازیگران اصلی سازمان به طور گسترده درباره وابستگی درونی متغیرهای سازمانی فکر می کنند(نوایس، ۱۹۹۵).افراد مختلف بخش ها و نواحی سازمان باید دید واضحی نسبت به اهداف سازمان داشته باشند و بدانند که چگونه می توان به توسعه دادن اهداف کمک کرد.( لی[۳] ، ۱۹۹۹).سازمان باید به عنوان سیستمی در نظر گرفته شود که هرچند از بخش های مختلف و با کارکرد خاصی ساخته شده اما به صورت کلی با همدیگر کار می کند.( لئونارل و بارلون[۴] ، ۱۹۹۲).
اهمیت تفکر سیستمی در پژوهش های سازمانی قابل توجه است به ویژه اهمیت آن در مطالعه اقتباسی از تکنولوژی های مورد نظر است. سنگه( ۱۹۹۰) این ویژگی را جزو اولین و مهم ترین ویژگی یک سازمان یادگیرنده طبقه بندی کرده است. در یک سازمانی که بر جهت گیری سیستمی تأکید دارد تمام فعالیت های سازمان از جمله اقتباسی تکنولوژی های جدید در یک سبک کل گرا و یکپارچه به طور مستمر تعریف شده و ارزیابی می شوند تا در فرایندهای تجاری به صورت یک زنجیره خلق ارزش عمل کنند(لئونارد، بارتون[۵]، ۱۹۹۵).
این وابستگی درونی باید برای هر بازیگر سازمانی مشخص و تعریف شود(هالت وفریل، ۱۹۹۷، نوایس، ۱۹۹۵)، تا منافع و مزایای تصمیم های فناوری که اخیرا اقتباس شده کاملا مورد بهره برداری قرار گیرند. بنابراین سازمان ها با کمک جهت گیری تصمیم ها در مقایسه با سازمان هایی که چنین جهت گیریی را ندارند، دراین که چگونه اشکال یک فناوری جدید می تواند برای فرایندها و افراد سازمانی و کل سازمان ارزش افزوده ایجاد کند، موفق تر هستند. از سوی دیگر تصمیم گیرندگان سازمان ها که تقریبا در یک شرایط یکسان تصمیم گیری می کنند، اگر بر جهت گیری سیستمی به طور مستمر تأکید داشته باشند، احتمالا می توانند نوآوری های تکنولوژیکی بیشتری داشته باشند. بنابراین،جهت گیری سیستمی، به میزانی که سازمان را می تواند در حرکت به سمت یادگیری تقلیدی که یادگیری بنیادی و خود جوش سوق دهد، بسیار با اهمیت و حیاتی است چرا که بدین وسیله فرضیات، اعتقادات و مبانی دانش یک سازمان متحول می شوند(سنگه، ۱۹۹۰).

 

۲-۶-۲-عزم استراتژیک:

تغییرات سریع محیطی، حیات بسیاری از سازمان ها را تهدید می‌کند و اقتصاد جهانی با فشارهای اقتصاد منطقه ای به جلو رانده می شود. نظریه تکامل زیست محیطی حاکی از آن است که محیط‌های متغیر و نامطمئن، سازمان های مختلف و متنوعی را می طلبند که همزمان با تغییرات محیطی از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار ‌باشند. سازمان ها به انعطاف پذیری به منظور پاسخگویی به موقع بر روی فشارهای محیطی نیاز دارند. داشتن تفکر استراتژیک، راهبرد افزایش عملکرد و تأمین بقای سازمان است. داشتن هدف وعزم استراتژیک باید به عنوان مهم‌ترین عنصر در تصمیم گیری و تفکر استراتژیک در نظر گرفته شود. عزم استراتژیک می تواند شامل یک سری از مواردو نکات مهمی باشد که در زیر به مهمترین ان ها اشاره می گردد:
عکس مرتبط با اقتصاد

 

۲-۶-۲-۱-داشتن چشم انداز،اهداف و ارمان های روشن و گویا